Betrokken bewoners. Werkatelier Gemeente Landgraaf 27 oktober 2010

Transcriptie

1 Betrokken bewoners Werkatelier Gemeente Landgraaf 27 oktober 2010

2 Betrokken bewoners Welkomstwoord wethouder Leunessen Onderzoek Wmo in de buurt voorbeeldprojecten PAUZE Toelichting casuïstiek Discussierondes n.a.v. casussen Plenaire terugkoppeling Observaties Lector Nol Reverda Afsluiting

3 Traject Wmo in de buurt VWS: 1 e prestatieveld: leefbaarheid en sociale samenhang Gewone wijken verspreid door Nederland Sedert 2007: onderzoek en begeleiding gemeenten Advies op maat Evaluatieonderzoek (9 buurtparticipatietrajecten) 2010: sociale samenhang - Gemeentelijk beleidsnota s - Beleidspraktijk + dilemma's in beleid en uitvoering Meerwaarde 1 e prestatieveld Wmo? Impuls? Onderzoek + werkateliers (uitwisseling)

4 Werkwijze Desk research Beleidsnota s en visiedocumenten Literatuur Interviews : 9 gemeenten + adviseurs o.a. Delft, Lopik. 2010: 7 gemeenten o.a. Landgraaf, Zaanstad, Assen. Werkbijeenkomsten Debat van barbecue tot burenhulp Netwerkbijeenkomsten: Wmo netwerk Werkateliers rondom specifieke thema s Feedback naar VWS - Publicaties voor gemeenten

5 Waarom sociale samenhang? Wmo en de druk op voorzieningen Verzorgen/verzekeren verbinden en verheffen 1 zelfredzaamheid 2 participatie 3 actief burgerschap 4 sociale samenhang Individuele verstrekkingen Collectieve voorzieningen Informele netwerken vrijwilligers mantelzorg - burenhulp Sociale samenhang

6 Wat is sociale samenhang? De mate waarin mensen in gedrag en beleving uitdrukking geven aan hun betrokkenheid bij maatschappelijke verbanden in hun persoonlijke leven, als burgers in de maatschappij en als lid van de samenleving. (Paul Schnabel,SCP) Betrokkenheid of verbinden (RMO)? Systeemkenmerk Sociale in/uitsluiting Multidimensioneel: normatief, beleving, attitude, gedrag Gradueel: contactladders Culturele of sociale integratie Leefbaarheid ~ sociale samenhang Horizontale, institutionele en verticale sociale cohesie

7 Sociale samenhang in buurten en wijken is 1. Contact en ontmoeting publieke familiariteit 2. Samen dingen doen sociale netwerken informeel of in georganiseerd verband (clubs) (bonding of bridging) 3. Hulp of steun 4. Gezamenlijke activiteiten in/voor de buurt 5. Voorkomen/oplossen van conflicten Sociale relaties

8 Tips voor beleid De sociale samenhang bestaat niet: wees concreet Kennen helpen (contacthypothese) Visie - minimumniveau - stel prioriteiten Analyse: cijfers + gesprek met bewoners + professionals Sociaal duurzaam: nu en toekomst

9 Hoe gaat het met de sociale samenhang in Nederland? (Cultuur)pessimisten Optimisten Individualisering Individualisering? Lossere sociale verbanden & verzakelijking Informele hulp en vrijwilligerswerk blijft Weinig meer voor elkaar over Lichte gemeenschap minder van meer Sociale hypochondrie?

10 Is de buurt een goed startpunt voor het bevorderen van sociale samenhang? Buurt/wijk als sociale gemeenschap (vroeger) Plaatsloos of locaal georiënteerd? 50% locaal Belang wijk varieert naar levensfase en mobiliteit WRR: kinderwagens en rollators Werklozen en gepensioneerden Eigen vervoer + verstandelijke vermogens

11 Wie woont er in de wijk? De ene buur is de andere niet Schoon en heel Activiteiten voor de kinderen Huis als slaapplaats Kritisch en betrokken bij beleid Niet iedereen wil wat met de wijk Buurtidentificatie ca. 25% Geen identificatie met de buurt: 25-35% De bewoner bestaat niet heterogene wijken Wijk hanteerbaar schaalniveau professionals

12 Wat kunnen we verwachten van burenhulp? Burenhulp mantelzorg Buren: vriendelijkheid op afstand - privacy Zorgen voor elkaar oogje in het zeil Vraagverlegenheid Wederkerigheid Eenvoudige wederzijdse dienstverlening Latente contacten/hulp en incidentele hulp

13 Tips voor beleid In de buurt door de buren Gerichte acties nodig: vrijwilligers Kritische keuze leentje buur Kerken en moskeeën HiP Harteklop Burenhulpcentrales Van Harte restaurants Eigen Kracht Centrales Home Start Web2

14 Hoe kies ik projecten? Visie en analyse (doel) Doel Ontmoeting en contact publieke familiariteit Sociale netwerken bouwen Informeel Georganiseerd Informele hulp en steun Iets doen in/voor de wijk Conflicten oplossen Voorbeeldproject Van Harte Buurtkamers Community Art Bronmethodiek Sociaal mentoraat Tijd voor Elkaar ABCD Thuis Op Straat Buurtbemiddeling

15 Sociale samenhang in de beleidspraktijk anno 2010 Sociale samenhang: geen gedeelde taal/definitie Coleur locale of vrijblijvendheid? Andere begrippen bv initiatiefkracht Liever lichte vormen: ontmoeting, familiariteit Losse projecten - weinig programmatisch Projectkeuze ad hoc niet evidence based Loslaten prestatievelden thema s en doelgroepen Meerwaarde Wmo duidelijk landen goed Mentaliteitsomslag bewoners gewenst

16 Hete hangijzers 1. Terugleggen bij bewoners - Aanspreken op eigen verantwoordelijkheid: hoe? - Informele netwerken bevorderen: hoe? - Grenzen aan gemeentelijk ingrijpen: aandringen of opdringen - vraagverlegenheid van wie? 2. Zichtbaar maken maatschappelijk rendement slim bezuinigen : minimale investeringen maximaal rendement 3. Regierol gemeente Samenwerken, aanbesteden, uitvoeren 4. Banen of barbecues Efficiënte combinaties

17 Werkateliers in het najaar Behoefte aan uitwisseling + goede projecten Werkateliers Vraaggericht: Gemeente brengt vraag in DSP-groep faciliteert Kleinschalig, interactief en gericht op uitwisseling Verspreid over het land Landgraaf 27 oktober: bevorderen eigen verantwoordelijkheid Amsterdam 18 november: Wmo en wijkaanpak Zaanstad 23 november: woonservicewijken

18 Centrale vraag Betrokken bewoners Landgraaf Hoe krijgen we burgers zover dat zij eerst de verantwoordelijkheid nemen om zelf en/of binnen het netwerk een probleem op te lossen? Wat vergt dit aan (andere) inzet van maatschappelijke partners en gemeenten? Actief burgerschap met maatschappelijke inzet Actief professionalisme

19 Discussierondes Casuïstiek 2 groepen 2 casussen Per casus 2 rondes Ronde 1 (20 min.) Probleemverheldering Verantwoordelijke partijen Ronde 2 (15 min.) Delen analyse Mentaliteitsomslag: hoe? Zelf anders doen? Oversteek wissel 2 personen Plenair uitkomsten presenteren