KOOPSTROMENSCAN CENTRUM DRACHTEN

Transcriptie

1 KOOPSTROMENSCAN CENTRUM DRACHTEN Koopstromenonderzoek i.o.v. gemeente Smallingerland en i.s.m. prof. Dr. Cor Molenaar April

2 COLOFON Uitgave I&O Research Zuiderval 70 Postbus AN Enschede Rapportnummer 2015/ Datum April 2015 Opdrachtgever Gemeente Smallingerland Auteurs: Marjolein Meurs Ruud Esselink Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld. Koopstromenscan Centrum Drachten

3 INHOUDSOPGAVE Inhoud Pagina Inleiding 3 1 Economisch functioneren 4 2 Oriëntatie op andere locaties & kanalen 8 3 Kwalitatief functioneren 11 Bijlagen 21 Koopstromenscan Centrum Drachten

4 INLEIDING Aanleiding In 2009 heeft de gemeente Smallingerland een detailhandelsvisie laten opstellen. In deze visie is ook de ambitie neergelegd om het centrum van Drachten een sterke regiofunctie te laten vervullen onder meer door het aantrekken van trekkers, het versterken van loopcircuits en verblijfsklimaat en het creëren van meer parkeermogelijkheden. De ontwikkelingen op het gebied van detailhandel zijn in de tussenliggende periode alweer behoorlijk gewijzigd. Om hier goed op te kunnen inspelen heeft de gemeente Smallingerland in samenwerking met prof. Cor Molenaar (exquo Consultancy) een traject opgesteld gericht op het aantrekkelijker maken van het kernwinkelgebied van Drachten voor de consument, met als doel de consument te verleiden het centrum van Drachten vaker te bezoeken. In het kader van dit traject heeft de gemeente Smallingerland I&O Research opdracht gegeven een koopstromenonderzoek uit te voeren waarmee actueel inzicht in het koopgedrag met betrekking tot Drachten centrum wordt verkregen. Het onderzoek Om inzicht te krijgen in de kooporiëntatie van inwoners van de gemeente Smallingerland en specifiek het functioneren van het centrum van Drachten is een webenquête uitgevoerd onder 259 inwoners van de gemeente Smallingerland en zijn daarnaast nog eens 384 inwoners in omliggende gemeenten geënquêteerd. In samenspraak met de gemeente Smallingerland is daarbij op postcodeniveau een afbakening van delen van deze buurgemeenten gehanteerd. Doel van het onderzoek Inzicht bieden in de huidige economisch en kwalitatief functioneren van het centrum van Drachten door middel van een koopstromenenquête onder inwoners van Drachten, het overige deel van de gemeente Smallingerland en omliggende (delen van) gemeenten. Leeswijzer De rapportage is opgedeeld in drie inhoudelijke hoofdstukken. Hoofdstuk 1 gaat in op het economisch functioneren van het centrum en brengt onder meer de detailhandelsbestedingen van consumenten in beeld, daarbij onderscheid makend tussen binding en toevloeiing. Hoofdstuk 2 zoomt beknopt in op de koopkrachtafvloeiing; welk deel van de bestedingen van inwoners van Drachten worden buiten het centrum van Drachten gedaan? In hoofdstuk 3 komen de meer kwalitatieve aspecten aan bod, welke gezamenlijk een beeld geven van de functie, het functioneren en hoe consumenten het centrum van Drachten beleven en waarderen. Daarna volgen nog enkele bijlagen met onder meer een overzicht van achtergrondkenmerken van respondenten en een korte begrippenlijst. In totaal hebben 643 respondenten meegedaan. Om uitspraken te kunnen doen per gebied zijn de resultaten herwogen naar inwonertal van de gebieden. Koopstromenscan Centrum Drachten Inleiding

5 ECONOMISCH FUNCTIONEREN CENTRUM DRACHTEN Inzicht in totale bestedingen, binding & toevloeiing, herkomst van bestedingen Koopstromenscan Centrum Drachten Economisch functioneren Centrum Drachten

6 ECONOMISCH FUNCTIONEREN Totale bestedingen De totale bestedingen in het centrum van Drachten worden op basis van dit koopstromenonderzoek geraamd op zo n 160 miljoen. Tweederde deel behoort tot de niet-dagelijkse sector ( 106 miljoen). Van de bijna 54 miljoen detailhandelsbestedingen in de dagelijkse sector is driekwart afkomstig van bestedingen door inwoners van Drachten. Bij de niet-dagelijkse sector is 55 procent van de bestedingen afkomstig van inwoners van Drachten en is 45 procent toevloeiing. Dagelijkse en niet-dagelijkse bestedingen in centrum Drachten Toevloeiing Binding Uitsplitsing naar artikelgroep In de onderstaande tabel is de draagvlakopbouw uitgesplitst naar artikelgroep. Binnen de niet-dagelijkse sector genereren de modische branches (kleding en schoenen), vrijetijdsartikelen en elektronica de meeste bestedingen in het centrum van Drachten. Opvallend is dat veel branches ook hoge bindingspercentages hebben, wat dus betekent dat veel inwoners van Drachten voor deze aankopen georiënteerd zijn op het eigen hoofdwinkelcentrum. Vijf niet-dagelijkse branches hebben een bindingspercentage van minimaal 70 procent. De toevloeiing dat wil zeggen bestedingen die in het centrum van Drachten gedaan worden door bezoekers van buiten Drachten is het grootst in de modische branches Draagvlakopbouw detailhandelsbestedingen in het centrum van Drachten Draagvlak Binding Binding % Toevloeiing Toevloeiing % dagelijks % % niet-dagelijks % % kleding % % - Dagelijks Niet-dagelijks schoenen en lederwaren % % huishoudelijke artikelen % % Van alle dagelijkse bestedingen gedaan door inwoners van Drachten wordt 34 procent gedaan in het centrum van Drachten. Voor de niet-dagelijkse sector is de oriëntatie van Drachtenaren op het eigen centrum groter (56 procent gemiddeld). elektronica % % woninginrichting % % doe-het-zelf artikelen % % bloemen, planten en tuinartikelen % % vrije tijds artikelen % % juweliersartikelen % % Koopstromenscan Centrum Drachten Economisch functioneren Centrum Drachten

7 ECONOMISCH FUNCTIONEREN Herkomst van bestedingen dagelijkse sector Naast de kern Drachten is nog ongeveer 3 miljoen aan bestedingen afkomstig uit het overige deel van de gemeente Smallingerland. Daarnaast is met name vanuit de ten zuiden van Smallingerland gelegen gemeente Opsterland sprake van koopkrachttoevloeiing naar het centrum van Drachten voor dagelijkse artikelen. Vanuit de andere nabijgelegen gemeenten is de toevloeiing in de dagelijkse sector minder groot. Herkomst dagelijkse bestedingen in centrum Drachten. Bestedingen % verdeling Kern Drachten ,8% Overig Smallingerland ,9% Herkomst van bestedingen niet-dagelijkse sector Voor de niet-dagelijkse bestedingen in het centrum van Drachten geldt dat 55 procent afkomstig is uit de kern Drachten. Daarnaast is 8 procent (zo n 8,5 miljoen) uit het overige deel van Smallingerland. Net als bij de dagelijkse sector zijn ook in niet-dagelijkse sector vooral bestedingen afkomstig uit de gemeente Opsterland. Met uitzondering van Heerenveen (waarbij in een beperkt deel van de gemeente geënquêteerd is) is ook vanuit de overige omliggende kooporiëntatie op het centrum van Drachten aanwezig. Herkomst niet-dagelijkse bestedingen in centrum Drachten. Bestedingen % verdeling Opsterland ,3% Tytsjerksteradiel ,8% Kern Drachten Overig Smallingerland ,8% ,1% Achtkarspelen ,5% Grootegast ,9% Heerenveen ,7% totaal % Opsterland ,4% Achtkarspelen ,8% Tytsjerksteradiel ,6% Marum ,9% Grootegast ,3% Heerenveen ,2% totaal % Koopstromenscan Centrum Drachten Economisch functioneren Centrum Drachten

8 ORIËNTATIE OP ANDERE LOCATIES & KANALEN Inzicht in afvloeiing naar andere gemeenten/plaatsen en afvloeiing naar internet Koopstromenscan Centrum Drachten Oriëntatie op andere locaties & kanalen

9 KOOPKRACHTAFVLOEIING Oriëntatie aankooplocaties dagelijkse sector Voor de dagelijkse artikelen zijn inwoners van Drachten naast het centrum van Drachten ook georiënteerd op de andere winkelcentra buiten het centrum. De bestedingen in de dagelijkse sector buiten het centrum zijn het grootst in winkelcentrum De Drait (ongeveer 25 miljoen). De Drachtster aankooplocaties Noorderpoort en De Wiken binden tussen de 18 en 19 miljoen. Een kleine 10 procent van de bestedingen in de dagelijkse sector wordt door inwoners van Drachten buiten de eigen gemeente Smallingerland gedaan. De koopkrachtafvloeiing naar internet is in de dagelijkse sector met bijna 1,5 miljoen vooralsnog bescheiden. Verdeling dagelijkse bestedingen inwoners Drachten, naar aankooplocaties. Bestedingen % verdeling Centrum Drachten ,7% Winkelcentrum De Drait ,0% Winkelcentrum Noorderpoort ,0% Winkelcentrum De Wiken ,6% MLK-Singel (Woonboulevard) ,2% Overig Drachten ,7% Overige locaties ,5% internet ,2% totaal % Oriëntatie aankooplocaties niet-dagelijkse sector De Drachtster bevolking is voor de bestedingen in de niet-dagelijkse sector in sterke mate georiënteerd op het eigen centrum. Andere aankooplocaties in Drachten waar niet-dagelijkse bestedingen landen zijn de MLK-Singel (met name ten aanzien van woninginrichting en doe-het-zelf)) en De Haven (vooral doe-het-zelf). Buiten Smallingerland is er met name enige afvloeiing naar Groningen en Leeuwarden. De afvloeiing naar andere (aankoop)plaatsen is verhoudingsgewijs gering; een groot deel van de bestedingen wordt binnen de eigen gemeente gedaan. Wel is de afvloeiing naar internet in de niet-dagelijkse sector met ruim 9 procent aanzienlijk groter dan in de dagelijkse sector. Er vloeit bijna net zoveel omzet af naar internet als naar andere fysieke winkellocaties buiten Smallingerland. Verdeling dagelijkse bestedingen inwoners Drachten, naar aankooplocaties. Bestedingen % verdeling Centrum Drachten ,6% Verdeling niet-dagelijkse bestedingen inwoners Drachten, naar MLK-Singel (Woonboulevard) ,9% aankooplocaties. De Haven ,9% Winkelcentrum De Drait ,2% Winkelcentrum De Wiken ,0% Winkelcentrum Noorderpoort ,9% overig Drachten ,4% Groningen, Centrum/binnenstad ,9% Groningen, overig Groningen ,8% Leeuwarden, Centrum/binnenstad ,8% Leeuwarden, Woonboulevard De Centrale ,5% Wolvega, Woonboulevard Home Center ,8% Gorredijk, Centrum/binnenstad ,5% Overige locaties ,4% internet ,3% totaal % Koopstromenscan Centrum Drachten Oriëntatie op andere locaties & kanalen

10 AANKOPEN VIA INTERNET Internet belangrijke aankooplocatie Naast de winkelcentra kunnen consumenten ook kiezen voor andere aankoopkanalen als warenmarkt, postorder en internet als aankooplocatie voor artikelen. Wanneer we voor inwoners van Drachten in beeld brengen in welke mate internet genoemd is als (meest) gekozen aankooplocatie voor een artikel dan is duidelijk onderscheid zichtbaar tussen de verschillende artikelgroepen. Het meest gekocht via internet zijn vrijetijdsartikelen en elektronicaproducten. Een vijfde deel van de totale bestedingen aan vrijetijdsartikelen wordt via internet gedaan. Elektronica volgt op korte afstand. Bloemen en planten worden door inwoners van Drachten nog het minst via internet aangeschaft. Bestedingsaandeel van internet als aankoopkanaal, inwoners Drachten. vrije tijds artikelen 19,9% elektronica 16,8% kleding niet-dagelijks schoenen/lederwaren 7,7% 10,1% 9,3% huishoudelijke artikelen woninginrichting juweliersartikelen dagelijks doe-het-zelf artikelen bloemen, planten en tuinartikelen 3,0% 2,6% 2,5% 1,2% 1,0% 0,6% 0% 5% 10% 15% 20% 25% Koopstromenscan Centrum Drachten Oriëntatie op andere locaties & kanalen

11 KWALITATIEF FUNCTIONEREN CENTRUM DRACHTEN Inzicht in bezoekmotieven & -frequentie, vervoermiddel, waardering en bezoek markt, koopavond en koopzondag Koopstromenscan Centrum Drachten Kwalitatief functioneren

12 BEZOEKMOTIEF Bezoekmotief voor boodschappen Nabijheid / afstand is voor inwoners van de gemeente Smallingerland de belangrijkste reden om boodschappen te doen in het centrum van Drachten. Ook de aanwezigheid van bepaalde winkels of producten zorgt ervoor dat inwoners voor het centrum van Drachten kiezen. De bereikbaarheid is voor ongeveer een kwart van de inwoners van Smallingerland reden om in het centrum van Drachten boodschappen te doen. De kwaliteit van het winkelaanbod, lage prijzen en de parkeergelegenheid worden minder vaak genoemd als de belangrijkste reden om het centrum van Drachten te bezoeken voor boodschappen. Het aandeel inwoners dat van buiten de gemeente Smallingerland naar het centrum van Drachten komt voor boodschappen is te laag om betrouwbare uitspraken over te doen. Bezoekmotief boodschappen in Centrum Drachten (inwoners Smallingerland) Nabijheid / afstand Bepaalde winkels / producten Bereikbaarheid Veelheid winkels Gewoonte Parkeergelegenheid 19% 15% 23% 21% 43% 77% Bezoekmotief voor winkelen in Drachten Inwoners van de gemeente Smallingerland gaan winkelen in het centrum van Drachten vanwege de nabijheid/afstand, vanwege de veelheid aan winkels en omdat bepaalde winkels / producten er beschikbaar zijn. Inwoners van de gemeenten ten zuidoosten van Smallingerland, kiezen ook vaak voor het centrum van Drachten vanwege de nabijheid. Dit is voor inwoners van gemeenten ten noordwesten van de gemeente een minder belangrijk bezoekmotief. Deze consumenten bezoeken het centrum van Drachten vooral vanwege de aanwezigheid van bepaalde winkels of producten. Bereikbaarheid is voor consumenten vanuit de gemeenten ten noordwesten van Smallingerland ook een belangrijke reden om naar Drachten te gaan om te winkelen. Top 3 bezoekmotieven winkelen in Centrum Drachten (inwoners Smallingerland + randgemeenten) Smallingerland Noordwest Zuidoost Nabijheid / afstand (69%) Bepaalde winkels / producten (58%) Nabijheid / afstand (49%) Veelheid winkels (45%) Bereikbaarheid (45%) Bepaalde winkels / producten (49%) Bepaalde winkels / producten (38%) Veelheid winkels (40%) Veelheid winkels (42%) Ook voor het winkelen is de combinatie van keuze(mogelijkheden), efficiëntie en productgerichtheid bij de meeste bezoekers bepalend voor de keuze van het centrum van Drachten. Lage prijs Kwaliteit winkelaanbod Sfeer Anders Weet niet 14% 10% 2% 1% 0% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Voor het onderscheid naar de randgemeenten zijn de twee deelgebieden noordwest en zuidoost aangemaakt. Het gebied noordwest bestaat uit inwoners uit (delen van) de gemeenten Tytsjerksteradiel, Achtkarspelen, Grootegast, Marum en Leeuwarden. Zuidoost bestaat uit de gemeenten Opsterland en Heerenveen. Bijlage 2 bevat een overzicht van de respons per gemeente en gebied. Koopstromenscan Centrum Drachten Kwalitatief functioneren

13 BEZOEKFREQUENTIE 1 Bezoekfrequentie voor boodschappen De meeste inwoners van de gemeente Smallingerland die de boodschappen meestal in het centrum van Drachten doen, komen hier 1 of enkele keren per week (samen 90 procent). Een enkeling bezoekt dagelijks het centrum van Drachten voor boodschappen. Het aandeel inwoners dat van buiten de gemeente Smallingerland naar het centrum van Drachten komt voor boodschappen is te laag om betrouwbare uitspraken over te doen. Bezoekfrequentie boodschappen in Centrum Drachten (inwoners Smallingerland) 6% 59% 31% 5% Bezoekfrequentie voor winkelen in Drachten De meeste inwoners van de gemeente Smallingerland gaan minimaal eens per 2 weken naar het centrum van Drachten om te winkelen. Bijna een kwart gaat meerdere keren per week. Vanuit de gemeenten ten zuidoosten van Smallingerland komt men ook veelal frequent: de meerderheid (59 procent) bezoekt het centrum van Drachten vaker dan 1 keer per maand. De oriëntatie vanuit het noordwesten is qua bezoekfrequentie wat minder sterk. De meeste van deze consumenten (die hebben aangegeven te winkelen in het centrum van Drachten) komen 1 keer per maand of minder dan eens per maand naar Drachten om te winkelen. Eerder zagen we dat deze consumenten voor bepaalde winkels/producten naar Drachten komen. Mogelijk dat deze groep een bepaald product aanschaft dat in de eigen kern niet beschikbaar is en waarvoor men dan naar het centrum van Drachten gaat. De compleetheid van het winkelaanbod draagt dus sterk bij aan de bovenlokale trekkracht van het centrum van Drachten. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Dagelijks Enkele malen per week 1 keer per week 1 keer per 2 weken of minder Bezoekfrequentie winkelen in Centrum Drachten (inwoners Smallingerland + randgemeenten) Smallingerland 23% 22% 26% 14% 15% Zuidoost 5% 25% 29% 27% 12% Noordwest 4% 12% 11% 40% 34% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Vaker dan 1 x per week 1 x per week 1 x per 2 weken 1 x per maand Minder dan 1 x per maand Koopstromenscan Centrum Drachten Kwalitatief functioneren

14 VERVOERMIDDEL Vervoermiddel boodschappen en winkelen Ongeveer de helft van de inwoners van Smallingerland komt met de fiets naar het centrum, of het nu voor boodschappen is of om te winkelen. Hierna is de auto het meest gebruikte vervoermiddel, ook voor zowel boodschappen als winkelen. De verschillen zijn erg klein. Alle consumenten vanuit de gemeenten ten noordwesten van Smallingerland geven aan meestal met de auto naar het centrum van Drachten te gaan om te winkelen. Ook vanuit de zuidoostkant komen de meeste bezoekers met de auto (86 procent). De resterende 14 procent komt met de fiets. Het aandeel inwoners dat van buiten de gemeente Smallingerland naar het centrum van Drachten komt voor boodschappen is te laag om betrouwbare uitspraken over te doen. Vervoermiddel voor bezoek aan Centrum Drachten (inwoners Smallingerland) Fietsparkeren in Drachten Aan de bezoekers die meestal met de fiets naar het centrum van Drachten komen om te winkelen, is gevraagd waar zij dan de fiets parkeren. De meerderheid van de bezoekers zet de fiets onbewaakt neer. In de meeste gevallen parkeren de bezoekers hun fiets op meerdere locaties in het centrum. Iets minder dan een derde laat de fiets op dezelfde plek staan (onbewaakt). De bewaakte fietsenstalling op de promenade wordt gebruikt door 8 procent van de fietsers. Fietsenstalling in Centrum Drachten (consumenten die meestal met de fiets naar centrum Drachten komen) 100% 75% 50% 59% boodschappen 9% 49% 40% 1% 25% 31% 0% 1 Onbewaakt, op meerdere locaties gedurende mijn bezoek aan het centrum 8% 2% winkelen 9% 52% 38% 1% Onbewaakt, gedurende mijn bezoek aan het centrum op één plek Bewaakte fietsenstalling op de promenade Anders 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Lopend Fiets Auto Bus Anders Draagvlak voor gratis bewaakte fietsenstalling Wanneer bezoekers (die nu meestal met de fiets komen) de fiets midden in het centrum van Drachten gratis en bewaakt zouden kunnen stallen, dan zou 18 procent zeker en 37 procent misschien gebruik maken van deze mogelijkheid. Circa één op de vijf (22 procent) consumenten die nu meestal met de fiets gaan zegt er geen gebruik van te willen maken Koopstromenscan Centrum Drachten Kwalitatief functioneren

15 WARENMARKT Marktbezoek door inwoners Smallingerland Ongeveer 2 op de 3 inwoners van Smallingerland bezoekt wel eens een warenmarkt. De meeste van hen gaan 1 keer per maand of minder naar een markt. De meerderheid van de marktbezoekers gaat meestal naar de zaterdagmarkt in Drachten: 53 procent. De donderdagmarkt is voor 34 procent van de marktbezoekers de meest bezochte markt. Daarnaast gaat een klein deel (4 procent) van de inwoners van Smallingerland meestal naar de zaterdagmarkt in Groningen. De resterende marktbezoekers noemen allemaal verschillende markten in de omgeving. Marktbezoek door inwoners randgemeenten De oriëntatie op de warenmarkt (in het algemeen) is in de gemeenten ten noordwesten van Smallingerland vergelijkbaar met Smallingerland: 66 procent bezoekt wel eens een markt. Inwoners van de gemeenten ten zuidoosten van Smallingerland zijn minder marktgeoriënteerd: 53 procent gaat wel eens naar de markt. Voor inwoners van gemeenten noordwest van Smallingerland is de markt in Drachten niet zo belangrijk: respectievelijk 4 en 5 procent gaat meestal naar de zaterdag- of donderdagmarkt in Drachten. Dit geldt voor 28 en 22 procent van de consumenten die wonen in de gemeenten ten zuidoosten van Smallingerland. De markt in Drachten bindt niet alleen consumenten uit de eigen gemeente, maar weet dus ook uit de randgemeenten bezoekers te trekken. Daarbij zal in veel gevallen sprake van combinatiebezoek (winkel- en marktbezoek). Bestedingen op de markt Aan de consumenten die wel eens een bezoek brengen aan een markt is gevraagd hoeveel zij hebben besteed tijdens het laatste bezoek aan de markt. De onderstaande tabel laat het aandeel besteders zien van de donderdagmarkt en de zaterdagmarkt in Drachten. Op beide markten besteden bijna alle bezoekers tijdens het laatste bezoek euro s aan dagelijkse artikelen. Niet-dagelijkse artikelen worden minder vaak gekocht: respectievelijk 44 en 33 procent van de bezoekers aan de zaterdagmarkt en de donderdagmarkt kocht niet-dagelijkse artikelen bij het laatste marktbezoek. Aandeel marktbezoekers dat aankopen doet op de markt zaterdagmarkt De gemiddelde uitgaven op de markt liggen zowel voor de dagelijkse als voor de niet-dagelijkse artikelen zo rond de 13,-. Gemiddelde waardering voor de markt Bezoekers waarderen de zaterdagmarkt gemiddeld met een 7,2. De zaterdagmarkt krijgt een 7,0 gemiddeld. donderdagmarkt dagelijkse artikelen 86% 94% niet-dagelijkse artikelen 44% 33% Aandeel consumenten dat meestal de (donderdag- of zaterdag-) markt in Drachten bezoekt (inwoners Smallingerland + randgemeenten) Smallingerland Noordwest Zuidoost zaterdagmarkt 53% 4% 28% donderdagmarkt 34% 5% 22% Koopstromenscan Centrum Drachten Kwalitatief functioneren

16 KOOPZONDAG & KOOPAVOND Koopzondagoriëntatie inwoners Smallingerland De gemeente Smallingerland heeft geen zondagopenstelling van winkels. Natuurlijk kunnen inwoners wel koopzondagen bezoeken, bijvoorbeeld in Leeuwarden of Groningen. De meerderheid van de inwoners van Smallingerland maakt nooit gebruik van een koopzondag (70 procent). Van de inwoners die dit wel doen, winkelen de meeste minder dan 1 keer per 2 maanden op zondag. Bijna tweederde bezoekt koopavond Op donderdag is het koopavond in Drachten. Inwoners van Smallingerland bezoeken in meerderheid de koopavond. Het aandeel dat vaak tijdens koopavond winkelt is wel relatief beperkt: 22 procent bezoekt minimaal eens per maand een koopavond. Bezoekfrequentie koopavond (inwoners Smallingerland) Bezoekfrequentie koopzondag (inwoners Smallingerland) 1 10% 12% 11% 28% 37% 2% 1 6% 6% 5% 10% 70% 3% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% > 1 x per maand 1 x per maand 1 x per 2 maanden < 1 x per 2 maanden Nooit Weet niet 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% > 1 x per maand 1 x per maand 1 x per 2 maanden < 1 x per 2 maanden nooit weet niet Voor de koopzondag zijn de inwoners van Smallingerland het sterkst georiënteerd op Groningen en Leeuwarden. Respectievelijk 38 en 20 procent van de inwoners die wel eens gebruik maken van een koopzondag, ging de laatste keer naar deze steden. Inwoners van Smallingerland die wel (eens) winkelen tijdens koopavond doen dit in grote meerderheid meestal in het centrum van Drachten (71 procent). Andere beperkt - genoemde plaatsen zijn het centrum van Surhuisterveen, MLK-Singel in Drachten en winkelcentrum De Drait (vrijdagavond). Inwoners van buiten Smallingerland komen ook wel (eens) naar Drachten voor de koopavond: 36 procent van de inwoners van de gemeenten ten zuidoosten van Smallingerland bezocht de laatste keer de koopavond in Drachten. Vanuit de noordwestkant is de oriëntatie wat minder, 14 procent ging de laatste keer naar het centrum van Drachten voor de koopavond. Koopstromenscan Centrum Drachten Kwalitatief functioneren

17 INTERNET Grote groep winkelt frequent online De meerderheid van de inwoners van Smallingerland winkelt online. Vier op de 10 inwoners doet minimaal eens per maand inkopen via internet. Een minderheid van 10 procent geeft aan nooit iets online te kopen. Frequentie internetaankopen (inwoners Smallingerland) Nooit; 10% Weet niet; 4% 1 keer per week of vaker; 8% 1 keer per 2 weken; 7% Gekochte artikelen Aan de internetkopers is aanvullend gevraagd welk artikel ze als laatste gekocht hebben via internet. Duidelijk het meest genoemd zijn vrijetijdsartikelen, kleding en elektronica. Op hoofdlijnen komt dit beeld overeen met de in hoofdstuk 2 gepresenteerde afvloeiing naar internet. Verschil is wel dat kleding hier vaker is genoemd. Waarschijnlijke verklaring hiervoor is dat fysieke winkels voor kleding (nog) wel het meeste gebruikte aankoopkanaal vormen en internet meer een aanvulling vormt. Laatst via internet gekochte artikelen (inwoners Smallingerland) Vrije tijd Kleding Electronica 21% 20% 22% Minder dan 1 keer per maand; 43% 1 keer per maand; 29% Schoenen en lederwaren Doe-het-zelf 6% 7% Persoonlijke verzorging 4% Huishoudelijke artikelen 3% Levensmiddelen 2% Woninginrichting 2% In de randgemeenten is de oriëntatie op internet vergelijkbaar, met als verschil dat het aandeel nooit hier een paar procentpunt hoger ligt. Bloemen, planten en tuinartikelen Juweliersartikelen 1% 0% Anders 12% 0% 5% 10% 15% 20% 25% Koopstromenscan Centrum Drachten Kwalitatief functioneren

18 OORDEEL CENTRUM DRACHTEN Rapportcijfers Over het algemeen wordt het centrum van Drachten goed gewaardeerd door de bezoekers. Men is het meest tevreden over het aantal winkels, de kwaliteit van de winkels en de veiligheid van de winkelomgeving. De regiobezoekers zijn wat kritischer over de verschillende aspecten van het centrum van dan inwoners van Smallingerland. De parkeermogelijkheden bijvoorbeeld: de regiobezoekers waarderen dit aspect met een cijfer onder de 7,0, terwijl inwoners van Smallingerland een 7,1 geven. Zij komen dan ook vaker met de fiets (dit aspect krijgt van hen een 7,3). Inwoners van de gemeenten ten noordwesten van Smallingerland zijn in vergelijking met de rest goed te spreken over de inrichting/aankleding van de winkelstraten. Waardering centrum Drachten op diverse aspecten (inwoners Smallingerland + randgemeenten) Het aantal winkels De kwaliteit van de winkels Veiligheid winkelomgeving Service en klantgerichtheid van winkeliers Bereikbaarheid van het winkelcentrum Aanbod van daghoreca Stallingsmogelijkheden fiets Sfeer/ambiance van het winkelgebied Inrichting/aankleding winkelstraten Parkeermogelijkheden auto 7,5 7,4 7,5 7,5 7,6 7,4 7,4 7,2 7,2 7,2 7,3 7,3 7,3 7,1 7,0 6,9 7,1 7,2 6,9 6,7 7,2 7,1 6,6 6,8 7,7 7,8 7,9 7,6 7,6 7,7 Smallingerland Zuidoost Noordwest NPS score De algemene Net Promotor Score voor het centrum van Drachten komt uit op -25. Het aandeel criticasters is hoger dan het aandeel promotors. Onder inwoners van Smallingerland die het centrum van Drachten minder frequent bezoeken bevinden zich de meeste criticasters: 42 procent van deze bezoekers geeft een cijfer lager dan 7 voor de mate waarin zij Drachten zouden aanbevelen. De meerderheid van alle bezoekers is een passief tevredenen. Promotors, passief tevredenen en criticasters naar bezoekfrequentie (inwoners Smallingerland) Promotors (9 of 10) Passief tevredenen (7 of 8) Criticasters (0 tot 6) 8% 8% 7% 5% 33% 33% 33% Wat is de Net Promotor Score? 42% De Net Promotor Score (NPS) is een instrument dat door 1 vraag te stellen klanttevredenheid meet. De vraag luidt: in hoeverre zou u bedrijf/product/plaats X aanbevelen aan familie, vrienden of collega s? Men kan dan een cijfer geven van 0 tot 10. De NPS wordt berekend door de scores van de criticasters (6 of lager) af te trekken van de scores van promotors (die een 9 of 10 gaven), en wordt gepresenteerd als een absoluut getal en niet als percentage. Een 7 of een 8 wordt gezien als de passief 53% tevredenen en tellen niet mee in de score. totaal 1 keer per week of vaker 1-2 keer per maand minder dan 1 keer per maand 58% 59% 60% 0% 25% 50% 75% 100% Koopstromenscan Centrum Drachten Kwalitatief functioneren

19 OORDEEL CENTRUM DRACHTEN Associaties bij Drachten De inwoners van Smallingerland associëren het centrum van Drachten voornamelijk met doorsnee en voor iedereen. Daarnaast vindt men het meer versnipperd dan een eenheid. Over de vraag of het centrum van Drachten traditioneel of modern is, is men verdeeld. Ditzelfde geldt voor goedkoop of duur. Er zijn iets meer inwoners van Smallingerland die het centrum mooi vinden dan inwoners die Drachten associëren met lelijk. Associatie centrum Drachten met diverse aspecten (inwoners Smallingerland) onderscheidend doorsnee compleet onvolledig traditioneel modern mooi lelijk versnipperd eenheid goedkoop duur voor iedereen exclusief -100% -80% -60% -40% -20% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Koopstromenscan Centrum Drachten Kwalitatief functioneren

20 BIJLAGEN Herkomst respondenten & achtergrondkenmerken Koopstromenscan Centrum Drachten Bijlage

21 BIJLAGE Afbakening onderzoeksgebied Nota bene: kaartbeeld bevat nog oude gemeente-indeling Respons per (deel van) gemeente % absoluut Smallingerland 40% 259 Regio noordwest: 275 Grootegast 6% 36 Marum 7% 44 Achtkarspelen 13% 85 Tytsjerksteradiel 12% 79 Leeuwarden 5% 31 Regio zuidoost: 109 Opsterland 15% 97 Heerenveen 2% 12 Totaal 100% 643 Koopstromenscan Centrum Drachten Bijlage

22 BIJLAGE Achtergrondkenmerken respondenten Geslacht ongewogen gewogen % absoluut % absoluut man 45% % 278 vrouw 55% % 365 totaal 100% % 643 Leeftijd ongewogen gewogen % absoluut % absoluut tot 24 3% 19 2% tot 34 9% 56 9% tot 44 17% % tot 54 21% % tot 64 29% % tot 74 18% % % 18 3% 19 totaal 100% % 643 Samenstelling huishouden ongewogen gewogen % absoluut % absoluut ik woon alleen 17% % 103 ik woon alleen (zonder partner) met kinderen 4% 27 4% 26 ik ben gehuwd / woon samen zonder thuiswonende kinderen 45% % 288 ik ben gehuwd / woon samen met thuiswonende kinderen 31% % 202 ik woon bij mijn ouder(s) / verzorger(s) 2% 15 2% 13 anders 1% 9 2% 10 totaal 100% % 643 Bruto jaarinkomen ongewogen gewogen % absoluut % absoluut beneden modaal ( tot ) 21% % 135 modaal ( tot ) 37% % 246 bovenmodaal ( of meer) 29% % 180 weet niet/wil niet zeggen 12% 82 12% 81 totaal 100% % 643 Koopstromenscan Centrum Drachten Bijlage

23 BIJLAGE Begrippenlijst Aankoopplaats Plaats waar men koopt. Er zijn verschillende soorten aankoopplaatsen, waarnaar onderscheid gemaakt kan worden (stadscentrum, wijkwinkelcentrum) en die de gemeente zelf aanwijst. Bij meer aankoopplaatsen is sprake van aankooplocaties. Afvloeiing (koopkrachtafvloeiing) De mate waarin de bevolking buiten de eigen woonplaats koopt. Wordt in dit onderzoek uitgedrukt als percentage van de totale koopstroom vanuit een woonplaats. Toevloeiing (koopkrachttoevloeiing) De mate waarin een aankoopplaats koopstromen aantrekt vanuit een andere plaats. Wordt in dit onderzoek uitgedrukt als percentage van het totale draagvlak en uitgesplitst naar herkomst. Winkelen Rondlopen in een winkelgebied en een groot aantal winkels bezoeken. Het doen van aankopen is niet de belangrijkste activiteit en de consument neemt geen boodschappenlijst mee. Artikelgroepen In dit rapport wordt het onderscheid gemaakt tussen dagelijkse en niet-dagelijkse artikelen. Tot de dagelijkse artikelen behoren levensmiddelen, drogisterij artikelen, alcoholische dranken, tabak, schoonmaakartikelen. Niet-dagelijkse artikelen zijn uitgesplitst naar: kleding, schoenen, woninginrichting, huishoudelijke artikelen, doe-het-zelf, elektronica en bloemen, planten en tuinartikelen. (Regio-)bezoeker De inwoners die niet woonachtig zijn in de bebouwde kom van een gemeente (dit kunnen dus inwoners van andere delen van de gemeente zijn of inwoners van andere gemeenten). Binding (koopkrachtbinding) De mate waarin de bevolking in de eigen woonplaats koopt. Wordt in dit onderzoek uitgedrukt als percentage van de totale koopstroom vanuit een woonplaats. Draagvlak Het totale aantal klanten van een aankoopplaats, en daarmee de som van de klanten uit binding en klanten uit toevloeiing. Kooporiëntatie Koopstromen tussen plaats van herkomst en aankoopplaats. Koopstroom De mate waarin men in een aankoopplaats bepaalde artikelen koopt, naar herkomst. Koopstromenscan Centrum Drachten Bijlage