De onttakeling van zorggigant Meavita

Transcriptie

1 Coverstory De kek vormgegeven brochure op de website van Meavita met de ronkende titel Our essentials laat zien hoe ver Meavita van haar wortels is afgeraakt

2 Thuiszorg Management Fusie De onttakeling van zorggigant Meavita Nu de brokken bijeen geveegd zijn, rest de vraag hoe een regionale speler als Meavita zich in korte tijd kon ontwikkelen tot een van de grootste zorgaanbieders van Nederland. Om vervolgens nog sneller in een miljoenenverslindende vrije val te raken. Door Philip van de Poel. I Ik denk dat we ons bij alle nieuwe ontwikkelingen en mogelijkheden steeds vaker zullen afvragen: wat wel, wat niet. Je kunt je gemakkelijk overeten aan de vrije zorgmarkt die zich aandient. Het zijn profetische woorden die Daan van de Meeberg, dan nog directeur van de s Gravenhaagse Dienst Verpleging en Verzorging (GDVV), in 2002 spreekt in Den Haag Transmuraal. En passant ageert hij ook tegen zorgcowboys die een graantje proberen mee te pikken van de ontluikende marktwerking in de zorg. Van de Meeberg kan dan nog niet bevroeden dat hij en zijn jarenlange bestuurlijke kompaan Theo Meuwese anno 2009 in de media als prototype zorgcowboys aan de kaak gesteld zullen worden. Veelvraten Ongeacht de vraag of de kwalificatie recht doet aan hun optreden, als bestuurlijke peetvaders van Meavita hebben beiden een groot aandeel gehad in de opkomst en ondergang van de zorggigant. Als Van de Meeberg in 2002 waarschuwt voor veelvraten in de zorg, staat Meavita al in de steigers. De samenwerking tussen GDVV Groep en Thuiszorg Den Haag is geen onlogische stap, gezien de vervagende grenzen tussen intra- en extramurale zorg. Maar het zijn ook twee organisaties met een volstrekt verschillende cultuur. GDVV is van oorsprong een overheidsdienst die pas met de verzelfstandiging in 1996 het predicaat gemeentelijk verruilt voor s Gravenhaags. De ambtelijke wortels hebben een gezagsgetrouwe, in zichzelf gekeerde organisatie in het leven geroepen. Maar door de focus op het primaire proces soms ook een verrassend innovatieve. Met medewerkers die de boer op gaan om zorg te leveren, is het in 1997 opgerichte Thuiszorg Den Haag extroverter en ondernemender. Het cultuurverschil blijkt duidelijk uit de laatste zelfstandige jaarverslagen. Waar GDVV zich uitput in saaie opsommingen, spreekt uit de rapportage van Thuiszorg Den Haag een grote voorliefde voor managementspeeltjes. Hele pagina s worden gewijd aan de methode van Continu Verbeteren en de Turbomethode. Cascaderen, stedelijke afstemmomenten, zorgreflectiebesprekingen, vraaggericht klantsituaties oppakken, het is voor de thuiszorgmanagers allemaal gesneden koek. nr. 6 juni 2009 Skipr 13

3 Coverstory Afkoopsommen Voor het afkopen van bestuurlijke onmin moet Meavita in de loop der jaren diep in de buidel tasten. Bestuurder Jelle Moraal krijgt in 2004 een ontslagvergoeding van euro plus volledig jaarsalaris van euro, hoewel hij al per 1 maart vertrekt. Topman Theo Meuwese krijgt in 2007 bijna euro mee, plus ook een heel jaarsalaris van euro, hoewel hij per 1 oktober uit dienst treedt. Bij zijn overstap van Meavita naar Sensire in 2006 is er voor Meuwese geen ontslagvergoeding, maar zijn laatste maandsalaris bij Meavita bedraagt euro. Daarnaast krijgen verschillende voortijdig vertrokken directeuren bedragen in de orde van grootte van een ton. En passant maakt Meavita aanzienlijke kosten voor het inhuren van interimmers. Maarten van der Vorst staat bijna een jaar voor euro per maand op de loonlijst. Daarbij is Thuiszorg Den Haag met zo n tweeduizend werknemers een stuk groter dan GDVV. Bovendien heeft Thuiszorg Den Haag dankzij de zorgvernieuwingsgelden de spaarpot flink weten te vullen. Hoewel er bij GDVV veel stil vermogen in het vastgoed zit, steekt de dikke drie miljoen eigen geld mager af bij de 37 miljoen die Thuiszorg Den Haag op de bank heeft staan. Tweede man Meuwese brengt het primaat van Thuiszorg Den Haag voor iedereen die het wil horen krachtig naar voren: Er is veel geld, maar dat is allemaal van de thuiszorg. Eigen reorganisatie Wat beide organisaties gemeen hebben, is dat ze op het moment van de fusie elk worstelen met een eigen reorganisatie. Bij GDVV ettert die reorganisatie al drie jaar door met als gevolg een torenhoog ziekteverzuim van twaalf procent. Ook bij Thuiszorg Den Haag is het geen pais en vree. Een organisatiebreed herontwerp maakt duidelijk dat de aansturing en kostenbeheersing verre van optimaal zijn. Geen gelukkig gesternte dus om een fusie onder te starten. Toch ziet begin 2003 Stichting Meavitagroep officieel het levenslicht. Als de fusiepartners in 2002 bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) aankloppen, ziet de kartelwaakhond geen beletsel. Sterker nog: volgens de NMa is er helemaal geen sprake van een concentratie in de zin van de mededingingswet, want beide organisaties blijven zelfstandig. De vraagt rijst of Meavita helemaal helder is geweest over haar strategische voornemens. In 2005 constateert de NMa in ieder geval dat er sprake is van een verdergaande vorm van samenwerking dan gemeld in Op grond van de waargenomen feitelijke omstandigheden en door partijen overlegde gegevens kan worden geconcludeerd dat er sprake is van de vorming van één economische eenheid. Met een pro forma toetsing bekrachtigt de NMa wat in wezen een voldongen feit is. Of volledige versmelting wel of niet het doel is, het invoeren van een nieuwe organisatie wordt direct voortvarend ter hand genomen. In het licht van de lopende reorganisatie bij beide partijen wellicht te voortvarend. Er ontstond al snel interne concurrentie tussen de twee bedrijven die de sfeer zeer onaangenaam maakte, herinnert een medewerker zich. Visies, concepten en campagnes Als uitvloeisel van de nieuwe bedrijfscultuur wordt het personeel overladen met telkens nieuwe visies, concepten en campagnes. Belevingsgerichte zorg heeft zijn intrede nog niet gedaan of er moet worden gewerkt aan ketenomkering en luisteren naar de vraag (achter de vraag). Ook het management krijgt het voor de kiezen: Cross-selling en het ambassadeurschap krijgen concreet handen en voeten. We vullen het profiel van de manager aan met kernwaarden die gericht zijn op ondernemerschap. Managers worden geacht paaltjes te slaan en de liefdevolle confrontatie in te passen in hun dagelijkse gedrag. Dat het personeel het allemaal niet meer kan 14 Skipr nr. 6 juni 2009

4 Thuiszorg Management Fusie Als je de grootste bent, zit je bij de staatssecretaris aan tafel volgen, wordt pijnlijk duidelijk uit een rapportage van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) in Opgevallen is dat sommige beleidsbeslissingen niet of onvoldoende doordringen op de werkvloer, constateert de inspectie. De inspectie heeft ook een duidelijke boodschap: De borging van kwaliteit verdient meer aandacht. Voetjevrijen De alarmerende signalen van de werkvloer lijken niet tot de raad van bestuur door te dringen, in beslag genomen als ze wordt door de eigen strategische agenda. Ontelbare uren bestuurlijk overleg lekken weg naar initiatieven die weinig concreets opleveren, anders dan het snuffelen aan mogelijke fusiepartners. Er is wat vergaderd en in restaurants gezeten, aldus een betrokkene. De raad van bestuur spreekt liever in strategische termen over al dit voetjevrijen: Een effectief relatienetwerk is noodzakelijk in deze veranderende wereld. Al zijn concrete resultaten niet direct zichtbaar, het doel is duidelijk: Meavita wil groeien. Wij willen een partij zijn die niet te passeren is, licht Meavita-bestuursvoorzitter Van de Meeberg de ambitie naderhand in Zorgvisie toe. Daarbij denkt Van de Meeberg niet alleen aan de klant, maar ook aan het zorgkantoor, de verzekeraars, de gemeenten én het ministerie van VWS. Als je de grootste bent, zit je bij de staatssecretaris aan tafel en dirigeer je hoe het gaat, schetst een betrokkene de rusteloze groeidrang. Een ander bestuurlijk stokpaardje is innovatie en ICT. Zoals veel aanbieders maakt Meavita zich grote zorgen over de groeiende zorgvraag in combinatie met een krimpend arbeidsaanbod. Innovatie en ICT moeten in dit opzicht uitkomst bieden. Een reële inschatting van een urgent probleem, maar dadendrang wint het binnen de Meavita-top van realiteitszin. Stille trom Veel plannen worden ingegeven door wishfull thinking, waarbij elementaire premissen over het hoofd worden gezien. Dat blijkt al bij het opzetten van een nieuwe front office. Een externe consultant stelt vast dat het project vanwege de verschillende IT-systemen een kostbare aangelegenheid zal worden. Als bestuurder Jelle Moraal dit aan zijn medebestuurders moet meedelen, is dit voor Theo Meuwese reden om de vertrouwensvraag aan de orde te stellen. Met een collega die een dergelijk project niet van de grond krijgt, kan hij niet langer samenwerken. Van de Meeberg en de kersverse voorzitter van de raad van toezicht Loek Hermans kiezen de zijde van Meuwese, waarna Moraal met stille trom en een royale afkoopsom vertrekt. Aan dat vertrek werd eigenlijk geen woord vuil gemaakt, op een gegeven moment was Moraal weg en dat was het dan, herinnert een oud-medewerker zich. Heel vreemd eigenlijk. Desastreuze plannen Vreemd is op zijn minst dat het uitvoeren van deze opdracht bij Moraal ligt. ICT is van meet af aan het kindje van Van de Meeberg en Meuwese. In het veld profileert Meuwese zich gaandeweg als een heuse goeroe op het gebied van zorg-ict. Haagse bluf Bij het rusteloze zoeken naar nieuwe fusiepartners bedient Meavita zich van een flinke portie Haagse bluf. De rondborstige houding aan de koffietafel valt niet overal goed. Onder het mom van een grap werd me verteld dat ik maar beter mee kon doen, omdat ze ons anders zouden opslokken, herinnert een V&V-bestuurder in het oosten des lands zich. Daar sta je dan als kleine aanbieder, ik heb het er Spaans benauwd van gehad. Ik voelde ook de hete adem van mijn eigen management en raad van toezicht in de nek. Die vroegen zich hardop af of we wel strategisch genoeg vooruit keken. Maar ik had direct een vaag voorgevoel, ik dacht dat wordt veel te groot. Toch vraag je je af: wat doen wij fout dat zij zo groeien, alleen heb ik nooit begrepen waar ze al dat geld vandaan haalden. nr. 6 juni 2009 Skipr 15

5 Coverstory Collega-instellingen die nog niet ICT-volwassen zijn, worden met enig dedain bekeken NPCF redt In 2008 staat het water Meavita zo aan de lippen dat bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) moet bijsprongen. De NZa doet geen mededelingen over de hoogte van de gegeven liquiditeitssteun. Een tweede steunverzoek wordt in december afgewezen. Ook staatssecretaris Bussemaker houdt de hand op de knip. Dit neemt niet weg dat het ministerie van VWS zeer nauw betrokken is bij de redding van verschillende Meavita-onderdelen. Het ministerie timmert hiervoor een hoogst opmerkelijke constructie in elkaar. Een ambtelijke werkgroep stelt de statuten op van vijf stichtingen, waarop de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie wordt benaderd om deze lege stichtingen middels een handtekening officieel op te richten. In het belang van de continuïteit van de zorg is de NPCF best bereid om vijf minuutjes werk te doen. Uiteindelijk worden twee van deze stichtingen gebruikt voor de doorstart van respectievelijk Thuiszorg Groningen en de Haagse Wijken WoonZorg (HWW). Met als slogan high tech en high touch vertelt hij op congressen graag over de gecombineerde kracht van mens en techniek. Collega-instellingen die nog niet ICT-volwassen zijn worden met enig dedain bekeken. Het is in deze tijd dat de desastreuze plannen voor beeldtelefonie worden ontwikkeld. Eerst onder de naam het Paarse Hart, maar vanwege de ongelukkige medische associatie wordt het uiteindelijk Meavita Thuis. De implementatie wordt met een inmiddels voor Meavita typerende voortvarendheid ter hand genomen. In een mum van tijd zijn er tienduizenden exemplaren besteld. De techniek mag zich dan op het Chinese platteland bewezen hebben, in Nederland willen cliënt en personeel er niet aan. Het geringe draagvlak verbaast sommige betrokkenen niet: Het waren miljoenenplannen die vanaf een kladje papier werden gepresenteerd. Innovatie is duur, weet ook de raad van bestuur. De zoektocht naar fusiepartners gaat dan ook onverdroten verder. Eind 2005 wordt een combine gesloten met De Wielborgh in Dordrecht. Het is een partner waar Meavita zich mee kan laten zien; klein maar fijn en behangen met keurmerken en prijzen. En bovendien bezig met de ontwikkeling van een woonpark voor senioren in Spanje, wat aansluit bij de steeds internationalere ambities van Meavita. Toch kleeft er vanuit Meavita-optiek een minpuntje aan De Wielborgh. Het is niet de partner waarmee Meavita op landelijk niveau een onpasseerbare partij wordt. Die partner wordt in 2006 toch gevonden. De match komt op onnavolgbare wijze tot stand. Tweede man Meuwese stapt op bij Meavita en gaat in april 2006 aan de slag als bestuursvoorzitter bij Sensire/Thuiszorg Groningen (TZG). Op zichzelf geen vreemde stap. Meuwese kent Sensire via de thuiszorg-bv die Meavita en Sensire in 2005 gezamenlijk in Leiden hebben opgezet. Bovendien delen Sensire en TZG Meuweses voorliefde voor ICT. Wel vreemd is het feit dat de overstap en een mogelijke fusie tussen Meavita en Sensire/TZG al snel door elkaar lopen. Aanvankelijk staken de stemmen onder de betrokken toezichthouders. Sommige zijn benauwd voor te snelle, premature stappen. De schaal van de organisatie is ook zonder precedent. In een klap tekent zich een organisatie af die actief is van Groningen via Arnhem tot Den Haag. Daarbij eist Meuwese ook nog eens het bestuursvoorzitterschap van de nieuw te vormen organisatie op, terwijl er binnen Meavita nog brandjes rond zijn persoon woeden. Toch worden deze plooien glad gestreken. Meuwese krijgt als voorzitter het roer in handen, Daan van de Meeberg neemt plaats op de bijrijderstoel. Intimiderend De rolverwisseling bij Meavita in Den Haag was Van de Meeberg nummer een en Meuwese second in command - roept vragen op over de relatie tussen beide bestuurders. Volgens sommige insiders geeft een karakterologische schets de feitelijke rolverdeling beter weer dan papier. Gaat het over Van de Meeberg, dan klinken al snel typeringen als aimabel en welbespraakt, maar 16 Skipr nr. 6 juni 2009

6 Thuiszorg Management Fusie ook kameleontisch, slecht in het nemen van beslissingen en statusgevoelig. Meuwese is de man die op de achtergrond aan de touwtjes trekt: imponerend en voor wie zijn bijzondere gevoel van humor niet kan volgen intimiderend. Bezien vanuit de groeiagenda van Meavita oogt de hele gang van zaken in retrospectief als een strategische meesterzet. Nog mooier wordt het als Sensire-dochter Vitras in de loop van het jaar samen gaat met CMD, waarmee het concern in Midden-Nederland een stevige voet aan de grond krijgt. Op 1 januari 2007 staat met Meavita Nederland binnen de zorgmarkt een speler op, waar -zo zal anderhalf jaar later blijken- niemand omheen kan. Haagse herrie Meavita Nederland wordt van meet af aan geplaagd door de Haagse herrie waar de moederorganisatie al vanaf 2003 mee worstelt. Al snel is het nieuwe hoofdkantoor in Amersfoort in de greep van kongsivorming en onderling duw- en trekwerk. Opnieuw sneuvelen er managers. De gaten worden gevuld met op dat moment al rijkelijk aanwezige externen, interimmers en adviseurs. Ook zorginhoudelijk is er geen heldere koers. Het ene moment moet de Wielborgh-visie op wonen en zorg leidend zijn, het andere moment wordt er een deal overwogen met vertegenwoordigers van het Amerikaanse Eden Concept. Tot overmaat van ramp wordt in de loop van 2007 duidelijk dat de administratie van Meavita Den Haag steeds verder in het ongerede is geraakt. In een ultieme poging de administratieve chaos het hoofd te bieden, heeft Meavita eind 2006 een joint venture opgezet met financiële dienstverlener Accounting Plaza. De outsourcing-operatie is geen succes. Vita Plaza BV sterft in de boeken naderhand een stille dood. Als klap op de vuurpijl komen ook de kosten van het mislukte TV-Foonproject bij miljoenen tegelijk bovendrijven. Strategische vergezichten Het zijn deze omstandigheden die het nieuwe concern dubbel kwetsbaar maken voor de enorme prijzenslag op de thuiszorgmarkt die volgt op de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de bijhorende aanbestedingsprocedure. De raad van bestuur lijkt intussen te vluchten in steeds wijdsere strategische vergezichten. Typerend is de kek vormgegeven digitale brochure op de website van Meavita Nederland. Our essentials luidt de ronkende titel. Bij alle kleurige plaatjes, waaronder een kaartje met Meavita als de navel van Europa, vraagt de lezer zich enigszins verward af waarom een Nederlandse thuiszorgaanbieder zich zo nadrukkelijk aan een internationaal publiek zou willen voorstellen. Een in de jaarstukken verstopt BV tje op Bonaire maakt duidelijk hoe ver Meavita in 2007 van haar essentials is afgeraakt. Het is een vehikel voor een onvoldragen plan om iets te doen op het zonnige Caribische eiland. Terwijl de organisatie langzaam leeg bloedt, gaat topman Meuwese zelf poolshoogte nemen om dit iets nader te onderzoek. Het is een van zijn laatste bestuursdaden: in oktober nr. 6 juni 2009 Skipr 17

7 Coverstory Doorstart Meavita defuseert was eind vorig jaar het nieuws dat de definitieve deconfiture van de zorggigant inluidde. Inmiddels staan alle werkmaatschappijen weer op eigen benen. Sensire, Thuiszorg Groningen, De Wielborgh en Vitras/CMD doen dat weer onder de oorspronkelijke naam. Meavita West is opgesplitst in verschillende delen. De woonzorgpoot heet sinds kort Haagse Wijk- Woonzorg (HWW). Thuiszorg Service Nederland, dochter van schoonmaakbedrijf Asito, heeft in Den Haag de huishoudelijke verzorging overgenomen. Daarmee is de situatie niet anders dan toen Thuiszorg Den Haag en GDVV hun gezamenlijke groeispurt begonnen. Met als verschil dat bijna organisaties toen over een eigen vermogen van tussen de dertig en veertig miljoen euro beschikten treedt Meuwese op aandringen van de raad toezicht terug. Bij gebrek aan kandidaten neemt Van de Meeberg tijdelijk het stokje over, maar een half jaar later is ook de andere grondlegger van Meavita weg. Astronomisch De uitkomst van het Meavita-drama is begin dit jaar breed uitgemeten in de pers. Het is de schaal van de problemen die de ondergang van Meavita tot een nationale kwestie maakt: de zorg voor honderdduizend cliënten en het werk van twintigduizend werknemers zijn in het geding. Ook de verliezen zijn astronomisch: in het eerste jaar van haar bestaan eindigt Meavita Nederland ruim 32 miljoen euro in de min, in 2008 gaat er volgens schattingen iedere maand een miljoen euro het raam uit. Bijna de helft van de 32 miljoen verlies in 2007 is toe te schrijven aan de gewraakte TV Foon. Om de kosten te dragen, worden de fusiepartners leeg getrokken. Sensire draagt ruim zes miljoen euro bij, TZG ruim vier miljoen en Vitras/CMD bijna twee miljoen euro. Bedenker Stichting Meavitagroep sluit de rij met 1,7 miljoen euro. Daarmee betalen de fusiepartners een hoge prijs voor de mislukte samenwerking. De vraag is echter of dit ook niet de tol van eigen ambitie is. Weliswaar constateren de accountants in de aanloop naar de fusie dat het financieel wel snor zit bij de Meavitagroep, wie de jaarstukken leest kan vaststellen dat Meavita ook in 2006 en 2005 al stevig verlies draait. En als er al geld verdiend wordt, is dit vooral te danken aan toevallige omstandigheden als een gunstige rentestand en het vrijkomen van incidentele gelden. Dit weerhoudt Meavita er niet van om zich als een ondernemende organisatie pur sang te profileren, zo blijkt uit een credo in 2005: Wij definiëren marktwerking in termen van kansen zien en kansen pakken. Het is het soort kretologie dat in de hele sector weerklank vindt, maar volgens een insider niet kan verhullen dat er een groot verschil is tussen ondernemen en ondernemertje spelen. Wat me in die jaren in de hele branche is opgevallen, is dat al die nieuwe bestuurders glimmend van trots met elkaar een feestje maakten. Dat ging heel anders dan in het bedrijfsleven. In de zorg heb je geen eigen geld en je loopt geen risico. Je hoeft alleen maar maatschappelijk kapitaal bij elkaar leggen, je gaat zitten en je kunt fuseren. Niemand zal het toegeven, maar dan is het met de verleiding van meer status en salaris erg gemakkelijk om de ene fusie na de andere te doen. Dit verhaal is mede tot stand gekomen op basis van vele uren gesprek. In het belang van de betrokkenen is hun verhaal geanonimiseerd. Bestuurders Daan van de Meeberg en Theo Meuwese en de voorzitter van de raad van toezicht Loek Hermans zijn benaderd om hun verhaal te doen. Meuwese wil tot de hoorzittingen in de Tweede Kamer eind mei niet in de publiciteit treden. Van de Meeberg en Hermans hebben bij het ter perse gaan van dit verhaal niet gereageerd. 18 Skipr nr. 6 juni 2009

8 Opinie Patiëntenzorg Communicatie Outsider Nonchalance, regelgeving, marktwerking, eergevoel. Blinde vlekken verhinderen dat zorgverleners door de ogen van de patiënt kijken. Wie zorgt voor wie? Gastschrijver Inge Diepman presenteert het NPS-radioprogramma Dichtbij Nederland. Ze is co-auteur van de roman Diep, over het verlies van een kind. MMijn partner had een belafspraak met haar cardioloog. Tussen en uur zou ze de uitslag horen van een uitgebreid en spannend onderzoek. Om in alle rust met de arts te kunnen praten, liet ze de kinderen op school overblijven. Gespannen wachtte ze af. Elke vijf minuten keek ze op de klok en dat deed ze twaalf keer. Toen was het uur. Misschien was zijn dienst op de poli uitgelopen. Om uur pakte ze zelf de telefoon. De cardioloog was inmiddels iemand aan het katheteriseren, werd haar verteld. Een paar uur later liet hij eindelijk iets van zich horen. Uw dossier was zoek, dus het had weinig zin om u te bellen, verklaarde hij. Weinig zin? Voor wie? Vrieskou Het was bijna uur toen mijn 85-jarige schoonmoeder haar hondje wilde uitlaten in het plantsoen aan de overkant. Haar beagle liep wat harder dan zij en was al op het gras. Zij moest nog één stap, maar haalde de overkant net niet doordat ze werd aangereden. Ze klapte achterover op de motorkap, met haar hoofd tegen de voorruit. Getuigen belden om een ambulance. Die kon er binnen tien minuten zijn, want in een naburig dorp is een ambulancepost. Maar dat dorp ligt in een andere provincie. Dus lag mijn schoonmoeder bijna een halfuur in de vrieskou op straat, omdat ze moest wachten op een ziekenauto uit haar eigen provincie Utrecht. Grenzen, zeker als je ze langs de provincielijn trekt, scheppen duidelijkheid. Maar wie is daarbij gebaat? Eind vorig jaar kreeg mijn zieke vader groen licht voor het laten plaatsen van een traplift. De firma die van de gemeente dit werk mocht uitvoeren, stuurde een deskundige om de situatie ter plekke op te nemen. Hij bekeek de trap en de gang, maar niet de patiënt. Laat staan dat hij met hem overlegde over een oplossing die paste bij zijn ziekte. Niet lang daarna werd de lift gemonteerd. Maar helaas op een andere manier dan mijn ouders hadden verwacht. Aan het lijntje Toen mijn vader als gevolg van zijn ziekte een aanval kreeg, kon mijn moeder hem niet helpen. Want hij bevond zich bovenaan de trap, waar de lift niet verder kon. En mijn moeder kon er niet langs. Was de lift anders gemonteerd, met een doorloop naar de overloop, dan was er geen probleem geweest. Maar deze fabrikant was uitgegaan van de systemen die hij kon leveren en beriep zich daarbij op de Europese aanbestedingsregels. Voor wie zijn die regels in het leven geroepen? Het heeft overigens lang geduurd voor we wisten aan welke ziekte mijn vader leed. Zijn internist in het streekziekenhuis kon na vele onderzoeken geen diagnose stellen en niets voor hem doen, maar hield hem toch aan het lijntje. Ons verzoek om een doorverwijzing naar een academisch ziekenhuis, vond de specialist ronduit beledigend. In wiens belang handelde hij eigenlijk? nr. 6 juni 2009 Skipr 19