Module Projectmanagement
|
|
- Christiana Segers
- 2 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Module Projectmanagement 1 Inleiding Deze module geeft een inleiding op de projectmatige aanpak. In het bedrijfsleven maar ook op school wordt projectmanagement (veelvuldig) toegepast om bepaalde taken tot een goed einde te brengen. Deze module wil de basiskennis projectmanagement aanreiken en studenten helpen om deze kennis in praktijk om te zetten op school en later gedurende de professionele loopbaan. Hoewel niet iedere praktijkopdracht die studenten tijdens hun studie uitvoeren strict genomen een project kan worden genoemd, kunnen ze ook in die gevallen baat hebben bij een projectmatige aanpak. Eerst worden de definities van een project en van projectmanagement onder de loep genomen. Daarna worden de verschillende fases van een project bekeken. 2 Begrippen: project en projectmanagement 2.1 Project Definitie "Een project is een tijdelijke onderneming die gericht is op het creeëren van een uniek product of dienst." (PMBOK, 1996) De projectaanpak is niet altijd geschikt. De keuze ervoor ligt voor de hand als het resultaat duidelijk vastgelegd is, als het om een 1-malige prestatie gaat die nieuwe elementen bevat. Is dit zo, kan men een project opstarten. Dit houdt afspraken in met een opdrachtgever over begin- en einddatum, de opdracht, de beperkingen (middelen). Meestal wordt er in teamverband gewerkt door mensen van verschillende departementen binnen de organisatie en eventueel van daarbuiten Kenmerken van een project Een project heeft volgende kenmerken: het resultaat is duidelijk vastgelegd en het gaat om een 1-malige inspanning die nieuwe elementen bevat; een project heeft een opdrachtgever met wie afspraken over gewenste resultaat en opdracht worden gemaakt; de begin- en einddatum staan vast; er zijn beperkende randvoorwaarden op gebied van geld, menskracht en middelen; in het project wordt aan één gezamenlijk doel gewerkt door mensen met verschillende deskundigheden afkomstig van verschillende onderdelen van het bedrijf, (soms) ook van buiten de organisatie; een project moet opgezet worden, je kunt niet lukraak aan een taak beginnen en het werk 'project' noemen. Een project kent een specifieke organisatie en doorkruist de normale structuren binnen een bedrijf. (7) Projectmanagement Kristien Melaerts 1
2 2.2 Projectmanagement Elk project creeërt een vorm van verandering. Verandering roept weerstand op. Het beheer van de verandering is bijgevolg erg belangrijk voor het succes van het project. "Projectmanagement is het toepassen van kennis, vaardigheden, tools en technieken op projectactiviteiten om de noden en de verwachtingen van de belanghebbenden te vervullen of te overstijgen." (PMBOK, 1996) Projectmanagement gaat over de verantwoordelijkheid voor het bereiken van het eindresultaat. De basis van projectmanagement wordt ook wel 'duivelsdriehoek' genoemd. Je moet jongleren met tijd, kost en kwaliteit om het resultaat te behalen. De kans op slagen is niet gekend voor je begint. Uit cijfergegevens over het welslagen van projecten komt het belang van motivatie en visie duidelijk naar voren. (The Standish Group Project Leadership Conference Chicago Presentation, juni 1995) 2.3 Projectfasen Overzicht van de projectfasen Een algemeen gebruikelijke fasering ziet er als volgt uit: initiatiefase; definitiestudie; ontwerp; voorbereiding; realisatie implementatie; nazorg. Het Projectmanagement Institute gaat uit van 4 fasen: de opstartfase; de planningsfase; de uitvoering; de evaluatie. Elk van deze fasen wordt nu besproken. 2.4 Opstartfase Veel projecten starten omwille van een probleem. In deze fase wordt de doelstelling van het project bepaald en duidelijk afgebakend. Het moet duidelijk zijn welke specifieke delen al dan niet tot het project behoren. De afbakening van de projectopdracht wordt ook wel reikwijdte of 'scope' genoemd. Projectmanagement Kristien Melaerts 2
3 Daarbij is het stellen van prioriteiten belangrijk. Dat wordt duidelijk in volgende tabel waarbij het de regel is om 1 kruisje per kolom te plaatsen. Tijd Kosten Kwaliteit optimaliseren beperken aanvaardbaar houden x x x Communicatie met de opdrachtgever is erg belangrijk. De doelstelling wordt met de klant besproken die akkoord gaat (of niet). Indien niet leiden verdere besprekingen tot een onderling goedgekeurde doelstelling. De doelstelling moet een duidelijke omschrijving van het tastbare, zichtbare resultaat op het einde van het project, samengevat in 1 zin. De doelstelling moet 'SMART' omschreven zijn: Specifiek: heeft iedereen hetzelfde voor ogen?; Meetbaar: wanneer weet ik dat ik het bereikt heb?; Aanvaard: staat iedereen erachter (opdrachtgever, projectmanager, team)?; Realistisch: is het haalbaar?; Tijdsgebonden: staat er een einddatum op?. Eens je weet waar men naartoe wil, moet elke persoon dat kunnen vertalen naar zichzelf. De eerste vraag die mensen zich stellen als ze over een toekomstige verandering of een nieuw project vernemen is: what s in it for me (WIIFM) of wat betekent dat concreet voor mij? Alle vragen kunnen niet bij aanvang beantwoord worden. Het procesverloop en het vermoedelijk tijdstip van beslissingen wordt best meegedeeld om de onzekerheid en/of angst te beperken van de medewerkers van de organisatie. De opstartfase is de investeringsfase. Alle tijd, moeite en middelen die hierin worden geïnvesteerd, worden teruggewonnen in de volgende fasen. Goed begonnen is half gewonnen. 2.5 Planning Wat In de planningsfase wordt verdergebouwd op de doelstelling. De techniek van mijlpalenplanning komt hierbij erg van pas. Een mijlpaal is een tussentijds resultaat. Als een mijlpaal niet bereikt wordt, kan het eindresultaat niet bereikt worden. Ook deze mijlpalen moeten 'SMART' omschreven worden. Projectmanagement Kristien Melaerts 3
4 Efficiënte mijlpalen zijn: tussentijdse resultaten, géén activiteiten; controlepunten in tijd en inhoud; beperkt in aantal (10-15); gespreid over de looptijd van het project; binair (ja/nee); kritisch, geven belangrijke beslissingen aan die moeten genomen worden (door opdrachtgever en projectmanager) en leiden samen tot de doelstelling. Een mijlpalenplan wordt vaak opgesteld via creatieve planning of brainstorming. Een goede visuele weergave van het mijlpalenplan bevordert de controle en ondersteunt de communicatie. De mijlpalen blijven onveranderd gedurende de looptijd van het project (op voorwaarde dat de doelstelling niet wijzigt) Hoe Hoe omvangrijker en ingewikkelder een projectopdracht is, des te moeilijker is het om die te plannen. Het is verstandig om een project onder te verdelen in taken en/of activiteiten en/of deelprojecten. M.a.w. je deelt een project op in fasen en /of maakt een werkverdelingsstructuur (WVS). Bij kleinere projecten kan je kiezen tussen beide methoden, bij grotere projecten worden beide naast mekaar gebruikt Werkverdelingsstructuur (WVS) Als men het geheel splitst in logische taken, spreekt men van een werkverdelingsstructuur. Zo zal bvb. een project assortimentsuitbreiding uitgaan van 3 productgroepen waarvoor deelresultaten moeten worden bereikt en waarbij de productgroepen worden uitgesplitst per regio Fasering Er zijn 2 hoofdmethoden om te faseren: lineair en iteratief. In een opleiding wordt meestal gekozen voor een lineaire fasering, waarbij stap voor stap het uiteindelijke resultaat wordt bereikt. De fasen worden hierbij na elkaar uitgevoerd. De techniek van de mijlpalenplanning is zo n lineaire methode. Projectmanagement Kristien Melaerts 4
5 Een andere variant van lineaire fasering is System Development Methodology (SDM). SDM is een methode om het management in staat te stellende ontwikkeling van automatiseringsprojecten te beheersen. SDM onderscheidt volgende fasen: - definitiestudie; - basisontwerp; - detailontwerp; - realisatie; - invoering; - gebruik en beheer. Daarnaast is de informatieplanning (rapporteren: hoe wat wanneer en afstemmen en controleren) van belang. Via SDM komt men langzaam maar zeker tot een resultaat. Strikt genomen, levert een project een enorme papierwinkel op. Voor kleinere projecten worden daarom best enkel de relevante gegevens per fase vastgelegd (zonder afstemmen en controleren). Bij een iteratieve fasering wordt in cycli gewerkt. Aan het einde van een cyclus wordt een product opgeleverd dat in de praktijk wordt getest. In een volgende cyclus wordt het product verbeterd, tot een goed werkend eindresultaat wordt behaald. In dat verband gebruikt men vaak het de PDCA-cyclus om te itereren doorheen een activiteit (Plan Do Check Act). De iteratieve tegenhanger van SDM is Dynamic System Development Method (DSDM). Kenmerkend voor iteratieve methoden in de automatisering is het feit dat de gebruikers van begin tot einde betrokken zijn bij het project. DSDM kent 5 fasen: - éénmalig haalbaarheidsonderzoek; - éénmalige bedrijfsanalyse; - functionele model iteratie: werkend prototype; - ontwerp en bouw iteratie: verfijnen functionele prototype; - implementatie: plaatsen in productieomgeving en opleveren; Belengrijke delen van het systeem kunnen via DSDM snel worden geleverd. Maar er is ook een keerzijde. DSDM legt een enorm beslag op de organisatie. Gebruikers nemen naast hun gewone werk deel aan allerlei workshops i.v.m. het project Wie Bij een project zijn veel (groepen van) mensen betrokken. De 4 belangrijkste zijn: de opdrachtgever: 'sponsor' van het project; de projectleider: verantwoordelijke voor het project; het team: de projectgroepleden; Projectmanagement Kristien Melaerts 5
6 de stuurgroep: zorgt voor aansluiting van het project bij het bedrijf Opdrachtgever De opdrachtgever verbindt de organisatie en de projectgroep. Hij moet knopen doorhakken bij problemen en hoog genoeg geplaatst zijn om dat te doen. Afhankelijk van de grootte van een project is de opdrachtgever een diensthoofd of een directeur. De opdrachtgever bakent mee de opdracht af en communiceert op regelmatige basis met de projectleider (zie ) Projectleider De projectleider wordt aangeduid door de opdrachtgever. Hij bereidt het project voor, waarna het team wordt samengesteld. De projectleider zorgt voor een goede samenwerking binnen de groep en bewaakt de planning. Hij zorgt voor het welslagen van het project. De projectleider kan van binnen of van buiten de organisatie gekozen worden. Iemand van de eigen organisatie kent de mensen en de organisatie. Iemand van buitenaf aantrekken is duurder. Als het gaat om projecten die grote veranderingen met zich zullen meebrengen in de organisatie (bvb. nieuw informatiesysteem) is een buitenstaander een goede keuze. Veranderingen roepen weerstand op en brengen moeilijkheden met zich mee. Een buitenstaander kan zich objectiever opstellen. Als de projectleider is gekozen wordt de opdracht afgebakend en de doelstellingen geformuleerd in samenspraak met de opdrachtgever. Er wordt nagedacht over kosten en tijd. Daarnaast worden duidelijke afspraken gemaakt om conflicten tussen de projectleider en tussen de hiërarchische chefs van de projectgroepleden te vermijden. Als de projectleider van buitenaf komt, wordt vaak een 'coach' aangesteld om de projectleider vertrouwd te maken met de gebruiken van de organisatie. Uiteindelijk wordt een projectovereenkomst gesloten waarin volgende zaken zijn opgenomen: opdrachtomschrijving; aanpak; planning; financiële- en juridische aspecten Projectgroep De leden van de projectgroep of het team staan in voor de taakuitvoering. Bij grote taken worden vanuit de werkgroep 1 of meer werkgroepen opgericht om deelopdrachten uit te werken. Projectmanagement Kristien Melaerts 6
7 Wanneer een team evenwichtig is samengesteld (qua capaciteiten en persoonlijkheden) wordt de effectiviteit ervan bevorderd. De individuele verantwoordelijkheden van elk teamlid kunnen in een matrix (spelers/mijlpalen) worden vastgelegd (zie voorbeeld). Moeder Vader Zoon 6 jaar Dochter 4 jaar Winkelier Menu bepaald L Inkopen gedaan L Diner bereid L Diner beëindigd L Afwas gedaan L voert uit, L is verantwoordelijk Stuurgroep De stuurgroep is samengesteld uit vertegenwoordigers (meestal hoofden) van alle (belangrijke) afdelingen die bij het project betrokken zijn. Een stuurgroep heeft sturende taken: zij bewaakt de vooruitgang, het budget, Bij grotere projecten zal de stuurgroep als opdrachtgever fungeren Wanneer Eens de verantwoordelijkheden per teamlid zijn vastgesteld, kan de planning opgesteld worden in functie van inspanning, beschikbaarheid en wachttijd. De geleverde inspanningen worden meestal uitgedrukt 'aantal mandagen'. Een mandag staat dan bvb. voor een werkdag van 8 uur. Naargelang van de beschikbare tijd kunnen meer of minder leden tegelijkertijd ingezet worden voor een bepaalde taak. Sommige zaken zijn echter niet comprimeerbaar! De planning houdt ook rekening met wachttijd of doorlooptijd. Het Gantt-schema wordt gebruikt om de planning i.v.m. de menselijke middelen weer te geven (wie wat wanneer). ID Task Name 1 Menu bepaald 2 Inkopen gedaan 3 Diner bereid 4 Diner beëindigd 5 Afwas gedaan 03 Mar '03 10 Mar '03 17 Mar '03 24 Mar '03 M T W T F S S M T W T F S S M T W T F S S M T W T F Het mijlpalenplan wordt vervolledigd door een datum per mijlpaal vast te leggen. Zo is het klaar als instrument voor opvolging. Projectmanagement Kristien Melaerts 7
8 Overzicht van en inzicht in de benodigde activiteiten maakt het mogelijk om te bepalen welke activiteiten noodzakelijk zijn. Dit gebeurt bvb. aan de hand van een MoScOw-analyse: Must be done, Should be done en Will not be done. 2.6 Uitvoering De officiële start van het project is de 'kick-off' vergadering. Vanaf dan bevindt het project zich in de uitvoeringsfase. De uitvoeringsfase is een kostelijke fase. De belangrijkste aspecten van deze fase zijn activiteitenplanning, opvolging, rapportering, communicatie en bijsturing. De activiteiten van de teamleaden worden nog meer in detail gepland, de planningshorizon beslaat zo n 2 tot 6 weken. Voor de visuele weergave van de activiteitenplanning gebruikt men vaak de strokenplanning ( rolling-wave - planning). Handig om weten: mensen houden zich gemakkelijker aan zelf opgegeven planning. Uiteindelijk moet de projectleider het team en zichzelf zover krijgen om met de juiste visie en motivatie tot het uiterste te gaan. De focus moet liggen op het team, niet op de schema s. De opvolgingsvergaderingen leveren de basis voor de rapporten. In de rapportering dient het oorspronkelijk plan als basis. Er wordt gefocust op tijd, kwaliteit, en kosten en gedacht aan heden, verleden en toekomst. Korte en duidelijke rapporten verdienen de voorkeur. Op het einde van de fase worden de laatste activiteiten afgerond en wordt het resultaat opgeleverd Prince2 Prince2 is een methode om de voortgang van een project (ICT of andere) te beheren. Er zitten ook een aantal elementen in die nuttig kunnen zijn tijdens een opleiding. Volgende figuur toont de 8 processen die bij Prince2 worden onderscheiden (7). De processen aangeduid in vet geven aan welke processen gecombineerd worden met een fasering zoals SDM of DSDM. Projectmanagement Kristien Melaerts 8
9 dirigeren van een project initiëren van een project managen faseovergangen opstarten van een project beheersen van een fase afsluiten van een project managen productoplevering plannen van een project 2.7 Afronding Het doel is bereikt. De afronding is het moment bij uitstek om te feesten en om iedereen te bedanken. Op dit moment kan je ook terugblikken en nadenken hoe je het in een volgend project nog beter kan doen. 2.8 Opdrachten 1. Toets 3 opdrachten in het kader van je opleiding aan de 6 kenmerken van een project. Geef per opdracht aan in hoeverre het werkelijk projecten betreft. Indien nodig: hoe kan je ze projectmatiger aanpakken? 2. Bedenk zelf enkele voorbeelden van SMART -doelstellingen. 3. Zoek op internet een uitgewerkt voorbeeld van a. een WVS. b. een MoScOw-analyse. Projectmanagement Kristien Melaerts 9
10 3 Besluit Iedere organisatie krijgt vroeg of laat te maken met opdrachten die best als een project aangepakt worden. Elk project is uniek en creëert een vorm van verandering. Projectmanagement is dan noodzakelijk om te zorgen dat het geheel beheersbaar en controleerbaar blijft. Heel wat projecten kunnen hun specifieke doelstellingen bereiken binnen de afgesproken termijn en met het voorafbepaald budget, door rekening te houden met de vuistregels die in deze module werden aangegeven. Bronvermelding (1) Lezing, Projectmanagement, Christian Malus, april 2005 (2) Workshop, Creatief projecten leiden, Pascal Vanden Bossche, mei 2005 (3) september 2005 (4) Projectmanagement zonder toeters en bellen, KMO Brief Ernst & Young nr. 106, 3 januari 2005 (5) september 2005 (6) Kennisbank: Projectmatig werken, september 2005 (7) F. von Meyenfeldt, Basiskennis projectmanagement, Academic Service, Schoonhoven, 2003 (8) H.C.R. de Snoo, Projectmanagement met SDM, Academic Service, Schoonhoven, 1990 (9) (10) Projectmanagement Kristien Melaerts 10
Projectmatig 2 - werken voor lokale overheden
STUDIEDAG Projectmatig werken in lokale overheden LEUVEN 27 oktober 2011 Projectmatig werken in de lokale sector Katlijn Perneel, Partner, ParFinis Projectmatig 2 - werken voor lokale overheden 1 Inhoud
voorbeeldexamen I-Tracks Project Participation Foundation (PPF) voorbeeldexamen PPF uitgave oktober 2007
voorbeeldexamen Project Participation Foundation (PPF) I-Tracks Project Participation Foundation (PPF) voorbeeldexamen PPF uitgave oktober 2007 Inhoud inleiding 2 voorbeeldexamen 3 antwoordindicatie 12
Projectvoorstellen maken
Projectvoorstellen maken 1. Kader 1.1. Gebruiksaanwijzing 1.2. Wat zijn de eisen aan een projectvoorstel? 2. Inleiding 2.1 Signalering 2.2 Vooronderzoek 2.3 Probleemsituatie 3. Doelstellingen en randvoorwaarden
Definitiefase fase 2
Definitiefase fase 2 Nu dat jullie als projectteam de startnotitie af hebben, kunnen jullie beginnen met de volgende fase: jullie gaan de startnotitie uitbreiden tot een projectplan en jullie gaan de rollen
Projectmanagement De rol van een stuurgroep
Projectmanagement De rol van een stuurgroep Inleiding Projecten worden veelal gekenmerkt door een relatief standaard projectstructuur van een stuurgroep, projectgroep en enkele werkgroepen. De stuurgroep
EXIN Projectmanagement Foundation
EXIN Projectmanagement Foundation Voorbeeldexamen Editie 201608 Copyright 2016 EXIN PRINCE2 is a registered trade mark of AXELOS Limited. All rights reserved. No part of this publication may be published,
Titel Projectplan Versie: 0.0
Titel Projectplan Versie: 0.0 Bestandsnaam: Naam opdrachtgever Contactgegevens Naam projectleider Contactgegevens Projectcode [voeg relevante afbeelding in] Datum opgesteld: dd-mm-jj Voor akkoord: Datum:
Les E-01 Projectmanagement
Les E-01 Projectmanagement 1.1 Werken op projectbasis Op allerlei manieren werken mensen in het sociale leven samen om bepaalde doelen te verwezenlijken. Buurtbewoners organiseren een pleinfeest, verenigingsleden
1Modelexamen 1. Modelexamen 1
1Modelexamen 1 Het examen PRINCE2 Foundation wordt in Nederland afgenomen door Stichting EXIN. Om u voor te bereiden op het examen is er een representatief modelexamen bijgevoegd. Het examen bestaat uit
Projectmanagement. Hoofdstuk 1 en 2. Roel Grit. Het project Mensen en projecten
Projectmanagement Hoofdstuk 1 en 2 Het project Mensen en projecten Roel Grit Hoofdstuk 1 Het project 1. Soorten werkzaamheden 2. Voorbeelden van projecten 3. Wat is een project? 4. Van improvisatie via
Projectmanagement. Hoofdstuk 1 en 2. Roel Grit. Het project Mensen en projecten
Projectmanagement Hoofdstuk 1 en 2 Het project Mensen en projecten Roel Grit Instructie docent Er is een aantal dia s met animaties. Als je die niet wilt gebruiken vanwege afdrukken van hand-outs, kun
Geef de titel van het wijzigingsverzoek zo kort mogelijk weer.
Naam indiener WIJZIGINGSVOORSTEL Nummer: xxx Datum: dd-mm-jj Status: stap 1, 2, 3, 4 of 5 Bedrijfsonderdeel/afdeling/ functie Naam projectmanager Naam wijzigingsbehandelaar (indien van toepassing) Het
Projectmanagement: De basisprincipes? Het nut?
Projectmanagement: De basisprincipes? Het nut? Wat is een project? Heeft een doel dat bijdraagt tot resultaten van de organisatie Is eenmalig Heeft uniek resultaat Beperkt in tijd, met een duidelijk begin
Succesvol implementeren
Succesvol implementeren Waarom begeleiding bij implementeren? Idealiter wordt een verandering op een school ingezet vanuit de onderwijsvisie. Deze veranderingen zijn veelal geformuleerd in het schoolplan
Project Management. Hfst 1: Het project:
Project Management Hfst 1: Het project: 1.1: Soorten werkzaamheden: We kennen 3 soorten werkzaamheden: Improvisatie: een plotselinge reactie op een niet verwachte gebeurtenis. Hiervoor zijn geen richtlijnen.
Logistiek medewerker. Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse
Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse Werkt gedurende langere periode nauwkeurig en zorgvuldig, met oog voor detail, gericht op het voorkómen van fouten en slordigheden, zowel in eigen als andermans
Meer grip en betere resultaten
Meer grip en betere resultaten Hand-out Het belang van fasering Voorbereiding Commitment Opdracht fase 1 fase 2 Knip het project op in verschillende tijdseenheden, elk vooraf gedefinieerd met een eindresultaat
Combineren PRINCE2 met PMW en Projectmatig Creëren
TM PRINCE2 Symposium: Combineren PRINCE2 met PMW en Projectmatig Creëren Bert Hedeman b.hedeman@insights-int.nl PRINCE2TM is a Trade Mark of the Office of Government Commerce Bert Hedeman Partner Insights
Inleiding 9 Voor wie is dit boek bedoeld? 10 Opbouw van dit boek 11
Inhoud Inleiding 9 Voor wie is dit boek bedoeld? 10 Opbouw van dit boek 11 1 Wat is een project? 15 Niet iedere klus is een project 16 Misverstanden rond projectmatig werken 18 Wanneer pak je iets projectmatig
LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management
LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management Beschrijving van de leeractiviteit Voor de volgende opdracht zullen de studenten plannen* hoe ze gedurende een week ijs gaan
Agile in Projecten minimalisme of strak pak? Richard Weber PMP
Agile in Projecten minimalisme of strak pak? Richard Weber PMP De Spreker Richard Weber Directeur & oprichter Adviseur & coach Projectmanagement Profile Dynamics ICT & Bedrijfskundige achtergrond Trainer
Nulmeting. naam: Leon van Luijk studentnummer: 11099088
Nulmeting naam: Leon van Luijk studentnummer: 11099088 Deze nul meting geeft een indicatie op welk niveau ik deze opleiding ben begonnen. Het niveau wordt gemeten door 15 verschillende competenties. Al
Wat is de definitie van een project volgens de A4-projectmanagement methode?
Wegwijzer voor methoden bij Projectmanagement 2de geheel herziene druk Fritjof Brave.; Erwin Baardman; Ariane Moussault, 2011 5.1 A4 projectmanagement Wat is de definitie van een project volgens de A4-projectmanagement
Projectmanagement. of toch niet? V&VN Congres 26 mei 2016. Anita Olsthoorn 0612508652
V&VN Congres 26 mei 2016 Anita Olsthoorn 0612508652 Projectmanagement of toch niet? Inhoud 1. Probleem, opdrachtformulering en Governance 2. Verschil in proces of project 3. Fasen in projectmanagement
DSDM (Dynamic System Development Method) is gebaseerd op een aantal principes. Welk van de onderstaande principes hoort niet bij DSDM?
H13_H14 beheeraspecten Wat zijn de beheeraspecten van een project? Product, Promotie, Prijs, Plaats, Personeel Product, Promotie, Prijs, Plaats Tijd, Geld, Product, Kwaliteit, Organisatie Tijd, Geld, Kwaliteit,
Plan van aanpak Portfolio
Plan van aanpak Portfolio 1 Plan van aanpak Project Portfolio Persoonlijke website Opdrachtgever: Potentiële toekomstige werkgevers Datum: Auteur(s): Projectleden: 02/09/2013 Anthony Timmers Anthony Timmers
Titel Projectplan Versie: 0.0
Titel Projectplan Versie: 0.0 Bestandsnaam:Webshop Naam student of studenten Naam eventuele opdrachtgever Vincent van Leeuwen Martijn van Heezik Geen Datum opgesteld: 21 april 2016 Voor akkoord: Datum:
Naam: Draaiboek decentrale implementatie PAUW en Tridion
Programma Aanpak Universitaire Website (PAUW) Draaiboek decentrale implementatie PAUW en Tridion Inleiding In het kader van het Programma Aanpak Universitaire Website (PAUW) is afgesproken dat alle decentrale
Persoonlijk Actie Plan Semester 2
203 Persoonlijk Actie Plan Persoonlijk Actie Plan Semester 2 Corné van Liere H. Meeuwsen 30--203 Inleiding In deze PAP voor het tweede semester hebben wij weer competenties moeten uitkiezen om het komende
Kandidaat: EXAMEN: proefexamen Projectmatig Werken. Lees de volgende aanwijzingen goed door! Dit examen bestaat uit 40 meerkeuzevragen.
Kandidaat: EXMEN: proefexamen Projectmatig Werken Lees de volgende aanwijzingen goed door! Dit examen bestaat uit 40 meerkeuzevragen. Na elke vraag volgen drie antwoordmogelijkheden, waarvan er slechts
HOE DE KANS OP EEN SUCCESVOLLE ERP- IMPLEMENTATIE TE VERGROTEN
WHITEPAPER HOE DE KANS OP EEN SUCCESVOLLE ERP- IMPLEMENTATIE TE VERGROTEN..HET EFFECT VAN VREEMDE OGEN.. Copyright 2014 OPDIC W www.implementatie-erp.nl E info@implementatie-erp.nl Hoe de kans op een succesvolle
PROJECT: ONTWIKKELOMGEVINGEN VIRTUELE TESTOMGEVINGEN
PROJECT: ONTWIKKELOMGEVINGEN VIRTUELE TESTOMGEVINGEN ( Project Initiation Document ) Datum voltooid: 20/03/2013 Auteur: Kevin Sanders Studentnummer: 2148839 Versie: 0.1 Status: Concept Documenthistorie
Een project, weet waar je aan begint!
Een project, White paper Projectmanagement Auteur: Natascha Leeuwenkuijl Januari 2013 Bedrijfskunde www.avansplus.nl Een project, Je hebt t vast ooit meegemaakt, dat je op een gegeven moment in een project
Scrumscrumscrumscrumscrumscrum scrumscrumscrumscrumscrumscrum scrumscrumscrumscrumscrumscrum agileagileagileagileagileagileagileagil
Scrumscrumscrumscrumscrumscrum scrumscrumscrumscrumscrumscrum scrumscrumscrumscrumscrumscrum agileagileagileagileagileagileagileagil eagileagileagileagileagileagileagileagi leagileagileagileagileagileagileagileag
Ontwikkelmethoden en technieken DSDM POMT HC3
DSDM Ontwikkelmethoden en technieken DSDM POMT HC3 HC WG rollenspel praktijktoets 1 praktijktoets 2 praktijktoets 3 Mei week 1 week 2 week 3 Week 4 vakantie Inleiding Ontwikkel methodiek DSDM Technieken
PROJECTMANAGEMENT 1 SITUATIE
PROJECTMANAGEMENT George van Houtem 1 SITUATIE Het werken in en het leidinggeven aan projecten is tegenwoordig eerder regel dan uitzondering voor de hedendaagse manager. In elk bedrijf of organisatie komen
Inlichtingenbureau Voortgangsrapportage April Realisatie van het Sectorloket-systeem
Inlichtingenbureau Voortgangsrapportage April 2004 Realisatie van het Sectorloket-systeem Opdrachtgever: stichting Inlichtingenbureau Status Versie Datum Definitief 1.0 27 april 2004 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...
RAD Rapid application development. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.
RAD Rapid application development Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 10 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER...
EXIN Projectmanagement Foundation
EXIN Projectmanagement Foundation Literatuur B Editie 201608 Copyright 2016 EXIN PRINCE2 is a registered trade mark of AXELOS Limited. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden openbaar
PROJECT INITIATION DOCUMENT
PROJECT INITIATION DOCUMENT Versie: Datum: x.x dd-mm-jj DOCUMENTATIE Versie Naam opdrachtgever Naam opsteller Datum: dd-mm-jj Voor akkoord: Datum:. INHOUDSOPGAVE 1. Managementsamenvatting
Waarom kiest Agis Zorgverzekeringen voor projectmatig werken?
Waarom kiest Agis Zorgverzekeringen voor projectmatig werken? Monique te Velthuis Agis Zorgverzekeringen Ontstaan in 1999 na fusie tussen zorgverzekeraars Anova, Anoz en ZAO 1,8 miljoen ziekenfonds en
Het project heeft de volgende doelen. De doelen worden gefaseerd opgepakt:
Projectplan Implementatie Kwaliteitskader maatwerkvoorziening maatschappelijke ondersteuning (IMKWA) Uitwerking Fase 1 inhoudelijke verdieping kwaliteitskader Opsteller: Thijs Terlouw en Ingrid Hildenbrant
Whitepaper ERP Vreemde ogen
Whitepaper ERP Vreemde ogen Citrien Procesconsult Braamweg 77 3768 CE SOEST T 06 14 27 19 97 W www.roaldvanderheide.nl E info@roaldvanderheide.nl Vraagstelling Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie
BESTUURSOPDRACHT MAJEURPROJECT VOORTGEZET ONDERWIJS Gemeenteraad
BESTEMD VOOR BESTUURSOPDRACHT MAJEURPROJECT VOORTGEZET ONDERWIJS Gemeenteraad STATUS Openbaar DATUM BESTUURLIJKE Wethouder F. Strik OPDRACHTGEVER AMBTELIJKE OPDRACHTGEVER H. Damen hoofd Afdeling Beleid
Persoonlijk Actie Plan Semester 1
2013 Persoonlijk Actie Plan Persoonlijk Actie Plan Semester 1 Corné van Liere H. Meeuwsen 5-9-2013 1 Inleiding In deze PAP voor het eerste semester hebben wij weer competenties moeten uitkiezen om het
Vernieuwing VMS ICT oplossing v0.1
Bijlage D: Projectplan Vernieuwing VMS ICT oplossing v0.1 Realisatie, Implementatie en overdracht aan beheer Inhoudsopgave 1 Projectdefinitie 3 1.1 Inleiding 3 1.2 Doelstelling 3 1.3 Reikwijdte 4 1.4 Randvoorwaarden,
Whitepaper. Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten. ..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK. www.implementatie-erp.
Whitepaper Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK W E www.implementatie-erp.nl info@opdic.nl Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie
Plan van aanpak. Project : Let s Drop. Bedrijf : DropCo BV
Plan van aanpak Project : Let s Drop Bedrijf : DropCo BV Plaats, datum: Horn, 28 september 2012 Opgesteld door: 1205366 1205366smit@zuyd.nl Plan van Aanpak project Let s Drop pagina 1 Inhoudsopgave plan
Evo Evolutionary Project Management. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.
Evo Evolutionary Project Management Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 10 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 2. EVO... 4 3. FASERING...
VU BWI Bedrijfscase. Cursus Project management deel 1. Introductie. Henk Magré. BWI Bedrijfscase Projectmanagement deel 1
1 VU BWI Bedrijfscase Cursus Project management deel 1 april 2011 Henk Magré Introductie Henk Magré Sinds 1986 werkzaam bij Logica / CMG 25 jaar ervaring in IT ontwikkeling en processen recente jaren Kwaliteitszorg
TOC Projectmanagement. 25-06-2014 Simone Zeddeman
TOC Projectmanagement 25-06-2014 Simone Zeddeman Inhoud 1. Inleiding organisatie 2. Aanleiding 3. Essentie (TOC) projectmanagement 4. Structuren en rollen 5. Proces 6. Eenvoudige sjablonen 7. Projectselectie
Projectmanagement Samengesteld door Leon Wetzel
Projectmanagement Samengesteld door Leon Wetzel Het project Soorten werkzaamheden Improvisatie o Vaak bij plotselinge gebeurtenissen. o Ad hoc reageren; niet volgens plan, maar van geval tot geval beslissen.
Kenmerken. Wat is een project, wat zijn de kenmerken van een project? Een project is
Kenmerken Wat is een, wat zijn de kenmerken van een? Bepaalde periode begin- en eindtijd Bepaald budget Vooraf overeengekomen resultaat Tijdelijke organisatievorm www.gertjanschop.com/management Een is
Project Management: Introductie tot Prince2
Bijeenkomst Detaco professionals Project Management: Introductie tot Prince2 Stefan van Duren 22 september 2011 Het Turfschip Etten-Leur Gebaseerd op het boek Projectmanagement op basis van PRINCE2 Editie
Opdrachtgeverschap & opdrachtnemerschap
Opdrachtgeverschap & opdrachtnemerschap 1. Inleiding 2. Definities 3. Kwaliteitsaspecten 4. Checklist voor opdrachtgevers 5. Checklist voor opdrachtnemers 1. Inleiding In elk handboek over projectmatig
Planning & Control. Inleiding. Inhoudsopgave
Planning & Control Inleiding Planning & Control is de Engelse benaming voor coördinatie en afstemming. Het is gericht op interne plannings- en besturingsactiviteiten. Een heldere Planning & Control functie
handleiding Veiligheidsplanner voorwoord inleiding De stappen van de Lokale stap 01 profiel stap 02 wat is het probleem? stap 03 wat doen wij al?
handleiding lokale veiligheidsplanner 1 veiligheid door samenwerking handleiding handleiding lokale veiligheidsplanner 2 Welkom bij de internettoepassing Lokale. Het Centrum voor Criminaliteitspreventie
didiclass 2.0 Opdrachtnemer: E-minor projectgroep Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opdrachtgever: Walter Geerts, de open universiteit
didiclass 2.0 Opdrachtnemer: E-minor projectgroep Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opdrachtgever: Walter Geerts, de open universiteit Projectgroepleden: Laurens Ruiter: laurens.ruiter@gmail.nl Dévit Schimmel:
Functioneel ontwerp. Een introductie. Algemene informative voor medewerkers van SYSQA B.V. Almere
Functioneel ontwerp Een introductie Algemene informative voor medewerkers van SYSQA B.V. Almere Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Algemeen... 3 2 Inleiding... 4 2.1
Papierloos Vergaderen Gemeente Brummen
Papierloos Vergaderen Gemeente Brummen INHOUDSOPGAVE 1. PROJECTIDENTIFICATIE... 3 1.1 PROJECTOPDRACHT... 3 1.2 ONDERTEKENING... 3 2. PROJECTOMSCHRIJVING... 4 2.1 ACHTERGROND / PROBLEEMSTELLING... 4 2.2
FUNCTIEFAMILIE 5.3 Projectmanagement
Doel van de functiefamilie Leiden van projecten en/of deelprojecten de realisatie van de afgesproken projectdoelstellingen te garanderen. Context: In lijn met de overgekomen normen in termen van tijd,
Persoonlijk Activiteiten Plan (PAP)
Persoonlijk Activiteiten Plan (PAP) Naam student: Sebastiaan Winters Studentnummer: 10078177 E-mail: s.m.winters@me.com Leerbedrijf: CB&I Datum: 12-02-2012 Blok: 2.1 Versie document: 1.2 Bedrijfsbegeleider:
LEERACTIVITEIT Het verven van de woonkamer Ent-teach Module 6 Project management
LEERACTIVITEIT Het verven van de woonkamer Ent-teach Module 6 Project management Beschrijving van de leeractiviteit Jij en 3 vrienden besluiten om jouw woonkamer te verven. Om dit project te voltooien
Dr. Projects Management B.V.
--009 Dr. Projects Management B.V. Printversie van gepresenteerde beelden van de website www.drprojects.nl Dr. Projects Management Dit is de bundeling van de website presentaties per onderdeel. De diensten
WEBINAR. PROJECTCONTROL En de rol van de controller/financial. Door: Rob Schapink. Leusden, 27 september 2017
WEBINAR PROJECTCONTROL En de rol van de controller/financial Door: Rob Schapink Leusden, 27 september 2017 Welkom! Deelnemers Webinar Projectcontrol Onderdelen Waarom is projectcontrol relevant? Wat gaat
Template Projectplan
projectpraktijk.nl Template Projectplan Besluiten Doel van dit document Managementsamenvatting Gevraagde besluiten van de opdrachtgever Goedkeuring Projectdefinitie Aanleiding Doelstelling Resultaten Afbakening
2 Stappen en fasen. 006128860006-bw.indd 8 19-09-13 12:35
2 Stappen en fasen 8 ICT-beheerder - Netwerkbeheerder 006128860006-bw.indd 8 19-09-13 12:35 De projectwijzers brengen je in realistische situaties die te maken hebben met het ICT-vakgebied zodat je niet
Realisatiefase fase 5
Realisatiefase fase 5 Dit is de tweede doe-fase. Tijdens de realisatiefase voeren jullie de ontwerpen uit om het product te realiseren. Tijdens de voorbereidingsfase hebben jullie alles wat jullie nodig
Werkwijze Verbetering & Vernieuwing (V&V)
Werkwijze Verbetering & Vernieuwing (V&V) Inhoudsopgave Nut en Noodzaak Eerste resultaten Afgestemde werkwijze Wijze van terugkoppeling aan directie 2 Vernieuwing & Verbetering: noodzaak en onderscheid
Voorbereidingsfase fase 4
Voorbereidingsfase fase 4 Tijdens deze fase beginnen jullie met het uitvoeren van jullie project. Jullie gaan van denken naar doen. Jullie hebben besproken wat jullie wilden, een ontwerp gemaakt en nu
Problematiek in projecten
Problematiek in projecten Het project bouwt andere producten dan afgesproken Het project valt duurder uit dan begroot Het project loopt langer dan gepland Het product sluit niet aan bij de werksituatie
Nadat je projectvoorstel goedgekeurd is, kun je je projectvoorstel uitwerken in een projectplan.
Projectplan Nadat je projectvoorstel goedgekeurd is, kun je je projectvoorstel uitwerken in een projectplan. Het is van belang dat de portefeuillehouder en de projectleider gedurende het gehele project
Voorbeeld projectplan
Voorbeeld projectplan Projectplan voor project < naam > Naam project Datum Naam projectleider Naam opdrachtgever Startdatum Einddatum Doorlooptijd in weken/ maanden Datum Versie Status Auteur(s) Maak een
Anago Project Portfolio Management. Whitepaper. Copyright 1999-2015 Anago
Anago Project Portfolio Management Whitepaper Copyright 1999-2015 Anago Project portfolio management is essentieel in het efficiënt bereiken van de organisatiedoelen. De ondersteuning van de planning moet
Afspraken tussen raad, college en organisatie bij (grote) ruimtelijke gemeentelijke projecten S.Reijmer, 2 maart 2016, TA
Afspraken tussen raad, college en organisatie bij (grote) ruimtelijke gemeentelijke projecten S.Reijmer, 2 maart 2016, TA 1. Inleiding De raad heeft in de vergadering van februari 2014 het college de opdracht
PROJECTMATIG WERKEN. Luk Indesteege
PROJECTMATIG WERKEN Luk Indesteege Overzicht van de inhoud 1. Verschillende manieren van werken 2. Wat is een project? 3. Fasen in een project ---------------------------- 4. Beslissingen nemen 5. Projectbeheersing/projectmanagement
Handleiding Projectmatig werken. Faculteit der Letteren
Handleiding Projectmatig werken Faculteit der Letteren 1 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1.1 Wat is een project?... 4 1.2 Kenmerken van een project... 4 2 Basisbegrippen projectmatigwerken...
Stappenplan nieuwe Dorpsschool
Stappenplan nieuwe Dorpsschool 10 juni 2014 1 Inleiding Het college van burgemeester en wethouders heeft op 10 juni 2014 dit stappenplan vastgesteld waarin op hoofdlijnen is weergegeven op welke wijze
Basiskennis Projectmanagement
Fokkelien von Meyenfeldt Basiskennis Projectmanagement Gids voor hbo-studenten derde druk Basiskennis Projectmanagement derde druk Fokkelien von Meyenfeldt Meer informatie over deze en andere uitgaven
Scrum. Een introductie
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 1 van 10 Scrum Een introductie Almere 1999 Proud of it Pagina 1 van 10 Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 10 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Scrum... 4 3 Scrum rollen...
Projectmatig werken Luk Indesteege 2010
Projectmatig werken Luk Indesteege 2010 1 Projectmatig werken OVERZICHT van de INHOUD INLEIDING DEEL 1: DE FILOSOFIE VAN PROJECTMATIG WERKEN 11 Routinematig, improviseren en projectmatig werken 12 Kenmerken
Initiatiefase fase 1 Initiatie betekent met iets beginnen of iets opstarten.
Initiatiefase fase 1 Initiatie betekent met iets beginnen of iets opstarten. Daar gaat het in deze fase om. Het is de eerste stap van je project. Daarom is dit een denkfase: je begint met het nadenken
Gewijzigde doelstellingen in de leidraad interne controle/ organisatiebeheersing VLAAMSE OVERHEID. (inwerkingtreding: 1 januari 2015)
Gewijzigde doelstellingen in de leidraad interne controle/ organisatiebeheersing VLAAMSE OVERHEID (inwerkingtreding: 1 januari 2015) 2 1. Doelstellingen, proces- & risicomanagement Subthema kwaliteitsbeleid
IV SDM - FASE 2 BASISONTWERP
IV SDM - FASE 2 BASISONTWERP IV.1 Inleiding Zoals reeds besproken onderkent het in Nederland veel gebruikte SDM II (System Development Methodology, versie II), bij de bouw van informatiesystemen de volgende
INFOSESSIE De Nieuwe Projectwerking. Voorjaar 2017
INFOSESSIE De Nieuwe Projectwerking Voorjaar 2017 Iedere dienst voor zich Meerjarenplan Access Risico s? BI Evaluatie? In het wilde weg PMBOK Vastleggingen SAP Wie tijd heeft Excel Tijdelijke processen
Moduleopdracht Projectmanagement
Moduleopdracht Projectmanagement Projectplan voor het uitvoeren van een Klanttevredenheidsonderzoek Naam deelnemer : xxxxx Studentnummer : xxxxx Datum : 19 maart 2013 Naam opleidingsinstituut : NCOI Opleidingsgroep
Het plan van aanpak, een hele klus
Het plan van aanpak, een hele klus door Wim - 02-02-2011 http://www.itpedia.nl/2011/02/02/het-plan-van-aanpak-een-hele-klus/ Hoe groot of hoe klein maak je een plan van aanpak? Welke onderdelen neem je
PROJECTRISICO S EENVOUDIG IN KAART De Project Risico Meter als hulpmiddel
Trefwoorden: projectmanagement, risicomanagement, risico-identificatie PROJECTRISICO S EENVOUDIG IN KAART De Project Risico Meter als hulpmiddel Samenvatting In elke organisatie wordt gewerkt aan projecten.
Professionaliseren projectmatig werken
Professionaliseren projectmatig werken Gemeente Wijk bij Duurstede BPUG Seminar 2010 Benefit from Best Practices www.bpugseminar.nl 1 Professionaliseren kan niet zonder veranderen BPUG Seminar 2010 Benefit
Olde Bijvank Advies Organisatieontwikkeling & Managementcontrol. Datum: dd-mm-jj
BUSINESS CASE: Versie Naam opdrachtgever Naam opsteller Datum: dd-mm-jj Voor akkoord: Datum: LET OP: De bedragen in deze business case zijn schattingen op grond van de nu beschikbare kennis en feiten.
PROJECT PLAN VOOR DE IMPLEMENTATIE VAN EEN STANDAARD SITE VOOR DE VERENIGING O3D
PROJECT PLAN VOOR DE IMPLEMENTATIE VAN EEN STANDAARD SITE VOOR DE VERENIGING O3D Auteur : P. van der Meer, Ritense B.V. Datum : 17 juli 2008 Versie : 1.3 2008 Ritense B.V. INHOUD 1 VERSIEBEHEER...1 2 PROJECT
Functieprofiel: Projectleider Functiecode: 0302
Functieprofiel: Projectleider Functiecode: 0302 Doel Voorbereiden en opzetten van en bijbehorende projectorganisatie, alsmede leiding geven aan de uitvoering hiervan, binnen randvoorwaarden van kosten,
Plan van Aanpak. Project: Portfolio Online 18-9-2013. Jeremy de Jager INHOLLAND
18-9-2013 Plan van Aanpak Project: Portfolio Online Jeremy de Jager INHOLLAND Pagina 1 Hoofdstukken 1. Achtergronden - Projectnaam - Opdrachtgever - Opdrachtnemer - Beschrijving organisatie - Geschiedenis
Core Powertools - Koeling
Core Powertools - Koeling Project WH3.1 Productontwikkeling MODULE (VAKCODE): BEROEPSPRODUCT: THCP Plan van Aanpak PERIODE: WH3.1 Productontwikkeling PROJECTLEDEN: Manuel Görlitz(12091715), Steven Leo(11113529),
Samenvatting globaal ontwerp Basisregistraties Doelstellingen. Aspect systemen
Samenvatting globaal ontwerp Basisregistraties Doelstellingen Doelstellingen uit plan van aanpak (plan van aanpak d.d.11 maart 2002): Het creëren van (keuze)mogelijkheden om het inzicht te vergroten in
Een duivelse samenwerking (Projectmanagement vs. Testmanagement) Albrie Beemer & Erik Bits 18 april 2012
Een duivelse samenwerking (Projectmanagement vs. Testmanagement) Albrie Beemer & Erik Bits 18 april 2012 Het duivelsvierkant Agenda Introductie 19.00u 19.10u Klassiek Projectmanagement: Prince 2 Testmanagement:
FUNCTIEFAMILIE 5.1 Lager kader
Doel van de functiefamilie Leiden van een geheel van activiteiten en medewerkers en input geven naar het beleid teneinde een kwaliteitsvolle, klantgerichte dienstverlening te verzekeren en zodoende bij
Project methodiek. Auxilium BV Oude Delft 48 2611 CD Delft. T: 015-261 23 16 F: 015-213 34 83 E: info@auxilium.nl
Project methodiek Auxilium BV Oude Delft 48 2611 CD Delft T: 015-261 23 16 F: 015-213 34 83 E: info@auxilium.nl Inhoud 1 PROJECTMETHODIEK... 3 1.1 TIME-BOXING... 3 1.2 USER-STORIES EN STORY-POINTS... 3
Qmus 11februari 2010. = veranderenverbeteren. Context en balans
Qmus 11februari 2010 = veranderenverbeteren Context en balans HET INK MODEL Management van medewerkers Medewerkers Leiderschap Strategie en beleid Management van processen Klanten en Partners Bestuur en
Business Case. <>
Business Case SYSQA B.V. Almere Versie : Datum : Status : Opgesteld door : Pagina 2 van 8 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1.1 Doel van dit document...