Adviesrapport Domesta

Transcriptie

1 Adviesrapport Domesta 2016 Erik Smid 14 januari Groningen

2 Adviesrapport Domesta Studentnummer: Stagebegeleider: Jan Gerard Hoendervanger 2016 Erik Smid 14 januari Groningen 2

3 Voorwoord Als eerst wil ik graag Wouter Bloemberg bedanken voor de tijd die hij voor ons, Workspace Design, heeft vrij gemaakt om dit project te starten. Ook wil ik Jan Gerard Hoendervanger en Marjette Slijkhuis bedanken voor het begeleiden van mij in dit project. Verder gaat mijn dank uit naar Harm Jan Rusticus die al enig vooronderzoek gedaan heeft en met mij gespard heeft over paden die ik kon bewandelen. Ook wil ik graag de medewerkers van Domesta bedanken voor hun inzet bij mijn interviews en de response die ik heb gekregen op de enquête. Het Kenniscentrum NoorderRuimte wil samen met lectoren, docenten, studenten en professionals een bijdrage leveren aan de kennis die deze gebiedsontwikkeling stimuleert. Vanuit de onderzoeksgroep Workspace Design is er onderzoek gaande naar Het Nieuwe Werken. In het kader van stagelopen vanuit de opleiding Toegepaste Psychologie, loop ik stage bij het Kenniscentrum NoorderRuimte in de onderzoeksgroep Workspace Design. 3

4 Inhoudsopgave 1. Inleiding Doelstelling Vraagstelling Methode Verkennende interviews Observaties Enquête Geslacht Leeftijd Woonafstand Woonsituatie Anonimiteit Resultaten Observaties Enquête Betrouwbaarheid Validiteit Hypotheses Algemene gegevens Correlaties enquête Leeftijd Opleidingsniveau Afdeling Leidinggevende functie Kinderen tot 1 jaar Kinderen van 1 tot 4 jaar Dienstjaren Uren volgens contract Type werkplekken persoonsruimte: Stilte werkplek persoonsruimte Teamwerkplek Loungewerkplek Vergaderruimten Persoonseigenschappen Conclusie

5 4.1 Conclusie Leeftijd Opleidingsniveau Afdeling Leidinggevende functie Kinderen Dienstjaren Uren volgens contract Persoonseigenschappen Verschillen tussen afdelingen Samenvatting gevonden verbanden Aanbevelingen Wat houdt dit concreet in?...23 Literatuurlijst...25 Bijlagen...27 Bijlage 1: Organisatiebeschrijving Domesta...27 Bijlage 2: Topiclists...29 Bijlage 3: Observatieschema...34 Bijlage 4: Enquête...35 Bijlage 5: Grafieken vergroot; frequentie van de persoonseigenschappen\...53 Bijlage 6: hypotheses...54 Bijlage 7: Bevindingen op afdelingsniveau...83 Bijlage 8: Persoonseigenschappen tegenover persoonskenmerken

6 1. Inleiding Bill Gates, CEO van Microsoft Corporation, kwam voor het eerst met een nieuwe vorm van werken. Hij had een verandering vernomen. Deze verandering vond plaats in technologie, maar wat Bill Gates uiteindelijk door had, was dat deze verandering door trok tot op de werkvloer: not only because the technology has evolved to make it possible, but also because the way we work is changing. (Gates, 2005). Vanuit deze verandering is Het Nieuwe Werken (HNW) uitgegroeid tot wat het nu is. Volgens Baane, Houtkamp & Knotter (2010) wordt er bij HNW gewerkt met drie facetten: Bricks, Bytes & Behavior. De bricks zijn de bouwstenen van de huisvesting. Kantoren worden anders ingericht. Er komen kantoortuinen in plaats van de gebruikelijke kantoortjes. Het biedt de mogelijkheid om je gemakkelijk te verplaatsen. De Bytes zijn de technologieën die gebruikt worden. Draadloos internet is een voorbeeld van een technologische ontwikkeling die HNW mogelijk maakt. Men kan bijvoorbeeld tablets of smartphones gebruiken om op het computernetwerk te gaan en vanaf elke locatie te kunnen werken. Als laatste wordt Behavior genoemd. Dit is het gedrag dat voort moet vloeien vanuit de medewerker als er veranderingen zijn doorgevoerd. Zo moeten bijvoorbeeld de managers het goede voorbeeld geven om Het Nieuwe Werken te doen slagen (Baane et al., 2010). De kenmerken van Het Nieuwe Werken zijn uiteindelijk samengevat in vier categorieën: het tijd- en plaats-onafhankelijk werken, resultaat gericht werken, vrije toegang en gebruik maken van kennis, ervaringen en ideeën en flexibele arbeidsrelaties (Baane et al., 2010). De kenmerken die Workspace Design hanteert zijn: thuiswerken; plaatsen tijd-onafhankelijk werken (Van Yperen, Rietzschel & De Jonge, 2014); flexibele werkplekken (Lister & Harnish, 2011); open werkomgeving (Wijdemans, 2015). Vanuit de literatuur en onderzoek dat door Workspace Design is uitgevoerd, zijn er al verschillende verbanden gelegd tussen individuele verschillen en eigenschappen van Het Nieuwe Werken. Zo bestaat er de behoefte voor structuur (Slijkhuis, 2012). De behoefte voor structuur heeft invloed op hoe men tegenover thuiswerken en plaats- en tijd- onafhankelijk werken staat. Er bestaat een relatie tussen een hogere behoefte aan structuur en dat men minder ziet in thuiswerken en plaats- en tijd- onafhankelijk werken (Slijkhuis, 2012). Hoe meer men behoefte heeft aan sociale contacten (need for relatedness), hoe meer men er tegen opziet om thuis te werken en/of plaats- en tijd-onafhankelijk te werken (Van Yperen, et al., 2014). Als men een hoge behoefte heeft aan autonomie, geeft dat aan dat men meer open staat voor het thuiswerken en plaats- en tijd-onafhankelijk werken (Van Yperen et al., 2014). In afbeelding 1 (Hoendervanger, z.d.) zijn de verbindingen nog een keer te zien. De groene pijlen staan voor een positief verband en de rode pijlen voor een negatief verband. De stippellijnen zijn de verwachte uitkomsten van de lopende onderzoeken. Een behoefte die verwacht wordt een rol te spelen in dit model, is de behoefte aan privacy. Deze zal naar verwachting bij een hoge score een positieve relatie hebben met het kenmerk thuiswerken, maar een negatieve relatie met een openwerk omgeving. De behoefte aan autonomie zal naar verwachting een positieve relatie hebben met flexibele werkplekken. De behoefte voor structuur zal naar verwachting een negatieve relatie hebben met flexibele werkplekken. Ook is in dit model een verwachte negatieve relatie tussen de behoefte voor sociale contacten (need for relatedness) en een open werkomgeving. Als laatste is er onderzocht of extraversie invloed heeft op de houding tegenover de kenmerken van Het Nieuwe Werken. Uit onderzoek blijkt dat extraverte mensen een voorkeur hebben voor een open flexibele werkplek terwijl introverte mensen juist een voorkeur hebben voor gesloten rustige werkplek (Rusticus, 2013). 6

7 Afbeelding 1: Individuele verschillen 'Het Nieuwe Werken' (Hoendervanger, z.d.) 1.1 Doelstelling De doelstelling van dit onderzoek is het verkrijgen van informatie over de relatie tussen de persoonskenmerken en de attituden van Domesta medewerkers ten opzichte van de kenmerken van Het Nieuwe Werken. Met deze informatie zouden de eerste stappen richting een implementatieproces gezet kunnen worden door Domesta. 1.2 Vraagstelling Hiervoor is het vooronderzoek wat door Workspace Design is uitgevoerd kort uitgelegd. Aan de hand van dat onderzoek wil de onderzoeksgroep Workspace Design verder te werk gaan met het verzamelen van individuele verschillen en persoonskenmerken ten opzichte van de eigenschappen van Het Nieuwe Werken. Dit onderzoek zal de volgende vraagstelling hanteren: Wat is de relatie tussen de persoonskenmerken van medewerkers van Domesta en hun attitude ten opzichte van de kenmerken van Het Nieuwe Werken en hoe kan Domesta hier rekening mee houden bij het implementeren van Het Nieuwe Werken? De kenmerken van het Nieuwe Werken zijn vertaald in verschillende werkruimtes, plaats- en tijdsonafhankelijk werken, werkomgeving, standplaats en manier van werken. In het hoofdstuk Methode worden de andere kenmerken beschreven, zoals de persoonskenmerken en de attitudes die men kan hebben. 7

8 2. Methode In dit hoofdstuk wordt beschreven welke methoden zijn gebruikt voor het onderzoek. Zo wordt het verkennende interview toegelicht. Ook worden de variabelen die zijn gebruikt voor de enquête toegelicht. 2.1 Verkennende interviews In het begin van het onderzoek zijn er aantal interviews afgenomen om de organisatie beter te leren kennen. De interviews zijn semianoniem afgenomen. Dit vanwege het feit dat de opdrachtgever de werknemers geselecteerd heeft op basis van hun functie binnen de organisatie. De werknemers zijn geselecteerd op deskundigheid en dit houdt in dat dit informanten zijn (Eman, 2007). Er zijn vijf interviews afgenomen bij verschillende afdelingen: financiën, directie, facilitaire dienst/communicatie, bedrijfsadministratie en vastgoed. De interviews zijn, zolang de geïnterviewde er mee akkoord ging, opgenomen. Dit brengt twee voordelen met zich mee. Ten eerste is er tijdens het interview niets verloren gegaan aan verbale bijdragen en ten tweede is er meer aandacht geweest voor de geïnterviewde (Eman, 2007). Bij het onderzoek hebben we gebruik gemaakt voor een ongestructureerd interview. In bijlage 2 zijn de verschillende topiclijsten te vinden die zijn gebruikt om de interviews vorm te geven. Naarmate de interviews vorderden zijn vragen gebruikt in de daarop volgende interviews. Wat uiteindelijk leidde tot een semigestructureerd interview (Eman, 2007). 2.2 Observaties Er is ook geobserveerd op locatie Emmen. Er is een open observatie gehouden op de dag dat de interviews zijn gehouden. Het doeleinde van deze observatie is het extra inzicht geven in de huidige manier van werken. Er is gebruikt gemaakt van een observatieschema wat te vinden is in bijlage 3. Er is gekeken naar hoeveel mensen in en rond liepen in het kantoor van de opdrachtgever, wat de werkplek was van de interviewer/observator. Dit is in een tijdsbestek van drie kwartier uitgevoerd. Tijdens dit tijdsbestek zijn er opvallende gebeurtenissen genoteerd. 2.3 Enquête In de enquête, zie bijlage 4, is gebruik gemaakt van verschillende variabelen. De keuze voor deze variabelen worden in de volgende paragrafen uitgelegd. De enquête is online afgenomen via een tool die via het Kenniscentrum beschikbaar is gesteld, Enalyzer. Met deze tool is het mogelijk geweest om de enquête gedeeltelijk anoniem af te nemen. Dit houdt in dat het systeem wel zicht heeft op wie de enquête heeft ingevuld en wie de enquête nog verder moet afmaken, maar de afnemer niet. Dit is gebruikt om een herinnering te sturen naar de medewerkers die nog geen enquête hadden ingevuld of geen volledige enquête hadden ingevuld. De enquête is op 3 november 2015 om 15:00 uur verstuurd en gesloten op 17 november 2015 om 15:00 uur. De herinnering is verstuurd op 10 november 2015 om 15:00 uur. De enquête heeft daarmee precies twee weken in beslag genomen. De enquête is opgedeeld in een aantal delen. Deel I bevat algemene vragen die te maken hebben met de persoonskenmerken van een werknemer bij Domesta. Deel II bevat vragen over werkeigenschappen. De stellingen die hier zijn gevraagd, zijn onderverdeeld in zes categorieën: 1) type werkplek, 2) werklocatie, 3) werktijden, 4) werkomgeving, 5) standplaats en 6) manier van werken. Deel III zijn de persoonseigenschappen die gemeten zijn aan de hand van stellingen. Deze zijn samen gekomen tot vijf constructen: Need for privacy, Need for competence, Need for structure, Need for Autonomy & Introversion. Als laatste is de werktevredenheid gemeten in deel IV. De stellingen zijn gebruikt met verschillende Likertschalen. Een Likertschaal wordt gebruikt bij een set vragen die met elkaar te maken hebben, zodat dezelfde antwoorden er uit komen. Zo kan gemakkelijk een samenhang gevonden worden (Van Dalen & De leede, 2009). De Likertschalen die gebruikt zijn, zijn gedeeltelijk overgenomen van eerder onderzoek wat door Workspace Design is gebruikt. De persoonseigenschappen zijn gemeten met een Likertschaal 8

9 van vijf punten: helemaal niet, in geringe mate, in redelijke mate, in sterke mate, in zeer sterke mate. De stellingen omtrent het werktype zijn gemeten met een zevenpunts-schaal: nooit, sporadisch, af en toe, regelmatig, dikwijls, heel vaak, altijd. De overige stellingen zijn over het algemeen afgenomen met een vijfpunts-schaal: geheel mee oneens, mee oneens, neutraal, mee eens, geheel mee eens. Deze schalen zijn in overleg met senior onderzoekers overwogen. Het construct standplaats is gemeten met twee eigen vijfpunts-schalen: alleen als een werkplek, meer als een werkplek dan een ontmoetingsplek, zowel als een werkplek als een ontmoetingsplek, meer als een ontmoetingsplek dan een werkplek, alleen als ontmoetingsplek; nooit, soms, regelmatig, vaak, altijd Geslacht In een onderzoek van Hoveman (2012) blijkt dat mannen geschikter zijn dan vrouwen ten opzichte van HNW. Dit onderzoek is verlopen onder 900 respondenten van testuitgeverij TalentLens. Om te kijken of dit het geval blijkt te zijn binnen de organisatie Domesta, wordt deze variabele meegenomen Leeftijd Volgens een onderzoek van Quidos (2013) bij werknemers is er een verschil in opvattingen bij verschillende leeftijden ten opzichte van HNW. Oudere medewerkers hechten meer waarde aan een vaste werkplek dan jongere medewerkers Woonafstand In hetzelfde onderzoek van Quidos (2013) is gebleken dat een groot deel van de respondenten het fijn vindt om flexibele werktijden te hebben op die manier files te vermijden. Dit kan betekenen dat hoe groter de afstand van het werk, hoe meer men geneigd is naar HNW Woonsituatie In een Amerikaans onderzoek is gebleken dat vaders met flexibele werktijden tevredener zijn over hun werken bij organisaties (Ladge, Humberd, Baskerville Watkins, Harrington, 2013). Deze variabele is om deze reden meegenomen in het onderzoek. 2.4 Anonimiteit De enquête werd door oplettende werknemers niet anoniem gevonden. Doordat er twee opmerkingen zijn geplaatst over de waarborging van de anonimiteit van de enquête is hier rekening mee gehouden. De afdelingen zijn onderverdeeld in andere categorieën. In plaats van de specifieke afdeling zijn deze onderverdeeld in de bovenliggende afdelingen: Wonen, Staf/Directie, Vastgoed & Bedrijfsvoering. Waar de anonimiteit gewaarborgd kon blijven, is deze behouden tijdens de verwerking van de data. 9

10 3. Resultaten In dit hoofdstuk worden de resultaten van de observaties en enquête weergegeven. 3.1 Observaties Ten tijde van de inzicht gevende interviews is er een observatie gehouden. Tijdens deze observatie is er uiteindelijk gelet op hoe vaak mensen zich bewegen op één plek in het kantoorpand. Uit de observatie blijkt dat in een tijdstek van drie kwartier 56 keer mensen in de gang voorbij zijn gelopen. Ook is er 10 keer geteld dat er mensen in het kantoor kwamen. Dit getal is de frequentie en het kan zijn dat één persoon twee keer is genoteerd. Voor de rest zijn er twee opvallende observaties vastgesteld. Ten eerste was er een dichte deur met een bordje erop Kom gerust binnen, laat je niet afschrikken door een dichte deur. Ten tweede zijn de afdelingen Vastgoed & Wonen ver uit elkaar in het kantoorpand. Dit ondanks dat deze twee afdelingen veel met elkaar te maken hebben. Er is veel onderling contact tussen deze twee afdelingen. Het observatieformulier is te vinden in bijlage 2. Ook is het opvallend dat afdeling financiën in een werkomgeving zit, die te vergelijken is met een halfopen werkruimte. Uit de interviews is naar voren gekomen dat deze afdeling het minst bereid is om te gaan werken volgens de regels van HNW. 3.2 Enquête In deze paragraaf wordt een overzicht gegeven van de resultaten van de enquête Betrouwbaarheid Betrouwbaarheid is een begrip uit de statistiek wat te maken heeft of wat gevraagd wordt bij iedere andere keer dat het gevraagd wordt ook hetzelfde resultaat heeft. Een enquête is dus betrouwbaar wanneer de enquête bij iedere afname hetzelfde resultaat geeft (van Dalen en de Leede, 2009). Als eerste is de betrouwbaarheid gemeten van de constructen die zijn gemaakt. Dit is gedaan door middel van de Cronbach s Alpha. Deze meet of meerdere items samen één construct mogen vormen. In tabel 1 zijn deze weergegeven. Er is een drempelwaarde van 0,650 aangehouden. Volgens van Dalen en de Leede (2009) zijn de gevonden correlaties dan betekenisvol. Construct Cronbach s Alpha N of items Werklocatie,657 4 Werktijd,863 7 Werkomgeving,700 9 Standplaats,087 3 Manier van werken,779 3 Need for privacy,706 8 Need for relatedness,694 4 Need for structure,769 4 Need for autonomy,680 4 Need for competence,732 4 Introversion,650 4 Tevredenheid,898 5 Tabel 1: Cronbach s Alpha van de verschillende constructen 10

11 In de gevonden Cronbach s Alpha s is af te leiden dat alle constructen, op één na, betrouwbaar zijn. Het construct standplaats is niet betrouwbaar om iets te kunnen zeggen over eventuele correlaties. Deze zal dan alleen als beschrijvend worden meegenomen in de resultaten Validiteit Validiteit is een begrip in de statistiek die zegt of het meetinstrument ook daadwerkelijk meet wat het hoort te meten (van Dalen & de Leede, 2009). De enquête heeft te maken met begripsvaliditeit. Dit komt door de begrippen die zijn gevraagd in bepaalde stellingen. Zo kan er bijvoorbeeld een stelling verkeerd worden geïnterpreteerd dan oorspronkelijk is bedoeld. Er is ook de mogelijkheid om sociaal gewenst te antwoorden. Dit door aan het begin van ieder deel te vragen of men de enquête zo eerlijk mogelijk wil invullen. Zo staat er: Er zijn geen goede of foute antwoorden. We zijn juist benieuwd naar uw mening Hypotheses De hypotheses die zijn getest, zijn te vinden in bijlage 6. Om de hypotheses te beantwoorden zijn drie verschillende statistische toetsen gebruikt: Chi-kwadraat toets, Pearson s correlatie en Spearman rangcorrelatie. De chi-kwadraat toets is gebruikt om variabelen met een nominaal meetniveau te vergelijken met een variabele met een interval/ratio meetniveau. De toets meet of er een significant verschil is tussen twee variabelen (van Dalen & de Leede, 2009). De Pearsons correlatie is gebruikt om een variabele met een interval/ratio meetniveau te vergelijken met variabele die ook een interval/ratio meetniveau heeft. De Pearsons correlatie geeft aan of er een positieve of negatieve correlatie is tussen twee variabelen. De Spearman rangcorrelatie is gebruikt om een variabele met een ordinaal meetniveau te vergelijken met een variabele met een interval/ratio meetnivau. De Spearman rangcorrelatie geeft aan of er samenhang is tussen twee variabelen (van Dalen & de Leede, 2009) Algemene gegevens Uit de enquête is gebleken dat van de 126 enquêtes die zijn verzonden, 84,9% deze uiteindelijk heeft ingevuld. Van de ingevulde enquêtes is 50% mannelijk en de andere 50% vrouwelijk. De leeftijd die het vaakst voorkomt is die van 45 jaar tot 55 jaar (38,2%). De meeste mensen hebben of MBO afgerond (30%) of HBO afgerond (41,8%). In grafiek 1 is te zien dat 37,3% op de afdeling wonen werkzaam is, 4,5% op staf/directie, 25,4% op vastgoed en 28,8% op de afdeling bedrijfsvoering. Van de 110 deelnemers heeft 11,8% een leidinggevende functie. Afdelingen 22,8 37,3 25,4 4,5 Wonen Staf/Directie Vastgoed Bedrijfsvoering Grafiek 1: Afdelingen 11

12 Grafiek 2: Afstand van het werk In grafiek 2 is de verdeling van de werknemers ten opzichte van de afstand van het werk te zien. Het merendeel (60,9%) woont met inwonende kinderen in huis. In grafiek 3 is het aantal dienstjaren dat men werkt bij Domesta te zien. Al deze gegevens zijn ook te vinden in het bijgevoegde document: Het Nieuwe Werken, Domesta (copy). Dienstjaren 34,5 25,5 17,3 22,7 0 tot 5 jaar 5 tot 10 jaar 10 tot 15 jaar meer dan 15 jaar Grafiek 3: Dienstjaren In de volgende grafiekenreeks (grafiek 4) is te vinden hoeveel medewerkers er een bepaalde behoefte hebben. Op de y-as is de frequentie te zien. Op de x-as is de desbetreffende behoefte uitgezet. In het midden is een scheidslijn gezet bij 2,5. Minder dan 2,5 betreft een lage behoefte, hoger dan 2,5 betreft een hoge behoefte. Deze is vergroot te vinden in bijlage 5. 12

13 Grafiek 4: Persoonseigenschappen en hun frequentie 3.3 Correlaties enquête In deze paragraaf worden alle correlaties die zijn gevonden besproken. Dit omvat alleen de gevonden correlaties, de correlaties die niet zijn gevonden, zullen niet worden besproken. Alle gevonden correlaties zijn te vinden in bijlage 6. Alle gevonden correlaties zijn significant. De betrouwbaarheidsintervallen die gehanteerd zijn, zijn p=,01 en respectievelijk p=, Leeftijd Er is een negatieve correlatie gevonden tussen de leeftijd en een werkomgeving die gericht is op HNW. Deze is hoe lager de leeftijd, hoe meer er gewerkt wil worden met een werkomgeving die gericht is op HNW (ρ=-,408 bij p=,01) Opleidingsniveau Er zijn positieve correlaties gevonden tussen het opleidingsniveau en werklocatie, werktijden en de manier van werken die gericht is/zijn op HNW. Hoe hoger de afgeronde opleiding is, hoe meer er gewerkt wil worden op een werklocatie die gericht is op HNW (ρ=,221 bij p=,05). Hoe hoger de afgeronde opleiding is, hoe meer er gewerkt wil worden met werktijden die gericht zijn op HNW (ρ=,354 bij p=,01). Hoe hoger de afgeronde opleiding is, hoe meer er gewerkt wil worden met een manier van werken die gericht is op HNW (ρ=,258 bij p=0,05) Afdeling Er is een correlatie gevonden tussen de afdeling waar men werkt en een werkomgeving gericht op HNW (p=,020 bij p=,05). In grafiek 5 is te zien waar het verschil zit. Op de afdeling Vastgoed is te zien dat men minder waarde hecht aan een werkomgeving die gericht is op HNW. 13

14 Grafiek 5: Afdeling ten opzichte van de Werkomgeving Leidinggevende functie Er zijn correlaties gevonden tussen leidinggevenden en een werklocatie, werktijden en een manier van werken die gericht is/zijn op HNW. Er is een significant verschil te vinden in een leidinggevende en een werklocatie die gericht is op HNW (p=,001 bij p=,01). Ook is er een significant verschil te vinden in een leidinggevende en werktijden die gericht zijn op HNW (p=,008 bij p=,01). Als laatste is er een significant verschil te vinden in een leidinggevende en een manier van werken die gericht is op HNW (p=,006 bij p=,01) Kinderen tot 1 jaar Er is een significant verschil te vinden tussen het hebben van kinderen tot 1 jaar en een manier van werken die gericht is op HNW (p=,001 bij p=,01) Kinderen van 1 tot 4 jaar Er is een significant verschil te vinden tussen het hebben van kinderen van 1 jaar tot 4 jaar en een werkomgeving die gericht is op HNW (p=,034) bij p=,05) Dienstjaren Er is een negatieve correlatie gevonden tussen het aantal dienstjaren en een werkomgeving die gericht is op HNW. Hoe lager het aantal dienstjaren is, hoe meer de behoefte is om te werken in een werkomgeving die gericht is op HNW (ρ=-,302 bij p=,01) Uren volgens contract Er zijn twee positieve correlaties gevonden tussen het aantal uren volgens contract en een werklocatie en een manier van werken die gericht is op HNW. Hoe hoger het aantal uren, des te meer er behoefte is aan een werklocatie die gericht is op HNW (ρ=,251 bij p=,01). Hoe hoger het aantal uren, hoe meer behoefte er is aan een manier van werken die gericht is op het HNW (ρ=,363 bij p=,01). 3.4 Type werkplekken In deze paragraaf wordt er verder ingegaan op de verschillende type werkplekken en de daarbij behorende correlaties. De verschillende werktypen zijn te vinden in afbeelding 2. 14

15 Afbeelding 2: Verschillende type werkplekken persoonsruimte: Er is een negatieve correlatie te vinden tussen het opleidingsniveau en de 1-persoonsruimte (ρ=-,454 bij p=,01). Hoe lager het opleidingsniveau, hoe hoger de behoefte is om in een 1- persoonsruimte te gaan zitten Stilte werkplek Er is een negatieve correlatie te vinden tussen het opleidingsniveau en de stilte werkplek (ρ=-,318 bij p=,01). Hoe lager het opleidingsniveau, hoe hoger de behoefte is om in een stilte werkplek te gaan zitten persoonsruimte Er is een negatieve correlatie te vinden tussen het opleidingsniveau en de 2-persoonsruimte (ρ=-,410 bij p=,01). Hoe lager het opleidingsniveau, hoe hoger de behoefte is om in een stilte werkplek te gaan zitten. Er is ook een verband tussen de leeftijd en de 2-persoonsruimte (ρ=,272 bij p=,01). Dit betekent hoe hoger de leeftijd, des te meer behoefte er is om in een 2- persoonsruimte te zitten Teamwerkplek Er is een verschil te vinden tussen leeftijd en de teamwerkplek (ρ=,223 bij p=,05). Hoe hoger de leeftijd, hoe meer behoefte er is om op een teamwerkplek te werken. Ook is er een negatieve correlatie te vinden tussen het opleidingsniveau en de teamwerkplek (ρ=-,290 bij p=,01). Hoe lager het opleidingsniveau, hoe hoger de behoefte is om in op een teamwerkplek te gaan werken. Er is ook een negatieve correlatie tussen het aantal functies wat men bekleed en een teamwerkplek (ρ=-,191 bij p=,05). Hoe meer functies iemand bekleed, des te minder de behoefte er is om op een teamwerkplek te werken Loungewerkplek Er is een negatieve correlatie te vinden tussen de leeftijd en de loungewerkplek (ρ=-,263 bij p=,01). Hoe lager de leeftijd, des te meer behoefte er is om op een loungewerkplek te gaan zitten. Ook is er een verband gevonden tussen het opleidingsniveau en de loungewerkplek (ρ=,323 bij p=,01). Hoe hoger het opleidingsniveau, des te meer behoefte er is om op een loungewerkplek te gaan zitten werken. 15

16 Ruimte\Variabele Leeftijd Opleidingsniveau Leidinggevend Woonafstand Aantal functies Aantal diensturen 1-persoonsruimte - -,454** Stilte werkplek - -,318** persoonsruimte,272** -,410** Teamwerkplek,223* -,290** - - -,191* - Open werkruimte ,203* Halfopen werkruimte loungeruimte -,263**,323** -,252** - - Ontmoetingsplek -,393**,022* Ontmoetingsplek voor meer personen -,240* Spreekkamer - -,367**,010** Vergaderruimte - -,222* Creatieve ruimte,239* -,448**,002** Tabel 2: Type werkplek tegenover de eigenschappen van de medewerkers. De centraal gelegen gegevens zijn significant bevonden met een lagere statistische toets. (** is significant bij p=,01;* is significant bij p=,05) 16

17 3.4.6 Vergaderruimten De vergaderruimten zijn onder te verdelen in: ontmoetingsplek, ontmoetingsplek voor meer personen, spreekkamer, vergaderruimte en creatieve ruimte. Te vinden in afbeelding 3. Afbeelding 3: Verschillende vergaderruimten Tussen het opleidingsniveau en verschillende ruimten zijn correlaties gevonden. Ten eerste: hoe hoger het opleidingsniveau, des te meer behoefte er is om te werken aan een ontmoetingsplek (ρ=,393 bij p=,01). Ten tweede: hoe hoger het opleidingsniveau, des te meer behoefte er is te werken aan een ontmoetingsplek voor meer personen (ρ=,240 bij p=,05). Ten derde: hoe lager het opleidingsniveau, des te meer behoefte is er te werken in een spreekkamer (ρ=-,367 bij p=,01). Ten vierde: hoe lager het opleidingsniveau, des te meer behoefte er is om te werken in een vergaderruimte (ρ=-,222 bij p=,05). En als laatste: hoe lager het opleidingsniveau, des te meer behoefte er is om te werken in een creatieve ruimte (ρ=-,448 bij p=,01). De enige variabele die ook verbanden heeft met de vergaderruimten is de variabele leidinggevend. Er is een verschil te vinden in het wel of niet leiding geven en de behoefte om aan een ontmoetingsplek te werken (p=,022 bij p=,05). Ook is er een verschil te vinden in het wel of niet leiding geven en de behoefte om te werken in een spreekkamer (p=,010 bij p=,01). Als laatste is er een verschil in het wel of niet leiding geven en de behoefte om te werken in een creatieve ruimte (p=,002 bij p=,01). 3.5 Persoonseigenschappen In deze paragraaf wordt er besproken welke behoeftes verband hebben met verschillende variabelen. 17

18 In tabel 3 is te zien wat voor correlaties, positief dan wel negatief, er zijn met de verschillende type werkplekken en de behoeften. Ruimte\Behoefte Privacy Relatedness Structure Autonomy Competence Introversie 1-persoonsruimte -,354** -,284** -,261** - - Stilte werkplek -,366** -,228* -,278** -,251** - 2-persoonsruimte -,256** - - -,242* - - Teamwerkplek Open werkruimte -,317** - - -,198* - -,222* Halfopen werkruimte -,350** loungeruimte - - -,314**,229*,223* - Ontmoetingsplek - - -,292**,294**,222* - Ontmoetingsplek voor meer personen - - -,204* - - Spreekkamer - -,308** -,222* - - Vergaderruimte ,195* - - Creatieve ruimte - -,288** - -,193* Tabel 3: Correlaties van de behoeften tegenover de verschillende type werkplekken. (** is significant bij p=,01;* is significant bij p=,05) Bij negatieve correlaties geldt: hoe lager A is, hoe hoger B en vice versa. Bij positieve correlaties geldt: hoe hoger A, hoe hoger B. In bijlage 6 zijn de bevindingen te vinden die iedere afdeling los neemt ten opzichte van de verschillende constructen die zijn gevormd. Deze zijn uitgezet in leidinggevend (Ja) en in leidinggevend (Nee). Hier uit is te zien dat werknemers met een leidinggevende rol vaker positiever zijn ten opzichte van een werklocatie, werktijden, manier van werken, hoger scoren in need for autonomy en need for competence. Dit is te vinden in bijlage 7. In tabel 4 zijn de persoonseigenschappen uitgezet tegenover de verschillende constructen van HNW. Hieruit is te zien dat medewerkers met een hoge need for privacy niet bereid te zijn om te werken in een werkomgeving die gericht is op HNW. Medewerkers met een hoge need for autonomy hebben meer behoefte aan flexibele werktijden en bepalen liever zelf hoe ze werken. 18

19 Manier van werken Relate d-ness Comp e- tence Introve rs Werklocatie Werktijden Werkomgeving Privacy Structure Autonomy Tevrede Manier van werken Privacy x,483**,276**,423** -,309** -,382** -,276** x,195*,327** -386** -,483**,253** x,235* -,589** -,218* x -,190* -,402**,272** -,190*,278** x x,338** Structure x -,577** -,377**,205* Autonomy x,762** Werklocatie Werktijden Werkomgeving Relatedness Competence x Introvers x Tevreden x Tabel 4: Persoonseigenschappen tegenover kenmerken van HNW (** is significant bij p=,01;* is significant bij p=,05) Als laatste zijn de persoonskenmerken (leeftijd, aantal dienstjaren etc.) tegenover de persoonseigenschappen (need for privacy, need for competence etc.) gezet. Dit is te vinden in tabel 5 (deze is vergroot terug te vinden in bijlage 8). 19

20 4. Conclusie In dit hoofdstuk worden de conclusies gegeven op basis van de gevonden resultaten. Als tweede is er een discussie die de punten weergeeft die beter konden in dit onderzoek. Als laatste worden er aanbevelingen gegeven voor Domesta. 4.1 Conclusie In de resultatensectie bleek dat er veel correlaties zijn gevonden. Er zijn telkens vier constructen gemeten: werklocatie, werkomgeving, werktijden en manier van werken. Een werklocatie die gericht is op HNW heeft als kenmerken dat men bijvoorbeeld niet alleen op het kantoor hoeft te werken. Een werkomgeving die gericht is op HNW heeft als kenmerken dat men bijvoorbeeld kan werken in een drukke omgeving. Werktijden die gericht zijn op HNW hebben als kenmerken dat men bijvoorbeeld tijdsonafhankelijk kan werken. Een manier van werken die gericht is op HNW heeft als kenmerken dat men zelf bepaalt hoe er gewerkt wordt Leeftijd Zoals verwacht werd staan bij Domesta de jongere medewerkers positiever tegenover een HNW werkomgeving. Hoe jonger de medewerker hoe meer deze kan werken op een levendige werkplek. Ook zijn de jongere medewerkers meer bereid om praatjes te maken met collega s en vinden ze het prettiger om gebruik te maken van verschillende werkplekken, zoals een vergaderruimte of teamwerkplek. Dit komt overeen met het onderzoek wat is uitgevoerd door Quidos (2013) Opleidingsniveau Hoe hoger het opleidingsniveau, hoe meer er gewerkt kan worden met HNW. Mensen met een hoger opleidingsniveau zijn meer bereid om te werken op een werklocatie die gericht is op HNW. Ook zijn hogeropgeleide werknemers flexibelere in hun werktijden. Als derde zijn werknemers met een hoger opleidingsniveau meer behoefte aan om zelf te bepalen hoe er gewerkt wordt. Er zijn ook verbanden gevonden met verschillende typen werkplekken. Hoe hoger het opleidingsniveau hoe meer er behoefte is om te werken op plekken die zijn ontwikkeld voor HNW. Het gaat hier om bijvoorbeeld ontmoetingsplekken en loungeplekken. Ook zijn er correlaties gevonden met de werkplekken die niet direct HNW stimuleren. Denk hier aan een 2-persoonsruimte en een teamwerkplek. Hoe hoger het opleidingsniveau hoe minder men bereid is om te gaan werken op dergelijke traditionele werkplekken Afdeling De afdeling waar men werkt binnen Domesta heeft ook invloed op hoe er gedacht wordt over HNW. Mensen van de afdeling Vastgoed staan minder positief tegenover een werkomgeving die gericht is op HNW Leidinggevende functie Het feit dat men leiding geeft heeft ook een duidelijke relatie met de houding ten opzichte van HNW. Leidinggevenden zijn positiever over flexibele werktijden en zullen eerder tijdsonafhankelijk werken. Ook geven ze aan liever zelf te bepalen hoe ze hun werk doen. Ook zijn ze plaats-onafhankelijker. Dit betekent dat het hen niet uitmaakt waar ze hun werk doen. Leidinggevenden en niet-leidinggevenden geven aan verschillend te denken over de vergaderruimten. Er zijn verschillen gevonden in opvattingen over spreekkamers en ontmoetingsplekken Kinderen Werknemers met kinderen tot 4 jaar zijn ook positiever over HNW. Zo vinden ouders met kinderen tot 1 jaar het belangrijk om zelf te bepalen hoe ze werken. En ouders met kinderen van 1 tot 4 jaar geven aan meer behoefte te hebben aan een dynamische werkplek die gericht is op HNW. 20

21 4.1.6 Dienstjaren Als men ouder is, is men ook langer in dienst, daardoor komen bij beide factoren dezelfde verbanden met HNW-aspecten naar voren. Hoe langer mensen in dienst zijn hoe minder positief ze staan tegenover HNW. Het aantal dienstjaren zegt dan ook of men positiever is over een werkomgeving die gericht is op HNW. Hoe langer men in dienst is, hoe minder bereid men is om te werken in een levendige werkomgeving Uren volgens contract Het aantal uren dat men werkt heeft ook invloed op de kijk op HNW. Hoe hoger het aantal uren dat een werknemer werkt hoe meer deze geneigd is plaats-onafhankelijk te werken Persoonseigenschappen Ook zijn de persoonseigenschappen meegenomen in de analyse. Hieruit blijkt dat medewerkers met een hoge need for privacy tegen alle verwachtingen in niet vaker kiezen voor de ruimten die juist privacy garanderen. Overigens reageert deze groep minder positief dan collega s met een minder hoge need for privacy op alle getoonde typen werkplekken. Het lijkt erop dat werknemers met een hoge need for privacy moeilijke werknemers zijn voor wat betreft het bieden van een ideale werkplek. Ook kan het zijn dat er geen goede werkplek voor deze mensen tussen zat in de enquête. Werknemers met een hoge need for autonomy hebben meer behoefte aan een loungeruimte en een ontmoetingsplek. Ook hebben werknemers met een hoge need for autonomy minder behoefte aan een 1-persoonruimte, een stilte werkplek of een 2-persoonruimte. Mensen met een hoge need for structure hebben juist een grotere behoefte aan een 1-persoonruimte of stiltewerkplek Verschillen tussen afdelingen De persoonseigenschappen en de vier constructen zijn uiteindelijk uitgezet over de verschillende afdelingen waarbij onderscheid is gemaakt tussen werknemers met/zonder een leidinggevende functie. Van de afdelingen Wonen, Vastgoed en Staf/directie staan de leidinggevenden positiever tegenover alle vier de constructen (werklocatie, werktijden, werkomgeving, manier van werken). Leidinggevenden van de afdelingen Wonen, Vastgoed en Staf/directie hebben een hogere need for autonomy en een hogere need for competence. Van de afdeling bedrijfsvoering zijn het wederom de leidinggevenden die hoger scoren op drie van de vier constructen (werklocatie, werktijden, manier van werken). Ook zij hebben wel weer een hogere need for autonomy en een hogere need for competence Samenvatting gevonden verbanden In afbeelding 4 is een schematisch overzicht te zien van de gevonden verbanden. Hierbij geven de groene pijlen een positief verband weer. Dat wil zeggen: hoe hoger A, hoe hoger B. De rode pijlen geven een negatief verband weer. Dat wil zeggen: hoe lager A, hoe hoger B en hoe hoger A, hoe lager B. Het komt erop neer dat leidinggevenden positiever zijn over HNW, evenals medewerkers met een hoger opleidingsniveau. Dit met uitzondering van een werkomgeving. Oudere werknemers c.q. medewerkers die langer in dienst zijn vinden het niet aantrekkelijk om te werken in een dynamische omgeving. Deeltijdmedewerkers hebben meer behoefte aan vrijheid met betrekking tot werklocaties en manier van werken Ook is in afbeelding 4 te zien welke persoonseigenschappen welke voorkeuren hebben omtrent HNW. Zo hebben medewerkers met een hoge need for privacy minder behoefte aan een dynamische werkomgeving. Medewerkers met een hoge need for structure hebben minder behoefte aan een werklocatie die gericht is op HNW. Ook hebben deze medewerkers minder behoefte aan werktijden die gericht zijn op HNW en hebben ze geen behoefte aan een manier van werken die gericht is op HNW. Zo hebben bijvoorbeeld medewerkers met hoge need for autonomy meer behoefte aan flexibele werktijden en geven aan meer behoefte te hebben om zelf te bepalen hoe er gewerkt wordt. Medewerkers die hoog scoren op de 21

22 introversieschaal geven aan minder behoefte te hebben aan een dynamische werkomgeving, minder behoefte te hebben aan het plaatsonafhankelijk werken en minder behoefte te hebben aan een manier van werken die gericht is op HNW. Leeftijd Werklocatie Leidinggevend Werkomgeving Opleidingsniveau Werktijden Aantal diensjaren Manier van werken Aantal uren volgens contract Need for privacy Need for competence Werklocatie Need for structure Werkomgeving Need for relatedness Werktijden Need for autonomy Manier van werken Introversion Afbeelding 4: Schematische samenvatting van alle gevonden correlaties (Groen is een positieve relatie, rood is een negatieve relatie) 4.2 Aanbevelingen Het is van belang om de volgende punten mee te nemen voor Domesta. Als eerste is van belang om de medewerkers mee te nemen in het veranderproces. Overleg en communiceer zoveel mogelijk met de medewerker. Uit de interviews is naar voren gekomen dat hier behoefte aan is. Ook is het belangrijk om de leidinggevenden en de medewerkers te betrekken bij de besluitvorming. 22

23 Uit de enquête is gebleken dat leidinggevenden positiever staan tegenover de aspecten van HNW. Volgens Baane et al. (2010) hebben leidinggevenden een grote impact als het gaat om veranderingen op de werkvloer. Als de leidinggevenden het goede voorbeeld laten zien, scheelt dat heel veel tegenspraak van medewerkers. De positieve houding van leidinggevenden bij Domesta vormt in dit verband een sterk vertrekpunt voor het verander- /implementatieproces. Tegelijkertijd vormt het een belangrijke valkuil, omdat leidinggevenden nadrukkelijk rekening moeten houden met een wezenlijk andere, minder positieve houding bij (met name oudere) medewerkers. Uit de interviews is naar voren gekomen dat men rekening moet houden met individuele behoeften van medewerkers. Zo kunnen medewerkers bijvoorbeeld gezondheidsklachten hebben die er voor zorgen dat ze minder bereid zijn om op verschillende locaties te werken. Denk bijvoorbeeld aan een speciaal afgestelde stoel voor iemand met een hernia. Ook is opgevallen dat iedereen anders naar HNW kijkt. Men heeft wellicht onbewust een beeld gevormd over HNW. Hierbij is het belangrijk om de zaken die het management wil doorvoeren te bespreken met alle medewerkers, zodat er geen misverstanden ontstaan. Dat men tijden/of plaats-onafhankelijk kan gaan werken betekent niet dat men per se onregelmatige tijden moet gaan draaien. Als er mensen zijn met een hoge need for structure is het begrijpelijk dat deze gewoon werken van 9:00 uur tot 17:00 uur. Dit moet ook kunnen in de nieuwe werkomgeving. De enquête laat zien dat er behoefte is aan verschillende typen werkplekken. Er moet dan ook worden meegenomen dat men verschillende typen werkplekken aanbiedt, van stilte werkplekken tot ontmoetingsplekken. Zodat iedereen een werkplek heeft waar hij of zij zich prettig bij voelt en past bij de activiteit die wordt uitgevoerd. Als laatste moet er gedacht worden over de indeling van verschillende afdelingen. Uit de interviews is naar voren gekomen dat bijvoorbeeld de afdeling financiën er gehecht is aan privacy. Dit vanwege het feit dat hier om wordt gegaan met vertrouwelijke informatie die niet voor iedereen bestemd is. Er kan worden overwogen om afdelingen met dit soort informatie apart te zetten en hun een eigen werkomgeving te geven. Zoals nu ook het geval is binnen het kantoor van Domesta Wat houdt dit concreet in? Leidinggevenden staan positiever tegenover de aspecten van HNW. Hierdoor kunnen ze heel goed een trekkersrol vervullen, door hun medewerkers bij het proces te betrekken, te enthousiasmeren en het goede voorbeeld geven. Hierbij moet wel gedacht worden aan het feit dat de leidinggevenden andere behoeften en voorkeuren hebben dan de niet-leidinggevenden. Ze moeten niet van hun eigen denkpatroon uitgaan, maar van dat van de ander. Ten aanzien van de gesignaleerde verschillen in houding ten opzichte van HNW zijn er verschillende benaderingen die gekozen kunnen worden. Het ene uiterste is iedereen moet meedoen aan HNW. Daarbij zal moeten worden getrokken aan de mensen die nu nog hun bedenkingen hebben bij HNW, door aan hen extra aandacht te besteden in het proces. Bij deze medewerkers is het extra belangrijk om ze goed te informeren, te laten zien wat HNW inhoudt en welke voordelen het voor hen kan opleveren. Neem ze mee naar organisaties waar het goed werkt, bij voorkeur een andere woningcoöperatie die HNW succesvol heeft geïmplementeerd. Laat de medewerkers meediscussiëren; betrek ze nadrukkelijk bij het proces en laat zien dat hun mening telt. Hierbij zouden de leidinggevenden een belangrijke rol kunnen spelen. Het andere uiterste is voorzie voor iedereen zijn behoeften. Hier gaat het om ruimte voor verschillen binnen het concept van HNW. Dit houdt in dat iedereen zijn of haar werk kan doen zoals past bij zijn/haar individuele behoeften/voorkeuren. Wat houdt dit in? Biedt veel verschillende typen werkplekken en ruimten aan (een mix van de ruimten die zijn gegeven in 23

24 afbeelding 2 en 3). Zoals eerder is gezegd zijn er mensen die liever werken volgens het 9:00 uur tot 17:00 uur ritme. Houdt dit dan ook niet tegen. Laat medewerkers zitten waar ze willen zitten. Ook al is dit iedere keer op dezelfde plek, met dezelfde collega s. Houdt er ook rekening mee dat er afdelingen zijn met verschillende wensen. Ga met deze afdelingen in overleg en creëer waar nodig maatwerk. Vermoedelijk zal de meest effectieve benadering voor Domesta het midden houden tussen de beide uitersten die hierboven zijn geschetst. Het is wel van groot belang om voor de start van het proces te bepalen welke benadering wordt gekozen, oftewel hoe wordt omgegaan met de wezenlijke verschillen die in dit onderzoek zijn gesignaleerd. 24

25 Literatuurlijst Baane, R., Houtkamp, P. & Knotter, M. (2010). Het nieuwe werken ontrafeld: over bricks, bytes & behavior. Assen: Van Gorcum Dalen, J. van & Leede, E. de (2009). Statistisch onderzoek met SPSS for Windows. Den Haag: Uitgeverij LEMMA Domesta (2014). Jaarverslag Gedownload op 7 oktober 2015, van erslag%202014%20versie%20web.pdf?v= Domesta (z.d.). Over Domesta. Geraadpleegd op 8 oktober 2015, van Emans, B. (2007). Interviewen: Theorie, techniek en training. Groningen: Noordhoff Uitgevers B.V. Gates, B. (2005). The new world of work. Geraadpleegd op 22 september 2015, van Hoendervanger (z.d.). Individuele verschillen binnen HNW / ABW. PowerPoint Sheet. Groningen: Hanzehogeschool Groningen Hoveman, M. (2012). Mannen geschikter voor HNW dan vrouwen. Geraadpleegd op 11 oktober 2015, van Ladge, J.J., Humberd, B.K., Baskerville Watkins, M., Harrington, B. (2015). Updating the organization man: an examination of involved fathering in the workplace. Academy of management perspectives, 29 (1), Lister K. & Harnish T. (2011). The state of telework in the U.S.: How individuals, business, and government benefit. Geraadpleegd op 24 oktober 2015, van Onderwijsassistent. (z.d.). Model voor het zelf maken van een observatieschema. Gedownload op 2 oktober 2015, van %20van%20een%20observatieschema.doc Oosterhof, G. (2013). De persoonlijkheid van een werkplek: Ontwikkeling van een instrument om de invloed van persoonlijkheidskenmerken van werknemers op de keuze van een werkplek te meten. Scriptie Bachelor Toegepaste Psychologie. Groningen: Hanzehogeschool Groningen Quidos (2013). Onderzoeksresultaten Het Nieuwe Werken. Geraadpleegd op 11 oktober 2015, van Rusticus, H. (2013). Het nieuwe werken en extraversie. Scriptie Bachelor Toegepaste Psychologie. Groningen: Hanzehogeschool Groningen Sande, J.P. van de. (2007). Gedragsobservatie: Inleiding tot systematisch observeren. Groningen: Noordhoff Uitgevers B.V. 25

26 Slijkhuis, M. (2012). A structured approach to need for structure at work. Proefschrift Doctoraat Gedrags- en Maatschappijwetenschappen. Groningen: Rijksuniversiteit Groningen Wijdemans, S. (2015). Het Nieuwe Werken in een open werkomgeving. Geraadpleegd op oktober 2015, van Yperen, N.W. van, Rietzschel, E.F. & Jonge, K.M.M. de (2014). Blended working: For whom it may (not) work. Plos One, 9(7),

27 Bijlagen Bijlage 1: Organisatiebeschrijving Domesta In deze bijlage wordt Domesta als organisatie beschreven. De uitgangsituatie van Domesta is de vraag van Domesta ten opzichte van Het Nieuwe Werken. Vanuit Domesta is een vraag om te kijken of er binnen het bedrijf behoefte is aan Het Nieuwe Werken. Domesta wil een dwarsdoorsnede creëren om zo te achterhalen of er behoefte is. Binnen Domesta is men al bezig met een project wat heet Alles uit de kast, wat inhoudt dat er meer digitaal gewerkt gaat worden. Kasten worden zoveel mogelijk verwijderd uit de kamers. Zo heeft het kantoor van Directeur bedrijfsvoering, Gerrit Bos, geen kast meer waar hij papierwerk in bewaard. Hij vindt ook dat hij zelf als directeur een voorbeeldfunctie heeft ten opzichte van zijn medewerkers. Domesta wil graag de medewerker betrekken bij het proces van verandering. De doelstelling van Domesta is iedereen proberen enthousiast te krijgen voor Het Nieuwe Werken. Er is geen deadline gesteld wanneer Het Nieuwe Werken wordt ingevoerd. Zo is de uitgangspositie ook vrij open en wordt het voor de medewerker minder opgedwongen. Domesta is een wooncoöperatie gevestigd in Emmen, Coevorden en Hoogeveen. Het hoofdkantoor is de locatie te Emmen. De andere panden zijn ervoor om daar te kunnen werken als men in de buurt is. Het gebied wat Domesta onder zich heeft is erg groot. Zo hoeven klanten niet naar Emmen te komen en kunnen ze een afspraak maken in de kantoorpanden Coevorden of Hoogeveen. Sinds 2014 is er geen management meer. De organogram is te zien in afbeelding 2. De directie bestaat uit drie directeuren met ieder hun eigen afdeling onder zich: Directeur Wonen, Directeur Vastgoed & Directeur Bedrijfsvoering. De afdeling wonen houdt zich bezig met de klant/huurder, de afdeling vastgoed houdt zich bezig met de woonruimten en de afdeling bedrijfsvoering is er voor de interne zaken. Domesta is heel maatschappelijk gericht. De missie van Domesta luidt als volgt: Een vitale samenleving, straat, wijk, dorp. Bewoners die zich verantwoordelijk voelen voor hun omgeving, voor elkaar. Jong en oud, gezinnen en individuen, met elkaar. In prettige woningen, passend bij budget en eventuele zorgbehoefte. Daar zetten wij ons voor in. Met bewoners en partners. (Domesta, z.d.). Door de bewoners bij nieuwe plannen te betrekken, wekt het een vertrouwen bij nieuwe huurders. Zo wordt er de soft selection methode toegepast bij nieuwe projecten. De methode richt zich op de beste oplossing met de laagste prijs. Bewoners zijn hier bij betrokken (Domesta, z.d.). De huidige manier van werken is voor iedere afdeling anders. De afdeling bedrijfsvoering blijft voornamelijk op het kantoor in Emmen aanwezig om hun taken uit te voeren. De Afdeling vastgoed trekt er nog wel eens op uit. De afdeling wonen heeft ook wel eens afspraken buiten het kantoor in Emmen. Dit om met klanten/cliënten in contact te komen op de huisvestinglocaties. De taken van bijvoorbeeld afdeling financiën zijn georganiseerde taken en hebben veel concentratie nodig. Ook is op de afdeling financiën de privacy erg van belang. De huidige werkomgeving van Domesta is te omschrijven als een pand met veel verschillende kamers. Het heeft drie verdiepingen en een archief. De verschillende afdelingen zijn verdeeld over deze drie verdiepingen. Iets wat is opgevallen is dat de afdeling Onderhoud, die veel met de afdeling Vastgoed te maken heeft, het verst mogelijk van elkaar verwijderd zitten. Er zal niet snel naar elkaar toegelopen worden. Dit om teleurstelling te voorkomen om een leeg bureau aan te treffen. Dit is uit interviews naar voren gekomen. In de interviews, die als vooronderzoek zijn gehouden, is naar voren gekomen dat Domesta een familiecultuur heeft. Dit houdt in dat men elkaar als familie ziet en dan men erg aardig naar elkaar is. Het nadeel wat hieruit voortkomt, is dat men niet durft te zeggen als iets niet zint. 27

28 Woorden die genoemd zijn tijdens de interviews zijn: Informeel, sociaal, open deur & familiecultuur. Opvallend is het feit dat Domesta nu al geruime tijd in Emmen gehuisvest is, maar toen de wooncoöperatie er tien/twaalf jaar geleden in het pand kwam, was het ingericht als kantoortuin. Toentertijd is beslist om iedereen in kamers te stoppen en het kantoor te laten worden zoals het nu is. De organisatie heeft 114 medewerkers in dienst die gezamenlijk 100,21 fte draaien. Bij Domesta werken 54 vrouwen en 60 mannen. Zestig procent werkt al tien of meer jaar bij Domesta. De leeftijd is verdeeld van 25 tot en met 64 jaar, waarbij 66% tussen de 45 jaar en ouder is (Domesta, 2014). Raad van Commissarissen Directie Directiesecretariaat Concern Controller Wonen Vastgoed Bedrijfsvoering Strategie en Beleid Vastgoedbeheer Financiën Klantadviescentrum Vastgoedontwikkeling Facilitaire Zaken ICT Leefbaarheid Communicatie Onderhoud Personeel & Organisatie Afbeelding: Organogram Domesta 28

29 Bijlage 2: Topiclists Hallo, ik ben Erik Smid. Een vierdejaars toegepast psychologie student. Ik ben bezig met het onderzoek naar het nieuwe werken hier binnen Domesta vanuit het Kenniscentrum NoorderRuimte (Hanzehogeschool Groningen). Om wat meer informatie te krijgen over de organisatie zelf houd ik vandaag een aantal interviews. Zo probeer ik de huidige situatie in beeld te krijgen. Mag ik je zeggen? Vind(t) u/je het een probleem als ik het gesprek opneem? Het is voor dan makkelijker om de antwoorden te verwerken en het meeschrijven zal dan ook niet storen ten tijde van het interviewen. Ik zal enkele vragen stellen en er is ook ruimte voor vragen naar mij toe gericht. Ben(t) je/u hier mee akkoord? Het gesprek zal ongeveer een half uur / een uur duren. Het is een vertrouwelijk gesprek. Zijn er nog vragen aan jouw/uw kant? Zullen we dan beginnen? Kern (Facilitaire zaken) - Functie o Werkzaamheden o Verantwoordelijkheden - Project o Werkzaamheden - Werktijden - Werkzaamheden buiten het kantoor o Werkzaamheden op het kantoor Bureau/kantoor? voorbeelden o Afspraken omtrent werktijden en werkplekken - Organisatiecultuur o Voorbeelden Ik moet helaas omwille de tijd stoppen. Domesta is.. (samenvatting). Klopt dit met wat er net besproken is? Of wil je hier nog wat aan toevoegen. Dan stel ik nog één vraag. Hoe heb je het interview ervaren. Ik wil je graag bedanken voor je tijd en het interview. Tot ziens 29

30 Hallo, ik ben Erik Smid. Een vierdejaars toegepast psychologie student. Ik ben bezig met het onderzoek naar het nieuwe werken hier binnen Domesta vanuit het Kenniscentrum NoorderRuimte (Hanzehogeschool Groningen).. Om wat meer informatie te krijgen over de organisatie zelf houd ik vandaag een aantal interviews. Zo probeer ik de huidige situatie in beeld te krijgen. Mag ik je zeggen? Vind(t) u/je het een probleem als ik het gesprek opneem? Het is voor dan makkelijker om de antwoorden te verwerken en het meeschrijven zal dan ook niet storen ten tijde van het interviewen. Ik zal enkele vragen stellen en er is ook ruimte voor vragen naar mij toe gericht. Ben(t) je/u hier mee akkoord? Het gesprek zal ongeveer een half uur / een uur duren. Het is een vertrouwelijk gesprek. Zijn er nog vragen aan jouw/uw kant? Zullen we dan beginnen? Kern (Directeur bedrijfsvoering) - Functie o Werkzaamheden o Verantwoordelijkheden - Organisatie o Organogram o Medewerkers o Functies - Werktijden - Werkzaamheden buiten het kantoor o Werkzaamheden op het kantoor Bureau/kantoor? voorbeelden o Afspraken omtrent werktijden en werkplekken - Organisatiecultuur o Voorbeelden Ik moet helaas omwille de tijd stoppen. Domesta is.. (samenvatting). Klopt dit met wat er net besproken is? Of wil je hier nog wat aan toevoegen. Dan stel ik nog één vraag. Hoe heb je het interview ervaren. Ik wil je graag bedanken voor je tijd en het interview. Tot ziens 30

31 Hallo, ik ben Erik Smid. Een vierdejaars toegepast psychologie student. Ik ben bezig met het onderzoek naar het nieuwe werken hier binnen Domesta vanuit het Kenniscentrum NoorderRuimte (Hanzehogeschool Groningen). Om wat meer informatie te krijgen over de organisatie zelf houd ik vandaag een aantal interviews. Zo probeer ik de huidige situatie in beeld te krijgen. Mag ik je zeggen? Vind(t) u/je het een probleem als ik het gesprek opneem? Het is voor dan makkelijker om de antwoorden te verwerken en het meeschrijven zal dan ook niet storen ten tijde van het interviewen. Ik zal enkele vragen stellen en er is ook ruimte voor vragen naar mij toe gericht. Ben(t) je/u hier mee akkoord? Het gesprek zal ongeveer een half uur / een uur duren. Het is een vertrouwelijk gesprek. Zijn er nog vragen aan jouw/uw kant? Zullen we dan beginnen? Kern (hoofd Onderhoud en betrokken bij de digitalisering) - Functie o Werkzaamheden o Verantwoordelijkheden - Project o Werkzaamheden - Werktijden - Werkzaamheden buiten het kantoor o Werkzaamheden op het kantoor Bureau/kantoor? voorbeelden o Afspraken omtrent werktijden en werkplekken - Organisatiecultuur o Voorbeelden Ik moet helaas omwille de tijd stoppen. Domesta is.. (samenvatting). Klopt dit met wat er net besproken is? Of wil je hier nog wat aan toevoegen. Dan stel ik nog één vraag. Hoe heb je het interview ervaren. Ik wil je graag bedanken voor je tijd en het interview. Tot ziens 31

32 Hallo, ik ben Erik Smid. Een vierdejaars toegepast psychologie student. Ik ben bezig met het onderzoek naar het nieuwe werken hier binnen Domesta vanuit het Kenniscentrum NoorderRuimte (Hanzehogeschool Groningen). Om wat meer informatie te krijgen over de organisatie zelf houd ik vandaag een aantal interviews. Zo probeer ik de huidige situatie in beeld te krijgen. Mag ik je zeggen? Vind(t) u/je het een probleem als ik het gesprek opneem? Het is voor dan makkelijker om de antwoorden te verwerken en het meeschrijven zal dan ook niet storen ten tijde van het interviewen. Ik zal enkele vragen stellen en er is ook ruimte voor vragen naar mij toe gericht. Ben(t) je/u hier mee akkoord? Het gesprek zal ongeveer een half uur / een uur duren. Het is een vertrouwelijk gesprek. Zijn er nog vragen aan jouw/uw kant? Zullen we dan beginnen? Kern (Administratie en betrokken bij totstandkoming van de visie op HNW) - Functie o Werkzaamheden o Verantwoordelijkheden - Visie Het Nieuwe Werken o Betrokkenheid o Werkzaamheden - Werktijden - Werkzaamheden buiten het kantoor o Werkzaamheden op het kantoor Bureau/kantoor? voorbeelden o Afspraken omtrent werktijden en werkplekken - Organisatiecultuur o Voorbeelden Ik moet helaas omwille de tijd stoppen. Domesta is.. (samenvatting). Klopt dit met wat er net besproken is? Of wil je hier nog wat aan toevoegen. Dan stel ik nog één vraag. Hoe heb je het interview ervaren. Ik wil je graag bedanken voor je tijd en het interview. Tot ziens 32

33 Hallo, ik ben Erik Smid. Een vierdejaars toegepast psychologie student. Ik ben bezig met het onderzoek naar het nieuwe werken hier binnen Domesta vanuit het Kenniscentrum NoorderRuimte (Hanzehogeschool Groningen). Om wat meer informatie te krijgen over de organisatie zelf houd ik vandaag een aantal interviews. Zo probeer ik de huidige situatie in beeld te krijgen. Mag ik je zeggen? Vind(t) u/je het een probleem als ik het gesprek opneem? Het is voor dan makkelijker om de antwoorden te verwerken en het meeschrijven zal dan ook niet storen ten tijde van het interviewen. Ik zal enkele vragen stellen en er is ook ruimte voor vragen naar mij toe gericht. Ben(t) je/u hier mee akkoord? Het gesprek zal ongeveer een half uur / een uur duren. Het is een vertrouwelijk gesprek. Zijn er nog vragen aan jouw/uw kant? Zullen we dan beginnen? Kern (Projectleider vastgoed) - Functie o Werkzaamheden o Verantwoordelijkheden - Project o Werkzaamheden - Werktijden - Werkzaamheden buiten het kantoor o Werkzaamheden op het kantoor Bureau/kantoor? voorbeelden o Afspraken omtrent werktijden en werkplekken - Organisatiecultuur o Voorbeelden Ik moet helaas omwille de tijd stoppen. Domesta is.. (samenvatting). Klopt dit met wat er net besproken is? Of wil je hier nog wat aan toevoegen. Dan stel ik nog één vraag. Hoe heb je het interview ervaren. Ik wil je graag bedanken voor je tijd en het interview. Tot ziens 33

34 Bijlage 3: Observatieschema Observatieschema Datum: 6 oktober 2015 Naam geobserveerde: 2 medewerkers & de gang Tijd: 10:00 10:45 Situatie: Loop / werk Naam observator: Erik Smid Systeem: turf Vraagstelling: Wat doen mensen tijdens hun dagelijkse routine op het werk? Lopen ze veel rond? Kan dat gemakkelijk? Is het niet handiger om een open werk omgeving te hebben dan een kantoortje Observatie item Aantal keren turven Totaal 1 Zitten achter de PC I 11 2 Lopen in het kantoor I 6 3 Mensen die in de gang voorbij lopen I 56 4 Mensen die in lopen 10 5 Mensen die uit lopen III Opvallende gebeurtenissen: Er was een deur dicht met een bordje erop Kom gerust binnen, laat je niet afschrikken door een dichte deur Vastgoed & Wonen zitten ver uit elkaar in het pand, maar hebben wel veel met elkaar te maken (veel contact onderling). 34

35 Bijlage 4: Enquête Welkom bij de vragenlijst over Het Nieuwe Werken De vragenlijst bestaat uit vier delen: Eerst volgen een aantal algemene vragen. Daarna volgen er een aantal stellingen over eigenschappen van uw werk met betrekking tot Het Nieuwe Werken. Het derde deel bestaat uit enkele stellingen over hoe u in uw werk staat. Ten slotte volgen er enkele vragen over uw werktevredenheid. Deel I: Algemene vragen Als eerst volgen er algemene vragen over u als persoon. Wat is uw geslacht? (State one answer only) Man Vrouw Anders namelijk: _ Wat is uw leeftijd? 35

36 (State one answer only) 15 tot tot tot tot tot of ouder Wat is uw hoogst voltooide opleiding? (State one answer only) Basisschool LBO Mavo/VMBO MBO HAVO/Mulo VWO (HBS, Gymnasium) HBO Universiteit Anders, namelijk: _ Op welke afdeling bent u werkzaam? (State one answer only) 36

37 Wonen - KAC Wonen - Leefbaarheid Wonen - Strategie & Beleid Staf Directie Vastgoed - Beheer Vastgoed - Ontwikkeling Vastgoed - Onderhoud Bedrijfsvoering - P&I en Facilitaire Zaken Bedrijfsvoering - Financiën Bedrijfsvoering - Communicatie Bedrijfsvoering - P&O Anders namelijk: _ Hebt u een leidinggevende functie? (State one answer only) Ja Nee 37

38 Hoe ver woont u van uw werk (standplaats)? (State one answer only) Binnen 10 km van het werk 10 tot 20 km van het werk 20 tot 30 km van het werk 30 tot 40 km van het werk meer dan 40 km van het werk Wat is uw woonsituatie? (State one answer only) Alleenstaand zonder inwonende kinderen Alleenstaand met inwonende kinderen Samenwonend zonder inwonende kinderen Samenwonend met inwonende kinderen Gehuwd zonder inwonende kinderen Gehuwd met inwonende kinderen Anders, namelijk: _ Welke leeftijd(en) hebben de kinderen? (meerdere antwoordmogelijkheden mogelijk) (Multiple answers allowed) 38

39 0-1 jaar 1-4 jaar 4-8 jaar 8-12 jaar jaar 16 jaar of ouder Niet van toepassing Hoe lang bent u bij Domesta in dienst? (State one answer only) 0 tot 5 jaar 5 tot 10 jaar 10 tot 15 jaar meer dan 15 jaar Hoeveel functies heeft u tot nu toe bekleed binnen Domesta? (State value) Hoeveel uur per week werkt u volgens contract?... uur per week (State value between 0 and 100) Deel II: Werkeigenschappen 39

40 De volgende stellingen gaan over uw ideale werksituatie. De stellingen zijn verdeeld over zes categorieën: 1) type werkplek, 2) werklocatie, 3) werktijden, 4) werkomgeving, 5) standplaats en 6) manier van werken. Er zijn geen goede of foute antwoorden. We zijn juist benieuwd naar uw mening. Type werkplek Beeldt u in dat Het Nieuwe Werken is ingevoerd bij Domesta. Niemand heeft een vaste werkplek en er zijn verschillende werkplekken tot uw beschikking. Hieronder staan verschillende typen werkplekken beschreven. Geef aan hoe vaak u gebruik maakt van deze werkplekken als u geen vaste werkplek hebt (Bron Pictogrammen: Juriaan van Meel/Center for People and Buildings, 2013). 1-persoonsruimte (een af te sluiten ruimte voor 1 persoon) (State one answer only) Nooit Sporadisch Af en toe Regelmatig Dikwijls Heel vaak Altijd Stiltewerkplek (een af te sluiten werkplek voor 1 persoon, waar geen tot weinig geluiden uit de omgeving merkbaar zijn) (State one answer only) Nooit Sporadisch Af en toe Regelmatig Dikwijls Heel vaak Altijd 2-persoonsruimte (een af te sluiten werkplek voor 2 personen) (State one answer only) Nooit Sporadisch Af en toe Regelmatig Dikwijls Heel vaak Altijd 40

41 Teamwerkplek (een af te sluiten werkplek voor 3 of meer personen) (State one answer only) Nooit Sporadisch Af en toe Regelmatig Dikwijls Heel vaak Altijd Open werkruimte (een open ruimte voor meerdere personen) (State one answer only) Nooit Sporadisch Af en toe Regelmatig Dikwijls Heel vaak Altijd Halfopen werkruimte (een halfopen werkruimte voor meerdere personen) (State one answer only) Nooit Sporadisch Af en toe Regelmatig Dikwijls Heel vaak Altijd Loungeruimte (een halfopen werkplek voor 2 tot 4 personen met het uiterlijk van een bank of café zitje) (State one answer only) Nooit Sporadisch Af en toe Regelmatig Dikwijls Heel vaak Altijd Type overlegplekken Hieronder staan verschillende typen overleg- en/of vergaderplekken beschreven. Geef aan hoe vaak u verwacht gebruik te maken van deze overleg- en/of vergaderplekken als u met een klant of collega 41

42 een overleg en/of vergadering moet houden (Bron Pictogrammen: Juriaan van Meel/Center for People and Buildings, 2013). Ontmoetingsplek (een overlegplek in een open of halfopen ruimte) (State one answer only) Nooit Sporadisch Af en toe Regelmatig Dikwijls Heel vaak Altijd Ontmoetingsplek voor 6 tot 12 personen (een overlegplek in een open of halfopen ruimte) (State one answer only) Nooit Sporadisch Af en toe Regelmatig Dikwijls Heel vaak Altijd Spreekkamer (een kleine afgesloten overlegruimte) (State one answer only) Nooit Sporadisch Af en toe Regelmatig Dikwijls Heel vaak Altijd Vergaderruimte (een grote afgesloten ruimte voor overleg) (State one answer only) Nooit Sporadisch Af en toe Regelmatig Dikwijls Heel vaak Altijd Creatieve ruimte (een afgesloten ruimte voor brainstormsessies) 42

43 (State one answer only) Nooit Sporadisch Af en toe Regelmatig Dikwijls Heel vaak Altijd Werklocatie De volgende stellingen gaan over uw voorkeuren met betrekking tot uw werklocatie. Geef voor de volgende stellingen aan in hoeverre u zich hierin kan vinden. (State only one answer per question) Geheel oneens mee Mee oneens Neutraal Mee eens Geheel eens mee Ik vind het prettig om op mijn eigen vaste werkplek te werken. Ik vind het prettig om een deel van mijn werk thuis uit te voeren. Ik vind het prettig om op een andere locatie van mijn bedrijf/instellin g te werken. Ik vind het prettig om op alternatieve locaties te werken (trein, café en/of overige kantoren). 43

44 Werktijden De volgende stellingen gaan over uw voorkeuren met betrekking tot werktijden. Geef voor de volgende stellingen aan in hoeverre u zich hierin kan vinden. (State only one answer per question) Geheel oneens mee Mee oneens Neutraal Mee eens Geheel eens mee Ik vind het prettig om buiten kantooruren te werken. Ik vind het prettig om vaste werktijden te hanteren. Ik vind het niet prettig om 's avonds bezig te zijn met mijn werk. Ik werk liever niet in het weekend. In het weekend haal ik graag nog wat verloren uren in. Ik vind het prettig om 's avonds mijn werk- te beantwoorden. Ik vind het prettig om flexibel om te kunnen gaan 44

45 met mijn werktijden. Werkomgeving De volgende stellingen gaan over uw voorkeuren met betrekking tot uw werkomgeving. Geef voor de volgende stellingen aan in hoeverre u zich hierin kan vinden. (State only one answer per question) Geheel oneens mee Mee oneens Neutraal Mee eens Geheel eens mee Ik heb behoefte aan een rustige werkplek. Ik vind het prettig om gebruik te maken van de verschillende werkplekken binnen het kantoor (vergaderruimt e, teamwerkplek, etc.). Ik vind het prettig om voor de televisie werk in te halen. Ik vind het prettig om werk op een rustig tijdstip thuis in te halen. Ik houd van een werkplek waar ik ongestoord 45

46 mijn werk kan doen. Tussen mijn werkzaamhede n vind ik het prettig om met collega's een praatje te houden. Ik heb behoefte aan een levendige werkplek. Ik vind het saai om geen collega's om mij heen te hebben als ik mijn werk doe. Ik werk het liefst op een werkplek zonder afleiding. Standplaats De volgende stellingen gaan over voorkeuren met betrekking tot uw kantoor (standplaats). Geef voor de volgende stellingen aan hoe u erover denkt. Ik zie het kantoor... (State one answer only) Alleen als een werkplek Meer als een werkplek dan een ontmoetingsplek Zowel als een werkplek als een ontmoetingsplek Meer als een ontmoetingsplek dan een werkplek Alleen als ontmoetingsplek Ik heb mijn directe collega's... nodig in mijn werkomgeving. 46

47 (State one answer only) Nooit Soms Regelmatig Vaak Altijd Ik heb... contact met mijn collega's via social media (WhatsApp, Facebook, Twitter, LinkedIn, etc.) (State one answer only) Nooit Soms Regelmatig Vaak Altijd Manier van werken De volgende stellingen hebben betrekking op uw functie. Geef voor de volgende stellingen aan in hoeverre u zich hierin kan vinden. Geef voor de volgende stellingen aan in hoeverre u zich hierin kan vinden. (State only one answer per question) Geheel oneens mee Mee oneens Neutraal Mee eens Geheel eens mee Mijn functie biedt me de ruimte veel beslissingen zelf te nemen. Ik heb veel mogelijkheden om mee te beslissen over wat er in mijn werk gebeurt. 47

48 Ik heb in mijn baan weinig vrijheid om te beslissen hoe ik mijn werk doe. Deel III: Persoonseigenschappen Bij het volgende deel van de vragenlijst volgen een aantal stellingen waarbij u kunt aangeven in hoeverre ze bij u passen. Deze stellingen richten zich op u als persoon en over hoe u in het werk staat. Ook hier geldt dat er geen goede of foute antwoorden zijn, het gaat om uw eigen mening. Denk niet te lang na bij elk antwoord, de eerste ingeving is vaak de beste. Geef voor de volgende stellingen aan in hoeverre deze van toepassing zijn op u. (State only one answer per question) Helemaal niet In geringe mate In redelijke mate In sterke mate In zeer sterke mate Ik raak geïrriteerd door collega's die lawaai maken. Ik heb moeite me te concentreren als het rumoerig is. Ik word snel afgeleid door mensen die langslopen. Ik heb behoefte aan totale stilte. Ik word snel afgeleid. Ik heb behoefte aan mensen 48

49 om me heen te hebben. Ik heb de behoefte om onder de mensen te zijn. Ik heb behoefte aan mensen om me heen, zodat ik me niet alleen voel. Ik heb de behoefte om me onderdeel te voelen van een team of groep. Ik heb behoefte aan een dagelijkse routine. Ik heb behoefte aan ordening en regelmaat. Ik heb de behoefte om precies te weten waar ik aan toe ben. Ik heb behoefte aan regels en richtlijnen die ik kan volgen. Ik heb de behoefte om zelf te kunnen beslissen wat ik moet doen om het werk gedaan te krijgen. Ik heb de behoefte om zelf invloed te hebben op de keuze van mijn 49

50 werkzaamhede n en taken. Ik heb de behoefte om zelf te kunnen bepalen hoe ik mijn werk aanpak. Ik heb de behoefte aan vrijheid om mijn werk te doen zoals ik denk dat goed is. Ik heb behoefte aan het gevoel dat ik de kennis en vaardigheden heb om m'n werk goed te kunnen uitvoeren. Ik heb behoefte aan het gevoel bekwaam te zijn in wat ik doe. Ik heb de behoefte om het gevoel te hebben dat ik ook de moeilijke taken tot een goed eind kan brengen. Ik heb de behoefte om goed te zijn in mijn werk. Ik heb graag het gevoel dat ik kennis en vaardigheden heb om m'n werk goed te kunnen uitvoeren. 50

51 Ik voel me graag bekwaam in wat ik doe. Ik heb graag het gevoel dat ik ook de moeilijke taken tot een goed einde kan brengen. Ik ben de gangmaker. Ik praat weinig. Ik praat met veel verschillende mensen bij sociale gelegenheden. Ik blijf op de achtergrond. Deel IV: Werktevredenheid De laatste vragen gaan over hoe tevreden u bent over uw werk. Hier zijn geen goede of foute antwoorden mogelijk. We zijn juist benieuwd naar uw mening. Hoe tevreden bent u met... (State only one answer per question) Zeer ontevrede n Behoorlijk ontevrede n Enigszins ontevrede n Neutraal Enigszins tevreden Behoorlijk tevreden Zeer tevreden... het werken bij Domesta.... de voortgang 51

52 die u boekt om uw doelen te realiseren die u voor uzelf had gesteld in uw huidige baan.... de mogelijkhe den in uw werk om dat te doen waar u het beste in bent.... uw huidige werk, gezien de verwachtin gen die u had toen u met dit werk begon.... uw huidige baan gezien uw verwachtin gen over uw loopbaan. Afsluiting Wij bedanken u hartelijk voor het invullen van deze vragenlijst. Klik op 'einde' om de vragenlijst af te sluiten. 52

53 Bijlage 5: Grafieken vergroot; frequentie van de persoonseigenschappen\ 53

54 Bijlage 6: hypotheses Chi-kwadraat: H0: de variabelen zijn onafhankelijk H1: de variabelen zijn afhankelijk Pearson s Correlation: H0: Er is geen correlatie tussen A & B H1: Er is een correlatie tussen A & B Spearman Rangcorrelatie: H0: Er is geen correlatie tussen A & B H1: Er is een correlatie tussen A & B Hypothese 1: H0: Er is geen correlatie tussen het geslacht en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. H1: Er is een correlatie tussen het geslacht en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht is op Het Nieuwe Werken. t df Sig. (2-tailed) Werklocatie Equal variances assumed 1, ,058 Equal variances not assumed 1,911 98,674,059 Werktijden Equal variances assumed, ,555 Equal variances not assumed, ,699,554 Werkomgeving Equal variances assumed -, ,387 Equal variances not assumed -, ,894,387 ManierVanWerken Equal variances assumed 1, ,063 Equal variances not assumed 1, ,593,063 Hypothese 2: H0: Er is geen correlatie tussen de leeftijd en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. 54

55 H1: Er is een correlatie tussen de leeftijd en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. DF=105 Wat is uw leeftijd? Spearman's rho Wat is uw leeftijd? Correlation Coefficient 1,000 Sig. (2-tailed). Werklocatie Correlation Coefficient -,164 Sig. (2-tailed),092 Werktijden Correlation Coefficient -,103 Sig. (2-tailed),291 Werkomgeving Correlation Coefficient -,408 ** Sig. (2-tailed),000 ManierVanWerken Correlation Coefficient -,001 Sig. (2-tailed),996 Hypothese 3: H0: Er is geen correlatie tussen het opleidingsniveau en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. H1: Er is een correlatie tussen het opleidingsniveau en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. DF=105 Wat is uw hoogst voltooide Spearman's rho Werklocatie Correlation Coefficient,221 * Sig. (2-tailed),022 opleiding? Werktijden Correlation Coefficient,354 ** Sig. (2-tailed),000 Werkomgeving Correlation Coefficient,141 55

56 Sig. (2-tailed),149 ManierVanWerken Correlation Coefficient,258 ** Sig. (2-tailed),007 Wat is uw hoogst voltooide opleiding? Correlation Coefficient 1,000 Sig. (2-tailed). Hypothese 4: {Hypothese 4,5: de specifieke afdeling} H0: Er is geen correlatie tussen de afdeling waar medewerkers werken en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. H1: Er is een correlatie tussen de afdeling waar medewerkers werken en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. ANOVA Sum of Squares df Mean Square F Sig. Werklocatie Between Groups 1,126 3,375,785,505 Within Groups 49, ,478 Total 50, Werktijden Between Groups 4, ,477 2,334,078 Within Groups 65, ,633 Total 69, Werkomgeving Between Groups 2,682 3,894 3,418,020 Within Groups 26, ,262 Total 29, ManierVanWerken Between Groups 2,752 3,917 1,947,127 Within Groups 48, ,471 Total 51,

57 4,5 Specifieke afdeling: ANOVA Sum of Squares df Mean Square F Sig. Werklocatie Between Groups 11,152 12,929 2,228,016 Within Groups 39,202 94,417 Total 50, Werktijden Between Groups 13, ,092 1,816,056 Within Groups 56,517 94,601 Total 69, Werkomgeving Between Groups 8,475 12,706 3,140,001 Within Groups 21,144 94,225 Total 29, ManierVanWerken Between Groups 6,577 12,548 1,152,329 Within Groups 44,713 94,476 Total 51,

58 Hypothese 5: H0: Er is geen correlatie tussen het feit dat men leiding geeft en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. H1: Er is een correlatie tussen het feit dat men leiding geeft en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. df Sig. (2-tailed) Werklocatie Equal variances assumed 105,002 Equal variances not assumed 17,497,001 Werktijden Equal variances assumed 105,003 Equal variances not assumed 14,107,008 Werkomgeving Equal variances assumed 105,047 Equal variances not assumed 13,545,078 ManierVanWerken Equal variances assumed 105,008 Equal variances not assumed 15,598,006 Hypothese 6: H0: Er is geen correlatie tussen de woonafstand en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. H1: Er is een correlatie tussen de woonafstand en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. Hoe ver woont u van uw werk (standplaats)? Spearman's rho Hoe ver woont u van uw werk (standplaats)? Correlation Coefficient 1,000 Sig. (2-tailed). Werklocatie Correlation Coefficient,109 Sig. (2-tailed),262 Werktijden Correlation Coefficient,119 Sig. (2-tailed),223 58

59 Werkomgeving Correlation Coefficient -,024 Sig. (2-tailed),807 ManierVanWerken Correlation Coefficient,049 Sig. (2-tailed),619 Hypothese 7: H0: Er is geen correlatie tussen de woonsituatie en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. H1: Er is een correlatie tussen de woonsituatie en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. ANOVA Sum of Squares df Mean Square F Sig. Werklocatie Between Groups 5,179 6,863 1,911,086 Within Groups 45, ,452 Total 50, Werktijden Between Groups 2,554 6,426,635,702 Within Groups 67, ,671 Total 69, Werkomgeving Between Groups 2,646 6,441 1,635,145 Within Groups 26, ,270 Total 29, ManierVanWerken Between Groups 5,304 6,884 1,922,084 Within Groups 45, ,460 Total 51, Hypothese 8: H0: Er is geen correlatie tussen het hebben van kinderen tot 1 jaar en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. H1: Er is een correlatie tussen het hebben van kinderen tot 1 jaar en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. 59

60 df Sig. (2-tailed) Werklocatie Equal variances assumed 73,520 Equal variances not assumed 4,628,539 Werktijden Equal variances assumed 73,524 Equal variances not assumed 5,171,432 Werkomgeving Equal variances assumed 73,853 Equal variances not assumed 4,402,882 ManierVanWerken Equal variances assumed 73,050 Equal variances not assumed 6,053,017 Hypothese 9: H0: Er is geen correlatie tussen het hebben van kinderen van 1 tot 4 jaar en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. H1: Er is een correlatie tussen het hebben van kinderen van 1 tot 4 jaar en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. df Sig. (2-tailed) Werklocatie Equal variances assumed 73,448 Equal variances not assumed 10,883,426 Werktijden Equal variances assumed 73,225 Equal variances not assumed 13,406,122 Werkomgeving Equal variances assumed 73,119 Equal variances not assumed 15,197,034 ManierVanWerken Equal variances assumed 73,216 Equal variances not assumed 9,871,275 Hypothese 10: H0: Er is geen correlatie tussen het hebben van kinderen van 4 tot 8 jaar en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. H1: Er is een correlatie tussen het hebben van kinderen van 4 tot 8 jaar en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. df Sig. (2-tailed) 60

61 Werklocatie Equal variances assumed 73,769 Equal variances not assumed 24,253,782 Werktijden Equal variances assumed 73,863 Equal variances not assumed 30,741,850 Werkomgeving Equal variances assumed 73,562 Equal variances not assumed 24,033,589 ManierVanWerken Equal variances assumed 73,972 Equal variances not assumed 24,830,973 Hypothese 11: H0: Er is geen correlatie tussen het hebben van kinderen van 8 tot 12 jaar en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. H1: Er is een correlatie tussen het hebben van kinderen van 8 tot 12 jaar en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. df Sig. (2-tailed) Werklocatie Equal variances assumed 73,957 Equal variances not assumed 28,286,959 Werktijden Equal variances assumed 73,178 Equal variances not assumed 32,892,170 Werkomgeving Equal variances assumed 73,740 Equal variances not assumed 26,913,764 ManierVanWerken Equal variances assumed 73,562 Equal variances not assumed 24,163,630 Hypothese 12: H0: Er is geen correlatie tussen het hebben van kinderen van 12 tot 16 jaar en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. H1: Er is een correlatie tussen het hebben van kinderen van 12 tot 16 jaar en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. df Sig. (2-tailed) Werklocatie Equal variances assumed 73,370 61

62 Equal variances not assumed 39,790,407 Werktijden Equal variances assumed 73,460 Equal variances not assumed 42,863,481 Werkomgeving Equal variances assumed 73,054 Equal variances not assumed 47,940,056 ManierVanWerken Equal variances assumed 73,221 Equal variances not assumed 49,303,218 Hypothese 13: H0: Er is geen correlatie tussen het hebben van kinderen van 16 jaar of ouder en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. H1: Er is een correlatie tussen het hebben van kinderen van 16 jaar of ouder en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. df Sig. (2-tailed) Werklocatie Equal variances assumed 73,333 Equal variances not assumed 69,312,328 Werktijden Equal variances assumed 73,569 Equal variances not assumed 54,078,587 Werkomgeving Equal variances assumed 73,081 Equal variances not assumed 71,346,075 ManierVanWerken Equal variances assumed 73,480 Equal variances not assumed 71,064,472 Hypothese 14: H0: Er is geen correlatie tussen het aantal dienstjaren en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. H1: Er is een correlatie tussen het aantal dienstjaren en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. Hoe lang bent u bij Domesta in dienst? Spearman's rho Hoe lang bent u bij Domesta in dienst? Correlation Coefficient 1,000 Sig. (2-tailed). 62

63 Werklocatie Correlation Coefficient -,179 Sig. (2-tailed),066 Werktijden Correlation Coefficient -,173 Sig. (2-tailed),075 Werkomgeving Correlation Coefficient -,302 ** Sig. (2-tailed),002 ManierVanWerken Correlation Coefficient,003 Sig. (2-tailed),976 Hypothese 15: H0: Er is geen correlatie tussen het aantal functies medewerkers bekleden en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. H1: Er is een correlatie tussen het aantal functies medewerkers bekleden en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. Hoeveel functies heeft u tot nu toe bekleed binnen Domesta? Hoeveel functies heeft u tot nu toe bekleed binnen Domesta? Pearson Correlation 1 Sig. (2-tailed) Werklocatie Pearson Correlation -,003 Sig. (2-tailed),976 Werktijden Pearson Correlation,076 Sig. (2-tailed),434 Werkomgeving Pearson Correlation -,058 Sig. (2-tailed),555 ManierVanWerken Pearson Correlation,113 Sig. (2-tailed),246 63

64 Hypothese 16: H0: Er is geen correlatie tussen het aantal functies die medewerkers bekleden en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. H1: Er is een correlatie tussen het aantal functies die medewerkers bekleden en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. Hoeveel uur per week werkt u volgens contract?... uur per week Hoeveel uur per week werkt u Pearson Correlation 1 volgens contract?... uur per Sig. (2-tailed) week Werklocatie Pearson Correlation,251 ** Sig. (2-tailed),009 Werktijden Pearson Correlation,105 Sig. (2-tailed),282 Werkomgeving Pearson Correlation -,142 Sig. (2-tailed),144 ManierVanWerken Pearson Correlation,363 ** Sig. (2-tailed),000 Hypothese 17: H0: Er is geen correlatie tussen het aantal uren volgens contract en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. H1: Er is een correlatie tussen het aantal uren volgens contract bekleden en een werklocatie, of een werkomgeving, of werktijden, of een manier van werken, die gericht zijn op Het Nieuwe Werken. Hypotheses omtrent de verschillende werkplekken: 64

65 Afdeling ten opzicht van: - werkplek type 1 1 persoonsruimte - werkplek type 2 Stiltewerkplek - werkplek type 3 2 persoonsruimte - werkplek type 4 teamwerkplek - werkplek type 5 open werkruimte - werkplek type 6 halfopen werkruimte - werkplek type 7 loungeruimte - overlegplek type 1 ontmoetingsplek - overlegplek type 2 ontmoetingsplek voor meer personen - overlegplek type 3 spreekkamer - overlegplek type 4 vergaderruimte - overlegplek type 5 creatieve ruimte ANOVA Sum of Squares df Mean Square F Sig. 1-persoonsruimte (een af te sluiten ruimte voor 1 persoon) Between Groups 53, ,453 2,182,019 Within Groups 191, ,041 Total 245, Stiltewerkplek (een af te sluiten werkplek voor 1 persoon, waar geen tot weinig geluiden uit de omgeving merkbaar zijn) 2-persoonsruimte (een af te sluiten werkplek voor 2 personen) Teamwerkplek (een af te sluiten werkplek voor 3 of meer personen) Open werkruimte (een open ruimte voor meerdere personen) Halfopen werkruimte (een halfopen werkruimte voor meerdere personen) Loungeruimte (een halfopen werkplek voor 2 tot 4 personen met het uiterlijk van een bank of café zitje) Between Groups 53, ,417 2,886,002 Within Groups 143, ,531 Total 196, Between Groups 69, ,823 2,816,002 Within Groups 194, ,068 Total 264, Between Groups 51, ,258 1,518,131 Within Groups 263, ,805 Total 314, Between Groups 42, ,565 1,180,308 Within Groups 283, ,020 Total 326, Between Groups 49, ,084 1,461,153 Within Groups 262, ,795 Total 311, Between Groups 26, ,212 1,358,200 Within Groups 153, ,629 Total 179,

66 Geslacht ten opzicht van: - werkplek type 1 1 persoonsruimte - werkplek type 2 Stiltewerkplek - werkplek type 3 2 persoonsruimte - werkplek type 4 teamwerkplek xx - werkplek type 5 open werkruimte - werkplek type 6 halfopen werkruimte - werkplek type 7 loungeruimte - overlegplek type 1 ontmoetingsplek - overlegplek type 2 ontmoetingsplek voor meer personen - overlegplek type 3 spreekkamer - overlegplek type 4 vergaderruimte - overlegplek type 5 creatieve ruimte Leeftijd ten opzicht van: - werkplek type 1 1 persoonsruimte - werkplek type 2 Stiltewerkplek - werkplek type 3 2 persoonsruimte - werkplek type 4 teamwerkplek - werkplek type 5 open werkruimte 66

67 - werkplek type 6 halfopen werkruimte - werkplek type 7 loungeruimte - overlegplek type 1 ontmoetingsplek - overlegplek type 2 ontmoetingsplek voor meer personen - overlegplek type 3 spreekkamer - overlegplek type 4 vergaderruimte - overlegplek type 5 creatieve ruimte Wat is uw leeftijd? Spearman's rho Wat is uw leeftijd? Correlation Coefficient 1,000 Sig. (2-tailed). 1-persoonsruimte (een af te sluiten ruimte voor 1 persoon) Correlation Coefficient,180 Sig. (2-tailed),063 Stiltewerkplek (een af te sluiten werkplek voor 1 persoon, waar geen tot weinig geluiden uit de omgeving merkbaar zijn) 2-persoonsruimte (een af te sluiten werkplek voor 2 personen) Correlation Coefficient,045 Sig. (2-tailed),648 N 107 Correlation Coefficient,272 ** Sig. (2-tailed),005 Teamwerkplek (een af te sluiten werkplek voor 3 of meer personen) Correlation Coefficient,223 * Sig. (2-tailed),021 Open werkruimte (een open ruimte voor meerdere personen) Correlation Coefficient -,158 Sig. (2-tailed),104 Halfopen werkruimte (een halfopen werkruimte voor meerdere personen) Loungeruimte (een halfopen werkplek voor 2 tot 4 personen met het uiterlijk van een bank of café zitje) Ontmoetingsplek (een overlegplek in een open of halfopen ruimte) Correlation Coefficient -,166 Sig. (2-tailed),088 Correlation Coefficient -,263 ** Sig. (2-tailed),006 N 107 Correlation Coefficient -,187 Sig. (2-tailed),054 Correlation Coefficient -,113 Sig. (2-tailed),247 67

68 Ontmoetingsplek voor 6 tot 12 personen (een overlegplek in een open of halfopen ruimte) N 107 Spreekkamer (een kleine afgesloten overlegruimte) Correlation Coefficient,179 Sig. (2-tailed),064 Vergaderruimte (een grote afgesloten ruimte voor overleg) Correlation Coefficient,179 Sig. (2-tailed),065 Creatieve ruimte (een afgesloten ruimte voor brainstormsessies) Correlation Coefficient,239 * Sig. (2-tailed),013 Opleidingsniveau ten opzicht van: - werkplek type 1 1 persoonsruimte - werkplek type 2 Stiltewerkplek - werkplek type 3 2 persoonsruimte - werkplek type 4 teamwerkplek - werkplek type 5 open werkruimte - werkplek type 6 halfopen werkruimte - werkplek type 7 loungeruimte - overlegplek type 1 ontmoetingsplek - overlegplek type 2 ontmoetingsplek voor meer personen - overlegplek type 3 spreekkamer - overlegplek type 4 vergaderruimte - overlegplek type 5 creatieve ruimte Wat is uw hoogst voltooide opleiding? Spearman's rho Wat is uw hoogst voltooide opleiding? Correlation Coefficient 1,000 Sig. (2-tailed). 1-persoonsruimte (een af te sluiten ruimte voor 1 persoon) Correlation Coefficient -,454 ** Sig. (2-tailed),000 Stiltewerkplek (een af te sluiten werkplek voor 1 persoon, waar geen tot weinig geluiden uit de omgeving merkbaar zijn) Correlation Coefficient -,318 ** Sig. (2-tailed),001 N

69 2-persoonsruimte (een af te sluiten werkplek voor 2 personen) Correlation Coefficient -,410 ** Sig. (2-tailed),000 Teamwerkplek (een af te sluiten werkplek voor 3 of meer personen) Correlation Coefficient -,290 ** Sig. (2-tailed),002 Open werkruimte (een open ruimte voor meerdere personen) Correlation Coefficient -,184 Sig. (2-tailed),058 Halfopen werkruimte (een halfopen werkruimte voor meerdere personen) Loungeruimte (een halfopen werkplek voor 2 tot 4 personen met het uiterlijk van een bank of café zitje) Ontmoetingsplek (een overlegplek in een open of halfopen ruimte) Ontmoetingsplek voor 6 tot 12 personen (een overlegplek in een open of halfopen ruimte) Spreekkamer (een kleine afgesloten overlegruimte) Correlation Coefficient,071 Sig. (2-tailed),465 Correlation Coefficient,323 ** Sig. (2-tailed),001 N 107 Correlation Coefficient,393 ** Sig. (2-tailed),000 Correlation Coefficient,240 * Sig. (2-tailed),013 Correlation Coefficient -,367 ** Sig. (2-tailed),000 Vergaderruimte (een grote afgesloten ruimte voor overleg) Correlation Coefficient -,222 * Sig. (2-tailed),022 Creatieve ruimte (een afgesloten ruimte voor brainstormsessies) Correlation Coefficient -,448 ** Sig. (2-tailed),000 Leidinggevend ten opzicht van: - werkplek type 1 1 persoonsruimte - werkplek type 2 Stiltewerkplek - werkplek type 3 2 persoonsruimte - werkplek type 4 teamwerkplek - werkplek type 5 open werkruimte 69

70 - werkplek type 6 halfopen werkruimte - werkplek type 7 loungeruimte - overlegplek type 1 ontmoetingsplek - overlegplek type 2 ontmoetingsplek voor meer personen - overlegplek type 3 spreekkamer - overlegplek type 4 vergaderruimte - overlegplek type 5 creatieve ruimte df Sig. (2-tailed) Stiltewerkplek (een af te sluiten werkplek voor 1 persoon, waar geen tot weinig geluiden uit de omgeving merkbaar zijn) 2-persoonsruimte (een af te sluiten werkplek voor 2 personen) Teamwerkplek (een af te sluiten werkplek voor 3 of meer personen) Open werkruimte (een open ruimte voor meerdere personen) Halfopen werkruimte (een halfopen werkruimte voor meerdere personen) Loungeruimte (een halfopen werkplek voor 2 tot 4 personen met het uiterlijk van een bank of café zitje) Ontmoetingsplek (een overlegplek in een open of halfopen ruimte) Ontmoetingsplek voor 6 tot 12 personen (een overlegplek in een open of halfopen ruimte) Spreekkamer (een kleine afgesloten overlegruimte) Vergaderruimte (een grote afgesloten ruimte voor overleg) Creatieve ruimte (een afgesloten ruimte voor brainstormsessies) Equal variances assumed 105,555 Equal variances not assumed 15,250,507 Equal variances assumed 105,575 Equal variances not assumed 18,040,452 Equal variances assumed 105,868 Equal variances not assumed 15,465,848 Equal variances assumed 105,824 Equal variances not assumed 18,635,758 Equal variances assumed 105,573 Equal variances not assumed 16,574,485 Equal variances assumed 105,032 Equal variances not assumed 12,891,088 Equal variances assumed 105,023 Equal variances not assumed 14,878,022 Equal variances assumed 105,057 Equal variances not assumed 14,144,068 Equal variances assumed 105,005 Equal variances not assumed 14,134,010 Equal variances assumed 105,100 Equal variances not assumed 15,699,066 Equal variances assumed 105,003 Equal variances not assumed 16,103,002 70

71 Woonafstand ten opzicht van: - werkplek type 1 1 persoonsruimte - werkplek type 2 Stiltewerkplek - werkplek type 3 2 persoonsruimte - werkplek type 4 teamwerkplek - werkplek type 5 open werkruimte - werkplek type 6 halfopen werkruimte - werkplek type 7 loungeruimte - overlegplek type 1 ontmoetingsplek - overlegplek type 2 ontmoetingsplek voor meer personen - overlegplek type 3 spreekkamer - overlegplek type 4 vergaderruimte - overlegplek type 5 creatieve ruimte Hoe ver woont u van uw werk (standplaats)? Spearman's rho Hoe ver woont u van uw werk (standplaats)? 1-persoonsruimte (een af te sluiten ruimte voor 1 persoon) Stiltewerkplek (een af te sluiten werkplek voor 1 persoon, waar geen tot weinig geluiden uit de omgeving merkbaar zijn) 2-persoonsruimte (een af te sluiten werkplek voor 2 personen) Teamwerkplek (een af te sluiten werkplek voor 3 of meer personen) Open werkruimte (een open ruimte voor meerdere personen) Halfopen werkruimte (een halfopen werkruimte voor meerdere personen) Correlation Coefficient 1,000 Sig. (2-tailed). Correlation Coefficient -,001 Sig. (2-tailed),995 Correlation Coefficient -,125 Sig. (2-tailed),200 N 107 Correlation Coefficient -,159 Sig. (2-tailed),101 Correlation Coefficient -,085 Sig. (2-tailed),383 Correlation Coefficient -,043 Sig. (2-tailed),661 Correlation Coefficient -,048 Sig. (2-tailed),623 71

72 Loungeruimte (een halfopen werkplek voor 2 tot 4 personen met het uiterlijk van een bank of café zitje) Ontmoetingsplek (een overlegplek in een open of halfopen ruimte) Ontmoetingsplek voor 6 tot 12 personen (een overlegplek in een open of halfopen ruimte) Spreekkamer (een kleine afgesloten overlegruimte) Correlation Coefficient,252 ** Sig. (2-tailed),009 N 107 Correlation Coefficient,050 Sig. (2-tailed),605 Correlation Coefficient,050 Sig. (2-tailed),607 Correlation Coefficient -,122 Sig. (2-tailed),212 Vergaderruimte (een grote afgesloten ruimte voor overleg) Correlation Coefficient,006 Sig. (2-tailed),953 Creatieve ruimte (een afgesloten ruimte voor brainstormsessies) Correlation Coefficient -,045 Sig. (2-tailed),643 Woonsituatie ten opzicht van: - werkplek type 1 1 persoonsruimte - werkplek type 2 Stiltewerkplek - werkplek type 3 2 persoonsruimte - werkplek type 4 teamwerkplek - werkplek type 5 open werkruimte - werkplek type 6 halfopen werkruimte - werkplek type 7 loungeruimte - overlegplek type 1 ontmoetingsplek - overlegplek type 2 ontmoetingsplek voor meer personen - overlegplek type 3 spreekkamer - overlegplek type 4 vergaderruimte - overlegplek type 5 creatieve ruimte ANOVA Sum of Squares df Mean Square F Sig. Ontmoetingsplek (een overlegplek in een open of halfopen ruimte) Between Groups 12, ,033 1,979,076 Within Groups 102, ,027 Total 114, Between Groups 23, ,970 3,049,009 72

73 Ontmoetingsplek voor 6 tot 12 personen (een overlegplek in een open of halfopen ruimte) Spreekkamer (een kleine afgesloten overlegruimte) Vergaderruimte (een grote afgesloten ruimte voor overleg) Creatieve ruimte (een afgesloten ruimte voor brainstormsessies) Within Groups 130, ,302 Total 154, Between Groups 15, ,521 1,706,127 Within Groups 147, ,478 Total 162, Between Groups 2,904 6,484,307,932 Within Groups 157, ,579 Total 160, Between Groups 6, ,164 1,069,386 Within Groups 108, ,089 Total 115, Kinderen van 0 tot 1 jaar ten opzicht van: - werkplek type 1 1 persoonsruimte - werkplek type 2 Stiltewerkplek - werkplek type 3 2 persoonsruimte - werkplek type 4 teamwerkplek - werkplek type 5 open werkruimte xx - werkplek type 6 halfopen werkruimte - werkplek type 7 loungeruimte Kinderen van 1 tot 4 jaar ten opzicht van: - overlegplek type 1 ontmoetingsplek - overlegplek type 2 ontmoetingsplek voor meer personen - overlegplek type 3 spreekkamer - overlegplek type 4 vergaderruimte - overlegplek type 5 creatieve ruimte - werkplek type 1 1 persoonsruimte - werkplek type 2 Stiltewerkplek - werkplek type 3 2 persoonsruimte - werkplek type 4 teamwerkplek 73