Vochtproblemen in gebouwen Behandeling tegen opstijgend vocht

Transcriptie

1 Vochtproblemen in gebouwen Behandeling tegen opstijgend vocht Yves Vanhellemont Laboratorium Renovatie Pagina 1

2 Vochtoorzaken Opstijgend grondvocht Pagina 2

3 Vochtoorzaken Opstijgend grondvocht - stijghoogte Pagina 3

4 Vochtoorzaken Opstijgend grondvocht - stijghoogte Het effect van drogingsremmende muurafwerkingen op de stijghoogte van het vocht Pagina 4

5 Vochtoorzaken Niet alle vochtproblemen aan muurvoeten zijn opstijgend grondvocht! Horizontale vochtband die niet(meer) te wijten is aan opstijgend grondvocht, wel aan de achtergebleven hygroscopische zouten Pagina 5

6 Behandeling van opstijgend grondvocht Inbrengen van mechanische barrières Pagina 6

7 onderkappen Pagina 7

10 onderzagen Pagina 10

16 Behandeling van opstijgend grondvocht Inbrengen van mechanische barrières Uiterst performant: als het niveau van de interventie goed is gekozen, en men slaagt erin om de barrière ononderbroken in de muurdikte en overal in de probleemzones aan te brengen, dan werkt de methode volledig. Niet of moeilijk toepasbaar op Dikke muren Instabiele muren (of waarvan de stabiliteit net toereikend is) Muren uit breuksteen, of andere muren waar er geen duidelijke horizontale structuur in zit. Muren die maar langs een kant toegankelijk zijn (bvb scheidende muren met de buren) Veel stof- en lawaaihinder Mogelijkerwijs grote esthetische impact Pagina 16

17 Behandeling van opstijgend grondvocht Injectie Injectie van producten die de capillaire absorptie van het materiaal moeten stoppen Poriënvullende producten worden, omwille van hun beperkte efficiëntie, nauwelijks nog gebruikt: Alkalische silicaten Acrylamide Synthetische harsen Parrafines In de plaats hiervan worden producten geïnjecteerd die de materialen waterafstotend maken, door het verlagen van de oppervlakte-energie van het materiaal. De poriën blijven hierbij open Pagina 17

18 Behandeling van opstijgend grondvocht Injectieniveau Algemeen: boven en zo dicht mogelijk bij één van de volgende: het hoogste niveau van de bodem of van de infrastructuur van de buitenomgeving die in direct contact staat met het metselwerk (bv. terras) het niveau van de afgewerkte binnenvloer (gelijkvloers of kelder) Pagina 18

19 Behandeling van opstijgend grondvocht Injectieniveau - alternatieven buiten buiten binnen binnen Evt. drainage Pagina 19

20 Behandeling van opstijgend grondvocht Injectieniveau - alternatieven Pagina 20

21 Behandeling van opstijgend grondvocht Injectieniveau - alternatieven Buurgebouw(niet behandeld) Behandeld gebouw Pagina 21

22 Behandeling van opstijgend grondvocht Injecties product: actief bestanddeel & formulering Actief bestanddeel Siliconaten: beperkte werking Fluorcopolymeren: water- en vetafstotend Siliconen (solixanen, silanen) Formulering Oplossing in organisch solvent Emulsie in water Gel/crème Pagina 22

23 Pagina 23

24 Pagina 24

25 Pagina 25

26 Vooral gebruikt in bijzondere gevallen waar de gebruikelijke siliconenproducten niet werken (mortelsmet bitumen, teer, koolstof,, Pagina 26

27 Risicoop geurhinder(ookmet zogenaamdegeurlozesolventen), zeer uitzonderlijk zelfs schimmelvorming Pagina 27

28 Aanteradenin gebouwendie in gebruikzijn, of snelweerin gebruik worden genomen Pagina 28

29 In het bijzonder voor zeer compacte materialen, of zeer laagkwalitatiefmetselwerk Pagina 29

30 Aanteradenin gebouwendie in gebruikzijn, of snelweerin gebruik worden genomen Pagina 30

31 Behandeling van opstijgend grondvocht Injecties beoordeling van het product Testmateriaal: kunstmatige kalkzandsteen: Homogeen en in grote hoeveelheden te krijgen, eenvoudig te bewerken. Scheikundige en fysische samenstelling (poriënstructuur) die erg lijkt op mortel Voorbevochtiging van de proefstukken met een zoutoplossing, tot 40%, 60% en 80% van de poriën gevuld zijn met de zoutoplossing. Aanbrenging van het product, in een hoeveelheid die ongeveer 4 keer minder is dan aangeraden door de fabrikant. Gedurende een maand laten reageren van het product Na die conditionering: testen van de waterabsorptie en vervolgens die vergelijken met de waterabsorptie van het onbehandelde proefstuk. Vervolgens doorzagen van de proefstukken: verificatie van de indringing van het product Pagina 31

32 Behandeling van opstijgend grondvocht Injecties beoordeling van het product Boorgat, 70 mm diepen 20mm diameter Pagina 32

33 Behandeling van opstijgend grondvocht Injecties beoordeling van het product Visuelebeoordelingvan het migratievermogen van een injectieproduct Pagina 33

36 Behandeling van opstijgend grondvocht Injecties beoordeling van het product Deze classificatie is in voege vanaf januari Oudere rapporten bevatten een andere classificatie, die niet zonder meer te vergelijken is met deze! Pagina 36

37 Behandeling van opstijgend grondvocht Injecties beoordeling van het product Belangrijkis om aantegevendateenbehandelingmet producten uit één van deze klassen, eenzelfde efficiëntie in de praktijk zullen vertonen, namelijk een totaal stoppen van het opstijgend grondvocht! Deze classificatie is in voege vanaf januari Oudere rapporten bevatten een andere classificatie, die niet zonder meer te vergelijken is met deze! Pagina 37

38 Behandeling van opstijgend grondvocht Injecties beoordeling van het product Komtovereenmet eenvochtgehaltevan 5,2 % Komtovereenmet eenvochtgehaltevan 7,8 % Komtovereenmet eenvochtgehaltevan 10,4 % De efficiëntie (en bijbehorende klasse) wordt opgegeven per saturatiegraad van het proefstuk. Op die manier kan men het product beoordelen en kiezen, in functie van de vochtigheid van de muur, van relatief lage tot hoge vochtigheid Pagina 38

39 Behandeling van opstijgend grondvocht Voorbereiding van het metselwerk Verwijderen van de bepleistering Bij voorkeur de ganse aangetaste zone, en 40 à 50 cm boven deze zone Maar minstens vanaf het vloerniveau tot aan het voorziene injectieniveau. Minstens één lintvoeg moet zichtbaar zijn. In dit geval is de verwachting dat de hogerliggende bepleistering tijdens de droging toch aangetast zal worden. Indien het voegwerk in slechte staat is, en een vloeibaar injectieproduct gebruikt wordt, dient het voegwerk hersteld te worden. Ander bestaat de mogelijkheid dat product uit het slechte voegwerk weglekt. Injectiegaten dienen in de voeg geboord te worden. Diepte tot ongeveer 50 mm verwijderd van de andere kant van de muur. Bij gebruik van crèmes boren tot 20 mm van de andere kant van de muur Pagina 39

40 Behandeling van opstijgend grondvocht Voorbereiding van het metselwerk Gaten kunnen horizontaal of schuin geboord te worden. In het laatste geval moet erover gewaakt worden dat de onderkant van het injectiegat nog steeds boven het maaiweld en het vloerniveau ligt. Diameter van de boorgaten Van weinig belang bij injectie van vloeistoffen, die zal typisch rond 12 mm liggen. Van groot belang bij injectiecrèmes. De boordiameter zal immers bepalen hoeveel product geïnjecteerd kan worden. Richtlijnen van de fabrikant dienen gevolgd te worden. Tussenafstand van de injectiegaten varieert doorgaans tussen 80 en 120 mm. Richtlijnen van de fabrikant te volgen! Na boring het boorgat reinigen met perslucht of een cilinderborstel Pagina 40

41 Behandeling van opstijgend grondvocht Voorbereiding van het metselwerk Pagina 41

42 Behandeling van opstijgend grondvocht Injectie van het injectieproduct Injectie onder lage druk(vloeistoffen) De drukdientom het product goedin alle holtes en kieren rondom het boorgat te laten dringen. Doelvan de drukis nietom het product in de boorgatente duwen. Daarvooris de druktelaag. Drukdoorgaanstussen0,5 en2 bar. Enkelhogerbijzeercompact metselwerk, en dat is uitzonderlijk. Indien er geen druk opgebouwd kan worden, dan bevat het metselwerk wellicht teveel holtes, en dient overgegaan worden op een meerfaseninjectie of een injectiecrème Pagina 42

43 Behandeling van opstijgend grondvocht Injectie van het injectieproduct Injectie onder lage druk(vloeistoffen) Aandachtspuntis het goedafsluitenvan het boorgat tijdens de injectie (injectienippelbvb). Uitlopendproduct kan vlekken veroorzaken Pagina 43

44 Behandeling van opstijgend grondvocht Injectie van het injectieproduct Injectie van crèmes Gebeurt niet onder druk. Aandachtspunt is dathet ganseboorgatwordtopgevuld. De injectienaaldwordtvolledigin het boorgat gedrukt. Tijdens het injecteren wordt de boornaald traag teruggetrokken. Op die manier wordt het ganse boorgat gevuld, zonder dat er luchtbellen in blijven zitten Pagina 44

45 Behandeling van opstijgend grondvocht Injectie van het injectieproduct Gravimetrischemethode, waarbijelk boorgatwordtuitgerustmet eenflesje, hetgeen met product wordt gevuld. Trage indringingvan het product in de ondergrond, maar doorgaans even effectief. Indienhet metselwerkzeerveelgatenof scheuren vertoont, dan zal deze methode niethelpenom dezeop temerken Pagina 45

46 Behandeling van opstijgend grondvocht Te injecteren producthoeveelheden Voor vloeibare producten geldt: toe te passen producthoeveelheid bedraagt Q(liter) = c x muurlengte (m) x muurdikte (m) C = 10 voor homogeen metselwerk C = 15 voor gewoon metselwerk C = 20 voor heterogeen metselwerk Deze producthoeveelheid dient zo homogeen mogelijk over de boorgaten verdeeld te worden. Controle van de hoeveelheid geïnjecteerd product met een debietmeter. Voor injectiecrèmes dient enkel het boorgat gevuld te worden Pagina 46

47 Behandeling van opstijgend grondvocht Na de injectie Opvulling van de injectiegaten met een snelhardende mortel Bij injectie met een injectecrème wordt enkel de buitenkant van het boorgat gevuld met mortel. Vlekken van product kunnen verwijderd worden met een met oplosmiddel doordrenkt doek, of warm water met zeep, afhankelijk van het type product (organisch solvent of water). Voldoende droogtijd laten alvorens verder af te werken De droging van een normale muur kan maanden tot een jaar duren. Dikkere muren hebben droogtijden van meerdere jaren. Afwerking tijdens de droging is af te raden. Tijdens de droging kan transport van zouten naar het oppervlak deze nieuwe afwerking beschadigen Pagina 47

48 Behandeling van opstijgend grondvocht Herstelling van de afwerking Na droging: Verwijdering van eventueel nog niet verwijderde bepleistering Aanbrenging van nieuwe bepleistering. Let erop dat deze niet onder het injectieniveau doorloopt. Onder het injectieniveau kan bepleisterd worden met een waterwerende mortel. Indien er niet gewacht kan worden op totale droging van het metselwerk Aanbrenging van een bepleistering op een aangepaste ondergrond, bijvoorbeeld een noppenfolie. Er dient op gelet te worden dat er nog minstens één zijde is waarlangs de muur wél verder kan uitdrogen Pagina 48

49 Behandeling van opstijgend grondvocht Injectiegaten in hoeken en aansluitingen Injectiegaten dienen zodanig geboord te worden dat de ganse sectie van de muur behandeld wordt. Zeker in hoeken moet extra aandacht aan de configuratie gegeven te worden Pagina 49

50 Behandeling van opstijgend grondvocht Injectiegaten in hoeken en aansluitingen Injectiegaten dienen zodanig geboord te worden dat de ganse sectie van de muur behandeld wordt. Zeker in hoeken moet extra aandacht aan de configuratie gegeven te worden Pagina 50

51 Behandeling van opstijgend grondvocht Injectiegaten in kolommen Injectiegaten dienen zodanig geboord te worden dat de ganse sectie van de muur behandeld wordt Pagina 51

52 Behandeling van opstijgend grondvocht Mekaar doorkruisende boorgaten Injectiegaten dienen zodanig geboord te worden dat de ganse sectie van de muur behandeld wordt. Er mag evenwel geen mogelijkheid bestaan dat geïnjecteerd product uit andere boorgaten weglekt Pagina 52

53 Behandeling van opstijgend grondvocht Andere bijzondere gevallen Verticale barrières Om behandelde en niet-behandelde zones van mekaar te scheiden (bijvoorbeeld ter hoogte van een niet-behandele tuinmuur die in contact komt met een behandelde muur van het huis) Om horizontale injectieniveaus, op verschillende hoogte, met mekaar te verbinden. Metselwerk bestaande uit geperforeerde stenen of holle betonblokken: Injectie boven een mortellaag. Het product zal door de perforaties naar beneden lopen en zo de mortellaag impregneren. Metselwerk van breuksteen, met onregelmatige voegen: Zoe goed mogelijk een horizontale injectielijn volgen Bij voorkeur aan beide zijden van de muur een injectie uitvoeren Pagina 53

54 Behandeling van opstijgend grondvocht Zeer dikke, heterogene muren Injectie blijft mogelijk, maar er is een risico tot groot productverlies door scheuren en holtes in het metselwerk: Gebruik maken van een injectiecrème Uitvoeren van een meerfaseninjectie: Voorafgaandelijke injectie met een hydraulische specie, polyurethaanhars of anderen Na verharding van deze specie of hars, kan de muur behandeld worden volgens de normale procedure. Boorkern van een metselwerk dat voorafgaandelijk met een polyurethaanhars werd geïnjecteerd Pagina 54

55 Behandeling van opstijgend grondvocht Afscherming van het metselwerk boven het grondpeil Afwerkingen die de droging verhinderen: Oude methode, die als nadeel heeft dat het vochtprobleem niet opgelost, maar eerder verplaatst wordt. Soms toch nodig, om te verhinderen dat pathologische zouten in de muurafwerking dringen. Gebruik van een bepleistering op noppenfolie. Gebruik van een voorzetwand Gebruik van een waterdichte bekleding op basis van cement of kunsthars. Maar enkel indien het opstijgend vocht eerst succesvol behandeld werd! Pagina 55

56 Behandeling van opstijgend grondvocht Afscherming van het metselwerk boven het grondpeil Saneerpleisters Niet erg vaak gebruikt in België. Pleisters met een zeer open structuur, die zowel droging van de onderliggende vochtige muur mogelijk maken en behoorlijk bestand zijn tegen zoutkristallisatie Toegepast op een blijvend vochtige muur is hun levensduur beperkt. Op een bepaald moment zullen de poriën van het pleister gevuld zijn met zouten, en zal de afwerking toch beginnen degraderen. Ze kunnen gebruikt worden in combinatie met een behandeling tegen opstijgend gorndvocht, en kunnen vrijwel direct na de behandeling op de muur aangebracht worden Pagina 56

57 Behandeling van opstijgend grondvocht Alternatieve behandelingswijzen Verdampingsbevorderende behandelingen Aanbrengen van draineerpijpjes in het metselwerk. Dit zou de droging van het vocht in de muur vergemakkelijken, waardoor vocht niet meer zo hoog kan opstijgend. Interventie die op zijn minst minder efficiënt is dan de klassieke behandelingen Pagina 57

58 Behandeling van opstijgend grondvocht Alternatieve behandelingswijzen Electro-osmose Door omkering van de electrische potentiaal in de muur zou water verhinderd kunnen worden om nog op te stijgen in metselwerk. Elektromagnetische systemen Neutralisatie van magnetische velden in metselwerk, dat zou verhinderen dat vocht opstijgt. Totnogtoe kon de doeltreffendheid van deze systemen niet onomstotelijk vastgesteld worden Pagina 58

59 Behandeling van zoutproblemen Binnen Stelt men na droging enkel uitbloei vast op het metselwerk, dan kan men zich beperken tot het afborstelen van de uitgebloeide zouten. Een afwerking (pleister) kan vervolgens op de normale manier worden aangebracht. Stelt men na droging vast dat er hygropscopische zouten aanwezig blijven, dan is een aangepaste afwerking noodzakelijk. Vochtbestendige afwerkingen, op basis van cement of kunsthars Voorzetwanden Bepleisteringen op een noppenfolie Er bestaan zoutneutralisatoren, die, afhankelijk van het type zout, eventueel een verbetering tot complete oplossing voor het probleem kunnen bieden. Vooral nuttig indien de zoutaanvoer gestopt wordt Pagina 59

60 Behandeling van zoutproblemen Binnen Pagina 60

61 Behandeling van zoutproblemen Buiten Uitgekristalliseerde zouten kunnen, na droging van de muur, Afgeborsteld worden Eventueel kan er nog wat zoutuitbloei nadien verschijnen, maar ook die kan afgeborsteld worden, en zal wellicht door uitspoeling van de regen na verloop van tijd verdwijnen. Hygropscopische zouten Zijn niet eenvoudig verwijderbaar En kunnen blijvend, minstens esthetische, schade veroorzaken. Vaak is de beste oplossing om geen afwerking op de muur te voorzien. De vochtvlekken van het hygroscopisch vocht vallen zo niet erg op Pagina 61

62 Behandeling van zoutproblemen Buiten Alhoewel zichtbaar, zijn deze hygropscopische vochtvlekken nog niet al te opvallend Pagina 62

63 Behandeling van zoutproblemen Buiten Bij aanbrenging van een afwerkingslaag zullen de hygroscopische vochtvlekken veel meer opvallen Pagina 63

64 Gevelbehandelingen tegen regenwater Massief metselwerk Regendoorslag treedt niet op indien Metselwerk voldoende dik is (typisch anderhalve steen, 30 cm) Metselwerk in goede staat is, en opgeboiwd uit homogene materialen zonder scheuren. Indien toch regendoorslag, verschillende opties: Restauratie gevelmaterialen Aanbrengen van een beschermende coating (zichtbaar) Aanbrengen van een beschermende bepleistering (nog zichtbaarder) Aanbrengen van een mechanische bescherming (nog zichtbaarder) Aanbrengen van een waterwerende oppervlaktebehandeling Opmerking: ontwerp van dekstenen, vensterbanken, membrane, waterlijsten, spelen een erg belangrijke rol in de vochtbelasting van gevels! Pagina 64

65 Waterwerende oppervlaktebehandeling Redenen tot aanbrenging Reduceren vochtindringing Mogelijk bij gevels in goede staat, vrij van verpoederende materialen en scheuren >0,3 mm Noodzaak tot restaureren van gevelmaterialen en voegmortels! Reduceren biologische ontwikkeling op gevels Veelal een positieve invloed Uitzonderlijk kan mos- en algengroei bevorderd worden! Reduceren gevelvervuiling Voor beregende gevels is er veelal een positieve invloed De gevel wordt onderhoudsvriendelijker Verduurzamen van materialen: reduceren van de schadelijke invloed van zure regen en vorst. Maar! Potentieel remmend effect op droging van gevels: niet aan te brengen op gevels met andere vochtproblemen. Waterdichting is niet absoluut: voldoende brede scheuren, of schuine of horizontale oppervlakken zijn niet noodzakelijk goed te hydrofoberen. Duurzaamheid afhankelijk van de ondergrond en type product Pagina 65

66 Waterwerende oppervlaktebehandeling Werkingsprincipe Pagina 66

67 Aanbrenging waterwerende behandeling is potentieel risicovol Pagina 67

71 Waterwerende oppervlaktebehandeling Toepassen van een waterwerende behandeling verhindert of bemoeilijkt de natte afzetting van vervuiling, waardoor vervuiling minder goed hecht aan de ondergrond, en minder goed doordringt. Bij beregening zal het vuil dus sneller afspoelen. Dit zelfreinigende effect werkt dus enkel op beregende geveldelen. Maar niet beregende geveldelen kunnen dan wel sneller gereinigd worden met een reiniginsmethode met water Pagina 71

72 Pagina 72

73 Pagina 73

74 Pagina 74

75 Waterwerende oppervlaktebehandeling Uiteraard enkel toepassen op gevels die hiervoor geschikt zijn: Materialen (stenen en mortels) in goede staat, niet verpoederend of gescheurd. Opletten op zoutbelaste ondergronden. Opletten op horizontale of schuine oppervlakken. Een waterwerende oppervlaktebehandeling zal, in normale omstandigheden de ontwikkeling van mos of algen remmen, maar dat is dus geen algemene regel. In vochtige groene omstandigheden zal een waterwerende oppervlaktebehandeling de vergroening stimuleren in plaats van tegenhouden Pagina 75

76 Bedankt voor uw aandacht! Pagina 76