Schatjes zijn het. 25 bijdragen over het kind in Huisarts & Wetenschap. Onder redactie van Henk van Weert. Bohn Stafleu van Loghum Houten

Transcriptie

1 Schatjes zijn het

2 Schatjes zijn het 25 bijdragen over het kind in Huisarts & Wetenschap Onder redactie van Henk van Weert Bohn Stafleu van Loghum Houten

3 Ó 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 j o het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. ISBN NUR 870 Ontwerp omslag: Frederik Helfrich, Deventer Ontwerp binnenwerk: TEFF Typography Automatische opmaak: Pre Press, Zeist Dit boek verscheen ter gelegenheid van het NHG-congres op 12 december Het boek kon aan alle congresdeelnemers worden uitgereikt, hetgeen mede mogelijk is gemaakt door Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer uitgeverij. Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 Postbus GA Houten

4 Inhoud Voorwoord 1 Over de redactie 3 KIND EN GEZIN 5 Minder zitvlees 7 Kindermishandeling, een ondergeschoven kind? 9 Kinderen van chronisch zieke ouders: verborgen zorgen! 13 Kinderen in rouw: onder de oppervlakte 21 Gezinsgelijkenis in contactfrequentie met de huisartsenpraktijk: een retrospectief cohortonderzoek 27 Cognitieve en gedragstherapie bij ontlastingsproblemen bij kinderen 37 ZIEKTE EN KINDEREN 41 Honing helpt tegen hoest 43 Verbetering mogelijk in de behandeling van kinderen met urineweginfecties 45 Een allochtone peuter met kromme beentjes 51 Kinderenmetkoorts:Hoeherkenjedemeningitis? 57 Fusidinezuurcrème ter behandeling van impetigo: een dubbelblind gerandomiseerd placebogecontroleerd onderzoek 63 Welke kinderen met otitis media acuta hebben baat bij behandeling met antibiotica? 77 Antibiotica ter preventie van recidiverende urineweginfecties bij kinderen 93

5 VI Schatjes zijn het MEDISCH HANDELEN 95 Laat het kind aan het woord 97 Vooral kinderen op de huisartsenpost 99 Adenotonsillectomie bij kinderen: arts en ouders op één lijn? 103 Met de paplepel ingegoten? 117 Griepvaccinatie bij kinderen met astma: een gerandomiseerd dubbelblind placebo-gecontroleerd onderzoek 121 Effectiviteit van interventies bij kinderen met migraine 137 Thoraxfoto s bij kinderen met acute lage-luchtweginfecties 153 VAN ALLES WAT 157 Reanimatie door kinderen 159 Diagnose astma minder vaak gesteld bij plattelandskinderen 161 De ontwikkelingsstoornissen ADHD en autisme in de huisartsenpraktijk 165 De aanpak door de huisarts: de huilbaby (1) 175 De effectiviteit van behandelingen van excessief huilen bij zuigelingen 179 Borstvoeding en het IQ van kinderen 195 Over de auteurs 197

6 Voorwoord Schatjes Ze zijn zo leuk en mooi, die pasgeboren kindjes. Zelfs de poep ruikt, als het eerste zwarte spul is verdwenen lekker, vooral als ze borstvoeding krijgen. We leven in een roze wolk en slaan aan het vertroetelen, knuffelen, voeren en zijn bijzonder trots. Maar voor veel mensen beginnen dan echter al weer snel de zorgen: is de ontlasting niet te dun of te dik, gaan die pukkeltjes nog wel weg, eet hij/zij wel genoeg, mijn kind huilt zoveel. Later komen daar ziektes bij: koorts, buikpijn, oorpijn, snotteren en nog weer wat later vragen over de taal- en spraakontwikkeling, motorische afwijkingen en dan beginnen ook de eerste gedragsproblemen. Als we dat allemaal doorstaan worden die schatjes pubers en krijgen we er pas echt van langs: spijbelen, eerste vriendjes en vriendinnetjes, geëxperimenteer met rookwaren en/of pilletjes en sommigen blijven zitten of vallen zelfs helemaal uit op school. Thuis is het een herrie van jewelste, muziek noemen ze dat en als je daar wat van zegt ben je te oud voor deze wereld. Tot nu toe gaat het nog over zich normaal ontwikkelende, gezonde kinderen. Kan je je voorstellen wat een (ernstige) ziekte, een aangeboren of verworven handicap, psychiatrische problemen betekenen voor de kinderen zelf en voor hun ouders. Groot worden is al een hele opgave, laat staan als dat wordt gecompliceerd door medische ellende. Vaak is de huisarts de eerste, die wordt geraadpleegd bij al of niet vermeend onheil. En die huisarts moet overal verstand van hebben: van oorpijn tot PDD-NOS. En hoe komt die huisarts aan zijn wijsheid? U raadt het al, die komt uit zijn lijfblad: Huisarts en Wetenschap. In dit boekje is een selectie opgenomen uit de laatste jaren H&W, thematisch gerangschikt. In ieder thema komen allerlei vormen van artikelen, zoals we die kennen in H&W aan bod. Variërend van een journaalstukje tot en met de meer ingewikkelde onderzoeksartikelen zoals een meta-analyse. We pretenderen natuurlijk niet volledig te zijn, maar wel krijgt u een mooi overzicht over hetgeen de laatste jaren zoal actueel is geweest in de Nederlandse huisartsgeneeskunde, voor zover het om kinderen gaat. Opvallend is dan inderdaad de brede spreiding van onderwerpen. Huisartsen blijken echte generalisten te zijn en daar ook over te schrijven.

7 2 Schatjes zijn het Kinderen komen vaak op het spreekuur, vooral in hun eerste levensjaren en presenteren de veel voorkomende klachten: hoesten, koorts en vlekjes. Het gaat dan hoofdzakelijk over klassieke geneeskunde: infectieziekten en huidaandoeningen, de meer acute dingen, die ook meestal acuut worden behandeld door de huisarts. Een consult en het is over. Dat consult vindt overigens vaak plaats op de dokterspost; kinderen zijn niet zo kieskeurig wat betreft hun dokter. Op wat oudere leeftijd komen daar zaken bij als ongevallen en wratten en nog weer wat ouder en het gaat om anticonceptie, acne en moeheid. Over die gewone dingen vindt u in dit boekje natuurlijk een aantal bijdragen. Die gewone dingen blijken namelijk vaak helemaal niet zo goed uitgezocht als we wel denken en er valt veel meer over te zeggen dan op het eerste gezicht het geval lijkt. Weet u nog wanneer antibiotica zinvol zijn bij de behandeling van een middenoorontsteking? Helpt honing nu wel of niet tegen hoesten? Behalve de gewone dingen natuurlijk aandacht voor de meer complexe situaties, waarmee de huisarts te maken krijgt. Waarop let u bij kinderen, die opgroeien in een gezin met een zieke ouder? Doen kromme beentjes u denken aan een vitamine D gebrek? En wat adviseert u ouders, die helemaal ontredderd bij u komen omdat hun roze wolk is veranderd in een nachtmerrie, waarbij ze geen oog meer dichtdoen omdat hun kind zo vaak huilt? Er is nog genoeg om over te schrijven en te lezen. Dit boekje pretendeert niet meer en niet minder dan een afspiegeling te zijn van wat er zoal in Huisarts en Wetenschap over kinderen is verschenen. Het is geen leerboek, maar een leesboek. Veel plezier ermee. Henk van Weert

8 Over de redactie Henk van Weert is huisarts en sinds januari 2008 hoofdredacteur van het tijdschrft Huisarts en Wetenschap. Hij is daarnaast als universitair hoofddocent verbonden aan de Universiteit van Amsterdam