Het wordt allemaal duurder, mensen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het wordt allemaal duurder, mensen"

Transcriptie

1 Boerenzondag? geeft antwoord op pagina 3 08 Donderdag Mei 2008 Werkt bevrijdend. Buitenland Onze eerste Europese president? Anders Fogh Rasmussen is de nieuwe lieveling van Europese regeringsleiders. 07 Onderzoek Liever in de nacht op stap Als het aan de jongeren ligt, gaan de horecagelegenheden zeker niet eerder dicht. 03 GRATIS DELL LAPTOP + MOTOROLA F3 Zolang de voorraad strekt OP=OP Kijk snel verder in deze krant! of (lokaal tarief).. Olieprijs Staan we aan de vooravond van een nieuwe oliecrisis? Het wordt allemaal duurder, mensen Met de bus naar Torremolinos: die tijd komt terug. Want iedereen krijgt met de stijgende olieprijzen te maken. Maar er zijn alternatieven mogelijk. Arjun Murti Binnen twee jaar ligt de prijs van ruwe olie op 200 dollar. Rembrandt Koppelaar Wanneer laten we echt de auto staan? Edward Deiters Voor een vat olie moest gisteren 122 dollar worden neergeteld. En dat is nog niets De prijs van ruwe olie zal binnen twee jaar op 200 dollar per vat liggen. Dat voorspelt analist Arjun Murti van zakenbank Goldman Sachs. Hij is de man die in 2005 al voorspelde dat de olieprijs de honderddollarbarrière zou slechten. Destijds schommelde de olieprijs rond de 55 dollar en werd Murti nog net niet uitgelachen. Toch kwam zijn voorspelling uit. Sindsdien bereikte hij een zekere orakelstatus en neemt men zijn onderzoeksrapporten zeer serieus. GETTY IMAGES Deze analist van Goldman Sachs staat overigens niet alleen met zijn voorspelling. Zo waarschuwde vorige maand ook OPEC-president Chakib Khelil voor een olieprijs van 200 dollar. Daarnaast zien geldbeluste speculanten het nieuwe record wel zitten: het aantal optiecontracten dat gokt op deze nieuwe piekprijs verdriedubbelde sinds begin dit jaar. Rembrandt Koppelaar, voorzitter van Peakoil Nederland, de Nederlandse afdeling van een internationaal non-profit netwerk van energieexperts stelt dat benzine aan de pomp over niet al te lange tijd meer dan 2 euro per liter gaat kosten. De vraag is eigenlijk alleen nog maar wanneer de prijs zo hoog is dat mensen de auto echt laten staan. Vliegtickets? Die worden dit jaar gemiddeld meer dan 25 procent duurder, zo becijferde ticketbureau Vliegwinkel.nl onlangs. Deze prijsstijging wordt mede veroorzaakt door de steeds hogere brandstoftoeslagen die luchtvaartmaatschappijen hun passagiers in rekening brengen. Vliegen is in verhouding met het brandstofverbruik nog steeds veel te goedkoop, zegt Koppelaar. Alleen de maatschappijen die hun financiën echt goed op orde hebben, zullen overblijven. Ik denk dat er van al die low budget airlines over vijf jaar nog maar een paar over zijn. Ook het wegtransport hikt tegen de hoge dieselprijzen aan. Volgens transport-organisatie NIWO zullen de brandstofkosten dit jaar met 7,1 Voorspellingen op een rij Benzine gaat binnen afzienbare tijd 2 euro per liter kosten. Vliegtickets worden dit jaar gemiddeld 25 procent duurder. Wegtransport verwacht dit jaar een 7,1 procent hogere brandstofrekening. procent stijgen. Daardoor worden ook de producten die in de winkel liggen natuurlijk weer duurder, zegt Koppelaar. Een olieprijs van tweehonderd dollar houdt natuurlijk ook in dat alle producten die van aardolie worden gemaakt, fors in prijs stijgen. Denk bijvoorbeeld aan alledaagse gebruiksvoorwerpen als wasmiddelen, verband, tandenborstels en medicijnen. Daarnaast gaan door de gestegen grondstofkosten de energiekosten opnieuw omhoog. Marktleider Essent verhoogde in januari zijn energieprijzen al met 3,8 procent. Nuon meldde vorig jaar dat een gemiddeld huishouden 117 euro meer moest betalen voor gas en licht dan in Lees meer op pagina 2.. Gezondheid Steeds meer donoren geven bij leven hun nier aan een niet-familielid Floor van Dijck Meer dan 900 mensen wachten momenteel op een nier in Nederland. Gemiddelde wachttijd: vier jaar. 20 tot 25 procent van de transplantatiekandidaten die op de wachtlijst staan, overlijdt in de tussentijd. Volgens wetenschappers van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam kunnen alleen levende donoren hier op termijn een einde aan maken. Waren het eerst vooral familieleden en partners die een van hun nieren afstonden, de laatste jaren doneren steeds meer mensen die geen familierelatie met de ontvanger hebben. In 2002 waren er 130 levende transplantaties tussen familieleden en 69 tussen niet-gerelateerden, in 2007 was die verhouding 186 tegen 172, blijkt uit cijfers van de Nederlandse Transplantatiestichting. Was in 2002 nog 70 procent partner, nu is ongeveer 40 procent partner, 20 procent is vriend of bekende, 15 procent altruïst (mensen die aan een willekeurig persoon een nier afstaan) en 15 procent van de transplantaties vindt plaats via een ruilprogramma waarin bij een patiënt met een niet-passende donor een passend koppel wordt gezocht. Vroeger vonden er niet veel nietgerelateerde transplantaties plaats, maar we zien de cijfers oplopen, vertelt professor Weimar, transplantatiearts bij het Erasmus Medisch Centrum én directeur van de Nederlandse Transplantatiestichting. De eerste twintig jaar transplanteerden we eigenlijk alleen tussen partners, maar de laatste drie à vier jaar blijft het aantal partnertransplantaties gelijk en stijgen de aantallen onder de andere groepen. Ook bij de patiëntenvereniging NVN veranderen de opvattingen over levende donoren. Liever niet snijden in een gezond lichaam, was altijd hun devies. Mensen die bij leven een nier doneren, worden daarbij financieel gesteund, maar het wordt door de NVN niet gepromoot. Volgens directeur Will van Dinther gaat dat laatste veranderen. Een meerderheid van onze leden bleek onlangs bij een peiling voor levende donatie. Lees meer op pagina 12

2 2 Nieuws Wind-, zonne- en kernenergie Edward Deiters Ons land hobbelt achteraan met alternatieve energie Gaat de olieprijs echt naar de 200 dollar per vat? Dan moet er iets gebeuren. Met de alternatieven vlot het in Nederland nog niet zo. VERVOLG VAN PAGINA 1 Energie wordt onbetaalbaar, zegt Tim van der Hagen, hoogleraar Reactorfysica aan de TU Delft. Een olieprijs van tweehonderd dollar? Driehonderd dollar heb ik ook al eens gehoord. 5,- korting Ssst Je hoeft natuurlijk niet aan je moeder te vertellen dat je 5,- korting kreeg voor moederdag. Tegen inlevering van deze bon ontvang je 5,- korting op Thuis bij Jamie van Jamie Oliver ( ). Je betaalt tot 10 mei 2008 dus geen 39,95 maar slechts 34,95. (Korting is uitsluitend geldig tegen inlevering van deze kortingsbon bij de erkende boekhandel, warenhuis en www. bol.com). Volgens Van der Hagen is er voor ons land maar één oplossing en dat is kernenergie. Nederland loopt wat dat betreft achteraan. Eenderde van de Europese energie komt uit kerncentrales. We zouden er hier eigenlijk een stuk of drie moeten hebben. Frankrijk heeft bijvoorbeeld al na de oliecrisis van de jaren zeventig vol gekozen voor kernenergie. Die zijn is het ideale moederdagcadeau Met deze bon heb je eenmalig de unieke mogelijkheid om Thuis bij Jamie met korting te kopen. ACTIENUMMER: nu de lachende derde. En zo zijn meer landen om ons heen wel vol op kernenergie gesprongen. Op dit moment zijn er zo n veertig kerncentrales in aanbouw en tweehonderd gepland. Er zijn maar vijf bedrijven die zulke centrales kunnen bouwen. Dus het wordt lastig om een eventuele tweede Nederlandse kerncentrale op tijd in bedrijf te krijgen. Toch twijfelt Van der Hagen er niet aan dat Nederland nog een kerncentrale gaat neerzetten. Ik denk dat Delta volgend jaar de vergunningsaanvraag gaat indienen bij de overheid. Die hele procedure neemt een paar jaar in beslag en dan staan we dus achteraan in de rij. Kernenergie is volgens Van der Hagen zonder meer rendabel. Het is de goedkoopste elektriciteit van Nederland. We importeren uit Frankrijk met kernenergie opgewekte stroom en dat is zelfs met transportkosten erbij nog economisch interessant. Maar ja, we zitten hier natuurlijk boven op die gasbel en het is heel aantrekkelijk om daar gebruik van te maken. De overheid zou de gasbaten, 7 à 8 miljard euro per jaar, moeten gebruiken om de duurzame energievoorziening op peil te brengen. Dat gas is over twintig jaar op en dan moet je wat anders hebben. Met zonne-energie gaat het in ons land ook al niet echt hard. Directeur Gosse Boxhoorn van de razendsnel groeiende Nederlandse zonnecellenfabrikant Solland Solar waarschuwde in het verleden meermaals dat we in Nederland hopeloos achterlopen. De zon genereert dagelijks ongeveer keer ons wereldwijde energieverbruik. Het is gratis en veroorzaakt op aarde geen nadelige emissies. Waarom het bij ons niet Frankrijk koos voor kernenergie en is lachende derde. Biodiesel uit algen gaat niet ten koste van de voedselvoorziening en is de helft goedkoper dan de huidige olieprijs van 120 dollar. doorbreekt? Amerika is verslaafd aan olie en Nederland aan het gas. Er wordt veel te weinig geïnvesteerd in zonne-energie. De budgetten voor onderzoeken naar kernenergie en groen gas zijn vele malen groter dan die voor zonne-energie. De subsidies, rechtstreeks of indirect, zijn vele malen groter voor deze oude oplossingen. In Zuid-Europa, bijvoorbeeld Spanje, waar de zon natuurlijk meer schijnt, is het al rendabel stroom op te wekken met zonnecellen. Ik verwacht dat we hier in Nederland pas in 2015 met een prijs kunnen komen die laag genoeg is voor de consument. Ook bij het snelgroeiende Zeeuwse windmolenbedrijf EWT komen de opdrachten nog steeds voor het overgrote deel uit het buitenland. Volgens grootaandeelhouder Henk Keilman is windenergie op land al rendabel bij een olieprijs van 60 à 70 dollar per vat. Sinds de olieprijs door die barrière is heengegaan steeg de vraag naar windenergie echt gigantisch. Onze orderportefeuille puilt uit. We hebben opdrachten uit Amerika, Cuba, Canada, Mexico, Turkije en een heel klein beetje Nederland. Maar ehm ik mag daar niet te veel over zeggen, want we gaan binnenkort met het windbedrijf naar de beurs. Wel wil de eigenzinnige investeerder kwijt dat hij de volgende heilige graal op energiegebied ook al aan het bestuderen is. Ik kijk momenteel naar een investering in een bedrijf dat biodiesel uit algen maakt. Dat gaat niet ten koste van de voedselvoorziening en kost minder dan de helft van wat olie nu kost bij deze prijs van 120 dollar. Lachend: Moet je nagaan wat dat wordt als die prijs op 200 dollar ligt 1 Vandaag Een zomerse dag met temperaturen die liggen tussen 23 en 25 graden. De zon schijnt volop. In de middag kunnen er her en der wat stapelwolkjes gaan ontstaan. De wind komt uit het oosten en waait boven land matig, kracht 3. Aan de kust waait het wat harder. Daar kan de wind een kracht van 4 bft. aannemen. Vannacht stokt het kwik bij een graad of 10. Morgen Het weerbericht voor morgen sluit naadloos aan bij dat van vandaag. Zomerse temperaturen, volop zon en een matige wind. Ook voor komende dagen geldt een soortgelijke tekst lezen. Weinig origineel weer dus, maar weinigen zullen daar rouwig om zijn. Het mooie weer houdt in ieder geval aan tot het Pinksterweekend. Pas daarna wordt het wat frisser. Selectie werkzaamheden: Nistelrode/Uden (bus) Pinksterfestival. Arriva 152 en 157. Halten Nistelrodeseweg, Sonhofwg, Udenseweg, Laar, Raadhuispl. Weijen vervallen. Barneveld (bus) Wegwerkzaamheden Stationsweg Veolialijn 105. Halten Station Barneveld Noord, Vliegersvelderlaan en Van Wijnbergenlaan vervallen. Winterswijk (bus) Rioleringswerk. Syntuslijn 73. Halten Pelkwijk en De Driemark vervallen. Leiderdorp (bus) Werkzaamheden. Ljnen 41, 42, 48 en 39. Halte Rijnland Ziekenhuis vervallen. Utrecht (bus) Werkzaamheden. Arriva 85, 90, 181, 387, 388, 400, 401. Halten 24 Oktoberplein, Graadt van Roggenweg, Westplein en Centraal Station Oost vervallen. MEER OP: ONDERWEG? BEL ( 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL

3 Nieuws 3 Poetin (links) week tijdens de plechtigheid geen moment van Medvedevs zijde. AP Machtsovername Poetin versus Medvedev Wie grijpt er van de twee het eerst naar het geweer? Hans Crooijmans MOSKOU Terwijl de twee hoofdpersonen elkaar permanent beloeren, hangt er in de eerste bedrijven van Anton Tsjechovs beroemde toneelstuk Ivanov een geweer aan de wand. De hele voorstelling heerst er spanning: wie van beide pakt straks dat geweer? En wat gaat diegene er dan mee doen? In de politieke top van Rusland dreigt de komende tijd een soortgelijk tafereel te gaan spelen. Want gisteren droeg Vladimir Poetin in het Kremlin het presidentschap over aan Dimitri Medvedev. Stipt om 12 uur s middags legde Medvedev de eed af. Hij beloofde voor de komende twintig jaar meer vrijheid, welvaart en welzijn voor de Russische burgers. Daarna nam de nieuwe president het opperbevel van het leger over. Poetin, die tijdens de strak geregisseerde plechtigheid niet van Medvedevs zijde week, liet nog eens weten dat hij niet bepaald van het politieke toneel verdwijnt. Acht jaar lang was het Kremlin zijn exclusieve terrein. Waarschijnlijk al vandaag zal Medvedev hem benoemen tot premier. Poetin (55) en Medevedev (42) heten vrienden te zijn, ze werken al Competentiestrijd of persoonlijke rivaliteit: het duo wil er totaal niets van weten een jaar of vijftien samen. Beiden wekken de indruk dat ze straks een harmonieus stel gaan vormen. Van competentiestrijd of persoonlijke rivaliteit wil het duo niets weten. De door het Kremlin gecontroleerde Russische nationale televisiezenders, die rechtstreeks verslag deden van de ceremonie, cultiveerden dat beeld. De commentator van het eerste kanaal sprak zeer positief over de scheidende president en beschreef diens persoonlijke verhouding met Medvedev als harmonisch. Maar serieuze kranten Kommersant en zelfs het populair-nationalistische Izvestia bediscussiëren al weken dezelfde vraag: ontkomt de Russische Federatie dit of volgend jaar aan een koningsdrama? De jeugdige Medvedev ontbeert namelijk een politieke machtsbasis. Ook mist hij Poetins charisma. De doorsnee Rus kwalificeert hem op zijn best als kleurloos, velen vinden hem een softie. De manier waarop hij het gedrag van zijn voorganger kopieert, is aandoenlijk. Medvedev praat nu ook in staccato zinnen. Hij leerde zichzelf hetzelfde stoere loopje aan, zoals tientallen miljoenen tvkijkende Russen gisteren konden zien. Maar daarmee slaagt hij er nog niet in zijn imago van een zachtaardige, gecultiveerde jurist uit te vegen. Medvedev dient in het Kremlin af te rekenen met ex-fsb ers en bureaucraten die hem bij voorbaat al niet zien zitten. Hij behoort tot een liberalere stroming, en zou de invloed van deze siloviki het liefst minimaliseren. Maar dan riskeert hij een revolte. Welke Poetin zou kunnen aangrijpen om voortijdig op het hoogste plan terug te keren. Onder het mom: We hebben t geprobeerd, maar Dima is niet op de zware taak berekend. In een ander scenario zal Medvedev juist trachten Poetin zo snel mogelijk te lozen. Want met zijn ervaring in het bedrijfsleven weet hij dat een nieuwe baas niet kan functioneren als zijn voorganger hem constant op de huid zit. Op wiens steun kan Medvedev in zo n geval rekenen? Het geweer hangt aan de muur. En o ja, aan het eind van Tsjechovs toneelstuk schiet een van de hoofdrolspelers zichzelf door het hoofd. 1 Enquête Nachtbraken blijft het leukst Vroeger op stap? Dacht het niet! Een meerderheid van de stappers blijft het liefst s nachts uitgaan. Dit staat recht tegenover de argumenten van de Vroeg op Stap-petitie, die de sluitingstijden wil aanpakken. Club Judge AMSTELVEEN Club Judge, het onafhankelijke keurmerk voor uitgaansgelegenheden, vroeg stappers in de leeftijd van 16 tot en met 35 jaar of zij in de toekomst liever eerder in de avond willen uitgaan. Nee dus. Als het aan de stappers ligt gaan de horecagelegenheden zeker niet eerder dicht dan nu het geval is. Van de respondenten gaat 93 procent het liefst vroeg in de nacht uit. Het blijkt dat de stappers gemiddeld om kwart over twaalf s nachts een uitgaanscentrum binnengaan en daar ongeveer 2 uur en 55 minuten blijven. De uitkomst van dit onderzoek staat lijnrecht tegenover de argumenten van de oprichters van de Vroeg Op Stap-petitie. De oprichters, twee Friese moeders, voeren landelijk actie om de sluitingstijden van de uitgaansgelegenheden te vervroegen naar maximaal uur. De actiegroep Vroeg op Stap meldde in de petitie dat stappers niet voor middernacht uitgaan, omdat er voor die tijd nog niets te doen is. Het is duidelijk dat jongeren, al dan niet in samenspraak met de ouders, zoveel mogelijk zelf hun uitgaanstijden bepalen, zegt Esther Herber-Zeij, sectorvoorzitter discoen zaalbedrijven van Koninklijk Horeca Nederland (KHN). Het wordt In de vroege uurtjes gaat het los. HOLLANDSE HOOGTE steeds later druk in de discotheken, dat zien wij ook. Maar laten we eerlijk zijn, ook de horeca is blij als het eerder volloopt. Alleen betekent dat niet automatisch dat hierdoor de deuren eerder gesloten moeten worden. Myriam Loonen, één van de Vroeg op Stap-moeders, blijft zich verzetten tegen ruime openingstijden. Het weekend pleegt op deze manier roofbouw op jongeren, terwijl deze dagen er vooral voor zijn om het rustig aan te doen. We krijgen ook reacties van potentiële stappers die vanwege de huidige late tijden niet kunnen uitgaan. Het past niet in hun leefritme. Uit het onderzoek blijkt ook dat 76 procent van de stappers drinkt voor het uitgaan. In vergelijking met de voorgaande twee jaren is dit met 7 procent gestegen. Bijna de helft van de stappers, 45 procent, drinkt bij vrienden thuis en 32 procent drinkt voorafgaand in een café of restaurant. In de discotheek zelf drinkt een stapper gemiddeld zes drankjes, waarvan 90 procent minimaal één glas alcohol nuttigt. Herber-Zeij: Het indrinken en zogenoemde keetzuipen moet worden aangepakt. Maar wanneer uitgaanscentra opeens eerder dicht moeten gaan, pak je ook de discotheekeigenaren. Er wordt vooral verdiend in de nachtelijke uren. Ik verwacht verder dat vroegere sluitingstijden de jeugd na 2 uur weer de keet in jagen. Daarbij werk je juist het nadrinken in de hand. Inmiddels is KHN in gesprek met Vroeg op Stap. Herber-Zeij: We hebben zeker overeenkomstige standpunten waarin we wellicht kunnen samenwerken. 1. Argus Kentekenregistratie in gebruik genomen. Van Dale geeft antwoord Boerenzondag Een boerenzondag is geen zondag maar een donderdag. Dat maakt boerenzondag zo n aardig woord. Het woord werd vroeger gebruikt voor de donderdagse markt in Gouda, waar veel boeren op afkwamen. Voor de boeren was het een soort uitje. Burgers hadden hun uitjes op een echte zondag, maar de boeren uit de omgeving van Gouda dus op die donderdag, als ze naar de kaas-enveemarkt gingen. Er zijn meer zondagen die geen zondagen zijn. In sommige streken kennen ze in hun bijbehorende dialect een plankeren zondag. Dat is een feestdag die niet op een zondag valt, maar waarop de meeste mensen wel vrij hebben. Tweede pinksterdag is bijvoorbeeld een plankeren zondag. Kinderen kregen vroeger op een plankeren zondag maar de helft van hun gebruikelijke zondagse zakgeld of ze kregen zelfs helemaal geen traktement. In het woordenboek is voor een plankeren zondag het woord slechtzondag te vinden, met als omschrijving: kerkelijke feestdag waarop ten dele gewerkt wordt. Maar dat woord slechtzondag is volstrekt in onbruik geraakt. Op Google komt het niet één keer voor en dat wil wat zeggen. Groot synoniemenwoordenboek Iets zondags wat ook niet noodzakelijkerwijs met de zondag te maken heeft, is zondagse soep. Die kun je ook op elke andere dag van de week eten, hoewel het oorspronkelijk natuurlijk om soep gaat die alleen op zondag werd gegeten. In veel gezinnen was kippensoep vroeger zondagse soep. 1

4 4 De Vier DE WERELD VOLGENS KOSTER + JOJANNEKE DE UITSPRAAK PvdA, Jan en C&A, een gouden trio? PvdA-lid Diederik Samsom plakt Jan Smit tegen wil en dank een politiek etiket op. Aáls de móórgen is geláááánd, la la la láááá! Dat is een regel uit zijn nieuwe plaat. Jan Smit is helemaal PvdA, liet PvdA-lid Diederik Samsom gisteren in een interview met de Volkskrant weten: Hij straalt het tegenovergestelde uit van I want it all, and I want it now. Politiek win je niet via de elite, maar via het hart van de gewone mensen. En Smit zou daar natuurlijk bij uitstek het ideale paradepaardje voor zijn. Al helemaal omdat Samsom ook nog C&A noemt als typisch PvdA-merk. Samsom giechelt: Dat was puur toeval, ik wist helemaal niet dat Jan samenwerkt met C&A. Maar zo zie je maar: dat klopt dus helemaal bij elkaar. En? Is Samsom vandaag van top tot teen gehuld in een tenue van de Brenninkmeijertjes? Momenteel draag ik een spijkerbroek van Kuyichi en een oranje polo van de WE. Ik vind het vervelend om toe te geven, maar ik koop heel veel bij C&A. Waarom vervelend? Het was toch juist zo PvdA? En de C&A schijnt juist weer helemaal hip te zijn. O, echt? Nou, fijn. Nou ik kom ook vaak in de Hema, dat is de enige plek waar ik pyjama s kan vinden die mijn zoontje past. DE ZANGER Jan Smit is helemaal PvdA Het maakt niet uit dat Yolanthe katholiek is! Vervelend om toe te geven maar ik koop veel bij C&A. NOUT STEENKAMP Samsom is volgens eigen zeggen ook nog echt een beetje fan van Smit. Tijd dus voor de grote Jan Smit quiz. Wie is zijn huidige vriendin? Yolanthe Cabau van Kasbergen. Goed! Wie was zijn vorige vriendin? Ellemieke Vermolen. Goed! Waar had Jan de laatste tijd last van? Zijn keel. Goed! Wat is zijn meest recente single? Samsom haalt vol uit: Aáls de móórgen is geláááánd, la la la láááá! Ja zoiets is het, dat is een regel uit zijn nieuwe plaat. Ehmm, we rekenen hem goed Helaas voor Samsom was niet iedereen binnen de PvdA het met zijn Jan Smit-link eens. Ik werd er vandaag dor een collega fijntjes op gewezen dat hij zo n tien keer de Balkenendenorm verdient, en in een hele grote auto rijdt. En dan komt Jan ook nog uit het van oorsprong zeer rooms-katholieke Volendam, de geloofsovertuiging die ook Yolanthe ten zeerste aanhangt. CDA is dus meer van zijn kaliber. Maar dat hoeft niet uit te maken!, probeert Samsom nog. De PvdA is van oorsprong een doorbraakpartij, die de katholieken met de arbeiders wilde verbinden! Jan zelf heeft helemaal geen zin in de politiek. Daar houden wij ons altijd verre van, aldus zijn manager Jaap Buijs. Als die Samsom dat zegt, dan kun je hem dat niet verbieden. Morgen is er vast weer een andere partij die zoiets over Jan roept. Jan heeft gisteren een platina broek gekregen van de C&A, omdat íe meer dan een miljoen kledingstukken daar heeft verkocht. Kijk, dat is nou een partij die meer in onze lijn ligt. En als de PvdA nou met platina geschenken komt? Die komen eerder met een belastingaanslag, om geld over al dat platina te heffen. 1 Boeijen geërgerd over Duinmeijer-docu Het nummer Zwart Wit schudde Nederland wakker Hij zal het nummer vanavond opnieuw spelen in Uden, maar er geen dramaverhaal bij afsteken. Frank Boeijen (50), de bard met de zachte g, vertrouwt de makers van de documentaire niet die nu beweren dat de moord op Kerwin Duinmeijer in 1983 niet racistisch was, maar een uit de hand gelopen ruzie. Ik vrees dat ze een beetje publiciteit nodig hebben. En wát dan nog? Ik sta stil bij de nabestaanden. Wat doet het ertoe? Bijna een kwarteeuw geleden schokte Boeijen Nederland met het maatschappijkritische nummer Zwart Wit. Hij schudde ons land wakker uit een weldadige jarenzeventigroes. Denk niet wit, denk niet zwart, maar uit de kleur van je hart werd dé antiracistische strofe naar aanleiding van de moord op de Amsterdamse scholier. Het was toen niet bedoeld als politiek statement, maar toch werd ik bedreigd en moest ik onder politiebegeleiding optreden, bekent de zanger 25 jaar later. Toch was het toen nog onvergelijkbaar veel braver dan nu. Als je nu kijkt is er veel meer geweld. Boeijen, afkomstig uit een links-geengageerde Nijmeegse familie, wil echter niet vereenzelvigd worden met de Duinmeijer-moord. Ik krijg er een onaangenaam gevoel bij. Onlangs vertolkte hij Zwart Wit nog in een Arabische uitvoering om de integratiegedachte te bevorderen. Maar de media maken er meteen weer een verhaal van, zegt hij. Ik probeer met de muziek het weerloze, het kwetsbare en het poëtische te verwoorden. 1 Kerwin Duinmeijer. THE LAUNCH Kelder komt met nieuwe website 925 Jort Kelder stort zich binnenkort op de digitale media. Zijn nieuwssite 925 moet alles brengen wat er telt tussen negen en vijf, volgens Kelders 925 nain toe faif compagnon Michiel Frackers. Het webdomein 925people.nl is op 1 april geregistreerd bij Small Media Group, dat onder andere de weblogs van Kelder en Georgina Verbaan host. SMG is het eigendom van Frackers, die tot voor kort werkzaam was bij Boost Digital, een nieuw type venturefonds. Frackers: Per 1 mei jongstleden ben ik daar weg, werkloos dus, net als Jort. Jort en ik willen dit al heel lang doen, nu hebben we er allebei eindelijk de tijd voor. Hebben jullie de site al gezien? Nee? Oh, ik dacht dat jullie misschien goed konden hacken. Nee, Koster en Jojanneke en de rest van de gewone Nederlanders moeten nog even wachten om al het schoons dat 925 ons gaat brengen te kunnen aanschouwen. Volgens website Geenstijl tot 13 mei. Frackers wil het niet bevestigen. In ieder geval hebben de heren al een Porsche 911 GT3 RSR als redactieauto. 925 zou volgens ingewijden gaan draaien om business nieuws, auto s, sport en een stukje RTL Boulevardachtig entertainment, en op een half miljoen unieke bezoekers per maand mikken. Frackers dekt zich liever nog even in: Don t get your hopes up. We gaan gewoon iets maken wat we allebei leuk vinden, niets meer, niets minder. 1. TOMMY WIERINGA. Moeder (1) Ben je moeder en zo beroemd dat een dronkenschap je niks meer kan schelen? Dan ben je niet Britney Spears, maar Christina Aguilera. Klein hondje De overgang van de abdij terug naar de wereld is zelden vloeiend. Eens reed ik na een week de poort van een Cisterciënzer abdij uit en botste bijna op een vrachtwagen vanwege een mooi meisje op de stoep. Vreemd hoe vlug je die dingen vergeet, terwijl ze in de stad je kop vullen en nauwelijks ruimte laten voor andere gedachten dat zouden ze moeten weten, meisjes, hoe vlug ze vergeten worden; ik ben benieuwd hoe ze zich zouden wreken, naar hun methode. Daarbinnen, tussen de kloostermuren, bestaat een hoge mate van concentratie, van afgepastheid. De monnik eet, slaapt, bidt en werkt op vaste tijden, hij heeft nauwelijks rendementsverlies. De dwingende structuur gaat al na een of twee dagen over op de gast, die niet begrijpt hoe hij daarbuiten zoveel tijd kan vermorsen. Zo zorgeloos, alsof hij het eeuwige leven heeft. Dat flodderige bestaan, dat hem plotseling beledigend voorkomt, waar hij nu aan denkt met gevoelens van spijt en verlies. Moeder (2) Wel één verschil; Christina Aguilera neemt een Bob mee als ze uitgaat. Britney Spears rijdt zelf, om de Bob daarna te bestijgen. Maar verlies is veelvormig, en ieder krijgt zijn deel. Een Benedictijn vertelde me over een novice die veel van gedichten hield, om te lezen en zelf te schrijven. De abt keek met zorg naar die liefhebberij, en zei toen iets buitengewoons: Zorg maar dat de poëzie een klein hondje blijft. De ruimte voor talent is beperkt, je moet bereid zijn het op te geven als je intreedt. Vooral de begaafden lijden daaronder, zegt de Benedictijn. Ik verlaat de abdij, op de ringweg Eindhoven neem ik de afrit naar een benzinestation. Het korte moment tussen het afzetten van de motor en het uitstappen, om op je te laten inwerken waar je precies naar kijkt. Een rek met de Telegraaf en het AD. Buikige mannen op klompjes, het vermoeden van hun smerige levens. Even later kleven je zolen aan de vloer van de wc. Een verleidelijk soort haat begint te zoemen. Polen jatten alles, staat op de muur. De mensenklontering met de geur van pis en gehaktballen. Opnieuw het voornemen rijk te worden, niet zomaar rijk maar schofterig rijk, om je een weg uit de massamaatschappij te kopen, uit de stilstand en de stank, en je uitsluitend nog te verplaatsen per helikopter. Een rijke, hatende god boven hun hoofden te zijn. (Deze stemming duurt twee dagen. Dan ben ik weer als de anderen.) 1. Moeder (3) Is je moeder een aandachtsziek wezen en ben je beroemder dan zij? Dan ben jij Lindsay Lohan. Mams Dina werd gisteren geëerd op een moederkloekbijeenkomst in Long Island.

5 Binnenland 5 Utrecht Gekleurde studentenkamertjes tegen de vlakte Studenten houden van kleur, blijkbaar. Deze studentenflat in de Utrechtse wijk Overvecht gaat tegen de vlakte.. De sloop werd eerst uitgesteld omdat in het pand vleermuizen zaten. 1 FOTOBURO DIJKSTRA Openbaar Ministerie Onderzoek naar criminaliteit jongeren Meisjes steeds vaker op het slechte pad De criminaliteit is in 2007 weer gedaald, maar het aantal jongeren dat in aanraking komt met justitie stijgt. Meisjes lijken bezig met een inhaalslag. Merel van Leeuwen DEN HAAG Harm Brouwer, de hoogste baas van het Openbaar Ministerie, zei gisteren bij de presentatie van het jaarverslag dat hij vorig jaar nog optimistisch was over het aandeel van jongeren in de criminaliteit. Maar de hoop dat het minder zou worden, is niet uitgekomen. Integendeel. Vorig jaar hadden bijna minderjarigen tussen de 12 en 17 te maken met politie en het OM. Vergeleken met 2006 ruim is dat een stijging van 6,6 procent. De toename van meisjes die op het slechte pad belandden, is het opvallendst: een stijging van 11,1 procent, van ongeveer 6000 in 2006 naar 6600 in Als je de cijfers van vorig jaar vergelijkt met 2002, is het aantal processen-verbaal tegen meisjes gestegen met 54,6 procent. Brouwer heeft hier geen verklaring voor en laat daarom onderzoek doen. Het lijkt erop dat meisjes steeds vroeger volwassen gedrag gaan vertonen, kennelijk ook op het gebied van criminaliteit. Het aandeel jongeren dat vorig jaar iets illegaals deed, bedraagt 3 procent van het totale aantal tieners in Nederland. Samen met de jongeren die zich moesten melden voor een straf bij bureau Halt, is dat 5 procent. Om deze ontwikkeling tegen te gaan, wil Brouwer eerder ingrijpen dan in het verleden. Niet dat softe gedoe van een paar keer aanzien en iemand nog een kans geven. We gaan eerder ingrijpen en sneller straffen en berechten. Ook moeten we ervoor zorgen dat een jongere een straf krijgt die het best bij hem past. Hij is er Donateur zou kaartjes feest TON betalen RITA VERDONK OPGELICHT VOOR EURO Rita Verdonk is voor euro opgelicht door een zogenaamde donateur, die had beloofd alle toegangskaarten voor het oprichtingsfeest van Verdonks beweging Trots op Nederland (TON) op te kopen. Dat heeft Verdonks adviseur Kay van de Linde gisteren gezegd. Na de belofte van de donateur gaf Verdonk de kaarten gratis weg aan aanhangers die het feest op 3 april in Amsterdam wilden bijwonen. De weldoener heeft nooit betaald, waardoor TON nu zelf voor de kosten moet opdraaien. Het ging om kaarten van 75 euro per stuk. Plannen om de website uit te breiden en een hoofdkantoor te openen, lopen nu vertraging op. Verdonk begint geen juridische procedure tegen de donateur. Wij steken onze energie liever in positieve zaken, zegt Van de Linde. Volgens weekblad Story gaat het om beurshandelaar Nick van der L. Kroegverbod (1) Een 17-jarige stapper mag de komende twee jaar geen kroegen in Almelo bezoeken van de gemeente. Hij werd zaterdagnacht aangehouden omdat hij, dronken, een portier had mishandeld. geen voorstander van om 16 en 17- jarigen altijd volgens het volwassenenrecht te bestraffen. Nu wordt per geval bekeken of dat nodig is en ik vind dat aanklagers en rechters daar goed mee omgaan. Bovendien vraag ik me af of strenger straffen de toename van criminaliteit onder jongeren zal stoppen, aldus Brouwer. De voorzitter van het college van procureurs-generaal ziet tevreden terug op Het OM behandelt jaarlijks 1 miljoen zaken en veel daarvan zijn tot een goed einde gebracht. Maar wat volgens Brouwer bij de mensen vooral blijft hangen, zijn de zaken waarin het OM het onderspit delft, zoals de vrijspraken van Mink K. en Guus Kouwenhoven. In die gevallen wordt de kachel met ons aangemaakt. Maar is dat terecht?, vraagt Brouwer verontwaardigd. Bestrijding van zware criminaliteit is zeer complex. We zijn er nog lang niet, maar we maken wel stappen. 1 Postbode Zaamslag KLAP OP HOOFD WAS FATAAL De 56-jarige postbode Peter Herwegh uit het Zeeuwse Zaamslag stierf aan de gevolgen van een klap op zijn hoofd met een hard voorwerp. Dat blijkt uit sectie op het lichaam van de man. Een 16-jarige jongen wordt nu verdacht van moord of doodslag. Eerder was dat nog poging tot moord of doodslag. De uitvaart van het slachtoffer vindt zaterdag in besloten kring plaats. De postbode werd de nacht voor Koninginnedag mishandeld. Kroegverbod (2) Almelo probeert drankmisbruik terug te dringen met een rodekaartsysteem. Integratie Meedoen in het islamdebat Nieuwe imambond wil eigentijdse predikers De nieuwe Marokkaanse Imam Bond wil een frisse wind door de moskee laten waaien, liefst in de Nederlandse taal. De oudere imams kijken wantrouwend toe. Peter Wierenga Concurrentie is een gezonde zaak. Maar twee imambonden, is dat nou nodig? Yassin El Forkani vindt van wel. De jongerenprediker uit Amsterdam-Slotervaart is de interimvoorzitter van de Marokkaanse Imam Bond, die onlangs is opgericht. Volgens El Forkani is er behoefte aan imams die de Nederlandse taal goed spreken en zich actief mengen in het islamdebat, zo vertelde hij dinsdag voor de radio van de Nederlandse Islamitische Omroep. En dat doen de huidige geestelijke leiders, van wie velen in het buitenland zijn opgeleid, te weinig. Ze houden zich afzijdig in het islamdebat, dat erg scherp gevoerd wordt in Nederland. Waar is het geluid van de imams? Bovendien zie je dat jongeren op zoek zijn naar religieuze antwoorden. Dat moet je goed begeleiden. Wij willen die competenties aanscherpen, met taalcursussen en mediatraining. Kennelijk slaagt de al langer bestaande Vereniging Imams Nederland er niet in om zulke voorgangers af te leveren. Vicevoorzitter Mohamed Ousalah (VIN) was niet op de hoogte van de oprichting van de concurrent en erkent dat het pijn doet. Wij hebben net allemaal dialogen met jongeren georganiseerd. Sterker nog, ze waren al anderhalf jaar bezig met een beroepsvereniging. Onlangs is die om het lekker overzichtelijk te maken opgericht: de Beroepsvereniging Soennitische Imams Nederland. Het is tijd om het kaf van het koren te scheiden, staat op de website van de VIN. Ook wordt en passant een sneer uitgedeeld naar imam El Forkani. De jongerenimam staat er om bekend dat hij actuele thema s aansnijdt in zijn Nederlandstalige preken. Hij ageert tegen criminaliteit en spijbelen. Zijn populariteit lijkt er niet onder te lijden. Op vrijdagen zitten gelovige jongeren zelfs op de stoep van de overvolle moskee El Ouma. El Forkani licht toe waarover imams moeten nadenken: Hoe verhoudt de islam zich tot de kernwaarden van de Nederlandse samenleving, zoals de vrijheid van meningsuiting. En over het dispuut tussen Sjeik Fawaz en Ahmed Marcouch. Die zou hypocriet zijn omdat hij vindt dat moslims niet te strikt vast moeten houden aan baard of hoofddoek. Verdeeldheid ligt echter zeer gevoelig in de islam. Een brug slaan naar de samenleving én de oudere imams, dat wordt nog een hele kluif voor de nieuwe bond. 1

6 6 Binnenland Alternatieve diergeneeswijze We kijken naar lichaam en geest Ook Zuki wil zich lekker voelen Bange honden, gedragsgestoorde katten of een konijn met chronische huidklachten. Steeds meer mensen brengen hun huisdieren naar de alternatieve dierenarts. Majelle Hoek Acupunctuur, Chinese kruiden, een dierentolk, of een TTouch-consult. Bij Zoo-Natuurlijk, een holistisch zorgcentrum voor dieren is alles aanwezig om je beest te ontdoen van zijn kopzorgen en lichamelijke klachten. Jana Kalenda is TTouch-consultant bij het alternatieve zorgcentrum. Zij helpt huisdieren (voornamelijk honden en katten) beter bewust te worden van zichzelf door speciale aanrakingen die de zenuwbanen moeten stimuleren. Een beweeglijke en likbeluste cocker spaniel, Kostas, stuitert de praktijkruimte binnen. Kostas is druk in zijn hoofd, vertelt zijn eigenaar. De hond kan zich moeilijk vermaken en is vaak gespannen. Even later loopt de cocker ingezwachteld rond. Bandages om zijn hoofd, bek en lijf moeten de zwart-wit gevlekte hond bewust maken van zijn eigen lichaam. Wat ben je toch ook een lekker ding van de baas, schatert zijn enthousiaste vrouwtje. Het huisdier onderwerpt zich braaf aan zijn nieuwe bewustwordingsmechanisme. Alleen het verband van zijn neus krabbelt Kostas er met zijn poten af. De rest mag blijven zitten. Dan legt gedragsbegeleider Kalenda rubberen stroken, in de vorm van een labyrint, op de grond. Het is de bedoeling dat Kostas zich tussen de lijnen manoeuvreert en bij elke bocht stopt. Voor de balans tussen lichaam en geest, vertelt Kalenda. Op deze manier worden de hersenpatronen evenwichtiger. Keurig loopt de krullerige Cocker door het doolhof. Zie je die balans? Een nieuwe klant dient zich aan. Het is Zuki, een gitzwarte hazewindhond met een enorme lange, dunne staart. Verkrampt loopt Zuki de dierenartspraktijk binnen. De windhond is bang voor gladde vloeren. En laat er nou net laminaat in de behandelkamer liggen. Zuki krijgt zwachtels om zijn lijf. Als een gekneusde arm in een mitella wordt de schriele romp van de windhond ingepakt. Kalenda: Deze hond zweeft als het ware. De zwachtels werken kalmerend en maken de hond bewust van zijn lijf. Verandering van houding geeft verandering van gedrag. Zuki ligt intussen languit op de griploze grond. Geen angst, zo te zien. Jana verricht wonderen, zegt de eigenaresse van Zuki. Haar hond is een Galgo, vertelt ze. Hij is uitgebuit bij hondenrennen in Spanje en ik heb hem ervan gered. Zuki wordt nog wat gemasseerd en zalvend toegesproken ( Goed zo Zuki, je bent een kanjer Zuki ) en dan is het consult afgelopen. Gezwachteld en zonder morren loopt Zuki de gladde behandelruimte uit. Het is druk in het holistische zorgcentrum. Mensen lopen in en uit. Is het niet voor advies, dan wel voor het Word jij mijn collega? Kostas is druk in zijn hoofd, vertelt zijn eigenaar. Bandages om zijn lijf, hoofd en bek moeten de hond bewust maken van zijn eigen lichaam. verse vlees dat de dierenzaak verkoopt. Verse voeding, dat is de basis voor een goede gezondheid, vindt ook Tannetje Koning, dierenarts bij Zoo-Natuurlijk. Een hond is gemaakt om vlees te eten, maar in veel brokken zitten granen en andere chemische rommel. De Bonzo en de Frolic-drollen pik je er zo uit. Alternatieve diergeneeskunde wordt Infotec is onderdeel van de Ricoh Family Group, met wereldwijd meer dan medewerkers. Wij doen zaken met grote en middelgrote bedrijven, ministeries, universiteiten en andere onderwijsinstellingen, grafische ondernemingen en copy- en printshops. Na analyse en inventarisatie van de documentomgeving leveren wij een oplossing op maat, inclusief service en training. In Nederland werken circa 300 mensen aan de Middellandse Zee in Woerden. Wij vormen een hecht team, om gezamenlijk onze klanten zo optimaal mogelijk van dienst te zijn. Ben jij een ambitieus, sales-gedreven persoon én toe aan een nieuwe uitdaging? Kom dan kennismaken op onze informatie-avond! Wij zijn op zoek naar enthousiaste medewerkers voor diverse sales- en marketing functies. Zowel starters als seniors vinden bij ons een uitdaging. Werken bij Infotec betekent werken bij een sterk bedrijf met een no-nonsense cultuur en een gezonde ondernemingsgeest. Infotec biedt een training-on-the job traject inclusief passende In Company trainingen. Wij vertellen je graag waarom wij zo enthousiast zijn over werken bij Infotec. Daarom organiseren wij op 14 mei van tot uur een informatie-avond aan de Middellandse Zee in Woerden. Maak kennis met je toekomstige collega s en ontdek waar voor jou de kansen liggen bij Infotec. Uiteraard staat er ook wat te eten en drinken klaar. Je kunt je aanmelden voor deze avond op Tevens vind je daar het programma en meer informatie over de vacatures. Graag tot dan! Infotec Nederland B.V. Middellandse Zee 15, 3446 CG Woerden t e hr.nl@infotec.com snel als zweverig gezien. Geitenwollensokkentypes die vegetarisch zijn en zelf ook bij een homeopaat lopen. Ze zijn er wel hoor, vertelt Koning. Net had ik ook zo n alles rauw type, maar eigenlijk komt iedereen hier. Koning, die ook heeft gewerkt in de reguliere diergeneeskunde, ziet de alternatieve als een verlengstuk. Gewone dierenartsen vindt ze de problemen onderdrukken door beesten vol te stoppen met antibiotica. Wij kijken naar lichaam en geest. Die hebben invloed op elkaar. Artsen stoppen prednison in een dier en denken dat het dan opgelost is. Ik heb wel grenzen hoor. Met grote bloederige tumoren kan ik niets. Herdershond Leika komt met haar baasje zelf ook natuurgeneeskundige op spreekuur bij Koning. Leika komt hier vaker. Het beest heeft een kleine tumor in haar onderrug en nog Zwachtels maken een hond bewust van zijn lichaam. EVERT ELZINGA wat geestelijke mankementen. Leika s baasje pakt wat bruine flesjes uit haar leren tas. Ze wil weten of de medicatie die haar hond heeft gekregen nog wel bruikbaar is. Alle antwoorden zitten in een energieveld om ons heen, legt Koning uit. Daar kunnen we informatie uit halen. Van een Ikea-plank pakt de dierenarts een dunne, metalen snaar met een houten handvat. Aan het uiteinde zwengelt een houten rondje. Het is een biotensor. Nu wordt het zweverig, zegt Koning gekscherend. We gaan zwiepen. De alternatieve arts gaat aan het energieveld vragen of de medicijnen nog goed zijn voor herdershond Leika. De dierendokter sluit een van de homeopathische flesjes stevig in haar vuist en laat de tensor zwiebelen. Nee, deze is niet goed, zegt Koning als ze weer uit haar concentratie is. Het volgende flaconnetje is aan de beurt. Weer moet de zwieper uitkomst bieden. Het metalen staafje begint hard heen en weer te zwaaien. Koning: Deze druppels zijn ook niet bruikbaar voor Leika. Ik vraag me af of ze überhaupt goed zijn. Ze hebben nog nooit wat gedaan. 1.. Terrorisme VERDACHTEN GAAN VRIJUIT Drie mannen, verdacht van het voorbereiden van een terroristische aanslag tijdens Oud en Nieuw, gaan vrijuit. Het Openbaar Ministerie heeft de zaak bij gebrek aan bewijs geseponeerd. De mannen, twee Marokkanen en een Soedanees, werden op Oudejaarsdag in Rotterdam opgepakt. De AIVD zei niet te kunnen uitsluiten dat ze rond de jaarwisseling een gewelddadige actie in Rotterdam zouden uitvoeren... Tips? Nieuws of een interessant verhaal? Mail: binnenland@depers.nl

7 Buitenland 7 Europese Unie Geruchtenstroom in volle gang Gekonkel over de eerste president van Europa Nicolas Sarkozy wil Tony Blair niet meer, Angela Merkel heeft een oogje op Jean-Claude Juncker en de ster van Anders Fogh Rasmussen rijst. Het geruchtencircus rond de benoeming van de eerste president van Europa draait plots op volle toeren. Petra Janbroers Tony Blair werd deze week 55 jaar maar kreeg volgens de Franse media een ongewenst verjaarscadeautje. Zijn bon ami Nicolas Sarkozy steunt niet langer Blairs veronderstelde kandidatuur voor het eerste presidentsschap van de Europese Unie. De Franse president is volgens de kranten overgelopen naar de premier van Luxemburg, Jean-Claude Juncker, die zich ook mag verheugen in de warme belangstelling van bondskanselier Angela Merkel. En dat terwijl The Times dinsdag meldde dat de dashing Dane Anders Fogh Rasmussen de nieuwe lieveling van de regeringsleiders is. Hij speelde op het wereldtoneel al vaker met succes een bemiddelende rol. De knapste premier van Europa (zei eens zijn Italiaanse ambtsgenoot Silvio Berlusconi) zou de lachende derde kunnen zijn als Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk het niet eens kunnen worden over Blair of Juncker. Dan moet Denemarken zich wel wat Europeser opstellen, vinden de critici. En bijvoorbeeld eindelijk eens de euro invoeren. De EU-leiders komen later dit jaar bijeen om een vaste voorzitter voor hun bijeenkomsten te kiezen. Deze man of vrouw moet vanaf 1 januari de doorgaans vier Europese toppen per jaar gaan voorbereiden en voorzitten. Ook moet deze persoon het gezicht van de 27 lidstaten in het buitenland worden. Nu de zomer nadert, lopen de temperaturen op. Er wordt druk gespeculeerd en er circuleren allerlei lijstjes, vertelt een diplomaat in Brussel. Zo duiken de namen op van Wolfgang Schüssel, de vroegere Oostenrijkse kanselier, en de ex-president van Polen, Aleksander Kwasniewski en ook Jan Peter Balkenende. Een woordvoerder van Buitenlandse Zaken laat weten dat Nederland het hoofd koel houdt. Vogels die te vroeg zingen, vallen ten prooi aan de poezen. 1. Op campagne voor Hillary. Hoop sterft als laatste Suzette de Boer NEW YORK Ik heb te doen met Jeremy. It s South Carolina all over, verzucht hij als we elkaar laat op de verkiezingsavond tegenkomen op de gang van het hoofdkantoor. Jeremy voerde in die staat een half jaar onafgebroken campagne voor Hillary om vervolgens toe te zien hoe Obama er in januari met de winst vandoor ging. In de naburige staat North Carolina krijgen we vanavond opnieuw een klap: weer een zware nederlaag. Jeremy probeert de moed erin te houden. In Indiana wint Hillary. Dat was de tiebreaker, heeft Obama zelf gezegd. Een nipte overwinning, maar toch een overwinning in een staat die naast de thuisstaat Illinois van Obama ligt en waar een kwart van de mediamarkt wordt bediend vanuit Illinois. Buiten ons hoofdkantoor lijkt iedereen daar anders over te denken. Toast!, staat er bij een foto van Hillary op de voorpagina van de tabloid New York Post. The night the music died, concludeert een journalist van een andere krant. Financieel staat het er zeker niet goed voor. Hillary heeft de campagne al meer dan elf miljoen dollar uit eigen zak geleend. Gaat Hillary de strijd verlaten? Ik denk het niet. We hebben nog maar zes voorverkiezingen te gaan. Drie weken tot de eindstreep. De twijfelaars zijn al lang afgehaakt, alleen diehards als Jeremy zijn over. Na de laatste voorverkiezingen op 3 juni moeten de supergedelegeerden, de onafhankelijke partijcoryfeeën, de doorslag geven. Hillary is op campagne in West Virginia, waar op 13 mei voorverkiezingen plaatsvinden. In deze staat is ze kanshebber. Jeremy is intussen gestationeerd op het hoofdkantoor waar hij zich bezighoudt met de nieuwe kernactiviteit: het overhalen van de supergedelegeerden. En ik ben uitgenodigd op het hoofdkantoor voor een etentje en een peptalk. Ik woonde ooit in Rusland. Daar hadden ze een gezegde: Hoop sterft als laatste. 1 Suzette de Boer is vrijwilligster in het campagneteam van Hillary Clinton. Violist krijgt zijn peperdure Stradivarius terug Gratis concert voor goudeerlijke taxichauffeur De Amerikaanse violist Philippe Quint heeft een nacht in pure paniek doorgebracht, toen hij merkte dat hij zijn vier miljoen dollar dure Stradivarius in een New Yorkse taxi had laten liggen. De taxichauffeur, Mohamed Khalil, had niets in de gaten en ontdekte de kostbare lading pas de volgende dag. Toen Quint zijn viool weer ongeschonden terugkreeg, heeft hij uit dank een concert gegeven speciaal voor taxichauffeurs, op de internationale luchthaven Newark Liberty. Ongeveer tweehonderd taxichauffeurs kwamen op het concert af. 1 FOTO: REUTERS Nieuwe burgemeester: Verbod op alcohol in openbaar vervoer Londen Redactie buitenland De nieuwe burgemeester van Londen, Boris Johnson, is zijn eerste werkweek daadkrachtig begonnen. Na wat eerste problemen met inloggen is mijn wachtwoord nu Goodbye Red Ken of Hello New Boris? grapte hij tegen de aanwezige journalisten kondigde hij een verbod af op alcohol in het Londense openbaar vervoer. Wie vanaf 1 juni betrapt wordt op het drinken van alcohol of het meenemen van een open fles drank in de Londense metro, bus of tram, krijgt een boete. De excentrieke Johnson, die drie maanden geleden zelf de alcohol afzwoor, gelooft dat zo n verbod bijdraagt aan de vermindering van meer serieuze criminaliteit en dat het openbaar vervoer er zo veiliger op wordt. Vakbondsleider van het openbaar vervoer Bob Crow denkt daar heel anders over en noemde het voorstel van de kersverse burgemeester slecht doordacht. Volgens hem worden de problemen met zo n verbod alleen maar erger. Het zijn onze vakbondsleden die de mensen straks moeten vragen of ze willen stoppen met drinken. Geweld tegen onze leden is nu al een groot probleem, juist door drinkende mensen. Om daaraan toe te voegen: Misschien moet de burgemeester zelf wel op een zaterdag zijn onderbroek over zijn broek aantrekken, net als Superman, om een groep Liverpool-supporters te vertellen dat ze in de metro niet mogen drinken. Hij is niet de eerste die Johnson van stevige repliek voorziet. Tessa Jowell, een voormalige minister in het kabinet van Blair, noemde Johnson een grap en een ramp voor Londen. 1. PETRA QUAEDVLIEG Het Wilde Oosten Shanghai is de veiligste stad van China, zeggen mijn Chinese vrienden. Cilvia, die oorspronkelijk uit Hongkong komt, heeft een zus in Guangzhou - het vroegere Canton - wonen, zo n 174 kilometer van Hongkong. Daar kan ik s avonds niet alleen over straat. Haar man moet altijd meelopen als ze na zonsondergang ergens moet zijn. In Shenzhen is het nog erger, zegt ze. Shenzhen, de zusterstad van Hongkong op het Chinese vasteland, is het Wilde Oosten van China. Toen Deng. Ook op deze dag Kondigde de Sovjet-Unie in 1984 een boycot aan van de Olympische Spelen in Los Angeles. 14 Oost-Europese landen en Cuba volgden het voorbeeld en organiseerden de Friendship Games. Xiaoping begin jaren tachtig langzaam de deur opende naar economische liberalisatie, werd Shenzhen een van de speciale economische zones waar met de vrije markt geëxperimenteerd mocht worden. Van een landbouwstadje groeide Shenzhen in twintig jaar tijd uit tot een megastad vol snelgebouwde torenflats, waar duizenden jongens en meisjes uit de boerendorpen kwamen werken in de fabrieken. Ze kwamen terecht in een meedogenloze jungle van uitbuiting en corruptie, van fabrieksbazen die identiteitsbewijzen innamen, te veel geld rekenden voor smerige logies en een schijntje uitbetaalden. Bazen die een arbeider die een fabrieksongeluk kreeg gewoon er uitgooiden, zonder vorm van compensatie. In Shenzhen lopen jonge migranten rond zonder geld, zonder bekenden, en met maar één arm of hand. Ze durven niet naar huis, want in de stad gingen ze snel geld verdienen dat ze mee naar huis zouden brengen. Ze overwegen zelfmoord of raken verloren in de onderwereld. In Shenzhen moet je oppassen met het dragen van sieraden, ze rukken de oorbellen van je oren, zegt Cilvia. Het weer Rangoon: 29 C / 25 C, regen Sandoway: 30 C / 25 C, regen Kalewa: 33 C / 27 C, regen In Shanghai hebben de veranderingen meer tijd gehad. Er zitten meer buitenlandse bedrijven, er is meer controle op de naleving van regels. En er is in Shanghai weinig jaloezie, zegt Ying, die oorspronkelijk uit Nanchang komt, arme mensen raken hier juist gemotiveerd door rijkdom, ze denken: dat kan ik op een dag ook bereiken. In Shanghai beweeg je je even gemakkelijk door de Franse concessie als door een miserabel migrantenwijkje. Je kunt er net als andere passanten een ontbijtje nuttigen van crêpe met ei en bieslook. Dat is een veiligheid die je in geen enkele andere metropool ter wereld vindt. 1. Het weer New York: 17 C / 12 C, regen Dallas: 28 C / 20 C, zonnig San Francisco: 24 C / 10 C, zonnig

8 8 Buitenland Verenigde Staten Presidentsverkiezingen Jan Modaal herkent zich niet in Obama Gaat ras een rol spelen als Barack Obama straks tegenover John McCain staat? Obama had tot nu toe moeite de blanke arbeider achter zich te krijgen in de race om het Witte Huis. Peter Schong Ja, ras speelt nog een rol in onze samenleving. Dat kan niemand ontkennen. Wordt ras bepalend in de verkiezingen? Nee, want ik weet zeker dat Amerikanen kijken welke kandidaat hun problemen het beste kan oplossen. Aldus Barack Obama onlangs op Fox TV. Al vanaf het begin van zijn campagne presenteert hij zich als een eenheidskandidaat die boven raciale scheidslijnen en maatschappelijke tegenstellingen uitstijgt. Was een zwarte president van de Verenigde Staten altijd ondenkbaar, nu lijkt het geen utopie meer. Maar het lukte Obama tijdens de voorverkiezingen in Indiana, Ohio en Pennsylvania, niet de overwegend blanke arbeidersbevolking achter zich te krijgen. En 70 procent van de Amerikaanse kiesgerechtigden is blank. Maakt Obama in november kans tegen de Republikein John McCain? Het Amerikaanse tijdschrift Newsweek peilde onlangs dat 19 procent van de kiezers vindt dat Amerika nog niet toe is aan een zwarte president. Het percentage kiezers dat ras van belang vindt, is relatief klein, maar als Barack Obama won de voorverkiezingen in North Carolina maar verloor nipt in Indiana. REUTERS het in november een nek-aan-nekrace wordt, kan huidskleur de doorslag geven. Mogelijk is het aantal kiezers dat niet op Obama stemt omdat hij zwart is, in werkelijkheid veel groter; mensen komen er nou eenmaal liever niet voor uit dat huidskleur een rol speelt in het stemhokje. Dit is het zogenoemde Bradley-effect, naar de zwarte burgemeester van Los Angeles die in 1982 bij de verkiezingen om het gouverneurschap van Californië in de peilingen voorlag en toch verloor. Maar de vrees van de Democraten voor Obama s verkiesbaarheid is misschien onterecht. Er zijn namelijk ook veel onderzoeken, cijfers en statistieken die het tegendeel beweren. Zo wijst de peiling van Newsweek ook uit dat slechts 3 procent van de blanken omdat hij zwart is niet op Obama zal stemmen. Dat Obama de blanke kiezer niet zou aanspreken komt niet zozeer door zijn huidskleur, maar vooral omdat hij als elitair wordt beschouwd. De lunch box crowd, de Amerikaanse Jan Modaal, herkent zich niet in de kosmopolitische en intellectuele Obama en deelt niet dezelfde normen en waarden. Obama s verspreking dat veel lager opgeleide Amerikanen verbitterd grijpen naar wapens en religie, helpt natuurlijk niet. En dan is er nog de affaire Jeremiah Wright, Obama s radicale zwarte dominee, waarmee Obama veel blanke kiezers tegen zich in het harnas heeft gejaagd. Obama heeft echter in voldoende lelieblanke staten gewonnen: hij begon zijn zegetocht in Iowa. De gezaghebbende opiniepeiler Pew Research Center constateerde bovendien in staten met een kleine zwarte gemeenschap, zoals Wisconsin, een omgekeerd Bradley-effect : Obama won tegen de verwachtingen in. De vraag of Amerika klaar is voor een zwarte president, kan met ja beantwoord worden, zegt Amerikakenner Frans Verhagen. Al jaren bekleden zwarten hoge bestuursfuncties. Zo was Tom Bradley 20 jaar burgemeester van Los Angeles, er zijn zwarte senatoren (Obama zelf) en de laatste jaren waren er twee zwarte ministers van Buitenlandse Zaken. Verhagen: Blijkbaar geeft de geschiktheid van de kandidaat de doorslag. CENTRAAL DINSDAGOCHTEND, UUR

9 Economie 9 Distributie UPS transporteert eeuwenoud terracottaleger Geen orka te groot om op de post te doen Het terracottaleger gaat van boord in Ontario. UPS Documenten, orka s, grote of kleine pakjes: het kan allemaal. Met een uitgekiend distributiesysteem levert pakketservice UPS dagelijks miljoenen zendingen wereldwijd af. Lieke van den Brink KEULEN United Parcel Service (UPS) werkt met een brede definitie van het woord pakket. Maandag vloog het bedrijf een 2200 jaar oud Chinees terracottaleger van Shanghai naar een museum in Californië. De komende twee jaar zal UPS de expositie naar diverse Amerikaanse musea vervoeren. Pakketdienst UPS heeft een eigen kijk op efficiëntie. Pakjes worden per schakel in de reis met zo klein mogelijke vervoermiddelen en het liefst over de grond verplaatst. Zo wisselt de zending meerdere keren per reis Het pakje wisselt per reis meerdere keren van transportmiddel. Of van bestuurder. Chauffeurs wisselen halverwege van truck en keren weer om. van transportmiddel. Of van bestuurder. De ene chauffeur rijdt weg in Hamburg en de ander in München. Op de helft van de route wisselen ze van truck zodat ze die dag nog gewoon terug naar huis kunnen. Rond middernacht klinkt het in het Europese UPS-sorteercentrum in Keulen alsof er honderden wasmachines staan te centrifugeren. De eindeloze, grijze transportbanen verdwijnen alle kanten op. Veelal bruine, kartonnen doosjes worden zorgvuldig langs de grotendeels computergestuurde route geleid. Camera s draaien de pakketjes in de gewenste positie, scanners lezen de barcode en zorgen per pakje voor de juiste afslag. Ooit begonnen als boodschappenservice te voet; een aantal jaar geleden verantwoordelijk voor het vervoer van orka Willy uit de film Free Willy. UPS werd in 1907 opgericht door twee Amerikaanse tieners die vonden dat een handige manier van pakketjes bezorgen ontbrak. Ze leenden honderd dollar en de formule sloeg aan. Een eeuw later, in 2007, behaalt het bedrijf wereldwijd een omzet van 49,7 miljard dollar en verstuurt het vier miljard pakjes en documenten. Met 268 vliegtuigen is UPS Airlines nu de negende luchtvaartmaatschappij van de wereld. Terwijl Keulen slaapt, komt even verderop het belangrijkste knooppunt van UPS in Europa tot leven. Alsof het om een geheime missie gaat, is het een komen en gaan van UPS-vliegtuigen op luchthaven Köln- Bonn. Tussen elf uur s avonds en vijf uur s nachts werkt het centrale sorteercentrum op volle toeren om de bezorging van die dag voor te bereiden. Op het vliegveld in het westen van Duitsland landen iedere dag 38 vliegtuigen, gevuld met pakjes uit heel Europa. Alle pakketten uit de vliegtuigen worden het m² grote sorteercentrum ingestuurd. Dezelfde poststukken komen de uren erna, ingedeeld op bestemming, weer naar buiten. Ze worden opnieuw in de vliegtuigen geladen en vertrekken naar één van de tweehonderd bestemmingen waar UPS werkt. Zo kunnen de bruine wagens later die dag de zendingen op de afgesproken tijd afleveren. Een kleur bruin waar UPS patent op heeft overigens. Een Amsterdamse klant die de UPS-chauffeur een pakketje voor Washington geeft, heeft waarschijnlijk geen idee welke weg het doosje in de daarop volgende uren aflegt. De UPSwagen rijdt naar een sorteercentrum in Amsterdam waar het pakket in een vrachtwagen naar de air hub in Keulen belandt. Van daaruit vliegt het naar een sorteercentrum in de Verenigde Staten waar het via nog twee wagens bij de voordeur van de geadresseerde aankomt. De weg die pakjes afleggen op de dertig kilometer lange transportbanden in Keulen is afhankelijk van de vorm, de omvang en het gewicht. Met een enorme snelheid verplaatsen en ritsen de doosjes op de pakkettensnelweg. Mocht een band blokkeren, dan neemt een andere het over. Per uur kunnen pakjes worden gesorteerd; dertig per seconde. De vloeren in het sorteercentrum bestaan volledig uit stevige roosters waardoor tot een aantal verdiepingen lager en hoger de wirwar van lopende banden zichtbaar is. Knipperende rode lichten verraden de vele scans die de pakjes op verschillende punten controleren en sturen. Zo is het onwaarschijnlijk dat een zending verdwaalt. Door alle checks is een pakje eenvoudig te traceren. Ook de klant kan via internet de reis van de zending bijhouden. In 2003 startte de uitbreiding en nieuwbouw van het sorteercentrum in Keulen, dat nu verdeeld is over twee hallen. Als de verbouwing compleet is, kunnen pakketten per uur worden verwerkt. Om vijf over twee taxiet een vliegtuig met bestemming Philadelphia, Verenigde Staten naar de startbaan. Netjes op tijd. 1 Onderzoek Thuiswerken is in Nederland niet populair: liever op kantoor dan op de bank Redactie economie Een dagje thuiswerken is in Nederland nog ongebruikelijk. Eén op de tien werknemers doet dit één of meerdere keren per week, blijkt uit onderzoek onder 2500 Nederlanders. Een iets groter aantal 20 procent werkt één tot drie keer per maand thuis. Flexibel werken staat hoog op de sociale en politieke agenda, onder meer omdat telewerken files kan verminderen. Je zou verwachten dat er meer flexibiliteit zou zijn. Maar als puntje bij paaltje komt, kiezen de meeste werknemers toch voor werken bij de baas, zegt Jelle Attema van EPN, een platform voor de informatiesamenleving. Hij vindt de resultaten opvallend omdat 40 procent van de Nederlanders kenniswerker is. Zij vinden contact met collega s en overleg op de werkvloer belangrijk, en verkiezen daarom vaak het kantoorbureau boven de huiskamerbank. Bovendien is thuiswerken niet altijd een eigen keuze: veel bazen zijn er niet happig op om hun medewerkers niet meer op kantoor te hebben. Een andere vorm van thuiswerken is wél populair, namelijk het en of bellen buiten kantooruren. Zeventig procent van de werknemers zegt wel eens buiten de reguliere kantoortijden te werken. Maar een kleine groep 9 procent zegt dat gezin en vrienden écht te lijden hebben onder deze extra bereikbaarheid. 1 Thuiswerken is nog uitzonderlijk. SNS Budget Hypotheek nu ook op basis van Banksparen SNS Budget Hypotheek Als je een huis koopt, wil je natuurlijk wel een hypotheek waar je zo min mogelijk voor betaalt. Daarom is er nu een SNS Budget Hypotheek op basis van Banksparen. Dat is een hypotheek met geblokkeerde spaarrekening waarbij je geen overlijdensrisicoverzekering hoeft af te sluiten. En dat levert je dus lagere maandlasten op. Al zijn die toch al erg laag bij een SNS Budget Hypotheek omdat je alle extra s weglaat die je niet nodig hebt. Meer weten? Kom langs op een SNS Kantoor. Of kijk op snsbank.nl. Een Budget Hypotheek op basis van Banksparen is ook verkrijgbaar bij SNS Regio Bank. Kijk snel op snsregiobank.nl. met nog lagere maandlasten

10 10 Economie De financiële sector gelooft weer in zichzelf. Beurs Beurs Vandaag Stijgende voedselprijzen Verdienen aan honger Honger naar rendement, letterlijk. Met de stijgende voedselprijzen lopen de winsten van beleggers in soft commodities hard op. Binnenlopen op de voedselcrisis, kan dat wel? De Nederlandse politiek blaast ook nog wel eens hoog van de toren als het om financiële excessen gaat, maar de primeur gaat nu naar België. Het was een kwestie van tijd dat er morele verontwaardiging zou ontstaan dat beleggers en speculanten fors verdienen aan de almaar stijgende voedselprijzen. Daarmee zouden ze medeverantwoordelijk zijn voor de honger en armoede van mensen waar ook ter wereld, die zich eenvoudigweg geen eten meer kunnen permitteren.. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP Zakenbank Morgan Stanley stelde gisteren een lijstje prijsstijgingen over dit jaar samen. Een greep, omgerekend in euro s: Graan: +12,7% Tarwe: +81,2% Koffie: +223,0% Soja: +70,9% Zonnebloemolie: +122,3% Palmolie: +64,2% Het Panel STELLING: EENRICHTINGSVERKEER AEX 111 Vreemde beurs? De economische situatie in Europa verslechtert zienderogen, de inflatie is hoog, grondstoffen zijn peperduur, veel bedrijfscijfers vallen tegen, maar de brede markt lijkt maar één kant op te kunnen: omhoog. Wat denkt u ervan? Optimisme Positieve geluiden uit financiële sector Dieptepunt crisis lijkt voorbij Is de maand mei het keerpunt in de kredietcrisis? Die vraag volmondig met ja beantwoorden is riskant, maar er is voor het eerst uitzicht op een einde aan de malaise. Jan-Hein Strop Een lange, barre winter, waarvan het einde maar niet in zicht is zo heeft de kredietcrisis er sinds augustus vorig jaar uitgezien. Niemand die wist hoeveel ellende er nog zou komen, geen bank die een andere bank nog geld wilde uitlenen. Voor het eerst sinds het uitbreken van de crisis lijkt er ruimte voor voorzichtig optimisme. Gisteren zei de minister van Financiën van de VS Henry Paulson in de Wall Street Journal dat het ergste waarschijnlijk achter ons ligt. John Thain, de CEO van zakenbak Merrill Lynch, sloot zich hierbij aan en stelde gisteren dat de ernst van de crisis afneemt, ook al Rijst staat niet in het lijstje, maar verdubbelde ongeveer in prijs dit jaar. Suiker en thee werden bij wijze van schrale troost iets goedkoper. Twee Belgische Kamerleden van de Parti Socialiste (PS) dienen nu een resolutie in om beleggingsproducten aan banden te leggen. Het gaat daarbij om producten die als enig doel hebben te speculeren op de stijging van de voedselprijzen. Volgens de Belgische krant De Tijd richten ze hun pijlen vooral op bankverzekeraar KBC. Haal voordeel uit de stijging van de voedselprijzen, luidt de slogan van KBC voor een beleggingsverzekering. Volgens KBC is hier niets amoreels aan. Dergelijke producten spelen in op een marktrealiteit, namelijk de sterk gestegen landbouwprijzen. Het rendement van dit product hangt af van de prijsontwikkeling van zes landbouwproducten: cacao, koffie, suiker, maïs, soja en tarwe. In Nederland zijn talrijke soortgelijke producten verkrijgbaar bij de grote banken en effectenhuizen. ABN Amro verkoopt zogeheten turbo s op cacao, koffie, maïs, suiker, soja en nu ook rijst. Op verzoek van veel particuliere beleggers, meldt ABN Amro zelf over de laatste. Beleggingsfondsenhuis Schroders beheert Droom CEES SMIT (VERMOGENSBEHEERDER TODAY S BEHEER) 111 De markt heeft niet altijd gelijk, anders zouden de beurzen geen grote correcties laten zien. Wat er nu aan de hand is, is een mooi voorbeeld van optimisten die hardnekkige problemen negeren en zonder twijfel binnenkort wakker worden uit hun droom. De enige vraag is alleen wanneer. 1 blijft de economische groei onder druk staan. Het zijn natuurlijk uitspraken zeker die van minister Paulson die een psychologisch effect beogen. Als de financiële sector weer gelooft in zichzelf, houdt het probleem snel op te bestaan en zijn banken weer bereid elkaar krediet te verstrekken het definitieve begin van de lente. Een gunstig teken in dit opzicht is de deal tussen de noodlijdende Zwitserse bank UBS en het Amerikaanse Blackrock. Laatstgenoemde bevestigde dinsdag dat het voor 15 miljard dollar een groot pakket sub prime hypotheekschulden de leningen waar alle ellende mee is begonnen koopt van UBS. Hoera, riepen analisten, die de verkoop zien als het bewijs dat de bodem wellicht is bereikt. Allard Bruinshoofd, macro-econoom bij de onderzoeksafdeling van Rabobank Nederland, is blij met de ontwikkelingen. We lijken door de ergste ellende heen te zijn. De meest een Agriculture Fund, dat louter en alleen in futures handelt op landbouwproducten. Andere beleggingsproducten op soft commodities zijn er in overvloed. De Nederlandse effectenhuizen en hun buitenlandse collega s hebben bijna allemaal een of meerdere agri- of soft commodity notes in de schappen liggen, waarmee beleggers direct of indirect profiteren van stijgende prijzen. Beleggingadviseur en productenspecialist Marcel Tak heeft ze voor beleggerswebsite IEX.nl Hosanna CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS) 111 Het lijkt een typische bearmarket rally, oftewel een korte opgang binnen een langere neergang. Het is vooral gedragen door een herstel van het sentiment. Half maart zag niemand het meer zitten en nu is het weer hosanna. Wat me wel meevalt, zijn de winstcijfers, maar wat niet is, kan nog komen. 1 pessimistische scenario s zijn verwerkt in de prijzen op financiële markten. Het is zo somber, dat het vanaf nu alleen nog maar kan meevallen. Ook op de Amerikaanse huizenmarkt gloort er volgens Bruinshoofd weer hoop. We zijn voorbij het hoogtepunt van de sub prime resets (omzetten van lage rentetarieven van riskante hypotheken naar hogere tarieven, red.). Dan mag je verwachten dat de gedwongen verkoop (van huizen waarvan de eigenaar de rente niet meer kan betalen, red.) zal dalen: een voorwaarde voor herstel van de huizenmarkt. Hiermee is natuurlijk niet gezegd dat de Amerikaanse economie een zachte landing beleeft. Bovendien kan er nog van alles misgaan, zeker bij financiële partijen als hedgefondsen, waarvan het nog niet duidelijk is hoeveel ze te lijden hebben onder de crisis. Een lente dus, maar wel een hele prille. 1 allemaal gerecenseerd. Wat vind Tak van het morele aspect van beleggen hierin? Ik vind het onzin om beleggers de schuld te geven van de prijsexplosies. In eerste instantie is de trend dat de voedselprijzen stijgen door te grote vraag en te weinig aanbod. Die trend wordt nu hooguit versterkt door speculanten die letterlijk een graantje mee willen pikken. Decennialang wereldwijd verwaarloosde landbouwpolitiek lijkt me eerder de schuldige. 1.. Alanfaas 111 Alanheri, zadenhandelaar aan de Amsterdamse beurs, heeft een nieuwe topman: Frans Faas. Deze recalcitrante aandeelhouder, inmiddels met zijn vehikel Recalcico goed voor 60% van de aandelen, heeft het roer overgenomen van Rik Alkemade. Faas is zo alleenheerser geworden, want de raad van bestuur bestaat nu nog maar uit één persoon: Faas zelf. 1.. Logisch PETER VAN KLEEF (SENIOR EDITOR IEX) 111 Het lijkt erop dat de markt zich realiseert dat ze in januari met AEX 400 overdreef. Het huidige herstel is indrukwekkend. Al met al staat de index nog steeds lager dan op 1 januari. Omdat de meeste kredietpijn achter ons ligt en de beurs vooruit blikt, is een verdere stijging logisch. 1

11 Wetenschap 11 Gezondheid Kankerbestrijding De strijd gaat door Uitroken, boycotten, verhongeren: de oorlog tegen kanker gaat door. Zeven veelbelovende initiatieven. Marcel Hulspas 1. Verhit de tumorcel! Tumorweefsel is niet goed in staat om warmte af te voeren; althans, niet zo goed als gezond weefsel. Dat is het geheim achter warmtetherapie. Door tumorcellen zo gericht mogelijk te verhitten, leggen ze het loodje, terwijl omringende gezonde weefsels de hittegolf kunnen doorstaan. Warmtetherapie is niet nieuw en is vooral nuttig in combinatie met bestraling (een terrein waarop ook grote vorderingen worden gemaakt) en chemotherapie. Afgelopen maart is in Amsterdam het Centrum Hyperthermie van start gegaan, een kliniek waar patiënten met deze therapie kunnen worden behandeld. 2. Smeer hem in! We liggen graag in de zon en gaan steeds vaker naar exotische vakantieoorden. Onze huid kan daar slecht tegen. Deskundigen waarschuwen dat we straks te maken krijgen met een epidemie van huidkanker. Volgens sommigen krijgt een op de zes Nederlanders hier mee te maken. Nu al krijgen jaarlijks zo n twintigduizend Nederlanders te horen dat ze de veelvoorkomende huidkankervariant superficieel Basaalcarcinoom (sbcc) hebben. Dergelijke tumoren worden nog vaak operatief verwijderd, wat tijdrovend is en duur. Bovendien kunnen er littekens achterblijven. Sinds kort is er echter een crème tegen deze vorm van kanker: Aldara. Het actieve bestanddeel Imiquimod is een Immune Response Modifier (IRM), een aanjager van ons immuunsysteem, dat hierdoor wordt aangezet de kankercellen van binnen uit op te ruimen. 3. Slik een vaccin! Vaccineren tegen kanker het kan al en het wordt steeds belangrijker. Een eerste mogelijkheid is dat we ons afweersysteem door middel van vaccins wapenen tegen virussen die het ontstaan van kanker bevorderen. Begin april stelde de Gezondheidsraad voor een dergelijk vaccin tegen het papillomavirus dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken, op te nemen in het landelijk vaccinatieprogramma. De kans dat jonge vrouwen deze vorm van kanker krijgen, kan zo flink worden gereduceerd. Maar het is zeker ook mogelijk om bij mensen die reeds kanker hebben, het afweersysteem door vaccinatie alsnog aan te zetten de kankercellen steviger aan te vallen. Het afweersysteem herkent kankercellen vaak niet als vreemd maar daaraan valt wel wat te doen. Tientallen firma s werken momenteel aan de ontwikkeling van vaccins, op basis van moleculen onttrokken aan de wanden van kankercellen die het afweersysteem wakker moeten schudden. Veel van deze vaccins verkeren inmiddels in fase 3, wat betekent dat ze uitgetest worden op grote groepen mensen. Als ze effectief blijken te zijn, kunnen deze vaccins redelijk snel op de markt komen. 4. Gooi ze in de war! Tumorcellen blijven zich maar delen. Daarom is er een (op het eerste gezicht) eenvoudige methode om ze uit te schakelen: honger ze uit. Kleine stukjes genetisch materiaal, sirna genaamd, kunnen genen stilleggen ook genen die voor de cellulaire stofwisseling onmisbaar zijn. Verschillende bedrijven werken aan deze mogelijkheid. Alnylan Pharmaceuticals experimenteert momenteel met een geneesmiddel (werknaam ALN-VSP01) bestaande uit twee van dergelijke moleculaire spaken in het wiel van de stofwisseling. Het is echter lastig om deze stukjes sir- NA ongedeerd binnen de tumorcel te krijgen. Liposomen (vetbolletjes) zijn mogelijk de oplossing. 5. Maak ze zelf ziek! Virussen dringen cellen binnen en vermenigvuldigen zich binnen de cel, gebruikmakend van het aldaar aanwezige genetisch materiaal. Door deze piraterij gaat de cel uiteindelijk ten gronde en kan een nieuwe generatie virusdeeltjes zich gaan verspreiden. Als het om de keuze van hun slachtoffer gaat, kunnen virussen echter behoorlijk kieskeurig zijn. Verschillende bedrijven werken momenteel aan de ontwikkeling van virussen die uitsluitend en alleen geïnteresseerd zijn in tumorcellen en straks in te zetten zijn tegen bepaalde vormen van kanker.. MARCEL HULSPAS D Warmtetherapie, een crème tegen huidkanker, slimme chemotherapie Lachen is verdacht. Geheugenknop Medewerkers van computergigant Hewlett-Packard zijn er in geslaagd een memristor te maken, een schakelaar die onthoudt hoeveel lading wegvloeit wanneer de schakeling wordt uitgeschakeld. 7. Zet ze uit! In veel gevallen wordt een cel een tumorcel doordat er in het genetische materiaal een mutatie is opgetreden die ertoe heeft geleid dat de cel zich voortdurend gaat delen. In andere gevallen is het precies andersom: de gezonde cellen zijn in principe in staat om zich voortdurend te delen, maar deze impuls wordt onderdrukt door speciale genen, de tumor suppressor genes. Die genen moeten dan wel aan staan. Als dat niet het geval is (door een beschadiging hier en daar, bijvoorbeeld), dan houdt niets de cellen meer tegen en wordt rustig weefsel tumorweefsel. De uitgevallen suppressorgenen moeten dan weer zo snel mogelijk aan worden gezet. Er zijn momenteel twee van dergelijke epigenetische geneesmiddelen op de markt. Beide herstellen een veel voorkomend biochemisch ongeval: ze vangen een enzym dat de suppressorgenen blokkeert. Naarmate we meer te weten komen over de mechanismen achter bepaalde kankersoorten, zullen er ongetwijfeld meer van deze geneesmiddelen komen. 1 at televisiekijken dom maakt, is al heel lang bekend. De voornaamste oorzaak is dat mensen de televisie imiteren. Laat kinderen naar een vechtfilm kijken en ze gaan elkaar daarna te lijf. Laat mannen naar een vrouwonvriendelijk programma kijken en hun minachting voor het andere geslacht kent enige tijd geen grenzen. Gelukkig duren die effecten maar kort. Eenmaal terug in de werkelijkheid past de tijdelijk verdomde kijker zijn opinies al snel weer aan. Maar het is een effect waar bezorgde politici en allerlei actiegroepen graag gebruik van maken. Verhalen over blijvende domheid veroorzaakt door de buis dienen met een grote korrel zout te worden genomen. Bijvoorbeeld het bericht dat mensen die veel tv-comedy s kijken, geen zin hebben om psychiatrische hulp te vragen. Dat was de uitkomst van een onderzoek aan de Iowa State University, waarbij 369 studenten werden ondervraagd over hun kijkgedrag en hun houding ten opzichte van psychiatrische hulp. Hoe meer comedy s ze zien, Goed onthouden De mogelijkheid memristors te maken werd in 1971 geopperd door Leon Chua. 6. Leg ze stil! Chemotherapie is vaak een tweesnijdend zwaard. De stoffen die worden gebruikt, beschadigen meestal veel meer dan alleen maar tumorcellen. Veel wetenschappelijk onderzoek is dan ook gericht op het gedoseerd toedienen van chemo-therapeutica, in combinatie met andere therapievormen. Maar het kan slimmer. Het bedrijf Johnson & Johnson test momenteel een chemotherapeuticum genaamd Tipifarnib, dat twee voordelen heeft: het is niet zo agressief als ouderwetse middelen, dus minder risicovol in gebruik, en het vernielt één specifiek eiwit dat juist bij de vermenigvuldiging van kankercellen een grote rol speelt. De groei van de tumor kan zo worden vertraagd wat meer tijd en kansen geeft. des te minder behoefte ze hebben aan de psychiater en des te lager hun opinie over dat vak. Dat komt, denken de onderzoekers, doordat psychiaters in comedy s altijd als verwarde, hulpeloze types worden afgeschilderd. Denk maar aan Frasier. De media hebben het dus weer gedaan. Maar als die onderzoekers gelijk hebben, is er veel meer aan de hand. Dan vinden comedy-kijkers alle mannen domme, emotioneel verwarde stumperds, alle vrouwen licht hysterische warhoofden en alle kinderen hondsbrutale ettertjes. Want zo worden ze in comedy s altijd afgeschilderd. Nee, de echte verklaring voor die lage waardering voor psychiaters is natuurlijk dat comedy-kijkers nooit psychiaters zien. Ze kennen ze alleen uit comedy s. En dat komt weer doordat ze geen psychiaters nodig hebben. Het is wellicht pijnlijk voor de beroepsgroep, maar lachen is nog steeds gezonder dan Prozac. De onderzoekers hebben iets slims bedacht: als televisie zo invloedrijk is, moeten ze daar misschien campagne voeren ter verbetering van het imago van de beroepsgroep. Dus na weer zo n pijnlijke aflevering van Frasier een spotje met Depressief? Kom naar de psychiater! Om Frasier te citeren: You re not dumb; you just missed the point entirely. 1 marcel.hulspas@depers.nl. Slaapje doen Memristors maken het mogelijk systemen die tijdelijk niets te doen hebben stil te leggen, waardoor ze geen restwarmte produceren, om ze daarna probleemloos weer in hun oude toestand op te starten.

12 12 Het Verhaal IK HOEF NIET MIJN HELE LEVEN DANK JE WEL TE HOREN Wat beweegt mensen om een nier af te staan aan een onbekende? Het is het mooiste cadeau dat je ooit kunt krijgen. Floor van Dijck Jordi Rietman (24) werkte in het buitenland in de bloemenverkoop tot zijn lichaam het van de ene op de andere dag compleet begaf. Toen hij na twee dagen uit coma ontwaakte, bleek dat hij een half jaar had rondgelopen met een extreem hoge bloeddruk, waardoor zijn nieren niet meer werkten. Vanaf dat moment, twee jaar geleden, is hij nierpatiënt. Zijn moeder zou een nier geven, maar die bleek niet geschikt. Jordi kwam op de wachtlijst terecht voor een donornier. Jan Sommer (77) was op bezoek bij zijn schoonzus, toen hij zag dat bij een huis aan de overkant van de straat een vrachtwagen medische apparatuur aan het uitladen was. De overbuurjongen was nierpatiënt, vertelde de schoonzus. Jan, die in een rolstoel zit maar verder gezond is, twijfelde geen moment: Hij mag mijn nier hebben. Die jongen was Jordi. Iemand die een nier geeft aan iemand die geen familie is, of zelfs niet eens een vriend. Het komt steeds vaker voor. Het aantal onverwante niertransplantaties groeit sterk, zo blijkt GRATIS DELL LAPTOP + MOTOROLA F3 200 belminuten 200 sms Vodafone Basis 22 euro - 2 jaar uit cijfers van de Nationale transplantatiestichting. Terwijl het aantal verwante transplantaties in de eerste drie maanden van 2008 gelijk bleef ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, vonden er 41 procent meer onverwante niertransplantaties plaats. Dat maakt dat de meeste nierdonaties van levende donoren in 2008 niet die tussen familieleden waren. Bij leven een nier doneren klinkt als een verregaande ingreep, maar afgezien van een pittige operatie voor de donor, waarna het lichaam moet wennen aan het leven met maar één nier in plaats van twee, levert de donatie in de meeste gevallen op lange termijn geen schade op. Het is al bijna acht jaar geleden dat Sylvia Banken (46) een nier doneerde aan haar dorpsgenote Karin Wieringa (39). Sylvia voelt zich prima. Ik heb nooit last gehad en leef alsof ik twee nieren heb. Bang dat ze ooit zelf nierpatiënt wordt, is ze niet. Als er op links iemand bij me binnenrijdt, haal ik m gewoon terug, grapt ze. Karin had twee jonge kindjes toen ze na maanden kwakkelen met spoed in het ziekenhuis werd opgenomen: haar nieren waren aangetast door de GRATIS Dell Laptop + Motorola F3 OP=OP Dell Vostro 1000 Laptop: 2.0 Ghz processor 80 Gb Harde schijf 1024 Mb int. geheugen DVD-brander ziekte van HUS en werkten niet meer. Karins man, nichtje en vader boden zich meteen aan als donor, maar bleken niet passend. Sylvia hoorde het verhaal van Karin, die ze overigens alleen van gezicht kende, en stuurde een brief waarin ze zichzelf aanbood als donor. De nier van Sylvia bleek perfect geschikt en ook hun bloedgroep kwam overeen. Maar het ziekenhuis in Enschede waar Karin patiënt was wilde de operatie niet uitvoeren, omdat de vrouwen te verre kennissen waren. Sylvia: Ze waren bang dat ik er geld voor zou willen, ofzo. Sylvia bleef doorzetten en nam contact op met het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam waar ze hen wel wilden behandelen. Meneer Sommer werd door het ziekenhuis in Groningen afgewezen als donor, omdat hij te oud zou zijn. Zo kwamen ook hij en Jordi in Rotterdam terecht. Professor W. Weimar is transplantatiearts bij het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam en verantwoordelijk voor de transplantaties bij Karin en Sylvia en de aankomende operatie van Jordi en meneer Sommer. Dergelijke donor/ontvangercombinaties roepen inderdaad een aantal problemen en vragen op. Wij beschikken gelukkig over een team van dokters, psychologen, ethici en transplantatiecoördinatoren die deze zaken kan afwegen. Meneer Sommer geeft zijn nier, puur Fotobijschrift. CREDIT omdat hij iets wil geven. Ik hoef geen dankbaarheid, al zou ik het wel heel mooi vinden als de nier aan zou slaan. Ook zijn vrouw wilde aanvankelijk een nier geven, maar bij haar werd ontdekt dat ze kanker had aan die nier. Een geluk bij een ongeluk, omdat zij hiervoor succesvol geopereerd kon worden. Sommers volwassen kinderen hebben vrede met de beslissing van hun vader, maar ook hij ontmoette veel onbegrip: Mijn broer reageerde heel fel: Waar ben je mee bezig, je bent gek! Mevrouw Sommer vult aan: Maar we krijgen ook veel positieve reacties, mensen die bloemen sturen en die het geweldig vinden. Het voortraject valt hem In memoriam OUD-POLITICUS THIJS WÖLTGENS (PVDA) OVERLEDEN Oud-fractievoorzitter van de PvdA Thijs Wöltgens (64) is overleden. Wöltgens werd in 1977 voor de PvdA in de Tweede Kamer gekozen en bleef daar tot Hij werd in 1989 fractievoorzitter als opvolger van Wim Kok, die minister van Financiën werd in het derde kabinet-lubbers. Wöltgens zag in 1994 een jongensdroom in vervulling gaan toen hij de ambtsketen van Kerkrade kreeg omgehangen. Wöltgens was van 1995 tot 2002 lid van de Eerste Kamer. Ook was hij voorzitter van de Zuid-Limburgse Kamer van Koophandel, die hij in april 2005 verruilde voor de landelijke Vereniging van KvK s. Voor zijn laatste werkgever komt de dood van Wöltgens volkomen onverwacht. Dit is een enorme schok, zegt een woordvoerder. Hij heeft belangrijke vernieuwingen doorgevoerd en de Kamer van Koophandel nog meer een instituut voor ondernemers gemaakt. NOVUM Bestel direct telefonisch (van tot uur, lokaal tarief) Nier De nieren zuiveren ons bloed van afvalstoffen. Dat wordt afgevoerd via urine.. Donoren stimuleren Mensen die bij leven een nier doneren, moeten de rest van hun leven een gratis ziektekostenverzekering krijgen. Dat adviseerde de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) aan het kabinet.

13 Het Verhaal 13 Sylvia hoorde het verhaal van Karin, die ze overigens alleen van gezicht kende, en stuurde een brief waarin ze zichzelf aanbood als donor. De nier van Sylvia bleek perfect geschikt en ook hun bloedgroep kwam overeen. Sylvia Banken (links) doneerde een nier aan Karin Wieringa. FRANK GROEILIKEN wel zwaarder dan verwacht: hij staat al maanden paraat, want elk moment kunnen ze worden opgeroepen voor de operatie. We kunnen niets doen nu. De reacties op Sylvia s beslissing om haar nier af te staan aan Karin waren niet allemaal positief. Vooral haar huisarts en haar moeder zagen het niet zitten. Wat als er iets met jouw kinderen gebeurt?, zei mijn moeder. Maar iedereen mag zijn mening geven, ik bepaal zelf wat ik doe. Sylvia s motief was persoonlijk: Ik ben jaren geleden gescheiden terwijl de jongste van mijn vier kinderen nog geen jaar oud was. Ik heb toen zoveel hulp gekregen van de mensen om me heen, dat ik snel weer op de been was. Ik hoorde van de situatie van Karin en ik voelde meteen dat ik iets moest doen. Ik was ook van begin tot eind overtuigd dat het niet fout kon gaan. Op 5 december 2000 kreeg Karin de nier van Sylvia: Het mooiste cadeau dat je ooit kunt krijgen. Ik zeg vaak tegen andere mensen als ze me vragen hoe het gaat: Goed en dat dank ik aan Sylvia. De tranen schieten in Karins ogen, maar Sylvia moet niets van Karins dankbaarheid weten. Ik hoef echt niet mijn hele leven dank je wel te horen. Als ik iets heb, weet ik dat er ook iemand voor mij klaarstaat, dat is genoeg. Vroeger vonden er niet veel ongerelateerde transplantaties plaats, maar we zien de cijfers oplopen, vertelt professor Weimar. De eerste twintig jaar transplanteerden we eigenlijk alleen tussen partners, maar de laatste drie á vier jaar blijft het aantal partnertransplantaties gelijk en stijgen de aantallen onder de andere groepen. In 2002 bijvoorbeeld waren er 130 levende transplantaties tussen familieleden en 69 tussen ongerelateerden, in 2007 was die verhouding 186 tegen 172. Ongeveer 40 procent daarvan is partner, 20 procent is vriend of bekende, 15 procent altruïst, (mensen die aan een willekeurig persoon een nier afstaan) en 15 procent van de transplantaties vindt plaats via een ruilprogramma waarin bij een patiënt met een nietpassende donor een passend koppel wordt gezocht. Jordi heeft gemengde gevoelens bij het feit dat hij binnenkort de nier van meneer Sommer ontvangt. Hij is hem ontzettend dankbaar en dolblij, maar hij vindt het contact moeilijk. Jordi s eigen optimisme en de weigering om zielig te zijn zorgen ervoor dat hij liever gewoon afwacht wat hem te wachten staat dan dat hij heel veel stilstaat bij de komende operatie. Ik voel me niet zielig en ik hoef geen medelijden. Mensen denken dat ik heel ziek ben, maar dat valt best mee, ik heb een goed leven. Ik werk bij een golfbaan, heb mijn eigen ontbijtservice, ga stappen: ik leid het leven dat ik wil leiden. Alhoewel: Jordi moet zonder donornier de rest van zijn leven elke nacht aan het spoelapparaat. De twee in dit artikel genoemde donorkoppels zitten tussen vriendendonatie en samaritaanse donatie (het geven van een nier aan een vreemde) in, feitelijk neigen ze naar het laatste. Karin en Sylvia waren en zijn geen vriendinnen. Ze hebben heel verschillende persoonlijkheden en spreken elkaar nauwelijks. Eens per jaar herdenken ze de operatie met een etentje. De afstand ervaren de dames zelf eerder als positief. Sylvia: Binnen je familie is er meer emotie en nu heb je geen verplichtingen naar elkaar. Professor Weimar ziet ook vooral voordelen in nierdonatie door nietfamilieleden. Ik denk dat juist vrienden of bekenden die een nier afstaan gemotiveerder zijn dan donoren binnen het gezin, van wie mensen verwachten dat ze doneren. Ook Jordi is blij met de afstand. Naar meneer Sommer toe voelt hij zich niet schuldig, als een vriend hem een nier zou geven, zou hij dat gevoel misschien wel hebben. Professor Weimar is sterk voor meer promotie voor levend doneren. Het moet wel, met het huidige tekort aan postmortale organen. Nu haalt een kwart van de wachtlijst de operatie niet. Donatie bij leven heeft belangrijke voordelen. Een nier van een levende donor gaat twee keer zo lang mee als een postmortaal orgaan: tegen 9-10 jaar. Ook bij Karin. Na acht jaar werkt de nier van Sylvia nog steeds prima, al heeft ze wel last van de bijwerkingen van de medicijnen die ze de rest van haar leven moet blijven slikken. Jordi en Jan Sommer staan nog steeds op de wachtlijst voor hun transplantatie. Het eerste wat Jordi gaat doen als hij zijn nieuwe nier heeft: Op vakantie, naar Curaçao. En snel op mezelf wonen. Jordi s vader heeft vorige week de muren van het huis van meneer en mevrouw Sommer gesausd, als verrassing en toch alvast als bedankje. 1 Meer informatie vindt u op Fraude TOT TWEE JAAR CEL GEËIST TEGEN GLAZENWASSERS Het Openbaar Ministerie heeft gisteren in hoger beroep celstraffen tot twee jaar geëist tegen acht verdachten in de zaak tegen frauderende glazenwassers. Eerder legde de rechtbank in Den Haag de verdachten straffen op van maximaal drie jaar cel, waarvan een voorwaardelijk. Het achttal vormde volgens het OM tussen januari 2000 en april 2006 een criminele organisatie die zich bezighield met afpersing, heling en belastingfraude in de glazenwasserbranche. De mannen gaven alleen toestemming aan glazenwassers om ramen te lappen in hun straten als ze een percentage van de opbrengst kregen. Daarmee zouden ze ongeveer 30 procent van de opbrengsten hebben gekregen, wat ze niet opgaven aan de Belastingdienst. De verdachten hadden beroep aangetekend na hun veroordeling. De geëiste straffen variëren van twee jaar tot 180 dagen cel.. Masterplan orgaandonatie De Coördinatiegroep Orgaandonatie heeft een Masterplan Orgaandonatie opgesteld. Hierin staan alle activiteiten uitgewerkt die worden ondernomen om het tekort aan donororganen terug te dringen. Klink Minister Klink komt half juni met een kabinetsstandpunt over orgaandonatie. Comedy aan de Rijn, het grootste comedy en cabaret festival ooit in Nederland gehouden begint vrijdag 9 mei en loopt tot zaterdag 17 mei. In een prachtige theatertent in Rhenen aan de Rijn, met 2500 zitplaatsen spelen Najib Amhali, Herman van Veen, Tineke Schouten, Jan Jaap van der Wal, Sanne Wallis de Vries, Ronald Goedemondt, de Vliegende Panters, cabaret Schudden, Speelman, Karin Bloemen en Cor Bakker. Er zijn voor sommige voorstellingen nog kaartjes te reserveren tegen de last-minute aanbieding van twee halen, één betalen, ( 9,75) Ga naar

14 14 Puzzels ZWEEDS RAADSEL: opheffen woonschip afgelopen Engelse stof gravure korte kous behandelen wiel boei Chinese vermicelli 6 2 rivier in Egypte specerij flesvormig hout paardje 3 langs land in Zuid- Amerika 7 deel van het oog 1 rivier in Italië waterkering schaatsterm eetgerei krombaangeschut toneelspeler schaamte 4 insect spie 5 CRYPTOGRAM HORIZONTAAL: 1. Geen orginele transactie (8); 4. De pot verwijt 'm dat hij slaapt (8); 6. Ging na verloop van tijd achteruit (4); 8. Dienstverlening waar men slag van heeft (7); 9. Hoe men haar kortwiekt (4); 10. Tochtig beest? (8); 11. Geeft uitzicht aan een vlinder op zolder (8). VERTICAAL: 1. De lay-out die ik helemaal gebruik (6); 2. Door een adres van streek (6); 3. De houding na zo'n tocht is niet democratisch (7); 5. Hijsinrichting voor mensenarbeid (7); 6. Nog even en het is goed! (6); 7. Net voor een opstootje in het vizier (6). OPLOSSINGEN VAN GISTEREN Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Barbaren; 4. dansclub; 6. raam; 8. liefste; 9. knot; 10. spanning; 11. onderuit. VERTICAAL: 1. Badpak; 2. basalt; 3. rolpens; 5. bosrand; 6. renner; 7. mangat. Zweeds -c-s-l-fblinderen -ino-veen veger-uso -n-sak-tatm-lepra -eel-beek kleiaarde -els-bier PRELUDE Optische illusie De foto s zijn gelijk. De illusie volgt eruit dat onze hersenen de twee foto s behandelen alsof het een deel van een enkele scene is. Eigenlijk is dit een regel die ook bij perspectief werkt. Twee aangrenzende gebouwen zie je van grote afstand ook als één. BRAINSNACK SUMBRERO Kakuro & Sumbrero Kakuro van gisteren Geef de coördinaten van het ontbrekende blauwe en groene blokje. Antwoord als bijv. met blauw C7 en groen A Bij onderstaande kakuro vormen de getallen in de zwarte driehoekjes de som van cijfers van 1 tot en met 9, die horizontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden ingevuld. De Sumbrero links is een drieweg-kakuro waarbij de getallen in de driehoekjes de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes moeten worden ingevuld. De 0 doet helemaal niet mee. Per som mag elk cijfer maar één keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of Sumbrero van gisteren SUDOKU SUDOKU SUDOKU KAKURO Boek je vakantie op Holidot.com en win een 5* vakantie in Spanje! Ga voor meer informatie naar Holidot.com LEZERS COLUMN Puberdiscriminatie mijncolumn@depers.nl Justine Versteegh Albert Heijn is in mijn achting gedaald. De sympathieke supermarktketen met haar geestige reclames is veranderd in een kleinzerige, ambtelijke instelling. Sinds kort voeren zij een beleid, afgestemd op middelbare scholieren. De pauzes van de scholen schijnen voor veel overlast te zorgen en daartegen moet worden opgetreden. Elke middag om uur staat er een Albert Heijnmedewerker bij de deur om de jeugdige zoetekauwen tegen te houden. Dranghekken worden nog net niet uit de kelder gehaald om de zee van opdringerige rugzakken buiten de deur te houden. Als ik op een woensdagmiddag in februari boodschappen wil doen, zie ik de menigte al van verre staan. De sfeer is er naar alsof er ieder moment een filmster naar buiten kan komen lopen. Met moeite baan ik mij een weg door de grote concentratie hormonen. Nietsvermoedend wil ik binnenstappen totdat een hand mij in de schouder knijpt en mij terug naar buiten duwt: Het is uur, wil je gewoon even buiten bij de rest van je klasgenoten wachten?, klinkt een zware mannenstem. Vol verbazing kijk ik de man aan en trek mijn schouder met een kleine ruk weg uit zijn greep. Met zijn armen over elkaar weert hij mij uit de winkel. Het oortje en het V tje op de borst ontbreken er alleen nog aan. Zo krijgt het AHspeldje op zijn supermarktwerkkleding plots een nieuwe betekenis. Ik heb al moeite met de identificatieplicht van de politie, laat staan dat ik verantwoording aan het personeel van een supermarkt afleg! Bijna trek ik mijn mond open om hem te belagen met een stortvloed aan beledigingen en om hem toe te schreeuwen van welke planeet hij in godsnaam komt, om mìj aan te zien voor een scholier!? Ik ben studente, een vrouw van de wereld en bijna een kwart eeuw wijs! Maar ik houd me in. Als een supermarkt, toch een openbare ontmoetingsplek, deurbeleid gaat voeren, dan ben ik weg. Dus op die woensdagmiddag in februari, voor de deur van de Albert Heijn, trek ik mijn gezicht in de plooi, geef de man een vriendelijke glimlach, draai me om en loop weg. Sindsdien doe ik boodschappen bij de Dirk van de Broek. 1

15 Perspectief 15 VANDAAG: UITGAAN Toneel in monument In 1923 ontwierp Gerrit Rietveld het Rietveld-Schröderhuis. Hij kon toen niet bedenken dat ooit een toneelstuk over zijn leven in zijn huis opgevoerd zou worden. Rietveld-vertolker Robert Jan Heyning: Hij was een kunstenaar, hij was vanaf zijn geboorte de dingen al ontstegen. Afrikaans IJsland Het Oost-Afrikaanse dwergstaatje Djibouti is lange tijd aan de aandacht van het Westen ontsnapt. Want de oude Franse kolonie is meer dan alleen bloedheet: de natuur is spectaculair. Vooral het Assalmeer doet je denken aan IJsland Mooi rood is niet lelijk Maar liefst 150 roodharigen portretteerde fotografe Hanne van der Woude en nog is ze er niet klaar mee. Ik móet kijken als ik iemand met rood haar zie. up16 HANNE VAN DER WOUDE

16 16 Perspectief Expo Mc1R: Natuurlijk rood haar Zwak voor rood haar, bleke huid en sproeten Natuurlijk rood haar sterft uit, zegt de wetenschap. Hanne van der Woude fotografeerde 150 redheads. Judith Hornman DEN HAAG Wortel, vuurtoren, stoplicht: op het schoolplein blijft rood haar een magneet voor pestkoppen. Hoeveel tranen zullen er niet door moeders zijn weggeveegd met de troostende woorden: Wacht maar, later zullen ze jaloers zijn op je haar? Fotografe Hanne van der Woude (1982) maakt vast al een heleboel oud zeer goed met haar net verschenen fotoboek Mc1R: Natuurlijk rood haar (uitgeverij de Jonge Hond) en de bijbehorende solo-expositie in het Fotomuseum in Den Haag. Met een roodharige oma en een zus vol sproeten had Hanne al van jongs af aan een zwak voor het type rood haar, bleke huid en sproeten. Ik Een portrettenreeks leek me met mijn voorliefde voor rood haar onvermijdelijk. Met mijn geverfde kapsel stak ik maar bleekjes af bij het échte rood. weet eigenlijk niet zo goed wat ik ermee heb, legt Hanne zo n twee dagen voor de opening van de expositie in het Fotomuseum uit. De foto s staan al keurig op de grond, onder de plaats Niek en Freek kwamen door de strenge selectie van de fotograaf. HANNE VAN DER WOUDE waar ze komen te hangen. Het heeft iets mysterieus, iets sprookjesachtig voor me. Dat probeer ik ook uit mijn foto s te laten spreken. En dat werkt. Stormachtig grijze, sappig groene of door de herfst brons gekleurde Hollandse landschappen lijken de haarkleur van de modellen te versterken. Hanne kijkt met trots en een lichte vorm van ongeloof naar de foto s om zich heen. Af en toe vraag ik me af waar het allemaal vandaan komt, lacht ze. Zoveel foto s! En dan te bedenken dat ik er eigenlijk nog veel meer wilde maken. Via een oproep op haar weblog kwam Hanne in contact met de roodharige modellen. Ik werd overspoeld met reacties nadat die oproep werd opgepikt door De Gelderlander, vertelt ze. Ik had een nieuwsbericht gelezen dat natuurlijk rood haar langzaam uitsterft, dus samen met mijn voorliefde voor dat type uiterlijk leek een portrettenreeks me bijna onvermijdelijk. Het project werd alleen wel wat meer dan een portrettenreeks voor de jonge fotografe, die hiervoor de Kunstacademie in Arnhem volgde. Drie jaar lang is ze uiteindelijk bezig geweest met haar roodharigen. In totaal heeft ze zo n 150 mensen geportretteerd. Het selectieproces was lastig. Ik moest afgaan op fotootjes die ze me stuurden. Daar zaten ook flink wat gewoon blonde mensen bij. Gelukkig kan je het wel zien als iemand z n haar heeft geverfd. Daarnaast is Hanne lang bezig geweest met het zoeken van de juiste achtergronden, omdat die zo n belangrijk onderdeel van de foto s zijn. Met mijn autootje ben ik door heel Nederland gereden en heb zo de beste plekjes uitgezocht, legt ze uit. Al met al was het een intensief proces. Rood haar werd bijna een obsessie. Nu de expositie bijna klaar is én het boek af is kan Hanne iets rustiger ademhalen. Ik heb het op dit moment wel even gehad met rood haar, verzucht ze. Maar ik kan het bijna niet stoppen, ik ben er zo mee bezig geweest dat ik wel móet kijken als ik iemand met rood haar zie lopen op straat. Ik weet niet of ik daar ooit nog vanaf kom. Het is duidelijk: het Mc1R-gen dat voor de rode haarkleur zorgt, heeft een speciaal plekje in Hanne s hart. Jammer genoeg is haar eigen haarkleur onbestemd blond, maar het rood verven zoals ze dat jaren heeft gedaan is er nu even niet meer bij. Ja, als je dat échte rood voor de camera hebt, dan steek je daar met je geverfde kapsel toch maar slapjes bij af. 1 Hanne van der Woude. Mc1R - Natuurlijk rood haar. Fotomuseum Den Haag, t/m 29 juni. Toneel Uniek decor Spelen Het eerste huis dat Gerrit Rietveld bouwde, is nu tijdelijk het decor voor een theaterstuk over zijn eigen werk en leven van Theatergroep Koper: Zitten is een werkwoord. Robbert van Heuven UTRECHT Een toerist met een rugzak kijkt verbaasd naar de grote tribune die naast het Rietveld Schröderhuis aan de Utrechtse Prins Hendriklaan is verrezen. Hij kwam eigenlijk kijken naar het eerste huis dat architect Gerrit Rietveld ( ) bouwde. Dat huis vormt nu het decor voor de voorstelling Zitten is een werkwoord. Initiatiefneemster en speelster Quirine Donia, vers gekapt en ge-. RECENSIE MUSICAL THE FANTASTICKS IS VERRE VAN FANTASTISCH Hilde Postma 42 jaar lang al staat de musical The Fantasticks off-broadway in New York. Een ware must voor musicalfans dus - en tijd voor een Nederlandse versie. Met de locatie hier in Nederland is niks mis: een prachtig strak zwart-wit decor steekt fraai af tegen de muren van het sfeervolle Transformatorhuis op het terrein van de Amsterdamse Westergasfabriek. De cast is ook veelbelovend: Arjan Ederveen en Johnny Kraaijkamp junior spelen de buurmannen die hun zoon en dochter willen koppelen. Het leukste spel komt van Ederveen. Vooral de manier waarop hij in tuinbroek het toneel opkomt - en zichzelf al snoeiend als tuinman neerzet, ontlokt lachsalvo s. Ook Johnny Kraaijkamps comedytalent komt redelijk uit de verf en Jerôme Reehuis speelt een mooie rol als acteur ín het stuk. Maar de mooie locatie en de goede hoofdrolspelers ten spijt: de Fantasticks weet allesbehalve te boeien. Het verhaal is flinterdun en de humor is van een grote truttig- en oubolligheid. Vooral na de pauze zakt de spanningsboog - die toch al niet heel scherp gespannen stond, als een plumpudding in elkaar. En dan is er nog de muziek: de gezongen nummers houden de aandacht niet vast. De stemmen van de jonge acteurs Jeroen Robben en Annelies Fleskens kleuren mooi - maar ze overtuigen niet. Net zomin als de hele musical. MISCHA MUIJLAERT. Exit The Police Op een persconferentie in New York kondigde The Police aan dat de band in augustus zijn laatste concert OOIT zal spelen... Heath verkoopt nog steeds De nieuwe Batman is er nog niet, maar de actiepop van The Joker (wijlen Heath Ledger) was in New York al na enkele minuten uitverkocht. Fans stonden al urenlang te wachten tot de winkels openden.. Exit Nicole Kidman Na vier jaar Nicole Kidman, is de 29-jarige Franse actrice Audrey Tautou, bekend als Amélie, het nieuwe gezicht van Chanel.

17 Perspectief 17 Speedracer Wachowski Brothers doen aan car-fu in plaats van sci-fi In het Rietveld Schröderhuis in Utrecht banjert momenteel een troep acteurs rond, tot wanhoop van de beheerder. MICHAEL KOOREN in eerste huis van Rietveld Eric le Duc Lang was het rustig rond de Wachowski Brothers. De schrijvende, producerende en regisserende broers penden mee aan het script van V for Vendetta. Bovendien werden ze ingehuurd om de matte actie in de geflopte sf-remake The Invasion wat peper in de kont te stoppen. Maar vijf jaar na de voltooiing van hun grensverleggende Matrix-trilogie zijn Andy en Larry echt terug met Speed Racer. In deze langverwachte verfilming van de Japanse strip- en animatieserie Mach GoGoGo uit de jaren zestig draait alles om Speed. Speed is een joch met motorolie in de aderen die net zo n raceheld wil worden als zijn verongelukte broer Rex. Als hij ontdekt dat zijn geliefde sport ten onder dreigt te gaan aan hebberige sponsors en gemanipuleerde wedstrijden, komt Speed in actie. Vooral kinderen en liefhebbers van innovatieve special effects zullen probleemloos door Speed Racer worden ingepakt. In zuurstokkleurige Barbie-decors vechten scheurmonsters met zwaarden en schilden aan hun wielen duels uit die doen denken aan de strijdperken uit Ben-Hur. Op verhaaltechnisch en dramatisch niveau is Speed Racer echter een totalloss. Het race-avontuur is vlak en zielloos waardoor de film veel wegheeft van een chaotische kettingbotsing van karikaturale personages, hysterische visuele trucs, kinderachtige humor en car-fu : autogevechten vol acrobatiek en spektakel. Dat wel. 1 schminkt voor de repetitie vanavond, probeert hem over te halen komende week naar de voorstelling te komen kijken en drukt hem professioneel een flyer in de handen. De voorstelling focust vooral op de relatie tussen de getrouwde Rietveld en zijn muze Truus Schröder. Schröder, een weduwe van een Utrechtse advocaat, vraagt Rietveld in 1923 een huis te bouwen. Samen ontwerpen ze de woning naar de principes van De Stijl, de kunststroming waar zowel Schröder als Rietveld aanhangers van zijn. Ze streven naar abstractie en eenvoud, strakke lijnen en primair gekleurde vlakken. Als het huis in 1924 eenmaal af is, vestigt Rietveld zijn kantoor in een zijkamer, terwijl Schröder op de bovenverdieping met haar kinderen woont. Dat er waarschijnlijk meer tussen hen was dan alleen een zakelijke relatie, wordt niet hardop gezegd in de voorstelling. Maar het wordt wel gesuggereerd, zegt acteur Robert Jan Heyning, die de rol van Rietveld speelt. Je kunt dat ook op andere manieren laten blijken. Door bijvoorbeeld een blik of een gebaar. Maar wat de voorstelling voor hem zo speciaal maakt, is dat op de vloer waarop hij straks speelt, Rietveld echt heeft rondgelopen. Dat zo n bijzonder huis het decor van de voorstelling is, heeft in de praktijk nogal wat voeten in de aarde. De woning, die door haar belangrijke rol in de architectuurgeschiedenis op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat, is kwetsbaar. Menno van Zwol, die namens het Centraal Museum het huis beheert, verzoekt het bezoek dan ook vriendelijk plastic hoesjes om de schoenen te doen, voordat hij een kleine rondleiding geeft. Hij houdt nauwgezet in de gaten dat er niets beschadigt of met de Rietveldstoel wordt geschoven. Aan de manier waarop hij door het huis loopt en met aandacht de meubels controleert op beschadigingen, is te zien dat Van Zwol zielsveel houdt van zijn huis. Het valt hem dan ook niet gemakkelijk om een troep acteurs door zijn huis te zien banjeren. Al past een voorstelling als deze wel in de gedachte van Truus Schröder, die in het huis na haar overlijden graag een cultureel centrum had gezien. Terwijl de acteurs in het huis hun kostuums aantrekken, wijst Van Zwol op het verschil met de woningen aan de overkant, die uit dezelfde tijd stammen. Vergeleken met die bruinige, burgerlijke rijtjeshuizen was Rietveld met zijn huis zijn tijd ver vooruit. Van Zwol: De buren aan de overkant vroegen zich waarschijnlijk af hoe dit huis eigenlijk door de welstandscommissie is gekomen. Acteur Heyning wees er desgevraagd ook al even op waarom zijn personage zo van belang is: Rietveld was een kunstenaar. Met dit huis heeft hij iets totaal nieuws neergezet. Hij was vanaf zijn geboorte de dingen al ontstegen. 1 t/m 1 juni in Utrecht Autogevechten in Speed Racer.

18 18 Perspectief Tijdmachine 2 minuten verheugen Planeet Gondry Toets Michel Gondry in bij YouTube en je krijgt ruim duizend resultaten. Voor fans van deze Franse regisseur, die de speelfilms Eternal sunshine of the spotless mind en The science of sleep maakte, is dat puur genieten: bekijk zijn vroegere reclamefilms voor Levi s en videoclips voor Björk en het doet minder pijn te wachten tot zijn nieuwste film in de bios draait: Be Kind Rewind (vanaf 15 mei). Michel Gondry op minuten eten Leve de asperge Slechts twee maanden per jaar kunnen foodisten genieten van het witte goud, de witte asperge. Nog twee dagen viert de Amsterdamse discotheek Supperclub dit culinaire seizoen dat tot 24 juni duurt, met het event Vive l Asperge, een zinnenprikkelende hommage aan Koningin Asperge. Kunstenares Annette Boots en fotoartiest Twan Nellen laten hun werken zien en huiskok van de club Roy Hennessy heeft een speciaal aspergemenu samengesteld. Vive l Asperge, Supperclub, Amsterdam, entree 65 euro 2.44 minuten wegdromen Comin Tonight Ah, de Wainwrights. Broer Rufus en zus Martha worden met lof overladen, ook al wordt Martha soms door broerliefs extravagante levensstijl overschaduwd. Maar nu even niet, want haar tweede folk-popalbum I know you re married but I ve got feelings too (V2) is er eentje dat de aandacht helemaal opeist. Martha Wainwright - I Know You re Married But I ve Got Feelings Too 20 minuten bladeren Groene vingers Gerritjan Deunk heeft de groene bijbel geschreven voor tuinierend Nederland, Het Tuinboek Nederland. In de hardcover gaat de schrijver en redacteur van Onze Eigen Tuin langs tientallen tuinen in het land. De auteur legt startende tuinliefhebbers begrippen als berceau (een overdekte loofgang) uit. De ervaren hobbyisten geeft Gerritjan Deunk advies over een goed beplantingsplan. Het Tuinboek Nederland, Uitg. Thoth 30 minuten kijken Virtuele brandgrens In 2006 besloot de Rotterdamse gemeente de brandgrens, het Rotterdamse grondgebied dat door het bombardement van 14 mei 1940 en de daaropvolgende brand werd verwoest, fysiek te markeren. Nu kun je op met hulp van Google Maps en een speciale navigator een virtuele wandeling maken langs onder andere Het Nieuwe Werk, het CS Kwartier, de Agniesebuurt en Struisenburg minuten bewonderen Retrospectief Prikkelend, anarchistisch en surrealistisch, dat is het werk van de 25 jaar geleden overleden filmmaker Luis Bunuel. Het Filmmuseum laat een overzicht van de Spaanse meester zien, waar natuurlijk Belle de jour (1967, Catherine Deneuve als hoer!), Un chien andalou (1929) en Los Olvidades (1950) niet ontbreken. Rond die laatste heeft het museum ook een mooie expositie. Tot en met 22 juni, vanaf 6,50 euro 135 minuten Indiase musical Bharati! De afgelopen twee jaar trok de zang- en dansvoorstelling Bharati! (van India) volle zalen in heel Europa. Nu komen het 10-koppige live orkest (met Indiase instrumenten als de sitar, de santoor en het harmonium) en de 45 bijbehorende dansers voor de tweede keer naar Nederland. Voor de gelegenheid wordt het liefdesverhaal in de show verteld door Michel Sorbach. Vanaf 15 mei, vanaf 39,50 euro 100 minuten Jeroen Brouwers Datumloze Dagen Met zijn roman Datumloze Dagen had Jeroen Brouwers het nodige succes: de vraag is of de theaterbewerking net zo geslaagd wordt. Theatergroep Het Vervolg doet er in deze co-productie met theater t Vrijthof in ieder geval alles aan om het verhaal over een troebele vader-zoonrelatie met overtuiging te brengen. Met Tom Jansen in de hoofdrol. 13 t/m 17 mei, Theater aan het Vrijthof Maastricht, vanaf 12,50 euro 95 minuten kunst happen Kunstvlaai Met de opening van moderne kunstbeurs Art Amsterdam is het ook weer tijd voor de tegenhanger, de Kunstvlaai. Sinds 1997 vindt deze plaats op het Westergasterrein in Amsterdam, waarbij andere kunst de kans krijgt om door het publiek gezien te worden. 11 tot en met 18 mei, Kunstvlaai, Westergasfabriek Amsterdam, entree 6 euro 70 minuten meeleven Bloedband Twee broers komen met hun vrouwen bij elkaar na de crematie van hun moeder. De urn met haar as staat nog op de tafel. Gaandeweg de nacht ontdekken beiden dat ze gevangen zitten in hun huwelijk in de voorstelling Nachtwake van Lars Norén. Nachtwake is een pittig, sensueel maar ook hard theaterstuk over het leven. Tot en met 31 mei, Nachtwake, Theater van de Paardenkathedraal (Utrecht) 16,50 euro 60 minuten ontmoeten Nieuwe vrienden Allochtoon leer die autochtoon kennen, autochtoon leer die allochtoon kennen tijdens de 47 minuten knutselen Geplakte soldaten De dagelijkse beeldenstortvloed is voor Ivo Hendriks een inspiratie. Hij plakt alles aan elkaar: bombardementen, soldaten, reclame en meer. Zo vormt hij collages die confronterend en wonderschoon zijn. 10 mei tot en met 22 juni, Noorderlicht Fotogalerie, entree gratis. interactieve audiotour De Afrikaander Tapes. In de Rotterdamse Afrikaanderwijk en de Haagse Transvaalbuurt krijgen sceptici en bewonderaars van multicultureel Nederland geluidsfragmenten te horen tijdens een tour door deze kleurrijke buurten. Tot 6 juni, De Afrikaander en Transvaal Tapes, Rotterdam en Den Haag, kosten 5 euro VR. 9 / ZAT. 10 MEI ZONDAG 11 MEI ZONDAG 11 MEI ZONDAG 11 MEI Tivoli, Utrecht / Hotel Arena, A dam 23:00 04:00 uur 12,50 euro / 15 euro Zenith, Venray 22:00 10:00 uur VVK 23,50 euro BLM9, Bloemendaal 16:00 00:00 uur VVK 10 euro Club Vie, Rotterdam 22:30 05:00 uur VVK 10 euro / DVK 15 euro clubjudge.com Eclectic, pop Don Diablo, Erick E, Irwan, The Flexican, Missinglinks, Rubywax House, eclectic, latin, urban Benny Rodrigues, Chuckie, D-Rashid, Erick E, Gregor Salto, Leroy Styles House, eclectic Erick E, Youri Donatz, Madskillz, Oliver Twizt, Igor Valente, Bart B More House, eclectic Brian S, Chris Rox, Denniz, Fedor Limjoco, Laurenzo, Steven Quarré, D.E.F Brigitte Kaandorp zingt opera Cabaretière Brigitte Kaandorp maakt een uitstapje naar een ander vakgebied. Op 26 mei zingt ze opera in Rotterdam, tijdens de Operadagen. Ook vertolkt ze O sole mio in Elvis Presley-uitvoering. Nominaties voor Superbad De filmkomedie Superbad heeft maar liefst vijf nominaties gekregen voor een MTV movie award. Het prijzengala vindt plaats op 1 juni.. Room Eleven naar theater De Nederlandse band Room Eleven gaat in januari en februari op theatertournee. De focus ligt daarbij op een Parijse nachtclubsfeer.

19 Perspectief 19 Djibouti Het IJsland van Afrika Dji-wat? Ja, Djibouti! Nú in de winkel Deze pagina is samengesteld door reismagazine Columbus Djibouti vormt al duizenden jaren een belangrijk knooppunt in de handel tussen Afrika en Azië. Het Oost-Afrikaanse dwergstaatje is behalve als Franse kolonie echter al die tijd aan de aandacht van het Westen ontsnapt. Voor iedereen die de hitte wil trotseren, gaat dan ook een wereld open. Marieke Beumer Dji-wat? Ja, Djibouti! Dit strategisch gelegen minilandje (kleiner dan Nederland) ligt in de Hoorn van Afrika, midden tussen Ethiopië en Somalië. In de oudheid vormde het land een belangrijke handelspost voor Egyptische, Indische en Chinese koopmannen. Ook de Arabieren wisten Djibouti al vroeg te vinden de plaatselijke stammen waren de eerste Afrikanen die tot de islam werden bekeerd. In de negentiende eeuw vestigden de Fransen zich hier en noemden het Frans Somaliland. In een referendum in maart 1967 gaf zestig procent van de bevolking aan Frans te willen blíjven, maar dat betekende geen rust. Jarenlang werd Djibouti geteisterd door etnische conflicten. Gelukkig is Djibouti sinds het vredesakkoord in 2001 weer een land waar je de mooiste plekken kunt verkennen. Reis idealiter tussen november en april, als het weer ietsje koeler is. Wil je eerder dit jaar op weg, probeer dan de eerste week van oktober vrij te houden. Dan vindt Eid al-fitr, de viering van het einde van de ramadan, plaats. Het is dan overal feest. 1 Het land kan met recht het loeihete, Afrikaanse equivalent van IJsland genoemd worden Lac Assal 5,95 Prachtige koraalriffen HET ASSALMEER BEVAT MEER ZOUT DAN DE DODE ZEE De ware aantrekkingskracht van Djibouti ligt in zijn spectaculaire natuurschoon. Het land kan met recht het loeihete, Afrikaanse equivalent van IJsland worden genoemd. Bezoek in ieder geval het Assalmeer, het laagste punt van Afrika, met een zoutgehalte dat vier procent hoger is dan dat van de Dode Zee. Duikliefhebber? De Maskali- en Moucha-eilanden bevatten prachtige koraalriffen. In de binnenlanden lonken enorme, actieve vulkanen als de Ardoukoba. Slapen doe je bijvoorbeeld in het pas geopende Djibouti Kempinski hotel, dat op een ideale strandlocatie ligt tussen de Rode Zee en de Indische Oceaan (vanaf 142 per persoon). Met Air France vlieg je via Parijs naar Djibouti vanaf 566. Beste reistijd: januari t/m maart, december Kunstkriebels In het Bat Yam museum in Tel Aviv lopen zeven Duitse kunstenaars rond die als kunstuiting luizen op hun hoofd hebben losgelaten.. En garde! Ouderwets duelleren mag straks weer in Queensland, Australië. Daar is een wet geschrapt die het uitdagen van anderen verbiedt.

20 20 Media Telefilm Kinderen lijden onder verleden ouders Skin: eerste in een rauwe Politiek, moord en doodslag. Als je zin hebt in softe thema s kun je de komende zes weken beter niet kijken naar de nieuwe serie telefilms. Regisseur Hanro Smitsman bijt vanavond met Skin het spits af. Met Nash komt alles goed in A Beautiful Mind. Film Balanceren tussen genie en waanzin Mediaredactie In 1948 solliciteert mathematicus John Forbes Nash Jr. bij de prestigieuze universiteit Princeton. In zijn achterzak heeft hij een referentiebrief waarop maar één zin staat: Deze man is een genie. Nash groeit al snel uit tot een van de meest invloedrijke mathematici van onze tijd en wint later zelfs een Nobelprijs. Maar tussen genie en waanzin blijkt een lijn zo dun als een vloeitje te lopen, zo leren we in de film A Beautiful Mind uit Die speelfilm, met in de hoofdrol Russell Crowe, is gebaseerd op een biografie over Nash. De focus ligt op de aandoening die Nash zijn hele leven zou teisteren: schizofrenie. Regisseur Ron Howard begint netjes bij de aanvang van de carrière van Nash, die een ogenschijnlijk zorgeloos leventje leidt met zijn jonge vrouw. Maar al snel duiken de symptomen van zijn ziekte op. De bijbehorende achtervolgingswaan (de Russen komen!) en overige symptomen zorgen ervoor dat Nash zich jarenlang kettingrokend en afgezonderd over de campus beweegt. Kundig worden de verhalen in Nash hoofd en de werkelijkheid gehusseld. Dit levert een bij tijd en wijle wat zoete Hollywoodfilm op (met Nash komt alles namelijk goed ) die heel wat Oscars in de wacht heeft gesleept. 1 RTL 8, Maarten Bloem De telefilm Skin is regisseur Hanro Smitsmans eerste lange film. Het is 1979, en we volgen de perikelen van de 17-jarige Frankie E. Hij lijdt onder de zwaarmoedigheid van zijn joodse vader Simon die een concentratiekamp tijdens de Tweede Wereldoorlog overleefde. Wanneer ook nog zijn moeder overlijdt, raakt Frankie rap van het rechte pad af. Hoe kwam je op het idee om dit als onderwerp voor je telefilm te kiezen? Ik las een verhaal in de Vrij Nederland over de zaak Kerwin Duinmeijer en over zijn moordenaar en skinhead Nico B. Het viel mij op dat hij een joodse vader had. Later zag ik een documentaire rond hetzelfde thema: (oorlogs)pijn die ouders aan hun kinderen doorgeven. Maar mijn film is niet het verhaal van Nico B. Zijn zaak staat juist niet op zich, er zijn meerdere van dit soort gevallen bekend. Je situeert je film in 1979, hoe lastig is het om die sfeer op te roepen, en hoe vermijd je anachronismen? We moesten uitwijken naar Rotterdam. Daar heb je nog echt wijken die Robert de Hoog transformeert tot skinhead. Holland Doc: Faces, uur Nederland 1 Nederland 2 Nederland 3 RTL 4 RTL 5 17:05 Koffiekopjes 17:06 Charlie & Lola 17:17 Anne en Sophie gaan schaatsen 17:25 Sesamstraat 17:50 PvdA 17:59 EénVandaag 18:00 NOS Journaal 18:20 EénVandaag 18:45 NOS Sportjournaal 19:00 Lingo 19:25 AVRO De kinderpolikliniek 20:00 NOS Journaal 20:30 Twinzz live, De muzikale tweelingtest 21:30 Het mooiste meisje van de klas 22:15 Puberruil 22:55 Pauw & Witteman 23:50 NOS Journaal RTL 7 RTL 8 SBS 6 Net 5 Veronica 17:50 The A-Team 18:45 Baywatch 19:45 Allez allez Zimbabwe 20:30 Anaconda 22:15 Anacondas: The Hunt for the Blood Orchid 17:00 NOS Journaal 17:10 Nederland helpt 17:35 Dr. Quinn, medicine woman 18:25 That s the question 18:55 Man bijt hond 19:20 Cultuurshake 19:50 NCRV Natuurlijk - Nationale landschappen 20:20 Netwerk 21:20 Andere tijden 22:00 NOS Journaal 22:15 Nova/Den Haag vandaag 22:50 Israël 60 jaar 23:45 Holland Doc: Faces 17:25 Oprah Winfrey show 18:15 Dr. Phil 19:05 Een huis vol kleine etterbakjes 20:00 De bruiloft van 20:30 A beautiful mind 22:55 As the world turns 23:45 Oprah Winfrey show 17:00 NOS Jeugdjournaal.nl 17:05 SpangaS marathon 17:55 DropZone 18:25 Het Klokhuis 18:45 NOS Jeugdjournaal 18:59 Nederland 3 19:00 ONM 19:21 NOS Journaal 19:30 De Wereld Draait Door 20:25 Telefilm: Skin 21:55 Kassa 3 22:30 NOS Sportjournaal 23:00 NOS Journaal 23:05 Comedytrain 23:35 De Wereld Draait Door 17:35 Monk 18:30 Hotel 19:00 Hart van Nederland - Vroege editie 19:20 Shownieuws - Vroege editie 20:00 Trauma centrum 20:30 House 21:30 Close to home 22:30 Hart van Nederland - Late editie 22:45 Piets weerbericht 22:50 Shownieuws - Late editie 23:15 Trauma Team: Situation Critical 17:05 As the world turns 18:00 RTL Nieuws 18:15 Editie NL 18:35 RTL Boulevard 19:30 RTL Nieuws 19:55 RTL Weer 20:00 Goede tijden, slechte tijden 20:30 Mijn man kan niet dansen 21:30 Derek Ogilvie: The ghost whisperer 22:30 RTL Voetbal: Eredivisie samenvattingen play-offs 23:40 Ik wed dat ik het kan 17:10 Will & Grace 17:35 Judging Amy 18:35 Gilmore girls 19:30 McLeod s daughters 20:30 Harry Potter and the chamber of secrets 23:30 Law & Order: Special Victims Unit. 17:45 Jensen! 18:30 The king of Queens 19:00 Dharma & Greg 19:30 De Gouden Kooi 20:00 PostcodeLoterij: Deal or no deal 20:30 71 graden Noord 21:30 Celebrity rehab 22:30 Jensen! 23:15 De Gouden Kooi. 17:15 Totally spies 17:35 Kim Possible 18:00 Seinfeld 18:30 According to Jim 19:00 Trick & Treat 19:05 Friends 19:35 Spin city 20:00 Off centre 20:30 Ace Ventura: Pet detective 22:15 Ace Ventura: When nature calls Anacondas, uur Harry Potter and the chamber of secrets, uur

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Ze neemt nog een slok van haar rum-cola. Even lijkt het alsof de slok weer omhoogkomt.

Ze neemt nog een slok van haar rum-cola. Even lijkt het alsof de slok weer omhoogkomt. Manon De muziek dreunt in haar hoofd, haar maag, haar buik. Manon neemt nog een slok uit het glas dat voor haar staat. Wat was het ook alweer? O ja, rum-cola natuurlijk. Een bacootje noemen de jongens

Nadere informatie

Voor jou. Verhalen van mantelzorgers. Anne-Rose Hermer

Voor jou. Verhalen van mantelzorgers. Anne-Rose Hermer Voor jou Verhalen van mantelzorgers Anne-Rose Hermer 6 Inleiding In dit boek maak je kennis met Martine, Koos en Sara. Ze zijn alledrie in een andere fase van hun leven. Maar één ding is hetzelfde voor

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Spekkoek. Op de terugweg praat zijn oma de hele tijd. Ze is blij omdat Igor maandag mag komen werken.

Spekkoek. Op de terugweg praat zijn oma de hele tijd. Ze is blij omdat Igor maandag mag komen werken. Spekkoek Oma heeft de post gehaald. Er is een brief van de Sociale Werkplaats. Snel scheurt ze hem open. Haar ogen gaan over de regels. Ze kan het niet geloven, maar het staat er echt. Igor mag naar de

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang!

Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang! Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang! Liturgie Zingen: -Opwekking 654 Dank U voor deze nieuwe dag -Zoek eerst het Koninkrijk van God -Weet je waar het hemels koninkrijk op lijkt (Elly en

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden.

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 1 Werkwoord (wonen, werken, lopen,...) wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 8 Grammatica is niet moeilijk 1.1 woon, woont, wonen Ik woon nu in Nederland. Jij woont nu in Nederland. U woont nu

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali PrO -weekkrant Week 45 november 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 4-1 0 november 2013 Eenvoudig Communiceren Nederlandse soldaten naar Mali Foto: ANP In Mali helpen buitenlandse soldaten de inwoners.

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

WWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb

WWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb De meeste mensen in Nederland hebben het goed voor elkaar. We hebben genoeg eten, we hoeven niet bang te zijn voor oorlog en we zijn dan ook tevreden met ons leven. Maar dat is niet overal op de wereld

Nadere informatie

Het onderzoek van de burgemeester 5/6

Het onderzoek van de burgemeester 5/6 Het onderzoek van de burgemeester De burgemeester hoorde dat kinderen ongerust zijn. Nee, ze zijn niet bang voor onweer of harde geluiden. Ze maken zich zorgen over de natuur. Dieren krijgen steeds minder

Nadere informatie

Majesteit, Koninklijke Hoogheid, excellenties, dames en heren,

Majesteit, Koninklijke Hoogheid, excellenties, dames en heren, Toespraak van de minister-president, mr. dr. Jan Peter Balkenende, bijeenkomst ter ere van de 50 ste verjaardag van de Verdragen van Rome, Ridderzaal, Den Haag, 22 maart 2007 Majesteit, Koninklijke Hoogheid,

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Inleiding. Veel plezier!

Inleiding. Veel plezier! Inleiding In dit boek lees je over Danny. Danny is een jongen van 14 jaar. Er zijn veel dingen die Danny verkeerd doet. Hij rent door de school. Hij scheldt zomaar een klasgenoot uit. Of hij spuugt op

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Mensen zoeken hulp omdat ze overhoop liggen met zichzelf of met anderen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige mensen worden

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

ROFFELTJE. Hij ziet het niet

ROFFELTJE. Hij ziet het niet Spechtstraat 49, 3853 VA, Ermelo, 0341-552284 ROFFELTJE > Hij ziet het niet Vol vertrouwen legt hij zijn kleine bruine handjes in die van mij. Ik heb zwarte Piet gezien vertelt hij me met glanzende bruine

Nadere informatie

zomer Vakantie zomer

zomer Vakantie zomer NieuwsBrief nr.3, 2011 Naar Binnen Beste lezer, Het is weer tijd voor de zomer. In het midden van Nederland is afgelopen week de zomervakantie begonnen. De kinderen hebben zes weken geen school. Zes weken

Nadere informatie

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco.

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco. 1 Het portiek Jacco ruikt het al. Zonder dat hij de voordeur opendoet, ruikt hij al dat er tegen de deur is gepist. Dat gebeurt nou altijd. Zijn buurjongen Junior staat elke avond in het portiek te plassen.

Nadere informatie

OOGGETUIGE. Johannes 20:30-31

OOGGETUIGE. Johannes 20:30-31 1 januari OOGGETUIGE Johannes 20:30-31 Een nieuw jaar ligt voor ons. Wat er gaat komen, weten we niet. Al heb je waarschijnlijk mooie plannen gemaakt. Misschien heb je goede voornemens. Om elke dag uit

Nadere informatie

Beeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test

Beeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test Beeld Hoofdstuk 5 Uitgeschreven tekst NL test www.ncrv.nl/ncrvgemist/8-1-2011/nl-test-2011-afl-1 (fragment tot 8:53 min.) NL test (NCRV) Duur fragment: 8:53 min. Duur uitzending: 24:49 min. Datum uitzending:

Nadere informatie

Kinderen zonder papieren

Kinderen zonder papieren VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

Beursdagboek 12 September 2013.

Beursdagboek 12 September 2013. Beursdagboek 12 September 2013. De Amerikanen lieten tijdens de herdenking van 9-11 de markten voor de derde achtereenvolgende dag fors stijgen. Gisterenavond Tijd 22:10 uur. Zoals ik al schreef in mijn

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Zeeuwse jongeren en alcohol In 2010 is de Zeeuwse campagne Laat ze niet (ver)zuipen! van start

Nadere informatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Ik ben Steenkool. Nooit meer oorlog groep 7-8. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels.

Ik ben Steenkool. Nooit meer oorlog groep 7-8. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels. Hi! I am de steenkool. De cole of de stone. I am black, zwart. And I kan fire geven. Jongens, dat is wat die Europese

Nadere informatie

We spelen in het huis van mijn mama deze keer,

We spelen in het huis van mijn mama deze keer, Jip en Janneke. Ik ben Jip. Ik ben Janneke en we wonen naast elkaar. Hij heet Jip, zij heet Janneke. en we spelen soms bij hem en soms bij haar. We spelen in het huis van mijn mama deze keer, we kunnen

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL.

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL. Liefde Ik laat je nooit in de steek. Ik zal je helpen. Jij bent mijn beste vriendin. Het mooiste wat ik heb, geef ik aan jou. Ik ben verliefd... Ik heb alles voor je over. IK HOU VAN JOU! Ik bid voor je.

Nadere informatie

Digitaal Mediaproduct Elmar Hagen MM1A 18 mei 15

Digitaal Mediaproduct Elmar Hagen MM1A 18 mei 15 Digitaal Mediaproduct Elmar Hagen MM1A 18 mei 15 Ilost Een tijdje geleden was ik met een vriend naar België om vakantie vrienden op te zoeken. Eenmaal daar een beetje bijgepraat, gedobberd in de jacuzzi

Nadere informatie

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel REALITY REEKS Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP marian hoefnagel Een gekke naam Rudsel?? Jims mond valt open van verbazing. Is dat een naam? Hij kijkt met grote ogen naar de jongen die naast hem zit.

Nadere informatie

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen. Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je

Nadere informatie

28 november 2015. Onderzoek: Klimaattop Parijs

28 november 2015. Onderzoek: Klimaattop Parijs 28 november 2015 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Kijktip: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord

Kijktip: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord Kijktip: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen bekijken een filmpje van de NOS, van maandag 29 oktober. Daarna beantwoorden ze vragen over dit

Nadere informatie

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer KLEM Katja en Udo in de schulden Anne-Rose Hermer Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen 1 Katja ontmoet Udo Katja is bijna negentien jaar. Ze woont nog bij haar ouders. Katja werkt in een warenhuis.

Nadere informatie

300 AANDEEL 2011/020304-10/022

300 AANDEEL 2011/020304-10/022 startbedrag 300 AANDEEL 2011/020304-10/021 300 Je merkt dat er twee ribbels zijn die naar de Chiro moeten komen van hun ouders. Zij houden hun jas de hele dag aan en vragen voortdurend of het nog geen

Nadere informatie

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost.

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost. Sherlock Holmes was een beroemde Engelse privédetective. Hij heeft niet echt bestaan. Maar de schrijver Arthur Conan Doyle kon zo goed schrijven, dat veel mensen dachten dat hij wél echt bestond. Sherlock

Nadere informatie

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en Het plan van Bart Dobber, niet doen! Bibi staat op het dek van het schip en kijkt naar haar hond die een kat achterna zit op de kade. Haar broer Bart ligt op de loopplank en peutert aan het touw van de

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Suriname Voorwoord Ik houd mijn werkstuk over het land Suriname. Ik heb het onderwerp gekozen omdat mijn oom uit Suriname komt en ik het daarom ook een heel interessant land vind waar ik graag meer over

Nadere informatie

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk. 1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,

Nadere informatie

Opdracht Levensbeschouwing Doodstraf

Opdracht Levensbeschouwing Doodstraf Opdracht Levensbeschouwing Doodstraf Opdracht door een scholier 1930 woorden 14 maart 2003 6,2 18 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 0. Geef een korte argumentatie waarom jij tegen of voor de doodstraf

Nadere informatie

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar

Nadere informatie

Jongeren en alcohol. peiling Leids JongerenPanel. Colofon. Serie Statistiek 2011 / 17

Jongeren en alcohol. peiling Leids JongerenPanel. Colofon. Serie Statistiek 2011 / 17 Jongeren en alcohol peiling Leids JongerenPanel Colofon Serie Statistiek 2011 / 17 Gemeente Leiden Afdeling Strategie en Onderzoek, BOA Sociaal en Economisch Beleid, SEB Postbus 9100, 2300 PC Leiden E-mail:

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken website: Sophia Revalidatie (sportkantine), www.parkinsoncafedelfteo.nl Reinier de Graafweg 1, email:

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen. Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12

Inhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Inhoud Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Onderwerp 1 Gelijkheid...13 De rechten van Tim... 14 Onderwerp 2 Toegankelijkheid...17 De rechten

Nadere informatie

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2 Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker

Nadere informatie

Kijk op: www.nt2taalmenu.nl. nt2taalmenu wordt gemaakt door: Frans Snik, Ed Kniesmeijer en René den Nijs. Oefening bij Nivor 1.

Kijk op: www.nt2taalmenu.nl. nt2taalmenu wordt gemaakt door: Frans Snik, Ed Kniesmeijer en René den Nijs. Oefening bij Nivor 1. OPDRACHTKAART www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U kunt ook veel oefeningen

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

Vertel de kinderen, of praat met hen over het verschil tussen film, tv kijken of naar het theater gaan.

Vertel de kinderen, of praat met hen over het verschil tussen film, tv kijken of naar het theater gaan. LESBRIEF Binnenkort gaan jullie met jullie groep naar de voorstelling Biggels en Tuiten Hieronder een aantal tips over hoe je de groep goed kan voorbereiden op de voorstelling. VOOR DE VOORSTELLING Vertel

Nadere informatie

Je krijgt er ook wat van, futures ietjes minder en ze dumpen met zweet op de knie gelijk...de engelen...

Je krijgt er ook wat van, futures ietjes minder en ze dumpen met zweet op de knie gelijk...de engelen... 19 mei 10 Eurowin 17 nov 09 Dollarwin 12 nov 09 Eurowin 21 okt 09 Cintwin 9 okt 09 Bugsy Eurowin - 21 mei 10, 10:16 noobienoob schreef: eurowin zo naar de 4,72 wat ga je doen? Gewoon houden noobie, ik

Nadere informatie

Best tof. Asma haalt haar schouders op. Ik weet niet eens of ik niet mag, zegt ze.

Best tof. Asma haalt haar schouders op. Ik weet niet eens of ik niet mag, zegt ze. Niet naar Texel Je gaat naar Samara, zegt de vader van Asma. Met het vliegtuig naar opa en oma; is dat niet fijn? Asma kijkt haar vader met grote ogen aan. Naar opa en oma?, herhaalt ze verbaasd. Ja, knikt

Nadere informatie

Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat

Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat 7.1 Onze democratie Tekst 1: Wie is de baas in Nederland? Nederland is een democratie. Dat betekent: de bevolking is de baas. Maar je kunt niet 16,7 miljoen bazen

Nadere informatie

Europa. De plannen van D66 voor Europa Begrijpelijke versie. Tekst: D66 en Merel van Beeren

Europa. De plannen van D66 voor Europa Begrijpelijke versie. Tekst: D66 en Merel van Beeren Voor Europa De plannen van D66 voor Europa Begrijpelijke versie Tekst: D66 en Merel van Beeren 1 De plannen van D66 voor Europa D66 vindt Europa heel belangrijk. Wij denken dat Nederland sterker is als

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Score Nacht van het Condoom

Score Nacht van het Condoom Score Nacht van het Condoom Bij deze de scoren uit: Zeist. In totaal ondervraagde 153 jongeren tussen ( ongeveer )de 15 en 19 jaar Meisjes zonder condoom: 77 Jongens met condoom: 11 Jongens zonder condoom:

Nadere informatie

FOTOREGELS. Uitleg en regels rondom het gebruik van foto s. Het auteursrecht. Als ik een foto koop, krijg ik dan ook de rechten op de foto?

FOTOREGELS. Uitleg en regels rondom het gebruik van foto s. Het auteursrecht. Als ik een foto koop, krijg ik dan ook de rechten op de foto? FOTOREGELS Uitleg en regels rondom het gebruik van foto s Over auteursrecht op foto s is bij consumenten wel eens onduidelijkheid. Soms kan dat tot vervelende situaties leiden voor zowel klant als fotograaf.

Nadere informatie

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak.

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak. Tik-tak - Lees het gedicht tik-tak voor. Doe dit in het strakke ritme van een langzaam tikkende klok: Tik - tak - tik - tak Ik tik - de tijd - op mijn - gemak. Enzovoort. - Laat de kinderen vrij op het

Nadere informatie

Vind je het een goede zaak of een slechte zaak dat de leeftijdsgrens van het kopen en drinken van alcohol van 16 naar 18 jaar wordt verhoogd?

Vind je het een goede zaak of een slechte zaak dat de leeftijdsgrens van het kopen en drinken van alcohol van 16 naar 18 jaar wordt verhoogd? Vind je het een goede zaak of een slechte zaak dat de leeftijdsgrens van het kopen en drinken van alcohol van 16 naar 18 jaar wordt verhoogd? Goede zaak 60,3% Slechte zaak 34,5% Weet niet / geen mening

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

ROSANNE. Oh, oh, oh. Van Aemstel Produkties - De leukste uitjes van Amsterdam - www.amterdamexcursies.nl

ROSANNE. Oh, oh, oh. Van Aemstel Produkties - De leukste uitjes van Amsterdam - www.amterdamexcursies.nl ROSANNE Rosanne, ik weet dat er heel veel mannen zijn Elke keer weer een ander en mij doet 't pijn Want jou liefde waarmee jij mij soms verblijdt Wil ik liever, liever, liever, liever voor altijd Als ik

Nadere informatie

Zondag 6 maart 2016, 10.00 uur Jeugddienst. Voorganger: ds. Bert de Wit

Zondag 6 maart 2016, 10.00 uur Jeugddienst. Voorganger: ds. Bert de Wit Preek Zondag 6 maart 2016, 10.00 uur Jeugddienst Thema: @Home Voorganger: ds. Bert de Wit Schriftlezing: Lucas 15:11-32 Een vader had twee zonen zo begint het verhaal. Met de beschrijving van een gezin.

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

1 augustus 2014. Onderzoek: Sancties tegen Rusland

1 augustus 2014. Onderzoek: Sancties tegen Rusland 1 augustus 2014 Onderzoek: Sancties tegen Rusland Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 30.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.

Nadere informatie

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Oekraïners boos op president

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Oekraïners boos op president PrO -weekkrant Week 49 december 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 2-8 december 2013 Eenvoudig Communiceren Oekraïners boos op president Foto: ANP Foto: Shutterstock In Oekraïne protesteren inwoners

Nadere informatie

Over schulden gesproken

Over schulden gesproken Over schulden gesproken Verhalen uit de praktijk Sandra van der Stege 8 Inleiding In Nederland zijn veel mensen met schulden. Ongeveer 1 op de 5 mensen heeft moeite om elke maand rond te komen. In de schulden

Nadere informatie

Beertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig

Beertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig Beertje Anders zit stil in een hoekje als Beertje Bruin langskomt. Beertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig bent. Kan ik je helpen, want ik ben je vriend en vrienden

Nadere informatie

Deze handreiking is van:

Deze handreiking is van: 9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze cursus is geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte

Nadere informatie

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP

Nadere informatie

Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15

Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 U hebt de Geest niet ontvangen om opnieuw als slaven in angst te leven, u hebt de Geest ontvangen om Gods kinderen

Nadere informatie