Esophageal Cancer: Multimodality Treatment Across the Continuum of Care

Transcriptie

1 19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht Esophageal Cancer: Multimodality Treatment Across the Continuum of Care of te wel van A tot Z Els Butter Verpleegkundig specialist gynaecologie UMC Utrecht 1

2 Gail Davidson Christine Smith Elisabeth Wooten 2

3 Inhoud Introductie Anatomie en fysiologie Epidemiologie Preventie Prognose Diagnostiek Behandeling Curatief Palliatief Verpleegkundige & psychosociale zorg Ontwikkelingen 3

4 Anatomie (1) 4

5 eusophaguscarcinoom Plaveiselcelcarcinomen Adenocarcinomen GIST 5

6 19 mei nieuwe patiënten wereldwijd 14,3 per mannen 5,5 per vrouwen 1614 patiënten in nederland Leeftijd jaar 5 jaars overleving = 14% 6

7 460 = 67% 224 = 33% 1159 = 71% 455 = 29% 7

8 Oesophagus 1128 Oesophagus 419

9 Risicofactoren Adenocarcinomen GERD Chronische terugvloed van maagzuur in de slokdarm (refluxziekte) Obesitas BMI > 30 Roken 9

10 Gastroesophageal reflux disease (GERD) Closed sphincter Open sphincter

11 Risicofactoren Adenocarcinomen GERD Chronische terugvloed van maagzuur in de slokdarm (refluxziekte) Obesitas BMI > 30 Roken VS 30 % vd bevolking Ned 12% verwachting % El Harag 2008 The association between obesity and GERD: a review of the epidemiological evidence. Dig Dis Sci Sep;53(9): Epub 2008 Jul

12 Risicofactoren Adenocarcinomen Roken Chronische terugvloed van maagzuur in de slokdarm (refluxziekte) Obesitas BMI > 30 Plaveicelcelcarcinomen Overmatig alcoholgebruik, Roken HPV? Achalasie Bestraling Genetische factoren Een lage consumptie van groente? 12

13 Symptomen Late klachten, bij omvang van > 13 mm Snelle progressieve dysfagie (moeite met slikken) Pijn achter borstbeen Odynofagie (pijn bij slikken) Gewichtsverlies en malaise Anemie Hematemesis en of melaena Maagklachten / braken Heesheid 13

14 Prognose (1) ICD-code: C15 SLOKDARM Relatieve overleving van kankerpatiënten (15 jaar en ouder) in Nederland Aantal jaren na diagnose jaar van diagnose* % 33% 15% 11% 10% 8% 7% 7% 7% 7% 6% % 34% 19% 14% 11% 10% 9% 9% 8% 8% 8% % 37% 19% 14% 11% 10% 9% 9% 9% 9% 8% % 42% 25% 19% 16% 14% geslacht ( )* mannen en vrouwen % 40% 22% 16% 14% 12% 11% 11% 11% 11% 10% mannen % 39% 22% 16% 13% 12% 11% 10% 10% 10% 10% vrouwen % 42% 23% 17% 15% 13% 13% 12% 12% 12% 11% leeftijdsgroep ( ) jaar % 50% 31% 27% 23% 20% 19% 19% 17% 17% 18% jaar % 46% 27% 20% 18% 16% 15% 14% 13% 13% 12% jaar % 46% 27% 19% 17% 15% 14% 13% 13% 13% 13% jaar % 40% 23% 16% 14% 12% 12% 11% 11% 11% 11% 75 jaar en ouder % 30% 14% 10% 7% 7% 6% 5% 6% 6% 5% * gestandaardiseerd naar leeftijdsgroep 14

15 Prognose (2) Stadium bij diagnose / Vroege uitzaaiing Aantal positieve lymfklieren Bij 1/3 curatief behandelden of recidief of meta s binnen 5 jaar Operatie niet radicaal in 30%

16 Diagnostiek Lichamelijk onderzoek vermagering path. halsklieren stridor heesheid grote, hobbelige lever 16

17 Diagnostiek Lichamelijk onderzoek CT scan Uitwendige echo EUS endoscopic ultrasound 17

18 Endo - echo scopie 18

19 Endoscopic image of Barrett's adenocarcinoma using high resolution endoscopy. GI Motility online (May 2006) doi: /gimo45 19

20 Diagnostiek Lichamelijk onerzoek CT-scan Endoscopie en bioptie Uitwendige echografie hals EUS endoscopic ultrasound MRI Pet -scan ECG, X-thorax, longfunctie, lab 20

21 Stadiering Stadium Uitgebreidheid tumor en uitzaaiingen Verdeling bij diagnose (%) Stadium I (T1 N0 M0) Stadium IIa (T2-3 N0 M0) Stadium IIb (T1-2 N1 M0) Stadium III (T3-4 N1 M0) Stadium IV (elket&n M1) Onbekend De tumor beperkt zich tot de slokdarm. De tumor is operabel. Behandeling opzet curatief Tumor heeft zich uitgebreid in de omliggende structuren, of is uitgezaaid naar de regionale lymfeklieren. Soms komen patiënten nog in aanmerking voor een op genezing gerichte behandeling. Er zijn uitzaaiingen op afstand. Alleen palliatieve behandeling is mogelijk. Bij deze grote groep patiënten is op grond van leeftijd of conditie geen aanvullend onderzoek naar de uitgebreidheid van de tumor gedaan (NKR, 2004 & Hamilton & Aaltonen, 2000)

22 Bron: NKI AvL 22

23 Behandeling premaligne afwijkingen en kleine tumoren Endoscopische mucosa resectie (EMR) 23

24 Behandeling: indien geen meta s Chirurgie Conventioneel: Transthoracaal Transhiathaal Minimaal invasieve scopische technieken Robot; da Vinci methode 24

25 (Neo) adjuvante behandeling Geen standaard behandeling volgens nat. richtlijnen Doel: Langere overleving & minder klachten ECX epirubicin, cisplatin, capecitabine(xeloda ) Chemo radiatie indien OK geen optie 25

26 Multidisciplinaire voorbereiding Voorbereiding op een grote operatie Voeding Trainingsprogramma Conditieverbetering / longfunctie Voorlichting Bron: Gezonder beginnen aan de operatie Lemmen

27 Conventionele Chirurgie Transthoracaal Transhiathaal 27

28 28

29 29

30 Minimaal invasieve scopische technieken da Vinci methode met de robot 30

31 De robot bij de patiënt 31

32 32

33 Complicaties operatie Respiratoir 15-20% Cardiaal 15-20% Vernauwing van de anastomose 20% Sepsis 10% Mortaliteit 1 e 30 dagen in afgelopen 20 jaar terug van 8,3% naar 3,1% Fisicello, P. M., Patti, M. G. (2008, August). Esophageal Cancer. emedicine.medscape.com {Carcinomas of the Gastrointestinal Tract}, accessed 12/29/2008 Gockel, I, Sultanov,FS, Goenner, U, Junginger, TH. BMC Cancer, 7:114. ttp:// 2407/7/

34 Postoperatieve aandachtspunten Pijn Misselijkheid Dumping syndroom Gewichtsverlies Overtollig hoesten Recurrens parese Vermoeidheid Veranderingen smaak, geur, 34

35 Gemetastaseerde ziekte Chemotherapie in onderzoeksverband Radiotherapie Locale behandeling: brachytherapie stent plaatsing PEG / Jejunostomie 35

36 Psychosociale zorg Kwaliteit van leven / eten Schuldgevoelens Onzekerheid prognose Veranderd body image Depressie Slaapstoornissen Maatschappelijke en sociale gevolgen vd ziekte Levensvraagstukken 36

37 Onderzoek & ontwikkelingen Meta-analyse pre operatieve chemo: 16 trials (4000pt) verbetering 5 jaarsoverleving 4,3%. Voor adenoca is dat 7% Gebski et al, Lancet Oncol 8: ; 2007 POET studie: vergeleken A chemo en chirurgie versus B chemo rad en chirurgie. LOGIC FIII(IKO) capecitabine plus oxaliplatin met/ zonder lapatinib TRACC (UMCU 2009) Esophagus stamcel transplantatie Tumor necrose factoren 1. 3 x chemo x RT in combinatie met cetuximab 3. Operatie 4. 3 x chemo 37

38 Preventie Niet roken Geen alcohol Gewichtsbeheersing Voorlichting 38

39 Dank aan Stichting Oncowijs & Carlo Schippers NP i.o. GE oncologische chirurgie UMC Utrecht 39