Platform Bèta Techniek. Connect General Assembly no.7 Transitie naar de next economy

Transcriptie

1 Platform Bèta Techniek Connect General Assembly no.7 Transitie naar de next economy

2 De Rotterdamse haven is het decor van de 7e editie van de General Assembly: de landelijke conferentie voor alle Centres of Expertise, Centra voor innovatief vakmanschap en publiek-private samenwerkingen uit het Regionaal investeringsfonds. Deze Connect verslaat het uitdagende tweedaagse programma van afgelopen 3 en 4 februari. Een programma vol verbreding naar het regionale bedrijfsleven op dag 1, en verdieping van bestaande kennis op dag 2. We zagen good practices uit Drechtsteden-Rijnmond, bespraken onze rol als Centra binnen de nieuwe economie en als kers op de taart werd de Pro-Motor award uitgereikt: de prijs die ambitie, innovatie en kwaliteit in het beroepsonderwijs beloont. Een terugblik op twee mooie dagen. Dag 1 - Verbreding in de regio Deze zevende General Assembly stond in het teken van samenwerken en was specifiek gericht op het regionale bedrijfsleven. Gastheren en -vrouwen waren de mbo en hbo Centra (Civ/CoE) uit de regio Drechtsteden-Rijnmond. Deze regio biedt een leerzame omgeving voor de General Assembly, want het sterk verstedelijkte gebied met veel bedrijvigheid kent een enorme drive voor vernieuwing in de industrie. Dat moet ook wel: zowel vanwege duurzaamheidsvraagstukken als technologische veranderingen verplichten de industrie tot een transitie. Dat vraagt, net als in andere sectoren en regio s, veranderende inzet van overheden en onderwijs. Een mooie plek voor inspiratie dus voor alle aanwezigen. De opening wordt verzorgd door een ronde tafel gesprek met Frits Gronsveld (STC-group), Marloes de Vries (Da Vinci college), Pieter Chemiedag 2015 Hoe kunnen General onderwijs Assembly en bedrijfsleven no. 7 - Transitie succesvol naar next samenwerken? economy 02

3 Moerman (Platform Bèta Techniek), én wethouder Werkgelegenheid en Economie van de gemeente Rotterdam Maarten Stuijvenberg. Hoe wordt die drive naar transitie in de regio ervaren? En hoe vertaalt zich dat landelijk? Wat blijkt is dat dat een samenwerkingsverband tussen onderwijs en bedrijfsleven best lastig kan zijn. Maar de oplossingen zijn met name een kwestie van maatwerk leveren. Stuijvenberg: Afstemming is nodig om studenten juist af te leveren. Maar de behoeften worden bepaald door bedrijven en onderwijsinstellingen. De handen jeuken inmiddels om al dat maatwerk en regionale voorbeelden dan maar eens echt in de praktijk te bekijken. In de workshops van regionale good-practices kunnen bezoekers het zelf ondervinden. Wat is de problematiek in de regio? Hoe pakken onderwijs en bedrijfsleven het daar aan? Wat neem ik daarvan mee naar huis? Kortom: werksessies om van elkaar te leren en ervaringen te delen. Good practices in studio van Wilfried In de middag maakt Wilfried de Jong de stap van regionale good practices naar landelijke good practices. Er gebeurt immers meer moois dan alleen in Drechtsteden-Rijnmond. De Jong neemt projecten van Centra - variërend van mbo tot hbo, van biobased tot duurzame elektriciteit - onder de loep. Wat zie ik hier in hemelsnaam? Een wasmachine met stenen? Van wie is dit? Mensen uit de zaal staan op en vertellen trots over hun vakmanschap in de mode-industrie. Of interactieve stoeptegel. Maarten Noordijk, fotograaf van de projecten, licht eveneens toe. Waanzinnge foto s komen voorbij en bevlogen toelichtingen! Dit is wat wij doen. General Assembly no. 7 - Transitie naar next economy 03

4 Beloning van werk: Pro-Motor award En dat wat wij doen, mag worden beloond! Zo komen we van Wilfried de Jong dan ook aan bij de eerste echte uitreiking van de Pro-Motor award: de jaarlijkse prijs die wordt uitgereikt aan een ambitieus idee binnen deelnemende Centra. De award is in het leven geroepen om kwaliteit te belonen en innovatie te stimuleren tussen iniatieven die ontstaan in de kruisbestuiving tussen beroepsonderwijs en bedrijven. Een aanmoediging om recht zo die gaat door te gaan, en op die vernieuwende manier samen verder te werken aan de kenniseconomie van Nederland. De 5 genomineerden zijn onder andere beoordeeld op betrokkenheid, vernieuwing, kenniscirculatie en potentie. Alle vijf de genomineerden zijn van uitstekend niveau. Ze zijn een vliegwiel, een catalysator, voor het beroepsonderwijs. Aldus jurylid Kristel Baele. Winnaar van de Pro-Motor award 2016 is het project Ekolectric. Baele: Deze winnaar is hands on. Zij werken aan het ontwikkelen van de techniek van de toekomst. De triple helix is in dit project krachtig ontwikkeld, studenten uit alle niveaus werken hier samen en het bevat alle ingrediënten voor een veelbelovend initiatief in de innovatieketen. We zijn hier al zeven jaar mee bezig. En dit is gewoon erkenning voor ons werk! Echt een beloning Martin Seiffers, winnaar Pro-Motor Award General Assembly no. 7 - Transitie naar next economy 04

5 En met de elektrische auto s zijn de resultaten letterlijk onderweg! De Delftse broers Martin en John Seiffers van Accenda BV nemen de prijs emotioneel van trots in ontvangst. Martin Seiffers: We zijn hier al zeven jaar mee bezig. En dit is gewoon erkenning voor ons werk! Het is echt een beloning. John Seiffers: We hangen de prijs ergens waar iedereen het kan zien en bedanken al onze partners. En het eindresultaat is niet alleen de elektrische auto, maar ook alle studenten die daar aan hebben meegewerkt. Loek van Seeters - betrokken bij Automotive Centre of Expertise - ontvangt een bijzondere vermelding. Baele: Loek van Seeters is een pionier van grote waarde en daarmee een rolmodel. Loek is een volhouder en dat staat symbool voor iedereen binnen het veld. Reflectie vanuit bedrijfsleven Heel mooi natuurlijk, al die mooie voorbeelden, maar wat vindt het bedrijfsleven eigenlijk van dat publiek-privaat samenwerken? Arold de Vries, HR- en communicatie manager van Damen Shipyards, houdt ons een spiegel voor: waarom investeert een bedrijf als Damen Shipyards in het CIV Maritieme Techniek en in een samenwerking met RDM? De Vries: De kwaliteit van opleidingen is er heel goed: er is een goede koppeling tussen theorie en praktijk en ik merk dat studenten goed georganiseerd zijn. Daar kan hij als bedrijf wat mee. Maar De Vries heeft ook suggesties voor verbetering: bijvoorbeeld meer samenwerking tussen onderwijsinstellingen (minder concurrentie) en het organiseren van docentenstages. We moeten samen aan de slag in plaats van samen om de tafel! Via Slido, een digitale omgeving Genomineerden & Jury Pro-Motor award De overige genomineerden van 2016 waren: - Knowledge Mile Community: Applied Research Ecosystem van Amsterdam Creative Industries Network - het werk-leren programma Samen werken en leren met energie van Sustainable Electric Energy Centre of Expertise; - de Duurzaamheidsfabriek vanuit de PPS Verbrandingsmotoren, CIV Energie en CIV Maritiem; - Loek van Seeters, aanjager bij Automotive Centre of Expertise [ontving bijzondere vermelding 2016] De jury bestaat uit Paul Veger (CEO Decos), Tom Hoven (Oud voorzitter LSVB), Marga Hoek (directeur de Groene Zaak), Paul Rullman (Voorzitter Stichting Surf), Marjolein Jansen (CvB Vrije Universiteit), Ab van der Touw (CEO Siemens) en Kristel Baele (Bestuurslid Erasmus Universiteit). Meer informatie De volgende Pro-Motor award wordt in 2017 uitgereikt. Meer informatie en contact: General Assembly no. 7 - Transitie naar next economy 05

6 waar bezoeker kunnen reageren op sprekers, laten enkele Centra direct weten die uitnodiging aan te nemen en om tafel te willen gaan met De Vries. Kijk, zo doen we dat! Ter afsluiting van dag 1 schuiven nog enkele andere bedrijven aan: Maarten Greydanus (Pon Power), Jeanine van Barlingen (Shell) en Rob van Dalen (SPG Infra), voor een verdiepende discussie. Wat herkennen zij in het verhaal van Arold de Vries? Van Barlingen: Een aantal jaar geleden hadden we een tekort aan goed opgeleid personeel, maar vandaag de dag is het aanbod voldoende en van goede kwaliteit. Dat is een geweldig compliment voor onderwijsinstellingen en bedrijven die dat gezamenlijk hebben georganiseerd. Maar er zijn nog steeds vakgebieden waar tekorten zijn. Dag 2 - Verdieping in de next economy Na een nacht op de SS Rotterdam, starten we met een frisse blik. Van regio naar landelijke noodzaak: de next economy. Hoe maak je jezelf klaar voor de grote shift die moet gaan plaatsvinden in elke sector, van lineair naar circulair denken? Een uitdaging die wordt aangeduid als The Next Economy. Hoewel dag 1 in het teken stond van de regio, is dit een thema dat iedereen aan gaat. Wie of wat is die next economy? Wat verandert er? Ruben Horbach, de man die wereldwijd bekendheid kreeg door een chip in zijn arm te laten plaatsen neemt ons mee. Horbach, voorloper als het gaat om nieuwe technieken, schetst de invloed van de snelle technologische veranderingen op ons leven. Ik ben verbaasd door de snelle veranderingen in de technologie en hoe die ons dagelijks leven beïnvloeden. Hoe om te gaan met de nieuwe geïntegreerde en intelligente systemen die beweren ons te kennen? Nieuwe diensten en the-internet-of-everything groeien ontzettend hard. Daar moeten we klaar voor zijn. Daarna is het woord aan Marco Pastors, oud-wethouder van de gemeente Rotterdam. Hij is betrokken bij het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ), waarin rijksoverheid, gemeente Rotterdam, onderwijs- en zorginstellingen, woningcorporaties en bedrijfsleven samenwerken om het leven in Rotterdam Zuid te verbeteren. Volgens Pastors is er, niet alleen in Rotterdam, een grote groep mensen die door sociaal-culturele omstandigheden achterlopen op de technologische transitie. Het contrast tussen Horbach en Pastors schetst het groter wordende gat tussen voorlopers en achterblijvers in de transitie naar de next econmy. De vraag is: hoe gaan we om met dat groeiende gat? Want achterblijven is geen optie. Een aantal jaar geleden hadden we een tekort aan goed opgeleid personeel, maar nu is er voldoende aanbod (...). Dat is een geweldig compliment voor onderwijs en bedrijven die dat gezamenlijk hebben georganiseerd Jeanine van Barlingen, HR manager Shell General Assembly no. 7 - Transitie naar next economy 06

7 Mens centraal in de transitie Dat zegt ook Jan Rotmans, Professor Duurzame Transities, die ons meeneemt door de samenleving 3.0 en de economie 3.0 naar de consument 3.0. De burger neemt een nieuwe positie in en richt zelf zijn leefomgeving in. Transitie gaat niet alleen om de techniek, maar met name om de mensen! Rotmans trekt een parallel naar beroepsonderwijs 3.0. Daarin staan docent en student centraal en worden organisaties ontdaan van een kleilaag van stuur- en klankbordgroepen. Centra spelen een significante rol in die transitie naar beroepsonderwijs 3.0. Maar hoe kunnen individuele Centra-initiatieven gezamenlijk opschalen naar een beweging die daadwerkelijk verandering teweeg brengt? Rotmans geeft vanuit zijn ervaringen tips om een beweging, zoals de Centra, te laten groeien. Daarbij neemt hij als voorbeeld de Urgenda beweging. Essentieel bij een transitiebeweging is, alsdus Rotmans, het hebben van gezamenlijke waarden en doelen. Ook een heldere strategie en timing zijn belangrijk, om uiteindelijk met weinig mensen en weinig geld een grote impact te kunnen hebben. Transitie gaat niet alleen om de techniek, maar met name om de mensen! Jan Rotmans, Professor Sustainability Transitions General Assembly no. 7 - Transitie naar next economy 07

8 Rol van Centra in transitie beroepsonderwijs Een gezamenlijk doel, een beweging naar beroepsonderwijs 3.0: wat Rotmans schetst is exact waar het netwerk van de inmiddels 99 Centra mee bezig is. Gerard Adema, directeur van Centre of Expertise Water Technology (CEW), vertaalt Rotmans tips naar de toekomstverkenning van de Centra. De toekomstverkenning is bedoeld om antwoord te vinden op de vraag: hoe gaan 99 individuele Centra als gezamenlijke beweging verder? Gerard presenteert het onderzoek dat in de zomer van 2015 heeft plaats gevonden, waarbij bedrijfsleven en onderwijs van verschillende Centra zijn geïnterviewd. Uit 85 interviews blijken drie centrale thema s: identiteit, financiering en ondersteuning. Adema: Wat betreft de identiteit is opvallend dat er grote eensgezindheid is. Maar wat zijn wij precies? En hoe trekken we gezamenlijk op? Wat is de impact van een Centrum op de regio en wanneer ben je klaar? Wat betreft de financiering zijn de Centra het eens: doorfinanciering is nodig, maar Centra moeten wel maatwerk (blijven) leveren. Adema: Het is een triple helix, dus alle drie de O s moeten bijdragen. Maar we moeten dan niet bang zijn om afscheid te nemen van niet succesvolle Centra. Actielijnen toekomstverkenning Centra Doel van de toekomstverkenning is om toekomstige steun en financiering voor succesvolle Centra te continueren, met daarbij veel aandacht voor het collectieve leerproces. Een database van interviewverslagen, afgenomen bij Centra en partners van Centra, ligt hieraan ten grondslag. Concreet betekent dit dat een aantal werkgroepen met Centra starten gericht op o.a. - het ontwikkelen van branding, definitie en kwaliteitscriteria, - de verdere organisatie van het netwerk van Centra, - het bekendmaken van de resultaten naar maatschappelijke en politieke stakeholders - de ontwikkeling van de toekomstige ondersteuning van en voor Centra. Via de website houden we u op de hoogte van de resultaten hiervan. Hier kunt u alvast de interviews vinden [klik hier]. General Assembly no. 7 - Transitie naar next economy 08

9 Nieuwe economie, het opschalen naar een landelijke beweging, onderwijs 3.0. Wat zegt de overheid hiervan? Dagvoorzitter Martijn de Greve besluit de General Assembly door een laatste terugkoppeling met Doekle Terpstra (Techniek Pact), Eppo Bruins (Tweede Kamerlid CU) en Roelof Bisschop (Tweede Kamerlid SGP). Terpstra: We hebben iets te pakken wat we niet los mogen laten. Maar Centra moeten nú, vlak voor een nieuw kabinet, bewijs leveren voor hun bestaansrecht. Bisschop: Het concept Centra heeft voldoende focus nodig en daarin moet je je niet laten sturen door geldstromen. Onderwijs moet eigenwijs zijn! Bruins: De overheid moet nog leren innoveren, dus die moet het vertrouwen neerleggen in het veld. Deskundigenforum Op de donderdagochtend komt niet veel verderop in de Commissarrissenkamer een 24-koppig forum van deskundigen bijeen. Experts uit onderwijs, overheid en het bedrijfsleven waaronder Ab van der Touw (CEO Siemens), Inge Vossenaar (directeur mbo directie OCW) en Ard van der Tuuk (Landsdeeltrekker Techniekpact, geputeerde Drenthe) bespreken de mogelijkheden van Centra in de toekomst. Benieuwd naar uitspraken en algemene consensus? Het verslag komt spoedig online: houdt in de gaten. Kortom: GA7 is ervaring én passie delen De zevende General Assembly stond in het teken van samenwerken in een regio, de toekomst van het beroepsonderwijs én de allereerste Pro-Motor Award. Zo kwamen we tot een editie waarbij niet alleen praktische kennis en ervaringen, maar ook de passie voor het werk met elkaar werd gedeeld. De volgende General Assembly vindt plaats in november en wordt georganiseerd door CoE Tourism, Leisure and Hospitality, CoE Biobased Economy en CIV Biobased. General Assembly no. 7 - Transitie naar next economy 09

10 GA 7 gemist? Download de presenaties. Bent u niet bij de General Assembly geweest maar wilt u toch eens meekijken waar Marco Pastors of Jan Rotmans nou precies over praatten? U kunt de presentaties hier downloaden. Bekijk het social media verslag. Alle tweets, foto s en lessen van alle deelnemers en sprekers op 1 plek. Of kom naar GA no. 8 In november, 2016, te Breda. Voor meer informatie over de Connect kunt u contact opnemen met Judith Vos via j.vos@deltapunt.nl. Meer informatie? Platform Bèta Techniek Lange Voorhout 20, 2514 EE Den Haag Postbus 556, 2501 CN Den Haag Of ga naar de website voor alle informatie over het netwerk van Centra en publiek-privaat samenwerken. Blijf met elkaar in gesprek en wissel kennis uit in de LinkedIn groep. Of laat je horen op twitter. General Assembly no. 7 - Transitie naar next economy 10