Omgev ingsv ergunning Bubble 1 8 Septemberplein. Ruimtelijke onderbouwing artikel 2.12 lid 1a sub 3 Wabo

Transcriptie

1 Omgev ingsv ergunning Bubble 1 8 Septemberplein Ruimtelijke onderbouwing artikel 2.12 lid 1a sub 3 Wabo

2 Inhoudsopgav e Toelichting 3 Hoofdstuk 1 Inleiding Aanleiding Het projectgebied Lokatieprofiel Huidige situatie Leeswijzer 6 Hoofdstuk 2 Gebieds- en projectprofiel Integraal gebiedsprofiel Projectprofiel 7 Hoofdstuk 3 Onderzoek Inleiding Milieueffectrapportage Stedenbouwkundige afweging Cultuurhistorie en archeologie Waterparagraaf Milieu Verkeer/parkeren/mobiliteit Infrastructuur Externe veiligheid Groen/natuur/landschap 17 Bijlagen 19 Bijlage 1 Aanvraag omgevingsvergunning 21 Bijlage 2 Aanvulling aanvraag omgevingsvergunning 35 Bijlage 3 Aanvraag omgevingsvergunning tekening 1 41 Bijlage 4 Aanvraag omgevingsvergunning tekening 2 47 Bijlage 5 Aanvraag omgevingsvergunning tekening 3 53 Bijlage 6 Aanvraag omgevingsvergunning presentatie bouwplan 59 Bijlage 7 Notitie over de inhoud van het Milieueffectrapport 85 Bijlage 8 Milieueffectrapport van 14 juni Bijlage 9 Addendum Milieueffectrapport vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein Gemeente Eindhoven

3 Toelichting vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein 3 Gemeente Eindhoven

4 4 vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein Gemeente Eindhoven

5 Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Initiatiefnemer heeft een aanvraag om een omgevingsvergunning ingediend. Het initiatief is strijdig met het geldende bestemmingsplan. Om de gevraagde vergunning toch te kunnen verlenen dient daarvan afgeweken te worden met inachtneming van het bepaalde in artikel 2.12, 1e lid onder a 3 0 Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Om van het bestemmingsplan te kunnen afwijken mag de activiteit niet in strijd zijn met een goede ruimtelijke ordening hetgeen moet worden gemotiveerd middels een goede ruimtelijke onderbouwing. Dit document vormt die ruimtelijke onderbouwing. 1.2 Het projectgebied Het projectgebied is gelegen aan/op het 18 Septemberplein (kop van de Hermanus Broexstraat) te Eindhoven, kadastraal bekend gemeente Eindhoven, sectie C, nummer Lokatieprofiel Afwijking ten opzichte van het geldende bestemmingsplan Het projectgebied is gelegen binnen het geldende bestemmingsplan 'Eindhoven binnen de Ring', vastgesteld door de raad op12 oktober 1998, goedgekeurd bij besluit van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant op 1 juni 1999 en onherroepelijk geworden bij uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 13 juli Ingevolge het geldende bestemmingsplan is het perceel deels bestemd voor 'centrumdoeleinden I' en deels voor 'hoofdwegen'. In de beschrijving in hoofdlijnen (artikel van de bijbehorende planvoorschriften) is ten aanzien van het 18 Septemberplein aangegeven dat daar een interessante mengeling van sferen ontstaat zoals de voetgangerssfeer van de binnenstad en de grootstedelijke sfeer van de boulevard voor een goed functioneren van dit plein dient de verkeersfunctie drastisch te worden ingeperkt. de sterke 'gootvorming' die door de aaneengesloten dagwinkeltjes is ontstaan, zal moeten veranderen in een meer open en doordringbare structuur. In artikel 10 van de planvoorschriften is bepaald dat de tot 'centrumdoeleinden I' aangewezen gronden zijn bestemd voor onder andere detailhandel en aanverwante dienstverlening, alsmede voor de daarbij behorende herstellings- en/of productieruimten. De tot 'hoofdwegen' aangewezen gronden zijn bestemd voor verkeersdoeleinden in de vorm van wegen met een overwegende en/of exclusieve stroomfunctie met ten hoogste twee rijstroken. De geprojecteerde bebouwing verdraagt zich daar niet mee. Bovendien zouden deze beide bestemmingen eerst nog moeten worden uitgewerkt, alvorens tot verlening van bouwvergunning kan worden besloten. Vooralsnog is sprake van een bouwverbod. vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein 5 Gemeente Eindhoven

6 Deel plankaart bestemmingsplan Eindhoven binnen de Ring. 1.4 Huidige situatie Projectgebied Het gebied maakt deel uit van het centrum-winkelgebied in de binnenstad en behoort tot het voetgangersdomein. 1.5 Leeswijzer Deze toelichting bestaat uit de volgende delen. Na deze inleiding volgt hoofdstuk 2 met de beschrijving van het gebieds- en projectprofiel. In hoofdstuk 3 zijn de onderzoeken opgenomen, waaronder de ruimtelijke afweging. De juridische vormgeving van het projectbesluit is neergelegd in hoofdstuk 4. In hoofdstuk 5 is de financiële uitvoerbaarheid geregeld. Hoofdstuk 6 gaat tenslotte in op de maatschappelijke uitvoerbaarheid. 6 vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein Gemeente Eindhoven

7 Hoofdstuk 2 Gebieds- en projectprofiel 2.1 Integraal gebiedsprofiel Het gebied waarin de Bubble (ook wel "Dome" of "kleine Blob" genoemd) is geprojecteerd wordt gerekend tot het stedelijk gebied (centrum). Het 18 Septemberplein behoort tot de kern van de binnenstad (winkelcentrum). In de ruimtelijke structuur is dit plein opgewaardeerd tot een primaire pool die een aantal assen uit het noordelijk deel van de binnenstad met elkaar verbindt. Het plein zelf heeft, met het oog op de ter plaatse nagestreefde verblijfskwaliteit (voetgangersgebied) ten bate van het kernwinkelgebied, geen infrastructurele functie meer voor het gemotoriseerd verkeer. Onder het plein is een fietsstalling gebouwd met een capaciteit van circa 2000 fietsen. Via transparante entrees wordt deze ondergrondse stallingruimte ontsloten. In de directe omgeving van onderhavig object bevinden zich diverse parkeervoorzieningen, te weten de parkeergarages Mathildelaan, Witte Dame en 't Hooghuis en het parkeerterrein Fens aan de Keizersgracht. Ook binnen het project Rond de Admirant, gelegen aan de Nieuwe Emmasingel, is voorzien in een ondergrondse parkeergarage, waarvan een deel openbaar is. 2.2 Projectprofiel Het betreft een bolvormig gebouw waarin op drie bouwlagen (waarvan één ondergronds) winkels ondergebracht zullen worden. Het gebouw is geprojecteerd op het 18 Septemberplein op de kop van de Hermanus Boexstraat (noordzijde). Het gebouw heeft een bruto vloeroppervlak variërend van 117 m2 (hoogste verdieping) tot maximaal 249 m2 (kelder). Buitenwerks bedraagt de oppervlakte op maaiveldniveau 266 m2. De hoogte van het gebouw, gemeten vanaf maaiveld bedraagt, bedraagt maximaal 8,5 meter. De winkelbebouwing onder het maaiveld heeft een hoogte van 3,6 meter. Het gebouw is voorzien van een liftinstallatie. Deze nieuwe commerciële functie draagt bij aan (de variatie van) het winkelaanbod in het centrum en aan de kwaliteit (zowel ruimtelijk als functioneel) en de levendigheid van het centrum. De Bubble kan ruimte bieden aan circa 4 à 5 winkels. Dit gebouw moet gezien worden als een vervanging van de voorheen op het 18 Septemberplein aanwezige 13 dagwinkels. Het is niet aannemelijk te verwachten dat deze nieuwe ontwikkeling zal leiden tot een relevante toename van het aantal bezoekers aan de binnenstad. Derhalve is het ook niet aannemelijk dat sprake zal zijn van een relevante toename van verkeersbewegingen. vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein 7 Gemeente Eindhoven

8 Bezoekers en werknemers dienen gebruik te maken van de in de directe omgeving reeds aanwezige parkeervoorzieningen. De bevoorrading vindt plaats tijdens de gebruikelijke venstertijden (conform het zogenaamde binnenstadsregime). 8 vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein Gemeente Eindhoven

9 Hoofdstuk 3 Onderzoek 3.1 Inleiding Het bouwplan is gelegen in het gebied binnen de Ring van Eindhoven. Rijksbeleid is hierop niet van toepassing Provinciaal beleid Het gebied gelegen binnen de Ring van Eindhoven behoort tot 'bestaand stedelijk gebied, stedelijk concentratiegebied. Provincial beleid, vastgelegd in de Verordening Ruimte 2011, is op de bouw van de Bubble, niet van toepassing Gemeentelijk beleid In de Interimstructuurvisie 2009, vastgesteld door de gemeenteraad op 1 december 2009, wordt o.a. aangehaakt op de uit 2004 vastgestelde Visie Centrumgebied Eindhoven. In die visie zal het centrum (waarbinnen ook de Bubble is geprojecteerd) zich dienen te ontwikkelen tot het dynamisch hart van een economisch sterke regio, die vooral door het technologisch kunnen wordt bepaald. Dit vermogen moet tastbaar worden gemaakt. Tegelijk moet het centrum ook uitdrukking geven aan de kwaliteit van leven die zo kenmerkend is voor deze regio. Daartoe zijn de volgende kernbegrippen geformuleerd: grootschaligheid naast kleinschaligheid, activiteit naast rust en mondain naast dorps. Eindhoven is een stad van contrasten die ook in het centrum voelbaar moeten zijn. In die visie wordt ingegaan op de gewenste structuur van het centrumgebied, van de gewenste functies, ruimtelijke kwaliteit, cultuurhistorie, bereikbaarheid, veiligheid en op aspecten als milieukwaliteit, marketing en communicatie. Het beleid is in het cenrtrumgebied dan ook gericht op goed bereikbare concentraties van centrumstedelijke voorzieningen, waartoe ook detailhandel wordt gerekend. In de Detailshandelsnota (vastgesteld door de raad op 19 december 2006) wordt een verdere versterking van de winkelconcentraties in de binnenstad en winkelcentrum Woensel wenselijk geacht. In die nota is reeds rekening gehouden met de doorontwikkeling van het 18 Septemberplein en dus met de bouw van een winkelpand op onderhavige locatie. 3.2 Milieueffectrapportage De gemeenteraad heeft in december 2005 de nota Stationsgebied Eindhoven: verbinden en verblijven vastgesteld. In deze nota is de gewenste ruimtelijke ontwikkeling beschreven van dit gebied, globaal begrensd door Mathildelaan, 18 Septemberplein, Stationsweg, de Dommel, Prof. dr. Dorgelolaan, J.F. Kennedylaan, Vincent van den Heuvellaan, Veldmaarschalk Montgomerylaan, Pastoor Petersstraat, Boschdijk en Vonderweg te Eindhoven. Het beleid is er op gericht om in dit gebied nieuwe woningen, kantoren, winkels en (al dan niet gebouwde) parkeervoorzieningen te realiseren, alsmede op het versterken/toevoegen van uitgaans-, verblijfs- en culturele functies en het verbeteren van de openbare ruimte. Ook wordt de bestaande infrastructuur (deels) ingrijpend gewijzigd en uitgebreid. Omdat de totale bedrijfsvloeroppervlakte van deze ontwikkeling meer bedraagt dan m2 dient deze ontwikkeling te worden aangemerkt als een stadsproject als bedoeld in (bijlage, onderdeel D11.2 van) het Besluit milieueffectrapportage. Besloten is om een Milieueffectrapport (MER) op te stellen waarin de milieueffecten zijn beschreven die het gevolg zijn van de voorgenomen (her)ontwikkeling van het gebied. De bouwlocatie is gelegen binnen dit stadsproject en het verlenen van de gevraagde vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein 9 Gemeente Eindhoven

10 omgevingsvergunning is alleen mogelijk door toepassing te geven aan het bepaalde in artikel 2.12, 1 e lid, onder a, 3 o (Wabo) door het besluit te voorzien van een goede ruimtelijke onderbouwing. Echter voordat een dergelijke besluit kan worden genomen moet de procedure zijn doorlopen die moet leiden tot een MER. Het MER is inmiddels beschikbaar. Daarin wordt geconstateerd dat de bodemkwaliteit op deze locatie geen belemmering is voor het bouwrijpmaken en dat de locatie geschikt wordt geacht voor het beoogde gebuik. Er wordt nog onderzocht of er in de bodem archeologische monumenten aanwezig zijn. Indien nodig, zo wordt in het MER opgemerkt, worden in de omgevingsvergunning voorwaarden gesteld aan uitvoerende werkzaamheden. Op deze wijze worden eventueel aanwezige archeologische waarden optimaal beschermd. De huidige locatie is en blijft verhard, maar door de geringe oppervlakte heeft deze ontwikkeling geen effecten die leiden tot een verslechtering van de hydrologische situatie ter plaatse. De locatie heeft geen betekenis voor beschermde flora en fauna en groen is niet aanwezig. Het effect van het detailhandelgebouw op de kwaliteit van de verkeersafwikkeling is verwaarloosbaar. De bereikbaarheid voor het openbaar vervoer en fiets is zeer goed door de nabijheid van het station en de ondergrondse fietsenstalling op het 18 Septemberplein. Het te realiseren project is geen geluidgevoelige bestemming en om die reden is een toetsting op het aspect geluid achterwege gelaten. Er worden geen nadelige gevolgen verwacht voor schade veroorzaakt door trillingen op deze locatie. Verder wordt voldaan aan de grenswaarden voor luchtkwaliteit en externe veiligheid. Het groepsrisico wordt als verwaarloosbaar beoordeeld. De in het MER beschreven milieugevolgen geven geen aanleiding om aan de voorgenomen activiteit geen medewerking te verlenen. 3.3 Stedenbouwkundige afweging Het nieuwe winkelgebouw maakt onderdeel uit van het Masterplan 18 Septemberplein. In dit Masterplan van Studio Fuksas was het van belang dat voor het 18 Septemberplein en de omgeving (project Rond de Admirant) een nieuw concept werd gecreëerd. Naast het toevoegen van een volledig nieuw winkelen woongebied aan de binnenstad, het verkeerskundig herontwerp van de rotonde in een T-splitsing, het ontwerp voor de nieuwe Piazza en ruimtelijke opschaling door de gigantische luifel, wordt het plein zelf opnieuw gedefinieerd en ingericht. Het oorspronkelijk ensemble van 4 gebouwen, wordt met respect verrijkt door de komst van twee architectonisch bijzondere gebouwen. Aan de randen van het plein (ter hoogte van de Hermanus Boexstraat en de Emmasingel) worden twee autonome objecten als scharnierpunten in de omgeving toegevoegd, de zogenaamde Blobs (binair large objects). Deze zijn verschillend in maat en schaal en beide zijn subtiel geprojecteerd aan de randen van het plein. Door hun bijzondere vorm beconcurreren ze niet het oorspronkelijk ensemble, maar geven deze juist een nieuwe dimensie. De inmiddels aan de Emmasingel gerealiseerde Blob vormt de ruimtelijke aankondiging van het nieuwe winkelgebied Rond de Admirant. De andere, kleine Blob, is strategisch geprojecteerd op de kop van de Hermanus Boexstraat. Omdat het 18 Septemberplein een echt plein moet gaan worden, zijn met het oog daarop in de loop der tijd 13 over het plein verspreide dagwinkelsgebouwtjes gesloopt. Ter vervanging daarvan is gekozen voor een nieuw bouwvolume op de kop van het plein. Dit gebouw dient een zodanige hoogte te verkrijgen dat dit niet zal gaan domineren maar juist zal gaan functioneren als een solitair element in een verder vrije ruimte. De Bubble voldoet daaraan. 3.4 Cultuurhistorie en archeologie Het 18 Septemberplein is niet op de provinciale Cultuurhistorische waardenkaart 2010 voorzien van een specifieke vermelding. Blijkens de gemeentelijk Cultuurhistorische waardenkaart 2008 behoort de locatie tot de historische stedenbouwkundige structuur (binnenstad), grenst het aan historische wegenstructuur van vóór 1990 en is het aan te merken als archeologisch verwachtingsgebied. 10 vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein Gemeente Eindhoven

11 Als onderdeel van de vestingwerken had Eindhoven drie bakstenen stadspoorten, te weten de Stratumse, Gestelse en Woenselse poort. Bij de poorten bevonden zich houten ophaalbruggen over de stadsgrachten. De Woenselse poort was de grootste stadspoort welk zich bevond op het huidige 18 Septemberplein. Deze bestond uit twee massieve ronde bakstenen torens met daartussen de eigenlijke toegangspoort. Beide torens waren voorzien van een spits dak. Dergelijke forse gebouwen waren stevig en diep in de bodem gefundeerd. Dat gold in het bijzonder voor de Woenselse poort, want deze stond aan de rand van de zachte ondergrond van het beekdal van de Gender. In 2002, 2004 en 2007 is archeologisch onderzoek gedaan naar de overblijfselen van deze poort. Tijdens dit onderzoek is het tracé van de Stadsgracht (circa 1700) gevonden, waarvan de gedempte resten zich vrijwel geheel onder dit plein bevinden. Deze gracht was tenminste 25 meter bereed en plaatselijk tot 4 meter diep. De locatie van de Bubble is gelegen in de voormalige stadsgracht. Derhalve dient bij de bouw van het dagwinkelgebouw (incl. kelder) rekening te worden gehouden met een nog te verrichten archeologisch onderzoek. 3.5 Waterparagraaf Het oppervlak van de Bubble bedraagt circa 266 m 2. In de huidige situatie is het oppervlak reeds geheel verhard. Op beperkte afstand van de Bubble ligt de Gender. Het 18 Septemberplein is een winkelgebied. In overleg met het Waterschap De Dommel is besloten om het hemelwater van het Entreegebouw niet op de Gender aan te sluiten. Het hemelwater van het Entreegebouw zal in een lijngoot worden opgevangen. Indien deze goot op de Gender wordt aangesloten wordt het risico op vervuiling van de Gender te groot geacht. In verband met mogelijke toekomstige ontwikkelingen zullen het hemelwater en vuil water gescheiden worden afgevoerd tot buiten het gebouw. Het overleg met het waterschap over het realiseren van een dagwinkelgebouw op onderhavige locatie heeft plaatsgevonden op 7 februari 2008 en is op dezelfde datum goedgekeurd. 3.6 Milieu Geluid In de directe omgeving van de locatie waar de Bubble is geprojecteerd bevinden zich geen geluidgevoelige functies; de in het gebouw onder te brengen detailhandelsfunctie veroorzaakt naar de directe omgeving toe geen geluidoverlast. De inrichtingen die zich in het gebouw gaan vestigen dienen te voldoen aan de voorschriften van het Activiteitenbesluit van de Wet Milieubeheer. Die voorschriften zijn er onder andere op gericht om eventuele geluidhinder naar de omgeving toe tegen te gaan. De ontwikkeling zelf is niet aan te merken als een geluidgevoelige functie. vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein 11 Gemeente Eindhoven

12 3.6.2 Bodem Tauw heeft in opdracht van de gemeente Eindhoven een verkennend bodemonderzoek (projectnummer d.d. 21 september 2011) uitgevoerd op de hoek van de Hermanus Boexstraat en het 18 Septemberplein in Eindhoven. De aanleiding voor dit bodemonderzoek is de benodigde omgevingsvergunning (bouw). Het doel van het onderzoek is de milieuhygiënische kwaliteit van de grond en het grondwater te bepalen. Op basis van de informatie verkregen uit het vooronderzoek wordt als hypothese gesteld dat er geen reden is om een bodemverontreiniging op de locatie te verwachten. Bij de uitvoering van de veldwerkzaamheden zijn zintuiglijk puin en hout waargenomen. Dit kan duiden op de aanwezigheid van bodemverontreiniging. In de grond zijn lichte verontreinigingen aangetoond met kobalt, kwik, zink en minerale olie. De overige geanalyseerde stoffen zijn gemeten in gehaltes lager dan de achtergrondwaarden en/of bepalingsgrens. Op basis van een indicatieve toetsing aan de Regeling bodemkwaliteit wordt de bodemlaag van 0,1 tot 0,5 m -mv beoordeeld als altijd toepasbaar, de bodemlaag van 0,5 tot 1,0 m -mv als klasse industrie, de bodemlaag van 2,3 tot 2,9 m -mv als klasse industrie en de bodemlaag van 3,5 tot 4,0 m -mv als klasse industrie. In het grondwater zijn lichte verontreinigingen aangetoond met barium, xylenen (som) en vinylchloride. De overige geanalyseerde stoffen zijn gemeten in concentraties lager dan de streefwaarde en/of bepalingsgrens. Door middel van dit bodemonderzoek is de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem op de locatie vastgelegd. Op basis van de onderzoeksresultaten kan worden gesteld dat op de locatie enkele stoffen zijn aangetroffen, waarvan de concentraties de achtergrondwaarden of streefwaarden overschrijden. In het grondwater (zowel freatisch als dieper) zijn geen sterke verontreinigingen aangetoond. Als tijdens de toekomstige werkzaamheden bronnering nodig is zal wel rekening moeten worden gehouden met de verschillende VOCL verontreinigingen in de omgeving van de onderzoekslocatie. Deze kunnen door de bronnering worden aangetrokken. Op basis van de onderzoeksresultaten zijn er ons inziens in de huidige situatie geen milieuhygiënische belemmeringen aanwezig voor de benodigde omgevingsvergunning (bouw). Zodra in de grond toetsingswaarden worden overschreden is eventueel vrijkomende grond niet meer onbeperkt voor hergebruik geschikt. Bij dit onderzoek is de grond alleen indicatief getoetst aan de bodemkwaliteitsklassen van het Besluit bodemkwaliteit. Bij afvoer van grond van de locatie kan het daarom noodzakelijk zijn een partijkeuring volgens de richtlijnen van het Besluit bodemkwaliteit uit te voeren. Binnen de gemeente Eindhoven gelden de eisen uit de Bodemkwaliteitskaart en het Bodembeheersplan van de gemeente Eindhoven Luchtkwaliteit Met ingang van 15 november 2007 is de Wet Luchtkwaliteit in werking getreden. Deze wet bevat Europese luchtkwaliteitseisen en voorziet verder in een gebiedsgerichte aanpak van de luchtkwaliteit via het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit. De invloed van de middels de afwijking van het bestemmingsplan mogelijk te maken functie(s) op de luchtkwaliteit ter plaatse wordt bepaald door de verkeersaantrekkende werking van de nieuwe activiteit(en) op deze locatie. De luchtkwaliteitseisen van de Wet luchtkwaliteit vormen geen belemmering voor de afwijking van het bestemmingsplan wanneer de activiteiten 'niet in betekenende' mate bijdragen aan de concentratie in de buitenlucht (artikel 5.16 lid 1 onder c Wm). In artikel 4 van het 'Besluit niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)' en de bijlagen van de 'Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)' is voor bepaalde categorieën projecten met getalsmatige grenzen vastgesteld dat deze 'niet in betekenende mate' (NIBM) bijdragen aan de luchtverontreiniging. Deze mogen zonder toetsing aan de grenswaarden voor luchtkwaliteit uitgevoerd worden. Voor de beoogde detailhandelfunctie in de te realiseren Bubble zijn in de Wet Luchtkwaliteit geen grenzen aangegeven. Aangezien de invloed van de middels de afwijking van het bestemmingsplan mogelijk te maken functies op de luchtkwaliteit wordt bepaald door de verkeersaantrekkende werking, wordt aangesloten bij de grenzen die gesteld worden voor woningbouwlocaties, waarbij ook de verkeersaantrekkende werking maatgevend is. Conform 12 vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein Gemeente Eindhoven

13 voorschrift 3B.2 van bijlage 3b van de 'Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)' draagt een bouwplan niet in betekenende mate bij aan de luchtkwaliteit wanneer het plan voorziet in de bouw van minder dan1500 woningen. Hierbij wordt over het algemeen uitgegaan van een kengetal van 5 verkeersbewegingen per woning. Dit betekent dat een plan niet in betekenende mate bijdraagt aan de luchtkwaliteit wanneer sprake is van niet meer dan 7500 verkeersbewegingen. Rond wegen in de omgeving van het plangebied en in de binnenstad is sprake van overschrijdingen van de normen voor luchtkwaliteit als gevolg van de huidige verkeersbewegingen. Het realiseren van het winkelgebouw, zulks ter vervanging van een (oorspronkelijk op het op 18 Septemberplein aanwezig) dertiental winkels, zal naar verwachting niet leiden tot een relevante toename van het aantal bezoekers of tot extra verkeersbewegingen naar de binnenstad. Ook het aantal verkeersbewegingen in verband met bevoorrading zal niet relevant wijzigen. Gezien het voorgaande kan geconcludeerd worden dat het plan niet in betekenende mate bijdraagt aan de luchtkwaliteit. Op basis van artikel 5.16, lid 1, aanhef en onder c kan het project zonder nader onderzoek doorgang vinden Explosieven Het 18 Septemberplein is gelegen in een gebied waar een nader onderzoek noodzakelijk is naar de aanwezigheid van bommen uit de Tweede Wereldoorlog. Voorafgaand aan de bouwwerkzaamheden ten behoeve van de inmiddels gerealiseerde fietsenstalling onder dit plein is een bommenonderzoek uitgevoerd. Daarin is ook het gebied betrokken waarbinnen de Bubble is geprojecteerd. Van de aanwezigheid van bommen is niet gebeleken Overige milieukundige belemmeringen In de omgeving van het plangebied bevinden zich geen bedrijven/inrichtingen die van invloed zijn op de beoogde winkelfunctie. 3.7 Verkeer/parkeren/mobiliteit De Bubble moet gezien worden als compensatie van de voorheen op het 18 Septemberplein aanwezige 13 dagwinkels. Het is niet aannemelijk te verwachten dat deze nieuwe ontwikkeling zal leiden tot een relevante toename van het aantal bezoekers aan de binnenstad. Derhalve is het ook niet aannemelijk dat sprake zal zijn van een relevante toename van verkeersbewegingen. Bezoekers en werknemers dienen gebruik te maken van de in de directe omgeving reeds aanwezige parkeervoorzieningen. De bevoorrading vindt plaats tijdens de gebruikelijke venstertijden (conform het zogenaamde binnenstadsregime). 3.8 Infrastructuur Ter plaatse waar de Bubble zal worden gerealiseerd bevinden zich thans geen ondergrondse leidingen meer die een belemmering zouden kunnen vormen; in het kader van het bouwrijpmaken van het 18 Septemberplein zijn de voorheen aanwezige ondergrondse leidingen (telefoon en riool) inmiddels verlegd. Bovengronds bevinden zich geen hoogspanningsmasten. De geprojecteerde bebouwing vormt geen belemmering van straalpaden. Het bouwwerk bevindt zich buiten de/het voor het vliegverkeer vastgelegde Obstakelbeheergebied, ILS, vliegfunnel en radarverstoringsgebied. vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein 13 Gemeente Eindhoven

14 3.9 Externe veiligheid Doel van het externe veiligheidsbeleid is het beperken en beheersen van risico's en effecten van calamiteiten alsmede het bevorderen van de veiligheid van personen in de omgeving van activiteiten (bedrijven en transport) met gevaarlijke stoffen. Dat gebeurt door te voorkomen dat te dicht bij gevoelige bestemmingen, activiteiten met gevaarlijke stoffen plaatsvinden, door de zelfredzaamheid te bevorderen en door de calamiteitenbestrijding te optimaliseren. Wettelijk kader Ten aanzien van bedrijven is het Besluit externe veiligheid inrichtingen (BEVI; oktober 2004) van toepassing en ten aanzien van transport de Circulaire Vervoer Gevaarlijke stoffen (augustus 2004; gewijzigd en verlengd augustus 2008). Er wordt onderscheid gemaakt tussen plaatsgebonden risico en groepsrisico. Voor buisleidingen moet worden getoetst aan het Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevi; januari 2011). 1. Plaatsgebonden Risico (PR): Dit is een maat voor de kans dat iemand dodelijk getroffen kan worden door een calamiteit met een gevaarlijke stof. De gestelde norm is niet aleen een ten minste in acht te nemen grenswaarde (PR 10-6 /jr) die niet mag worden overschreden ten aanzien van 'kwetsbare objecten' (bijv. ziekenhuizen en concentraties an woningen), maar ook een zoveel mogelijk na te streven richtwaarde (PR 10-6 /jr) ten aanzien van 'beperkt kwetsbare objecten' (bijv. verspreid liggende woningen, sporthallen en winkels). 2. Groepsrisico (GR): Dit is een maat voor de kans dat een grotere groep tegelijkertijd dodelijk getroffen kan worden door een calamiteit met gevaarlijke stoffen. Voor het groepsrisico geldt een verantwoordingsplicht. Hieronder zijn in verschillende paragrafen uitkomsten beschreven ten aanzien van externe veiligheid in relatie tot verschillende risicovolle bronnen en/of objecten. Voor het plangebied zijn de volgende bronnen van belang die nadere afweging behoeven op het onderdeel externe veiligheid. Het betreft: - Basisnet spoor - Visie Externe Veiligheid - Inrichtingen; - Transportroute over de spoorbaan. Basisnet spoor Door het rijk wordt het Basisnet spoor voorbereid. Daarin worden, rekening houdend met de te verwachten groei van vervoer van gevaarlijke stoffen door Nederland en de verdichting van de ruimte naast het spoor (binnen een afstand van 200 m van het spoor) in met name stedelijke kernen, afspraken gemaakt over de risicoruimte. Het eindbeeld van het Basisnet is medio 2011 beschikbaar. Het laat ten aanzien van Eindhoven zien dat ondanks de in voorbereiding zijnde plannen tot verdichting in de spoorzone en toenemend vervoer van gevaarlijke stoffen, dat de risico's ten opzichte van de bestaande situatie zullen afnemen. Het rijk accepteert het dan nog bestaande groepsrisico (2,35 x de oriënterende waarde). De in de spoorzone in voorbereiding zijnde ruimtelijke plannen zullen na vaststelling in separate bestemmings(deel)plannen worden uitgewerkt/vastgelegd. Visie Externe Veiligheid Gemeente Eindhoven heeft in mei 2009 de ruimtelijke Visie Externe Veiligheid vastgesteld. Daarin is onder meer vastgelegd hoe in de stad nabij risicobronnen zal worden omgegaan met het veilig stellen van een acceptabel niveau van risico's externe veiligheid en beheersbaarheid. Ook is in de visie voor de gebieden buiten invloedsgebieden van risicobronnen (onder meer het gebied >200m van het spoor) een verantwoording van het groepsrisico uitgewerkt. Inrichtingen Nabij het plangebied is het spoorwegemplacement Eindhoven Centrum gelegen. De inrichting 14 vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein Gemeente Eindhoven

15 valt onder artikel 2, lid 1, sub c van het Bevi. De in de Wet milieubeheer- vergunning uitgewerkte kaders voor het emplacement zijn dat de plaatsgebonden risicocontour 10-6 binnen het emplacement moet blijven en de oriënterende waarde voor het groepsrisico niet mag worden overschreden. Het emplacement wordt in principe niet gebruikt voor handelingen met wagons met gevaarlijke stoffen. Uitsluitend in overmachtsituaties mag het emplacement (incidenteel) worden gebruikt voor tijdelijk parkeren van een trein met gevaarlijke stoffen en het kopmaken. Uit de jaarlijkse verantwoording van ProRail blijkt dat dit zo sporadisch voorkomt dat het groepsrisico beduidend onder de oriënterende waarde blijft. In januari 2011 is een QRA (kwantitatieve risicoanalyse) opgesteld. Uit deze QRA blijkt dat het plaatsgebonden risico (10-6 /jaar) op het spoor ligt. Het plaatsgebonden risico levert geen beperkingen op voor dit bestemmingsplan. Het dagwinkelgebouw dient ter vervanging van 13 oude dagwinkels op het 18 Septemberplein. Er is geen reden om te veronderstellen dat het aantal mensen dat in het toekomstige dagwinkelgebouw aanwezig zal zijn aanzienlijk veel groter zal zijn dan het aantal mensen dat in de 13 oude dagwinkels aanwezig kon zijn. Zou er, in vergelijking met de huidige situatie al sprake zijn van een toename van het aantal aanwezige personen dan zal die toename zeer marginaal zijn. Transport over de spoorbaan Een deel van het gebied ligt binnen het plaatsgebonden risico (10-6 /jaar) en het plasbrandaandachtsgebied van het spoor. Verder ligt het gebied binnen het invloedsgebied van het spoor. Er is geen reden om te veronderstellen dat het aantal mensen dat in het toekomstige dagwinkelgebouw aanwezig zal zijn aanzienlijk veel groter zal zijn dan het aantal mensen dat in de 13 oude dagwinkels aanwezig kon zijn. Zou er, in vergelijking met de huidige situatie al sprake zijn van een toename van het aantal aanwezige personen dan zal die toename zeer marginaal zijn. Verantwoording Groepsrisico Bij het vaststellen van het bestemmingsplan dient het groepsrisico, conform artikel 13 van het Bevi en paragraaf 4.3 van de Circulaire vervoer gevaarlijke stoffen, verantwoord te worden. Op 19 mei 2009 is de Visie Externe Veiligheid risico's de maat genomen door de raad vastgesteld. In deze visie is een algemeen verantwoordingskader opgenomen. De verantwoording van het groepsrisico wordt gedaan door de gemeenteraad, waarbij een afweging wordt gemaakt tussen het belang van de ruimtelijke ontwikkelingen het risico dat een groep mensen komt te overlijden als gevolg van een ramp of incident met gevaarlijke stoffen. In artikel 13 van het Bevi zijn de aspecten die in ieder geval in de verantwoording aan de orde moeten komen weergegeven. De verantwoording is per onderdeel van artikel 13 Bevi verwerkt. Op 29 november 2011 is het advies van de Veiligheidsregio ontvangen. Samengevat luidt het advies als volgt: het treffen van bouwkundige maatregelen aan het gebouw, zoals drukbestendig glas, thermisch glas en een centraal afsluitbare ventilatie; opstellen van een communicatieplan; realiseren van vluchtmogelijkheden van de bron af; de gemeente moet borgen dat de beheerder van het spooremplacement er voor zorgdraagt dat tijdens het vervoer altijd snel en onbeperkt toegang kan worden gegeven in verband met informatie over de gevaarlijke stoffen; de brandweer te betrekken bij de nadere uitwerking van het plan en te toetsen aan de beleidsregelen bluswatervoorziening en bereikbaarheid. In de verantwoording hieronder is het advies van de brandweer verwerkt. De t e verwachten dichtheid van personen binnen het invloedsgebied en de hoogte van het groepsrisico Binnen het gebied zijn twee risico's te onderscheiden, namelijk het rangeren van spoorwagons vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein 15 Gemeente Eindhoven

16 met gevaarlijke stoffen op het spoorwegemplacement en de risico's van transport over het spoor. Er zijn risicoberekeningen van het emplacement en het transport over het spoor (Aviv, d.d. 7 januari 2011) uitgevoerd. Voor de dichtheid en de hoogte van het groepsrisico wordt verwezen naar de genoemde rapportage. Totdat het Basisnet is vastgesteld moeten de vervoerscijfers 2007 worden gehanteerd. De vervoerscijfers 2007 zijn hoger dan de cijfers die nu zijn opgenomen in het Basisnet, waardoor een hoger groepsrisico wordt verkregen. Op termijn wordt dit minder door het instellen van Basisnet. Maatregelen aan de risicobron ter beperking van het groepsrisico Voor het emplacement is een milieuvergunning verleend. Hierin is geregeld dat het bedrijf voldoet aan de stand der techniek (BBT). Verder is er ten aanzien van het rangeren van treinen met gevaarlijke stoffen in de vergunning geregeld dat er een gekwalificeerd persoon aanwezig moet zijn die weet wat te doen bij calamiteit en op de hoogte is van de soort stoffen in de trein. Voor het spoor zijn bronmaatregelen, zoals ATV VV denkbaar. In het kader van Basisnet spoor is de bluswatervoorziening en de bereikbaarheid van het emplacement de afgelopen jaren op het gewenste niveau gebracht (BBT). De voor- en nadelen van andere mogelijkheden voor ruimtelijke ontwikkelingen met een lager groepsrisico De ontwikkeling zorgt niet voor een toename van het groepsrisico. Mogelijke bron of 'end of pipe' maatregelen om het groepsrisico te beperken Binnen de veiligheidscontour en tengevolge van het transport over de snelweg kunnen alle soorten risico's voorkomen. Er is een drietal soorten ongevalscenario's te onderscheiden. -explosie (druk) -brand -het vrijkomen van toxische stoffen (door brand of het vrijkomen van een toxisch gas) Voor alle drie de scenario's gelden specifieke maatregelen. Explosie Bij een explosie komen hoge drukken tot stand. Om personen te beschermen binnen gebouwen kan bij de bouw worden gekozen voor kleine ramen en splinterwerend ( blast resistant ) glas. Personen zijn dan in het gebouw beschermd tegen de druk en hitte. Brand Bij een brand komt veel hitte vrij. Bij een brand met vloeistoffen bedraagt op een afstand van 20 meter van de bron de warmtestraling ongeveer 20 kw/m 2, hierna neemt de warmtestraling geleidelijk af. De maatregelen die te treffen zijn voor een ongeval met brandbare vloeistoffen kunnen zonder hoge kosten worden uitgevoerd. Gezien de ligging het plangebied wordt deze maatregel niet relevant geacht. Toxisch Afhankelijk van de toxiciteit van de vrijkomende (verbrandings)gassen kunnen op grote afstand van de bron nog slachtoffers vallen. Als enige maatregel hiertegen is zorgen dat de toxische stoffen niet in de gebouwen kunnen komen. Hierbij geldt o.a. dat de ventilatiesystemen moeten kunnen worden uitgezet. Deze maatregel kan relatief makkelijk worden toegepast. Mogelijkheden voor hulpverleningsdiensten Is in de visie externe veiligheid t.a.v. spoor en emplacement uitgewerkt. Wat betreft de te ontwikkelen gebieden/ruimtelijke plannen zijn kaders vastgelegd aangaande het te realiseren niveau van beheersbaarheid (bereikbaarheid, bluswater, zelfredzaamheid). De benodigde aanvraag omgevingsvergunning zal worden getoetst aan de beleidregels bereikbaarheid en bluswatervoorziening. Mogelijkheden voor zelfredzaamheid 16 vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein Gemeente Eindhoven

17 Er worden geen objecten speciaal voor verminderd zelfredzame personen gerealiseerd. Vluchten van de bron af wordt gerealiseerd. Risicocommunicatie Risicocommunicatie wordt binnen de gemeente op een bredere manier opgepakt. Dit terrein zal hierbij worden meegenomen Groen/natuur/landschap Het plangebied ligt in een binnenstedelijke (versteende) omgeving en om die reden zijn er geen natuurwaarden te verwachten. Het plan voorziet niet in het verwijderen van planten of bomen. In het kader van de wet Flora en Fauna hoeft geen onderzoek te worden verricht. Wel dient tijdens de bouwwerkzaamheden rekening te worden gehouden met het broedseizoen van vogels in de Plataan op de kop van de Hermanus Boexstraat. Deze boom heeft ingevolge het gemeentelijk bomenbeleisplan (2008) het predicaat 'waardevolle gemeentelijke boom' gekregen Bomen Zoals reeds opgemerkt is het niet nodig om bomen te verwijderen teneinde het gebouw te kunnen verwezenlijken. Nabij de bouwplaats bevindt zich een waardevolle gemeentelijke boom (Plataan). vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein 17 Gemeente Eindhoven

19 Bijlagen vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein 19 Gemeente Eindhoven

21 Bijlage 1 Aanvraag omgevingsvergunning vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein 21 Gemeente Eindhoven

23 Gegevens bevoegd gezag Gemeente Eindhoven Referentienummer Datum ontvangst Formulierversie Aanvraaggegevens Aanvraagnummer Aanvraagnaam 18 septemberplein Uw referentiecode Ingediend op Soort procedure Projectomschrijving Reguliere procedure nieuwbouw dome 18 septemberplein Opmerking - Gefaseerd Blokkerende onderdelen weglaten Persoonsgegevens openbaar maken Bouwkosten openbaar maken Nee Nee Nee Nee Bijlagen die later komen - Bijlagen n.v.t. of al bekend vergunningen of vergunningaanvragen nvt. bouwfysica op genomen in bouwbesluittoets Bevoegd gezag Naam: Gemeente Eindhoven Bezoekadres: Kennedyplein ZT Eindhoven Postadres: Postbus RB Eindhoven Telefoonnummer: adres algemeen: Website: gemeente@eindhoven.nl Omgevingsvergunning Datum aanvraag: 22 juli 2011 Aanvraagnummer: Gemeente Eindhoven Formulierversie Pagina 1 van 2

24 Overzicht bijgevoegde modulebladen Aanvraaggegevens Aanvragergegevens Locatie van de werkzaamheden Werkzaamheden en onderdelen Overig bouwwerk bouwen Bouwen Bijlagen Omgevingsvergunning Datum aanvraag: 22 juli 2011 Aanvraagnummer: Gemeente Eindhoven Formulierversie Pagina 2 van 2

25 Gemeente Eindhoven Formulierversie Aanvrager bedrijf 1 Bedrijf KvK-vestigingsnummer Statutaire naam Handelsnaam Foundation De Blop-Real Estate Developers Foundation De Blop 2 Contactpersoon Geslacht Man Vrouw Voorletters M. Voorvoegsels - Achternaam Functie Desmet jr. voorzitter 3 Vestigingsadres bedrijf Postcode 5629 PN Huisnummer 64 Huisnummertoevoeging - Straatnaam Woonplaats Molierelaan EINDHOVEN 4 Correspondentieadres Adres Molierelaan PN EINDHOVEN 5 Contactgegevens Telefoonnummer Faxnummer - adres marechal@desmet.nl Omgevingsvergunning Datum aanvraag: 22 juli 2011 Aanvraagnummer: Gemeente Eindhoven Formulierversie Pagina 1 van 1

26 Gemeente Eindhoven Formulierversie Gemachtigde bedrijf 1 Bedrijf KvK-vestigingsnummer Statutaire naam tarra architectuur en stedenbouw BV Handelsnaam - 2 Contactpersoon Geslacht Voorletters J.T.P. Man Vrouw Voorvoegsels - Achternaam Functie Berkers projectarchitect 3 Vestigingsadres bedrijf Postcode 5222AE Huisnummer 8 Huisnummertoevoeging - Straatnaam Woonplaats Veemarktkade 'S-HERTOGENBOSCH 4 Correspondentieadres Adres Veemarktkade AE 'S-HERTOGENBOSCH 5 Contactgegevens Telefoonnummer Faxnummer - adres joost.berkers@tarra.nl Omgevingsvergunning Datum aanvraag: 22 juli 2011 Aanvraagnummer: Gemeente Eindhoven Formulierversie Pagina 1 van 1

27 Gemeente Eindhoven Formulierversie Locatie 1 Kadastraal perceelnummer Burgerlijke gemeente Kadastrale gemeente Kadastrale sectie Eindhoven C Eindhoven Kadastraal perceelnummer 1868 Bouwplannaam dome 18 septemberplein Gelden de werkzaamheden in deze aanvraag voor meerdere adressen of percelen? Ja Nee Toelichting op locatie voor excate situering zie situatie tekening en Eigendomssituatie Eigendomssituatie van het perceel Uw belang bij deze aanvraag U bent eigenaar van het perceel U bent erfpachter van het perceel U bent huurder van het perceel Anders perceel momenteel nog in eigendom van de gemeente. tzt. zal e.e.a. worden overgedragen aan de foundation conform de gemaakte afspraken. Omgevingsvergunning Datum aanvraag: 22 juli 2011 Aanvraagnummer: Gemeente Eindhoven Formulierversie Pagina 1 van 1

28 Gemeente Eindhoven Formulierversie Bouwen Overig bouwwerk bouwen 1 De bouwwerkzaamheden Wat is er op het bouwwerk van toepassing? Het wordt geheel vervangen Het wordt gedeeltelijk vervangen Het wordt nieuw geplaatst Toelichting - Hebt u voor deze bouwwerkzaamheden al eerder een bouwvergunning aangevraagd? Ja Nee 2 Plaats van het bouwwerk Waar gaat u bouwen? Terrein Let op: Als u werkzaamheden gaat uitvoeren in een grondwaterbeschermingsgebied of op een gesloten stortplaats, dan dient u een extra bijlage toe te voegen aan uw aanvraag. Download de [url= 3 Bruto vloeroppervlakte bouwwerk Verandert de bruto vloeroppervlakte van het bouwwerk door de bouwwerkzaamheden? Wat is de bruto vloeroppervlakte van het bouwwerk in m2 voor uitvoering van de bouwwerkzaamheden? Wat is de bruto vloeroppervlakte van het bouwwerk in m2 na uitvoering van de bouwwerkzaamheden? Ja Nee 4 Bruto inhoud bouwwerk Verandert de bruto inhoud van het bouwwerk door de bouwwerkzaamheden? Wat is de bruto inhoud van het bouwwerk in m3 voor uitvoering van de bouwwerkzaamheden? Wat is de bruto inhoud van het bouwwerk in m3 na uitvoering van de bouwwerkzaamheden? Ja Nee Omgevingsvergunning Datum aanvraag: 22 juli 2011 Aanvraagnummer: Gemeente Eindhoven Formulierversie Pagina 1 van 3

29 5 Oppervlakte bebouwd terrein Verandert de bebouwde oppervlakte van het terrein na uitvoering van de bouwwerkzaamheden? Wat is de bebouwde oppervlakte van het terrein in m2 voor uitvoering van de bouwwerkzaamheden? Wat is de bebouwde oppervlakte van het terrein in m2 na uitvoering van de bouwwerkzaamheden? Ja Nee 6 Seizoensgebonden en tijdelijke bouwwerken Gaat het om een seizoensgebonden bouwwerk? Het bouwwerk is aanwezig van Het bouwwerk is aanwezig tot Gaat het om een tijdelijk bouwwerk? Ja Nee Januari Januari Ja Nee 7 Gebruik Waar gebruikt u het bouwwerk en/ of terrein momenteel voor? Geef aan waar u het bouwwerk en/ of terrein momenteel voor gebruikt. Waar gaat u het bouwwerk voor gebruiken? Geef aan waar u het bouwwerk voor gaat gebruiken. Wonen Overige gebruiksfuncties openbare ruimte Wonen Overige gebruiksfuncties winkelfunctie Omgevingsvergunning Datum aanvraag: 22 juli 2011 Aanvraagnummer: Gemeente Eindhoven Formulierversie Pagina 2 van 3

30 8 Gebruiksfuncties In onderstaande tabel staan in de eerste kolom mogelijke gebruiksfuncties die in een bouwwerk kunnen voorkomen en in de bovenste rij de bijbehorende bezettingsgraadklassen (B1 t/m B5) voor de gebruiksoppervlakte (GO) en vloeroppervlakte van het verblijfsgebied (VO). Vul voor alle gebruiksfuncties die voor u van toepassing zijn onder de juiste bezettingsgraadklassen de totale gebruiksoppervlakte en vloeroppervlakte van het verblijfsgebied in m2 in hele getallen in. Gebruiksfunctie B1 GO (m2) B1 VO (m2) B2 GO (m2) B2 VO (m2) B3 GO (m2) B3 VO (m2) B4 GO (m2) B4 VO (m2) B5 GO (m2) B5 VO (m2) Bijeenkomst Cel Gezondheidszorg Industrie Kantoor Logies Onderwijs Sport Winkel Overige gebruiksfuncties 9 Uiterlijk bouwwerk Beschrijf van de onderstaande onderdelen de materialen en kleuren die u voor het bouwwerk gebruikt. U mag het veld leeg laten als u materialen en kleuren in de bijlagen vermeldt Onderdelen Materiaal Kleur Gevels glas / aluminium zie presentatieboek - Plint gebouw - Gevelbekleding - Borstweringen - Voegwerk Kozijnen staal zie presentatieboek - Ramen - Deuren - Luiken Dakgoten en boeidelen Dakbedekking Vul hier overige onderdelen en bijbehorende materialen en kleuren in Mondeling toelichten Ik wil mijn bouwplan mondeling toelichten voor de welstandscommissie/ stadsbouwmeester. Ja Nee 11 Kosten Wat zijn de geschatte kosten voor de bouwwerkzaamheden in euro's (exclusief BTW)? ,00 Omgevingsvergunning Datum aanvraag: 22 juli 2011 Aanvraagnummer: Gemeente Eindhoven Formulierversie Pagina 3 van 3

31 Gemeente Eindhoven Formulierversie Bijlagen Naam bijlage Type Datum ingediend Status document Overig In behandeling documentenlijst_bouwaanvraag Overig In behandeling tekeningenlijst_bouwaanvraag situatie Situatietekening In behandeling situatie Situatietekening In behandeling _principe detaillering Detailtekening In behandeling bouwbesluittoets_definitief begeleidend schrijven Informatie over inbraakwerendheid Informatie over weren van ratten en muizen Informatie over brandveiligheid Informatie over installaties Overig Bouwveiligheidsplan V&Gdossier_bouwaanvraagen toegankelijkheid bouwplaats V&Gplan_bouwaanvraag In behandeling Overig In behandeling Bouwveiligheidsplan en toegankelijkheid bouwplaats In behandeling In behandeling belastingen_ Berekeningen In behandeling K1_ _B Constructietekening In behandeling VH _ VH _ presentatieboekje 1809 bubble plattegrond doorsnede Rapportage over bodemgesteldheid Rapportage over bodemgesteldheid Kleurenfoto's Situatietekening Geveltekening Geveltekening Plattegrond of doorsnedetekening In behandeling In behandeling In behandeling In behandeling Omgevingsvergunning Datum aanvraag: 22 juli 2011 Aanvraagnummer: Gemeente Eindhoven Formulierversie Pagina 1 van 2

32 Naam bijlage Type Datum ingediend Status document Omgevingsvergunning Datum aanvraag: 22 juli 2011 Aanvraagnummer: Gemeente Eindhoven Formulierversie Pagina 2 van 2

33 vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein 33 Gemeente Eindhoven

35 Bijlage 2 Aanvulling aanvraag omgevingsvergunning vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein 35 Gemeente Eindhoven

37

38

41 Bijlage 3 Aanvraag omgevingsvergunning tekening 1 vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein 41 Gemeente Eindhoven

43

44

49

50

55

56

59 Bijlage 6 Aanvraag omgevingsvergunning presentatie bouwplan vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein 59 Gemeente Eindhoven

61 1809 bubble 18 septemberplein eindhoven bouwindiening

62 1809 bubble 18 septemberplein Bijgaand boekwerk beschrijft het ruimtelijk en bouwkundig onderzoek voor een vrijstaand en alzijdig winkelgebouw op het 1809-plein te Eindhoven. Het gebouw heeft als werktitel Bubble meegekregen. De Bubble is onderdeel van een nieuw stedenbouwkundig ensemble, geconcipieerd door architect Fuksas. Piazza en luifel, Tube (fietsenstalling) en Blob markeren een nieuw stedelijk plein. De Bubble vormt het sluitstuk van deze ontwikkeling. Door Fuksas zijn diverse uitgangspunten voor ontwikkeling van het gebouw en plek gegeven, zoals; een richtingsloos alzijdig gebouw, een continue en smooth surface, een licht gekleurd materiaal. Voorwaarde is dat het gebouw zich nadrukkelijk hecht aan of op het stedelijk plein. Referentie voor uitwerking van het Bubblegebouw wordt ontleend aan het oorspronkelijke concept van het gerealiseerde Blobgebouw. Het oorspronkelijk concept van de grote Blob toont een krachtig gebouw, eenduidig in beeld, en mystiek in materialisering. De werkelijke realisatie en materialisatie is door een hard contrast tussen open en dicht meer strak dan mystiek. De constructie van de huid is gedrapeerd om een betonnen tafel en de beleving van het interieur is in verdiepingen verknipt. De beveiligde opdekbevestiging van het glas doorkruist het beeld van smooth. In het concept voor de Bubble is gekozen de huid, constructie en ruimtelijkheid als één zelfdragende schil te ontwikkelen. Vorm en materialisering zijn als een parallel onderzoek bestudeerd. In de wijdse en grillige omgeving van plein en plek markeren Blob en Bubble door een eenduidige en krachtige vorm samen maar ook ieder op zichzelf een nieuw centerpoint. De Bubble is vele malen kleiner dan de Blob. De Bubble is een zeepbel, het openbaar gebied vloeit als het ware in het gebouw door. Het glas markeert binnen en buiten. Onderzoek is gedaan op welke wijze vorm, gelaagdheid en smoothness tot een mystiek contextueel ontwerp zou kunnen komen. Vanuit die gedachte is een beeld van dazzle glazing ontwikkeld, die dmv gelaagde banen een bol omwikkelden tot een kluwe glas. De vraag dient zich aan of de dazzle glazing met glasbanden de strenge geometrische opzet een contextuele verankering kan leveren. Maw, zijn de glazen banden een voldoende sterk middel, of is het een op zichzelf staand beeld van mystificering? Vanuit dat discours is de Bubble opnieuw onderzocht; vorm en huid. In de eerste onderzoekslijn is bestudeerd of kanteling, optilling en uittrekking, de (ongenaakbare) geometrische representatie van de dome-vorm meer kan nuanceren tot een beoogd beeld van een zeepbel. Dit door gebruik te maken van de specifieke constructieve opzet van de dome in vijf- en zeshoeken. Roteren gaf een versterking van het ritmische beeld aan vijfhoeken, te statisch. Optillen maakte het gebouw klassiek en dominant als een koepel op een sokkel. Gekozen is om de bolvorm te kantelen en naar beneden te duwen, zodat letterlijk meer een bubble (zeepbel) dan een dome ontstaat. De constructie van driehoeksvlakken sluit daardoor wisselend aan het maaiveld aan, zoals het Blobgebouw. Het glas wordt daardoor aangeschuind aan het maaiveld. De plint krijgt een wisselend hoogteprofiel, er ontstaan als vanzelfsprekend wigvormige patronen en een dynamisch gevelbeeld. De tweede onderzoekslijn vormt de gelaagdheid van de huid. De dazzle glazing is van glazen banden veranderd in glazen maskers die inspelen op de omgeving. Maw vanuit de contextuele aanleidingen, de orientaties op plein en winkelstraat, de bezoekersstromen en de zonintreding, zijn een aantal glazen lagen over elkaar heen geschoven. Zo ontstaan smalle en brede wigvormige vensters en onstaat een nieuw krachtig spel van lijnen en vlakken. De Bubble krijgt in zijn alzijdigheid richting vanuit de context. Het weerspiegelt de omgeving. De deuropeningen worden op een vanzelfsprekende plek ingesneden en deuken de vorm in. De Bubble is zelfdragend. Stalen kokerprofielen beschrijven de huid in driehoeken. Elke driehoek krijgt een zilvergroenkleurige bekleding of een thermisch isolerende beglazing (groenige tint), met soms direct daaronder een dichte zilvergroenkleurige casette. De beveiligde bevestiging van de buitenhuid op de kokerprofielen is onzichtbaar in de sealing verwerkt. Het oppervlak is smooth. Het glas is daardoor open, translucent en dicht. Door met lagen te spelen kunnen (de suggestie van) schaduwvlakken en tintverschillen worden aangebracht. Tarra architectuur en stedenbouw september 2011

63 18 septemberplein eindhoven

64 locatie 18 septemberplein boom handhaven oversteek station

65 onderzoek 18 septemberplein blob luifel boom handhaven huid fietsenstalling piazza boom handhaven plein stedenbouwkundig plan constuctie en ruimtelijkheid

66 stedenbouwkundig plan 18 septemberplein luifel plein bubble blob gebouw

67 huid, constructie en ruimtelijkheid 18 septemberplein (tafel)constructie en huid gescheiden? gelaagdheid van de huid en de bevestiging? ruimtelijkheid en beleving? smooth, huid, constructie en ruimtelijkheid

68 onderzoek huid en constructie 18 septemberplein (a) licht van buitenaf licht van binnenuit 1 helder (dubbel)glas 2 translucent op 2de laag 3 translucent op 1ste laag 4 sandwichpaneel 5 shadowbox met heldere beglazing 6 shadowbox met translucente beglazing op de 1ste lijn 7 shadowbox met translucente beglazing op de 2de lijn

69 de absoluutheid van de vorm genuanceerd 18 septemberplein basismodel roteren zakken

70 dazzle glazing vereenvoudigd en in relatie met context gebracht 18 septemberplein vervlechting van banden maskers / oogleden reagerend op context

71 evenwichtige verankering in de context 18 septemberplein G GT GD DD TD G GT

72 orientatie en ligging 18 septemberplein entree op het plein lijn doorgezet in entreelijn vitrine vitrine entree straat

73 orientatie en ligging 18 septemberplein

74 huid en constructie 18 septemberplein metalen sandwichpaneel 2 shadowbox met helder glas 3 helder glas (kleuring groen) 4 kitnaad 5 zetwerk

75 aanzichten 18 septemberplein DD DD G GD TD GT G vestdijk plein vestdijk station noordgevel oostgevel DD DD TD GD G GT G hermanus boexstraat plein gootlijn zuidgevel westgevel

76 18 septemberplein eindhoven

77 impressie hermanus boexstraat 18 septemberplein

78 impressie plein 18 septemberplein

79 impressie station 18 septemberplein

80 impressie plein 18 septemberplein

81 impressie nacht 18 septemberplein

82

85 Bijlage 7 Notitie over de inhoud van het Milieueffectrapport vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein 85 Gemeente Eindhoven

87 Milieueffectrapportage stadsproject Stationsgebied Notitie over de inhoud van het op te stellen Milieueffectrapport De gemeenteraad van Eindhoven heeft in december 2005 de nota Stationsgebied Eindhoven: verbinden en verblijven vastgesteld. In deze visie (waarvan hieronder een korte samenvatting) wordt de ruimtelijke ontwikkeling van het Stationsgebied beschreven. Het gebied wordt globaal begrensd door de Mathildelaan, 18 Septemberplein, Stationsweg, de Dommel, Prof. Dr. Dorgelolaan, J.F. Kennedylaan, Vincent van den Heuvellaan, Veldmaarschalk Montgomerylaan, Pastoor Peterstraat, Boschdijk en Vonderweg te Eindhoven. Het Stationsgebied is, als hart van Eindhoven, één van de belangrijke ontwikkelingsgebieden in de stad. Het gebied ligt strategisch nabij binnenstad en TU/e, en vormt een infra-structureel knooppunt van openbaar vervoer, gemotoriseerd verkeer en langzaam verkeer. Kantoren, het Beursgebouw, de Kennispoort, de Piazza en de nabijheid van de universiteit hebben dit gebied gevormd tot het zakelijk centrumdistrict van Eindhoven. Een gebied dat alles in zich heeft als toplocatie voor een hoogwaardig zakelijk milieu, cultuur en vermaak op regionaal en landelijk niveau en centrumstedelijk wonen. Om het daadwerkelijk deze hoogwaardige en multifunctionele invulling te geven is meer uitstraling en kwaliteit van het openbaar gebied nodig. Daar wordt sinds enkele jaren hard aan gewerkt. Zo zijn diverse hoogwaardige projecten gerealiseerd: het Kennedy Business Center, de Piazza, de Kennispoort, busstation Neckerspoel en de Media Markt. Ook zijn er verschillende projecten in voorbereiding zoals het 18 Septemberplein en de Demerpassage. De tijd is echter rijp voor een totale kwaliteitsslag waarbij het Stationsgebied tot volle ontwikkeling kan komen. Hiermee wordt het economisch potentieel van Brainport Eindhoven duurzaam verankerd en wordt de kwaliteit van het stadscentrum substantieel verbeterd tot een hoogstedelijke ambiance. De strategie verbinden en verblijven geeft inhoud aan deze kwaliteitsslag: het creëren van één maaiveld op centrumniveau maakt het mogelijk een fijnmazig stelsel van routes en assen te maken dat alle locaties in het Stationsgebied met elkaar en de omliggende gebieden verbindt, goede verbindingen legt met het Centraal Station vanuit alle richtingen en prettige verblijfsplekken, goed ingerichte pleinen en hoog waardige inrichting van het openbaar gebied realiseert. Onderdelen van de strategie verbinden en verblijven zijn: creëren van één maaiveld, Inverse Fellenoord, Noord-Zuid as, Oost-West as, Stationspassage, Stationsplein-Zuid, Lichttorenas, Stationsplein-Noord, Stationsweg en Dommelzone. Ontwikkeling van de ruimtelijke visie Stationsgebied Eindhoven: verbinden en verblijven kan het economisch potentieel van Eindhoven duurzaam verankeren: het centraal station biedt toegang tot internationale rail-verbindingen en is een multimodale regionale vervoersknoop. Toekomstige ontwikkelingen kunnen zorgen voor uitbreiding van verbindingen, waardoor de attractiviteit van de regio verder wordt verhoogd. Brainport vraagt om toplocaties voor innovatie, maar ook om toplocaties voor zakelijke diensten. Het Stationsgebied is dé locatie voor vestiging van deze vaak landsdeel verzorgende diensten. In combinatie met de TU/e, de vestiging van enkele technologische topinstituten en Kennispoort wordt het Stationsgebied en directe omgeving het zakelijke middelpunt van Brainport. Met de ontwikkeling van het Stationsgebied (in combinatie met andere ontwikkelingsprojecten in het centrum) wordt de kwaliteit van het stadscentrum substantieel verbeterd en ontstaat een hoogstedelijke ambiance. De basis van de ruimtelijke visie voor het Stationsgebied is het creëren van één maaiveld op centrumniveau. Hierdoor kan kwaliteit in de openbare ruimte gerealiseerd worden met veilige routes overdag en s nachts tussen Eindhoven-noord en Eindhoven-zuid, goede verbindingen met het station vanuit alle richtingen, een fijnmazig stelsel van routes en assen dat alle locaties in het Stationsgebied met elkaar verbindt, prettige verblijfsplekken, goed ingerichte pleinen, winkelplinten op strategische plekken en hoogwaardige inrichting van het openbaar gebied. De ambitie van de ruimtelijke visie komt verder tot stand door de huidige monocultuur te doorbreken en een nieuwe functiemix van kantoren, woningen, winkels, vermaak, cultuur, voorzieningen en parkeren toe te voegen en het ont wikkelen van een Openbaar Vervoersknoop. Hierdoor ontstaat meer levendigheid in het gebied met een 24-uurs -gebruik.

88 Zo kan het Stationsgebied getransformeerd worden tot een attractief gebied en een hoogwaardige centrum - entree vanuit het station en noord-eindhoven. Karakteristiek voor het Stationsgebied zijn grote, moderne gebouwen met een zakelijke uitstraling. Het Stationsgebied heeft door de bebouwing een eigen sfeer en uitstraling gekregen, die zich duidelijk onderscheidt van de binnenstad. Dit is ook terug te voeren op het feit dat de maat en schaal van gebouwen in het Stationsgebied veel groter is dan in de binnenstad. In het Stationsgebied geen perceelsgewijze opbouw, maar robuuste en wandvormende gebouwen. Opgave voor de toekomst is om het karakter van het Stationsgebied te respecteren en te versterken en de architectuurtraditie, die getypeerd zou kunnen worden als eigentijds en tijdloos bouwen, met elan voort te zetten. De zakelijke sfeer zou daarbij wat meer sprankelend en uitnodigend mogen worden, passend bij de transformatie van het Stationsgebied tot een multifunctioneel centrumgebied. Het toepassen van bijzondere lichtelementen, zoals al te zien is op Stationsplein en 18 Septemberplein, lijkt daarbij een niet te missen kans. Het Stationsgebied is 45 hectare groot en gelegen in het centrum van Eindhoven. De zuidzijde van het Stationsgebied grenst direct aan de binnenstad. Aan de zuid-westzijde grenst het Stationsgebied aan het PSV stadion en aan het Emma singelcomplex, een voormalig Philipsterrein dat wordt herontwikkeld tot multifunctionele stadswijk. Ten zuidoosten van het Stationsgebied liggen het uitgaansgebied Dommel straat, de Dommelzone en Villapark Tongelre. De noordoost zijde van het Stationsgebied grenst aan het universiteitsterrein van de Technische Universiteit Eindhoven. Specifiek voor het Stationsgebied is dat het hoogteverschil tussen Centrumniveau (circa 15 meter NAP) en Woenselsniveau (circa 19 meter NAP) in het gebied wordt overbrugd. Het Stationsgebied is volop in ontwikkeling. In de afgelopen vijf jaar zijn enkele ambitieuze projecten gerealiseerd en in aanbouw, die zorgen voor een kwaliteitsverbetering in het gebied: b Met de ontwikkeling van het Kennedy Business Center is een kantorencluster met een hoogwaardige uitstraling gerealiseerd. Kenmerkend voor het KBC is de opzet in de vorm van losse elementen op een printplaat, waarbij de openbare ruimte in een strakke schuine as is vormgegeven ten behoeve van de looplijn naar de Technische Universiteit. b De Piazza is herontwikkeld tot het Piazza Center, een overdekt winkelcentrum dat zich uitstrekt over vier verdiepingen en een groot aanbod van mode, sport, speelgoed en horeca kent. Kenmerkend zijn het overvloedig gebruik van daglichten de grote luifel die uitsteekt over het 18 Septemberplein. b Naast de parkeergarage Mathildelaan is een nieuw gebouw voor de Media Markt gerealiseerd. De Media Markt is verbonden met de parkeergarage en met het Piazza Center door middel van een loopbrug. Op deze wijze is de kop van het kernwinkelgebied (Bijenkorf, Piazza Center en Media Markt) overdekt bereikbaar vanuit de parkeergarage aan de Mathildelaan. b Met de herinrichting van Busplein Neckerspoel is een kwaliteitsslag gemaakt in de openbare ruimte (bestrating, meubilair) aansluitend bij het KBC, een overdekte wachtruimte op het plein gerealiseerd en de fietsenstalling uitgebreid. b De hoogwaardige herinrichting van het 18 Septemberplein zal de Demer (hoofdwinkelstraat) met Bijenkorf en Piazza Center verbinden. Het plan bevat een grote fietsenkelder met circa 2000 plaatsen. De pleinvloer is voorzien van een patroon van glaselementen, zodat er daglicht toe kan treden in de kelder. Op het plein zijn twee kiezelvormige gebouwen voorzien, het grootste gebouw is tevens het Entreegebouw naar Rond de Admirant. Dit is een nieuwbouwproject met winkelen, vermaak, werken, wonen en parkeren dat grenst aan het 18 Septemberplein. Door realisatie van detailhandel in de Demerpassage (onder het spoor) ontstaat een verbinding tussen het kernwinkelgebied en het winkelgebied van de Lardinoisstraat. Het gaat om kleinschalige winkels, die de beleving van de route onder het spoor zullen verbeteren. Concreet zal het Stationsgebied de volgende aanpassingen ondergaan: b Maken van een hoogwaardig centrumgebied door toevoegen van bebouwing waar nu leegte of verkeersruimte is en door herontwikkeling van locaties. b Maken van één aaneengesloten maaiveld.

89 b b b b b b b b Omkeren van de Fellenoord tot Inverse Fellenoord: autoverkeer gaat omlaag, fietsers en voetgangers gaan er met bruggen overheen. Creëren fijnmazig stelsel van routes, assen, pleinen en plekken dat verbindingen legt en uitnodigt tot verblijven. Herstellen historische Noord-Zuid as van Kruisstraat tot Demer. Introduceren Oost-West as, een stadsstraat die het Stationsplein-Noord en de locaties ten noorden van het spoor met elkaar verbindt. Ontwikkelen van OV-knoop met daarin verbrede en hogere Stationspassage. Verbeteren centrumentree vanuit Centraal Station. Monocultuur doorbreken door toevoegen gemengd programma van kantoren, woningen, winkels, vermaak, cultuur, voorzieningen en parkeren. Parkeergarages ten noorden van het spoor realiseren voor bezoekers van het centrum afkomstig uit noord-eindhoven. De basis van de ruimtelijke visie voor het Stationsgebied is het creëren van één maaiveld op centrumniveau. Om dit mogelijk te maken wordt de Fellenoord verlaagd van Woensels niveau (19m NAP) tot centrumniveau (15m NAP). De hellingbanen van Vestdijktunnel en Boschdijktunnel verdwijnen en er ontstaat een aaneengesloten gebied op één hoogteniveau ten noorden van het spoor. Het creëren van één maaiveld op centrumniveau maakt het mogelijk een fijnmazig stelsel van routes en assen te maken dat alle locaties in het Stationsgebied met elkaar en de omliggende gebieden verbindt, goede verbindingen legt met het station vanuit alle richtingen en prettige verblijfsplekken, goed ingerichte pleinen en hoogwaardige inrichting van het openbaar gebied realiseert. Daarnaast wordt het verkeerssysteem van de Fellenoord omgekeerd. De omgekeerde Fellenoord wordt aangeduid als Inverse Fellenoord. Het langzaam verkeer gaat niet meer onder het autoverkeer door, maar er overheen. De fietsen voetgangerstunnels verdwijnen en in plaats daarvan komen er fraaie bruggen over de Fellenoord. Hierdoor worden de routes voor voetgangers en fietsers tussen Eindhoven-Noord en het Stationsgebied prettiger en veiliger, terwijl tegelijkertijd de verkeersstructuur intact blijft en de bereikbaarheid gewaarborgd. Qua uitstraling zal de Inverse Fellenoord een groene, bomenrijke weg zijn met eye-catchers in de vorm van bruggen, architectuur en kunst. Een stadsentree dus waar het groene karakter van Eindhoven zichtbaar is en tegelijkertijd het centrum zich aankondigt. Een andere karakteristiek is het hoogteverschil tussen Centrum en Woensel, dat goed zichtbaar zal zijn op een deel van de Inverse Fellenoord. De bebouwing van Fellenoordcomplex en Holiday Inn staat immers op Woensels niveau, dus hoger dan de weg op centrumniveau. De ruimte voor Fellenoordcomplex en Holiday Inn op Woensels niveau zal worden ingericht als groene verblijfsruimte, die ook wel wordt aangeduid als het balkon, omdat hiervandaan een spectaculair uitzicht ontstaat op het Stationsgebied. Op het balkon wordt ook een belangrijke doorgaande fietsroute in oost-west richting geaccommodeerd. Door de verlaging van de Fellenoord wordt het mogelijk om de tunnels voor fietsers en voetgangers te vervangen door bruggen, vijf in totaal. Hierdoor kunnen er meerdere aantrekkelijke en sociaal veilige routes tussen Eindhoven-Noord en centrum gemaakt worden. Ten eerste kan de historische Noord-Zuid as van Kruisstraat naar Demer in ere hersteld worden. Door de verhoogde ligging is er vanuit Woensel een mooi uitzicht op het centrum, een echte entree. De Lardinoisstraat zal een flinke opwaardering krijgen: de straat wordt twee keer zo breed, waardoor er een prettige maat ontstaat en meer zonlicht toe kan treden. Verder worden er kleine winkels onder de spoordijk (Demerpassage) gerealiseerd. De herontwikkelde Piazza en het nieuw in te richten 18 Septemberplein completeren de Noord- Zuid as. Naast deze historische as ontstaan er ook vanuit de Boschdijk en de Montgomerylaan mooie toegangen tot het centrum middels twee bruggen. De brug in het verlengde van de Boschdijk voert via t Eindje naar het centrum, de brug in het verlengde van de Montgomerylaan ontsluit rechtstreeks het Stationsplein-Noord. De bruggen parallel aan de Fellenoord completeren het fijnmazig netwerk voor langzaam verkeer, zij vormen de doorgaande fietsroute tussen het westen en oosten van Eindhoven. Eén aaneengesloten maaiveld op centrumniveau betekent dat de hellingbanen tussen spoor en Fellenoord verwijderd kunnen worden. Hierdoor wordt het mogelijk om een nieuwe as te maken die Stationsplein-Noord, t Schimmelt en t Eindje met elkaar verbindt: de Oost-West as. Deze

90 nieuwe as krijgt het karakter van een stadsstraat ; hiermee wordt bedoeld dat de weg langs winkelplinten, eetzaakjes, entreepartijen van kantoren en woningen voert en een profiel heeft waarbij de auto te gast is. In de verkeersstructuur heeft de as een functie als afronding van de binnenring, wat van belang is om een goed parkeerverwijssysteem te kunnen maken langs de parkeergarages in de binnenstad. De Oost-West as is kortom de rode draad voor de noordzijde van het Stationsgebied die het mogelijk maakt om dit gebied op een hoogwaardige manier te herontwikkelen. Het Centraal Station ontsluit de regio Eindhoven voor (inter)-nationaal treinverkeer. Busstation Neckerspoel ontsluit stad en regio met busvervoer en Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV). Aan de zuidzijde van het Centraal Station is taxivervoer geaccommodeerd. NS en de gemeente Eindhoven hebben de ambitie geformuleerd om de bereikbaarheid, capaciteit en beleving van de OV-knoop Eindhoven sterk te verbeteren. Onderdeel daarvan is het substantieel verbreden (van 5m naar circa 18m) en enigszins verdiepen van de Stationstunnel. Zo ontstaat de brede en hogere Stationspassage, die de toegang vormt tot de perrons en daarnaast een belangrijke looproute is tussen centrumzijde en noordzijde. In de Stationspassage zal meer ruimte zijn voor winkels die zich specifiek richten op de reiziger en voorbijganger, bijvoorbeeld een broodjeszaak, bloemist, tijdschriftenkiosk, drogisterij, enz. Bij de ontwikkeling van de OV-knoop is behoud van het monumentale Stationsgebouw aan de zuidzijde, in de volksmond bekend als de Radio, uitgangspunt. Ook aan de perronoverkapping en het Hoogspoor, dat in de Wederopbouwperiode als één geheel met het stationsgebouw is ontworpen, wordt waarde toegekend. Het Stationsplein-Zuid is toe aan een herinrichting. Aanleiding hiervoor zijn: b wens tot verbetering en uitbreiding fietsenstalling (bewaakt en onbewaakt); b helderder inrichting taxistandplaatsen en kiss&ride-voorziening; b verbetering routing naar 18 Septemberplein, Dommelstraat en Dommel; b meer ruimte voor wachtende reizigers voor het station; betere pleinbegrenzing door bebouwing. De herinrichting van het Stationsplein-Zuid behoeft nadere studie. In de omgeving van het Stationsplein, op de VVV-locatie en de Postkantoorlocatie, is ruimte voor nieuwbouwontwikkelingen. Deze maken het mogelijk om de begrenzing van het Stationsplein sterk te verbeteren. De gebouwen direct aan het Stationsplein zullen relatief laag zijn, zodat er een mooi plein ontstaat met evenwichtige pleinwanden. Daarnaast wordt er ruimte opengehouden tussen stationsgebouw en nieuwe bebouwing, waardoor er zicht blijft op het Hoogspoor. Het Stationsplein-Noord, oftewel busstation Neckerspoel heeft recent (2005) een opwaardering gekregen. Het plein is volledig heringericht en er is een grote luifel geplaatst waaronder busreizigers kunnen wachten. Om de beleving van het plein te verbeteren zal in de toekomst nieuwe randbebouwing worden geplaatst langs de Vestdijk, zodat het Stationsplein-Noord een betere begrenzing krijgt. De ambitie is verder om het stationsgebouw Noordzicht te vervangen door nieuwbouw met een hoogwaardiger architectuur. Tevens moet hierbij meer ruimte gevonden worden voor (ondergrondse) fietsenstallingen. In de toekomst, als de Inverse Fellenoord er is, wordt het mogelijk om het Stationsplein-Noord aan de westzijde te ontsluiten via de nieuwe Oost-West as. Zo ontstaat een directe verbinding tussen het Centraal Station en t Schimmelt en t Eindje. De Oost-West as sluit bij het Centraal Station aan op de Kennedy-as richting Universiteitsterrein. De Lichttorenas is een nieuwe rechtstreekse route met allure van het Centraal Station naar de binnenstad. In een directe zichtlijn op de Lichttoren wandelt de reiziger op een aangename manier naar het 18 Septemberplein, langs nieuwe stedelijke bebouwing met in de plint winkels gericht op de reiziger en voorbijganger. De oversteek van de Vestdijk wordt op termijn aanzienlijk verbeterd, doordat er geen vijf maar drie rijbanen overgestoken hoeven te worden. Dit wordt mogelijk door het tweerichtingsverkeer op dit deel van de Binnenring op te heffen, waardoor de hele Binnenring een éénrichtingscircuit wordt. De Stationsweg is toe aan een kwaliteitsimpuls door herinrichting. Daarbij is vanuit het

91 Waterplan de ambitie gesteld om de Gender als open water terug te brengen in het straatbeeld. De Gender zal in de toekomst vanaf het Genderpark via Vonderkwartier en Emmasingelcomplex naar het Stations gebied stromen en via de Stationsweg afwateren op de Dommel. De Gender wordt aan de noordzijde van de straat gelegd, tussen verkeersweg en voetpad in, zodat er een mooie looproute ontstaat langs het water aan de zonzijde van de weg. Aan beide zijden van de Stationsweg zullen bomen worden geplant, zodat een mooi laanprofiel ontstaat. Door de gunstige situering op de zon is een terras langs de Gender op de VVV-locatie een niet te missen kans. De Dommelzone is een strategische ontwikkelingszone in Eindhoven. Doelstellingen zijn het versterken van de natuurfunctie én het nadrukkelijker in beeld brengen van de Dommel als wezenlijk onderdeel van de stad. Tevens wordt een beter gebruik en beleving van de Dommelzone nagestreefd door het creëren van een net van doorgaande wandel- en fietsroutes en het richten van de omgeving (stedenbouwkundig en architectonisch) op het Dommeldal. De Dommelzone begint dan ook steeds meer een kwaliteitselement in Eindhoven te worden. Een sprekend voorbeeld is de Dommeltuin bij het Van Abbemuseum. Ook aan de rand van het Stationsgebied, bij de Effenaar, zal een stadspark aan de Dommel gerealiseerd worden. In het Stationsgebied bevindt zich het grootste knelpunt in de Dommelzone binnen de Ring, namelijk de zone tussen Stationsweg en Prof. Dr. Dorgelolaan. In deze zone kent de Dommel geen oevers, geen beekdal, geen passagemogelijkheden voor flora en fauna en het Dommeltunneltje is een sociaal onveilige route voor langzaam verkeer. Een structurele oplossing is onmogelijk vanwege het zeer brede spoorwegemplacement. Wel is het mogelijk om de beleving van de Dommeltunnel te verbeteren, hiertoe wordt op dit moment een haalbaarheidsonderzoek gedaan door een kunstenaar. Verder kan de stuw passeerbaar gemaakt worden door de aanleg van een vispassage. Ook de herontwikkeling van de Stationslocatie Zuidoost (tussen Dommel en Stationsplein) geeft mogelijkheden voor versterking van de Dommelzone. Door ruimte voor groen te maken bij de oever, door bebouwing te oriënteren op de Dommel en door de brug over de Stationsweg te vervangen door een lichte en meer open constructie kan een grote verbetering gerealiseerd worden die uitstraalt naar de omgeving. Bovendien wordt de Stationsweg verlevendigd door het terugbrengen van het riviertje de Gender in het straatbeeld. Plankaart verbinden en verblijven. Plankaart verbinden en verblijven

92 Milieueffectrapportage Om aan deze voorgenomen ontwikkelingen van het Stationsgebied uitvoering te kunnen geven dient een bestemmingsplan 1 te worden vastgesteld. Het in 1999 door de gemeenteraad vastgestelde bestemmingsplan Eindhoven binnen de Ring (onherroepelijk geworden in 2000) kan om redenen van juridische aard niet dienen als basis voor verlening van de benodigde omgevingsvergunningen. Vanwege de omvang van het Stationsgebied zullen de ontwikkelingen gefaseerd worden uitgevoerd. Daarom is er voor gekozenen om voor elke fase afzonderlijke bestemmingsplannen (hoofdzakelijk niet kaderstellend van aard) vast te stellen. Stadsproject Omdat de totale bedrijfsvloeroppervlakte van de ontwikkeling van het Stationsgebied meer bedraagt dan m2 dient deze ontwikkeling te worden aangemerkt als een stadsproject als bedoeld in het Besluit milieueffectrapportage (kolom 2 van categorie D 11.2). Een stadsproject is een project waarbij verschillende stedelijke ontwikkelingen plaatsvinden zoals de bouw van woningen, scholen, ziekenhuizen, parkeerterreinen en bedrijfsruimten (kantoren en winkelcentra). M.e.r.-beoordelingsplicht stadsproject Wanneer het gaat om een gebiedsontwikkeling dat als stadsproject kan worden beschouwd en ten behoeve waarvan bestemmingsplannen 1 moeten worden vastgesteld, dan moet worden beoordeeld of vanwege de belangrijke milieugevolgen daarvan eerst een Milieueffectrapport (hierna te noemen: MER) moet worden opgesteld, voordat tot vaststelling van een bestemmingsplan 1 kan worden besloten. Indien geconcludeerd zou worden dat het stadsproject geen belangrijke milieugevolgen heeft dan behoeft geen MER te worden gemaakt. Wanneer wel een MER wordt opgesteld dan is het doel daarvan om het milieubelang volwaardig te laten meewegen bij de voorbereiding en vaststellen van de bestemmingsplannen 1. In het MER dienen de milieugevolgen van de activiteit en reële alternatieven systematisch, transparant en objectief in beeld te worden gebracht. Daarin dienen ook de maatregelen te worden beschreven om negatieve gevolgen te voorkomen of te beperken. Met andere woorden: het MER is een document dat informatie bevat over de gevolgen voor het milieu die nodig is voor het bestuur om een afgewogen besluit ten aanzien de vaststelling van bestemmingsplannen 1 te kunnen nemen. Hoewel een dergelijke MER-beoordelingsprocedure in 2008/2009 in gang is gezet, is, gelet op het door de Commissie voor de milieueffectrapportage op 10 maart 2009 (rapportnummer ) uitgebrachte advies, besloten verder af te zien van het vervolgen van die procedure die antwoord zou moeten geven op de vraag of al dan niet een MER gemaakt moet worden. In plaats daarvan is besloten tot het volgen van een procedure die moet leiden tot het tot stand komen van een MER. Procedure (m.e.r.) om te komen tot een Milieueffectrapport (MER) Dit MER moet worden voorbereid volgens de zogenaamde uitgebreide voorbereidingsprocedure als beschreven in 7.9 van de Wet milieubeheer. Met het oog op het voornemen om een MER op te stellen heeft de ruimtelijke visie Stationsgebied Eindhoven verbinden en verblijven vanaf donderdag 30 september tot en met woensdag 27 oktober 2010 voor iedereen ter inzage gelegen. Van de geboden gelegenheid om ten aanzien van dit voornemen zienswijzen in te brengen is gebruik gemaakt door: 1. De heer ir. B.W. Bolomey, Clausplein 36, 5611 XP Eindhoven 2. Stichting Bescherming Wederopbouwerfgoed Eindhoven, De Stoutheuvel 92a, 5632 MS Eindhoven. De zienswijzen hebben echter geen betrekking op ons voornemen om een MER op te stellen en welke informatie daarin opgenomen zou moeten worden, maar bevatten een inhoudelijke reactie op de ruimtelijke 1 of een ander besluit dat het mogelijk maakt om af te wijken van het geldende bestemmingsplan, zoals een besluit als bedoeld in artikel 2.12 lid 1 onder 3 e van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo).

93 keuzes van de gemeenteraad zoals beschreven in de in 2005 vastgestelde ruimtelijke visie Stationsgebied Eindhoven verbinden en verblijven. Voorts zijn Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, Inspectie VROM regio zuid, Rijkswaterstaat, Waterschap de Dommel en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, in hun hoedanigheid van adviseur/bestuursorgaan betrokken bij de voorbereiding van bestemmingsplannen 1 voor dit gebied, bij brief van 28 september 2010 verzocht om binnen vier weken aan te geven wat de reikwijdte en het detailniveau van de in het MER op te nemen informatie dient te zijn. Van de mogelijkheid om ons van advies te dienen is geen gebruik gemaakt. Reikwijdte en detailniveau van het MER In het kader van de in 2008/2009 in gang gezette m.e.r.-beoordelingsprocedure is een zogenaamde aanmeldingsnotitie opgesteld. De Commissie voor de milieueffectrapportage (Cie. MER) heeft in haar advies van 10 maart 2009 (rapportnummer ) daarover het volgende opgemerkt:

94

95

96

97 Zoals reeds opgemerkt heeft bovenstaand door de Cie. MER uitgebracht advies aanleiding gegeven om de procedure, die zou moet leiden tot een uitspraak op de vraag of het stadsproject dusdanig belangrijke milieugevolgen heeft dat een MER gemaakt zou moeten worden, voortijdig te beëindigen. Gelijktijdig is toen de keuze gemaakt om een MER op te stellen, met in achtneming van de door de Cie. MER gemaakte opmerkingen. De inhoud van het advies bevat voldoende informatie over de gewenste reikwijdte en het detailniveau van de informatie die in het thans op te stellen MER moet worden opgenomen. Voorts dient het MER de gegevens te bevatten welke zijn voorgeschreven ingevolge artikel 7.23 van de Wet milieubeheer, te weten: Een beschrijving van wat met de voorgenomen activiteit wordt beoogd. Een beschrijving van de voorgenomen activiteit en van de redelijkerwijs in beschouwing te nemen alternatieven daarvoor, inclusief de motivering van de keuze voor de in beschouwing genomen alternatieven, evenals een beschrijving van de wijze waarop de voorgenomen activiteit zal worden uitgevoerd. In het geval van een m.e.r.-plichtig besluit een aanduiding van dit besluit (of besluiten) en een overzicht van de eerder genomen beslissingen van bestuursorganen die betrekking hebben op de voorgenomen activiteit en de beschreven alternatieven. Een beschrijving van de bestaande toestand van het milieu, voor zover de voorgenomen activiteit of de beschreven alternatieven daarvoor gevolgen kunnen hebben, en van de te verwachten ontwikkeling van dat milieu, indien die activiteit noch de alternatieven worden ondernomen. Een beschrijving van de gevolgen voor het milieu die de voorgenomen activiteit en de beschreven alternatieven kunnen hebben, inclusief een motivering van de wijze waarop deze gevolgen zijn bepaald en beschreven. Een vergelijking van de beschreven te verwachten ontwikkeling van het milieu met de beschreven mogelijke gevolgen voor het milieu van de voorgenomen activiteit en elk van de in beschouwing genomen alternatieven. Een beschrijving van de maatregelen om belangrijke nadelige gevolgen op het milieu van de activiteit te voorkomen, te beperken of zoveel mogelijk teniet te doen.

98 Een overzicht van de leemten in de beschrijvingen van de bestaande toestand van het milieu en de gevolgen voor het milieu als gevolg van het ontbreken van de benodigde gegevens. Een samenvatting die aan een algemeen publiek voldoende inzicht geeft voor de beoordeling van het milieueffectrapport en van de daarin beschreven mogelijke gevolgen voor het milieu van de voorgenomen activiteit en van de beschreven alternatieven. Eindhoven, 28 januari 2010 P:\PROJECTEN MAP PM\ station Zuidoost\15 Stationslocatie Zuidoost MS\Milieueffectrapportage\M..e.r. procedure vanaf juli 2010\Notitie reikwijdte en detailniveau MER.doc

101 Bijlage 8 Milieueffectrapport van 14 juni 2011 vastgesteld Omgevingsvergunning Bubble 18 Septemberplein 101 Gemeente Eindhoven

103 Gemeente Eindhoven MER Stationsgebied

104

105

106 INHOUDSOPGAVE blz. SAMENVATTING 1. WAAROM EEN MILIEUEFFECTRAPPORT? Aanleiding en achtergronden Reikwijdte en detailniveau MER Plan- en studiegebied Procedure Leeswijzer 6 2. ONTWIKKELING STATIONSGEBIED Probleemstelling en doel Het plan: transformatie Stationsgebied Varianten stedenbouwkundig programma Stationslocatie Zuid-Oost Kleine Blob OV-stationspassage Centrumprojecten nabij het Stationsgebied Te nemen besluiten HUIDIGE SITUATIE, AUTONOME ONTWIKKELING EN EFFECTEN Beoordelingskader Bodem Huidige situatie en autonome ontwikkeling Effecten voor de bodem Water Huidige situatie en autonome ontwikkeling Effecten voor water Natuur en groen Huidige situatie en autonome ontwikkeling Effecten natuur en groen Cultuurhistorie en archeologie Huidige situatie en autonome ontwikkeling Effecten cultuurhistorie en archeologie Verkeer en mobiliteit Huidige situatie en autonome ontwikkeling Effecten voor verkeer en mobiliteit Geluid en trillingen Huidige situatie en autonome ontwikkeling Effecten geluid en trillingen Luchtkwaliteit Huidige situatie en autonome ontwikkeling Effecten voor luchtkwaliteit Externe veiligheid Huidige situatie en autonome ontwikkeling Effecten voor externe veiligheid Klimaat en energie EFFECTVERGELIJKING MITIGERENDE MAATREGELEN Stationsgebied Stationslocatie Zuid-Oost 73

107 5.3. Kleine Blob OV-stationspassage LEEMTEN IN KENNIS EN EVALUATIEPROGRAMMA Leemten in kennis Evaluatieprogramma REFERENTIES 77 laatste bladzijde 78 BIJLAGEN aantal blz. I Beoordelingskader 4 II Toetsingsadvies m.e.r.-beoordelingsnotitie commisie m.e.r. 16

108 SAMENVATTING Het voornemen De gemeente Eindhoven is voornemens een investeringsprogramma uit te voeren voor het intensiever gebruiken van het huidige Stationsgebied. De investeringen richten zich op nieuwbouw van woningen, uitbreiding van kantoren en winkels en het versterken van de functie als uitgaansgebied. Daarnaast wordt er geïnvesteerd in de openbare ruimte en wordt nieuwe infrastructuur aangelegd. De ruimtelijke visie voor de verdere ontwikkeling van het Stationsgebied is neergelegd en verbeeld in Stationsgebied Eindhoven: verbinden en verblijven. Voor de ontwikkeling van het Stationsgebied zullen voor verschillende delen van het plangebied nieuwe planologische besluiten (bestemmingsplannen en projectomgevingsvergunningen) worden opgesteld. Op de korte termijn zal worden gestart met een drietal ontwikkelingen. Dit zijn: 1. Stationslocatie Zuid-Oost (kantoren, woningen, commerciële functies); 2. de kleine Blob bestemd voor de detailhandel; 3. de OV-stationspassage: een verbreding en verlaging van de voetgangerstunnel onder het station. Voor Stationslocatie Zuid-Oost zal een nieuw bestemmingsplan worden opgesteld. Hiervoor wordt de Wro-procedure gevolgd. Voor de kleine Blob zal de uitgebreide procedure van de Wet algemene bepaling omgevingsrecht worden doorlopen voor het verkrijgen van een projectomgevingsvergunning. Voor deze twee besluiten is het Besluit milieueffectrapportage van toepassing. De OV-stationspassage doorloopt de uitgebreide procedure voor het verkrijgen van een omgevingsvergunning, vanwege de status van het Stationsgebouw als Rijksmonument. Het betreft echter niet een besluit in de zin van het Besluit milieueffectrappportage. m.e.r.-beoordeling uitgevoerd De ontwikkeling van het Stationsgebied is een stadsproject waarin woningen, kantoren, winkels, leisure en parkeerfaciliteiten worden gerealiseerd met een totale bedrijfsvloeroppervlakte van meer dan m 2. Volgens onderdeel D11.2 van de bijlage van het Besluit m.e.r. is dan sprake van een m.e.r.-beoordelings-plichtige activiteit 1. Op basis van de aanmeldingsnotitie voor de m.e.r.-beoordeling heeft de Commissie voor de milieueffectrapportage (Cmer) een toetsingsadvies uitgebracht. De Cmer is van oordeel dat voor het project Stationsgebied Eindhoven een MER moet worden opgesteld vanwege de belangrijke milieugevolgen, teneinde een integraal beeld te krijgen van de milieueffecten van het totale plan. Vanwege het feit dat de ruimtelijke visie voor het Stationsgebied in belangrijke mate is uitgekristalliseerd, kan in het MER worden volstaan met de beoordeling van het Voorkeursalternatief. Reikwijdte en detailniveau In dit MER zijn de effecten beoordeeld van het voornemen, zoals verwoord en gevisualiseerd in de ruimtelijke visie Verbinden en verblijven. Voor realisatie van alle projecten binnen het hele Stationsgebied is 2020 als planhorizon gehanteerd. Een nadere uitwerking en verkenning van andere alternatieven dan het voornemen was in deze fase van de planontwikkeling niet zinvol meer. Wel zijn enkele varianten beoordeeld op hun gevolgen. Voor Stationslocatie Zuid-Oost is in dit MER uitgegaan van de realisering van het 1 Met het begrip m.e.r. wordt de procedure voor de milieueffectrapportage aangeduid ter onderscheid van het begrip MER waarmee het milieueffectrapport wordt bedoeld. Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 15 juni 2011, MER Stationsgebied

109 stedenbouwkundig programma in 2015 (worst case). Voor de invulling van het stedenbouwkundig programma van Zuid-Oost zijn drie varianten onderscheiden. In de basisvariant wordt uitgegaan van een maximaal aantal te realiseren woningen op Stationslocatie Zuid-Oost. Een deel van de woningen kan desgewenst worden vervangen door een hotel of kantoren. Voor de maaiveldverlaging aan de noordzijde van het station (Fellenoord) zijn twee varianten op hun gevolgen voor de grondwaterstands-verandering onderzocht. Eén van de varianten betreft de realisatie van een damwand om het gehele gebied ten noorden van het spoor tot een diepte van circa 20 tot 30 meter beneden maaiveld. De andere variant is de aanleg van een verdiepte ligging in een gesloten constructie. Het College van B&W hebben op 12 april 2011 besloten dat wat betreft de reikwijdte en het detailniveau van het MER niet alleen rekening gehouden moet worden met de wettelijke eisen als genoemd in artikel 7.23 van de Wet milieubeheer, maar ook met het door de Commissie voor de Milieueffectrapportage (Cmer) gegeven advies van 10 maart Naar aanleiding van het advies van de Cmer is in dit MER met name aandacht besteed aan de volgende milieuaspecten, waarvoor ten dele aanvullend onderzoek is uitgevoerd: - voor het gehele Stationsgebied zijn integraal de effecten van het aanbrengen van ondergrondse constructies, inclusief parkeergarages, op de grondwaterstanden en op de voor de grondwaterstandsverandering gevoelige locaties en objecten in beeld gebracht. Daarbij is rekening gehouden met al aanwezige ondergrondse objecten en de heterogene bodemopbouw; - nieuwe berekeningen zijn uitgevoerd voor de geluidbelastingen op Stationslocatie Zuid- Oost, mede in relatie tot de uitvoering van dove gevels en de drie varianten; - nieuwe luchtkwaliteitsberekeningen zijn uitgevoerd, inclusief een doorberekening voor stagnerend verkeer in de Mauritsstraat; - de uitgevoerde kwantitatieve risicoanalyses zijn beoordeeld voor het gehele Stationsgebied, waarbij met name ook is gekeken naar de gevolgen voor het groepsrisico; - onderzoek naar de mogelijkheden voor energiebesparing en toepassing van duurzame energie. Het MER bevat een beschrijving van de milieugevolgen voor het totale Stationsgebied en meer in detail voor de locaties Zuid-Oost, kleine Blob en OV-stationspassage. De genoemde drie projecten zijn integraal onderdeel van de transformatie van het Stationsgebied, waarover op de korte termijn een planologisch besluit wordt genomen. Het MER levert mede de milieuonderbouwing voor deze drie projecten. MER en te nemen besluiten Het onderhavige MER Stationsgebied bevat de milieuonderbouwing voor het besluit over de omgevingsvergunning voor de kleine Blob en het bestemmingsplan Stationslocatie Zuid- Oost, alsmede voor de nog op te stellen projectomgevingsvergunningen en bestemmingsplannen voor het totale Stationsgebied. Het MER brengt integraal de milieueffecten in beeld van de transformatie van het Stationsgebied en geeft aan welke mitigerende maatregelen kunnen worden getroffen en wat daarvan de effecten zijn. In dit MER zijn tevens de effecten beoordeeld van drie varianten voor de invulling van het stedenbouwkundig programma voor Stationslocatie Zuid-Oost. Een deel van de te realiseren woningen op Zuid-Oost kan desgewenst een invulling krijgen met een hotel (variant 1) of met kantoorruimten (variant 2). Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 15 juni 2011, MER Stationsgebied

110 Resultaten MER Tabel 1 geeft het overzicht van de beoordeling van het MER over de huidige situatie, de autonome ontwikkeling en plansituatie voor het gehele Stationsgebied. Hieronder volgt een toelichting per thema. Tabel 1. Beoordeling effecten stationsontwikkeling Eindhoven thema beoordelingsaspecten huidige bodem water natuur en groen cultuurhistorie en situatie 1 autonome ontwikkeling 2020 plansituatie 2020 bodemkwaliteit matig matig goed grondbalans n.v.t. n.v.t. p.m. waterberging matig matig goed water op straat matig goed goed grondwater(overlast) matig matig matig beschermde gebieden goed zeer goed zeer goed beschermde soorten goed goed goed groenvoorziening matig matig matig cultuurhistorie goed goed goed archeologie archeologie goed goed goed verkeer en mobiliteit geluid en trillingen luchtkwaliteit externe veiligheid kwaliteit verkeersafwikkeling goed goed goed bereikbaarheid OV goed zeer goed zeer goed bereikbaarheid fietsverkeer goed zeer goed zeer goed verkeersveiligheid matig goed goed wegverkeer matig matig goed railverkeer matig matig matig bedrijven zeer goed zeer goed goed trillingen goed goed goed jaargemiddelde concentratie NO 2 goed zeer goed zeer goed uurgemiddelde concentratie NO 2 zeer goed zeer goed zeer goed jaargemiddelde concentratie PM 10 zeer goed zeer goed zeer goed etmaalgemiddelde concentratie PM 10 goed zeer goed zeer goed Plaatsgebonden Risico (PR) goed goed goed Groepsrisico (GR) slecht goed matig Donker groen= zeer goed, groen= goed, geel= matig, rood= slecht en wit= n.v.t. of p.m. Bodem De bodem en het grondwater zijn op diverse plekken verontreinigd. Bij de transformatie van het Stationsgebied zal een (groot) deel van de verontreinigde grond worden ontgraven en afgevoerd. Hierdoor verbetert de bodemkwaliteit in het plangebied. Voor de verlaging van het maaiveld aan de noordzijde (Fellenoord) en de bouw van parkeergarages is bronbemaling noodzakelijk. Hierdoor zal een deel van het verontreinigde grondwater worden onttrokken; mogelijk ook het grondwater van omliggende verontreinigingen. Grondwatersanering is ook mogelijk in combinatie met warmte- en koudeopslag (WKO), waardoor een deel van de kosten kan worden terugverdiend. Voor de sanering van de bodem en het verontreinigde grondwater moeten nog saneringsplannen worden opgesteld. 1 Voor dit MER is 2007 het referentiejaar voor de beschrijving van de huidige milieusituatie, met uitzondering voor het thema lucht. Voor lucht heeft de beschrijving van de huidige situatie betrekking op 2011, het peiljaar waarin voldaan moet worden aan de Europese grenswaarden voor PM 10. Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 15 juni 2011, MER Stationsgebied

111 Water Het terugbrengen van de Gender in het plangebied geeft een beperkte verbetering van de waterberging. Voorts is voorzien in de aanleg van een gescheiden rioolstelsel en er wordt verhard oppervlak afgekoppeld. Hierdoor nemen de belasting op het rioolsysteem en de risico s op wateroverlast op straat af. De maaiveldverlaging aan de noordzijde (Fellenoord), waarvoor een gesloten ondergrondse constructie moet worden aangebracht, en de aanleg van ondergrondse parkeervoorzieningen leiden op de lange termijn tot een beperkte stijging (enkele centimeters) van de grondwaterstanden in het Stationsgebied. Teneinde opstuwing van grondwater te voorkomen zullen mitigerende maatregelen worden getroffen (bijvoorbeeld een grindkoffer rondom de damwand of gaten in de damwand). Hiermee wordt voorkomen dat in bepaalde delen van het plangebied grondwateroverlast optreedt. Tijdens de bouw en aanleg van de ondergrondse constructie en parkeergarages zal er, afhankelijk van de wijze van uitvoering, tijdelijk sprake zijn van een sterke daling van de grondwaterstand. Teneinde verzakking van gebouwen of verdroging van (monumentale) bomen te voorkomen, zullen indien noodzakelijk mitigerende maatregelen worden getroffen. Daarbij kan worden gedacht aan retourbemaling en het tijdelijk beregenen en/of bedruppelen van de aanwezige bomen. Natuur en groen Het herstel van de Gender, de aanleg van een gescheiden rioolstelsel en het afkoppelen van verhard oppervlak leiden tot een verbetering van de waterkwaliteit van De Dommel. De Dommel is onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur. Het project draagt hierdoor in positieve zin bij aan het beschermde gebied van de Dommelzone en de daarin voorkomende beschermde soorten. Het Stationsgebied, exclusief de Dommelzone, biedt beperkte mogelijkheden voor beschermde soorten flora en fauna. De belangrijkste ecologische waarden zijn waargenomen in de Dommelzone. Van belang zijn vooral diverse vleermuissoorten die overwegend de Dommelzone hebben als foerageergebied. In de Dommeltunnel is bij de noordelijke ingang een verblijfplaats van de watervleermuis aangetroffen. Verder zijn nesten van kraai en ekster aangetroffen in oudere bomen langs de Fellenoord en J.F. Kennedylaan. Een aandachtspunt is de mogelijke verstoring van beschermde vleermuissoorten en broedende vogels tijdens de uitvoering van de werkzaamheden. Bij uitvoerende werkzaamheden dient rekening te worden gehouden met het beperken van lichthinder. Dit geldt met name voor de watervleermuis die gevoelig is voor verlichting. Door te kiezen voor een weinig verstorend type verlichting, zorgvuldige plaatsing van nieuwe lantaarnpalen, het hanteren van smalle lichtbundels en naar beneden gerichte armaturen, wordt voorkomen dat de verlichting in de Dommelzone toeneemt. Door het verwijderen van oude bomen langs de Fellenoord en J.F. Kennedylaan kunnen nesten van ekster en zwarte kraai worden vernietigt. Deze werkzaamheden kunnen alleen buiten het broedseizoen plaatsvinden. Deze werkzaamheden hebben geen invloed op de gunstige staat van instandhouding van deze vogelsoorten. Het aandeel openbaar groen in het Stationsgebied is beperkt. Maatregelen worden getroffen om meer groenelementen te realiseren. Daarnaast is voorzien in maatregelen om de levensduur en kwaliteit van de monumentale bomen (kastanjes) te verlengen, respectievelijk te vergroten. De verwachte grondwaterstandswijziging heeft geen gevolgen voor het openbaar groen en de monumentale bomen in het Stationsgebied. Cultuurhistorie en archeologie Bij de inrichting van het Stationsgebied wordt rekening gehouden met de aanwezige cultuurhistorisch waardevolle monumenten en structuren. Monumenten en andere aanwezige Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 15 juni 2011, MER Stationsgebied

112 cultuurhistorische waarden blijven gehandhaafd. Het station is aangewezen als rijksmonument. Hiertoe behoren de stationshal aan de centrumzijde, de reizigerstunnel, de perrons en overkapping, de toren en de colonnade aan de westkant. De Vestdijktunnel (balustrade met de beelden) en het warenhuis De Bijenkorf zijn gemeentelijke monumenten. Overige cultuurhistorische waarden zijn de stedenbouwkundige structuur met waardevolle Wederopbouwarchitectuur en het historische wegenpatroon. Voorschriften in het bestemmingsplan kunnen waarborgen bieden om schade aan cultuurhistorische waarden te voorkomen. De verwachte stijging van de grondwaterstand met enkele centimeters heeft geen gevolgen voor de in het plangebied aanwezige cultuurhistorische objecten. De (zuid)westzijde van het plangebied, nabij het 18 Septemberplein, is een archeologisch waardevol gebied. Een omgevingsvergunning biedt waarborgen voor de bescherming van eventueel aanwezige archeologische waarden in de ondergrond. In het gebied met een archeologische verwachtingswaarde wordt geen wijziging van de grondwaterstand verwacht. Verkeer en mobiliteit In de huidige situatie is sprake van een goede bereikbaarheid van het Stationsgebied en een goede kwaliteit van de verkeersafwikkeling rondom het Stationsgebied. De verkeersveiligheid is echter matig door de aanwezigheid van drie gevaarlijke kruispunten. Diverse maatregelen verbeteren de bereikbaarheid van het Stationsgebied voor OV en fiets en de verkeersveiligheid in de autonome ontwikkeling. Ook de kwaliteit van de verkeersafwikkeling blijft op niveau door op diverse kruispunten binnen het Stationsgebied de verkeersregelinstallaties (VRI) te optimaliseren. Voor het Stationsgebied is daarnaast voorzien in een pakket aan (infrastructurele) maatregelen, als onderdeel van de plannen voor het Stationsgebied. Hierdoor blijft de kwaliteit van de verkeersafwikkeling ook in de toekomst gewaarborgd. Er wordt geen verslechtering verwacht van de verkeersveiligheid. Diverse infrastructurele maatregelen hebben namelijk ook een verkeersveiligheidverhogende werking. De bereikbaarheid per openbaar vervoer en per fiets nemen toe door de realisatie van het HOV-netwerk en de maatregelen uit het Actieplan fiets. Geluid en trillingen In de huidige situatie wordt de geluidskwaliteit in het gebied binnen de centrumring en het Stationsgebied als matig tot slecht beoordeeld. Dit is met name het gevolg van wegen railverkeer. De hoogte van de geluidbelasting op de woningen wordt bepaald door de ligging ten opzichte van de belangrijkste gebiedsontsluitingswegen en het spoor. In de autonome ontwikkeling treedt enige verbetering op van de geluidskwaliteit, omdat door diverse (infrastructurele) maatregelen de doorstroming binnen de centrumring verbetert. Na realisatie van de plannen treedt in beperkte mate een verslechtering op ten opzichte van de autonome ontwikkeling. Dit is het gevolg van de toename van de verkeersintensiteiten op de wegen en het aantal woningen. Naast Stationslocatie Zuid-Oost zijn er nog twee andere locaties in het Stationsgebied, namelijk het VVV-terrein en het Beursterrein, waar circa 650 woningen zijn geprojecteerd. Voor deze twee locaties zijn nog geen concrete plannen beschikbaar. Uit globaal akoestisch onderzoek blijkt dat de geluidbelasting op beide locaties vergelijkbaar is met de geluidsbelasting op Stationslocatie Zuid-Oost. De toekomstige geluidskwaliteit (cumulatief) van het Stationsgebied wordt als matig beoordeeld. De geluidskwaliteit in het Stationsgebied blijft derhalve een belangrijk aandachtspunt met het oog op de gezondheid van de bewoners. Tijdens bouwactiviteiten kunnen tijdelijk verhoogde geluidsniveaus voorkomen en bestaat het risico op trillingshinder. Het gemeentelijk beleid voor bouwen trillinghinder is erop gericht ernstige hinder en schade zoveel mogelijk te beperken. In de voorbereidingsfase wor- Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 15 juni 2011, MER Stationsgebied

113 den met de bouwaannemers afspraken gemaakt over de uitvoering van de werkzaamheden en de communicatie met omwonenden. Voor werkzaamheden waarbij 11 dagen of langer palen en/of damwanden worden geheid/getrild, activiteiten waarbij een overschrijding van geluid- en trillingsnormen plaatsvindt en het s avonds en s nachts werken, is een ontheffing op grond van de APV vereist. Door het toepassen van trillingsongevoelige constructies, bouwkundige maatregelen die de trillingsoverdracht vanuit de bodem naar het gebouw of onderdelen (wanden en vloeren) verminderen, wordt trillingshinder in de gebruiksfase van de woningen en kantoren voorkomen. Luchtkwaliteit Door het treffen van maatregelen in het najaar van 2010 is de doorstroming van de Mauritsstraat verbeterd. Hierdoor blijft de luchtkwaliteit langs de Mauritsstraat zowel in de autonome ontwikkeling als bij realisatie van de plannen voor het Stationsgebied beneden de grenswaarden voor de luchtkwaliteit. Door de daling van de achtergrondconcentraties en de maatregelen die de gemeente treft in het kader van het NSL (milieuzone, verbeterde doorstroming, reductie verkeersintensiteit met 15 %), wordt in 2011, 2015 en 2020 overal (ruim) voldaan aan de grenswaarden voor NO 2 en PM 10. Externe veiligheid In de huidige situatie, autonome ontwikkeling en na realisatie van het plan Stationsgebied vindt geen overschrijding plaats van het plaatsgebonden risico (PR 10-6 ). Het groepsrisico, als gevolg van het doorgaand transport van gevaarlijke stoffen over het spoor, bedraagt in de huidige situatie 17 keer de oriëntatiewaarde (OW). Voor de autonome ontwikkeling wordt een afname van het groepsrisico verwacht door implementatie van het Basisnet spoor (op basis van het eindbeeld 2010). Implementatie van het Basisnet spoor houdt onder andere in BLEVE (Boiling Liquid Expanding Vapour Explosion)-vrij rijden en ontlasting van de zogenoemde Brabantroute voor het transport van gevaarlijke stoffen. De OW wordt in de autonome ontwikkeling 1,12 keer overschreden. In de plansituatie 2020 bedraagt de overschrijding van het GR ruim twee keer OW. Klimaat en energie De toepassing van warmte- en koudeopslag (WKO) bij woningen en gebouwen in het plangebied draagt in ruime mate bij aan de doelstellingen voor energiebesparing en CO 2 - emissiereductie. Deze energieoptie verdient daarom de voorkeur boven het alternatief van warmteopwekking op woning-/gebouwniveau. Met WKO kan 30 % meer energie worden bespaard dan met het alternatief warmteopwekking op woning/gebouwniveau. Toepassing van WKO biedt tevens mogelijkheden voor het kosteneffectief saneren van het verontreinigde grondwater. De toepassing van groendaken en gevelmaatregelen hebben een naar verhouding beperkt effect op de energiebesparing en CO 2 -emissiereductie. Tijdens het opstellen van dit MER is nog geen besluit genomen over de energie-infrastructuur in het Stationsgebied. Hierna volgt nog een aparte milieubeoordeling van de projecten Stationslocatie Zuid-Oost, kleine Blob en OV-stationspassage. Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 15 juni 2011, MER Stationsgebied

114 thema beoordelingsaspecten Zuid-Oost kleine Blob OV-passage bodem water natuur en groen cultuurhistorie en H A E H A E H A E bodemkwaliteit M M G M M G G G G grondbalans waterberging M M G M M M water op straat G G G G G G G G G grondwater(overlast) G G G G G G G G G beschermde gebieden G G G beschermde soorten G G G groenvoorziening M M M cultuurhistorie G G G G G G archeologie archeologie G G G verkeer en mobiliteit geluid en trillingen luchtkwaliteit externe veiligheid kwaliteit verkeersafwikkeling G G G G G G bereikbaarheid OV G ZG ZG G ZG ZG G ZG ZG bereikbaarheid fietsverkeer G ZG ZG G ZG ZG G ZG ZG verkeersveiligheid G G G G G G wegverkeer S S G railverkeer M M M bedrijven ZG ZG G trillingen G G G jaargemiddelde concentratie NO 2 G ZG ZG G ZG ZG uurgemiddelde concentratie NO 2 ZG ZG ZG ZG ZG ZG jaargemiddelde concentratie PM 10 ZG ZG ZG ZG ZG ZG etmaalgemiddelde concentratie PM 10 G ZG ZG G ZG ZG Plaatgebonden risico (PR) G G G G G G Groepsrisico (GR) G G G G G G H = huidige situatie, A = autonome ontwikkeling, E = effecten plan Donker groen= zeer goed, groen= goed, geel= matig, rood= slecht en wit= n.v.t. of p.m. Stationslocatie Zuid-Oost Door de ontwikkeling van Stationslocatie Zuid-Oost verbetert de bodemkwaliteit en de hydrologische situatie op deze locatie. De aanwezige verontreinigingen worden gesaneerd. Voorts neemt het verhard oppervlak af en wordt een gescheiden rioolstelsel gerealiseerd. Daarnaast zal waterberging in het plan worden opgenomen. De Dommelzone is een verblijfplaats en foerageergebied voor diverse vleermuissoorten. Vleermuizen zijn gevoelig voor lichthinder. Hiermee dient bij de uitvoerende werkzaamheden rekening te worden gehouden door het treffen van maatregelen die de lichthinder zoveel mogelijk beperken. Daarnaast zijn er in oudere bomen (onder andere platanen) langs de Stationsweg nesten van zwarte kraai en ekster waargenomen. De platanen langs de Stationsweg kunnen niet behouden blijven. De werkzaamheden dienen buiten het broedseizoen te worden uitgevoerd. Deze werkzaamheden hebben geen invloed op de gunstige staat van instandhouding van deze vogelsoorten. Aan weerszijden van de Stationsweg is voorzien in de aanplant van nieuwe bomen. De kwaliteit van de verkeersafwikkeling is goed door de (infrastructurele) maatregelen die zijn/worden getroffen binnen de centrumring. De onderlinge verschillen voor wat betreft de verkeersafwikkeling tussen de varianten voor de invulling van het stedenbouwkundige programma zijn gering. Op Zuid-Oost is voorzien in een ondergrondse parkeergarage en fietsenstallingen. Ook door de directe nabijheid van de ondergrondse fietsenstalling op het 18 Septemberplein en het station is de bereikbaarheid voor OV en fiets goed te noemen. De Stationsweg wordt ingericht als 30 km/h-weg. De huidige barrièrewerking van de centrumring wordt op termijn minder door het instellen van éénrichtingsverkeer in de Vestdijktunnel (na 2020). Hierdoor zullen de oversteekmogelijk- Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 15 juni 2011, MER Stationsgebied

115 heden voor voetgangers verbeteren. De geluidskwaliteit in de bestaande situatie is slecht. Meer dan de helft van de bestaande woningen (134) aan de overzijde van de Stationsweg (buiten plangebied) ondervindt een geluidbelasting van meer dan 60 db. Door de ontwikkeling van Zuid-Oost verbetert de geluidskwaliteit doordat de bestaande woningen zoveel mogelijk worden afgeschermd door kantoren. Hierdoor neemt het percentage woningen met een hoge geluidbelasting sterk af. De toekomstige geluidskwaliteit wordt als matig (nabij het spoor) tot goed (ten opzichte van wegen en bedrijven) beoordeeld. Voor woningen met een zeer hoge gevelbelasting is voorzien in dove of dubbele gevels, zodat het binnenniveau voldoet aan de wettelijke eisen (Bouwbesluit). Ook voor de kantoren geldt dat de geluidwering van de gevel voldoende moet zijn, zodat het geluidsniveau in de kantoren voldoet aan de wettelijke eisen. Trillingshinder bij nieuwbouwwoningen en kantoren wordt voorkomen door het toepassen van trillingsongevoelige constructies die de overdracht van trillingen vanuit de bodem naar de gebouwen verminderen. Op Zuid-Oost wordt voldaan aan de grenswaarden voor de luchtkwaliteit. Wat betreft externe veiligheid vindt op Zuid- Oost geen overschrijding plaats van het plaatsgebonden risico bij (beperkt) kwetsbare objecten. Dit geldt zowel voor de huidige situatie als de autonome ontwikkeling en plansituatie. Het groepsrisico bedraagt in de huidige situatie 17 keer de oriëntatiewaarde. In de autonome ontwikkeling daalt het GR tot ruim 1 keer de oriëntatiewaarde. In de plansituatieneemt het GR in geringe mate toe. Samengevat geldt voor Zuid-Oost dat de beoordeling van deze ontwikkeling in belangrijke mate dezelfde is als voor het totale Stationsgebied. Kleine Blob De bodemkwaliteit op deze locatie is geen belemmering voor het bouwrijp maken. De locatie is geschikt voor het beoogde gebruik. Nog onderzocht wordt of er in de bodem archeologische monumenten aanwezig zijn. Indien nodig zullen er in de omgevingsvergunning voorwaarden worden gesteld aan uitvoerende werkzaamheden. Op deze wijze worden eventueel aanwezige archeologische waarden optimaal beschermd. De huidige locatie is en blijft verhard, maar door de geringe oppervlakte heeft deze ontwikkeling geen effecten voor een verslechtering van de hydrologische situatie ter plaatse. De locatie heeft geen betekenis voor beschermde flora en fauna. Groen is niet aanwezig. Het effect van de kleine Blob op de kwaliteit van de verkeersafwikkeling is verwaarloosbaar. De bereikbaarheid voor OV en fiets is zeer goed door de nabijheid van het station en de ondergrondse fietsenstalling op het 18 Septemberplein. De kleine Blob is geen geluidsgevoelige bestemming en om die reden is een toetsing op geluid niet nodig. Er worden geen nadelige gevolgen verwacht voor trillingschade op deze locatie. Verder wordt op deze locatie voldaan aan de grenswaarden voor luchtkwaliteit en externe veiligheid. Het groepsrisico is verwaarloosbaar. OV-stationspassage De verbreding en geringe uitdieping van de OV-stationspassage hebben geen gevolgen voor de bodem en het grondwater. De bodemkwaliteit is goed en er zijn geen risico s voor water op straat en grondwateroverlast. De werkzaamheden zullen zodanig worden uitgevoerd dat er geen schade optreedt aan het Stationsgebouw. Door de verbreding worden de overstapmogelijkheden met OV verbeterd. In algemene zin verbetert daarmee ook de bereikbaarheid van het Stationsgebied voor OV. Tijdens de realisatiefase kan plaatselijk extra geluid- en trillingshinder optreden. De mate van hinder is afhankelijk van de gekozen bouwmethode. Bij de realisatie is het gemeentelijk beleid van toepassing voor bouwactiviteiten. De OV-stationspassage is niet relevant voor luchtkwaliteit en externe veiligheid. Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 15 juni 2011, MER Stationsgebied

116 1. WAAROM EEN MILIEUEFFECTRAPPORT? 1.1. Aanleiding en achtergronden De gemeente Eindhoven is voornemens een investeringsprogramma uit te voeren voor het intensiever gebruiken van het huidige Stationsgebied. De investeringen richten zich op nieuwbouw van woningen, uitbreiding van kantoren en winkels en het versterken van de functie als uitgaansgebied. Daarnaast wordt er geïnvesteerd in de openbare ruimte en wordt nieuwe infrastructuur aangelegd. De ruimtelijke visie voor de verdere ontwikkeling van het Stationsgebied is neergelegd en verbeeld in Stationsgebied Eindhoven: verbinden en verblijven [lit. 1.]. Voor de ontwikkeling van het Stationsgebied zullen voor verschillende delen van het plangebied nieuwe planologische besluiten worden opgesteld. Op de korte termijn zal worden gestart met een drietal ontwikkelingen. Dit zijn: - Stationslocatie Zuid-Oost (kantoren, woningen, commerciële functies); - de kleine Blob bestemd voor de detailhandel; - de OV-stationspassage: een verbreding en verlaging van de voetgangerstunnel onder het station. Voor Stationslocatie Zuid-Oost zal een nieuw bestemmingsplan worden opgesteld. Hiervoor wordt de Wro-procedure gevolgd. Voor de kleine Blob zal de uitgebreide procedure van de Wet algemene bepaling omgevingsrecht (Wabo) worden doorlopen voor het verkrijgen van een projectomgevingsvergunning. De OV-stationspassage doorloopt de uitgebreide procedure voor het verkrijgen van een omgevingsvergunning, vanwege de status van het Stationsgebouw als rijksmonument. De daarvoor benodigde omgevingsvergunning is geen besluit in de zin van het Besluit milieueffectrappportage. m.e.r.-beoordeling De ontwikkeling van het Stationsgebied is een stadsproject waarin woningen, kantoren, winkels, leisure en parkeerfaciliteiten worden gerealiseerd met een totale bedrijfsvloeroppervlakte van meer dan m 2. Volgens onderdeel D11.2 van de bijlage van het Besluit m.e.r. is dan sprake van een m.e.r.-beoordelings-plichtige activiteit 1. Op basis van de aanmeldingsnotitie voor de m.e.r.-beoordeling heeft de Commissie voor de milieueffectrapportage (Cmer) een toetsingsadvies uitgebracht [lit. 2.] en [lit. 3.]. De Cmer is van oordeel dat voor het project Stationsgebied Eindhoven een MER moet worden opgesteld vanwege de belangrijke milieugevolgen, teneinde een integraal beeld te krijgen van de milieueffecten van het totale plan. Vanwege het feit dat de ruimtelijke visie voor het Stationsgebied in belangrijke mate is uitgekristalliseerd, kan in het MER worden volstaan met de beoordeling van het voornemen, zoals neergelegd in de ruimtelijke visie Stationsgebied Eindhoven: verbinden en verblijven Reikwijdte en detailniveau MER De ruimtelijke visie voor de ontwikkeling van het Stationsgebied, zoals neergelegd in de notitie Verbinden en verblijven, verwoordt en verbeeldt de voorkeursontwikkeling van de ontwikkelende partijen. In dit MER is de ruimtelijke visie van Verbinden en verblijven beschouwd als het zogenoemde Voorkeursalternatief. Een nadere uitwerking en verkenning van alternatieven aanvullend op dit Voorkeursalternatief is in deze fase van de 1 Met het begrip m.e.r. wordt de procedure voor de milieueffectrapportage aangeduid ter onderscheid van het begrip MER waarmee het milieueffectrapport wordt bedoeld. Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied 1

117 planontwikkeling niet zinvol meer. Tot die conclusie kwam ook de Commissie voor de milieueffectrapportage in haar Toetsingsadvies inzake de aanmeldingsnotitie m.e.r. [lit. 3.]. In dit MER zijn om die reden geen andere alternatieven onderzocht dan het Voorkeursalternatief. Wel zijn enkele varianten beoordeeld binnen het Voorkeursalternatief. Het gaat om varianten voor de gefaseerde ontwikkeling van het Stationsgebied c.q. Stationslocatie Zuid-Oost, de programmatische invulling van Stationslocatie Zuid-Oost en de maaiveldverlaging aan de noordzijde van het station. In het verkeersmodel (2007) is voor de fasering van de ontwikkeling van het Stationsgebied rekening gehouden met drie scenario s: namelijk realisatie van de helft van het stedenbouwkundig programma op locatie Zuid-Oost in 2012, volledige realisatie van het programma Zuid-Oost in 2015 en realisatie van het gehele plan voor het Stationsgebied in Deze fasering bleek tijdens het opstellen van dit MER niet meer realistisch. In dit MER is voor de beoordeling van de effecten voor geluid en luchtkwaliteit uitgegaan van de volledige realisatie van Stationslocatie Zuid-Oost in 2015 en realisatie van het plan voor het gehele Stationsgebied in Daarnaast zijn drie varianten onderscheiden voor de invulling van het stedenbouwkundig programma. In de basisvariant wordt uitgegaan van een maximaal aantal te realiseren woningen op Stationslocatie Zuid-Oost. Een deel van de woningen kan desgewenst worden vervangen door een hotel of kantoren. Voor de maaiveldverlaging aan de noordzijde van het station (Fellenoord) zijn twee varianten op hun gevolgen voor de grond-waterstandsverandering onderzocht. Eén van de varianten betreft de realisatie van een damwand om het gehele gebied ten noorden van het spoor tot een diepte van circa 20 tot 30 meter beneden maaiveld. De andere variant is de aanleg van een verdiepte ligging in een gesloten constructie. De planontwikkeling voor enkele delen van het Stationsgebied is in een vergevorderde fase. Op de korte termijn is het voornemen te starten met de uitvoering van de OVstationspassage. Het project OV-stationspassage behelst het verbreden en beperkt verdiepen van de voetgangerstunnel onder het station, inclusief realisatie van commerciële functies. Daarnaast zijn er gedetailleerde plannen voor de ontwikkeling van Stationslocatie Zuid-Oost. Op deze locatie zijn vijf bouwblokken gepland bestemd voor kantoren, woningen en commerciële functies. Ook voor de kleine Blob (350 m 2 bvo), bestemd voor detailhandel, nabij het 18 Septemberplein zijn er vergevorderde plannen voor de uitvoering. In dit MER zullen de effecten van de ontwikkeling van Stationslocatie Zuid-Oost, kleine Blob en de OV-stationspassage meer in detail worden beoordeeld. Voor de resterende plandelen van het Stationsgebied zijn de plannen nog globaal en zal het MER de effecten meer op hoofdlijnen beschrijven en beoordelen. In dit MER is met name aandacht besteed aan de volgende milieuaspecten, waarvoor ten dele aanvullend onderzoek is uitgevoerd: - voor het gehele Stationsgebied zijn integraal de effecten van het aanbrengen van ondergrondse constructies, inclusief parkeergarages, op de grondwaterstanden en op de voor de grondwaterstandsverandering gevoelige locaties en objecten in beeld gebracht. Daarbij is rekening gehouden met al aanwezige ondergrondse objecten en de heterogene bodemopbouw; - nieuwe berekeningen zijn uitgevoerd voor de geluidbelastingen op Stationslocatie Zuid- Oost, mede in relatie tot de uitvoering van dove gevels en de drie varianten; - nieuwe luchtkwaliteitsberekeningen zijn uitgevoerd, inclusief een doorberekening voor stagnerend verkeer in de Mauritsstraat; - de uitgevoerde kwantitatieve risicoanalyses zijn beoordeeld voor het gehele Stationsgebied, waarbij met name ook is gekeken naar de gevolgen voor het groepsrisico; - onderzoek naar de mogelijkheden voor energiebesparing en toepassing van duurzame energie. 2 Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied

118 In het MER zijn de mitigerende maatregelen gespecificeerd die kunnen worden getroffen om de negatieve effecten van de stationsontwikkeling te verminderen. Daarbij is tevens aangegeven wat de effecten zullen zijn van deze mitigerende maatregelen. Voor dit MER is een beoordelingskader uitgewerkt. De voorgenomen ontwikkeling van het Stationsgebied is beoordeeld aan de hand van wettelijke milieukaders en relevante beleidskaders, zoals bereikbaarheid, verkeersveiligheid, klimaat en energie. Per thema is gespecificeerd wanneer sprake is van een (zeer) goede, matige of slechte (milieu)kwaliteit. Hierdoor is een kwaliteitsoordeel mogelijk over de huidige situatie, autonome ontwikkeling en het plan. Bij het beschrijven van de (milieu)gevolgen van de ontwikkeling van het Stationsgebied is het jaar 2020 als planhorizon gehanteerd. In paragraaf 1.3 zijn het plan- en studiegebied beschreven. Het studiegebied is het gebied binnen de centrumring. Binnen het plan- en studiegebied is voorzien in de bouw van kantoren en woningen. Hierdoor is te verwachten dat de intensiteit van het autoverkeer naar en van het Stationsgebied zal toenemen. Bij de verkeers- en luchtkwaliteitberekeningen zijn daarom alle wegvakken binnen de centrumring meegenomen. Voor de overige milieuthema s varieert het studiegebied in omvang: van het plangebied (bodem, water, cultuurhistorie en archeologie) tot de directe omgeving (enkele honderden meters) ervan (geluid, externe veiligheid, flora en fauna). In de nabijheid van het Stationsgebied zijn diverse projecten gerealiseerd of zullen de komende jaren tot uitvoering komen (zie paragraaf 2.6). De gerealiseerde en geplande projecten in het studiegebied zijn het uitgangspunt voor de beschrijving van de huidige situatie en autonome ontwikkeling van het milieu. Dit wordt de referentiesituatie genoemd, de situatie die ontstaat zonder uitvoering van het plan voor het Stationsgebied. Het Voorkeursalternatief en de varianten voor Stationslocatie Zuid-Oost zijn beoordeeld ten opzichte van deze referentiesituatie Plan- en studiegebied Plangebied In afbeelding 1.1 is de begrenzing van het plangebied (rode lijn) weergegeven. Het Stationsgebied bestaat uit een noordelijk en zuidelijk deel, gesitueerd ten opzichte van het Stationsgebouw, emplacement en spoorlijnen. De noordoostzijde van het Stationsgebied grenst aan het universiteitsterrein van de Technische Universiteit Eindhoven (TUE). Ook de Fontys Hogescholen bevinden zich op korte afstand. De Dommel die aan de oostzijde stroomt, vormt daar de grens van het plangebied. Ten noordwesten van het Stationsgebied ligt de stadswijk Oud-Woensel en de woonbuurten Limbeek en Woenselse Watermolen. Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied 3

119 Afbeelding 1.1. Stationsgebied Eindhoven (plangebied) Bron: ruimtelijke visie verbinden en verblijven, gemeente Eindhoven, vastgesteld december Legenda: rode lijn is grens plangebied De zuidzijde van het Stationsgebied grenst direct aan de binnenstad. De Stationsweg, de zuidzijde van het 18 Septemberplein en de Mathildelaan vormen de plangrens aan de zuidzijde. Het gebied tussen het station/emplacement en de Stationsweg en oostelijk van het Stationsplein is begrenzing van Stationslocatie Zuid-Oost. De afstand tussen Stationslocatie Zuid-Oost en het 18 Septemberplein is 150 meter. Het kernwinkelgebied strekt zich uit tot in het Stationsgebied met grote winkels als Bijenkorf, Piazza Center en Media Markt. Aan de zuidwestzijde grenst het Stationsgebied aan het PSV stadion en aan het Emmasingelcomplex, een voormalig Phillips-terrein dat is herontwikkeld tot multifunctionele stadswijk. Ten zuidoosten van het Stationsgebied ligt het uitgaansgebied Dommelstraat, de Dommelzone en Villapark Tongelre. Studiegebied Het studiegebied is het gebied binnen de centrumring (zie afbeelding 1.2). De reikwijdte van de milieueffecten van de ontwikkeling van het Stationsgebied varieert per milieuthema. De effecten voor bodem, water, natuur en groen, en externe veiligheid blijven overwegend beperkt tot het plangebied. Effecten voor luchtkwaliteit en geluid doen zich ook buiten het plangebied voor en hangen voor een belangrijk deel samen met de ontwikkeling van het wegverkeer. In 2007 is voor alle relevante wegen binnen de centrumring een verkeersstudie uitgevoerd. In deze verkeersstudie zijn de gevolgen van de ruimtelijke ontwikkelingen in en rondom het Stationsgebied op de verkeersafwikkeling vergeleken met de huidige situatie en de autonome ontwikkeling. In dit MER zijn de resultaten van deze verkeersstudie het uitgangspunt geweest voor het inventariseren van de effecten voor luchtkwaliteit en geluid. 4 Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied

120 Afbeelding 1.2. Studiegebied MER Stationsgebied Eindhoven Bron: Paramics Stationsgebied Eindhoven, Grontmij, juni Legenda: blauwe stippellijn is grens studiegebied 1.4. Procedure Het MER (projectmer) bevat een globale beoordeling van de milieueffecten van het totale plan voor de ontwikkeling van het Stationsgebied. Daarnaast bevat het MER een beoordeling van enkele projecten, waarvan het voornemen is om op de korte termijn te starten met de uitvoering: - Stationslocatie Zuid-Oost; - kleine Blob; - OV-stationspassage. Nog niet duidelijk is welk planologisch besluit (omgevingsvergunning of bestemmingsplan) zich als eerste aandient. Voor Stationslocatie Zuid-Oost betreft het de Wro-procedure voor het vaststellen van een nieuw bestemmingsplan. Het bestemmingsplan Stationslocatie Zuid-Oost heeft de status van een besluit en behelst geen kaderstellend plan. Voor de kleine Blob en OV-stationspassage zal de uitgebreide procedure van de Wabo worden doorlopen (art. 2.12, sub 1 onder A, derde lid). Anders dan ten aanzien van de projectomgevingsvergunning voor de kleine Blob is het Besluit milieueffectrapportage niet van toepassing op de omgevingsvergunning voor de OV-stationspassage. De procedure voor de omgevingsvergunning dan wel het bestemmingsplan, waarbij tevens wordt voldaan aan de wettelijke vereisten van de m.e.r.-procedure, bestaat uit de volgende stappen: 1. kennisgeving van het voornemen tot het opstellen van het MER voor het Stationsgebied (gepubliceerd in Groot Eindhoven op 13 september 2010); 2. ter inzage legging van de door de gemeenteraad in 2005 vastgestelde ruimtelijke visie verbinden en verblijven gedurende de periode van 30 september tot en met 27 oktober Belanghebbenden hebben de gelegenheid gekregen voor het indienen van zienswijzen op het voornemen om een MER op te stellen; Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied 5

121 3. het raadplegen van de betrokken bestuursorganen en de wettelijke adviseurs over reikwijdte en detailniveau van het MER. Geraadpleegd zijn Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, inspectie VROM, Rijkswaterstaat, Waterschap de Dommel en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed; 4. het opstellen van het MER; 5. ter inzage legging van de ontwerp-omgevingsvergunning kleine Blob (of het ontwerpbestemmingsplan Stationslocatie Zuid-Oost) en het MER voor een periode van 6 weken; 6. een ieder kan binnen de periode van de ter inzage legging zienswijzen inbrengen op de ontwerp-omgevingsvergunning of het ontwerp-bestemmingsplan en het MER; 7. de Commissie voor de milieueffectrapportage zal om een toetsingsadvies worden gevraagd. Hiervoor geldt een periode van 6 weken vanaf het moment van de ter inzage legging; 8. het bevoegd gezag dient binnen een periode van maximaal 26 weken na ontvangst van de ontvankelijke en volledige aanvraag een besluit te nemen over de omgevingsvergunning voor de kleine Blob. De termijn waarbinnen het besluit over de vaststelling van het bestemmingsplan bekend wordt gemaakt bedraagt 26 weken, gerekend vanaf de dag van de ter inzage legging van het ontwerp-bestemmingsplan; 9. tegen het besluit tot verlening van de omgevingsvergunning kan beroep worden ingesteld bij de rechtbank binnen een periode van 6 weken. Tegen het besluit van het bestemmingsplan kan beroep worden ingesteld bij de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Het MER Stationsgebied bevat de milieuonderbouwing voor het besluit over de omgevingsvergunning kleine Blob, het bestemmingsplan voor Stationslocatie Zuid-Oost en de nog op te stellen omgevingsvergunningen en bestemmingsplannen voor de resterende delen van het Stationsgebied. Ingediende zienswijzen Op het voornemen tot het opstellen van het MER zijn twee zienswijzen ontvangen. De zienswijzen bevatten voorstellen voor de stedenbouwkundige vormgeving van het Stationsgebied, de routes voor voetgangers en fietsers en de sloop van enkele gebouwen. De zienswijzen hebben geen betrekking op de procedure voor de milieueffectrapportage. Van de betrokken bestuursorganen en wettelijke adviseurs is geen reactie ontvangen. Initiatiefnemer De wettelijke initiatiefnemer van het realiseren van het Stationsgebied is het college van burgemeester en wethouders van Eindhoven. Bevoegd gezag Het bevoegd gezag voor de vaststelling van het bestemmingsplan is de gemeenteraad van Eindhoven. Het college van burgemeester en wethouders is bevoegd gezag inzake de Wabo-omgevingsvergunning. Het college is eveneens belast met de voorbereiding van de door de gemeenteraad vast te stellen bestemmingsplannen Leeswijzer Het volgende hoofdstuk bevat een beschrijving van de doelstelling van het plan voor de ontwikkeling van het Stationsgebied. De voorgenomen ontwikkeling is op hoofdlijnen beschreven. Hoofdstuk 2 bevat tevens een beschrijving van de projecten Stationslocatie Zuid- Oost, kleine Blob en OV-stationspassage, alsmede andere ruimtelijke ontwikkelingen in de directe nabijheid waarover al een besluit is genomen (autonome ontwikkeling). 6 Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied

122 Hoofdstuk 3 bevat een beschrijving van de huidige milieusituatie, autonome ontwikkeling van het milieu en (milieu)effecten van de ontwikkeling van het Stationsgebied en van de projecten Stationslocatie Zuid-Oost, kleine Blob en OV-stationspassage. Per thema wordt een kwaliteitsoordeel gegeven van de huidige situatie, autonome ontwikkeling en (milieu)effecten. Hoofdstuk 4 geeft een overzicht van de effecten van de totale ontwikkeling van het Stationsgebied en vergelijkt deze met de huidige situatie en autonome ontwikkeling. Dit is ook gedaan voor de projecten Stationslocatie Zuid-Oost, kleine Blob en OV-stationspassage. Hoofdstuk 5 bevat per thema een beschrijving van de mitigerende maatregelen. Een inschatting is gemaakt van de effecten van deze mitigerende maatregelen. In hoofdstuk 6 is aangegeven welke kennis en informatie ontbreekt voor de beoordeling van bepaalde milieueffecten. Daarnaast bevat dit hoofdstuk een aanzet tot het opstellen van een evaluatieprogramma voor het MER. Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied 7

123 8 Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied

124 2. ONTWIKKELING STATIONSGEBIED 2.1. Probleemstelling en doel Het Stationsgebied Eindhoven mist de nodige kwaliteit. Er is onvoldoende kwaliteit in de openbare ruimte en het gebied wordt gekenschetst als desolaat en onveilig. Dit komt onder andere door de niveauverschillen van het maaiveld, de sociaal onveilige fietsen voetgangerstunnels, de in zichzelf gekeerde bebouwing en de geïsoleerde ligging van locaties ten noorden van het spoor. Ook is er sprake van een laagwaardige verbinding van het station naar de binnenstad en een gebrek aan levendige functies. Daarnaast functioneert het Centraal Station Eindhoven onvoldoende vanwege een slechte transferkwaliteit en een te lage en smalle voetgangerstunnel tussen de voor- en achterzijde van het station. Vanuit de markt zijn er signalen dat de openbare ruimte steeds verder afglijdt en de verhuurbaarheid van winkelen bedrijfsruimten onder druk komt te staan. Het college van burgemeester en wethouders wil de kwaliteit en uitstraling van het Stationsgebied en de binnenstad van Eindhoven duurzaam versterken. Dit wil zij bereiken door: - het uitbreiden en moderniseren van de verkeersknoop en OV-knoop in samenhang met de stedelijke structuur en in regionaal verband; - het faciliteren van de Brainport-ambitie en de economische hoofdstructuur; - een verdere ontwikkeling van het sleutelproject Westcorridor: het verbinden van stadsdelen over de Noord-Zuid as en het ontwikkelen van groenstructuren; - sociaal-economische spin-off met directe opbrengsten voor de stad en indirecte effecten van extra werkgelegenheid, extra functies en activiteiten, gecombineerd met een goede bereikbaarheid in het gebied Het plan: transformatie Stationsgebied De gemeente Eindhoven heeft een ruimtelijke visie opgesteld voor de verdere ontwikkeling van het Stationsgebied [lit. 1.]. Centraal in deze visie staat de strategie verbinden en verblijven. Een fijnmazig stelsel van routes en assen wordt ontwikkeld dat alle locaties in het Stationsgebied met elkaar en de omliggende gebieden verbindt. Er komen goede verbindingen met het station vanuit alle richtingen, prettige verblijfsplekken, goed ingerichte pleinen en een hoogwaardige inrichting van het openbaar gebied. Afbeelding 2.1 geeft een impressie van de strategie verbinden en verblijven uit de ruimtelijke visie voor de ontwikkeling van het Stationsgebied. Het Stationsgebied krijgt één aangesloten maaiveld op centrumniveau. Om dit mogelijk te maken wordt de Fellenoord verlaagd van Woensels niveau (19 meter NAP) tot centrumniveau (15 meter NAP). De hellingbanen van de Vestdijktunnel en Boschdijktunnel verdwijnen. Voor het creëren van één maaiveld aan de noordzijde van het station is het nodig de bestaande grondkerende constructie naar het noorden op te schuiven. Hiervoor moeten technische voorzieningen worden getroffen. Onderzoek naar de technische uitvoerbaarheid heeft geresulteerd in een variant waarbij aan de noordzijde een polder wordt gecreëerd van damwanden (deels als vervanging van de huidige grondkerende constructie in het gebied). Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied 9

125 Afbeelding 2.1. Ruimtelijke visie Stationsgebied Eindhoven Bron: ruimtelijke visie verbinden en verblijven, gemeente Eindhoven, vastgesteld december De belangrijkste elementen uit de ruimtelijke visie voor het Stationsgebied zijn: - het realiseren van één aaneengesloten maaiveld; - het omkeren van de Fellenoord tot Inverse Fellenoord : autoverkeer gaat omlaag, fietsers en voetgangers gaan via bruggen er overheen; - het creëren van een fijnmazig stelsel van routes, assen, pleinen en plekken dat verbindingen legt en uitnodigt tot verblijven. Met de inrichting van de interne wegen routestructuur wordt aangesloten op het wegencategoriseringsplan van de gemeente. Overeenkomstig de uitgangspunten voor een duurzaam veilige weginrichting zal het gescheiden stelsel van langzaam verkeer en autoverkeer behouden blijven; - het herstellen van de historische Noord-Zuid as van Kruisstraat tot Demer; - de aanleg van een Oost-West as, een stadsstraat die het Stationsplein-Noord en de locaties ten noorden van het spoor met elkaar verbindt en de geïsoleerde ligging opheft. Met deze Oost-West verbinding wordt tevens de Binnenring (centrumring) voltooid. Via de Binnenring vindt ontsluiting plaats van de parkeervoorzieningen. De parkeervoorzieningen aan de noordzijde maken onderdeel uit van deze route. Nadat de Binnenring is afgemaakt en de Fuutlaan is aangepast, zal de Vestdijktunnel eenrichtingsverkeer worden; - het ontwikkelen van een OV-knoop met een verbrede en hogere stationspassage (OVTerminal); - het verbeteren van de centrumentree vanuit het Centraal Station; - het realiseren van een hoogwaardige centrumentree vanaf Eindhoven-Noord door het toevoegen van bebouwing waar nu leegte of verkeersruimte is; - het realiseren van (ondergrondse) parkeergarages voor bezoekers van het centrum (vooral afkomstig uit Eindhoven-Noord). Op deze wijze ontstaan loopstromen door het 10 Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied

126 Stationsgebied naar de binnenstad en zullen de tunnels onder het spoor en de binnenring minder belast worden door autoverkeer; - het doorbreken van de monocultuur door het toevoegen van een gemengd programma van kantoren, woningen, winkels, vermaak, cultuur, voorzieningen en parkeren (zie afbeelding 2.2). In totaal zal er in het Stationsgebied circa m 2 b.v.o. programma worden ontwikkeld met centrumvoorzieningen (kantoren, leisure, cultuur, winkels, woningen en parkeren). Globaal gaat het om de volgende voorzieningen: winkels m 2 kantoren m 2 wonen m 2 (circa woningen) leisure (hotel, congres, horeca) m 2 cultuur m 2 parkeren m 2 (circa parkeerplaatsen) Afbeelding 2.2. Voorgenomen bebouwing Stationsgebied Eindhoven Bron: ruimtelijke visie verbinden en verblijven, gemeente Eindhoven, vastgesteld december Legenda: 1. = Stationslocatie Zuid-Oost 2. = kleine Blob 3. = OV-stationspassage De ontwikkeling van het Stationsgebied Eindhoven is een doorontwikkeling van het bestaande Stationsgebied. Van het totale programma van m 2 is m 2 vervanging van bestaande kantoren. Netto wordt er dus circa m 2 ( m m 2 ) b.v.o. programma toegevoegd aan het Stationsgebied, inclusief m 2 parkeerruimten Varianten stedenbouwkundig programma Stationslocatie Zuid-Oost Stationslocatie Zuid-Oost is het gebied aan de zuidzijde van het station en ligt ingeklemd tussen het Stationsplen aan de oostzijde, de Stationsweg en de Dommel aan de westzijde (zie afbeelding 2.2). Voor Zuid-Oost is een stedenbouwkundig ontwerp gemaakt bestaande Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied 11

127 uit vijf bouwblokken die variëren in vorm, hoogte, functie, architectuur en openbare ruimte. De bouwblokken omsluiten twee openbaar toegankelijke binnenhoven (zie afbeelding 2.3). Vanaf het Stationsplein zal de hoogte van de bebouwing volgens het door de gemeente bepaalde bergmodel richting de Dommel aflopen. Stationslocatie Zuid-Oost voorziet in appartementen met verschillende woninggrootten en andere functies, zoals kantoren en commerciële functies. Afbeelding 2.3. Stedenbouwkundig plan Stationslocatie Zuid-Oost Voor Stationslocatie Zuid-Oost zijn er naast de basisvariant met een maximaal aantal woningen twee andere varianten uitgewerkt voor de functionele invulling van de verschillende bouwblokken. In de eerste variant is een deel van de geplande woningen vervangen door een hotel. In de tweede variant is een deel van de woningen vervangen door kantoren. Tabel 2.1 geeft een overzicht van de drie varianten van het stedenbouwkundig programma voor Stationslocatie Zuid-Oost. De ligging van de bouwblokken is weergegeven in afbeelding 2.4. De woningen zijn zoveel mogelijk naar de Stationsweg gericht en de kantoren zijn gesitueerd aan de zijde van het spoor. Tabel 2.1. Stedenbouwkundige varianten programma Stationslocatie Zuid-Oost blok functie variant 0 (basis) variant 1 (hotel) variant 2 (kantoren) I kantoor wonen commercieel hotel II kantoor IIIa wonen commercieel IIIb kantoor wonen commercieel IV kantoor V wonen Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied

128 De drie varianten van het stedenbouwkundige programma, zoals weergegeven in tabel 2.1, hebben een verschillende verkeersaantrekkende werking en mogelijke gevolgen voor geluid door de nabijheid van het emplacement (noordzijde) en de Stationsweg (zuidzijde). Voor de varianten met hotel (variant 1) en met meer kantoren (variant 2) zijn aanvullende berekeningen uitgevoerd teneinde inzicht te krijgen in de verschillen ten opzichte van de basisvariant. Afbeelding 2.4. Ligging bouwblokken binnen Stationslocatie Zuid-Oost 2.4. Kleine Blob De Stichting de Blob ontwikkelt aan de zuidwestzijde van het Stationsgebied (op de hoek van het 18 Septemberplein en de Hermanus Boexstraat) de kleine Blob. Op afbeelding 2.2 is de kleine Blob gemarkeerd als rode vlek bij de entree aan de zuidwestzijde van het 18 Septemberplein). Het gaat om een relatief kleine ontwikkeling van 350 m 2 b.v.o. bestemd voor de detailhandel. De kleine Blob heeft twee bouwlagen (exclusief kelder). De architectuur van de kleine Blob is vergelijkbaar met de in 2010 gerealiseerde grote Blob tegenover de Lichttoren OV-stationspassage Het deelproject OV-stationspassage is onderdeel van de totaalvisie Stationsgebied Eindhoven verbinden en verblijven. De verbreding van de voetgangerstunnel onder het station is een essentieel onderdeel van de uitwerking van de integrale OV-Knoop. Het aantal treinreizigers is de afgelopen jaren ( ) gegroeid van circa reizigers naar circa reizigers. Naar verwachting heeft het station van Eindhoven op langere termijn (2020) circa in- en uitstappers per dag. Daarnaast maken ook veel busreizigers ge- Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied 13

129 bruik van de stationspassage. De voetgangerstunnel is bovendien steeds belangrijker geworden als interwijk-verbinding en als transfer tussen het centrum van de stad en het busstation aan de noordzijde. In totaal maken per dag ongeveer passanten gebruik van de voetgangerstunnel. De tunnel is sterk verouderd en voldoet niet meer aan de eisen van deze tijd. Alle vervoersmodaliteiten worden op elkaar aangesloten. Ook is gekozen voor een verschuiving in de vervoerswijzekeuze met verbetering van onder meer het openbaar vervoergebruik. Het resultaat is een Centraal Station Eindhoven met een goede functionaliteit en een station van internationale allure. De uitwerking van de OV-Terminal zal passen in de ruimtelijke visie (onder andere interwijkverbinding) en lange termijnambities als OV-netwerk Brabantstad, transversale HOV-lijnen en Brainport. Een goed functionerende voetgangerstunnel zal voorzien in de te verwachten reizigersgroei, de genoemde OV-ambities en de transferfunctie daarbinnen en de doorontwikkeling van Brainport. Dat is de basis voor de ontwikkeling van het Stationsgebied. De voetgangerstunnel krijgt een verbrede doorgang van bruto 42 meter (netto 10,80 meter) en wordt verdiept met ruim 0,80 meter, waardoor de hoogte van de stationspassage toeneemt tot 3,20 meter. Het plan kent een centrale uitloop in het stationsgebouw. Door een oostelijke uitbreiding gaat de verbrede passage centraal uitkomen in het monumentale stationsgebouw. In het monumentale stationsgebouw zullen diversen aanpassingen plaatsvinden in opdracht van NSPoort. De invulling van de commerciële functies door NSPoort sluit aan bij de huidige markt. De toegankelijkheid en bereikbaarheid van de perrons worden verbeterd door de realisatie van extra liften, roltrappen en brede opgangen. Hiermee wordt ook de rolstoeltoegankelijkheid sterk verbeterd Centrumprojecten nabij het Stationsgebied In de nabijheid van het Stationsgebied zijn diverse projecten gerealiseerd of zullen de komende jaren tot uitvoering komen. Deze projecten behoren derhalve tot de huidige situatie of autonome ontwikkeling van het centrumgebied. Voor het beoordelen van de (cumulatieve) milieugevolgen van het plan voor de ontwikkeling van het Stationsgebied, zijn deze projecten van belang vanwege de verkeersaantrekkende werking. In afbeelding 2.5 is de locatie van deze centrumprojecten weergegeven. De cijfers in deze afbeelding verwijzen naar de projecten die onder afbeelding 2.5 zijn toegelicht. In hoofdstuk 3 zijn de milieugevolgen van deze projecten meegenomen bij de beschrijving van de huidige situatie en autonome ontwikkeling van het milieu. Een aantal ontwikkelingen is inmiddels stopgezet, zoals het Van de Meulen Ansems terrein (nr. 3) en het Viktoriakwartier (nr. 7). De werkelijke autonome ontwikkeling van met name het wegverkeer, geluid en luchtkwaliteit is daarom iets gunstiger dan waar dit MER vanuit gaat. De verschillen zijn echter zeer beperkt. 14 Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied

130 Afbeelding 2.5. Centrumprojecten nabij Stationsgebied Eindhoven 1. Stationsgebied In het Stationsgebied zijn de afgelopen jaren al een aantal projecten in ontwikkeling gebracht: De Piazza, de Mediamarkt en het KBC. Inmiddels is de herinrichting van het 18 Septemberplein afgerond, met uitzondering van de kleine Blob. De ontwikkeling van Stationslocatie Zuid-Oost en een integrale OV-knoop zijn onderdeel van het onderhavige project. 2. Effenaar De Effenaar is een poppodium met een restaurant-café dat een veelzijdig programma biedt in 2 zalen. Het gebouw is in 2005 opgeleverd. 3. Van der Meulen Ansems terrein inclusief luciferfabriek Deze ontwikkeling is gestopt vanwege de huidige economische omstandigheden. Deze locatie was bestemd voor een gevarieerd woningaanbod met appartementen, grondgebonden stadswoningen, cultureel-maatschappelijke functies, commerciële/horecafuncties en een parkeergarage 4. Smalle Haven De Smalle Haven is een nieuw deel van de binnenstad met onder andere een woontoren vlakbij de kruising Vestdijk-Ten Hagestraat. De woontoren heeft een hoogte van 90 meter en telt 27 verdiepingen. Het project is opgeleverd. 5. De Admirant De gebiedsontwikkeling Rond de Admirant is een nieuw deel van de binnenstad met een ontsluiting vanaf het 18 Septemberplein en de Vrijstraat. Rond de Admirant voegt ruim m 2 winkels (met name mode en lifestyle) aan het centrum van Eindhoven toe. Daarnaast behelst de gebiedsontwikkeling de herontwikkeling van het voormalige Philips hoofdkantoor (Rijksmonument) tot kantoorgebouw De Admirant, de realisatie van een on- Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied 15

131 dergrondse parkeergarage (voor 360 auto s) en de realisatie van de Admirant woontoren. De realisatie van het winkelgebied inclusief woon-, werken leisurefuncties, is gestart in oktober Het telt 4 deelprojecten: het Entreegebouw (winkels en kantoren), het Groot Blok; een centraal gelegen groot winkelen leisurecomplex, winkels in de plint van De Admirant en een doorsteek naar de Vrijstraat met winkels en woningen. Vrijstelling is verleend van het vigerende bestemmingsplan (artikel 19 Wet op de Ruimtelijke Ordening). Het project is eind 2010 opgeleverd. 6. De Lichttoren (Emmasingelkwadrant) De herontwikkeling/nieuwbouw van de Lichttoren, een voormalig kantoorgebouw van Philips dat deel uitmaakt van het Emmasingelkwadrant, is gesitueerd op de hoek Mathildelaan/Emmasingel. De hoofdstructuur bestaat uit een centrale as van de binnenstad naar het stadion met daaraan gekoppeld een drietal openbare ruimten die in het ontwikkelingsplan van 1995 worden beschreven als het Arcadeplein, het Lichtplein en het park Willemstraat. Onder de grond zijn twee niveaus gereserveerd voor parkeren (256 plaatsen). De begane grond is bestemd voor commerciële en publieksgerichte functies (circa m 2 ). De eerste etage biedt ruimte aan kantoren (circa m 2 ). Daarboven liggen woonruimten. Aan de Lichtpleinzijde is het gebouw uitgebreid met een Art- en Woonhotel met 225 kamers. Momenteel wordt nog een bestemming gezocht voor de bovenste 3 lagen van het 4 etages tellende torentje. De bouwwerkzaamheden zijn afgerond. 7. Viktoriakwartier (Emmasingelkwadrant) Het plangebied ligt ten zuidwesten van het Stationsgebied en wordt begrensd door de Mathildelaan, de Vonderweg en de Gagelstraat (circa 1,5 hectare). Het project Viktoriakwartier betreft de herontwikkeling van een deel van het centrumgebied met woon, winkel, en werkfuncties, alsmede culturele en recreatieve functies. Het programma bestaat uit een mix van: - culturele ruimtes, ateliers en commerciële ruimtes van diverse grootte en in diverse prijsklassen (totaal oppervlak m 2 ); - een gedifferentieerd aanbod aan woningtypen (circa 200 woningen). Dit programma is stopgezet, met uitzondering van de renovatie van de Ventoseflat. De oplevering wordt verwacht medio Stadionkwartier Deze locatie ligt ten westen van het centrum van Eindhoven en het Stationsgebied. De locatie grenst direct aan het Philips stadion en vormt onderdeel van de stedelijk project Westcorridor. Het plangebied was in gebruik als parkeerterrein. Op het parkeerterrein bevonden zich circa 800 parkeerplaatsen. Het parkeerterrein werd hoofdzakelijk gebruikt voor het Philips stadion, met name tijdens wedstrijden. De ontsluiting van het plangebied vindt hoofdzakelijk plaats via de Mathildelaan. In het plangebied wordt een parkeergarage gerealiseerd met ondergrondse parkeerplaatsen. Daarnaast worden er op maaiveldniveau circa 100 parkeerplaatsen gesitueerd. Daarnaast zullen er circa 500 woningen en m 2 b.v.o. aan nieuwe kantoorruimten worden gerealiseerd. Voor het plan is een vrijstelling verleend van het vigerende bestemmingsplan (artikel 19, lid 1 Wet op Ruimtelijke Ordening); voor de wijziging van de tweelaagse parkeergarage in een drielaagse, met hetzelfde aantal parkeerplaatsen, geldt een vrijstelling op basis van artikel 19, lid 2 Wet op Ruimtelijke Ordening. De nieuwe woningen worden einde 2011 en in de loop van 2012 in fasen opgeleverd. 16 Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied

132 9. Strijp S Het plangebied heeft een omvang van circa 27 hectare en ligt ten noordwesten van het Stationsgebied, tussen het stadscentrum en de stedelijke ringweg. Het plan omvat de transformatie van het Philips-complex Strijp S naar een multifunctionele stadswijk. Strijp S wordt een gebied waar mensen wonen, werken en recreëren. Strijp S zal ruimte bieden aan m 2 stedelijke functies, waarvan circa m 2 voor woonruimte (2.000 tot woningen). Daarnaast is circa m 2 bestemd voor kantoorruimten. Het gaat met name om kantoorruimte in het Klokgebouw, in de bebouwing aan het spoor, bij het Veemgebouw en - kleinschalig - tegen de Kastanjelaan aan. Circa m 2 is toebedeeld aan detailhandel en m 2 voorzieningen, waaronder publiekstrekkende recreatieve en culturele voorzieningen. Dit zijn commerciële ruimten met een hoogwaardige uitstraling. Die zullen hoofdzakelijk een plaats krijgen in de Hoge Rug. Voor m 2 is nog geen bestemming gevonden. Voor de transformatie is een nieuw bestemmingsplan vastgesteld dat in 2009 onherroepelijk is geworden. De streefdatum voor realisatie van Strijp S is Ontwikkelingsvisie Science Park 2020 Het TUe-complex ligt aan de noordoostzijde van het Stationsgebied. Het plan omvat nieuwe huisvesting faculteiten/diensten verdeeld in 4 projecten. Na realisatie van de projecten moet het ruimtegebruik zijn teruggebracht van m 2 (huidige situatie) naar m 2. De hoofdontsluiting van het autoverkeer vindt thans plaats via de Den Dolech, De Zaale en de Rondom. Buiten het plangebied vormen de John F Kennedylaan, Onze Lieve Vrouwe straat, Insulindelaan en prof. Dr. Dorgelolaan de belangrijkste ontsluitingsroutes voor gemotoriseerd verkeer. Op termijn zal het accent van de hoofdontsluiting van het gebied worden gelegd op de prof. Dr. Dorgelolaan. De status van het plan betreft een op 21 september 2010 gewijzigd vastgesteld bestemmingsplan dat inmiddels onherroepelijk is geworden. Streefdatum voor realisatie van het Science Park is Masterplan Oud Woensel De gemeente heeft het initiatief genomen voor de vernieuwing van de woonwijk Oud Woensel, ten noordwesten van het Stationsgebied. Het Masterplan Integrale wijkvernieuwing Oud Woensel omvat onder meer de vernieuwing van de woonbuurt Vredesplein en omgeving, de aanpak van de openbare ruimte Woenselse Markt/Kruisstraat, de herinrichting van de Boschdijk, en de revitalisering van bedrijventerrein Visserstraat. In februari 2008 is het Masterplan vastgesteld. Het plan bestaat uit 11 deelprojecten. Een aantal deelprojecten is in voorbereiding. Concreet zullen de volgende deelprojecten in de komende jaren worden gerealiseerd: - herinrichting Kruisstraat (aanpassing openbare ruimte), realisatiedatum: najaar 2011; - herinrichting Woenselse markt (aanpassing openbare ruimte), realisatiedatum: najaar 2011; - herstructurering Vredesplein en omgeving (herinrichting openbare ruimte, sloop van 400 woningen, realisatie van circa 430 nieuwbouw grondgebonden en niet grondgebonden woningen/sociaal maatschappelijke ruimtes/gezondheidcentrum). 12. Emplacement NS ProRail, beheerder van het spoornetwerk, heeft werkzaamheden gepland op het emplacement Eindhoven. Het knooppunt van sporen bij het NS-station krijgt twaalf nieuwe wissels, er wordt nieuw spoor gelegd, nieuwe bovenleidingen worden aangebracht en ook wordt de beveiliging beter door een aanpassing van elektronica en seinen. Streefdatum voor realisatie van de vernieuwing van het emplacement is Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied 17

133 2.7. Te nemen besluiten Nog niet duidelijk is welk (planologisch) besluit als eerste voorziet in de bouw van woningen, kantoren, winkels, leisure en parkeerfaciliteiten in het Stationsgebied. Dit kan het besluit zijn over de omgevingsvergunning voor de kleine Blob, dan wel het besluit over het bestemmingsplan voor Stationslocatie Zuid-Oost. In de nabije toekomst zullen ook voor de andere deelgebieden, die onderdeel zijn van de ontwikkeling van het Stationsgebied, besluiten worden genomen over nieuwe bestemmingsplannen en projectomgevingsvergunningen. Het onderhavige MER is erop gericht de informatie te bieden, die nodig is om het milieubelang een volwaardige plaats te geven in de besluitvorming over deze projectomgevingsvergunningen en bestemmingsplannen voor het Stationsgebied. 18 Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied

134 3. HUIDIGE SITUATIE, AUTONOME ONTWIKKELING EN EFFECTEN 3.1. Beoordelingskader In dit hoofdstuk zijn de huidige situatie (referentiejaar 2007), autonome ontwikkeling en (milieu)effecten beschreven voor het totale Stationsgebied en enkele ontwikkelingen erbinnen: Stationslocatie Zuid-Oost, kleine Blob en OV-stationspassage. De autonome ontwikkeling is de ontwikkeling van het milieu zonder de voorgenomen transformatie van het Stationsgebied (en onderdelen van het plan). In de autonome ontwikkeling worden de (milieu)effecten meegenomen van voltooide en in uitvoering zijnde ruimtelijke ontwikkelingen in het centrum nabij het Stationsgebied, en geplande ingrepen als gevolg van reeds vastgesteld beleid (zie paragraaf 2.6). Het gaat om (milieu)effecten binnen het plan- en studiegebied, waarbij het studiegebied wordt begrensd door de centrumring (zie paragraaf 1.3). Bij het beschrijven van de gevolgen van de ontwikkeling van het Stationsgebied is het jaar 2020 als eindsituatie (planhorizon) genomen. Voor de beoordeling van de (milieu)gevolgen van de ontwikkeling van het Stationsgebied (en enkele onderdelen van het plan) is een beoordelingskader opgesteld (zie tabel 3.1). Tabel 3.1. Beoordelingskader thema beoordelingscriteria methode bodem - bodemkwaliteit - grondbalans water - waterberging - water op straat - grondwater(overlast) natuur en groen - aantasting van de wezenlijke kenmerken cultuurhistorie en archeologie en waarden van de EHS en/of GHS - verstoring of vernietiging van leefgebied of individuen van beschermde soorten - kwaliteit groenstructuur en -voorziening - behoud cultuurhistorische waarden - bescherming archeologische waarden verkeer en mobiliteit - kwaliteit verkeersafwikkeling - bereikbaarheid OV - bereikbaarheid fietsverkeer - verkeersveiligheid geluid en trillingen - aandeel woningen met een geluidbelasting van 60 db L den en hoger - aantal nieuwe woningen met hinder en schade als gevolg van trillingen luchtkwaliteit - aantal wegvakken met overschrijdingen van de grenswaarden voor NO 2 en PM 10 externe veiligheid - overschrijding PR bij (beperkt) kwetsbare objecten - toename GR en/of overschrijding oriëntatiewaarde GR klimaat en energie - energiebesparing - reductie CO 2-emissie kwalitatief op basis van beschikbare informatie kwantitatief op basis van hydrologisch onderzoek; voor het overige kwalitatief op basis van beschikbare informatie kwalitatief op basis van beschikbare informatie kwalitatief op basis van beschikbare informatie kwantitatief op basis van verkeersgegevens, ongevallencijfers; voor het overige kwalitatief kwantitatief, SRM II berekeningen (geluid) trillingshinder kwalitatief kwantitatief op basis van CAR II berekeningen PR en GR: kwantitatief op basis van berekeningen met RBMII kwantitatief op basis van beschikbare informatie Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied 19

135 Het beoordelingskader in tabel 3.1 is verder geoperationaliseerd. Per (milieu) thema is in bijlage I gespecificeerd wanneer sprake is van een zeer goede, goede, matige of slechte (milieu)kwaliteit. Het kwaliteitsoordeel is gevisualiseerd met een kleuraanduiding. beoordeling huidige situatie, autonome ontwikkeling en plansituatie kwalitatief kleur binnen het plangebied is sprake van een goede tot zeer goede milieukwaliteit en worden de beleidsdoelen in ruime mate gehaald binnen het plangebied wordt voldaan aan de wettelijke grenswaarden en worden de beleidsdoelen gehaald. Er zijn geen knelpunten binnen het plangebied vindt in beperkte mate overschrijding plaats van de wettelijke grenswaarden of worden beleidsdoelstellingen voor een deel niet gehaald. Binnen het plangebied zijn er een beperkt aantal knelpunten binnen het plangebied worden wettelijke grenswaarden in ruime mate overschreden of vindt er een grote aantasting plaats van natuur-, cultuurhistorische en archeologische waarden. Het aantal knelpunten is groot geen informatie beschikbaar voor een goede beoordeling of een beoordeling is niet van toepassing 3.2. Bodem zeer goed goed matig In de volgende paragrafen zijn per thema de huidige situatie, autonome ontwikkeling en effecten beschreven van de ontwikkeling van het Stationsgebied. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen de beschrijving voor het totale Stationsgebied, Stationslocatie Zuid-Oost, kleine Blob en OV-stations-passage. In hoofdstuk 4 worden de effecten van de ontwikkeling van het Stationsgebied en de genoemde projecten daarbinnen, vergeleken met de huidige situatie en autonome ontwikkeling Huidige situatie en autonome ontwikkeling Stationsgebied De bodemopbouw is grillig. De bovenste grondlaag is opgebouwd uit fijn zand met leemhoudende laagjes. De deklaag binnen het plangebied is ongeveer meter dik. Op diverse locaties binnen het Statonsgebied zijn verontreinigingen aangetroffen in de bodem. Daarnaast is het grondwater op diverse plekken onder het plangebied en in de omgeving ervan in meer of mindere mate verontreinigd (zie afbeelding 3.1). Op de locatie Willemstraat/Emmasingel (buiten het plangebied) is het grondwater sterk verontreinigd met vluchtige gechloreerde koolwaterstoffen. Het grondwater met de verontreiniging stroomt in de richting van het westelijke deel van het Stationsgebied (Vestdijktunnel). slecht n.v.t. donkergroen groen geel rood wit bodem huidige situatie Stationsgebied beoordeling bodemkwaliteit ten noorden en ten zuiden van het spoor zijn verontreinigingen aanwezig in de bodem en het grondwater. Het betreft voornamelijk verontreinigingen met VOCL in het grondwater. De bodem is verontreinigd met zware metalen, PAK, aromaten en olie In het huidige bodemsaneringsprogramma ( ) is niet voorzien in de sanering van de bodem en het grondwater in het Stationsgebied [lit. 4.]. De aanwezige verontreinigingen worden regelmatig gemonitord. matig 20 Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied

136 bodem autonome ontwikkeling Stationsgebied 2020 beoordeling bodemkwaliteit voor zover nu bekend zullen de aanwezige verontreinigingen in de periode tot 2020 niet worden gesaneerd Stationslocatie Zuid-Oost In verkennende bodemonderzoeken is geconstateerd dat er op deze locatie lichte tot sterke verontreinigingen zijn van minerale olie en zware metalen in de bodem. De huidige situatie en autonome ontwikkeling van de bodemkwaliteit van Stationslocatie Zuid-Oost worden als matig beoordeeeld. Afbeelding 3.1. Grondwaterverontreinigingen onder/nabij het Stationsgebied matig 1 2 Legenda: 1. = Kruisstraat 2. = Emmasingel/Willemstraat Kleine Blob Voor de locatie kleine Blob aan de Hermanus Boexstraat nabij het 18 Septemberplein is in 2004 een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd. Daarbij is geconstateerd dat er op deze locatie sprake is van lichte verontreinigingen. Deze lichte verontreinigingen vormen echter geen belemmering voor het beoogde gebruik van deze locatie [lit. 37]. Er is ook geen aanleiding om aan te nemen dat er mogelijk een ernstig geval van bodemverontreiniging op deze locatie aanwezig is. In de directe omgeving, namelijk het 18 Septemberplein, zijn er ook bodemonderzoeken uitgevoerd ten behoeve van de bouw van de ondergrondse fietsenkelder [lit. 38.], [lit. 39.] en lit. 40.]. Ook deze onderzoeken komen tot een vergelijkbare conclusie. Witteveen+Bos, EHV152-3/holj2/005 definitief 04 d.d. 14 juni 2011, MER Stationsgebied 21

Nog meer weergeven