Uitzendarbeid MARIJKE BRUYNINCKX DIRECTEUR PREVENTIE & INTERIM

Transcriptie

1

2 Uitzendarbeid MARIJKE BRUYNINCKX DIRECTEUR PREVENTIE & INTERIM

3 Inhoud Preventie en Interim Uitzendsector Principe uitzendarbeid Taken gebruiker en uitzendbureau Werkpostfiche in de uitzendsector Arbeidsongevallen uitzendsector Centrale Gegevensbank PI-M

4 Preventie en Interim

5 Preventie en Interim (PI) Opgericht in 1998 als Centrale preventiedienst voor de uitzendsector Belangrijkste opdracht: Verlagen aantal en ernst arbeidsongevallen uitzendkrachten Beschermen gezondheid uitzendkrachten bij risicovolle taken Voorstellen praktische/efficiënte maatregelen ter verbetering van welzijn op het werk voor de uitzendkrachten PI richt zich tot alle uitzendbureaus, alle uitzendkrachten en tot alle ondernemingen waar uitzendkrachten ingezet worden.

6 Preventie en Interim (PI) Organisatie centrale cel Team bestaande uit preventieadviseurs (I en II) Webmaster Administratief personeel Netwerk van team PI: Verbindingspersonen aangesteld in elk uitzendbureau Minstens basisvorming veiligheid Website:

7 Activiteiten PI Uitgeefactiviteiten - PI News, agenda s, Basisvorming - veiligheid verbindingspersonen Adviezen - preventie en bescherming op het werk Onderzoek/studie - arbeidsongevallen, agressie, enz. Statistieken - arbeidsongeval/medische onderzoeken Jobstudenten - opvolgen

8 Samenstelling website

9 Sensibilisering PI News Brassards réfléchissants Affiches Carte de vaccination

10 Uitzendsector

11 Uitzendsector in 2014 Omzet Gepresteerde uren 4,044 miljard 181,7 mio Per gewest Aantal uitzendbureaus Algemeen: 137 Bouw: 27 Dagelijks aantal UZK (FTE) Penetratiegraad 2,38% Arbeiders - Bedienden 59% - 41% Vlaanderen (69%), Wallonië (21%), Brussel (10%) Aantal UZK tewerkgesteld Uitzendkrachten Jobstudenten

12 Kenmerken uitzendkrachten (Studie Federgon 2014) Alleenstaand 56% Scholing: Laag Midden - Hoog 25,3 % - 48 % - 26,7 % Etnisch Europeaan Niet-etnisch Europeaan 81% 19% Inschrijving aantal uitzendbureaus 1 UZB (63%) 2 UZB (24%) 3 UZB (8%) Sector Diensten (58,8%), Industrie (33,4%), Bouwsector (5,4%), Landbouw ( <2%) Functies waarin uitzendkrachten tewerkgesteld worden. Magazijnier (18%), Adm. medewerker (19%), Verkoper (19%), Kassiers (13%) Leidinggevende functie (6,2%)

13 Uitzendsector en anderstaligen

14 Tewerkgestelde uitzendkrachten in f(nationaliteit) (Cijfers Federgon 2012) Rang Land Percentage 1 Belgique 82,7% 2 France 3,1% 3 Pays-Bas 2,1% 4 Maroc 1,7% 5 Italie 1,2% 6 Pologne 1,1% 7 Espagne 0,6% 8 Turquie 0,5% 9 Congo 0,5% 10 Roumanie 0,4% 11 Portugal 0,4% 12 Cameroun 0,4% 13 Algerie 0,3% 14 Allemagne(Rep.fed.) 0,3% 15 Ghana 0,2% 16 Bulgarie 0,2% 17 Guinee 0,2% 18 Tunisie 0,2% 19 Grande-Bretagne 0,2% 20 Russie (Federation de) 0,2%

15 Taalproblemen op de werkplek Vaak anderstaligen in de uitzendsector! 87% van diegene met een buitenlandse origine hebben de Belgische nationaliteit (tweede en derde generatie). Ø Maar blijven nog vaak laaggeschoold en taal-onmachtig in het Nederlands of Frans Diversiviteit niet weg te denken in onze vergrijzende maatschappij!

16 Uitzendarbeid bouwsector Uitzendarbeid in de bouw (PC 124) Uitzendkantoor heeft aparte erkenning om uitzendkrachten te leveren voor de bouwsector Uitzendkrachten volgen hiervoor een verplichte veiligheidsopleiding In 2014 tewerkstelling in deze niche 2,54% van de totale uitzendarbeid in België.

17 Principe uitzendarbeid

18 Uitzendarbeid is een tijdelijk werk Waarbij een uitzendbedrijf een uitzendkracht ter beschikking stelt van een klant-gebruiker Er zijn altijd drie partijen betrokken bij uitzendarbeid

19 Drie partijen UZB Commerciële overeenkomst Intentie Overeenkomst Gebruikers Terbeschikkingstelling Arbeidscontract Uitzendkrachten

20 Werkgever uitzendkracht? Uitzendbureau Juridisch Gebruiker Feitelijk Arbeidsovereenkomst (Intentie overeenkomst) Tijdens duur opdracht (zie artikel 19 Wet Uitzendarbeid 1987) Opdracht: Aangifte arbeidsongevallenverzekering Gezondheidstoezicht Opdracht: Preventie en bescherming op het werk Arbeidsongevallenanalyse Uitzendkracht geniet dezelfde loonvoorwaarden als de werknemer die hij vervangt bij gebruiker (zelfde leeftijd en ervaring). Uitzendkracht volgt uurrooster, instructies van gebruiker enz.

21 Uitzendarbeid Toegelaten Vervanging van vaste werknemer bij ziekte, ontslag; Tijdelijke vermeerdering van werk; Uitvoering van bepaalde uitzonderlijke werkzaamheden; Vanaf 1 september 2013 In aanloop van een vaste aanwerving (motief instroom). Verboden Economische werkloosheid Tijdelijke werkloosheid bij slecht weer In de verhuissector Bij staking Bij afbraak en verwijdering van asbest Bij begassingen met sommige agentia Ook verboden als tewerkstelling op werkpost : waarvoor werkpostfiche verplicht is en geen werd opgesteld; die niet overeenkomt met de ontvangen werkpostfiche.

22 Kaderwet Wet van 24 juli 1987 betreffende de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werknemers ten behoeve van gebruikers

23 Artikel 19 - Wet Uitzendarbeid 1987 Principe 1 Uitzendkracht voert opdracht uit bij gebruiker - Gebruiker is verantwoordelijk voor preventie en bescherming van de uitzendkracht Principe 2 Verplichtingen m.b.t. preventie en bescherming van uitzendkracht - verdeeld tussen gebruiker en uitzendbureau KB van 15/12/2010 (B.S. van 28/12/2010) tot vaststelling van maatregelen betreffende het welzijn op het werk voor de uitzendkrachten Codex Welzijn op het Werk, T.VIII Bijzondere werknemerscategorieën, H.IV Uitzendkrachten

24 Wet Uitzendarbeid 1987 Artikel 19 Welzijnswet 1996 KB Uitzendarbeid 2010 Plichten gebruiker Plichten uitzendsector

25 KB welzijn op het werk voor uitzendkrachten 2010 Is een uitvoering van Welzijnswet werknemers 1996 Zie: Codex Welzijn op het Werk, T.VIII Bijzondere werknemerscategorieën, H.IV Uitzendkrachten

26 Als uitzendkracht gewenst op werkpost werkpostfiche

27 Principe KB Uitzendarbeid 2010 Als Werkpost met gezondheidsrisico s Dan 1. Werkpostfiche is verplicht 2. Gebruiker vult werkpostfiche in en bezorgt deze aan uitzendkantoor 3. Uitzendbureau selecteert adv. werkpostfiche geschikte UZK 4. Uitzendbureau zorgt voor medisch onderzoek + vaccinaties 5. Zodra uitzendkracht werkt bij gebruiker = gebruiker staat in voor alle verplichtingen inzake preventie en bescherming

28 Alles begint met de gebruiker Voorbereiding door gebruiker 1. Identificeert werkpost op werkplek met intern nummer 2. Voert met zijn preventieadviseurs een RI&A uit van werkpost Noteert preventiemaatregelen (werkkledij, opleidingseisen, enz.) Noteert gezondheidsrisico s verbonden aan werkpost (MB 9/06/2010) 3. Legt resultaat Ri&A werkpost voor ter advies aan comité PBW Comité PBW adviseert aan welke werkposten uitzendkrachten worden ingezet! Gebruiker wenst een uitzendkracht 1. Gebruiker vult werkpostfiche adv uitgevoerde risicoanalyse werkpost in 2. Bezorgt deze aan uitzendkantoor 3. Voorziet procedure onthaal uitzendkrachten 4. Voorziet de nodige PBM s voor de uitzendkrachten

29 Werkpostfiche (bijlage I KB Uitzendarbeid 2010) Preventie en Interim heeft modelwerkpostfiche ontwikkeld Downloaden model kan via beschikbaar Ø met invulbare werkpostfiches en voorbeelden Werkpostfiche als onthaaldocument van uitzendkracht Ø Zie luik C Werkpostfiche

30 Werkpostfiche (conform KB 15/12/2010)

31 Invullen werkpostfiche Luik A - gebruiker 1. Inlichtingen gebruiker 2. Identificatienummer werkpost + uitgiftedatum datum 3. Omschrijving werkpost (+ maatregelen + PBM + vereiste opleiding) 4. Aanduiden betrokken gezondheidsrisico s onder vorm van codes 5. Datum advies van: Comité PBW Preventieadviseur AG Preventieadviseur Luik B - uitzendbureau 1. Inlichtingen uitzendbureau + datum kopie aan uitzendkracht 2. Inlichtingen over uitzendkracht Luik C - gebruiker Handtekening als onthaal gebeurt via werkpostfiche

32 Luik A - Identificatienr. + uitgiftedatum Gebruiker Stelt een werkpostfiche op en noteert in luik A het intern nummer werkpost de uitgiftedatum (datum dat fiche wordt opgesteld) Luik A blijft actueel en geldig zolang er niets wijzigt aan de werkpost/functie! Voordeel Intern nummer werkpost + datum functioneren als registratiemiddel tijdens levensduur werkpostfiche Administratieve rompslomp vermindert

33 Luik A - Opleiding uitzendkrachten Gebruiker vult op werkpostfiche vereiste beroepskwalificaties in bv. heftruckchauffeur Gebruiker is verantwoordelijk voor interne opleiding uitzendkracht Bijvoorbeeld nood aan opleiding voor bv. gebruik bepaalde machine

34 Luik A- Werkkledij en PBM s Gebruiker Vult werkkledij en PBM s in: reflecterende werkkledij, regenkledij, hoge veiligheidsschoenen met stalen tip en zool, rubberen laarzen, veiligheidshelm, veiligheidshandschoenen,... Opmerking Gebruiker levert/onderhoud werkkledij en PBM s. Soms worden hiervoor afspraken gemaakt met het uitzendbureau. Dit staat dan in de overeenkomst met de gebruiker

35 Luik A - Gezondheidsrisico s Gebruiker Vult de gezondheidsrisico s in onder de vorm van codes Zal bij het invullen van de werkpostfiche dezelfde codes gebruiken als voor zijn vaste werknemers Codes gezondheidsrisico s volgens M.B. van 9 juni 2010 Voordeel Uniformiteit medische onderzoeken (voor alle ED) Eenduidigheid codes = noodzaak voor invoering in latere centrale gegevensbank

36 Luik A - Datum advies van Gebruiker > 50 wn Een comité PBW Gebruiker < 50 wn Geen comité PBW Dan cascaderegel: inschakeling vakbondsafvaardiging, of werknemers zelf via rechtstreekse participatie Op WPF data advies: Comité PBW, Interne PA en Interne/of externe AG Op WPF data volgens cascade regels + interne PA en interne/externe AG Voordelen Datum advies versterkt verantwoordelijkheid van gebruiker Betrokkenen zijn op de hoogte en akkoord met de inhoud van Luik A (en luik C)

37 Luik B - Datum kopie werkpostfiche aan uitzendkracht Uitzendbureau Bezorgt de werkpostfiche aan de uitzendkracht Noteert in de werkpostfiche de datum waarop dit gebeurt Werkpostfiche bezorgen via mail, website, handmatig, Voordeel UZK wordt betrokken en is op de hoogte van opdracht bij gebruiker Uitzendkracht kan nagaan of hij voorziene werkkledij en PBM s krijgt

38 Luik C- Onthaal bij gebruiker Gebruiker zet handtekening in luik C als: onthaal uitzendkracht gebeurt adv deze werkpostfiche! Opmerking : De handtekening in WPF geldt als bewijs voor onthaal

39 Wie bewaart WPF? Gebruiker Uitzendbureau Medische dienst Altijd Luik A van WPF : Luik A + B + C ingeval onthaal UZK via WPF Altijd Luik A + Luik B bij zolang de opdracht van UZK duurt Altijd Luik A + Luik B in gezondheidsdossier UZK

40 Situatie vandaag Intern nummer werkpost + uitgiftedatum Bekend bij gebruikers met een kwaliteitssysteem Onbekend bij kleine gebruikers en onverschillige gebruikers Ø Gevolg: WPF voorlopig in omloop zonder identificatienummer, wellicht wel uitgiftedatum Datum advies. Gebruikers moeten inhaalbeweging maken, Gebruikers < 50 wn hebben geen comité PBW - verzaken aan datum advies Ø Gevolg: WPF in omloop zonder voorziene data advies! Codes gezondheidrisico s Externe Diensten gebruiken soms eigen huiscodes Gevolg: overgangsperiode nodig!

41 Uitzendbureau organiseert Gezondheidstoezicht UZK

42 Wanneer gezondheidsonderzoek nodig? Als werkpost bepaalde gezondheidsrisico s heeft : Veiligheidsfunctie Waakzaamheid Bijzonder risico Kans op beroepsziekten (Chemische agentia, fysische en biologische agentia) Ergonomische belasting Psysociale belasting Lijst gezondheidsrisico s: zie

43 Gezondheidsonderzoek Uitgevoerd door: externe dienst PBW uitzendkantoor of door dienst PBW (intern of extern) van gebruiker Gebruiker verifieert eerst het gezondheidsformulier voordat de uitzendkracht aan zijn opdracht begint

44 Verplichtingen gezondheidstoezicht Uitzendbureau Aanwervingsonderzoek Inentingen Moederschapsbescherming Gebruiker Noteert gezondheidsrisico werkpost in werkpostfiche Voorziet spontane raadpleging Verzekert toezicht gezondheid tijdens tewerkstelling

45 MO in het kader van voedselveiligheid Wetgeving KB 22 december 2005 Levensmiddelenhygiëne KB Gezondheidstoezicht van 28 mei 2003 Doel Vermijden dat voedingswaren besmet geraken ter bescherming van de volksgezondheid Vermijden dat gezondheid wordt geschaad van : werknemer wegens risico s eigen aan werken met voedingswaren; andere werknemers door besmette voedingswaren. Toepassingsgebied Voor iedereen die rechtstreeks in aanraking komen met voedingswaren. (OOK zelfstandigen) Voor alle werknemers op de werkplek die een activiteit verbonden aan voedingswaren uitvoeren ( Welzijnswet werknemers van 1996) Medische geschiktheid Door huisarts Door arbeidsgeneesheer Attest Drie jaar geldig Eén jaar geldig Aanpassing Bijlage I Hoofdstuk V (via KB van 3 februari 2012) 1 januari 2016: afgeschaft en vervangen door: werkgever voorziet gepaste opleiding en nodige procedures Zie KB Tarificatie - 24/04/2014 (BS 23/05/2014)

46 Bepalingen die in werking treden op 1 januari 2016 Opheffing gezondheidstoezicht voor voedingswaren Het verplicht gezondheidstoezicht voor de werknemers die ac7viteiten uitoefenen die een behandeling of een onmiddellijk contact inhouden met voedingswaren- of stoffen wordt opgeheven. Ter vervanging wordt een nieuwe afdeling ingevoegd in het koninklijk besluit van 4 augustus 1996 betreffende de bescherming van de werknemers tegen de risico s bij blootstelling aan biologische agen7a op het werk, waarin onder meer wordt voorzien in een opleiding over richtsnoeren en procedures in verband met voedselhygiëne, evenals in een vijhaarlijkse specifieke risicoanalyse. Opheffing gezondheidstoezicht voor beeldschermwerk Het verplicht gezondheidstoezicht voor de werknemers die onderworpen zijn aan het risico beeldschermwerk wordt opgeheven. In plaats daarvan wordt onder meer voorzien in een vijhaarlijkse specifieke risicoanalyse en passende preven7emaatregelen. Deze analyse wordt indien nodig aangevuld met een bevraging of een ander instrument dat peilt naar de werkomstandigheden van de werknemer.

47 Belangrijk principe! Blijkt uit Ri&A dat er geen gezondheidsrisico s verbonden zijn aan de werkpost dan GEEN gezondheidsonderzoek nodig!

48 Arbeidsongevallen uitzendkrachten

49 Welzijnswet werknemers 1996 Ook voor uitzendkrachten (art. 2, 1 a): de personen die anders dan krachtens een arbeidsovereenkomst, arbeid verrichten onder gezag van een ander persoon Verantwoordelijkheden (H. IV; Afd. 2 Werkzaamheden van de uitzendkrachten bij gebruikers ) Art. 12ter De gebruiker weigert de diensten van een uitzendbureau dat zijn verplichtingen niet nakomt. Art. 12quater Uitzendbureau levert geen uitzendkrachten aan een gebruiker die de welzijnswet niet respecteert. EAO en uitzendkracht (zie H. XI bis) Gebruiker maakt omstandig verslag en verstuurt naar inspectie Uitzendbureau en gebruiker wisselen de nodige informatie uit

50 Arbeidsongevallen bij uitzendkrachten Uitzendbureau als werkgever Sluit voor uitzendkracht een arbeidsongevallenverzekering af Doet aangifte bij arbeidsongeval Gebruiker als werkgever Beleid inzake preventie van arbeidsongevallen en beroepsziekten Analyseert arbeidsongevallen van zijn uitzendkracht Maakt omstandig verslag bij EAO en verstuurt deze naar overheid Uitzendkantoor werkt hieraan mee

51 Taken gebruiker 1. Vult werkposmiche in en bezorgt deze aan uitzendkantoor 2. Verzorgt het onthaal van uitzendkracht op zijn werkplek 3. Verifieert het medisch geschiktheidsapest 4. Verifieert opleidingsapest; 5. Staat in voor alle preven7emaatregelen 7jdens de uitvoering van het werk door uitzendkracht 6. Levert en onderhoudt de werkkledij en de persoonlijke beschermingsmiddelen 7. Staat in voor toezicht dragen van de werkkledij en de persoonlijke beschermingsmiddelen 8. Zorgt voor EHBO en maakt de arbeidsongevallensteekkaart 9. Analyseert arbeidsongevallen van de uitzendkrachten en neemt deze op in jaarverslag

52 Taken uitzendbureau 1. Selecteert uitzendkracht in func7e van gevraagde werkpost 2. Checkt of uitzendkracht beschikt over vereiste kwalifica7e 3. Gaat na of uitzendkracht beschikt over een geschiktheidsapest en vraagt eventueel dit onderzoek aan bij haar externe dienst PBW 4. Staat in voor realisa7e gezondheidsonderzoek en vaccina7es 5. Informeert de uitzendkracht over de job bij middel van de werkposmiche (werkplaats, taak, risico s en hinder, medisch toezicht, werkkledij en PBM) 6. Maakt de arbeidsongevallenaangife op wanneer een uitzendkracht het slachtoffer wordt van een arbeidsongeval;...

53 Statistieken arbeidsongevallen verzamelt door Preventie en Interim

54 Gepresteerde uren uitzendkrachten Toename: >10,5%

55 Gepresteerde uren jobstudenten 25 Toename: > 7% 20,8 21,1 22,5 20 Uren (miljoenen) ,8 12,8 13,2 14,0 11,9 12,6 12,5 16,6 5 0 zomer 2005 zomer 2006 zomer 2007 zomer 2008 zomer 2009 zomer 2010 zomer ,4 % van de gepresteerde uren in de uitzendsector zijn jobstudenten

56 Gepresteerde uren Bouw 2014 Toename: 20% 2,54 % tewerkstelling bouwsector

57 Evolutie Frequentiegraad 2014 Fg ,77 13,50 15,00 Frequentiegraad bedienden 16,73 13,77 15,42 16,31 17,42 17,48 17,32 17,18 14,54 14,09 12,47 12, Arbeiders daling Fg in 2014: -3,8 % (2013/2012-6%) Bedienden daling Fg in 2014: -2,29 % (2013/ ,5%)

58 Evolutie Werkelijke ernstgraad 2014 Arbeiders Bedienden Arbeiders stijging van Weg Bedienden geen verschil met 2013

59 Evolutie Globale ernstgraad 2014 Arbeiders Bedienden Daling in 2014 Arbeiders Geg met -1,00% (2013/ ,6%) Bedienden Geg met -14,67% (2013/ ,1%)

60 Frequentiegraad jobstudenten-uitzendkrachten 2014 Fg 80 71, , ,98 37,10 40, ,07 29,23 25,79 23,91 22,46 19,65 16,74 16,23 0 zomer 1999 zomer 2000 zomer 2005 zomer 2006 zomer 2007 zomer 2008 zomer 2009 zomer 2010 zomer Opnieuw daling van Fg in 2014: - 3,0 % (2013/ ,8%)

61 Werkelijke ernstgraad jobstudenten-uitzendkrachten 2014 Eg 0,70 0,62 0,60 0,51 0,50 0,40 0,30 0,20 0,32 0,37 0,32 0,27 0,30 0,28 0,22 0,20 0,19 0,16 0,19 0,10 0,00 zomer 1999 zomer 2000 zomer 2005 zomer 2006 zomer 2007 zomer 2008 zomer 2009 zomer 2010 zomer Eg in 2014: + 19,7 % (2013/ ,8%)

62 Dodelijke arbeidsongevallen Beschrijving Januari Klemming tussen vrachtwagen en muur na aanrijding door achteruit rijdende vrachtwagen. Januari Juli Val van hoogte bij het uitvoeren van herstelwerken op een dak. Klemming onder heftruck na verlies van controle tijdens het rijden van een helling

63 Centrale gegevensbank PI-M

64 KB Uitzendarbeid 2010 Artikel 14 ev. 1 Er wordt een centrale gegevensbank opgericht ( ) met minstens de gegevens ( ) vermeld in Bijlage II 2. Deze gegevensbank wordt beheerd door de centrale preventiedienst voor de sector van de uitzendarbeid ( ). Dit beheer bestaat uit het vastleggen van de modaliteiten voor het opstellen, de werking, de controle, de bewaring van en de toegang tot deze gegevens ( ). Werkpostfiche (Bijlage I) Werkpostfiche = informatiebron voor Externe diensten Ø voor gezondheidsonderzoek van uitzendkracht Afdruk (Bijlage II) Afdruk = document van de databank met essentiële informatie afkomstig van gezondheidsformulier van die bepaalde uitzendkracht Ø Voorbeeld: uitzendkracht Jan is medisch geschikt voor veiligheidpost X

65 Prévention et Intérim Preventie en Interim Médicale, Medisch, Medical Internet :

66

67 Externe diensten Overdracht gezondheidsresultaten uitzendkrachten in CGB PI-M = tussenschakel Preventie en Interim verzamelt ordent - bewaakt Gezondheidsresultaten van de uitzendkrachten Selecteert uitzendkracht voor werkpost Uitzendbureaus Opzoeking databank Is uitzendkracht geschikt voor gezondheidsrisico?

68

69