Faculteit Medische Wetenschappen Universitair Medisch Centrum Groningen

Transcriptie

1 STUDIEGIDS Tandheelkunde 2012 / 2013 Faculteit Medische Wetenschappen Universitair Medisch Centrum Groningen

2

3 Faculteit Medische Wetenschappen Universitair Medisch Centrum Groningen Rijksuniversiteit Groningen Openingstijden MWF-complex, Ant. Deusinglaan 1: maandag t/m donderdag: uur vrijdag uur Tel. receptie: , bij calamiteiten: Speciale sluitingsdagen: Op de volgende dagen sluit het MFW-complex om uur: 5 december en de dag voor Kerstmis. Op Goede Vrijdag en 28 augustus is het MWF-complex volledig gesloten. Van alle studenten wordt verwacht dat zij elke dag Nestor, hun postbakje en hun (via de facultaire raadplegen nestor voor het onderdeel dat op dat moment gevolgd wordt en bij de algemene mededelingen. Belangrijke mededelingen, zoals wijzigingen in colleges, practica, tentamens, etc., worden op deze wijze aan de studenten meegedeeld. Een student is nooit gevrijwaard tegen de gevolgen van het niet tijdig lezen van dergelijke mededelingen. Ook aanvullend onderwijsmateriaal kan via bovengenoemde kanalen verspreid worden. Kopieerfaciliteiten bevinden zich in de hal bij de garderobekastjes. Kopieerkaarten zijn verkrijgbaar bij de Uitgiftebalie bij de onderwijsingang. U K De Universiteitskrant (UK) is een wekelijks verschijnende periodiek van de Rijksuniversiteit Groningen. Hierin staan, naast algemeen wetenswaardige zaken en rapportages, ook mededelingen en nieuwtjes over de afzonderlijke faculteiten. Het is belangrijk dat u zich hiervan met regelmaat op de hoogte stelt. De UK kunt u afhalen in de hal bij de studenteningang van het Onderwijsinstituut in het gebouw Ant. Deusinglaan 1.

4 Woord vooraf Deze studiegids 2012/2013 biedt u het programma van de opleiding Tandheelkunde. De opleiding, die in 2004 vernieuwd is, wordt aangeduid met T21. In deze studiegids is een korte beschrijving te vinden van de opleiding. Deze bestaat uit de Bachelor- en de Masteropleiding. De Bacheloropleiding duurt 3 jaar en de Masteropleiding 3 jaar: in totaal 6 jaar. Voor een goede opleiding is het belangrijk om steeds de kwaliteit ervan te verbeteren. Hiervoor is het nodig dat studenten hun oordeel over het onderwijsprogramma geven en dat daar ook rekening mee wordt gehouden. Studenten kunnen dat doen door deel te nemen aan de evaluatie van ieder programma onderdeel. Het invullen van de evaluatieformulieren is dus zeer belangrijk. De resultaten van de evaluaties vormen mede de basis voor discussies in de opleidingscommissies over kwaliteitsverbetering. Vanaf 1 januari 2005 vormen de Faculteit Medische Wetenschappen en het Academisch Ziekenhuis Groningen samen het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). De opleiding Tandheelkunde, die ondergebracht was bij de Rijksuniversiteit, Faculteit Medische Wetenschappen, maakt nu ook deel uit van het UMCG. Voor u als student betekent dit dat u wordt opgeleid in een inspirerende leeromgeving waar onderwijs, patiëntenzorg en onderzoek bij elkaar komen. De studiegids is een leidraad met regels, tips, boekenlijst etc. In die zin is het een echte gids in studieland, onmisbaar om met een goede studievoortgang het einddoel te bereiken. De onderdelen Onderwijs- en Examenregeling en de Regels en Richtlijnen zijn hoofdstukken die extra belangstelling verdienen. Studenten en docenten verwachten van elkaar dat zij deze regels kennen en zich aan deze regels houden. De onderwijs- en examenregelingen zijn, bij de wet geregeld, vastgesteld door het bestuur van het UMCG. Ten slotte. In deze gids staat veel over de opleiding Tandheelkunde zoals deze wordt aangeboden binnen de Rijksuniversiteit Groningen. Maar de Universiteit heeft veel meer te bieden dan deze studierichting alleen. Studium Generale, colleges bij andere faculteiten zoals talen, filosofie, bedrijfskunde, kunstgeschiedenis: mogelijkheden te over. Wanneer u zich in deze jaren aan de Universiteit uitsluitend verdiept in de Tandheelkunde dan heeft u uw kansen onvoldoende benut. Laat deze kansen niet liggen, kijk ook eens buiten uw vak! Ik wens u een leerzaam, prettig en succesvol studiejaar toe. Mede namens dr. N. Blanksma (curriculumcoördinator Bachelor) en dr. J. Tams, (curriculumcoördinator Master), Prof. dr. J.C.C. Borleffs Prodecaan Onderwijs UMCG/Faculteit Medische Wetenschappen 1

5 INHOUDSOPGAVE 1 KENMERKEN VAN DE OPLEIDINGEN TANDHEELKUNDE INLEIDING... 5 DE KENMERKEN VAN HET ONDERWIJS... 5 INHOUD EN VORMGEVING VAN HET ONDERWIJS VOOR DE OPLEIDING TANDHEELKUNDE... 7 BESCHRIJVING ONDERWIJSEENHEDEN BACHELOR OPLEIDING BESCHRIJVING ONDERWIJSEENHEDEN MASTER OPLEIDING UMCG, ONDERWIJSORGANISATIE EN COMMISSIES UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM GRONINGEN ONDERWIJSINSTITUUT COMMISSIES ONDERWIJSCOORDINATOREN TANDHEELKUNDE UMCG, CENTRUM VOOR TANDHEELKUNDE EN MONDZORGKUNDE TANDHEELKUNDE FACULTEITSVERENIGING ARCHIGENES NEDERLANDSE MAATSCHAPPIJ TOT BEVORDERING DER TANDHEELKUNDE (NMT) ASSOCIATIE NEDERLANDSE TANDARTSEN (ANT) ALGEMEEN... PLANNING VAN HET STUDIEJAAR AANVRAAG BULLEN TANDHEELKUNDE FACILITEITEN STUDENTEN TANDHEELKUNDE CENTRALE MEDISCHE BIBLIOTHEEK (CMB) INFORMATIE EN COMMUNICATIE TECHNOLOGIE (ICT) IN HET ONDERWIJS ALGEMEEN VORMENDE VAKKEN (AVV) INTERNATIONALISERING / STAGES IN HET BUITENLAND JUNIOR SCIENTIFIC MASTERCLASS HONOURS COLLEGE WETENSCHAPSWINKEL GENEESKUNDE EN VOLKSGEZONDHEID DONALD SMITS CENTRUM VOOR INFORMATIE TECHNOLOGIE ARBO-EN MILIEUZAKEN STUDENTENZAKEN RUG STUDIEVERTRAGING STUDEREN MET EEN LICHAMELIJKE FUNCTIEBEPERKING, LANGDURIGE PSYCHISCHE KLACHTEN OF DYSLEXIE VERTROUWENSPERSOON RUG INFECTIEBESMETTING EN DE OPLEIDING TANDHEELKUNDE VERZEKERINGEN TANDHEELKUNDE REISKOSTENVERGOEDING VOOR STUDENTEN TANDHEELKUNDE BOEKENLIJST STUDIERICHTING TANDHEELKUNDE BACHELOR 2012/ BOEKENLIJST STUDIERICHTING TANDHEELKUNDE MASTER 2012/ STUDIEKOSTEN OPLEIDING TANDHEELKUNDE REGELING STUDIEGEBONDEN KOSTEN TANDHEELKUNDE LEENREGELINGSFORMULIER

6 STUDENT IN DE TANDARTSPRAKTIJK SAMENVATTING GEDRAGSREGELS VOOR STUDENTEN TANDHEELKUNDE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BACHELOR OF SCIENCE OPLEIDING IN DE TANDHEELKUNDE INLEIDING PARAGRAAF 1, ALGEMEEN PARAGRAAF 2, OPBOUW VAN DE OPLEIDING PARAGRAAF 3, POSTPROPEDEUSE PARAGRAAF 4, STUDIEVOORTGANG INCLUSIEF STUDIEADVIES PARAGRAAF 5, TOELATING TO THET TWEEDE STUDIEJAAR VAN DE OPLEIDING, DE POSTPROPEDEUTISCHE FASE PARAGRAAF 6, DE POSTPROPEDEUTISCHE FASE VAN DE OPLEIDING PARAGRAAF 7,TENTAMENS EN EXAMENS VAN DE OPLEIDING PARAGRAAF 8, VOOROPLEIDING PARAGRAAF 9, STUDIEVOORTGANG EN STUDIEBEGELEIDING PARAGRAAF 10, ZIJ-INSTROOM TANDHEELKUNDE PARAGRAAF 11, OVERGANGS- EN SLOTBEPALINGEN Bijlage: Eindtermen Bachelorfase en Masterfase Gedragsregels voor studenten tandheelkunde ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING MASTER OF SCIENCE OPLEIDING IN DE TANDHEELKUNDE INLEIDING PARAGRAAF 1, ALGEMENE BEPALINGEN PARAGRAAF 2, OPBOUW VAN DE OPLEIDING PARAGRAAF 3, TENTAMENS EN EXAMEN VAN DE OPLEIDING PARAGRAAF 4, TOELATING PARAGRAAF 5, STUDIEBEGELEIDING PARAGRAAF 6, SLOT- EN OVERGANGSBEPALINGEN PARAGRAAF 8, SLOT- EN OVERGANGSBEPALINGEN Bijlagen: Eindtermen Bachelorfase en Masterfase Gedragsregels voor studenten tandheelkunde REGELS EN RICHTLIJNEN EN PROTOCOLLEN EXAMENCOMMISSIE GENEESKUNDE EN TANDHEELKUNDE STUDENTENSTATUUT RUG

7 4

8 1 KENMERKEN VAN DE OPLEIDING TANDHEELKUNDE. INLEIDING In 1995 gingen in Groningen de opleidingen tot tandarts en mondhygiënist van start. Een belangrijk uitgangspunt bij deze start was het inter-professioneel samenwerken tussen beroepsbeoefenaren in de mondzorg. Beide opleidingen werden oorspronkelijk ingebed in de Faculteit Medische Wetenschappen. In aansluiting op de uitgangspunten van Curriculum C2000 van deze Faculteit, is de opleiding Tandheelkunde gebaseerd op de principes van probleemgeoriënteerd onderwijs. Het curriculum van de opleiding Tandheelkunde is ingrijpend veranderd: in september 2004 is de 3-jarige Bachelorfase van het nieuwe curriculum Tandheelkunde (T21) gestart. In september 2007 is de 2-jarige Masterfase van start gegaan. Ondanks dat de Masteropleiding pas is gestart in 2007 is er alweer een niet onbelangrijke verandering met betrekking tot de duur van de Masteropleiding. Met ingang van het studiejaar 2007 zal voor de studenten die met de Bacheloropleiding beginnen, het programma van de daarop volgende Masteropleiding 3 jaren duren. DE KENMERKEN VAN HET ONDERWIJS Integrale mondzorg Adequate mondzorg vereist een integrale en brede benadering van de patiënt en zijn mondgezondheid, waarbij alle aspecten van gezondheid en persoonlijke omstandigheden een rol kunnen spelen. Mede gezien de grote verschillen in mondgezondheid leidt dit tot een breed beroepsprofiel voor de tandarts met aandacht voor tandheelkundige, medische maar ook sociaaleconomische aspecten. De tandarts dient diagnostiek en behandeling van een breed scala problemen te beheersen. Vanuit dit overzicht moet hij in staat zijn een zorgplan op te stellen en de uitvoering van taken te coördineren en behandelingen uit te voeren. De mondzorgkundige richt zich op de volledige professionele preventie, waarvan screening en monitoring van de toestand van de mond en check-up een belangrijk deel uitmaken, eveneens gericht op een breed scala van mogelijke probleemvelden. Tot het takenpakket van de mondzorgkundige behoort tevens de behandeling van eenvoudige problemen, zoals de curatieve behandeling van primaire cariës. Vanuit deze brede benadering van mondzorg is gekozen voor integratie van inhouden en thema s in een vijftal lijnen, die dwars door de traditionele tandheelkundige vakken heenlopen en samen het gehele kennisdomein van de mondzorg dekken. Minstens zo belangrijk als de (theoretische) ordening van leerinhouden is de werkwijze in de praktijk. Integrale mondzorg vereist van beroepsbeoefenaren een bedrijfsmatige aanpak, die tevens recht doet aan de maatschappelijke wens van toegankelijkheid en doelmatigheid. Daarbij zullen studenten zowel bij zorg- als beheerstaken protocollair moeten leren werken. Diagnostiek screening monitoring Door de snelle progressie van kennis en kunde, maar ook de verandering van de mondgezondheid bij individuele patiënten is het belangrijk dat studenten procesmatig leren denken en werken. Daarbij ligt in het Groninger onderwijs een sterk accent op diagnostiek. In het verlengde daarvan krijgt ook screening (beoordeling) en monitoring (het volgen) van aspecten van de mondgezondheid een belangrijke plaats. Om dit naar behoren te kunnen doen is een gedegen wetenschappelijke vorming van belang, waarbij studenten klinisch leren redeneren op grond van een kritisch wetenschappelijke houding. In het nieuwe curriculum T21 ligt sterke nadruk op het leren verantwoorden van de aangeboden mondzorg. Deze verantwoording dient inzichtelijk, redelijk en transparant te zijn, waarbij rekening wordt gehouden met de patiënt, de maatschappij, de beroepsgroep en wetenschappelijke standaarden. Hiervoor is het nodig dat studenten meer systematisch en diepgaand problemen leren analyseren en oplossen. 5

9 In het kader van diagnose, screening en monitoring past tevens het verwerven van een brede medische basis. Zo leren studenten de algemene gezondheid van patiënten te beoordelen, wat belangrijker wordt omdat mensen ouder worden en daarbij langer hun eigen gebit behouden. Individuele zorg op maat Centraal staat de patiënt. Het terugdringen van ziekten als cariës en parodontitis, en de variabele mondgezondheid leidt tot een verschuiving van het accent van behandeling naar zorg op maat. De nadruk ligt op gezondheidsbegeleiding (= zorg) van het individu. Dit is een beleid voor de langere termijn op grond waarvan een gerichte en verantwoorde keuze voor eventuele behandelingen mogelijk is. Studenten leren dit beleid expliciet vast te leggen in een individueel zorg- en behandelplan. In het zorgplan staat beknopte informatie over de patiënt en worden de doelen voor de zorg op termijn genoteerd. Voor de directe behandeling van problemen en afwijkingen dient het vertrouwde behandelplan, dat uiteraard op het zorgplan wordt afgestemd. Een adequaat zorg- en behandelplan bevordert de communicatie tussen patiënt en zorgteam. Een goede communicatie wordt als absolute voorwaarde beschouwd voor patiëntgerichte en dus variabele zorg. Diagnostische en communicatieve vaardigheden krijgen in het tandheelkunde curriculum dan ook hoge prioriteit. Waarbij behalve het contact tussen patiënt en zorgverlener ook de interactie tussen de zorgverleners onderling intensief wordt getraind. Samenwerkende opleidingen Teneinde tandartsen en mondzorgkundigen samen op te kunnen leiden is ook gekozen voor een onderwijsorganisatie, waarin universiteit en hogeschool samenwerken. Deze samenwerking krijgt voornamelijk gestalte binnen de kliniek. Op grond van hun brede beroepsprofiel dienen zowel tandarts als mondzorgkundige aan veel van hun individuele patiënten de volledige professionele zorg te kunnen verlenen. Het leren samenwerken concentreert zich binnen de Onderwijs Team Praktijk (OTP), een praktijksimulatie van een groepspraktijk. Binnen deze OTP s worden teams gevormd van docenten, studenten Tandheelkunde en studenten Mondzorgkunde die, elk op hun eigen niveau, bijdragen aan de zorg voor patiënten en het beheer van hun praktijk.. Probleem- / patiëntoriëntatie Een breed beroepsprofiel voor Tandheelkunde en snel evoluerende kennis maken traditionele op reproductie gerichte onderwijsvormen minder bruikbaar. Het Groninger onderwijs richt zich op studeren vanuit patiëntcasuïstiek. Door studenten te confronteren met casussen en problemen, waarop zij actief en zelfstandig antwoorden dienen te vinden, leren ze denken en werken volgens een zelfde patroon als in de latere beroepspraktijk. Vanuit dit principe is gekozen voor verdere vormgeving in de zogenaamde leercyclus, een samenhangende periode van twee weken. De leercyclus is de eenheid van organisatie in de opleidingen, met een vast ritme van colleges, tutorgroepen, zelfstudie en preklinische en klinische practica. In elke cyclus staat een thema gerelateerd aan een patiëntencasus centraal. De cyclus begint met het patiëntencollege. Hierna gaan de studenten uiteen in tutorgroepen, waar onder begeleiding van een tutor volgens een vast stramien wordt gewerkt en samengewerkt. Discussie en rapportage van bevindingen op basis van de casussen en problemen staan centraal. De cyclus wordt plenair afgesloten met een responsie- en magistraalcollege. Een werkelijk uitnodigende leeromgeving wordt pas gerealiseerd als de toetsing integraal onderdeel is van het totale onderwijsprogramma. De wijze van toetsing mag niet haaks staan op het voorgestane probleem- en patiëntgeoriënteerde onderwijs, maar dient de essentie te raken. Er wordt dan ook grote waarde gehecht aan een goede afstemming tussen selecterende toetsen (met een beoordeling) en educatieve (diagnostische) toetsen welke de student volgen en ondersteunen bij het leerproces. 6

10 INHOUD EN VORMGEVING VAN HET ONDERWIJS VOOR DE OPLEIDING TANDHEELKUNDE De huidige doelstellingen van de opleiding Tandheelkunde T21 zijn gebaseerd op het Raamplan 2008 Tandartsopleiding. De eindtermen in het Raamplan voldoen aan de eisen van de wet BIG en de richtlijnen van de Europese Unie en daarmee aan (inter)nationaal geldende vakinhoudelijke en wetenschappelijke eisen van het actuele en toekomstige beroepenveld. De eindtermen hebben betrekking op een ongedeelde opleiding waarin de Bachelor of Science kan doorstromen naar de Masterfase van de opleiding tandheelkunde. In Groningen is dan ook nadrukkelijk ingezet op een geïntegreerd en aaneengesloten traject voor de bachelor- en Masterfase. Einddoelstelling opleiding T21 Kenmerkend voor de einddoelstelling van de opleiding T21 is dat de tandarts niet alleen moet kunnen handelen, maar zich hiervoor ook moet kunnen verantwoorden. Dit is in lijn met de nieuwe tandartseneed (2003) waarin is opgenomen dat de tandarts zich open en toetsbaar dient op te stellen en verantwoordelijkheid heeft richting de samenleving. De opleiding hoopt een professional te vormen, die in staat is adequate zorg aan en behandeling van de individuele patiënt te leveren en de vaardigheden heeft hierop te reflecteren. De opgeleide tandarts moet kunnen beoordelen of zijn functioneren professioneel is op basis van interne feedback (zelfreflectie) en externe feedback van patiënt, beroepsgroep, maatschappij en wetenschap. Het afleggen van verantwoording door deze academisch gevormde professional kent dus meerdere aspecten. Op grond van deze overweging is de einddoelstelling van de opleiding T21 als volgt geformuleerd: De afstuderende tandarts dient minimaal over de kennis, vaardigheden en gedragingen te beschikken die hem in staat stellen zelfstandig en zonder supervisie aan de hulp- en zorgvraag onder normale omstandigheden te kunnen voldoen en hiervoor verantwoording af te leggen. Ordening van leerinhouden Om de eindtermen van het Raamplan te vertalen in een onderwijsprogramma is gekozen voor een ordening die direct aansluit bij de latere beroepspraktijk van de tandarts. Binnen de mondzorg vervult de tandarts 5 rollen die samenhangen met de verschillende aspecten van dit werk: 1. tandarts, die alle aspecten van zorg en behandeling afstemt op de gewenste en mogelijke individuele doelstellingen voor de mondgezondheid van de patiënt en in staat is deze zorg te verlenen en de hiertoe benodigde behandelingen uit te voeren en te verantwoorden; 2. medicus, die over voldoende kennis en vaardigheden beschikt om de mondgezondheid te plaatsen binnen het kader van de algehele gezondheidstoestand van de patiënt en zijn welbevinden; 3. zorgverlener, die door zijn gedrag en verworven communicatieve vaardigheden de zorg voor zijn patiënten optimaliseert en waar nodig inter-professioneel samenwerkt; 4. manager, die de organisatie van beleid en werkomgeving zodanig vorm geeft, dat de zorg voor de patiënt optimaal kan plaatsvinden, zowel ten aanzien van het individu als ten aanzien van de populatie in het zorggebied; 5. academicus, die in staat is zijn klinisch handelen te verantwoorden op basis van wetenschappelijk gefundeerde argumentatie alsook nieuwe ontwikkelingen te volgen en deze wetenschappelijk verantwoord te beoordelen. Rollen en lijnen Deze rollen vormen de basis voor de inhoudelijke ordening van het curriculum T21: de 5 lijnen waaruit het kerncurriculum is opgebouwd (tabel 1). 7

11 Rol Tandarts Medicus Zorgverlener Manager Academicus Lijn Tandheelkundige Kennis en Vaardigheden (=Integrale Mondzorg in de 3-jarige Master) Medische Kennis en Vaardigheden Gedragswetenschappelijke Kennis en Vaardigheden Organisatie Mondgezondheidszorg en praktijk Wetenschappelijk Denken en Handelen Tabel 1. Overzicht van rollen en lijnen in T21. Naast deze vijf lijnen zijn in T21 twee longitudinale lijnen geprogrammeerd: 6. Lijn Individuele profilering 7. Lijn Professionalisering Ad 6 Lijn Individuele profilering In deze lijn wordt het onderwijs behorend bij het keuzeonderwijs ondergebracht. Ongeveer 10% van het volume van het curriculum zal worden ingevuld vanuit deze lijn. Ad 7 Lijn Professionalisering De toevoeging van het element verantwoording afleggen aan de einddoelstelling van T21 heeft consequenties voor de opbouw van het programma. Voor het vervullen van iedere afzonderlijke rol behoort de tandarts te beschikken over specifieke kennis, vaardigheden en gedragingen, zoals beschreven in de eindtermen. De afstuderende tandarts is echter niet enkel de som van vijf losse rollen, maar een professional die bij het verlenen van zorg de vijf rollen geïntegreerd kan uitvoeren én over zijn handelen verantwoording kan afleggen. Expliciete training van deze beide laatste aspecten is onderbracht in de lijn Professionalisering die als dwarsverbinding van de vijf hoofdlijnen in alle vijf jaren van het onderwijs wordt opgenomen. Het grootste deel van het curriculum wordt ingevuld vanuit de lijn Tandheelkundige Kennis en Vaardigheden. Deze lijn is verdeeld in drie compartimenten, namelijk het compartiment Tandheelkundige Kennis, het compartiment Tandheelkundige Vaardigheden en het compartiment Kennis van Vaardigheden. In Tandheelkundige Kennis is de theorie ondergebracht die nodig is voor de toekomstige rol van tandarts. In de Tandheelkundige Vaardigheden is de praktijk ondergebracht. Dit betreft het verwerven van vaardigheden, betrekking hebbende op het doen, op de prekliniek en kliniek. Met betrekking tot deze vaardigheden dient de student ook kennis te verwerven over de toepassing en uitvoering van deze vaardigheden ( waarmee en hoe u het doet ). Deze theoretische kennis is ondergebracht in Kennis van Vaardigheden. Integratie lijnen De inhoud van iedere lijn is duidelijk herkenbaar en afgebakend. Bij de lijn Tandheelkundige Kennis en Vaardigheden horen specifieke tandheelkundige onderwerpen zoals cariës, parodontopathieën en de gemutileerde dentitie; bij de lijn Gedragswetenschappelijke Kennis en Vaardigheden bijvoorbeeld onderwerpen als communicatie. De 5 lijnen staan echter niet los van elkaar, maar hebben een onderlinge 8

12 verwevenheid. In de lijn Medische Kennis en Vaardigheden worden medisch biologische basisconcepten behandeld die nodig zijn voor het begrijpen van tandheelkunde (klinische) problemen zoals cariës en parodontale ontstekingen. De toepassing van tandheelkundige of medische kennis en vaardigheden kan niet los gezien worden van aspecten als gedrag en ethisch normatief handelen afkomstig uit de lijn Gedragswetenschappelijke Kennis en Vaardigheden of van aspecten als organisatie of financiering vanuit de lijn Organisatie Mondgezondheidszorg en praktijk. De lijn Wetenschappelijk Denken en Handelen biedt de wetenschappelijke context voor de andere vier lijnen. Semesters en leercyclus Binnen de Bachelor- en Masterstructuur wordt gewerkt met semesters. Ieder semester omvat 10 cycli (20 weken). Binnen de semesters (Bachelorfase) zijn twee thematische onderwijseenheden van 4 cycli (8 weken) geprogrammeerd rond een bepaald thema en met een inhoudelijke samenhang. Naar aanleiding van dit thema worden patiëntencasussen geselecteerd. De rest van het semester wordt ingevuld door onderwijseenheden die zowel in het eerste als in het tweede semester aangeboden worden. In het eerste semester van de Masterfase is sprake van één thematische onderwijseenheid. Binnen de thematische onderwijseenheden bevatten de leercycli een aantal vaste onderdelen, zoals: - Patiëntcollege Een plenaire bijeenkomst met alle studenten van een jaar, waarin een patiënt door een docent bevraagd wordt, meestal naar aanleiding van een specifieke klacht of probleem. Deze patiëntencasus dient als uitgangspunt voor de binnen die cyclus te bestuderen leerstof. - Tutorgroepbijeenkomst 1 ( in Bachelor jaar 1 en 2) Een tutorgroep bestaat uit ongeveer 9 studenten en wordt gecoacht door een docent; de tutor genaamd. Tijdens de eerste bijeenkomst presenteert een van de studenten zijn bevindingen van de patiëntendemonstratie. Vervolgens geven de studenten een aanzet voor de oplossing van het probleem van de cyclus door te brainstormen, te discussiëren, ideeën aan te dragen en vragen te stellen aan de hand van breed geformuleerde casussen / problemen. - Tutorgroepbijeenkomst 2 (in Bachelor jaar 1 en 2) Tijdens de tweede bijeenkomst presenteren studenten de antwoorden die zij op de gerezen vragen hebben gevonden. Zij relateren deze aan de problemen en casussen. - Responsiecollege Wanneer studenten bepaalde vragen niet hebben kunnen oplossen, of wanneer tijdens het leerproces nieuwe vragen gerezen zijn, dan kunnen deze worden voorgelegd aan een docent, die de vragen in een responsiecollege zal beantwoorden. - Magistraalcollege Na het responsiecollege volgt ter afsluiting van de cyclus nog een magistraalcollege. Hierin wordt in brede zin teruggeblikt naar het probleem van de cyclus. Nieuwe inzichten met betrekking tot het probleem of recente wetenschappelijke publicaties kunnen hierbij aan de orde komen. Vanzelfsprekend zijn naast de vaste onderdelen van de cyclus ook uren gereserveerd voor preklinische practica, patiëntenzorg en zelfstudie. Ook de toetsing vormt een integraal onderdeel. Preklinisch en klinisch onderwijs Het skillslab Een belangrijke plaats binnen de opleidingen wordt ingenomen door het preklinisch en klinisch werken. Tandartsen zijn in hun beroep sterk afhankelijk van goede vaardigheden op het gebied van communicatie, diagnose, gezondheidsbegeleiding en therapie. Gedurende de gehele studie is daarom veel tijd ingeruimd voor praktische training, zowel met als zonder patiënten. Deze praktische training vindt plaats binnen de 9

13 onderwijseenheden Tandheelkundige vaardigheden en kennis van vaardigheden in de bachelor en in de onderwijseenehdne Integrale Mondzorg in de Master. Kliniek en Onderwijs Team Praktijk In de loop van de studie komt in toenemende mate het accent te liggen op de patiëntenzorg. Afgezien van de externe praktijkstages zal de patiëntenzorg in de bachelorfase jaarklas gewijze plaatsvinden. In de Masterfase zal de patiëntenzorg grotendeels plaats vinden binnen de Onderwijs Team Praktijk (OTP): een praktijksimulatie op basis van een groepspraktijk. Ieder team van staf en studenten zal zoveel mogelijk functioneren als een echte praktijk, die een 'eigen' patiëntenbestand heeft en zelf zorg draagt voor de opvang van acute gevallen, administratie, hygiëne enzovoort. Uitgangspunt is het streven naar een optimale zorgverlening. Voor elke patiënt wordt een individueel zorg- en behandelplan opgesteld. Op grond daarvan kunnen bij behandeling behorende taken onder studenten worden verdeeld. Hun inzet wordt bepaald afhankelijk van al verworven vaardigheid en expertise, rekening houdend met de benodigde klinische oefening en de roostering van andere activiteiten. Daarbij geldt steeds dat de staf eindverantwoordelijk is voor de patiëntenzorg. Een team bestaat uit stafleden en studenten Tandheelkunde (Masterfase) en studenten Mondzorgkunde. Ieder team krijgt begeleiding van een teamleiders (tandarts). De teamleiders dragen er zorg voor, dat studenten op hun eigen niveau werken. Voorts stimuleren zij het groepsproces door rolverdeling binnen de groep. Een essentieel onderdeel van het werken in de OTP is de frequent voorkomende patiëntenbespreking, waar problemen besproken worden en waar behandel- en zorgplannen worden gemaakt in onderling overleg. Hierbij wordt in grote lijnen de werkwijze van de tutorgroepen toegepast. Ook het functioneren in het team kan in deze besprekingen aan de orde worden gesteld. In het eerste jaar van hun studie zullen studenten in een OTP team stage lopen en vooral kennis nemen van de organisatie. Naarmate hun eigen vaardigheid toeneemt, zullen ze meer ingeschakeld worden bij assisterende taken, tot uiteindelijk de taken van hun toekomstig beroep volledig worden uitgevoerd. Doelen per studiejaar Teneinde studenten verder inzicht in het onderwijsprogramma te verschaffen, zijn per studiejaar thematische tussendoelen geformuleerd. BACHELORFASE Studiejaar 1 (propedeuse): Introductie/ oriëntatie/ selectie/ verwijzing De studenten krijgen in het eerste jaar inzicht in studie en beroep; de opleidingen krijgen enig inzicht in de potenties van de student. Dat betekent dat studenten met alle aspecten van hun beroepsprofiel kennis maken: de inhoudelijke aspecten, de beroepsuitoefening, de medische oriëntatie, de zorgverlening en de kritisch-wetenschappelijke benadering. Voorts wordt basale kennis verworven. Studiejaar 2: Kennen/herkennen In dit jaar ligt de nadruk op het kennen en verklaren van de meest in de mondgezondheid voorkomende afwijkingen: cariës, parodontale afwijkingen, slijmvliesafwijkingen, kaakgewrichtafwijkingen en algemene gezondheidsproblemen. Verder verwerven studenten door intensieve training elementaire professionele vaardigheden. Binnen de onderwijseenheid Tandheelkundige Vaardigheden en Kennis van Vaardigheden wordt gestart met de patiëntenbehandeling waarbij de nadruk ligt op het leren onderzoeken, het diagnosticeren en het opstellen van een zorg- en behandelplan. 10

14 Studiejaar 3: Herkennen/diagnostiek Aan het einde van de Bachelorfase zijn studenten tandheelkunde in staat de meest voorkomende afwijkingen op het gebied van de mondgezondheid te diagnosticeren inclusief het gebruik van de daarvoor noodzakelijke hulpmiddelen. Bovendien zijn ze in staat de verschillende eenvoudige behandelingen bij patiënten uit te voeren, zoals een gebitsreiniging, het restaureren van gebitselementen en het vervaardigen van een volledige prothese. MASTERFASE Integratie 5 rollen, voorbereiding praktijkuitoefening In de Masterfase ligt, naast de theoretische componenten, de nadruk op het maken van zorg- en behandelplannen en zelfstandig complexere behandelingen uitvoeren. Naast de patiëntenzorg besteden de studenten een belangrijk deel van de Masterfase aan coschappen kaakchirurgie en orthodontie, wetenschappelijke vorming en aan hun Individuele Profilering. Maar ook de lijn Professionalisering is een belangrijke component van de Masterfase Beschrijving onderwijseenheden Bachelor opleiding Jaar 1 Zicht op beroep en vakgebied (8 EC) In deze eerste onderwijseenheid van de opleiding richt de student zich al direct op het eindresultaat: de tandarts die bekwaam is als tandheelkundig en medisch professional, zorgverlener, academicus en manager. Het vakgebied wordt belicht aan de hand van een drietal thema s. Onder het thema beleving van mond en aangezicht komen de vele aspecten van de mondgezondheid tot leven, zowel in tandheelkundig als sociaalpsychologisch en ethisch-wetenschappelijk opzicht. Vanaf het tweede thema, gewijd aan acute problemen, komen medische aspecten en de disciplines die daarvoor de basis vormen voor het voetlicht, veelal in afstemming met de activiteiten op en rond het skillslab. Bij het derde thema wordt het concept mondzorg nader uitgewerkt, evenals diverse aspecten van het werken in de mondzorg, waaronder samenwerkingsverbanden, communicatie en risico s. Bewustwording van de diverse keuzemogelijkheden in het beroep van tandarts, waaronder differentiaties, specialisaties en typen praktijkvoering, sluit de onderwijseenheid af. In deze onderwijseenheid wordt gestart met het oefenen van vaardigheden, ook ten dienste van alle andere onderwijseenheden in dit jaar en komende jaren. Aan de hand van casus en problemen die themagebonden zijn en daarmee relevant voor het beroep van tandarts, wordt in tutorgroepen een constructieve benadering van studeren aangeleerd. Daarbij staat een algemeen toepasbare methodiek voor probleembenadering en -oplossing centraal. Hulp bij het zoeken en selecteren van literatuur wordt geboden vanuit de onderwijseenheid Wetenschappelijke scholing 1. Door te studeren in een tutorgroep, dat model staat voor intercollegiale samenwerking, ontwikkelt de student het vermogen te werken in groepsverband en bepaalde rollen (voorzitter en notulist) daarbij te vervullen. Door daarbij tevens feedback te geven en ontvangen wordt, mede via activiteiten in het kader van de onderwijseenheid Professionalisering 1, individuele groei gestimuleerd. 11

15 Levensloop (8 EC) Aan de hand van problemen uit verschillende levensfasen van de patiënt bestudeert de student de ontwikkeling van het gebit en aangezicht, en in samenhang daarmee de lichaams- en psychosociale ontwikkeling. Het eerste thema betreft het volwassen gebit: een nadere studie van de functies, en een introductie van de concepten occlusie en articulatie. In relatie tot hun functie in het aangezicht worden spieren vanuit de (macroscopische en microscopische) anatomie en celbiologie belicht. De oudere mens dient zich aan als tweede thema. Problemen rond gebitsmutilatie en verandering van vorm en functie van het tandkaakstelsel staan daarbij centraal. Het concept veroudering krijgt ook gestalte op psychosociaal en celbiologisch niveau. Het derde thema gaat terug naar het prille begin. Een verstoorde embryonale en foetale ontwikkeling leidend tot afwijkingen in het hoofd/halsgebied (met schisis als voorbeeld) vormt het kader waarin de aanleg en ontwikkeling van het lichaam, aangezicht en gebit worden bestudeerd, van macroscopisch-anatomisch tot moleculair-biologisch niveau. Uit verdieping in casus en presentaties door het Schisisteam van het UMCG komt de noodzaak tot multidisciplinaire aanpak van de zorg voor een schisis-patiënt krachtig naar voren. De ontwikkeling van baby tot volwassene is het vierde thema, net als bij de voorgaande thema s vanuit diverse disciplines bezien, waarbij het wisselgebit centraal staat. Het orale milieu (8 EC) In deze onderwijseenheid staat het onderwijs in de lijnen Tandheelkundige en Medische Kennis en Vaardigheden in het licht van de gezonde mond en de medisch gecompromitteerde patiënt. Het eerste thema betreft de gezonde mond, voeding en de voedselopname. Hierbij komen naast de anatomie, de functionele histologie en de functie van de tractus digestivus ook de cellulaire transport mechanismen met betrekking tot voedselopname aan de orde. In het tweede thema maakt de student kennis met de vorm en functie van harde en zachte orale weefsels in de gezonde mond. Daarnaast wordt ingegaan op de bouw van het kaakgewricht en de vascularisatie en innervatie van het hoofd-halsgebied. Ook worden de functies van het orofaciale systeem behandeld waarbij de kauwfunctie, smaak en reuk en de functie van de tong speciale aandacht krijgen. Het derde thema van deze onderwijseenheid staat in het licht van de medisch gecompromitteerde patiënt waarbij homeostase op de voorgrond staat. Hier zal ingegaan worden op algemene principes van regelmechanismen van het menselijk lichaam waarbij de endocriene organen, het autonome zenuwstelsel, en regeling van lichaamstemperatuur, ademhaling en lichaamsvloeistoffen speciale aandacht krijgen. Het vierde thema heeft betrekking op hart en circulatie. Hier worden de eigenschappen van bloed behandeld evenals de anatomie, het functioneren en de functionele histologie van het hart- en vaatstelsel. Tijdens de onderwijseenheid het orale milieu komt in het kader van het klinisch ethisch redeneren de betekenis en relevantie van de morele principes "niet schaden" en "goed doen" voor de mondzorg aan de orde. Bedreiging en bescherming (8 EC) In deze onderwijseenheid wordt ingegaan op het evenwicht tussen bedreiging en bescherming en hoe het lichaam reageert op verstoringen van dit evenwicht door exogene en endogene factoren. Ingegaan zal worden op mechanismen die het lichaam ten dienste staan om het oorspronkelijke evenwicht te herstellen dan wel om een nieuw evenwicht te bereiken. Het eerste thema omvat het onderwerp plaque en de hieraan gerelateerde functie van speeksel en microbiële aspecten waarbij algemene bacteriologische en microbiologische onderwerpen en de tandplaquevorming op de voorgrond staan. Verder wordt hier de gezondheidszorg nader belicht waarbij ingegaan wordt op de relatie tussen enerzijds gedrag en anderzijds de sociale omgeving en mondgezondheid/mondzorg. Het tweede thema betreft het bloedend tandvlees. De basis van dit thema wordt gevormd door de anatomie en fysiologie van het parodontium. Daarnaast komt de etiologie en pathogenese van aandoeningen van het parodontium aan bod evenals de klinische diagnose en specifieke microbiologie ervan. Als medische basis worden in het kader de afweer, de acute- en chronische ontstekingen en de beginselen van immunologie 12

16 behandeld. Dit thema wordt afgerond met onderwerpen uit de radiologie waarbij beeldvorming en beeldinterpretatie centraal staan. De ziekte cariës is het onderwerp van het derde thema. Behandeld zullen worden de etiologie, pathogenese en specifieke microbiologie van het cariësproces. Bij de specifieke microbiologie zal ook het metabolisme van bacteriën aan de orde komen. Daarnaast wordt verder inzicht gegeven in de opbouw en normale werking van de speekselklieren alsook de samenstelling en functie van het speeksel. Het thema wordt afgesloten met enkele aspecten van het klinisch ethisch redeneren die toegespitst zijn op het rechtvaardigheidsprincipe. Bij het laatste thema staat preventie centraal. Hierbij zal aandacht besteedt worden aan de primaire preventie en de rol van fluor bij het cariësproces en de toxiciteit van fluor. Ook wordt inzicht geboden in de wijze waarop voeding en gedrag de mondgezondheid en met name het cariësproces kunnen beïnvloeden. Tandheelkundige vaardigheden en kennis van vaardigheden 1A (6 EC) Tandheelkundige vaardigheden en kennis van vaardigheden 1B (9 EC) Het grootste deel van het curriculum wordt ingevuld vanuit de lijn Tandheelkundige Kennis en Vaardigheden. Deze lijn is daarom onderverdeeld in drie compartimenten, namelijk het compartiment Tandheelkundige Kennis, het compartiment Tandheelkundige Vaardigheden en het compartiment Kennis van Vaardigheden. In Tandheelkundige Kennis is de theorie ondergebracht die nodig is voor de toekomstige rol van tandarts. In de Tandheelkundige Vaardigheden is de praktijk ondergebracht. Dit betreft het verwerven van vaardigheden, betrekking hebbende op het doen, op het skillslab en kliniek. Met betrekking tot deze vaardigheden dient de student ook kennis te verwerven over de toepassing en uitvoering van deze vaardigheden ( waarmee en hoe je het doet ). Deze theoretische kennis is ondergebracht in Kennis van Vaardigheden. In het eerste jaar wordt de student geïntroduceerd op het skillslab en kliniek en maakt hij kennis met diverse aspecten van de mondzorg. Het skillslab speelt een belangrijke rol voor het aanleren van manuele vaardigheden. Er wordt een begin gemaakt met de verwerving van de psychomotorische vaardigheden, zoals het leren hanteren van tandheelkundig instrumentarium voor onderzoek en behandeling. Er wordt geoefend in het prepareren en restaureren, waarbij het herstel van de vorm en functie van de tanden en kiezen een belangrijke rol speelt. Daarnaast wordt gewerkt aan het verwerven van vaardigheden op het gebied van steriliteit/hygiëne en ergonomie. Wetenschappelijke scholing 1 (6 EC) De onderwijseenheid Wetenschappelijke scholing 1 vormt een deel van de lijn Wetenschappelijk Denken en Handelen binnen de opleiding Tandheelkunde. Het doel van deze lijn is dat studenten wetenschappelijke aspecten integreren als een vanzelfsprekend onderdeel van methodisch klinisch werken. Tevens dienen studenten vaardigheden te ontwikkelen die van belang zijn voor het begrijpen van onderzoeksverslagen en voor het feitelijk verrichten van onderzoek. De student is aan het einde van het eerste jaar in staat - problemen op systematische wijze te benaderen en op te lossen - kennisbronnen te traceren, daarbij doelgericht gebruik te maken van de faciliteiten van de Centrale Medische Bibliotheek en kritisch om te gaan met de keuze van kennisbronnen bij het verwerven van kennis - zoekstrategieën in wetenschappelijke databank(en) te ontwikkelen en uit te voeren ter beantwoording van klinische vragen vraag en deze uit te voeren - wetenschappelijke publicaties te screenen en globaal op algemene wetenschappelijke merites te beoordelen - de begrippen risico en etiologie te hanteren in relatie tot tandheelkundige aandoeningen en relevante literatuur hierover in relatie tot een actueel klinisch probleem te traceren en kritisch te beoordelen 13

17 - ziektebeloop en factoren die daarop van invloed zijn vanuit klinisch-epidemiologisch perspectief te beschrijven en de betekenis aan geven van kennis verkregen uit wetenschappelijk onderzoek als grondslag voor (klinische) beslissingen en acties - relevante beginselen van beschrijvende en analytische statistiek toe te passen bij de analyse van waarnemingsresultaten Professionalisering 1 (7 EC) Het doel van de opleiding Tandheelkunde is het opleiden van professioneel werkende tandartsen. Dat wil zeggen tandartsen, die bij de zorg voor de patiënt in staat zijn om de 5 rollen die een tandarts vervult, in samenhang te kunnen uitvoeren. Daarvoor is kennis en kunde nodig. In de toepassing daarvan zullen echter onder verschillende omstandigheden keuzes zijn: vaak kunnen behandeling volgens het boekje worden uitgevoerd, maar soms ook niet. Echt sprake van professionaliteit is er in onze ogen pas als de tandarts in staat is het eigen handelen, inclusief de beslissingen en keuzes die daarin gemaakt worden, te beoordelen en verantwoorden. Professionaliteit wordt tevens getoond als de verantwoording leidt tot conclusies over en zo nodig aanpassing van het handelen. Verantwoording legt een tandarts af aan zichzelf, de patiënt, de samenleving en de beroepsgroep. Verantwoording dient inzichtelijk, redelijk en transparant te zijn, waarbij rekening wordt gehouden met de normen en waarden van degene aan wie verantwoording wordt afgelegd. Deze wijze van verantwoorden wordt geoefend met methodieken als reflectie, intervisie en dialoog. Daarmee wordt geleerd om op een systematische, open en onderzoekende wijze tot verduidelijking, analyse en conclusies te komen van bijvoorbeeld keuzes in het handelen als tandarts. De oefening van deze methodieken bestaat vooral door het aanleren van een aantal vaardigheden. Er zijn nog weinig contacten met patiënten. Daarom wordt functioneren van de student in en ervaringen met het (klinisch) onderwijs gebruikt als materiaal om te oefenen in verantwoording afleggen. Van iemand die in staat is over dat functioneren en keuzes daarin verantwoording af te leggen (transparant, redelijk en begrijpelijk) en ook in staat zijn/haar gedrag aan te passen aan de eisen en omstandigheden verwachten we dat hij/zij in staat is voldoende professionaliteit als tandarts te ontwikkelen. In Professionalisering 1 maakt de student kennis met het concept professionaliteit, en de hiervoor genoemde methodieken en vaardigheden. In het eerste jaar ligt de nadruk op de vaardigheden expliciteren en concretiseren. Zoals gezegd, activiteiten binnen het onderwijs bieden oefenmateriaal voor de oefening van vaardigheden maar kunnen ook voor beoordeling gebruikt worden. Beoordelingen van uw functioneren in bijvoorbeeld de tutorgroep en de prekliniek en uw ervaringen met stages binnen en buiten de opleiding kunnen gebruikt worden om te oefenen met reflecteren en vaardigheden als expliciteren. U krijgt daartoe opdrachten om bijvoorbeeld de ervaringen in een stage te evalueren. Een zelf te kiezen onderwerp uit de evaluaties zal dan onderwerp van gesprek zijn in zogenaamde coachgroepen. Dit zijn groepen van 10 studenten (andere samenstelling dan tutor- en mentorgroepen), die onder leiding van een coach onderwerpen als hiervoor genoemd bespreken. Daarbij wordt ook geoefend in vaardigheden als expliciteren en concretiseren. Na afloop schrijft u individueel een reflectie over een voor u opvallend punt. En daarmee wordt dan ook geoefend in verantwoorden: waarom kiest u dat onderwerp en wat gaat u ermee doen. U krijgt op de reflectie feedback van de coach. Alle evaluaties en reflecties met feedback worden verzameld in een portfolio. Hieruit moet aan het einde van het jaar zichtbaar zijn of de student groei heeft doorgemaakt in het aanleren van de gewenste vaardigheden en methoden. Ook moet uit de portfolio blijken dat functioneren in het onderwijs voldoende is of tenminste verbetering toont. Onder het functioneren valt ook het functioneren in de coachgroep: de kwaliteit van de portofolio, afspraken nakomen, voldoende en actief aanwezig zijn. U wordt ook beoordeeld op het vermogen om in een mondelinge toets over een onderwerp uit het 2 e 14

18 semester uit de tutorgroepen. De beoordeling betreft de presentatie maar ook de integratie van de rollen van de tandarts. Kortom: we beoordelen uw vermogen om professional te worden op uw functioneren in het onderwijs en uw vermogen om daarover verantwoording af te leggen. Jaar 2 Weefselverlies (6 EC) In deze onderwijseenheid wordt aandacht besteed aan de oorzaken en gevolgen van weefselverlies in de mondholte. Hierbij komen factoren en processen aan de orde die een rol spelen bij de aantasting van het de zachte weefsels. Ingegaan zal worden op het ontstaan van gingivitis en parodontitis. Hierbij speelt het verworven afweersysteem een belangrijke rol. Daarnaast komen factoren en processen aan bod die een rol spelen bij aantasting van de harde weefsels wat kan leiden tot cariës, erosie, abrasie of attritie. Bij aantasting van zowel zachte als harde weefsels speelt het evenwicht tussen aanval en afweer een cruciale rol. Welke factoren zorgen voor verstoring van het evenwicht en welke mechanismen staan het lichaam ten dienste om het oorspronkelijk evenwicht te herstellen dan wel een nieuw evenwicht te bereiken? De kennis die verkregen is bij Bedreiging en bescherming (semester 1.2) zal worden uitgebreid, waarbij zowel de verworven afweer alsmede de speciële pathologie van parodontium en gebitselementen aan de orde zullen komen. Hierbij wordt uitgebreid aandacht besteed aan diagnostische technieken, risicofactoren, preventie en behandeling. Nadrukkelijk komt ook de totale mondzorg voor de patiënt aan bod, waarbij het concept diseasemanagement wordt geïntroduceerd. Orale geneeskunde (6 EC) In deze onderwijseenheid wordt aandacht besteed aan de basale kennis van het menselijk lichaam die nodig is om medisch gecompromitteerde patiënten adequaat te kunnen behandelen. Immers, bepaalde ziektebeelden en/of de medische behandeling hiervan kunnen gevolgen hebben voor de mondgezondheid en ook kunnen deze van invloed zijn op het tandheelkundig zorg- en behandelplan. Er wordt ingegaan op de fysiologie van hart, longen, lever en nieren, waarbij de relatie met tandheelkundig handelen centraal staat. Daarnaast wordt aandacht besteed aan allergie: allergische reacties die kunnen optreden bij de patiënt, maar ook beroepsallergie van de tandarts door het werken met bepaalde materialen. Een ander belangrijk onderdeel van deze onderwijseenheid wordt gevormd door de benigne, premaligne en maligne slijmvliesafwijkingen in het hoofd-halsgebied. Hierbij wordt aandacht besteed aan etiologie, diagnostiek en behandeling ervan. Een mogelijke oorzaak van slijmvliesafwijkingen is een systemische immuunziekte en ook het immuunpathologisch proces wat hieraan ten grondslag ligt, komt aan de orde. Odontogene ontsteking en acute pijn (6 EC) In deze onderwijseenheid staat de endodontologie centraal. In het algemeen kan de endodontologie worden beschreven als dat onderdeel van de tandheelkunde dat zich bezighoudt met de bouw en functie van het endodontium. Ook bestudeert de endodontologie de epidemiologie, pathologie, preventie en behandeling van de aandoeningen van het endodontium en de daarmee verband houdende aandoeningen van de weefsels die het gebitselement omgeven. In de eerste cyclus worden pulpitis en pulpanecrose besproken en de etiologische factoren. Uiteraard wordt hier ook de anatomie/histologie van de pulpa behandeld. Aangezien pulpitis gepaard kan gaan met intense pijn zal de neurofysiologie van pijn aan de orde komen. Ook is er aandacht voor de geneesmiddelen in de tandheelkunde en met name de analgetica inclusief de farmacologie. In de tweede cyclus wordt de uitbreiding van de pulpitis naar de weke delen besproken, de zogenaamde odontogene ontstekingen. Ontstekingen in het orofaciale gebied betreffen meestal menginfecties van de lichaamseigen orale flora. In het kader van deze ontstekingen 15

19 wordt vanuit de lijn Medische kennis en vaardigheden de pathogenese van infecties en de temperatuurregulatie toegelicht en wordt de bestrijding van infecties m.b.v. anti-infectieuze middelen besproken. De derde cyclus staat in het licht van de differentiële diagnostiek van aandoeningen van de pulpa en periapex. De diagnostiek van deze aandoeningen is moeilijk omdat de gegevens vaak vaag zijn en de ziektebeelden niet scherp van elkaar afgegrensd zijn. Voor pijnuitschakeling bij een endodontische behandeling wordt anesthesie gegeven. Daarom wordt in de vierde cyclus, naast de vraag herbehandeling wortelkanaal of chirurgie, dan ook de oppervlakte-, infiltratie- en geleidingsanesthesie behandeld. Om de hiervoor noodzakelijke gedegen kennis van de weefsels en structuren in het operatiegebied te verkrijgen zal er veel aandacht zijn voor de anatomie van het operatiegebied. Vanuit de lijn Gedragswetenschappelijke Denken en Handelen is aandacht voor omgaan met emoties met name angst voor tandheelkundige behandeling, de wijze waarop mensen gedrag aanleren en hoe gedrag met betrekking tot mondgezondheid veranderd kan worden. Tevens komt klinisch-ethisch redeneren m.b.t. de ethische grenzen van wetenschappelijk onderzoek aan de orde. Stoornissen in groei en ontwikkeling (6 EC) In deze onderwijseenheid worden de afwijkingen van het tand-kaakstelsel behandeld die ontstaan tijdens de ontwikkelingsfase en de groei. In cyclus 1 komen o.a. de stoornissen in de tandweefselstructuren, afwijkingen in het aantal gebitselementen en afwijkende tandvormen aan de orde. In samenhang met deze stoornissen zal de medische genetica belicht worden. Tandstand- en kaakstandafwijkingen of een combinatie van beide (orthodontische afwijkingen) is het centrale onderwerp in cyclus 2. In relatie met de orthodontische afwijkingen is er in de Medische lijn aandacht voor ontwikkelingsstoornissen en botziekten. In cyclus 3 zullen de statische (occlusie) en de dynamische contactrelaties (articulatie) tussen de gebitselementen van onder- en bovenkaak uitgediept worden. Hiernaast wordt een voorzichtig begin gemaakt met de stoornissen van het kauwstelsel met name slijtage. Uiteraard is er dan ook aandacht voor het herstel tot een kauwstelsel met voldoende kauwcomfort en mandibulaire stabiliteit en vrij van pathologie. In cyclus 4 wordt het mandibulaire bewegingsapparaat belicht in het bijzonder de anatomie, het bewegingsmechanisme,de stoornissen en de hieraan ten grondslag liggende etiologie.en behandelstrategie. Eén van de etiologische factoren van de stoornissen van het mandibulaire bewegingsapparaat is de psychosociale factor (o.a. stress) Vanuit de lijn Gedragswetenschappelijk Denken en Handelen worden stress en stress vermindering (aanleren van coping skills ) nader belicht. Het klinisch-ethisch redeneren m.b.t. ethische grenzen van wetenschappelijk onderzoek, waarmee gestart is in de Onderwijseenheid Odontogene ontsteking en acute pijn, wordt in de onderhavige onderwijseenheid vervolgd. In cyclus 3 en 4 zullen in de Medische lijn o.a. auto-immuunziekten, gewrichtsaandoeningen en KNO-afwijkingen behandeld worden. Tevens is tijd beschikbaar voor een practicum ter oefening van communicatieve vaardigheden. -Tandheelkundige vaardigheden en kennis van vaardigheden 2A (12 EC) -Tandheelkundige vaardigheden en kennis van vaardigheden 2B (8 EC) De practica van de Tandheelkundige vaardigheden kunnen worden onderverdeeld in practica die op zichzelf staan en practica die zijn geclusterd in een module. Samen met de betreffende theorie van de Kennis van vaardigheden vormt het een eenheid waaraan deeltoetsen (vaardigheden en theorie) gekoppeld zijn. Een module wordt aan de hand van deeltoetsen en practicum verplichtingen beoordeeld In totaal omvat het tweede jaar 4 modules: 1. module prepareren en restaureren II 2. module frontelementen 16

20 3. module endodontologie I 4. module kliniek De practica behorende bij de eerste 3 modules worden gegeven op het skillslab, röntgencabines, combizaal en de techniekruimte. In het tweede jaar wordt verder gegaan met het aanleren van de psychomotorische vaardigheden welke in het eerste jaar gestart zijn. Hierbij wordt o.a. doorgegaan met de oefeningen prepareren en restaureren. Er wordt kennis gemaakt met de theorie en praktijk van endodontologie (basis) en anesthesie. Ook vindt er occlusie en articulatie analyse plaats van de door de student op de kliniek gemaakte gebitsafdrukken. Tevens leren de studenten o.a. röntgenfoto s maken en interpreteren daarvan, en het doen van een cephalometrisch onderzoek. In de module kliniek wordt de student geïntroduceerd op de kliniek waarbij kennis en vaardigheden getraind worden die nodig zijn voor de zorg en behandeling van patiënten. Een deel van het onderwijs zal bestaan uit het leren van de benodigde (klinische) basisvaardigheden en bij medestudenten geoefend worden, zoals het uitvoeren van onderzoek. Wetenschappelijke scholing 2 (5 EC) De student is aan het einde van het tweede jaar in staat - zoekstrategieën in wetenschappelijke databank(en) te ontwikkelen en uit te voeren ter beantwoording van klinische vragen van diagnostische aard en deze uit te voeren - zoekstrategieën in wetenschappelijke databank(en) te ontwikkelen en uit te voeren ter beantwoording van klinische vragen gericht op de effecten van interventies en deze uit te voeren - wetenschappelijke publicaties te screenen en globaal op algemene wetenschappelijke merites ten aanzien van de diagnostiek te beoordelen - wetenschappelijke publicaties te screenen en globaal op algemene wetenschappelijke merites ten aanzien van therapie-effect te beoordelen - de begrippen diagnostiek en therapie te hanteren in relatie tot tandheelkundige aandoeningen en relevante literatuur hierover in relatie tot een actueel klinisch probleem te traceren en kritisch te beoordelen - relevante beginselen van beschrijvende en analytische statistiek toe te passen bij de analyse van waarnemingsresultaten Deze doelen worden bereikt door middel van colleges, practica (waarin de beginselen van wetenschappelijke onderzoeksmethoden en van evidence-based dentistry worden geoefend en toegepast in de context van diagnostiek respectievelijk therapie-effect) en thematische werkcolleges en in mentorgroepsbijeenkomsten. Professionalisering 2 (6 EC) In Professionalisering 2 zal de groei en ontwikkeling als professional verder vorm krijgen. Dat gebeurt vooral door de training in vaardigheden van de methodieken reflectie, intervisie en dialoog te verbreden en verdiepen.. De nadruk ligt dit jaar op de vaardigheden analyseren en diagnosticeren. Natuurlijk wordt aan de andere vaardigheden ook aandacht besteed. De werkwijze komt grotendeels overeen met die van het eerste jaar: opdrachten uitwerken, bespreking in coachgroepen, reflecteren en verslaglegging verzamelen in de portfolio. Als oefenmateriaal komt waar mogelijk het klinisch onderwijs aan de orde. In dit jaar wordt een begin gemaakt met het aanleren van de methodiek van intervisie. Dat betreft het in de coachgroep gestructureerd bespreken van een ervaring, situatie of probleem die door een van de leden wordt ingebracht. 17