Het maatschappelijk rendement van onderwijsinvesteringen: minder vanzelfsprekend dan het lijkt.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het maatschappelijk rendement van onderwijsinvesteringen: minder vanzelfsprekend dan het lijkt."

Transcriptie

1 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Het maatschappelijk rendement van onderwijsinvesteringen: minder vanzelfsprekend dan het lijkt. Jaap Dronkers

2 Individueel rendement van onderwijs- investeringen Het verband tussen individueel opleidingsniveau en later inkomen (of cultuurparbcipabe) is maar in beperkte mate te verklaren uit OP SCHOOL ONDERWEZEN EN GELEERDE kennis en vaardigheden van de leerlingen. Andere verklaringen: 1. aangeboren of in de jeugd verworven intelligenbe; 2. ouderlijke economisch en cultureel kapitaal; 3. Niet- onderwezen kenmerken (doorzetngsvermogen); 4. Verworven sociaal kapitaal; 5. Betrouwbaarheid van onderwijsselecbe. Verschillen in individueel opleidingsniveau zijn belangrijker dan verschillen in macrokenmerken van scholen, regio s of OECD landen. In standhouden van maatschappelijke ongelijkheid is een betere verklaring dan de emancipatoire kracht van het onderwijs.

3 Maatschappelijk rendement van onderwijs- investeringen I Diploma s indiceren niet het ABSOLUTE niveau TUSSEN landen, alleen maar het RELATIEVE niveau BINNEN landen. De onbetrouwbaar van diploma s als indicabe van niveau is de belangrijkste verklaring voor het bestaan van TIMMS, PISA, etc. Macro- verschillen tussen OECD- landen in kennis- en vaardigheden kunnen nauwelijks verklaard worden met % bnp onderwijsbestedingen. Macro- verschillen tussen OECD- landen in bereikt kennis- en vaardighedenniveau kunnen beter verklaard worden door de WIJZE waarop onderwijsbestedingen gebruikt worden. Ecologische fout [uit micro- relabes macro- verbanden afleiden (klassieke fout van neo- klassieke economische theorie) of uit macro- relabes micro- verbanden afleiden (klassieke fout van sociologie en polibcologie)] leidt tot foubeve schacers. Er is een mabge relabe tussen verworven kennis en vaardigheden van acbeve bevolking en het bnp van OECD- landen.

4 Maatschappelijk rendement van onderwijs- investeringen II Immateriële verschillen in onderwijsstelsels zijn belangrijker voor macro- verschillen in bereikt kennis- en vaardighedenniveau: gestandaardiseerde examens, focus op kerntaken onderwijs, opstroom gebaseerd op prestabes. Andere macro- kenmerken van OECD- landen zijn belangrijker voor macro- verschillen in kennis- en vaardighedenniveau : % en herkomst migranten; omvang en belang van economische sectoren; GINI, etc. BevesBging van de soevereiniteit van nabe- staten en de versterking van de legibmiteit van overheden zijn betere verklaringen van de hoogte van onderwijsinvesteringen dan hun maatschappelijk rendement; World Society Theory, John W. Meyer, Stanford; Maastricht verdrag. Het onderwijssucces van Oost- AziaBsche landen is beter te verklaren uit uit het belang van onderwijscompebbe binnen de Chinese samenlevingen sinds 500 jaar BC (vergelijkende toelabngsexamens op elk niveau) en de vereisten en mogelijkheden van het Chinese taal (autoritaire geheugentraining op jeugdige leehijd; 10- tallig stelsel). Afrikaanse landen zijn de klassieke voorbeelden van mislukte investeringen in het (hoger) onderwijs: Egypte en West- Afrika.

5 Wat te doen? Investeer niet veel minder dan je belangrijkste (onderwijs)concurrenten: Duitsland, Frankrijk, UK, Vlaanderen. Investeer het meeste zo vroeg mogelijk in de onderwijsketen (begint met 9 maanden voor geboorte). Investeer meer in directe kwaliteit (opleiding leerkrachten, doortimmerd curriculum; echte leer- en onderwijstijd) dan in randvoorwaarden (klassengrootte; gratis schoolboeken; onderwijsachterstandsbeleid; etc.). Erken dat een deel van de onderwijsconsumptie alleen individueel rendement heeft, en dat dat meer wordt later in de onderwijsketen. Focus op de kerntaken van het onderwijs (kennis en vaardigheden) in plaats van allerlei nevendoelen ( minder verkeersongelukken ) of proceskenmerken (tevredenheid van leerlingen of ouders). Laat het onderwijs- & leerproces vrij, maar controleer het niveau van kennis en vaardigheden (hoogopgeleide docenten; centraal examen; cito). Ongelijkheid in het onderwijs wordt niet verminderd met geld. IJzeren wet van de oligarchie (Michiels) gaat ook op voor onderwijs: wantrouw rendementclaims van lobbyisten, zaakvertegenwoordigers en sectorraden.

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Intermediaire Eindpunten in het Onderwijs: Licht in de Tunnel of Dwaallichten?

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Intermediaire Eindpunten in het Onderwijs: Licht in de Tunnel of Dwaallichten? Intermediaire Eindpunten in het Onderwijs: Licht in de Tunnel of Dwaallichten? Jaap Dronkers en Rolf van der Velden Het doel van onderwijs Onderwijs is een investering waarvan opbrengsten pas op langere

Nadere informatie

Geschiedenis en Staatsinrichting TL Bohemen, Houtrust, Kijkduin 2015-2016-2017

Geschiedenis en Staatsinrichting TL Bohemen, Houtrust, Kijkduin 2015-2016-2017 Exameneenheden geschiedenis GS/K/1 Oriëntatie op leren en werken GT GS/K/2 Basisvaardigheden GT GS/K/3 Leervaardigheden in het vak geschiedenis en staatsinrichting GT GT GS/K/4 De koloniale relatie Indonesië

Nadere informatie

Geschiedenis en Staatsinrichting TL Bohemen, Houtrust, Kijkduin 2014-2015-2016

Geschiedenis en Staatsinrichting TL Bohemen, Houtrust, Kijkduin 2014-2015-2016 Schoolexamen derde leerjaar mavo (2014 2015) 1 SE1 De industriële samenleving in Nederland Het proces van industrialisatie heeft de Nederlandse samenleving ingrijpend veranderd vanaf het midden van de

Nadere informatie

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Ongelijke onderwijskansen in Nederland: is het onderwijsstelsel de schuldige?

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Ongelijke onderwijskansen in Nederland: is het onderwijsstelsel de schuldige? Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Ongelijke onderwijskansen in Nederland: is het onderwijsstelsel de schuldige? Jaap Dronkers www.roa.unimaas.nl/cv/dronkers/nw_dronkers.htm Proloog in de jaren

Nadere informatie

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt De vaststelling van kwaliteit van scholen in het voortgezet onderwijs

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt De vaststelling van kwaliteit van scholen in het voortgezet onderwijs Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt De vaststelling van kwaliteit van scholen in het voortgezet onderwijs Jaap Dronkers www.roa.unimaas.nl/cv/dronkers/nw_dronkers.htm Proloog Trouw sinds 1997

Nadere informatie

Speaking English: a piece of cake? Resultaten van landelijk onderzoek naar het niveau gespreksvaardigheid Engels van de leerlingen

Speaking English: a piece of cake? Resultaten van landelijk onderzoek naar het niveau gespreksvaardigheid Engels van de leerlingen Speaking English: a piece of cake? Resultaten van landelijk onderzoek naar het niveau gespreksvaardigheid Engels van de leerlingen Internationale standaardsetting van de examens Leesvaardigheid 1 Kijk-

Nadere informatie

De relatie tussen leerkrachten-tekort en de taal- en natuurkundekennis en -vaardigheden van 15 jarige leerlingen.

De relatie tussen leerkrachten-tekort en de taal- en natuurkundekennis en -vaardigheden van 15 jarige leerlingen. De relatie tussen -tekort en de taal- en natuurkundekennis en -vaardigheden van 15 jarige leerlingen. Jaap Dronkers 1 Leerstoel International comparative research on educational performance and social

Nadere informatie

PIAAC IN FOCUS 1: IS ONDERWIJS WEL EEN HEFBOOM VOOR HET WEGWERKEN VAN HET GELETTERDHEIDSDEFICIT?

PIAAC IN FOCUS 1: IS ONDERWIJS WEL EEN HEFBOOM VOOR HET WEGWERKEN VAN HET GELETTERDHEIDSDEFICIT? PIAAC IN FOCUS 1: IS ONDERWIJS WEL EEN HEFBOOM VOOR HET WEGWERKEN VAN HET GELETTERDHEIDSDEFICIT? Samenvatting Volwassenen met een lage sociaal-economische status behalen gemiddeld een lager geletterdheidsniveau

Nadere informatie

Landelijke ontwikkeling professionalisering MBO. Myriam Lieskamp beleidsmedewerker CNV Onderwijs Master HRM

Landelijke ontwikkeling professionalisering MBO. Myriam Lieskamp beleidsmedewerker CNV Onderwijs Master HRM Landelijke ontwikkeling professionalisering MBO Myriam Lieskamp beleidsmedewerker CNV Onderwijs Master HRM programma Nederland een kenniseconomie Leven lang leren Wat zijn de actuele ontwikkelingen? Wat

Nadere informatie

Prof. dr. Jaap Dronkers Onderwijssocioloog

Prof. dr. Jaap Dronkers Onderwijssocioloog Prof. dr. Jaap Dronkers Onderwijssocioloog Etnische diversiteit van scholen is een gevoelig onderwerp in Nederland. De overheid, maar ook tal van maatschappelijke organisaties en actiegroepen, zeggen zich

Nadere informatie

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt. Het belang van herkomstlanden voor scholen en onderwijssucces van migrantenkinderen Jaap Dronkers

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt. Het belang van herkomstlanden voor scholen en onderwijssucces van migrantenkinderen Jaap Dronkers Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Het belang van herkomstlanden voor scholen en onderwijssucces van migrantenkinderen Jaap Dronkers 2 stellingen: 1. Herkomstland van migranten is veel belangrijker

Nadere informatie

De rol van onderwijs staat op een keerpunt, van opleiden voor een baan en het leren van kennis naar het aanleren van vaardigheden om gelukkig te

De rol van onderwijs staat op een keerpunt, van opleiden voor een baan en het leren van kennis naar het aanleren van vaardigheden om gelukkig te Voorwoord De rol van onderwijs staat op een keerpunt, van opleiden voor een baan en het leren van kennis naar het aanleren van vaardigheden om gelukkig te kunnen leven. Het onderwijs is nog te veel ingericht

Nadere informatie

Wat beweegt kennismigranten?

Wat beweegt kennismigranten? Wat beweegt kennismigranten? seminar arbeidsmigratie NIDI-NVD 30 maart 2011 Ernest Berkhout www.seo.nl e.berkhout@seo.nl - +31 20 525 1630 Wat beweegt kennismigranten EZ: Hoe concurrerend is NL bij het

Nadere informatie

Solidariteit in superdiversiteit: kijken vanuit het hier en nu

Solidariteit in superdiversiteit: kijken vanuit het hier en nu Solidariteit in superdiversiteit: kijken vanuit het hier en nu DieGem consortium Begin 2011 waren er in het Vlaamse Gewest meer dan 400.000 mensen ingeschreven met een vreemde nationaliteit. Het aantal

Nadere informatie

De burger of de koopman? Burgerschap, economie en ongelijkheid in het Nederlandse onderwijs. Herman van de Werfhorst

De burger of de koopman? Burgerschap, economie en ongelijkheid in het Nederlandse onderwijs. Herman van de Werfhorst De burger of de koopman? Burgerschap, economie en ongelijkheid in het Nederlandse onderwijs Herman van de Werfhorst Democratie en burgerschap: van wetenschap tot in de klas Politicologie, Onderwijskunde

Nadere informatie

Vroege selectie en veel differentiatie: slecht voor de gelijkheid maar goed voor de prestaties?

Vroege selectie en veel differentiatie: slecht voor de gelijkheid maar goed voor de prestaties? Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Vroege selectie en veel differentiatie: slecht voor de gelijkheid maar goed voor de prestaties? Jaap Dronkers Nieuwe ontwikkeling in onderzoek onderwijsstelsels

Nadere informatie

Etnische Diversiteit van scholen en de relatie met onderwijsprestaties in de Nederlandse PISA data 2009

Etnische Diversiteit van scholen en de relatie met onderwijsprestaties in de Nederlandse PISA data 2009 Researchcentrum Researchcentrum voor voor Onderwijs Onderwijs en Arbeidsmarkt Etnische Diversiteit van scholen en de relatie met onderwijsprestaties in de Nederlandse PISA data 2009 Jaap Dronkers ROA/CPB

Nadere informatie

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Was de Mammoetwet succesvol, ook vanuit interna5onaal perspec5ef?

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Was de Mammoetwet succesvol, ook vanuit interna5onaal perspec5ef? Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Was de Mammoetwet succesvol, ook vanuit interna5onaal perspec5ef? Jaap Dronkers www.roa.unimaas.nl/cv/dronkers/nw_dronkers.htm Doelen van de mammoet wet Het

Nadere informatie

Inleiding in de Sociologie

Inleiding in de Sociologie Inleiding in de Sociologie Johan Wets Academiejaar 2006-2007 SOCIOLOGIE Contact: Johan.Wets@hiva.kuleuven.be Met de vermelding cursus sociologie Info: http:// ://perswww.kuleuven.be/johan_wets/sociologie.html

Nadere informatie

Wat beweegt kennismigranten?

Wat beweegt kennismigranten? Wat beweegt kennismigranten? Arbeidsmarktcongres Steunpunt WSE Leuven, 12 dec. 2011 Ernest Berkhout Maikel Volkerink www.seo.nl e.berkhout@seo.nl - +31 20 525 1630 Wat beweegt kennismigranten EZ: Hoe concurrerend

Nadere informatie

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt De berekening van de toegevoegde waarde van basisscholen

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt De berekening van de toegevoegde waarde van basisscholen Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt De berekening van de toegevoegde waarde van basisscholen Jaap Dronkers www.roa.unimaas.nl/cv/dronkers/nw_dronkers.htm Proloog: media Vanaf de start van publicatie

Nadere informatie

Geef Ahmed een baan op niveau

Geef Ahmed een baan op niveau Geef Ahmed een baan op niveau Hoogopgeleide allochtonen ondervinden serieuze discriminatie op de Nederlandse arbeidsmarkt. Dat is een gevaar voor de samenleving, vindt Jaap Dronkers.. Jaap Dronkers 27

Nadere informatie

MAANDAG 5 FEBRUARI BINNENLAND. De diepe barst

MAANDAG 5 FEBRUARI BINNENLAND. De diepe barst MAANDAG 5 FEBRUARI 2018 - BINNENLAND De diepe barst België is zowat het meest mislukte migratieland in de rijke wereld. Met die stelling trok Ive Marx, hoogleraar en columnist van deze krant, aan de alarmbel.

Nadere informatie

Q1 In welke hoedanigheid neemt u deel aan deze enquête:

Q1 In welke hoedanigheid neemt u deel aan deze enquête: Q1 In welke hoedanigheid neemt u deel aan deze enquête: Answered: 280 Skipped: 0 Leerkracht Schoolhoofd Leerling Ouder Vertegenwoor... Leerkracht Schoolhoofd Leerling Ouder Vertegenwoordiger van een andere

Nadere informatie

De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016

De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016 De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016 Petra Meirink-Chatah, RKBS Beekbrug Pieter de Kool, Onderwijsadvies p.dekool@onderwijsadvies.nl Take away

Nadere informatie

Toelatingsexamens en Ondersteunend Onderwijs

Toelatingsexamens en Ondersteunend Onderwijs VOORBLAD De volgende hulpmiddelen zijn toegestaan bij het examen: Bosatlas 52 e of 53 e druk en kladpapier Aantal vragen: 2 Aantal pagina s: 6 Bijlage(n): geen Beoordeling van het examen Open vragen: 100

Nadere informatie

3. Meer dan de helft van de 57 miljoen niet-schoolgaande kinderen leeft in Afrika bezuiden de Sahara. Juist Bron: www.un.org

3. Meer dan de helft van de 57 miljoen niet-schoolgaande kinderen leeft in Afrika bezuiden de Sahara. Juist Bron: www.un.org of fout 1. In Afrika bezuiden de Sahara is het aantal personen in extreme armoede gestegen tussen 1990 en 2010. 290 miljoen in 1990, 414 miljoen in 2010. 2. Tussen 2000 en 2011 is het aantal niet-schoolgaande

Nadere informatie

Limburg als vitale provincie?!

Limburg als vitale provincie?! Limburg als vitale provincie?! Prof. Dr. Ir. Maria Jansen Programmaleider Academische Werkplaats Publieke Gezondheid 31 okt 2018 Afdeling 2 Afdeling 3 Individu met hulpvraag Reactief Ziekte, kwaal, risicofactor

Nadere informatie

VO Raad 5 april Is ons onderwijsbestel nog wel toegerust voor de 21e eeuwse schoolloopbaan? Louise Elffers

VO Raad 5 april Is ons onderwijsbestel nog wel toegerust voor de 21e eeuwse schoolloopbaan? Louise Elffers VO Raad 5 april 2017 Is ons onderwijsbestel nog wel toegerust voor de 21e eeuwse schoolloopbaan? Louise Elffers Waar wil ik met jullie over nadenken? Nadenken over ons onderwijsstelsel in de 21 e eeuw

Nadere informatie

Bijlage bij hoofdstuk 11 Wederzijdse beeldvorming

Bijlage bij hoofdstuk 11 Wederzijdse beeldvorming Jaarrapport integratie 27 Jaco Dagevos en Mérove Gijsberts Sociaal en Cultureel Planbureau, november 27 Bijlage bij hoofdstuk 11 Wederzijdse beeldvorming Mérove Gijsberts en Miranda Vervoort B11.1 Aandeel

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

Deel4: Verklaringenvoor Vlaamsepositie

Deel4: Verklaringenvoor Vlaamsepositie Deel4: Verklaringenvoor Vlaamsepositie Mark Elchardus 22/12/2010 pag. 1 Overzicht indicatoren Kennis Belang convent. burgerschap Politiek zelfbeeld Houding t.o.v. genderrechten Houding t.o.v. immigranten

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde havo 2000-II

Eindexamen aardrijkskunde havo 2000-II Eindexamen aardrijkskunde havo 000-II 3 Antwoordmodel Migratie en Vervoer Maximumscore de aantrekkingskracht van Frankrijk als voormalig koloniaal moederland / de gemeenschappelijke taal Maximumscore Uit

Nadere informatie

Bijlage B Nieuwe Spaanse migranten in Nederland

Bijlage B Nieuwe Spaanse migranten in Nederland Bijlage B Nieuwe Spaanse migranten in Nederland Mérove Gijsberts (SCP) Marcel Lubbers (RU) Fenella Fleischmann (UU) Mieke Maliepaard (UU) Hans Schmeets (CBS) Tabel B1.1 Representativiteit van het survey

Nadere informatie

Het belang van externe examens

Het belang van externe examens Het belang van externe examens Leuven Economics of Education Research, KU Leuven Top Institute for Evidence Based Education Research, Maastricht University www.econ.kuleuven.be/leer Onderwijsmiddag VGC,

Nadere informatie

GROTER GELUK Hoe bereik je dat?

GROTER GELUK Hoe bereik je dat? GROTER GELUK Hoe bereik je dat? Ruut Veenhoven Erasmus Universiteit Rotterdam Erasmus Happiness Economics Research Organization RSM Alumni college Rotterdam School of Management Rotterdam 14 mei 2019 Groter

Nadere informatie

Parallellen tussen België en Nederland

Parallellen tussen België en Nederland Parallellen tussen België en Nederland Integratie in Nederland Beleidstheorie, beleidsinformatie en beleidsimplicaties Mechelen 8 mei 2018 Arjen Verweij Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Nadere informatie

Welkom allemaal, Mijn naam is Jasper van Houten. Ik zal vandaag het onderzoek presenteren naar de rol van sociaal kapitaal in het

Welkom allemaal, Mijn naam is Jasper van Houten. Ik zal vandaag het onderzoek presenteren naar de rol van sociaal kapitaal in het Welkom allemaal, Mijn naam is Jasper van Houten. Ik zal vandaag het onderzoek presenteren naar de rol van sociaal kapitaal in het statusverwervingsproces. Dit onderzoek is uitgevoerd in het kader van het

Nadere informatie

Web van begrippen. Tijdsduur Het maken van de opdracht: 50 minuten Het nabespreken van de opdracht: 20 minuten (voor vraag 3 t/m 5)

Web van begrippen. Tijdsduur Het maken van de opdracht: 50 minuten Het nabespreken van de opdracht: 20 minuten (voor vraag 3 t/m 5) Web van begrippen Tijdsduur Het maken van de opdracht: 50 minuten Het nabespreken van de opdracht: 20 minuten (voor vraag 3 t/m 5) Inleiding In thema 1 begin je de wereld te verkennen aan de hand van de

Nadere informatie

De integratie van Antillianen in Nederland. Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden

De integratie van Antillianen in Nederland. Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden De integratie van Antillianen in Nederland Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden De integratie van Antillianen in Nederland Willem Huijnk - Wetenschappelijk onderzoeker

Nadere informatie

De nieuwe verscheidenheid Toenemende diversiteit naar herkomst in Nederland

De nieuwe verscheidenheid Toenemende diversiteit naar herkomst in Nederland overig niet-westers De nieuwe verscheidenheid Toenemende diversiteit naar herkomst in Welke manier van kijken doet het meeste recht aan de diversiteit naar herkomst? Hoe is de huidige situatie ontstaan?

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting door M. 1184 woorden 8 juni 2013 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Hoofdstuk 1 De staat kan wetten maken, regels die voor alle

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN DEN HAAG

LAAGGELETTERDHEID IN DEN HAAG LAAGGELETTERDHEID IN DEN HAAG Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD IN

Nadere informatie

FLEXIBILISERING VAN CENTRALE TOETSEN EN EXAMENS

FLEXIBILISERING VAN CENTRALE TOETSEN EN EXAMENS FLEXIBILISERING VAN CENTRALE TOETSEN EN EXAMENS VISIE VAN HET COLLEGE VOOR TOETSEN EN EXAMENS pagina 2 van 8 Aanleiding en historisch perspectief De staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Nadere informatie

Eerste resultaten cultuursurvey Maastricht 2017 versie mei 2018

Eerste resultaten cultuursurvey Maastricht 2017 versie mei 2018 Eerste resultaten cultuursurvey Maastricht 2017 versie mei 2018 In november en december 2017 ontvingen 12.000 inwoners van Maastricht van zes jaar en ouder een lijst met vragen over cultuurbeoefening,

Nadere informatie

Schrijven en leren op de pabo en de basisschool. Zomerschool Lopon2 28 augustus 2014 Mieke Smits

Schrijven en leren op de pabo en de basisschool. Zomerschool Lopon2 28 augustus 2014 Mieke Smits Schrijven en leren op de pabo en de basisschool Zomerschool Lopon2 28 augustus 2014 Mieke Smits Onderwerpen Schrijven op de lerarenopleiding en de basisschool De kracht van schrijven voor het leren en

Nadere informatie

BIJLAGEN. Bijlage B1 Hoofdstuk 1 2. Bijlage B3 Hoofdstuk 3 3. Bijlage B4 Hoofdstuk 4 4. Bijlage B6 Hoofdstuk 6 8. Nieuw in Nederland

BIJLAGEN. Bijlage B1 Hoofdstuk 1 2. Bijlage B3 Hoofdstuk 3 3. Bijlage B4 Hoofdstuk 4 4. Bijlage B6 Hoofdstuk 6 8. Nieuw in Nederland Nieuw in Nederland Het leven van recent gemigreerde Bulgaren en Polen Mérove Gijsberts Marcel Lubbers (RU) BIJLAGEN Bijlage B1 Hoofdstuk 1 2 Bijlage B3 Hoofdstuk 3 3 Bijlage B4 Hoofdstuk 4 4 Bijlage B6

Nadere informatie

Onderzoek over GELUK

Onderzoek over GELUK Onderzoek over GELUK Prof. dr. Ruut Veenhoven Masterclass Geluk in bedrijf Dinsdag 9 april 2013 Erasmus Universiteit Rotterdam Onderzoek over geluk Vraag naar kennis over geluk Begrip geluk Meting van

Nadere informatie

DOCENT ARBITRAGE CURSUSAANKONDIGING DOCENTENOPLEIDING 2018/ 19

DOCENT ARBITRAGE CURSUSAANKONDIGING DOCENTENOPLEIDING 2018/ 19 DOCENT ARBITRAGE CURSUSAANKONDIGING DOCENTENOPLEIDING 2018/ 19 In september gaan we weer van start met de KNVB docentenopleiding! De KNVB Academie is hét opleidingsinstituut van het Nederlandse voetbal

Nadere informatie

Problemen bij het vergelijken van scholen en landen: kwalita7eve keuzen en kwan7ta7eve gegevens Jaap Dronkers

Problemen bij het vergelijken van scholen en landen: kwalita7eve keuzen en kwan7ta7eve gegevens Jaap Dronkers Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Problemen bij het vergelijken van scholen en landen: kwalita7eve keuzen en kwan7ta7eve gegevens Jaap Dronkers www.roa.unimaas.nl/cv/dronkers/nw_dronkers.htm

Nadere informatie

Met welke data kunnen wij de kwaliteit van het Nederlands onderwijs meten?

Met welke data kunnen wij de kwaliteit van het Nederlands onderwijs meten? Met welke data kunnen wij de kwaliteit van het Nederlands onderwijs meten? Jaap Dronkers Hoogleraar internationale vergelijking van onderwijsprestaties en ongelijkheid Homepage http://www.eui.eu/personal/dronkers

Nadere informatie

PIAAC IN FOCUS 2: MATTHEÜSEFFECT IN LEVENSLANG LEREN? DE RESULTATEN VAN PIAAC

PIAAC IN FOCUS 2: MATTHEÜSEFFECT IN LEVENSLANG LEREN? DE RESULTATEN VAN PIAAC PIAAC IN FOCUS 2: MATTHEÜSEFFECT IN LEVENSLANG LEREN? DE RESULTATEN VAN PIAAC Samenvatting - In Vlaanderen participeert zeven op tien (69%) van de hooggeschoolden aan levenslang leren. Onder de laaggeschoolden

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 24 515 Preventie en bestrijding van stille armoede en sociale uitsluiting Nr. 482 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING. Mill-Hill College VWO

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING. Mill-Hill College VWO ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING Mill-Hill College VWO Plaats : Goirle BRIN nummer : 20BQ C1 BRIN nummer : 20BQ 00 VWO Onderzoeksnummer : 279404 Datum onderzoek : 13 november 2014 Datum vaststelling

Nadere informatie

Waarom migrantenkinderen het beter doen in bepaalde onderwijssystemen systemen of in bepaalde scholen

Waarom migrantenkinderen het beter doen in bepaalde onderwijssystemen systemen of in bepaalde scholen Waarom migrantenkinderen het beter doen in bepaalde onderwijssystemen systemen of in bepaalde scholen Jaap Dronkers, Rolf van der Velden en Allison Dunne 1 1. Inleiding In dit paper onderzoeken we het

Nadere informatie

Land Focus: Nederland

Land Focus: Nederland - Een kort overzicht van intercultureel leren - in de initiële lerarenopleiding en de professionele ontwikkeling van leerkrachten in het middelbaar onderwijs - in curricula van het voortgezet onderwijs

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Migratie & mobiliteit

Samenvatting Aardrijkskunde Migratie & mobiliteit Samenvatting Aardrijkskunde Migratie & mobiliteit Samenvatting door een scholier 825 woorden 24 juli 2005 7,2 19 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: On the move 1. Waar het gras groener is

Nadere informatie

Bevolkingskrimp & leefbaarheid

Bevolkingskrimp & leefbaarheid Bevolkingskrimp & leefbaarheid 15 juni 211 Discussiebijeenkomst Van krimp naar kans Gebiedsplatform Alblasserwaard Vijfheerenlanden Anja Steenbekkers Sociaal en Cultureel Planbureau INHOUD 1. Bevolkingsontwikkeling

Nadere informatie

2513AA22XA. Inleiding. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. Inleiding. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333

Nadere informatie

Maten, makkers, diploma s

Maten, makkers, diploma s De Standaard: DONDERDAG 8 FEBRUARI 2018 - OPINIES Maten, makkers, diploma s Karen Phalet, Batja Mesquita en Marc Swyngedouw wijzen op een straffe statistiek: een Turkse Vlaming heeft dubbel zoveel kans

Nadere informatie

Formatief evalueren: meer weten, minder toetsen. Nationaal Congres Frans 22 maart 2019

Formatief evalueren: meer weten, minder toetsen. Nationaal Congres Frans 22 maart 2019 Formatief evalueren: meer weten, minder toetsen Nationaal Congres Frans 22 maart 2019 Programma Wat is formatief evalueren? Waarom zou ik FE willen inzetten? Wat zijn de belangrijkste ingrediënten van

Nadere informatie

Examentraining klas 4 mavo

Examentraining klas 4 mavo Examentraining klas 4 mavo Historische vaardigheden Maken van een examen 100 minuten Bespreken examen Overige vragen m.socrative.com Room number: 65459 Vul je naam in Maak de quiz - Historische personen

Nadere informatie

Armoede en Onderwijs Onderwijs en Armoede. Carlien de Witt Hamer 24 februari 2018

Armoede en Onderwijs Onderwijs en Armoede. Carlien de Witt Hamer 24 februari 2018 Armoede en Onderwijs Onderwijs en Armoede Carlien de Witt Hamer 24 februari 2018 De maatschappelijk functies van het Kwalificatie onderwijs. Kwalificaties bevatten een breed spectrum aan kennis, vaardigheden

Nadere informatie

Uw brief van Ons kenmerk Contactpersoon Zoetermeer. FEZ/IR/2001/24182 van Rijn 13 juni 2001

Uw brief van Ons kenmerk Contactpersoon Zoetermeer. FEZ/IR/2001/24182 van Rijn 13 juni 2001 OC enw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 20018 2500 AE 's-gravenhage Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen Europaweg 4 Postbus 25000 2700 LZ Zoetermeer Telefoon

Nadere informatie

Wijzigingen worden door de docent in Edmodo of in de les doorgegeven. Hoofdstuk 1 Lineaire en exponentiële functies. Week Onderwerp Opgaven

Wijzigingen worden door de docent in Edmodo of in de les doorgegeven. Hoofdstuk 1 Lineaire en exponentiële functies. Week Onderwerp Opgaven Hoofdstuk 1 Lineaire en exponentiële functies 34 1-1 Lineaire verbanden 35 1-2 1-3 1-4 Gebieden ax + by < c Exponentiële verbanden Logaritmische schaalverdeling 36 1-5 1-6 SV TJZ Verdubbelings- en halveringstijd

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA.DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA.DEN HAAG >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA. HAAG Kennis Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus EA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus EA DEN HAAG a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Diversiteitsbarometer Onderwijs. Studie-oriëntering in het secundair onderwijs

Diversiteitsbarometer Onderwijs. Studie-oriëntering in het secundair onderwijs Diversiteitsbarometer Onderwijs Studie-oriëntering in het secundair onderwijs VL: Sterk gedifferentieerd onderwijssysteem Vroege selectie, studiekeuzes na attesteringen, rol in reproductie van sociale

Nadere informatie

STAND VAN EDUCATIEF NEDERLAND

STAND VAN EDUCATIEF NEDERLAND STAND VAN EDUCATIEF NEDERLAND Onderwijsraad TRNDR-resultaten Hilversum, 20 februari 2019 1 TRNDR-RESULTATEN (14-12-2018 T/M 15-02-2019) 2 1. TOP 10 TRENDS Onderwijsraad - TRNDR resultaten 3 TOP 10 TRENDS

Nadere informatie

Lerarenopleiding. Toke Egberts 10 nov. 2017

Lerarenopleiding. Toke Egberts 10 nov. 2017 Lerarenopleiding Toke Egberts 10 nov. 2017 1 Even voorstellen Toke Egberts 2 Inhoud Leraar worden? Opleidingsvarianten Curriculum Vakken Praktijk Toelatingseisen en informatie Individuele vragen 3 Waarom

Nadere informatie

Het mericocratisch ideaal. Merit = IQ + effort. Differentiatie in het onderwijs vergroot kansenongelijkheid. Inspectierapport 2016

Het mericocratisch ideaal. Merit = IQ + effort. Differentiatie in het onderwijs vergroot kansenongelijkheid. Inspectierapport 2016 Differentiatie in het onderwijs vergroot kansenongelijkheid Inspectierapport 2016 Eddie Denessen e.denessen@fsw.leidenuniv.nl Schoolpsychologencongres 9 maart 2018 2 Inspectierapport 2016 Ongelijke kansen

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA.DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA.DEN HAAG >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA.DEN HAAG Kennis Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Deze formule is uitstekend geschikt voor de jonge studenten om zich voor te bereiden op school of een examen.

Deze formule is uitstekend geschikt voor de jonge studenten om zich voor te bereiden op school of een examen. EASY LANGUAGES Verblijf bij een privéleraar - Totale onderdompeling U wilt graag een taalprogramma volgen en een verbluffend resultaat behalen? Een verblijf bij een privé leraar is ideaal om binnen een

Nadere informatie

Aanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam

Aanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam Aanvraagformulier nieuwe opleiding Basisgegevens Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Universiteit van Amsterdam Postbus 19268 1000 GG Amsterdam Contactgegevens Naam opleiding Internationale

Nadere informatie

Titel: Creatief met (kilo) gram Groep 5 rekenen 1

Titel: Creatief met (kilo) gram Groep 5 rekenen 1 Titel: Creatief met (kilo) gram Groep 5 rekenen 1 De leerlingen gaan in deze les op een speelse en kritische manier een verdieping leggen in de begrippen kilogram en gram aangezien de meeste leerlingen

Nadere informatie

Samenvatting van Education at a Glance 2009

Samenvatting van Education at a Glance 2009 Samenvatting van Education at a Glance 29 Dit document is opgesteld door de directie Kennis van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Voor vragen en/of opmerkingen kunt u terecht bij: Daisy

Nadere informatie

Porta Mosana College vwo en havo goed beoordeeld door Elsevier

Porta Mosana College vwo en havo goed beoordeeld door Elsevier Porta Mosana College vwo en havo goed beoordeeld door Elsevier Elsevier beoordeelt jaarlijks alle middelbare scholen in Nederland op grond van basisgegevens van de Onderwijsinspectie. Ook dit jaar scoort

Nadere informatie

Allochtonen in Nijmegen Gezondheid en zorggebruik

Allochtonen in Nijmegen Gezondheid en zorggebruik Allochtonen in Nijmegen Gezondheid en zorggebruik ITS, Radboud Universiteit Nijmegen Roelof Schellingerhout 024 3653500 r.schellingerhout@its.ru.nl 5 februari 2013 Allochtonen in Nijmegen Gezondheid en

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN HAAGSE HOUT

LAAGGELETTERDHEID IN HAAGSE HOUT LAAGGELETTERDHEID IN HAAGSE HOUT Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD

Nadere informatie

nog nooit zo allochtoon gevoeld als op de universiteit.

nog nooit zo allochtoon gevoeld als op de universiteit. nog nooit zo allochtoon gevoeld als op de universiteit. Onderzoek naar sociale hulpbronnen als studiesuccesfactor voor niet-westerse allochtone studenten in het Nederlandse hoger onderwijs Lunchbijeenkomst

Nadere informatie

CST: Leergroep rond samenwerkend leren via on line discussiegroepen

CST: Leergroep rond samenwerkend leren via on line discussiegroepen CST: Leergroep rond samenwerkend leren via on line discussiegroepen Tammy Schellens & Bram De Wever Vakgroep Onderwijskunde Universiteit Gent Hoe gebruiken we online discussiegroepen als didactische werkvorm?

Nadere informatie

Eindexamen maatschappijleer vwo 2003-II

Eindexamen maatschappijleer vwo 2003-II Opgave 1 Armoede en werk 1 Het proefschrift bespreekt de effecten van het door twee achtereenvolgende kabinetten-kok gevoerde werkgelegenheidsbeleid. / De titel van het proefschrift heeft betrekking op

Nadere informatie

PTA maatschappijkunde KBL Bohemen cohort

PTA maatschappijkunde KBL Bohemen cohort Exameneenheden maatschappijkunde (sectorvak zorg & welzijn) ML2/K/1 Oriëntatie op leren en werken: De kandidaat kan zich oriënteren op de eigen loopbaan en het belang van maatschappijkunde verwoorden.

Nadere informatie

Van een geïntegreerde visie naar methodische handelingsprincipes

Van een geïntegreerde visie naar methodische handelingsprincipes Van een geïntegreerde visie naar methodische handelingsprincipes Katrien Steenssens & Barbara Demeyer 24 maart 2009 Activering: wortels van het discours Sociale argumenten wegwerken sociale ongelijkheden

Nadere informatie

17 juni 2011. Introductie internationaal onderzoek naar tolerantie

17 juni 2011. Introductie internationaal onderzoek naar tolerantie Symposium Verschil moet er zijn? 17 juni 2011 Introductie internationaal onderzoek naar tolerantie Programma 13.30 Introductie en welkom door dr. Inge Versteegt, mede namens prof. Dr. Veit Bader en dr.

Nadere informatie

Onderwijs & Ongelijkheid Openbare Masterclass Onderwijsraad. Prof.dr. Sietske Waslander Den Haag 29 april 2016

Onderwijs & Ongelijkheid Openbare Masterclass Onderwijsraad. Prof.dr. Sietske Waslander Den Haag 29 april 2016 Onderwijs & Ongelijkheid Openbare Masterclass Onderwijsraad Prof.dr. Sietske Waslander Den Haag 29 april 2016 Inhoud Heel kort: de discipline Wat is sociologie? Kernvraag van de onderwijssociologie Vooral:

Nadere informatie

Versie 5 januari 2015 1

Versie 5 januari 2015 1 Versie 5 januari 2015 1 Om vast te stellen welke middelbare scholen de beste resultaten behalen voor de eindexamens heeft RTL Nieuws de resultaten van de schoolcijferlijsten, zoals die zijn opgesteld door

Nadere informatie

Waarom gedragen mensen zich soms milieuvriendelijk en soms niet? Dr. John Gelissen Praatje World School

Waarom gedragen mensen zich soms milieuvriendelijk en soms niet? Dr. John Gelissen Praatje World School Waarom gedragen mensen zich soms milieuvriendelijk en soms niet? Dr. John Gelissen Praatje World School Waar ik het over ga hebben... Vinden mensen het milieu belangrijk...??? Zijn ze er bezorgd om???

Nadere informatie

Datum 09 september 2014 Betreft Aanbieding OESO-rapport Education at a Glance 2014 Onze referentie 659029

Datum 09 september 2014 Betreft Aanbieding OESO-rapport Education at a Glance 2014 Onze referentie 659029 >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag.. Kennis IPC 5200 Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag

Nadere informatie

Loopbaanoriëntatie & -begeleiding LOB. Sanne Elfering (KBA Nijmegen) & Pieter Baay (ecbo)

Loopbaanoriëntatie & -begeleiding LOB. Sanne Elfering (KBA Nijmegen) & Pieter Baay (ecbo) Loopbaanoriëntatie & -begeleiding LOB Sanne Elfering (KBA Nijmegen) & Pieter Baay (ecbo) Vier perspectieven Politiek Politiek 1. Uitval en switchen 1. LOB-activiteiten = 30% minder uitval in vervolgonderwijs,

Nadere informatie

Vaardigheden voor de toekomst: een economisch perspectief

Vaardigheden voor de toekomst: een economisch perspectief Vaardigheden voor de toekomst: een economisch perspectief Prof. Maarten Goos Universiteit Utrecht & KU Leuven VLOR Startdag, 17 september 2015 Het economische belang van vaardigheden 1. Vaardigheden en

Nadere informatie

Planning CITO. Leeswijzer:

Planning CITO. Leeswijzer: Planning CITO Nederlands (onderdelen:lezen en luisteren) en rekenen(onderdelen: Getallen,verhoudingen,meten&meetkunde en verbanden) 2014/2015 januari/februari Leeswijzer: 1. Zoek je niveau op (niv.3 2F

Nadere informatie

Welke basisscholen geven te hoge adviezen in vergelijking met hun CITO-score?

Welke basisscholen geven te hoge adviezen in vergelijking met hun CITO-score? Welke basisscholen geven te hoge adviezen in vergelijking met hun CITO-score? Jaap Dronkers Hoogleraar Onderwijssociologie Universiteit Maastricht E- mail: j.dronkers@maastrichtuniversity.nl Twitter: @dronkersj

Nadere informatie

Verbeteren van de slechte schoolresultaten voor wiskunde en wetenschap blijft uitdaging voor Europa

Verbeteren van de slechte schoolresultaten voor wiskunde en wetenschap blijft uitdaging voor Europa EUROPESE COMMISSIE - PERSBERICHT Verbeteren van de slechte schoolresultaten voor wiskunde en wetenschap blijft uitdaging voor Europa Brussel, 16 november 2011 Beleidsmakers moeten scholen beter ondersteunen

Nadere informatie

2013-2017. Huiswerkbeleid

2013-2017. Huiswerkbeleid 01-017 Huiswerkbeleid Inhoudsopgave Beschrijving doelgroep Visie op onderwijs Basisvisie Leerinhouden/Activiteiten De voor- en nadelen van het geven van huiswerk Voordelen Nadelen Richtlijnen voor het

Nadere informatie

SAMENLEVEN BURGERSCHAPSLEREN HOOFDSTUK 1

SAMENLEVEN BURGERSCHAPSLEREN HOOFDSTUK 1 Samenleven Familie, vrienden, studiegenoten, docenten. Ze zijn belangrijk in je leven. Ze vormen je mening en bepalen je gedrag. Samen helpen ze je een eigen identiteit te ontwikkelen en een volwaardig

Nadere informatie

De Gemengde Leerweg. wellantcollege ll. Informatie voor leerkrachten basisscholen

De Gemengde Leerweg. wellantcollege ll. Informatie voor leerkrachten basisscholen wellantcollege ll Informatie voor leerkrachten basisscholen De Gemengde Leerweg De theoretische leerweg met een praktische inslag. Een succesvolle route! Wellant vmbo 2 De leerwegen op een rijtje Het vmbo

Nadere informatie

Enquête examens in het voortgezet onderwijs. Respons. VMBO bb 29 VMBO kb 102 VMBO gl 43 VMBO tl 410 HAVO 436 VWO 566 TOTAAL 1586

Enquête examens in het voortgezet onderwijs. Respons. VMBO bb 29 VMBO kb 102 VMBO gl 43 VMBO tl 410 HAVO 436 VWO 566 TOTAAL 1586 Enquête examens in het voortgezet onderwijs Respons Niveau Aantal VMBO bb 29 VMBO kb 102 VMBO gl 43 VMBO tl 410 HAVO 436 VWO 566 TOTAAL 1586 Aan hoeveel examenklassen geeft u les? 4,8 0,9 0,6 12,4 40,5

Nadere informatie