Rapportage voorjaarsmeting 2013

Transcriptie

1 Rapportage voorsmeting 2013 Rapportage Ouderenplatform Panelronde voor 2013

2 - 2 - Colofon Onderzoek in opdracht van: Parnassia Den Haag Gemeente Den Haag, dienst OCW Onderzoeksuitvoering: WBK Marktonderzoek, Den Haag

3 - 3 - INHOUD Samenvatting 5 1. Inleiding Achtergrond Onderzoekverantwoording panelronde voor Profiel panelleden Ervaringen in afgelopen maanden Samengevat Ervaringen op het gebied van wonen in eigen straat/wijk Ervaringen op het gebied van de zorg Ervaringen op het gebied creatieve/culturele activiteiten Ervaringen op het gebied van persoonlijk leven Complimenten en kritische noten Veiligheid op straat en in de eigen wijk Achtergrond Situaties dat men zich vaker onveilig voelt Concrete tips om veiligheidsgevoel in eigen wijk te verbeteren Thema voorsmeting: Zelfredzaamheid Personen in naaste omgeving met problemen met zelfredzaamheid Redenen die het lastig maken om thuis te blijven wonen Gezochte oplossingen om ouderen langer thuis te kunnen laten wonen Zelf praktische zaken kunnen regelen Wie zijn belangrijk bij het zoeken naar informatie Gebruikte informatiebronnen Beoordeling zoekproces Rol bibliotheek bij informatiezoekproces Belemmeringen om naar buiten te gaan Mate waarin ouderen moeite hebben om hun huis uit te komen Belemmeringen: spontaan Benodigde hulp om weer naar buiten te gaan Wat zou men buitenshuis willen doen? Negen mogelijke belemmeringen Passende hulp Kent u iemand die gebruik maakt van professionele hulp en ondersteuning De gebruikte hulp/ondersteuning Tevredenheid met verkregen hulp/ondersteuning Beoordeling hoeveelheid hulp/steun 35

4 Betaalbaar houden van de zorg Zorg die zeker behouden moet blijven Zorg waar op kan worden bezuinigd Zorg waarvoor men extra zou willen betalen Cultuur en cursusaanbod Beoordeling zeven aspecten aanbod cultuur- en activiteiten Bezoeken van culturele activiteiten Zelf doen van culturele activiteiten Bezoek Ouderensociëteit Computercursus voor senioren Computercursussen Beoordeling niveau van de cursus Ideeën voor de volgende panelronde 44 Bijlage 1: Onderzoeksverantwoording 45 Bijlage 2: Vragenlijst 47

5 Voor 2013 Herfst 2012 Zomer SAMENVATTING Door goed te luisteren naar de ervaringen en meningen van Haagse ouderen probeert het Haags Ouderenplatform een bron van informatie te zijn voor alle Haagse organisaties die zich bezig houden met wonen, leven en zorg voor ouderen. Hiervoor wordt drie keer per een onderzoeksronde gehouden. Het onderzoek richt zich op de Haagse jarigen, waarbij er is gekozen om ook een aantal jarigen te laten meedenken over de onderwerpen, omdat een deel van hen voor hun ouders zorgen of hebben gezorgd. In maart-april 2013 hebben 661 panelleden deelgenomen aan de derde panelronde, de voorsmeting Hier volgt een korte samenvatting: H2. Ervaringen van de afgelopen maanden Tijdens de start van het Ouderenplatform gaven de ouderen gemiddeld cijfers tussen de 7,5 en de 8,0 voor allerlei onderwerpen die betrekking hebben op hun persoonlijk welzijn en het leven in Den Haag. Als een soort welkom, wordt elke meting gestart met hun positieve of mindere ervaringen over vier onderwerpen. In deze voorsmeting laat de totale ervaring een negatief beeld zien, met name door een minder positief beeld van het eigen persoonlijk leven, mogelijk beïnvloedt door de lange winter. Ter vergelijking: In de eerdere metingen was meer een genuanceerd beeld te zien met een lichte positieve richting. Tabel S2: Mensen die de afgelopen maanden een positieve of mindere ervaringen hebben gehad over 4 aspecten Saldo Positieve Ervaring Negatieve ervaring Wonen in eigen straat/wijk - 2 9% 11% Vrijetijdsbezigheden, zoals hobby + 3 8% 5% Zorg, bv. huisarts, tandarts, ziekenhuis, verpleeghuis, zorg aan huis + 3 9% 6% Uw eigen persoonlijk leven 0 9% 9% Contact met uw straat-/buurtbewoners % 4% Zorg, bv. huisarts, tandarts, ziekenhuis, verpleeghuis, zorg aan huis % 4% Openbaar vervoer -9 7% 16% Uw eigen persoonlijk leven -3 8% 11% Wonen in eigen straat/wijk - 2 7% 9% Aanbod creatieve/culturele activiteiten - 1 4% 5% Zorg, bv. huisarts, tandarts, zieken-/verpleeghuis, zorg aan huis + 1 7% 6% Uw eigen persoonlijk leven - 7 8% 15% H3. Complimenten en kritische noten Elke ronde krijgen de panelleden de mogelijkheid om een organisatie of instelling op het gebied van wonen, welzijn en zorg een compliment te geven of een kritische noot te plaatsen. Net als in de vorige twee metingen worden er meer complimenten uitgedeeld: 25% heeft een compliment, 14% een kritische noot. De complimenten en kritische noten zijn aan verschillende instellingen gericht en gaan over veel verschillende onderwerpen.

6 - 6 - H4. Veiligheid op straat en in de eigen wijk Tijdens de herfstmeting 2012 gaven de ouderen aan dat ze veiligheid op straat en in de eigen wijk een belangrijk aandachtspunt vinden. Drie op de tien panelleden geeft aan zich wel eens onveilig te voelen in de eigen wijk, een op de tien heeft dit gevoel elke week wel. De ouderen die zich wel eens onveilig voelen, hebben in eigen woorden aangegeven in welke situaties ze zich onveilig voelen. Aan alle panelleden is daarnaast gevraagd naar tips om de wijk veiliger te houden. Tabel S4a: Redenen onveilig voelt in de eigen wijk Tabel S4b: Tips voor veiliger wijk 1. In de avond/nacht als het donker is (96x) 1. Voldoende surveillance wijkagenten, handhaving (106x) 2. Als er inbraken/overvallen gepleegd worden (26x) 2. Deuren goed afsluiten, goede sloten (42x) 3. Hangjongeren (21x) 3. Afspraken met buren/op elkaar letten, sociale contact (41x) 4. Door vreemde/verdachte personen die rondlopen (15x) 4. Deur 's avonds niet zomaar opendoen (37x) 5. Als er wordt aangebeld (door onbekende mensen) (11x) 5. Verlichting rond huis, in straat en in wijk (36x) 6. Verkeerssituaties (druk, hardrijden, fietsers) (7x) 6. Positiviteit uitstralen, niet bang zijn, aardig zijn (20x) 7. Door vervelende situatie (zelf beroofd/overvallen) (6x) 7. Alert blijven, je ogen open houden (18x) 8. Als ik alleen ben (thuis of buiten) (5x) 8. s Avonds in het donker niet naar buiten (16x) 9. In/rondom het openbaar vervoer (5x) 9. Camera s plaatsen (14x) 10. Door (rare) verhalen die ik van anderen hoor (4x) 10. Aanspreken/handhaven gedrag hangjongeren (12x) H5. Thema voorsmeting: Zelfredzaamheid Allereerst is gekeken waar grenzen liggen bij zelfredzaamheid. De belangrijkste reden dat het voor kwetsbare ouderen lastig wordt om thuis te blijven wonen is de eigen gezondheid. In een kwart van de gevallen geven panelleden aan dat de belasting voor familie en/of andere zorgverleners hierbij (mede) een belangrijke rol speelt. Tabel S5a: Voorbeelden waarbij voor ouderen lastig wordt om thuis te blijven wonen 1. Lopen steeds moeilijker/slecht ter been 38x 2. Gezondheid neemt af 23x 3. Ouderdom/leeftijd 23x 4. Handicap/ ziekte/ Parkinson/artrose/ blind 19x 5. Huishouden/schoonmaken lukt niet meer 19x 6. Geestelijke achteruitgang, dementie, onvoorspelbaarheid 18x 7. Alles om zelfstandig te zijn neemt af 11x 8. Sociale vereenzaming/eenzaamheid wordt groter 11x In bijna negen op de tien gevallen (87%) is gezocht naar oplossingen om het mogelijke te maken langer thuis te kunnen blijven wonen. De thuiszorg wordt hierbij veruit het vaakst genoemd, op afstand gevolgd door mantelzorg en hulpmiddelen. De gezochte oplossingen hebben in acht op de tien gevallen deels of helemaal geholpen. In zes op de tien gevallen is het uiteindelijk gelukt om thuis te blijven wonen. Onderstaande tabel geeft wat reacties van mensen die in deze situaties hebben meegedacht/meegekeken. Tabel S5b: Reacties over keuze thuis wonen of juist naar verpleeghuis gaan Wat helpt om thuis te kunnen blijven wonen: Extra zorg aan huis (7x), belang woningaanpassingen en hulpmiddelen (lift in flats, traplift, rollator, scootmobiel) (6x), extra huishoudelijke- en boodschappenhulp (5x), meer mantelzorg (4x), belang dat alle verzorgers goed weten van situatie (4x), wil van de ouderen zelf (3x), buurthulp (3x) Aandachtspunten om thuis te kunnen blijven wonen: Echt goede informatie is belangrijk, als omgeving reageren we vaak niet alert (3x), er wordt momenteel minder vergoed (2x), vaak te veel regelen, meer vaste thuiszorgers Waarom thuis wonen uiteindelijk niet gelukt: Moest gewoon naar verzorgingshuis. niet meer verantwoord, te oud en begon te dementeren, (12x), financieel is zorg aan huis ook gelimiteerd (2x), te belastend voor familie/professionele zorg (2x)

7 - 7 - Zelf zaken regelen Voor zes praktische zaken (melding ongemak, regelen thuiszorg, vervoer, klusjesman en zoeken naar uitjes) is gevraagd in welke mate kwetsbare ouderen dit zelf nog kunnen regelen. Voor alle onderwerpen geldt dat ruwweg een derde van de ouderen dit nog zelf doet, een derde dit samen met een ander en een derde laat dit aan anderen over. Als de oudere hulp vraagt bij het regelen van deze praktische zaken of om informatie te zoeken, dan blijkt de eigen familie veruit het meest belangrijk, gevolgd door de huishoudelijke hulp, huisarts en thuiszorg. De kerk/geloofsgemeenschap, het buurthuis en de ouderenconsulenten worden relatief het minst vaak genoemd. Grafiek S5c: Wie zijn belangrijk voor de kwetsbare oudere bij het regelen van zaken en zoeken naar informatie Eigen familie (kinderen) 75% 12% 9% 5% Huishoudelijke hulp 58% 20% 12% 10% Huisarts 55% 19% 14% 11% Thuiszorg 51% 17% 19% 12% Buren 33% 34% 26% 8% Vrienden 25% 31% 29% 15% Fysiotherapeut 22% 27% 30% 20% De kerk of moskee 6% 7% 59% 28% Buurthuis 3% 8% 66% 24% Ouderenconsulenten 2% 16% 52% 31% 0% 25% 50% 75% 100% Belangrijk Redelijk Niet (zo) belangrijk NVT Een kleine zestig ouderen kunnen zich een actueel probleem van de afgelopen maanden herinneren, zoals een medische vraag, een klus aan huis, belastingzaken, iets in de wijk of een activiteit waar men informatie over heeft gezocht. Om het antwoord te vinden, zochten ze het vaakst telefonisch contact met diverse instanties (48%), gevolgd door het onderwerp persoonlijk met iemand bespreken (38%) of op internet (34%) zoeken. Driekwart van de ouderen is tevreden met de informatie die men de laatste keer dat men zocht, vond, een kwart beoordeelt de informatie en/of het informatiezoekproces als onvoldoende. Hiervoor worden verschillende redenen allen 1 of 2 keer genoemd. Een op de tien panelleden bezoekt de bibliotheek wel eens voor antwoord of informatie over praktische vragen. Ongeveer een kwart van de panelleden denkt mee over de vraag hoe de bibliotheek haar bezoekers hierbij nog beter van dienst kan zijn. Ze geven de bibliotheek complimenten, maar geven ook aan dat de komst internet dat voor het zoeken naar informatie bibliotheek minder belangrijk wordt.

8 - 8 - H6. Belemmeringen om naar buiten te gaan Van de oudere panelleden geeft 12% aan dat ze zelf (of hun partner) moeite hebben om hun huis uit te komen en nog eens drie op de tien geeft aan iemand te kennen die moeite heeft het huis uit te komen. Van negen voorgelegde belemmeringen geven de respondenten aan dat eigen lichamelijke handicaps de grootste belemmering leveren. Grafiek S6c: Belemmeringen om de deur uit te gaan (in % ouderen die moeite hebben het huis uit te komen) Eigen lichamelijk handicap (slecht lopen /zien/horen) 77% 17% 6% Durf of wil niet alleen gaan 30% 24% 46% Slecht onderhouden stoepen/wegen 23% 20% 54% Geen vervoer beschikbaar van deur-tot-deur 20% 21% 59% Niemand om samen dingen mee te doen 18% 25% 57% Buiten onveilig voelen 14% 24% 54% Geen aantrekkelijke omgeving om een eindje te gaan wandelen 6% 11% 83% Te duur, geen activiteit met korting 6% 11% 83% Er zijn te weinig leuke activiteiten in de buurt 5% 9% 87% 0% 25% 50% 75% 100% Speelt zeker een rol Enigszins Speelt nauwelijks/ geen rol Daarnaast is ook spontaan gevraagd naar belemmeringen om het huis uit te komen. Naast de hierboven genoemde factoren worden ook de gladheid in de winter, aanwezigheid van trappen in huis en zware toegangsdeuren in de flat genoemd. Om mensen te helpen meer naar buiten te gaan, worden met name sociale oplossingen genoemd, zoals iemand om samen ergens naar toe te gaan, gevolgd door vervoer, zoals een scootmobiel of rollator. Als het lukt om de genoemde belemmeringen op te lossen dan zou men vooral vaker gaan wandelen, zelf de eigen boodschappen doen of een activiteit ondernemen. Tabel S6b: Welke hulp is nodig om naar buiten te gaan Tabel S6c: Wat vaker doen zonder belemmering 1. Iemand om mee te gaan 26% 1. Wandelen 37% 2. (Extra) begeleiding 20% 2. Zelf boodschappen doen 30% 3. Scootmobiel 12% 3. Activiteiten (museum, winkelen,) 24% 4. Rollator 11% 4. Naar buiten (luchtje scheppen) 13% 5. Thuishulp/zorg 7,5% 5. Andere mensen bezoeken 9% H7. Passende hulp Twee op de tien panelleden maakt zelf gebruik van professionele hulp en ondersteuning en ruim vier op de tien kent iemand die hiervan gebruik van maakt. De gebruikte professionele hulp en ondersteuning betreft met name huishoudelijke hulp en een rollator en in mindere mate een scootmobiel, thuiszorg en hulp bij vervoer. Tabel S7a: Top 7 hulp/ondersteuning waar gebruik van wordt gemaakt (in % gebruikers hulp/ondersteuning) 1. Huishoudelijke hulp 51% 2. Rollator 47% 3. Scootmobiel 33% 4. Thuiszorg 29% 5. Hulp bij vervoer (taxibus) 27% 6. Woningaanpassingen 22% 7. Traplift 21%

9 - 9 - In acht op de tien gevallen is men tevreden met de verkregen hulp en ondersteuning, 13% plaatst een kanttekening en 7% is niet tevreden. De ontevredenheid heeft oa te maken met het niet tijdig nakomen van afspraken, de energie en tijd die het aanvragen van voorzieningen kost, wisselende hulp, te weinig uren hulp en de kwaliteit van de hulp. In deze tijd dat er overal op de kosten gelet wordt, is het belangrijk dat alle kosten op een goede manier besteed worden. Bijna twee derde vindt de hulp die verkregen wordt op dit moment precies voldoende, 30% vindt de hulp te weinig en 7% vindt dat de hulp mogelijk ook minder kan. Tabel S7b: Beoordeling hoeveelheid hulp Precies voldoende 63% Hulp is te weinig 30% Hulp kan iets minder 7% 100% Zo behouden als het kan (11x), nu goed, zou niet met minder kunnen (10x), al veel huishoudelijke hulp wordt zelf betaald, al veel mantelzorg/ burenhulp (9x) Meer/ extra huishoudelijke hulp nodig (33x), meer tijd voor persoonlijke en geestelijke aandacht (13x), hogere kwaliteit huishoudelijke en verpleeghulp (6x) Goede controle, sommigen krijgen te veel hulp (5x), kritisch kijken naar uitgaven zoals scootmobiel/rollator (4x) minder tijd / geld naar management vd zorg, meer naar mensen die echt wat doen, werk kan efficiënter (4x) H8. Betaalbaar houden van de zorg Om de zorg betaalbaar te houden is de panelleden gevraagd welke zorg zeker behouden moet blijven, op welke zorg er bezuinigd kan worden en wat ouderen zelf eventueel meer kunnen betalen. De thuiszorg wordt met stip het meest genoemd als zorg die behouden moet blijven. Het is lastiger voor ouderen om mee te denken over zorg waar eventueel zuiniger mee omgegaan kan worden. Een klein deel geeft antwoord en er wordt een grote variëteit aan antwoorden gegeven. Van diegenen die aangeven eventueel extra te willen betalen voor zorg wordt de huishoudelijke hulp, thuiszorg en medische zorg in het algemeen het meest genoemd. Een deel geeft aan wel meer te willen betalen maar alleen voor betere zorg. Tabel S8: Drie vragen over betaalbaar houden van de zorg Zorg die voor u erg belangrijk is en die zeker behouden moet blijven 1. Thuiszorg 133x 2. Huishoudelijke hulp 77x 3. Huisarts 37x 4. Buurtverpleging/wijkverpleging 22x 5. Medische zorg iha 22x 6. Betaalbare medische zorg 21x 7. Verpleeghuizen/bedenhuizen/verzorgingshuis 20x Zorg waar op kan worden bezuinigd 1. Hulpmiddelen (m.n. rollator, scootmobiel, betere controle, hergebruik) 31x 2. Medicijnen/verbandverstrekking: alleen wanneer het echt nodig is, zuiniger mee omgaan 7x 3. Vervoer: van/naar uitgaansgelegenheden, boodschappenbegeleidingsdienst, taxikosten 5x 4. Huishoudelijke hulp 4x 5. Thuiszorg 3x Geestelijke gezondheidzorg (vaak is er weinig aan te doen) 3x Salarissen in zorginstellingen, met name in de top kunnen salarissen omlaag, teveel managers 3x Ziekenhuiszorg, in ziekenhuis wordt veel weggegooid, teveel onnodige handelingen 3x Vermogenden meer laten bijdragen/dingen zelf laten betalen/ naar draagkracht mee laten betalen 3x Alcohol- en drugsverslaafden 3x Zorg waar u eventueel wel wat extra voor zou willen betalen 1. Huishoudelijke hulp 21x 2. Thuiszorg 19x 3. Medische zorg i.h.a. 11x 4. Reiskosten, vervoer (ophaalservice, taxibus) 7x 5. Fysiotherapie (aan huis), manuele therapie, osteopaat 6x 6. (Eigen bijdrage) Hulpmiddelen (rollator/scootmobiel/praktische hulpmidd./luierbroeken) eigen bijdrage 5x 7. Verpleging aan huis/pleegzorg/wijkzorg 4x N= 419 panelleden hebben de kans gekregen mee te denken

10 H9. Cultuur en cursusaanbod Als de ouderen gevraagd wordt om zeven aspecten over het culturele en activiteitenaanbod te beoordelen, blijken de aspecten hoog te scoren. Vrijwel alle aspecten worden door meer dan negen op de tien ouderen met voldoende beoordeeld. Alleen de betaalbaarheid krijgt wat meer kritische kanttekeningen. Grafiek S9: Beoordeling zeven aspecten cultuuraanbod (n=661) Hoeveelheid mogelijkheden 39% 58% 3% Kwaliteit van het aanbod 28% 68% 4% Dag en tijdstip dat activiteiten gehouden worden 21% 72% 7% Toegankelijkheid van de locaties 22% 70% 8% Vindbaarheid van informatie over het aanbod 23% 68% 9% Bereikbaarheid vanaf uw huis 27% 61% 12% Betaalbaarheid 10% 68% 22% 0% 25% 50% 75% 100% ruim voldoende voldoende (ruim) onvoldoende Bezoek culturele activiteiten Ruim zes op de tien ouderen heeft in de afgelopen 12 maanden een culturele activiteit bezocht, zoals het theater, een museum of de bibliotheek. Van alle culturele activiteiten die in het afgelopen zijn bezocht, wordt een op de tien in de eigen wijk bezocht, 13% net iets verder weg, maar nog wel in het eigen stadsdeel, ruim de helft elders in Den Haag (vaak in het Centrum) en bijna een kwart buiten Den Haag. Van alle bezochte culturele activiteiten was een op de tien een culturele activiteit speciaal voor ouderen en negen op de tien voor iedereen toegankelijk. Bijna alle bezoekers van culturele activiteiten (97%) vinden de reistijd die men moet afleggen om er te komen acceptabel. Zelf doen van culturele activiteiten Ruim twee op de tien panelleden heeft in de afgelopen 12 maanden zelf een creatieve cursus of activiteit gedaan, zoals bijv. een schildercursus, zingen in een koor, toneel, fotoclub of 3D-kaarten maken. De meeste culturele activiteiten worden in het buurthuis of wijkcentrum gedaan, gevolgd door de kerk/moskee. Van alle culturele activiteiten die zelf worden ondernomen, vindt een derde in de eigen wijk plaats, twee op de tien iets verder weg, maar nog wel in het eigen stadsdeel, een derde elders in Den Haag en 13% buiten Den Haag. Van alle zelf ondernomen culturele activiteiten is drie op de tien speciaal gericht op ouderen en zeven op de tien voor iedereen toegankelijk. Des te ouder des te vaker speciale ouderenactiviteiten worden gedaan. Bezoek Ouderensociëteit Ouderensociëteiten zijn organisaties die specifiek voor ouderen (55-plus) activiteiten organiseren. Van alle panelleden geeft 9% aan in de afgelopen 12 maanden een Ouderensociëteit te hebben bezocht.

11 H10. Computercursussen voor senioren In Den Haag worden verspreid over stad door verschillende instanties en bedrijven computercursussen voor senioren gegeven. Van de panelleden geeft 16% aan zelf een computercursus gevolgd. Dit betreft met name basiscursussen omgaan met de PC. Vaak zijn deze cursussen speciaal voor senioren, maar regelmatig ook voor jong en oud. Een paar mensen noemt daarnaast een specifieke cursus, zoals een fotocursus. 75-plussers volgen vaker zo n basiscursus dan 64-minners. Ruim negen op de tien cursisten geeft aan dat ze wat ze op de cursus hebben geleerd ook enigszins in de praktijk te gebruiken. De helft gebruikt het zelfs helemaal of grotendeels. Voor bijna driekwart van de cursisten was het niveau van hun computercursus precies goed, voor twee op de tien te moeilijk en voor een op de tien te gemakkelijk. H11. Ideeën voor de volgende panelronde Tot slot is aan de ouderen gevraagd welk onderwerp ze in de volgende panelronde aan de orde willen stellen. Ruim de helft van de ouderen noemt hierbij een onderwerp. Veiligheid, het verbeteren van sociale contacten, het onderhoud van de openbare ruimte en persoonlijke hulp worden het meest genoemd, maar ook bij de overige opmerkingen zitten soms aardige gedachten. Tabel S11: Ideeën voor de volgende panelronde Zorg in het algemeen (waaronder invloed bezuinigingen, in vloed eigen toekomst, komen vraag en aanbod nog wel overeen, betrouwbare informatie, beoordeling zorg, levenseinde (begeleiding, angst, euthanasie), wat kunnen ouderen voor elkaar doen (hoe krijgen we dit tot stand, wat is er voor nodig)) Gemeente (tevredenheid, onderhoud bestrating en stoepen, overlast hondenpoep, schoon- en veilig houden van de wijk, problemen rondom parkeren) Activiteiten voor ouderen (mogelijkheden, betaalbaarheid, buurthuizen, vrijwilligerswerk, groepsactiviteiten) Veiligheid (oorzaak onveiligheidsgevoel in en buiten huis, hoe kan het gevoel van veiligheid verhoogd worden) Openbaar vervoer (bereikbaarheid, verbindingen, prijzen, veiligheid, toegankelijkheid, wachttijden, regio taxi) Financiële situatie (pensioenen, tevredenheid, gevolgen crisis, lukt het om rond te komen) Sociale contacten/eenzaamheid ouderen (bestrijden, buurtbewoners, buurthuizen, meer aandacht besteden) De wijk (leefbaarheid, activiteiten, saamhorigheid, veiligheid) Verkeer/parkeren (parkeerbeleid, parkeerproblemen, overlast, vergunningen, veiligheid) Cursussen (aanbod, betaalbaarheid, populariteit) 110x 64x 40x 36x 33x 33x 32x 29x 21x 11x

12 INLEIDING 1.1 Achtergrond Door goed te luisteren naar de Haagse ouderen probeert het Haags Ouderenplatform een bron van informatie te zijn voor alle Haagse organisaties die zich bezig houden met wonen, zorg en welzijn van ouderen. Het onderzoek richt zich op de Haagse ouderen in de leeftijd van 65-84, waarbij er voor is gekozen om ook een aantal ouderen van te laten meedenken over de onderwerpen, omdat velen van hen ervaringen hebben vanuit de zorg voor hun ouders of elders in hun omgeving. De doelstelling is om drie keer per ongeveer 500 ouderen te vragen hoe het met ze gaat en te vragen naar hun mening over actuele onderwerpen. Inmiddels zijn er drie vervolgrondes geweest in de zomer en herfst 2012 en het voor van In dit rapport worden de resultaten van de voorsmeting 2013 gepresenteerd Onderzoeksverantwoording panelronde voor 2013 De 566 panelleden die na de herfstmeting van 2012 hebben aangegeven deel te willen blijven nemen aan het Ouderenplatform, hebben half maart de samenvatting ontvangen van de herfstmeting met daarbij een uitnodiging om deel te nemen aan het vervolgonderzoek: Voorsmeting Om de panelomvang op peil te houden zijn daarnaast 473 ouderen uit het bevolkingsbestand geselecteerd. Ook zij hebben een aankondigingsbrief gekregen met uitleg en een samenvatting en de vraag of ze in de komende jaren willen deelnemen aan het panel. Het veldwerk heeft plaatsgevonden van 18 maart t/m 10 april De panelleden zijn hiervoor telefonisch, per , of schriftelijk benaderd, afhankelijk van hun voorkeur. Uiteindelijk hebben 661 ouderen meegedaan 2. De lengte van deze panelronde bedroeg ongeveer 15 minuten per gesprek. Tabel 1.2: Response Panelbestand bij start voorsmeting Mensen die van het panel afzien 3-63 Telefonisch niet bereikt (3-5 pogingen), ook na herinnering geen reactie op /schriftelijk - 76 Nu niet volgende keer wel - 8 Doet mee 419 Nieuwe werving (242 van de 473) 242 Totale deelname voorsmeting 661 Voor de volgende ronde die naar verwachting in de zomer van 2013 zal plaatsvinden, resulteren 745 panelleden ( ). 1 rapporten zijn te vinden op: 2 Voor de nieuwe panelleden is de vragenlijst licht aangepast. Zij hebben extra introductievragen beantwoord en om de lengte te waarborgen zijn drie van de negen onderwerpen van deze ronde met hen niet behandeld 3 door ziekte/ gehoorprobleem, geen interesse meer, te oud, overlijden in familie, verhuisd, overleden

13 Profiel panelleden Het panel is qua stadsdeel en etniciteit redelijk representatief voor de 65-plussers in Den Haag. Alleen de ouderen uit overige (veelal geïndustrialiseerde) landen zijn wat ondervertegenwoordigd. Tabel 1.3: Profiel deelnemers wervingsonderzoek en panel Populatie 65-plussers (2011) Deelname Voorsmeting ( ) Populatie 65-plussers (2011) Deelname Voorsmeting ( ) Absoluut Leeftijd (schaduwgroep) ** - - (22%) Sekse % 58% (45%) Man 41% 43% % 42% (33%) Vrouw 59% 57% 100% 100% (100%) 100% 100% Herkomst Stadsdeel Nederland 75% 82% Loosduinen 17% 17% Suriname 5% 5% Escamp 24% 24% Turkije 1,5% 4% Segbroek 11% 12% Marokko 1,5% 1% Scheveningen 14% 16% Antillen & Aruba 1% 1% Centrum 13% 12% Overige landen 16% 7% Laak 5% 3% 100% 100% Haagse Hout 13% 12% Leidschenveen-Ypenburg 3% 4% 100% *) bleken in augustus relatief vaak op vakantie **) qua representativiteit wordt vooral gekeken naar de leeftijdsverdeling van de groepen 65-85, jarigen denken als schaduwgroep mee

14 ERVARINGEN IN AFGELOPEN MAANDEN Tijdens de start van het Ouderenplatform gaven de ouderen gemiddeld tussen de 7,5 en 8,0 voor allerlei onderwerpen die betrekking hebben op hun persoonlijk welzijn en het leven in Den Haag. Elke meting wordt gestart met vier onderwerpen en de vraag of de panelleden op dit gebied in de afgelopen maanden positieve of mindere ervaringen hebben meegemaakt die van invloed zijn/waren op hun welbevinden. 2.1 Samengevat Dit voor is gevraagd naar de ervaringen in de afgelopen maanden met het wonen in de eigen straat/wijk, het aanbod aan culturele activiteiten, de zorg en het eigen persoonlijk leven. De resultaten in dit voor geven als geheel een licht negatief beeld zien. Met name over het eigen persoonlijk leven is men per saldo minder positief. De andere aspecten schommelen rond het nulpunt. In de komende vier paragrafen worden de onderwerpen afzonderlijk behandeld. Ter vergelijking; de vorige metingen van zomer en herfst 2012 gaven een licht positieve tendens te zien. Tabel 2.1: Mensen die de afgelopen maanden een positieve of mindere ervaringen hebben gehad over 4 aspecten Zomermeting 2012 Saldo Ja, nu positiever Ja, nu negatiever Geen verandering Wonen in eigen straat/wijk - 2 9% 11% 80% Vrijetijdsbezigheden, zoals hobby + 3 8% 5% 87% Zorg, bv. huisarts, tandarts, zieken-/verpleeghuis, zorg aan huis + 3 9% 6% 85% Uw eigen persoonlijk leven 0 9% 9% 82% Herfstmeting 2012 Contact met uw straat- en buurtbewoners % 4% 85% Zorg, bv. huisarts, tandarts, zieken-/verpleeghuis, zorg aan huis % 4% 82% Openbaar vervoer -9 7% 16% 76% Uw eigen persoonlijk leven -3 8% 11% 81% Voorsmeting 2013 Wonen in eigen straat/wijk - 2 7% 9% 84% Aanbod creatieve/culturele activiteiten - 1 4% 5% 91% Zorg, bv. huisarts, tandarts, zieken-/verpleeghuis, zorg aan huis + 1 7% 6% 87% Uw eigen persoonlijk leven - 7 8% 15% 77% N=419

15 Ervaringen op het gebied van wonen in eigen straat/wijk Als gevraagd wordt naar de positieve en mindere ervaringen van de afgelopen maanden op het gebied van wonen in de eigen wijk geeft 7% aan een positieve ervaring en 9% een mindere ervaring te hebben gehad. Per saldo betekent dit dat er iets meer negatieve dan positieve ervaringen worden genoemd. Dit is vergelijkbaar met de resultaten van zomer 2012 toen dezelfde vraag is gesteld. Grafiek 2.2a: Ervaringen van invloed op wonen in de eigen straat/wijk ( n=419) zomer '12 9% 11% 80% voorj '13 7% 9% 84% 0% 25% 50% 75% 100% positieve ervaring negatieve ervaring geen verandering De ervaringen variëren en hebben vaak te maken met onderhoud, overlast en sociale omgang. Te zien is dat ervaringen die door de ene oudere (in de ene wijk) juist als positief worden aangemerkt, soms in een andere wijk als mindere ervaringen wordt gekenschetst. Tabel 2.2b: Positieve of negatieve ervaringen die van invloed zijn op de beoordeling van het wonen in de eigen straat/wijk Positieve ervaringen (7%) Voorzieningen/onderhoud gepleegd (4x): gaskabels aangelegd, nieuwe riolering, straat is opgeknapt (nieuwe stoepen riolering parkeerplaatsen etc.), boomprojecten in de buurt zijn afgemaakt, geen rotzooi meer in de buurt Contact met buren verbeterd (3x): positiever contact met buren als gevolg van inbraak, andere soort mensen gekomen dus wonen is verbeterd, door een verhuizing naar meer sociale buurt is alles beter geworden Rustiger (2x): er is meer rust maar nu is het winter, de wijk is rustiger En verder: bij een val op straat werd ik meteen door een voorbijgaande autobestuurder geholpen (1x); Initiatief Buurt Bestuurt (1x); wonen is relaxed (1x) Mindere ervaringen (9%) Negatief over nieuwe buurtbewoners (9x): er wonen nu meer jonge mensen in het appartement dat is niet zo prettig omdat ze afstandelijk zijn, bezorgd over wie nieuwe buren in flat worden, (verwacht minder net publiek, meer fietsen op straat van nieuwe bewoners en midden op het trottoir, nieuwe buren zijn niet erg vriendelijk, overlast van kamerverhuur aan studenten die zich helemaal niets aantrekken van de omgeving en andere bewoners, groot verloop van medebewoners in omgeving, wisseling van diverse bewoners met andere opvattingen over samenleving, door de gezakte woningprijzen meer buitenlanders van een lager inkomensniveau in buurt) Onderhoud wegen (3x): onderhoud openbare weg, overlast omdat van Alkemadelaan is opgebroken, volop werkzaamheden waardoor tram niet meer rijdt, er veel afsluiting en zijn en je moet omlopen Achterstallig onderhoud (3x): Gemeente heeft nog steeds niet de afrastering van plantsoen Surinamestraat gerepareerd, voortgaande verloedering van Mariahoeve, ik woon tegenover braakliggend terrein: wordt vies Criminaliteit (3x): afgelopen ben ik opgelicht aan de deur, ik heb een inbraak gehad, inbraken in mijn straat De buurt gaat achteruit (3x): teveel overlast, Dak- en thuislozencentrum is geopend, junks in de portiek Parkeerbeleid (2x): er zijn steeds meer irritaties in onze wijk over het parkeerbeleid en de gemeente doet er erg lang over om hier veranderingen in aan te brengen, het parkeren van (middelgrote) vrachtwagentjes (ook van de gemeente) waardoor het uitzicht wordt belemmerd en het aantal parkeerplaatsen verkleind. En verder: door terras Vlaamsch Broodhuys aan Weede van Dijkveldstraat worden voetgangers erg belemmerd (1x); moet nu zelf met huisvuil slepen naar container (minder service, zelfde prijs) (1x); s Avonds te weinig openbaar vervoer (1x); overlast stofdeeltjes door verbouwing (1x); veel appartementen staan te koop (1x)