Hurks werkt aan complexe binnensteden. Doe je mee? Voor stages, afstuderen of een baan: bel

Transcriptie

1

2 Hurks werkt aan complexe binnensteden. Doe je mee? Voor stages, afstuderen of een baan: bel

3 Inhoudsopgave Colofon Eindredactie & vormgeving: John Heijmans Tim Kloet Advertenties: BPF Bouwinvest (hoofdsponsor) RO groep (hoofdsponsor) Bouwkunde Bedrijven Dagen Brink groep Continu Engineering Heembouw Heijmans Hurks Bouw & Vastgoed Maandag Trivoor bouw en infra Vacaturecme.nl Vaspro Inhoudsopgave Studievereniging of CoUrsE! Voorwoord...4 Nieuws en mededelingen...5 Innovation Playground 2007, door I. Schreuder...6 Gezocht: Investeerder, Studiereis CME 2008, door R. Drijfhout van Hooff...8 Ie LUSTRUM - 5 jaar Studievereniging of CoUrsE!, door alumni...9 Studenten katern Waardeoptimalisatie in duurzame woningbouw, door C. Smeets...12 Advertentieacquisitie: Dennis Bakker, tel , . dennisbakker@studievereniging.com Oplage: 500 exemplaren Abonnement: Jaarabonnement!ntervisiE EUR 9,95 voor twee uitgaven, abonneren via abonnement@studievereniging.com Drukwerk: de Witte, Eindhoven Foto voorpagina: Koen Moons Bestuur of CoUrsE! : Jelmer Kooij (Voorzitter) Twan Spanjers (Secretaris) Koen Moons (Penningmeester) Dennis Bakker (Commissaris PR) Ilona van Miltenburg (Com. Onderwijs) Adresgegevens: of CoUrsE! Studievereniging voor CME TU/e Vertigo vloer 8 Postbus MB Eindhoven info@studievereniging.com Thema katern interview: Heijmans Full service strategie, door J. Heijmans en T. Kloet 14 No price war but a Battle for Ambidexterity, door I. Verlinden 19 Klant blijft belangrijkste speler in het bouwproces, door F. van Gassel 22 Column: Constructieve veiligheid: Hot issue voor integrale benadering, door B. van Eekelen 26 PPS Constructies, krijgt elke partij wat gewenst is?, door J. Gulden 29 Functioneel specificeren: wie vraagt die wint, door S. Vermeulen 31 Change management, door: W. van den Bouwhuijsen 35 Hoe in een bouwbedrijf de toegevoegde waarde voor de klant centraal staat, door D. Versteeg 38 3

4 Voorwoord Voorwoord Geachte lezer, Ik mag nu als voorzitter van onze studievereniging het 8ste exemplaar van de!ntervisie presenteren. In samenwerking met actieve leden van het vorige bestuur is het gelukt om deze nieuwjaarseditie op tafel te krijgen. Deze editie omvat het thema klantgerichtheid. In de bouwwereld krijgen wij allemaal te maken met de mensen waar wij opdrachten voor uitvoeren, de klant. Uiteindelijk gaan we niet zelf de vruchten plukken van onze ontwikkelingen maar deze klant wel. We hopen met behulp van de schrijvers vooral veel discussie op te werpen over het onderwerp. Want wie is nou uiteindelijk de klant? Hoe moeten we deze klant behandelen in het gehele bouwproces? Buiten het thema zijn er nog vele andere interressante stukken te lezen in deze IntervisiE!. Er zullen 3 alumni een boekje open doen over hun opgedane ervaringen en de bijdrage daarin van onze opleiding. Tevens staat er dit jaar een geweldige studiereis voor Of CoUrsE! leden op het programma. Onze opleiding zal voor het eerst een ander continent gaan bezoeken, namelijk een 12 daagse excursie naar Singapore en Kuala Lumpur. De voorzitter van de reiscommisie; Rolf Drijfhout van Hooff, zal in deze IntervisiE! hier meer informatie over geven. Tevens viert onze vereniging dit jaar een jubileum! Dit is het eerste lustrum dat onze vereniging kent. In het voorjaar van 2008 zal een enthousiast team verschillende lustrumactiviteiten organiseren voor leden, alumni en toekomstige studenten. Hierbij zullen studenten ook op een interessante maar vooral leuke manier in contact komen met het bedrijfsleven. Het vijfde bestuur van of CoUrsE! hoopt op een grote opkomst bij deze lustrumviering. Ik zal jullie niet langer de aandacht ontnemen en jullie de kans geven om te genieten van al dat ons verenigingsblad te bieden heeft. Met vriendelijke groet, namens het vijfde bestuur van of CoUrsE! Jelmer Kooij Voorzitter of CoUrsE!

5 Nieuws & mededelingen Nieuws & Mededelingen Nieuw bestuur (26 september 07) Tijdens de Algemene Leden Vergadering van 26 september 2007 is het vijfde bestuur van studievereniging of CoUrsE! geinstalleerd. Enthousiast en vol nieuwe plannen zijn Jelmer, Twan, Koen, Dennis en Ilona vastbesloten er een mooi jaar van te maken.! Bowlingavond (18 oktober 07) Op donderdagavond 18 Oktober heeft de studievereniging een bowlingavond georganiseerd voor haar leden in het Mega Blowling Centrum in Eindhoven. We mogen wel stellen dat dit een geslaagde avond was waar het bier rijkelijk vloeide. Op wat kleine incidenten na, dat mensen met bowlingbal en al de baan opvielen bijvoorbeeld, hebben de leden van of CoUrsE! zich ook erg netjes gedragen. Na het bowlen hebben we met zijn allen café Thomas op het statumseind onveilig gemaakt. Dat hier en daar wat bier gesneuveld is maakte de avond niet minder gezellig, en de overname van het podium was succesvol. Al met al een zeer geslaagde en gezellige avond, we hopen snel weer een activiteit als deze te kunnen organiseren.! Brink groep middag (15 november 07) Op deze middag hebben de heren Jos van Boxtel en Erik van Alphen hun afstudeerprojecten nader toegelicht. Het was uiteindelijk een informatieve middag waar Brink Groep de mogelijkheid kreeg om zich te profileren naar onze studenten toe, en waar beide afstudeerders hun onderwerp hebben toegelicht. Het hele spektakel werd afgeloten met een borrel in de Skybar, waar ook verschillende leden van of CoUrsE! van een drankje hebben genoten.! Innovation playground 2007 (28-29 november 07) Op woensdag 28 november en donderdag 29 november hebben 7 CME studenten de TU/e vertegenwoordigd op Innovation playground in Den Haag. Twee CME ers zijn hierbij in de prijzen gevallen. Wij willen hierbij Maaike Wolfs en John Heijmans feliciteren met hun winnende business concepten. De prijzen zijn een excursie naar Ben and Jerry s en een ontmoeting met Haskoning in London. Een verslag van dit 24-uurs project is ook te vinden in deze Intervisie.! Afgestudeerden Construction Management and Engineering Studeren begint uiteindelijk met de intentie om het felbegeerde diploma te halen. Afgelopen jaar zijn er weer vele studenten geweest die dit papiertje gehaald hebben. Namens of CoUrsE! willen we dan ook deze afgestudeerde leden van harte feliciteren met het behaalde resultaat. Studenten (datum van Afstuderen) C.E.M. Antonissen ( ) T. van Leengoed ( ) C.S. van Monfort ( ) T. van Helmond ( ) C.J. Schouten ( ) A.A. van Nordennen ( ) W.M.M. Frijns ( ) K. Kerstens ( ) J.J.P.A. Appelhof ( ) R.J.A. Heintz ( ) P. Bertrams ( ) J. Hagen ( ) J.F.S. de Bruijn ( ) F.F.H. Griemink ( ) J. Wit ( ) R.J. Haesenbos ( ) M.E.M. Schäffner ( ) W.H.Poelstra ( ) Wij wensen hen veel succes in hun carrière.! 5

6 Nieuws & mededelingen Innovation Playground 2007 Tekst: I.C. (Inge) Schreuder, student CME Op woensdag 28 november was het zover; Innovation Playground ging van start! Vanuit het project Entrepreneurship werden we verwacht hieraan deel te nemen om inspiratie op te doen voor het schrijven van ons business plan, maar ook om de TU/e te promoten. Uiteindelijk zijn we met zeven CME-ers naar Den Haag vertrokken om in het ADO Den Haag stadion 24 uur door te brengen. Nieuwjaarsreceptie (9 januari 08) Op woensdagmiddag 9 januari rond een uur of 4 wordt er een nieuwjaarsreceptie georganiseerd op vloer 5. Hier kunnen alle leden elkaar een gelukkig nieuwjaar wensen. Ook kan er worden doorgesproken wat er bij iedereen onder de boom heeft gelegen. Al met al zal het een gezellige bijeenkomst worden waar iedereen elkaar weer even kan zien.! ALV of CoUrsE! (20 februari 08) Op woensdagmiddag 20 februari staat een algemene leden vergadering gepland. Waarin we verschillende dingen ter stemming zullen voorleggen aan de leden. Na deze AlV wordt er een borrel georganiseerd zodat de leden elkaar weer eens tegen kunnen komen.! Lustrumweek (25 t/m 28 maart 08) Studievereniging of CoUrsE! bestaat met ingang van dit jaar al weer vijf jaar. Dit heugelijke feit zullen wij als 5e bestuur natuurlijk niet ongemerkt voorbij laten gaan. Daarom organiseren wij gezamenlijk met een aantal actieve leden van 25 t/m 28 maart een aantal activiteiten. In deze week willen we groots onze eerste lustrum met sponsoren, leden en alumni vieren. Nadere informatie over de precieze indeling zal niet lang op zich laten wachten wachten! Alumni! hou rekening met het vrijnemen voor een dagdeel in deze week, jullie aanwezigheid zal alles behalve onopgemerkt gaan! Wij als 5e bestuur van onze studievereniging hopen op een zeer grote opkomst!! Innovation Playground Innovation Playground is een onderdeel van de Inspiration Week georganiseerd door Crosspring. Crosspring is een international georiënteerd bedrijfsontwikkeling platform dat zich richt op ambitieuze organisaties en het mogelijk maken van het optimaal ontwikkelen en exploiteren van hun groei. In deze week worden bedrijven met innovatieve ideeën gepresenteerd aan andere bedrijven, studenten en kinderen om zo een interactie te bewerkstelligen. Het doel is om zo veel mogelijk nieuwe (innovatieve) ideeën te ontwikkelen en relaties te leggen voor de toekomst. Innovation Playground vormt hierin een onderdeel waarin door studenten in 24uur concepten worden ontwikkeld die mogelijk van belang zijn voor de deelnemende bedrijven ( Start De avond begon met het kennismaken met alle studenten die de 24uur zouden gaan volbrengen. De groep bestond uit ongeveer 70 studenten die zich allemaal persoonlijk moesten voorstellen om zo te oefenen jezelf te presenteren voor een grote groep. Voor de meeste studenten was dit niet vreemd of lastig, maar voor enkele studenten was het nog wat lastiger voor de grote groep wat te vertellen. Daarna werden we in groepen ingedeeld waarmee we gedurende 24uur concepten zouden gaan ontwikkelen. foto: deelnemende CME-studenten 6 foto: prof. dr. L. Verhoef

7 Nieuws & mededelingen De eerste taak was de Corporate value van je bedrijf te creëren. Dit bestaat uit de gemeenschappelijke naam, de competenties van de werknemers, de missie, de visie en de scope van het bedrijf. Daarnaast moest de interne organisatie geregeld worden, wie neemt de leiding (CEO), wie zal zich richten op de financiën (CFO) en wie houdt zich meer bezig met de interne organisatie (CMO). Gezien alle CME studenten het vak Entrepreneurship hebben gevolgd dit semester was dit geen onbekend terrein. Voornamelijk out of the box denken is een van de kwaliteiten van studenten waar de Innovation Playground zijn hoop op heeft gevestigd. De meeste werknemers binnen een bedrijf denken al snel in hun eigen werkgebied, met de bijbehorende belemmeringen en vooroordelen. Tijdens de 24uur kregen we dan ook probleemvraagstukken vanuit het bedrijfsleven die op dit moment een probleem vormen. Het zijn hedendaagse vraagstukken waarop innovatieve nodig zijn die door de bedrijven zelf lastig gecreëerd kunnen worden. Lezingen en workshops Voordat er gestart werd met het creëren van concepten werden er een aantal lezingen/ workshops gegeven. Een van de lezingen werd gegeven door Dennis Cheek van de Kaufmann foundation( Een Amerikaan die zelf veel ervaring heeft met het opstarten van een onderneming. Hij is eigenaar van vele successen, maar heeft ook tegenslagen gekend. Hierna werd er gestart met workshops die ons de basis gaven voor het opzetten van een concept. Voor ons niet nieuw, waardoor het lastig was om rond 4:00uur s nachts wakker te blijven. Maar gelukkig kregen we voldoende broodjes kroket, chips, snickers en cola om onze ogen open te houden. Voor de concept ontwikkeling diende we het volgende op te stellen:!? Wat is de aanleiding en welke oplossing zoek je daarvoor? MS Wat is de markt en zijn oplossing? M De markt wat verder uitgewerkt. S De oplossing wat verder uitgewerkt. O Hoe ga je dit organiseren? Wie neemt de finan ciën op zich, wie de verantwoording etc. V Wat is de value? Wat is de investering? Wat en wanneer krijgt de investeerder terug? Deze informatie diende we aan het einde van de nacht te presenteren in de vorm van een pitch. Een één minuut durende presentatie waarin je de investeerder moest overtuigen. Case Royal Haskoning Als groep hadden we s nachts de opdracht gekozen van Royal Haskoning. Hier stond de grote hoeveelheid regenval van de laatste jaren centraal, waardoor de riolen het water vaak niet meer aankunnen. Er staat vaker een grote hoeveelheid water op de straten, waarvoor men naar een oplossing zocht. Wij hadden een innovatie oplossing door het te veel aan water met het procse van electrolise om te zetten in waterstof. Deze stof kon hierna worden omgezet in brandstof, wat geëxploiteerd werd aan Shell. Zo werden twee problemen tegelijk opgelost: de overvloed aan water en de nood voor kunstmatige brandstoffen. Uiteindelijk zijn vier studenten van het vak Entrepreneurship uit Eindhoven in de prijzen gevallen met de concepten die zij gecreëerd hebben! Afsluiting Het was een mooie ervaring, waarin ik vooral geleerd heb hoe belangrijk een pitch is ter presentatie van je concept. Je moet in één minuut duidelijk kunnen maken wat de kern is van je concept en waarom een investeerder geld zou moeten investeren. Daarnaast is het altijd leerzaam om met andere studenten van andere studierichtingen samen te werken. Zeker een aanrader om volgend jaar mee te doen als student van het vak Entrepreneurship!! foto: Eindhovense studenten met winnende concepten MS werd vergelijken met de situatie dorst/water. Wanneer je dorst hebt ga je water drinkt. De oplossing diende duidelijk relatie te hebben met het probleem. O werd als zeer belangrijk aangeduid, want zonder steun zul je het concept niet van de grond krijgen. Hoe organiseer je de investering, de groei en blijvende steun. foto: prof. dr. L. Verhoef 7

8 Nieuws & mededelingen Gezocht: Investeerder Studiereis Construction Management and Engineering Tekst: R. (Rolf) Drijfhout van Hooff, voorzitter studiereiscommissie Na een succesvolle studiereis naar Roemenie vorig jaar heeft studievereniging Of CoUrsE! ook dit jaar weer een reiscommissie samengesteld. De studiereiscommissie bestaat uit 7 enthousiaste leden. De commissie heeft het voornemen een veertiendaagse studiereis naar Singapore en Maleisië te organiseren. De voorbereidingen voor deze verre studiereis zijn dan ook al in volle gang. Tijdens de voorbereidingen van studiereis is duidelijk geworden, dat er voor CME studenten in Singapore en Maleisië genoeg te beleven is op het gebied van, procesmanagement, engineering, stedelijke vernieuwing en projectmanagement. Een interessant proces in Maleisië is het initiatief om een nieuwe stad (bij Johor) te bouwen twee keer de grote van Singapore, waar een investering noodzakelijk is van ongeveer $105 miljard. Om dit mogelijk te maken creëert de regering van Maleisië een gunstige omgeving voor investeerders. Zo hoeven nieuwe buitenlandse investeerders de eerste tien jaar geen belasting te betalen en mogen ze ongelimiteerd gebruik maken van buitenlandse werknemers. Een ander interessant project is de oprichting in 1995 van de stad Putrajaya, in principe ook opgebouwd uit het niets om Kuala Lumpur te ontlasten, en inmiddels het politieke centrum van Maleisië. In Singapore wordt in tegenstelling tot Nederland, maar zelden herstructurering van stedelijke gebieden toegepast, daar wordt bijna altijd gekozen om nieuw land aan te winnen (door middel van het opspuiten van land). In de lijn van deze activiteiten / processen is het thema van de studiereis: Investing in value creation met als subtitel: Analyses and reconstructions of processes. Het doel van de reis is om inzicht te verkrijgen van verschillende stakeholders welke betrokken zijn in complexe projecten in Singapore en Maleisië. Hierbij kan men denken aan (semi)-overheden, multinationals, lokale ondernemers en bewoners. Tevens willen wij meer te weten komen over de (onderlinge) belangen van de verschillende partijen en hoe zij waarde creëren door te investeren in complexe projecten. Door de processen te analyseren en te reconstrueren, is het de bedoeling de verschillende belangen en afwegingen, binnen dergelijke processen, inzichtelijk te krijgen. Het inzichtelijk maken van deze processen zal gebeuren op basis van verschillende casestudies. De casestudies zullen allen deels met elkaar in relatie staan. Onderwerpen van de verschillende casestudies zijn: Trends in ontwikkeling; Strategische kwesties; Wie is wie, stakeholder analyse; Aanwinning van nieuwe gronden; File problemen Met behulp van verschillende casestudies willen wij de opgedane ervaring en kennis delen met het Nederlandse bedrijfsleven en de TU/e. De onderwerpen van de casestudies zijn in overleg met dhr. Prof. Dr. Ir. W.F. Schaefer en dhr. Dr. M.G. Brown worden vastgesteld. Deze zullen ook de kwaliteitsbewaking doen voor de verschillende cases. De resultaten hiervan worden gebundeld in boekvorm en tegen betaling aangeboden aan vooraf gecontacteerde bedrijven. Mocht u of uw bedrijf interesse hebben in een exemplaar kunt u altijd contact met de studievereniging opnemen. foto: foto: Singapore Central Business District (CBD) foto: foto: Petronas Towers 8

9 Lustrum artikel I e LUSTRUM - 5 jaar Studievereniging of CoUrsE! Alumni aan het woord De studie Construction Management and Engineering, voorheen Construction Management and Urban Design, is enkele jaren terug opgestart aan de TU/e. Deze relatief jonge studie heeft ook haar eigen studievereniging, of CoUrsE!, welke dit jaar haar eerste lustrum viert. In het kader van dit Eerste Lustrum besteden we in deze en volgende editie van de!ntervisi aandacht aan enkele belangrijke zaken voor de vereniging en de opleiding. Een belangrijke groep voor zowel de studie als de vereniging zijn de studenten/leden. In deze!ntervisie komen enkele oud-studenten aan het woord. Zij vertellen over hun studie, carrière en band met de vereniging. Mijn naam is Hylke Hellinga, ik ben afgestudeerd in 2004 en werk tegenwoordig bij Draaijer en Partners in Bunnink. Dit is een onafhankelijk adviesbureau op het gebied van huisvesting, project- en procesmanagement. Mijn werk bestaat voornamelijk aan het (mede) begeleiden en aansturen van projectorganisaties voor complexe gebiedsontwikkelingen. Binnen deze projectorganisatie wordt o.a. gewerkt aan het begeleiden van (stedenbouwkundige) planontwikkeling, contractvorming met ontwikkelende partijen, ruimtelijke ordeningsprocedures, communicatie naar bewoners en belanghebbenden, financiële projectbewaking en (politieke) besluitvorming. De opleiding CME heeft mij geholpen structuur en overzicht aan te brengen in situaties die aan het begin onoverzichtelijk en complex zijn. Door voor jezelf en (met) anderen een stappenplan te bedenken ontstaat er grip op het proces en de te nemen beslissingen, ongeacht de inhoud van deze beslissingen en oplossingen. Tijdens de projecten in de studie begonnen we vaak met niets en aan het eind hadden we met z n allen toch altijd iets bereikt. Hylke Hellinga, Procesmanager Draaijer en Partners Ik wordt gedreven in mijn werk door de afwisseling en uitdaging. De dynamiek van het werken met (verschillende) mensen zorgt ervoor dat elke dag anders is. Daarnaast geeft het een kick dat de samenwerking uiteindelijk leidt tot zichtbare resultaten die vervolgens ook nog gaan functioneren zoals van te voren was bedoeld. Het in projecten werken met een groep studenten waardeer ik achteraf het meest in de opleiding die ik gehad heb. In deze projecten leer je vaardigheden op het gebied van samenwerken en communiceren en hadden we veel contact met het bedrijfsleven. Hierdoor had ik tijdens de studie al de mogelijkheid om in de keuken te kijken bij echte projecten en organisaties. Ik zie dat soortgelijke studies tegenwoordig op elke Universiteit en Hogeschool wordt aangeboden en er kennelijk behoefte is aan specialistische generalisten. Hiermee bedoel ik professionals die opgeleid zijn om in complexe projecten en organisaties te werken met een grote diversiteit aan werkzaamheden en benodigde specialisten. Het werk vraagt echter ook om vaardigheden en ervaring, waarbij met name het laatste in elke opleiding lastig is in te passen. Ik heb echter geen kant en klaar beeld van hoe het bedrijfsleven specifiek tegen de opleiding aankijkt. Mijn ervaring met of CoUrsE is dat ze na de oprichting zijn volgroeid tot een volwaardige studievereniging. In de afgelopen jaren is het contact met de vereniging gebleven, wat onder andere heeft geleid tot projectbezoeken en gastcolleges. Door het werk is het contact met de TU/e wat afgenomen, maar blijft de binding bestaand. of CoUrsE! draagt hier zeker aan bij.! 9

10 Lustrum artikel Sinds het afstuderen in maart 2005 aan de TU/e met als afstudeerrichting CME, ben ik inmiddels geruime tijd werkzaam als projectontwikkelaar van de BVR-Groep in Roosendaal. Deze bouwende projectontwikkelaar ontwikkelt en realiseert met name woning- en utiliteitsbouw in de regio Zuid West Nederland en is in Nederland een middelgrote speler op de markt. Als ontwikkelaar bij de BVR-Groep is het de taak om uiteindelijk bouwproductie te leveren aan de eigen bouwdivisie door middel van risicodragende grondposities en/of samenwerkingsverbanden. Bij BVR- Groep is hierbij één ontwikkelaar voor het gehele traject vanaf de ideefase tot het moment van bouwvergunning betrokken. Hierbij is de ontwikkelaar verantwoordelijk voor zowel het planologische-, ontwerp-, financiële- en verkooptraject. Projectontwikkeling is door deze diversiteit een spannend vak. De passie voor het ontwikkelingsvak ligt er dan ook voor mijzelf om producten te ontwikkelen welke een optimale mix zijn van (afzet-)markt, kwaliteit, tijd en (verkoop-)prijs, maar ook producten welke een optimaal woonof gebruiksgenot leveren voor de eindgebruiker. De passie voor het ontwikkelingsvak wordt dan ook steeds groter, omdat ik met steeds meer facetten van het proces ervaring heb opgedaan en hierdoor het spel zelfstandiger en met meer inhoud kan spelen. Marco Bakx, Projectontwikkelaar BVR-Groep Het breed scala van werkzaamheden sluit zeer goed aan bij de opleiding van CME. Allereerst is door het brede vakkenpakket met zowel bedrijfskundige als bouwkundige vakken een goede theoretische basiskennis opgedaan. Ten tweede wordt, ten opzichte van de eerder door mij afgeronde HTS-opleiding, de meer wetenschappelijke en academische benadering als positief ervaren (het out-of-the box denken, het werken in projectgroepen en de zelfstandigheid). Tenslotte blijkt het procesmatige denken, wat tijdens de opleiding CME ontwikkelt is, een groot voordeel. Een beter inzicht in partijen, hun belangen en onderlinge relatie leveren een bijdrage in het optimaliseren van de procesgang en het eindproduct. Samenwerking, communicatie en het onderhouden van contacten spelen een grote rol in de werkzaamheden van de projectontwikkelaar. Om deze eigenschappen te ontwikkelen ligt er een belangrijke rol bij de studieen studentenverenigingen. Ondanks dat ik zelf geen bestuursfunctie heb betrokken bij een dergelijke vereniging, kan ik het belang van deze verenigingen onderstempelen. OfCouse! en FutureSite zijn ontmoetingsplaatsen die voor de huidige studenten én alumni van CME een belang moeten (blijven) spelen. Als FutureSite jaargang 2005 (en het 2e bestuur van OfCourse!) willen we deze traditie in ieder geval jaarlijks in stand houden. Jongstleden oktober zijn we wederom een weekend met 12 alumni de Brusselse manier van bouwen en het Bourgondisch leven gaan onderzoeken Dit om met elkaar weer eens bij te praten over de ontwikkelingen van iedereen en de gang van zaken bij de verschillende werkgevers, waarbij het de verwachting is dat we elkaar in het werkgebied toch tegen gaan komen. De bouwwereld blijft immers een klein wereldje!! 10

11 Lustrum artikel Hoi, mijn naam is Jos Appelhof en ik ben afgelopen zomer afgestudeerd aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) waar ik de richting Construction Management & Engineering (CME) heb gevolgd. Deze opleiding was vooral gericht op proces- en projectmanagement van multidisciplinaire projecten. Vanaf 1 oktober van dit jaar ben ik in dienst bij de BAM Groep, waar ik als trainee aan de slag ben gegaan voor de komende twee jaar. Binnen het traineeprogramma krijg je de mogelijkheid om binnen vier verschillende werkmaatschappijen een half jaar actief te zijn. Het programma van de BAM spreekt mij erg aan, omdat ik op deze manier binnen verschillende disciplines bij uitdagende projecten kan werken. Op deze manier kun je na twee jaar een goede keuze maken welke richting je binnen het bedrijf op wilt. Het is een mooie stap tussen enerzijds de studie en anderzijds het werkende leven. In het tweejarige traineeprogramma word je verder opgeleid om uiteindelijk in een leidinggevende functie terecht te komen. Het programma sluit goed aan op de opleiding CME, omdat je met multidisciplinaire projecten bezig bent en werkt binnen verschillende disciplines van het bedrijf. Jos Appelhof, Trainee BAM Groep Op dit moment ben ik actief binnen BAM Rail, een onderdeel van BAM Infra. Samen met een projectteam ben ik bezig met het opstarten van een groot onderhoudsproject aan het spoor. Binnen het team krijg je direct bepaalde verantwoordelijkheden en dat bevalt me erg goed. Na deze eerste periode is het de bedoeling dat ik een half jaar voor Interbeton in het buitenland ga werken. Er zijn voldoende internationale mogelijkheden binnen het traineeprogramma en dat sluit goed aan bij mijn ambities om uiteindelijk in een leidinggevende functie terecht te komen. De sfeer binnen het bedrijf is vanaf dag 1 al erg goed en wat ik persoonlijk erg fijn vind is dat je alle mogelijkheden krijgt om eigen initiatieven te nemen, maar dat wordt ook wel van een trainee verwacht! Ruim drie jaar geleden ben ik begonnen op de TU/e. CME was toen een relatief nieuwe studie en de studievereniging Of Course was nog klein, maar toch al behoorlijk actief. Als lid van Of Course ben ik niet heel erg actief geweest, maar heb wel regelmatig één van de maandelijkse borrels of feestjes bijgewoond. De groep CME-ers was niet heel erg groot, waardoor je iedereen persoonlijk kent en daaruit is een mooie vriendengroep ontstaan. Het is tevens het begin van je netwerk in de bouwwereld, omdat iedereen bij andere bedrijven gaat werken heb je meteen al contacten bij verschillende bedrijven. Als je werkt merk je al snel dat het hebben van een groot netwerk erg waardevol kan zijn! Tijdens mijn studie en de master projecten ben ik regelmatig in contact gekomen met bedrijven in de bouwwereld. Dit contact tussen studenten en bedrijven is erg belangrijk, zowel voor de studenten, om een beeld te krijgen van verschillende bedrijven als voor de bedrijven die kennis kunnen maken met potentiële toekomstige werknemers. Het bedrijfsleven staat naar mijn mening erg positief tegenover de studie CME, omdat je, met de nodige technische achtergrond, juist opgeleid bent voor het managen van projecten en processen in een bedrijf. Deze combinatie tussen techniek en management is een prima basis om uiteindelijk een succesvolle leidinggevende functie te vervullen in de bouwwereld!! 11

12 Afstudeer artikel CME Waardeoptimalisatie in duurzame woningbouw Tekst: C.J.P.A. (Charles) Smeets, student CME, afstudeerbedrijf: Ecofys Wat is de waarde van een duurzaam huis? Duurzaam is duur wordt vaak gezegd, maar is dat ook zo? Je kunt in je eigen energie voorzien, zodat je niet afhankelijk hoeft te zijn van energie levering uit politiek instabiele regio s. Het is door het intelligente ontwerp erg comfortabel en zoals mijn onderzoek zal uitwijzen; ook nog goedkoper. Bij Mastercard zouden ze scanderen: Priceless! Tijdens mijn afstuderen bij Ecofys, ben ik op zoek naar de waarde van duurzaamheid en manieren om dit ten gelde te maken. Ik zoek daarbij naar nieuwe organisatievormen van duurzaam wonen, die betaalbaar zijn voor particulieren en goed renderen voor investeerders. Afstuderen begint volgens mij met een bevlogenheid, je ontdekt een thema of een knelpunt dat je prikkelt om verder onderzoek naar te verrichten. Zo ontstaat de ambitie om een half jaar met dit onderwerp aan de slag te gaan. Daarna kom je in een fase waarbij je informatie uit alle mogelijke gaten en kieren trekt, om deze vervolgens te verwerken tot een ontwerp en een afstudeerscriptie. Voor mij kwam deze bevlogenheid bij het zien van de documentaire van Al Gore, waarbij ik direct de vertaalslag probeerde te maken van de milieu problematiek naar mijn studie. Ik werd steeds weer uitgedaagd door nieuwe vragen: Waarom worden er nog huizen gebouwd die fossiele brandstoffen verstoken? Olie en aardgas raken op, hoe gaan we in de toekomst onze gebouwen dan verwarmen? Hoe is het mogelijk dat we de woningvoorraad van 2050 bouwen met installaties die we dan niet meer kunnen gebruiken en zijn die gebouwen dan nog iets waard? Ik werd steeds weer uitgedaagd door nieuwe vragen Kortom, genoeg uitdagingen waarmee je aan de slag kunt. Ik verdiep me in de waarde van duurzaamheid en ben geprikkeld door de vraag: wat is de waarde van een duurzaam huis voor de woonconsument? Hierbij zoek ik naar een optimum over de levenscyclus van het object. Mijn overtuiging daarbij is dat een ecologische verandering zal volgen uit economische overwegingen. Een betere waardepropositie zal de aanleiding zijn voor consumenten om duurzame producten aan te schaffen. Een huis is voor de meeste mensen het voornaamste bezit. Bij het kopen van een huis kijken mensen naar hun wil om te kopen en tijdens het wonen in een huis naar het comfort dat het huis ze biedt. Dit onderscheid is van belang wanneer men kijkt naar de waarde van producten of diensten. Willen is een afweging voordat iets eigendom is, een zogenaamde pre-purchase evaluatie. Wanneer iets in bezit is, vind er een post-purchase evaluatie plaats, waarbij gekeken wordt naar de mate waarin het product voldoet aan de wens. Tijdens de koop wordt er onder andere gelet op locatie, esthetische waarde, nabijheid van voorzieningen en pas veel later worden kosten in onderhoud en energie meegenomen; die het comfort garanderen. In Nederland zijn de woonlasten als percentage van het besteedbaar inkomen voor Europese begrippen nog relatief laag. Elders in Europa ligt dit procenten hoger en de verwachtingen zijn dat in toenemende mate gelijk zal worden. Een groter deel van het besteedbare inkomen van mensen zal dus op gaan aan wonen. Wanneer het mogelijk is om de woonlasten te verlagen, blijft er meer geld over voor andere behoeften en voor leuke dingen, de vraag naar goedkope huisvesting blijft dus actueel. In de woningbouw is er een sterke focus op transactieprijs, bij nieuwe projecten wordt gekozen voor goedkope alternatieven die de transactieprijs laag houden en de winst voor de ontwikkelaar vergroten. Dat deze goedkopere alternatieven over de levensduur van het project of het systeem duurder blijken te zijn, blijft daarbij onderbelicht. Dit probleem wordt steeds vaker erkend in de bouw en krijgt in toenemende mate aandacht. Bij het wonen in een huis wordt het wooncomfort gewaardeerd, mensen willen een woning die veilig en comfortabel is, waarbij alle installaties en apparaten het vanzelfsprekend doen. De energievraag van een huis bij dit hoge comfortniveau neemt nog steeds toe. Het voldoen aan de energievraag begint een erg kostbare aangelegenheid te worden. Met de stijgende energieprijzen zullen de energielasten een steeds groter deel van de woonlasten van een consument omvatten en vaak zelfs zwaarder wegen dan de hypotheeklasten. Een aanvangsinvestering in duurzame systemen, gericht op beperken van de energievraag en leveren van duurzame 12

13 Afstudeer artikel CME energie, zou de maandlasten gekoppeld aan het gebruik sterk kunnen reduceren. Daar zit de crux. Traditionele systemen hebben een lagere aanschafprijs, bij nieuwbouw kan de transactieprijs van een huis daardoor lager blijven. Ze zijn voor hun energievoorziening echter gekoppeld aan het gas- en elektriciteitsnet en daardoor ook aan de gas- en elektra prijzen. Deze zijn variabel en zullen de komende jaren verder stijgen. Duurzame systemen kennen een hogere initiële investering, maar doordat de energie die benodigd is grotendeels lokaal uit duurzame bronnen opgewekt wordt, zijn de gebruikskosten lager. Hierdoor kunnen de investeringen op den duur opwegen tegen de gereduceerde energiekosten. De hoge investering verhindert particulieren deze te maken. Voor investeerders en beleggers kunnen deze investeringen wel interessant zijn, en over de levensduur van een energiesysteem zelfs goed renderen. De energievoorziening van een huis wordt een proces van co-creatie, gebaseerd op win-win situaties. Wanneer men naar de kosten kijkt die gerelateerd zijn aan wonen is het irrelevant waaraan deze worden uitgegeven. Hypotheek, energie of onderhoud, je kunt elke euro maar één keer uitgeven. Wat belangrijk is voor de bewoner is een zo laag mogelijke som van de kosten. We kunnen een prognose maken van de woonlasten van twee huizen, waarbij we het energiedeel isoleren en de overige kosten gelijk stellen. Dit is weergegeven in de illustratie. Op t=x zijn de woonlasten van het traditionele huis W(t) veel groter dan die van het duurzame huis. Bij een gelijk comfortniveau heeft de consument dus lagere maandlasten, hieruit kan men afleiden dat de waarde van het duurzame huis in de toekomst dus groter zal zijn dan het traditionele huis. Een deel van deze gecreëerde waarde kan, middels financiële constructies, eerder gebruikt worden om de maandlasten te verkleinen. Door te kijken naar nieuwe organisatievormen, die gefocust zijn op waardecreatie, value capturing en levenscyclisch denken, wil ik ervoor zorgen dat de waarde van het object toeneemt, waarbij de woonlasten voor consumenten afnemen. Ik wil organisatievormen ontwerpen die optimaal gebruik maken van de kansen die duurzame energiesystemen bieden om de woonlasten te verkleinen. Daarbij wil ik een continue focus op waardeoptimalisatie genereren. Waarbij elke partij zijn expertise kan inbrengen om, denkend in levenscycli, de totale (systeem)kosten zo laag mogelijk te houden. Ik benadruk de samenwerking tussen de partijen, omdat de voorlopige bevindingen van mijn onderzoek sturen op het anders benaderen van de woonconsument. Deze krijgt, indien gewenst, een actieve rol in het proces. De energievoorziening van een huis wordt een proces van co-creatie, gebaseerd op win-win situaties. Dan kan het traditionele lage prijs denken, volledig over boord gezet worden. Zo gaan bedrijven en particulieren gezamenlijk zoeken naar een optimaal resultaat.! figuur 1: Schematische weergave woonlasten traditioneel huis W = woonlasten som E = Energie deel O = Overige lasten figuur 2: Schematische weergave woonlasten duurzaam huis W = woonlasten som E = Energie deel O = Overige lasten 13

14 Heijmans Full Service strategie Tekst: John Heijmans en Tim Kloet, studenten CME, redactie!ntervisie In het kader van het thema klantgerichtheid ging de redactie op bezoek bij het Heijmans hoofdkantoor in Rosmalen voor een interview met Ton Vaags, voorzitter van de divisiedirectie van Heijmans Bouw en Chris Huisman, programma manager V3. De Full Service strategie van Heijmans staat in dit interview centraal. Klantgerichtheid Opdrachtgevers stellen steeds hogere eisen aan de partijen in het bouwproces en verlangen hierbij steeds vaker een allesomvattende oplossing. Het zijn de vooraanstaande spelers in de markt die hun strategie bijstellen door de klant meer centraal te stellen dan het gemoedelijke klopje op de schouders en de woorden komt wel goed, we regelen het van de decennia hiervoor. Foto: Interview met Ton Vaags en Chris Huisman in Rosmalen [A. Walraven] 14 Wat is Full Service in drie zinnen? Vaags: Dat kan nog veel korter. Full Service is voor Heijmans eerder, vaker, langer, alles bij de klant. Dat houdt in dat de klant een vraag heeft en dat Heijmans voor zoveel mogelijk onderdelen van deze vraag een oplossing aanbiedt. In sommige gevallen komt het dus voor dat de klant zijn vraag nog niet volledig gedefinieerd heeft en Heijmans hierin al gaat ondersteunen. Vervolgens kan Heijmans van advies en ontwerp tot realisatie en beheer alle taken en verantwoordelijkheden op zich nemen. Door de bredere formulering van de klantvraag moet je als ondernemer eerst te weten komen wat de klant daadwerkelijk wil hebben. Om goed zicht te krijgen op de wensen en verwachtingen van de klant, moet je de tijd nemen om goed te luisteren. Dit is een weinig ontwikkelde competentie in de bouwsector, maar wel noodzakelijk om wensen en verwachtingen te vertalen in een realistisch en betrouwbaar plan van aanpak. Wat is daadwerkelijk het nut voor de klant? Huisman: De klant wordt als het ware ontzorgt. Hoe eerder de klant met zijn vraag aanklopt, des te meer kan er afgestemd worden in verantwoordelijkheden en belangen. Hierbij behoudt de klant één aanspreekpunt tijdens de realisatie en de gebruiksfase. De ervaring leert dat de klant dit prettiger vindt dan de verdeelde verantwoordelijkheden en aanspreekpunten. Het resultaat van deze mate van betrokkenheid voor de klant is dat deze een beter afgestemd product krijgt. Dit kan ook betekenen dat er op een andere manier aan zijn behoeften is voldaan dan hij in eerste instantie zelf had verwacht. Full service betekent óók dat je klanten op eventuele tekortkomingen moet durven wijzen. Heeft de strategie bij ieder type klant of project meerwaarde? Vaags: Ja! Voor bijna elke klant is het interessant en zelfs noodzakelijk omdat het denken vanuit een integrale benadering tot betere oplossingen kan leiden. Dit biedt namelijk meer ruimte voor creativiteit en innovatie. Met het groeien van de risico s en de complexiteit van projecten is Full Service bijna noodzakelijk. Alleen bij de bouw van bijvoorbeeld een kleinschalig bedrijfshalletje zonder specifieke eisen is het meestal niet interessant om Full Service toe te passen. De opdrachtgever formuleert de vraag niet op een dermate complex niveau dat de energie die je in de dialoogfase steekt tot meer waarde in het gebouw leidt. Om goed zicht te krijgen op de wensen en verwachtingen van de klant, moet je de tijd nemen om goed te luisteren. Dit is een weinig ontwikkelde competentie in de bouwsector.

15 Heeft de strategie naast voordelen voor de klant, ook concrete voordelen voor de bouwonderneming? Vaags: Ja, op deze manier kan de onderneming haar positie in de markt vergroten, verdiepen en verbreden. Door de uitstraling van één bedrijf met diverse activiteiten kan je als geheel meer toegevoegde waarde creëren voor de klant. Daarnaast heeft Full Service het voordeel dat je langer in gesprek blijft met de klant. Door deze langere betrokkenheid krijg je een verbeterde relatie met de klant. Daarbij werk je niet meer voor een nog onbekende klant. Dit betekent dat door gedegen communicatie intern en met de klant, er betere risicobeheersing plaatsvindt. Voor de projectmanagers van Heijmans betekent de strategie dat de kans groter is op betrokkenheid bij aansprekende, complexe projecten en dat sluit aan bij de uitdagingen die onze werknemers zoeken. Heeft de strategie ook invloed op de bedrijfscontinuïteit? Vaags: Vanuit de going concern - gedachte heeft het maken van lange termijn afspraken met partners een positieve invloed op continuïteit van de bedrijfsvoering. De kleine bouwer op de hoek zal dit ook pogen te doen in co-makerships, maar de ontwikkelende bouwer met een grotere capaciteit heeft hier een even groot belang bij. Het voortdurend in gesprek blijven met de klant zorgt er voor dat je ook beter inzicht krijgt in zijn wensen en behoeften. Door deze kennis zal je als partner ook eerder op de hoogte zijn van en betrokken worden bij (nieuwe) plannen van de klant. Huisman: Bovendien zal de klant je ook gaan waarderen als gesprekspartner die in een vroeg stadium al wat zinnigs te zeggen heeft. Met als gevolg een tevreden klant. En tevreden klanten in je netwerk zijn essentieel voor het vergaren van vervolgopdrachten. eerder, vaker, langer, alles bij de klant Hoe wordt Full Service intern georganiseerd? Huisman: Drie pijlers liggen ten grondslag aan de Full Service strategie: allereerst verbreedt de eigen organisatie zich door het overnemen van bedrijven met activiteiten die iets toevoegen aan reeds aanwezige diensten uit de keten binnen Heijmans. Voorbeelden hiervan zijn conceptueel ontwikkelaar Proper Stok aan de voorkant en installeur Burgers Ergon aan de achterkant van de keten. De tweede pijler bestaat uit het uitdragen en verankeren van het gedachtegoed binnen de onderneming. Hierbij speelt V3 een belangrijke rol aangezien verankering wordt bevorderd door het creëren van de juiste bewijslast. Om eerder bij de klant aan tafel te kunnen komen, worden onder de vlag van V3 ideeën vanuit alle divisies vertaald naar krachtige haalbare concepten. Daarbij speelt ketenregie een belangrijke rol. V3 brengt de verschillende schakels uit de keten samen. Met de nieuwe concepten zal de markt pro-actief benaderd moeten worden. Wil je werk binnenhalen, dan moet je mensen hebben die als vooruitgeschoven posten fungeren en weten wat er speelt. Oftewel: de boer op en goed luisteren naar wat de zorgen van de klant zijn. Als laatste pijler worden de noodzakelijke bruggen geslagen tussen de divisies zodat zij vanuit een pro-actieve houding samenwerken. Vaags: Een belangrijke nieuwe functie die is ontstaan is de PCR manager (proces-, contract- en risicomanager). Zoals de titel al zegt komt een focus te liggen op contractmanagement en risicomanagement. Met het naar voren schuiven in de keten krijg je te maken met uitgebreidere contracten omdat het meer werk omvat. Tevens is het werk op een andere manier omschreven dan in het traditionele bestek. Daarnaast is een voordeel van eerder aan tafel zitten dat je de risico s beter kunt tackelen. Hiervoor hebben we tevens recent een syteem voor risicomanagement in de organisatie ingevoerd. Welke rol speelt V3 precies binnen Full Service? Huisman: Om vernieuwing binnen de onderneming te bevorderen is enkele jaren geleden het interne programma Versneld Vernieuwend Voorop (V3) van start gegaan. Het programma is het innovatieplatform binnen Heijmans dat vernieuwing binnen de organisatie stimuleert, faciliteert en coördineert. Medewerkers worden actief opgeroepen vernieuwend en divisieoverschrijdend te denken over oplossingen voor vraagstukken waar de maatschappij zich voor geplaatst ziet, en waar Heijmans mogelijk een oplossing voor kan bedenken. Centraal binnen V3 staat het verkennen en (door)ontwikkelen van nieuwe marktideeën en kansen, oftewel new business development. De programmamanager V3 initieert deze projecten en vervult vervolgens de rol van aanjager en coördinator. Ieder project heeft daarnaast een trekker en een sponsor. De trekker van het project is verantwoordelijk voor de inhoud en voortgang van het project. Hij/zij is het centrale aanspreekpunt voor het betreffende project. De sponsor, meestal een directielid, zorgt voor de financiering van het project en bewaakt de voortgang. Daarnaast heeft de sponsor een coördinerende rol richting de Raad van Bestuur, zodat besluitvorming vlot verloopt. V3 is semi-geïnstitutionaliseerd buiten de bestaande hiërarchische lijnen waarbinnen het opereert, waardoor het een speelweide voor vernieuwing wordt. Chris Huisman is hiervan direct na zijn Traineeship al manager geworden en dit brengt hem in contact met vele uitdagende projecten. 15

16 Welke veranderingen in de organisatie zijn nodig en hoe worden die aangestuurd? Vaags: Het belangrijkste is misschien wel dat er meer en vooral nieuwe verantwoordelijkheden komen te liggen bij de mensen die het meest met de klant in contact komen. Voor sommigen betekent dit dat ze verantwoordelijkheden uit handen moeten geven en dat is niet altijd even gemakkelijk. Huisman: Daarnaast moeten we er voor zorgen dat we onze kennis meer uitbreiden en combineren. Hiervoor moeten we nieuwe partnerships aangaan. Op die manier kan je schaken op verschillende borden. Dit principe is zichtbaar gemaakt in een figuur die intern de badkuip wordt genoemd. In deze figuur zijn de activiteiten van de gehele keten uitgezet tegen de operationele marge die de onderneming er mee bereikt. De bollen geven de gewenste intensiteit aan van de betreffende activiteit. Het doel is 35% van de omzet uit voorwaartse en 20% van de omzet uit achterwaartse integratie te realiseren. De vorm van het verkregen overzicht heeft geleid tot de naam. Vaags: Als onderneming hebben we een sterk onderscheidend vermogen nodig. Vandaar dat we al enige tijd investeren in het merk Heijmans. Met de invoering van de nieuwe huisstijl twee jaar geleden hebben we onze look & feel aangepast. Dit is erop gericht om één gezicht, één imago voor alle bedrijven neer te zetten. Dit werpt niet alleen in samenhang binnen de onderneming maar ook naar buiten toe haar vruchten af. Hierbij staat één strategie centraal die lading geeft aan het merk. De klant relateert het begrip full service dan met het merk Heijmans. Welke problemen ondervindt Heijmans bij de verankering van Full Service in de organisatie? Vaags: Waar we nog tegen aan lopen is bijvoorbeeld het creëren van draagvlak in de regio. Binnen Heijmans bestaat een regionale structuur waarbij de verschillende werkmaatschappijen veel vrijheid krijgen om hun eigen strategie te bepalen. Het belang van de doelen op korte termijn krijgt dan nog wel eens een hogere prioriteit. Figuur: de badkuip van Heijmans Huisman: Naast de uitdaging van het centraal aansturen van verandering in een grote organisatie, is er de klant die soms denkt dat Full Service inhoudt dat ze in de watten worden gelegd en dat ze voor een dubbeltje op de eerste rij zitten. Dit is een misvatting. Het moet wel duidelijk dat met groeiende complexiteit ook de noodzaak komt tot een gezamenlijke inspanning van opdrachtgever en opdrachtnemer. Gelukkig zien we steeds meer opdrachtgevers die hun nek uitsteken maar er dan ook mooie resultaten voor terugkrijgen. schaken op verschillende borden Wat moet er in het bouwkunde onderwijs veranderen om jonge professionals klaar te stomen met de juiste vaardigheden voor de veranderende vraag van de klant aan een bouwende organisatie? Vaags: Ik kan weinig zeggen over de huidige situatie omdat ikzelf een juridisch/economische achtergrond heb en pas gedurende mijn carrière met de bouw in aanraking kwam. Natuurlijk staat vakmanschap nog steeds aan de basis en dit zal niet veranderen. Maar de groeiende focus op de klant en daarbij de groeiende complexiteit van de projecten vraagt om een nieuw type manager in de bouw. Deze moet niet alleen communicatief vaardig zijn in woord en geschrift (en dit betekent vooral ook kunnen luisteren), maar ook ondernemend zijn omdat het onderhandelingsproces steeds lastiger wordt. Strategievorming is ook een belangrijk item dat zeker dient terug te komen in het onderwijs. Door de juridische en financiële aspecten van strategievorming aan de orde te stellen, leren jonge professionals hoe ze moeten inspelen op een dynamische markt. Analytisch vermogen is hierbij van groot belang. Huisman: Ik heb veel ervaring opgedaan met projectmatig onderwijs, welke ik nu kan toepassen. Omdat je hierbij steeds op een wisselende stoel zit en de rol van die betreffende partij inneemt aan tafel, leer je vanuit verschillende perspectieven denken. Ik vind dat dit als een rode draad door de studie zou moeten lopen. Vaags: Onderhandelingsvaardigheid, gericht op een win/ win oplossing is een belangrijke competentie die een manager moet bezitten. Hierbij is een dynamische en open houding heel belangrijk. Voor cultuurverandering heb je softere experts nodig, naast de bestaande techneuten.! 16

17 het is geel en elke dag anders. Je kent Heijmans waarschijnlijk als één van de grootste bouwbedrijven van Nederland. Onze gele helmen zie je door het hele land. Maar wist je ook dat we ons bezighouden met grootschalige projecten rond mobiliteit, (commercieel) vastgoed en gebiedsinrichting? Daar kunnen we gedreven professionals uit allerlei disciplines goed bij gebruiken. Heijmans Management Traineeship. Voor bijna afgestudeerden zijn er volop stage- en afstudeermogelijkheden en Masterclasses. starters en doorstarters krijgen een unieke kans met het driejarige heijmans Management traineeship. Je werkt afwisselend bij onze bouw, vastgoed- en infradivisie. daarmee leg je een brede basis voor de rest van jouw carrière. Heijmans Allround Professional Program. Ben je drie tot vijf jaar bij ons werkzaam? dan kun je je verder ontwikkelen met het heijmans allround Professional Program (in samenwerking met de Universiteit twente). Ook is er voor ervaren professionals een management programma met de nyenrode Business University. toe aan een nieuwe uitdaging? kijk dan snel op:

18 Management Advies Automatisering Bouw Huisvesting Vastgoed Brink Groep Talent krijgt de ruimte Werken bij Brink Groep is werken bij een dynamische organisatie met een informele en professionele sfeer. Onze medewerkers combineren vakkennis met een pragmatische werkwijze: denken én doen. Gespecialiseerde kleine teams werken zowel zelfstandig als samen afhankelijk van onze projecten. Daardoor hebben medewerkers ruimte voorpersoonlijke en professionele ontwikkeling. Delen van kennis, inbrengen van vernieuwende ideeën en onder nemerschap zijn vanzelfsprekend. Kijk voor een overzicht van onze vacatures op en solliciteer direct. Leidschendam - Eindhoven - Tiel

19 Omdat de bouwsector niet drijft op arrogantie zonder te willen leren van succesverhalen of eyeopeners uit andere sectoren, heeft de redactie besloten dat ook in de!ntervise plaats moet zijn van een onderdeel leren van anderen. Bij deze plaatsen wij een artikel van dhr. Verlinden van Cap Gemini waar ook wij bouwers wellicht wat van kunnen leren. No Price War but a Battle for Ambidexterity Tekst: I. Verlinden,Transformation Consultant bij Capgemini BV Succesvolle ondernemingen in dynamische competitieve omgevingen zijn ambidextrous zij hebben de capaciteit om gelijktijdig aan conflicterende behoeften te voldoen. Een balans bewaren tussen efficiency en flexibiliteit is kritiek voor een onderneming om succesvol te zijn en te blijven. Efficiency om het product/dienst tegen concurrerende prijzen te kunnen aanbieden. Flexibiliteit om aan de veranderende en/of specifieke klantvraag te kunnen voldoen. Vooruitstrevende organisaties in dynamische omgevingen erkennen dat er niet langer sprake is van het trade-off denken (een keuze voor één van beide; efficiency of flexibiliteit) maar van paradox (en/en) denken. De food-retail markt is daar een illustratief voorbeeld van. Stabiele omgevingen Klassieke theorieën uit de strategieschool suggereren dat een onderneming, die opereert in een stabiele omgeving, zich moet positioneren als een cost leader of als een differentiator om succesvol te zijn[1]. Treacy en Wiersema[2] specificeren nog iets verder en onderscheiden drie wegen naar marktleiderschap. Om succesvol te zijn zou een onderneming zich moeten focussen op een van de drie waarde disciplines die zij onderscheiden; Operational Excellence (vergelijkbaar met cost leadership van Porter[1]), Customer Intimacy en Product Leadership (zijn beiden manieren waarop een differentiator klantwaarde creëert). Een keuze voor alle drie de waarde disciplines gelijktijdig zou tot suboptimalisatie leiden[2]. en op maat maakt om te voldoen aan de veranderende en/of specifieke klantvraag. Een andere manier is Product Leadership wat inhoud dat de onderneming streeft naar het aanbieden van (een continue stroom aan) state-ofthe-art producten en diensten[2]. Om Customer Intimacy of Product Leadership te realiseren moeten differentiators zich flexibel organiseren om in te kunnen spelen op de veranderende en/of specifieke klantvraag. Flexibiliteit gaat echter vaak ten koste van de efficiency van een onderneming[3]. Om met behulp van differentiator strategie marge te maken moeten de beoogde premium prijzen/klantloyaliteit de kosten van flexibiliteit wel overschrijden[1,2]. Flexibiliteit gaat echter vaak ten koste van de efficiency van een onderneming. Met Cost Leadership/Operational Excellence beoogt men een concurrentie voordeel te behalen door concurrerende, voornamelijk lagere, prijzen te voeren. Om toch marge te kunnen realiseren richten cost leaders hun processen rigide maar zo efficiënt mogelijk in om operationele kosten te besparen[1,2]. Efficiency gaat vaak wel ten koste van de flexibiliteit van de onderneming[3]. Differentiators daarentegen beogen een concurrentie voordeel te behalen door een uniek klantaanbod te doen (Customer Intimacy of Product Leadership) en op die manier hogere prijzen kunnen voeren of klantenloyaliteit kunnen realiseren[1]. Customer Intimacy is een manier om een uniek aanbod te doen en wil zeggen dat de onderneming continu haar producten en diensten aanpast 19

20 Dynamische & Hyper-Competitieve omgevingen Waar in stabiele omgevingen gesproken wordt van een keuze in positionering, erkennen vooruitstrevende organisaties in dynamische en intens competitieve omgevingen dat er niet langer sprake is van het trade-off (een van beide/of) maar van paradox (en/en) denken[4,5,6]. Verschillende studies hebben uitgewezen dat ambidextrous organisaties (zij die de capaciteit hebben om gelijktijdig aan beide conflicterende behoeften te voldoen) in dynamische en intens competitieve omgevingen de hoogste financiële performance realiseren, meer dan organisaties die zich richten op efficiency of flexibiliteit[4,7]. Dynamische omgevingen zorgen ervoor dat bestaande producten en diensten achterhaald zijn en dat er continu nieuwe producten en diensten ontwikkeld dienen te worden. Om deze dreiging te minimaliseren moet een organisatie flexibel genoeg zijn om af te wijken van bestaande producten, diensten en markten. Daarnaast zorgt hyperconcurrentie (intense concurrentie) voor een intense druk naar hogere efficiëntie en lagere prijzen welke leiden tot kleinere marges. Om deze dreiging te minimaliseren dient een organisatie te reageren door bestaande producten, diensten en markten efficiënter te bedienen[5]. met hyperconcurrentie is efficiency of flexibiliteit alléén niet genoeg; organisaties moeten ook beschikken over het vermogen zich strategisch te vernieuwen[5,8]. Dat vernieuwingsproces stoelt op twee componenten. Aan de ene kant op een continue drive voor rationalisatie en herstructurering van bestaande activiteiten om continu verbetering van operationele performance te realiseren (efficiency Cost Leadership/Operational Excellence). Aan de andere kant, is vernieuwing revitalisatie, waarmee de creatie van nieuwe competenties en nieuwe activiteiten en het ter discussie stellen en veranderen van de bestaande rules of the game bedoeld wordt (flexibiliteit differentiation/customer Intimacy/Product Leadership)[3,8]. Kortom, in een omgeving die gekenmerkt wordt door turbulente en onvoorspelbare veranderingen gecombineerd 20