PLG Rekenspecialisten

Transcriptie

1 PLG Rekenspecialisten 28 januari 2010 Berber Klein & Henk Logtenberg De betekenis en het gebruik van leerlinggegevens

2 PLG Rekenspecialisten De AGENDA 1. Opwarmen & reflectie op afgelopen periode 2. Kennis nemen van instrumenten en het verzamelen van leerlinggegevens 3. Vaardig raken in het toepassen van instrumenten 4. Reflectie en afsluiting

3 1. Start Een rekenopwarmer Rekendomein getallen & bewerkingen: Welke rekenvaardigheden beheerst deze leerling?

4 1. Brug naar kerndoelen Kerndoel 26 getallen en bewerkingen De leerlingen leren structuur en samenhang van aantallen, gehele getallen, kommagetallen, breuken, procenten en verhoudingen op hoofdlijnen te doorzien en er in praktische situaties mee te rekenen. 3 domeinen: - Hoeveelheden, groottes en hun relaties; - Structuur van de telrij en getalstructuur; - Inzicht in de bewerkingen met gehele getallen.

5 1. Getallen en bewerkingen hoeveelheden, groottes en hun relatie (kleine) hoeveelheden vergelijken (méér, minder, evenveel) hoeveelheden tellen (resultatief tellen) meten door afpassen benoemde hoeveelheden, groottes, data etc. (waarvan je de getallen weet) vergelijken op grond van die getallen. Bijvoorbeeld bij een vraag als "wie is het oudst?" getallen met elkaar vergelijken op basis van volgorde in de telrij en door vergelijking van corresponderende hoeveelheden kleine hoeveelheden direct overzien getalpatronen herkennen, zoals die op de dobbelsteen en bij dominostenen

6 1. Getallen en bewerkingen structuur van de telrij en getalstructuur de telrij tot 10 / 20: de telwoorden, verder tellen en terugtellen vanaf een willekeurig getal telrij tot 100 (in oriënterende zin) aantallen en hoeveelheden structureren in tweetallen, vijftallen en tientallen en naar analogie van de vingers van twee handen de vijf- en tienstructuur: 0, 5, 10, 15, 20

7 1. Getallen en bewerkingen Inzicht in de bewerkingen met gehele getallen betekenis van het resultatief tellen betekenis van het samenvoegen, doortellen, terugtellen, wegnemen, verschil bepalen in betekenisvolle situaties

8 1. Ervaringen delen Gebruik de werkopdracht 2 om te formuleren wat je hebt gedaan. Omschrijf de resultaten van je studie naar de rekenlijnen Wat ik heb gedaan. Formuleer wat voor concrete opbrengsten je werk heeft opgebracht op de school ten behoeve van het verbeteren van het rekenonderwijs Formuleer de volgende stappen die je gaat nemen als rekenspecialist bij het verder verbeteren van het rekenonderwijs. Dit heeft het volgende opgeleverd voor het rekenonderwijs in de school.. De volgende stappen die ik hierop ga nemen zijn

9 1. Ervaringen delen Werkgalerij Hang flap op Bestudeer elkaars flappen en noteer de vragen & ideeën die komen opborrelen Deel de groep op in tweeën Deel 1: bij eigen flap staan Deel 2: stelt vragen & toont ideeën. Ga met elkaar er over in gesprek. Alle vragen & ideeën geventileerd: wissel dan van beurt

10 2) Leerlinggegevens & rekenonderwijs Onderwijscontinuüm

11 2) Leerlinggegevens & rekenonderwijs Onderwijscontinuüm - klasniveau 75 % behaalt gestelde doel

12 2) Leerlinggegevens & rekenonderwijs Instructiegevoeligheid Instructie gevoelig Instructie afhankelijk 50% Instructie onafhankelijk 10% 15% 15% 10% Zeer intensief, < minimum standaard Intensief minimum standaard Basis voldoende standaard Verdiept gevorderde standaard Talent gevorderde standaard

13 2) Leerlinggegevens & rekenonderwijs Cito LOVS groepsverdeling op onderwijscontinuüm Zwakst scorenden = 30% 43% 17% 13% 13% 13% Zeer intensief, < minimum standaard Intensief minimum standaard Basis voldoende standaard Verdiept gevorderde standaard Talent gevorderde standaard

14 2) Leerlinggegevens & rekenonderwijs Onderwijscontinuüm - klasniveau

15 2. Leerlinggegevens & rekenonderwijs Instrumenten verzamelen leerlinggegevens Bestudeer 2 video s en noteer voor jezelf hoe deze leerkrachten leerlinggegevens verzamelen. Noteer ook hoe zij deze gegevens gebruiken om rekenonderwijs vorm te geven.

16 2. Leerlinggegevens & rekenonderwijs Instrumenten verzamelen leerlinggegevens CITO Rekenen & Wiskunde Methode gebonden toetsen Leerlingmateriaal Observaties Leerlinggesprekken Belangrijk: Wel / niet goed gedaan Niet alleen naar product kijken, maar ook naar het proces! Wel / niet goed gebruikt

17 2) Leerlinggegevens & rekenonderwijs Instructiegevoeligheid Probleem -analyse Instructie gevoelig Instructie afhankelijk 50% Instructie onafhankelijk 10% 15% 15% 10% Zeer intensief, < minimum standaard Intensief minimum standaard Basis voldoende standaard Verdiept gevorderde standaard Talent gevorderde standaard

18 2. Leerlinggegevens & rekenonderwijs Leerlingenwerk / toets Foutenclassificatie Foutenanalyse Rekenobservatie Rekengesprek

19 Foutenclassificatie Niveautoetsen versus criteriumtoetsen A t/m E score 80% norm Fouten ordenen in categorieën, bijvoorbeeld: Doortellen t/m 1000 Terugtellen t/m 1000 Optellen t/m 1000 Aftrekken t/m 1000 Optellen in contextsituaties Aflezen & interpreteren van een staafgrafiek

20 Foutenanalyse Hiaten en systematische fouten proberen te analyseren: wat ligt er aan ten grondslag? Het betreft het proces dat tot het antwoord heeft geleid! Bijvoorbeeld: - Gebruik rekensymbolen - Gebruik getallen - Gebruik juiste bewerking - Notatie getallen - Kwaliteit bewerking

21 Foutenanalyse Proces ordenen: - Adequaat antwoord - Procedure is helder, antwoord is goed - Semi-adequaat antwoord - Gehanteerde denkstappen zijn duidelijk, maar onderweg is een foutje gemaakt dus antwoord niet goed. - Zwak antwoord - Leerling goochelt met getallen en komt niet tot een begrijpelijke oplossing

22 Foutenanalyse Vorm 2-tallen en maak een foutenclassificatie & foutenanalyse van het werk van i.i.g. één leerling die instructie-afhankelijk is. Tip: gebruik de werkbladen

23 Rekenobservatie Vooraf: leerlingen clusteren met min of meer zelfde fouten classificatie & analyse Tijdens rekenles observeren wat rekenproces & rekenproduct van de leerling is. Geeft informatie over strategieën die leerling inzet bij het rekenen Maar ook over: - Taakgerichtheid - Instructiegevoeligheid - Werkhouding - Affectieve componenten

24 Rekenobservatie leeromgeving

25 Het Rekengesprek Onderzoek Leerprocessen optimaliseren: Hoe kunnen leerlingen met Rekenproblemen op een bij hen passende wijze worden geholpen bij het leren rekenen?

26 Rekengesprek elementen 1. Rekendiagnostisch (pedagogisch en didactisch) 2. Rekendynamisch (zone van de naaste ontwikkeling) 3. Empowerment

27 Empowerment Uitgaan van de kracht van de leerling Dichter bij de gevoels- en gedachtenwereld van de leerling komen, om te kunnen begrijpen wat het probleem van de leerling is en op welke wijze de kracht van de leerling ingezet kan worden om dit te kunnen veranderen

28 Het Rekengesprek - Toepassing Korte versie Waar: Instructietafel Wanneer: tijdens rekenen of bloktijd Door wie: leraar Wat: eigen rekenwerk (toets of dagelijkse werk) Tijd: minuten

29 Het Rekengesprek - Uitvoering 1. Matching (pedagogisch) interesses 2. Controlling (didactisch) 3. Stretching (zone van de naaste ontwikkeling)

30 Opbouw van het gesprek Basismodel 1. Voorbereiding 2. Introductie 3. Startvraag 4. Romp 5. Afsluiting

31 De Romp 1. Algemeen 2. Interesse (individueel, peer-group, familie) 3. Plek 4. Het gevoel 5. Sommen 6. Manier van rekenen 7. Hulp 8. De leraar

32 Rekengesprek - Technieken Vragen Bieden van hulp opvoeren Attitude Parafraseren Spel/Actief Observeren Metacommunicatie Variëren van opgaven

33 De vier gespreksvelden van Scharmer

34

35 3. Toepassen Rekengesprek / Oefenen 1. Bereid in een groep van twee een Rekengesprek voor 2. Lk1 leeft zich in in de eigen casus, Lk2 bereidt het gesprek voor als gespreksleider + daarna vice versa

36 3. Toepassen Rekengesprek / Kennis delen Eén van de Rekengesprekken wordt tijdens de oefening opgenomen en besproken in de Groep!

37 Observatie In de klas In de klas m.b.v. het A, B, C schema: Antecedenten: Wat gaat aan het gedrag vooraf? Behavior: Wat doet het kind? Consequenties: Wat volgt er direct op het gedrag?

38 3. Toepassen Observatie - Rekengesprek 1. Conceptuele kennis: (CK) (concepten) 2. Afgeleide kennis (AK) (nieuwe kennis, afgeleid van) 3. Structurele kennis (SK) verbindingen tussen rekengebieden 4. Procedurele kennis (PK) vaardiugheden, procedures, algoritmen

39 3. Toepassen Observatie - Rekengesprek 5. Rek-Wisk Efficiëntie (RE) (procedurele flexibiliteit, kritische vergelijkingen) 6. Probleemoplossend (PO) (werken met niet routinematige opdrachten) 7. Rek-Wisk Beredenering (RB) (werken met argumentering)

40 4. Reflectie & afsluiting Opbrengsten 1) Instrumenten geïnventariseerd mbt verzamelen leerlinggegevens 2) D & E leerlingen specifieke onderwijsbehoeften verzameld 3) Waar dit nu voor inzetten?

41 4. Reflectie & afsluiting Opbrengsten Leerkracht ondersteunen bij het vormgeven van goed rekenonderwijs van voornamelijk de instructie-afhankelijke leerlingen! Rekenspecialist als inhoudelijk expert vormgeven rekenonderwijs Methode Kerndoelen / tussendoelen leerlijnen

42 4. Reflectie & afsluiting Opbrengsten & onderwijscontinuüm Instructie gevoelig Instructie afhankelijk 50% Instructie onafhankelijk 10% 15% 15% 10% Zeer intensief, < minimum standaard Intensief minimum standaard Basis voldoende standaard Verdiept gevorderde standaard Talent gevorderde standaard

43 4. Reflectie & afsluiting Hoe was jouw reis vandaag? Hoe was jouw reis in je ontwikkeling tot rekenspecialist in Amsterdam-Zuid- Oost vandaag?

44 4. Reflectie & afsluiting Hoe was jouw reis vandaag? Hoe was jouw reis in je ontwikkeling tot rekenspecialist in Amsterdam-Zuid- Oost vandaag? Schrijf 3 gedachten op Loop naar de andere kant van de zaal Deel je gedachten met een collegarekenspecialist

45 Parels, Puzzels & Tip Wat neem je mee vanuit deze bijeenkomst? Welke vragen heb je nog? Wat zou je graag anders zien?

46 Thuiswerk: 18 maart Houd met één leerling of met een groepje leerlingen een rekengesprek Rapporteer de opbrengst van de specifieke onderwijsbehoeften (rekeninhoudelijk) van dit gesprek Bespreek de uitkomsten van het rapport met de leerkracht