in het kader van het overbruggingstraject naar het diploma Master Special Educational Needs Rotterdam, december Annelies van de Louw.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "in het kader van het overbruggingstraject naar het diploma Master Special Educational Needs Rotterdam, december 2005. Annelies van de Louw."

Transcriptie

1 ESSAY in het kader van het overbruggingstraject naar het diploma Master Special Educational Needs Rotterdam, december Annelies van de Louw.

2 Inhoudsopgave: Inleiding blz. 3 A. Werken met en voor leerlingen. blz. 4 B. Werken in en voor de organisatie. blz. 6 C. Professioneel handelen en beroepsontwikkeling. blz. 8 Afsluiting. blz. 11 Literatuurlijst. blz. 12 Bijlagen: Bijlage 1: Hoofdstuk 4 uit Cultuur en achtergronden. blz. 14 Bijlage 2: Mijn eigen leerstijlen. blz. 17 Bijlage 3: Voorbeeld van een ouderverslag. blz. 20 Bijlage 4: Observatie-instrument. blz. 22 Bijlage 5: Brief en ouderverslag. blz. 38 Bijlage 6: Enkele voorbeelden van weektaken. blz. 42 Bijlage 7: Afstemmingsstrategie. blz. 47 Bijlage 8: Bijlage 9: Curriculum Vitae. blz. 49 Bijlage 9: Gedragsprotocol Augustinusschool. blz. 51 Bijlage 10: Brief aan overblijfmoeders. blz. 56 Bijlage 11: Leerlingenzorg Augustinusschool. blz. 57 Bijlage 12: Hfdst. 2 uit Communiceren met ouders en kinderen. blz. 59 Bijlage 13: Overzicht auditieve training, blz. 61

3 Inleiding. In 1981 haalde ik mijn diploma speciaal onderwijs. Ik was leerkracht van een groep 3 en schreef een scriptie over de aanpassingen, die de aanvankelijke globaal(lees)methode de Zevensprong (Malmberg 1971) behoefde. Ik heb toen inzicht gekregen in het aanvankelijk leesproces, een competentie die me in mijn huidige functie, zorgleerlingen van groep 3 begeleiden binnen een Kaleidoscopisch 1 concept, nog steeds van pas komt. Het onderwijs, met name aan het jonge kind, is sinds mijn begintijd (1974) erg veranderd. We kregen de Basisschool, WSNS, De Voor-en Vroegschoolse Educatie en het Rugzakje. 2 Mijn schoolloopbaan heb ik diverse keren onderbroken door wereldfietsreizen. Na Rotterdam - Peking ging ik in 1999 werken op een zwarte school in Rotterdam. Ik voelde me als een vis in het water in het multiculturele Rotterdam. Empathisch vermogen, een van de belangrijkste competenties voor intercultureel onderwijs was bij mij aanwezig, maar toen ik na mijn tweede fietsreis dwars door Canada en Alaska terug kwam wist ik niet meer waar ik aan toe was. 11 September en de moord op Pim Fortuyn hadden schaduwen gelegd op de multiculturele samenleving. Ik wilde mijn onderwijs- en levenservaring verdiepen. Ik koos voor de studie orthopedagogiek aan het Seminarium (september 2004). Door deze studie kon ik het interculturele onderwijs meer vorm en inhoud geven. 3 Het allerbelangrijkste vind ik dat ik iedere dag vol enthousiasme naar de Augustinusschool, een zwarte school in het centrum van Rotterdam, ga. Ik straal hoge verwachtingen uit naar mijn (achterstands)leerlingen. Dit werkt door in hun welbevinden en motivatie en daar gaat het om! A.. Werken met en voor leerlingen. Januari 2004 werd ik leerkracht van groep 1/2. De Augustinusschool werkt met het Voorschoolprogramma Kaleidoscoop. Actief leren is de kern van Kaleidoscoop. Mijn rol als leerkracht, mijn attitude was totaal anders dan in 1989, toen ik ook een kleutergroep draaide. Vroeger liet ik b.v. in een (te grote) kring ontwikkelingsmateriaal zien en vertelde de kinderen hoe zij met dit materiaal moesten spelen. Bij het actieve leren van Kaleidoscoop nemen kinderen het initiatief. Ik laat manipuleren, gebruiken, onderzoeken en spelen veelal met echte materialen zoals de kinderen dat willen. De actieve betrokkenheid van de kinderen en mij als leerkracht staat centraal. Daarbij is de interactie met mij heel belangrijk. Ik werk met de kinderen samen, ik ondersteun hen spel, ik doe mee en ik leg nadruk op de sterke kanten van de kinderen, op hun intelligenties. 4 1 Kaleidoscoop is een educatief programma voor peuter- en kleutergroepen. Het programma richt zich op de brede ontwikkeling van jonge kinderen, met speciale aandacht voor hun taalontwikkeling. Kaleidoscoop is gebaseerd op de Amerikaanse methode High/Scope. In 1962 is dit programma onder leiding van David Weikart gestart in Ypsilanti met als doel: het vergroten van de (onderwijs)kansen van kinderen en jongeren uit de armste buurten. In 1994 is het High/Scope programma verder ontwikkeld door Averroès en aangepast aan de Nederlandse situatie. Na een experimentele periode van enkele jaren wordt Kaleidoscoop nu, onder meer in het kader van de Voorschool, door het NIZW in veel gemeenten uitgevoerd. 2 Educational Research: Leerling Gebonden Financiering- het Rugzakje 3 Bijlage 1: Competenties die hieraan gerelateerd zijn heb ik eigen gemaakt. Zie hoofdstuk 4 en 5 Cultuur en achtergronden. 4 Bijlage 2. Kaleidoscoop spreekt ook mijn intelligenties aan en past bij mijn leerstijlen., praktijkopdracht Gedrag en Leren hoofdstuk 1 Mijn eigen leerstijl, hoofdstuk 2 Mijn intelligenties.

4 Ik heb de neiging om te sturen i.p.v. te ondersteunen. Ik moet voortdurend zoeken naar het evenwicht tussen het bieden van ondersteuning en het geven van ruimte, waardoor de kinderen de kans krijgen zelfstandig met activiteiten bezig te zijn, de kern van responsieve instructie. Ik bied een stimulerende, uitdagende omgeving, want kinderen leren het beste in een stimulerende en geordende leeromgeving, waarin zij keuzes kunnen maken en naar die keuzes kunnen handelen. Ik besteed veel aandacht aan de inrichting en aankleding van mijn lokaal. Mijn lokaal is ingedeeld in hoeken, die ik regelmatig samen met de kinderen een andere invulling geef of zelfs vernieuw (postkantoor, kapper, supermarkt, kasteel, restaurant). De actieve leeromgeving en de materialen voorzie ik van labels zodat de kinderen het materiaal zonder hulp van mij of een andere volwassene (bij Kaleidoscoop werk je 4 dagdelen verplicht met een assistente) kunnen vinden en opruimen. Kinderen krijgen op deze wijze op jonge leeftijd al zeggenschap over hun omgeving. Observatie is een belangrijk onderdeel van Kaleidoscoop. De hele dag door, tijdens alle activiteiten van het vaste dagschema (speelleren in de grote groep, vooruitkijken, speelwerken, terugkijken, speelleren in de kleine groep, spel en beweging) observeer ik de kinderen aan de hand van sleutelervaringen 5. Iedere sleutelervaring beschrijft voor mij de sociale, cognitieve en lichamelijke ontwikkeling van een kind. De sleutelervaring biedt voor mij een kader om de ontwikkeling te interpreteren en vormt een houvast bij het observeren. Ik schrijf anekdotes van wat de kinderen concreet doen en zeggen. Ik gebruik deze informatie om mijn activiteiten te plannen, passend bij de ontwikkeling en belangstelling van de kinderen. Omdat ik de kinderen laat ontdekken en ervaren vanuit de zone van de actuele ontwikkeling ondersteun, begeleid ik hen naar de zone van de naaste ontwikkeling. Ook gebruik ik de observatiegegevens in de gesprekken met ouders over hun kind en voor de Kind Observatie Registratie (KOR), het ontwikkelingsvolgmodel van Kaleidoscoop. Aan de hand van de KOR, zie ik dat de ontwikkeling van een kind geleidelijk plaatsvindt in een aantal opeenvolgende fasen en ik zie waar het eventueel extra ondersteuning nodig heeft. Ik activeer en ondersteun kinderen keuzes te maken. Ik leer hen plannen te maken, deze uit te voeren en terug te kijken op wat ze gedaan hebben. (in termen van Kaleidoscoop: vooruitkijken, speelwerken en terugkijken) Zo leer ik hen binnen een voorgestructureerde context in een stroomdiagram van keuzemogelijkheden hun weg te vinden. Leren moet voor de kinderen een levensstijl worden: keuzes maken, plannen maken, deze uit te voeren en terug te kijken op wat ze gedaan hebben. Ik ontwikkel en activeer bij Kaleidoscoop zo n levensstijl, die het kind meeneemt van peuterspeelzaal naar onderbouw naar middenbouw, van middenbouw naar bovenbouw (en zelfs verder de kennismaatschappij in). Ik draag er toe bij dat mijn achterstandskinderen zelfstandiger en weerbaarder worden. Het grootste effect is dat kinderen op latere leeftijd, meer aangepaste en verantwoorde burgers zullen worden. Kaleidoscoop ziet ouders als belangrijke participerende partners. Ouders zijn ook welkom zijn in mijn groep. Ik ga ook op huisbezoek. Ik overleg regelmatig en ik praat over wat de kinderen leren en waarom dat belangrijk is. In de ouderkamer krijgen de ouders ook uitleg over Kaleidoscoop in hun moedertaal (Turks of Marokkaans). Sinds 1 ½ jaar hebben we ook een ouderraad. De ouderbetrokkenheid contact personen (aangesteld door het WGI), n Turkse en Marokkaanse vrouw, nemen ook deel aan onze teamvergaderingen. Het is wel eens moeilijk om voldoende afstand te nemen van alle problemen, die zich voordoen. Ik moet me steeds realiseren dat de school als taak heeft om protectieve factoren te 5 De sleutelervaringen zijn ingedeeld in de volgende gebieden: creatieve representatie, taal en beginnende geletterdheid, sociale relaties en initiatief, beweging, muziek, classificatie, seriatie, hoeveelheid, ruimte, tijd.

5 bieden, de kinderen te beschermen tegen verstoringen, preventief te werken. Ik denk nooit dat het dweilen met de kraan open is, hoewel ik zie dat de kinderen in slechte omstandigheden opgroeien. In één jaar zijn 2 gezinnen uitgezet, naar Armenië en naar Eritrea. De bijna 5- jarige kinderen waren hier geboren en waren mondige kleuters, die ik geleerd had eigen wensen kenbaar te maken, het initiatief van de ander te respecteren en hun eigen ideeën vorm te geven. B. Werken in en voor de organisatie. Mijn collega s van de groepen ½ en ik niet waren niet tevreden over de KOR en over de wijze van rapporteren naar de ouders. We schreven verslagen naar de ouders, waarin we schreven wat een kind allemaal kan. 6 In de ouderverslagen kwam niet tot uiting dat een kind achterliep in zijn ontwikkeling, iets wat we wel zien op de rapporten van groep 3 en verder. Ook konden we onze observaties niet allemaal kwijt in de KOR. We wilden toen wéér niet wachten op een nieuwe definitieve versie van de KOR (jan.2005). Ik heb toen verschillende kindvolgende modellen naast elkaar gelegd en bestudeerd 7 en vervolgens een nieuw observatie instrument ontwikkeld. De leerkrachten van groep ½ gebruiken nu (schooljaar ) het definitieve Augustinus observatie-instrument 8. Samen met een begeleidende door mij geschreven brief en het overzichtsvel en de aandachtspunten is dat het nieuwe ouderverslag geworden. 9 In een power point presentatie hebben een groep ½ collega en ik in een teamvergadering laten zien hoe wij in de groepen ½ observeren en hoe wij de observaties verwerken. Het observatie instrument past ook binnen de leerlingenzorg en. de inspectie was tevreden (kwaliteitsbezoek juni 2005) 10 Zo ontkomen wij in groep ½ aan de vele toetsen, die we moeten afnemen sinds WSNS in 1994 zijn intrede deed. Kleuters worden veel te veel getoetst, ze moeten veel te veel presteren. Daardoor staan zowel de scholen, de leerkrachten en de kinderen onder hoge druk. Laat jonge kinderen spelen en heb vertrouwen dat het dan goed komt. Een competentie, die ikzelf ook heb moeten ontwikkelen. Jonge kinderen raken door al dat getoets in de knel. Dat trachten wij te voorkomen op de Augustinusschool. Ernstige stoornissen zoals autisme en gedragsstoornissen moeten wel herkend worden, maar overdrijven, doorslaan is de schaduwzijde van goede preventie van vroegtijdig signalen. Ik heb door het ontwikkelingsgericht observeren echt naar jonge kinderen leren kijken. Ik signaleer en ik diagnosticeer in samenwerking met de IB-er en externe instanties. Ik zie of ik een kind moet doorverwijzen naar logopedie of naar cesartherapie. Ik zie aan het gedrag van het kind of ik het moet bespreken in het Breed Overleg, waarin ook maatschappelijk werk en de schoolarts participeren. Ik zie of een kind een achterstand heeft in zijn/haar ontwikkeling van beginnende geletterdheid (interesse voor boeken, experimenteren met letters, rijmen enz. Is er sprake van dyslexie? (dyslexieprotocol) Ik vind ook dat je aan jonge kinderen geen leernorm kan stellen Bijlage 3: Voorbeeld van een ouderverslag 7 De voorlopige versie van de nieuwe KOR, Leerlijnen en overzichten leeraspecten voor de onderbouw, CED Rotterdam, Kijk! Regionaal Pedagogisch Centrum Zeeland. 8 Bijlage 4: Observatie instrument groep ½ Augustinusschool 9 Bijlage 5 : Brief en het definitieve Ouderverslag Augustinusschool start zoeken op basisonderwijs, Rotterdam, Augustinus. 11 In het artikel Kinderlijke ontwikkeling: van spelen naar leren (Tijdschrift voor orthopedagogiek, febr.2004) legt orthopedagoge S.M. Goorhuis-Brouwer uit waarom je aan kinderen van 4,5,6 jaar geen leernorm kan stellen. De ontwikkeling van kinderen tot zeven jaar is, gebaseerd op de groei van de hersenen, van een

6 We willen op de Augustinusschool het kleuteronderwijs niet verschoolsen, ons niet gek laten maken door alle programma s, methodes, maar het groep 3 onderwijs verkleuteren, het actieve leren van Kaleidoscoop doortrekken naar groep 3. Zeker nu de inspectie ons ook nog eens gaat opleggen dat kort kleuteren de norm wordt. 12 Toen ik dat vernam gingen mijn haren recht overeind staan. Ik heb vele ontwikkelingen meegemaakt, maar nu draaft onze inspectie toch echt door. We hebben het hier wel over kleuters, waarvan iedereen weet dat de ontwikkeling grillig verloopt. Er zijn inderdaad (zelden) wel eens kinderen die vervroegd door kunnen omdat hun totale ontwikkeling dat toelaat. Maar zélfs de september kinderen zijn over het algemeen de kinderen die mij regelmatig zorgen baren. Schooljaar 2005/2006 ben ik gaan werken in groep 3. Samen met 2 andere leerkrachten ben ik verantwoordelijk voor 2 groepen 3 (19 en 17 kinderen). We werken in groep 3 ook met een dagschema. Iedere morgen wordt de groep onder de taal (aanvankelijk lezen)-en rekenles verdeeld in twee kleine groepen. De ene helft krijgt instructie van de leerkracht (methode gebonden instructie) en de andere groep werkt zelfstandig met mij in de hoeken aan de weektaken middels een kiesboekje. Ik ben verantwoordelijk voor de hoeken en het kiesboekje. 13 Voor het werken aan de weektaken maken de kinderen in de groep plannen en ook worden hun plannen geëvalueerd. s Middags werken de kinderen in het circuitmodel. We verdelen de groep in 2 of 4 groepen. De kinderen leren coöperatief. Coöperatief leren past helemaal binnen het concept van Kaleidoscoop. De kinderen mogen overleggen, ze kunnen meer bewegen, ze hebben meer vrijheid om te leren wat ze willen. Ik merk dat de kinderen minder gedragsproblemen hebben in vergelijking met toen ik nog klassikaal in groep 3 lesgaf. In groep 4 en verder krijgt het Actief Leren ook een vervolg tijdens het zelfstandig werken volgens het model van effectieve instructie. Omdat de kinderen zelf aan de slag mogen en niet te hoeven wachten op de instructie van de leerkracht komen ook hier niveauverschillen bij observaties beter aan het licht. De leerkracht ziet meteen wie er niet in staat is zelfstandig te werken en wie naar de instructietafel moet voor uitleg. Het vooruitkijken en terugkijken zie ik terug in de OPA-strategie (Ortho-Pegagogische- Afstemming. 14 Omdat de groepsleerkrachten van groep 3 de instructiegroepen begeleiden, heb ik de mogelijkheid om tijdens het werken aan de weektaak de zorg leerlingen extra te ondersteunen, te begeleiden op het niveau van het kind. We geven zowel in de instructiegroep als tijdens de weektaak adaptief onderwijs. Beide leerkrachten hebben ervaring met op Kaleidoscopische wijze lesgeven in groep 3, zonder aanvankelijk leesmethode (mijn stokpaardje) maar ze hebben geen ervaring met Kaleidoscoop met kleuters, dus dat breng ik naast mijn werkervaring (kleuters, groep 3, IB, Voorschool coördinator) mee. 15 Dit schooljaar implementeren we de Nieuwe Veilig Leren lezen methode (2 e Maan Versie). Deze methode biedt vele mogelijkheden om actief te leren. Dat verwerk ik in de weektaak. andere orde dan die vanaf zeven jaar De ontwikkeling tot ongeveer zeven jaar verloopt spontaan in interactie met de omgeving. De ontwikkeling na zeven jaar staat meer in het teken van het leren 12 Trouw 15 oktober 2005 Kort kleuteren wordt de norm. 13 Bijlage 6: Enkele voorbeelden van weektaken door mij opgesteld. 14 Bijlage 7: Afstemmingsstrategie. 15 Bijlage 8: Curriculum Vitae.

7 C. Professioneel handelen en beroepsontwikkeling. Ik heb praktijkgericht onderzoek gedaan naar de twee bekendste VVE programma s: Kaleidoscoop (NIZW Jeugd) en Piramide (CITO). 16 Omdat de VVE begint bij de peuters heb ik in eerste instantie de peuterspeelzaal bezocht. Hoe manifesteert de speciale aandacht van taal zich bij peuters? 17 Bij de Kaleidoscoop peutergroep, zijn de kinderen in de leeftijd van twee tot en met vier jaar ingedeeld in moedertaalgroepen: een Turkse, een Marokkaanse en een gemengde taalgroep (Kaapverdiaanse-, Surinaamse kinderen soms een Nederlands kind). Op elke groep staan een autochtone begeleider en een begeleider afkomstig uit de doelgroep. Met de kinderen wordt in het eerste jaar in de moedertaal gesproken. Allochtone ouders krijgen nog steeds het advies (ook van leerkrachten van groep ½) om Nederlands te spreken met hun kinderen. Ik deed dat 25 jaar geleden, toen ik de kinderen van de eerste generatie gastarbeiders (toen nog geen negatief woord), met de methode Nou Jij, Nederlands leerde. Ik wist toen niet beter, maar nu zie ik het belang van de moedertaal in. Ik weet dat kinderen zonder problemen twee talen naast elkaar kunnen verwerven. Ik kan spraak -taalstoornissen van allochtone kinderen signaleren. 18 Ik heb de Nicolaasschool, een school in Rotterdam Spangen met 10 Kaleidoscoop kleuterklassen, bezocht. Ik heb ideeën opgedaan voor mijn eigen lespraktijk en deze ook gecommuniceerd naar mijn collega s van groep ½. Ook heb ik een Piramide school bezocht (Bernadette school Veghel). De Piramide kleuterklassen hebben een veel zakelijkere uitstraling. Piramide hecht meer waarde aan leren en (CITO)toetsen. Bij Kaleidoscoop is spelen in een uitdagende leeromgeving belangrijk. Kaleidoscoop maakt geen gebruik van speelwerkbladen. Toen ik als leerkracht begon (1974) was ik enkel en alleen juf van mijn eigen groep. Mijn klas was een gesloten gemeenschap. Kinderen, die niet mee konden werden verwezen naar het MLK of het LOM. Nu (2005) functioneer ik binnen een multidisciplinair team van directie, Interne Begeleiding (onderbouw en bovenbouw 19 ), leerkrachten van groep 1t/m 8, LIO ers, stagiaires (ik ben praktijkbegeleider van een stagiaire SPW 3)), oudercontactpersonen, peuterleidsters, overblijfmoeders (ik beheer de administratie en begeleid de mensen 20 ), de Brede School en Naschoolse Opvang medewerkers. Ook onderhoud ik contacten met logopedisten, de cesartherapeut, de maatschappelijk werker, de schoolarts, de leerlingbegeleiders van WSNS, de ambulante begeleiders van de REC s (Regionale Expertisecentra) en het zorgteam van WSNS. 16 Beide programma s hebben tot doel het voorkomen van onderwijsachterstanden van kinderen van 2,5 tot 6 jaar. Kaleidoscoop stoelt op de ontwikkelingstheorie van Piaget, die ervan uitgaat dat kinderen zich ontwikkelen door actieve betrokkenheid bij mensen, materialen en gebeurtenissen in hun omgeving. Er is speciale aandacht voor taal. De belangrijkste elementen van het Piramide programma zijn; vrij spel, projecten over thema s, observeren en toetsen en betrokkenheid van ouders. 17 Uit onderzoek blijkt dat bij Kaleidoscoop een duidelijk effect zichtbaar is op de taalontwikkeling, zowel in de eigen taal als in het Nederlands en bij Piramide een duidelijk effect op denkprocessen. 18 Ik kan dit mede ook door mijn bezoek aan de Hildernisse school, een school voor slechthorende kinderen met ernstige spraak- en of taalmoeilijkheden. Zie Educational Research: het Rugzakje 19 Bijlage 9 : samen met de IB-er bovenbouw heb ik een gedragsprotocol opgesteld. 20 Bijlage 10: Brief aan overblijfmoeders.

8 De kinderen van groep ½ en 3 komen graag naar school, omdat ik ze naar hartelust laat spelen en werken in een uitdagende leeromgeving. Ze kunnen veel ervaringen opdoen. Ik reageer sensitief en responsief. Ik benader de kinderen individueel vanuit hun eigen ervaringswereld en beleving. De kinderen voelen zich veilig. Ik kom tegemoet aan de primaire behoefte van de kinderen vanuit een pedagogisch concept: behoefte aan relatie (veiligheid en beschikbaarheid), competentie (ik kan het) en autonomie (ik kan het zelf) 21 en handel daarnaast ook planmatig 22. Omdat ik de ouders als partners beschouw, samen zijn we verantwoordelijk voor de ontwikkeling van hun kind, bieden zij mij hun hulp aan. Ze naaien kleren (b.v prinsessenjurken) en ze verzamelen spullen voor de hoeken. Ook maken ze eten voor het Suikerfeest en Diwali. Ze zijn net zo enthousiast als de kinderen. Maar als ik met de ouders communiceer merk ik dat ze moeilijk uit de weg kunnen met interventies, die hen veel ruimte geven. Ze kunnen die ruimte niet innemen. Ook moet ik veel aandacht besteden aan de relatie. Onze westerse samenleving is meer gericht op het inhoudsniveau, de zakelijke communicatie 23. Mijn collega s van groep ½ waren erg blij met mijn leergang auditieve training 24. Iedere morgen besteden we tijdens het speelleren in de grote groep de eerste 10 minuten op een speelse wijze aandacht aan de auditieve vaardigheden. De oefeningen worden geplaatst in een betekenisvolle context (b.v. auditieve synthese: s-i-n-t wordt sint). De kinderen van groep 3 kunnen allemaal analyseren en synthetiseren. En als kinderen vaardigheden beheersen kunnen de leerkrachten deze informatie kwijt in het observatie instrument, dat nu optimaal functioneert. Kaleidoscoop richt zich op de brede ontwikkeling van kinderen met speciale aandacht voor de taalontwikkeling en hecht sterk aan samenwerking met ouders. Dit brengt mij op het maatschappelijk debat. Kaleidoscoop vindt waardering voor de eigen cultuur belangrijk. Voor mij betekent integratie met behoud van eigen cultuur deelnemen aan de maatschappij. Ik zie toch aan de ouders van mijn kinderen dat ze zich niet zomaar kunnen aanpassen. Hun cultuur en sociale bagage staat te ver af van de Nederlandse samenleving. De aanpassing aan de Nederlandse identiteit en cultuur vind ik emotioneel wel begrijpelijk, maar onhaalbaar. De assimilatietheorie heeft ongelijk. Wij Nederlanders assimileren ook niet. Mijn man had tijdens onze fietsreis in Pakistan een ongeluk gehad. We konden 6 weken niet fietsen. Precies na één week zat ik al met een glas whisky te bridgen tussen Nederlandse ontwikkelingswerkers. Ook heb ik de ellende van First Nation People die over heel Canada in reservaten wonen, gezien. En in het hoge noorden van Canada drongen de missionarissen met hun beste bedoelingen hun mening op. Tot in 1967 werden de kinderen bij hun ouders weggehaald. Nu gaat het slecht met de Inuits (Eskimo s is net zo n negatief woord als gastarbeiders). Ze zijn werkloos en drinken veel. Ik ben ook van mening dat het goed zou zijn wanneer alle scholen openbare scholen zouden zijn. Godsdienstonderwijs zou een verplicht vak moeten zijn, waarin de vele godsdiensten een plek krijgen. Ik denk dat er dan ook meer tolerantie komt ten aanzien van andere godsdiensten. Iedere school moet dan hetzelfde godsdienstonderwijs geven. De financiering 21 L.M Stevens: Over denken en doen, Procesmanagement Primair Onderwijs 22 Bijlage 11: In planmatig en handelingsgericht werken werk ik de leerlingenzorg uit. 23 Bijlage 12 : Communiceren met ouders en kinderen, hoofdstuk Bijlage 13: Overzicht Auditieve Training

9 van de overheid en de ouderbijdragen moeten ook hetzelfde zijn. Leerlingen weigeren om hun geloof kan dan niet meer. Thuis kan dan iedereen een eigen geloofsbeleving aan kinderen bijbrengen. Dus wat mij betreft hef artikel 23 op. Afsluiting. Toen ik in 1981mijn diploma Speciaal Onderwijs behaalde was het zo dat alle kinderen van mijn groep 3 op hetzelfde moment begonnen met aanvankelijk lezen en in hetzelfde tempo de methode doorwerkten. Ik verbeterde de aanvankelijk leesmethode de Zevensprong. In de loop der jaren zijn de methodes verbeterd. Ze spelen steeds meer in op de verschillende niveaus in groep 3, maar toch bleef ik klassikaal lesgeven. Door mijn studie Orthopedagogiek (2004) en door het werken met (de) kinderen van de Augustinusschool (van vier tot 7 jaar) met de methode Kaleidoscoop kan ik omgaan met verschillen. Ik kan met recht spreken van een doorgaande lijn en intercultureel onderwijs. Ook kan ik nu de visies 25, die ten grondslag liggen aan het pedagogisch-didactisch model van Kaleidoscoop, in de praktijk toepassen en doortrekken naar het Actieve Leren van groep 3 en verder. In de toekomst wil ik me verdiepen in spelontwikkeling. Ik wil een intrinsieke band kunnen leggen tussen leren, spelen en werken van jonge kinderen. Ik wil nog meer leren hoe ik spel moet begeleiden, leren kijken en reflecteren op het spel van kinderen en op mijn eigen handelen. Eventueel het volgen van een opleiding tot speltherapeut om de emotioneel in de knel geraakte kinderen van de Augustinusschool nog beter te begeleiden. 25 ervaringsgericht, ontwikkelingsgericht, de theorie van Piaget en Vygotsky

Wie de schoen past. Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW

Wie de schoen past. Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW Wie de schoen past Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW Het ROC ASA in Amsterdam heeft de afgelopen drie jaar het programma Kaleidoscoop ingevoerd. Daardoor volg

Nadere informatie

Pedagogische werkwijze op de locatie (

Pedagogische werkwijze op de locatie ( Locatie: Voorschool De Vijf Sterren opgemaakt d.d.: april 2014 door: Ineke van der Haak, locatiemanager Omvang van de voorschool en de samenstelling van de groepen Er kunnen maximaal 64 kinderen per dag

Nadere informatie

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt: Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL KETELBINKIE BASISSCHOOL DE WINDROOS

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL KETELBINKIE BASISSCHOOL DE WINDROOS VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL KETELBINKIE BASISSCHOOL DE WINDROOS Locatie : Ketelbinkie : De Windroos Brinnr. : 10OD

Nadere informatie

Preview. Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang. Pedagogische doelen. Wat is kwaliteit?

Preview. Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang. Pedagogische doelen. Wat is kwaliteit? Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang Preview Wat is kwaliteit? Stand van zaken anno 2009 Waarom VVE in de kinderopvang? Doelgroepen Professionalisering Kwaliteit van VVE: wat werkt? Wat voegt VVE toe?

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Deel I Achtergronden. 1 Inleiding 19. 2 Ontwikkeling van jonge kinderen 33

Inhoudsopgave. Deel I Achtergronden. 1 Inleiding 19. 2 Ontwikkeling van jonge kinderen 33 Inhoudsopgave Deel I Achtergronden 1 Inleiding 19 1.1 Kenmerken van kleuters 21 1.1.1 Kleuter en schoolkind 22 1.1.2 Typisch kleuters 23 Emotionele beleving 24 Intuïtief 24 Egocentrisme 25 Hang naar gewoontes

Nadere informatie

Wat weet de leerkracht van uw kind?

Wat weet de leerkracht van uw kind? Wat weet de leerkracht van uw kind? Uitleg termen / afkortingen IB-er Balans heeft 4 IB-ers. Dit zijn de mensen die de zorg rondom leerlingen coördineren en de RT-ers aansturen. Zij ondersteunen de leerkrachten

Nadere informatie

Pedagogische werkwijze Voorschool De Vijf Sterren, april 2016 Ineke van der Haak, locatiemanager

Pedagogische werkwijze Voorschool De Vijf Sterren, april 2016 Ineke van der Haak, locatiemanager Omvang van de voorschool en de samenstelling van de groepen Er kunnen maximaal 64 kinderen per dag worden opgevangen op voorschool De Vijf Sterren. De samenstelling van de groepen Naam van de groep Paarse

Nadere informatie

VVE protocol. IKC Juliana. Weth. Rebellaan KA Barneveld

VVE protocol. IKC Juliana. Weth. Rebellaan KA Barneveld VVE protocol IKC Juliana Weth. Rebellaan 142 3771 KA Barneveld 0342-412165 Inhoud Overstap van peuteropvang naar kleutergroep 2 Wat is VVE? 3 Doorstroming naar de 3 De warme overdracht 3 Aanbod van de

Nadere informatie

7 Passend onderwijs. 7.1 Algemeen. 7.2 Interne begeleiding. Schoolgids 2012-2013

7 Passend onderwijs. 7.1 Algemeen. 7.2 Interne begeleiding. Schoolgids 2012-2013 7 Passend onderwijs 7.1 Algemeen Kinderen zijn nieuwsgierig en willen graag leren. Deze eigenschap hoort bij het kind zijn. Alle kinderen verdienen aandacht en zorg, maar zeker ook diegenen die moeite

Nadere informatie

Intern begeleiders. Lisette Kummu-Bax. Marinka de Haan-Hendriksma

Intern begeleiders. Lisette Kummu-Bax. Marinka de Haan-Hendriksma Onze zorg Intern begeleiders Lisette Kummu-Bax Marinka de Haan-Hendriksma Onze zorg Iedere leerling moet de zorg en aandacht krijgen die het nodig heeft om zich goed te kunnen ontwikkelen. Een aai over

Nadere informatie

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Programma Kennismaken Presentatie Jong geleerd Warming-up Pauze Praktische oefening Afsluiting Jong geleerd over het belang van actieve stimulering van ontluikende

Nadere informatie

Sociaal-emotionele ontwikkeling & Sociale Veiligheid. Beleid en protocollen

Sociaal-emotionele ontwikkeling & Sociale Veiligheid. Beleid en protocollen Sociaal-emotionele ontwikkeling & Sociale Veiligheid Beleid en protocollen OBS De Viermaster Papendrecht 2014-2015 Inleiding In dit document staat omschreven welk beleid en welke protocollen gehanteerd

Nadere informatie

Kids2b. Een koffer vol bagage. Kleine kinderen worden groot. REIS vormt de kern van ons handelen; RES PEC VOOR. Het pedagogisch beleid

Kids2b. Een koffer vol bagage. Kleine kinderen worden groot. REIS vormt de kern van ons handelen; RES PEC VOOR. Het pedagogisch beleid Op REIS met Kids2b Kids2b Kids2b is zeer verheugd dat u uw kind aan ons toevertrouwd. Wij begrijpen dat het voor S I E R u als ouder een grote stap is om een deel van de zorg en opvoeding van uw kind te

Nadere informatie

ZORGGids CBS TOERMALIJN FRANEKER

ZORGGids CBS TOERMALIJN FRANEKER ZORGGids CBS TOERMALIJN FRANEKER Inleiding In deze zorggids willen we de zorgstructuur van de Toermalijn uitleggen. U zult zicht krijgen op de afgesproken procedures rondom de leerlingenzorg. Leerlingenzorg

Nadere informatie

Doorstroomgegevens groep 1 tot en met 8 Inhoud

Doorstroomgegevens groep 1 tot en met 8 Inhoud Doorstroomgegevens groep 1 tot en met 8 Inhoud Doorstroomgegevens groep 1 tot en met 8... 1 Onze visie betreffende doorstroming van leerlingen.... 2 Beleid doorstroming van groep 1 naar groep 2.... 2 Beleid

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw

Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw SLO doelen: taal, rekenen en sociaal-emotioneel PO Conferentie,Zwolle Donderdag 3 november 2011 Gäby van der Linde Wat komt

Nadere informatie

Peuteropvang Dolfijn

Peuteropvang Dolfijn Peuteropvang Dolfijn Samen spelen, leren en ontdekken VVE Leuk en leerzaam Vriendjes maken Voorwoord Beste ouders en peuters, In deze brochure kunt u allerlei praktische informatie lezen over onze peutergroep.

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL OP DE RODE PADDESTOEL

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL OP DE RODE PADDESTOEL VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL OP DE RODE PADDESTOEL Locatie : Peuterspeelzaal Op de Rode Plaats : Haarlem Reg.nr.

Nadere informatie

Inhoud. Veenendaal, Onderwerp: verantwoording van ons onderwijs. Beste ouder(s)/verzorger(s),

Inhoud. Veenendaal, Onderwerp: verantwoording van ons onderwijs. Beste ouder(s)/verzorger(s), Veenendaal, 22-6-2016 Onderwerp: verantwoording van ons onderwijs Beste ouder(s)/verzorger(s), Door middel van dit schrijven willen we ons onderwijs verantwoorden aan u als ouders. Heeft u vragen of opmerkingen

Nadere informatie

2013-2017. Actief burgerschap en sociale integratie

2013-2017. Actief burgerschap en sociale integratie 201-2017 Actief burgerschap en sociale integratie Inhoudsopgave: Kwaliteitszorg actief burgerschap en sociale integratie Visie en planmatigheid Visie Doelen Invulling Verantwoording Resultaten Risico s

Nadere informatie

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2016-2017 1 Voorwoord Voor u ligt het SchoolOndersteuningsProfiel (SOP) van basisschool de Arnhorst in Velp Iedere school stelt een SOP op, dit is een wettelijke

Nadere informatie

Definitieve versie 1 mei 2015

Definitieve versie 1 mei 2015 1 Gecomprimeerd Schoolondersteuningsprofiel CBS Onze Wereld Algemene gegevens School CBS Onze Wereld BRIN 08UY Directeur Mevr. T. Terheijden Adres Cornelis Danckertstraat 34 Telefoon 010-4205293 E-mail

Nadere informatie

Groepsverdeling schooljaar 2016-2017

Groepsverdeling schooljaar 2016-2017 Irenesirene maandag 6 juni 2016 nr. 15 Groepsverdeling schooljaar 2016-2017 -groep 1-2 a Saskia van Wijnen -groep 1-2 b Carla Markensteijn -groep 1-2 c Marieke de Jong (ma,di) en Marjolein Minderhoud (wo,do,vrij)

Nadere informatie

Pedagogische werkwijze Peuterspelen De Waterlelie, januari 2019 Locatiemanager: Yael Lindhout Horev

Pedagogische werkwijze Peuterspelen De Waterlelie, januari 2019 Locatiemanager: Yael Lindhout Horev Omvang van de peuterspelen Er kunnen maximaal 15 kinderen per dagdeel worden opgevangen. De samenstelling van de en Naam van de Maximaal aantal kinderen op de Horizontale/ verticale/ flexibele Leeftijdsindeling

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL ER-RISÈLÈH

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL ER-RISÈLÈH VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL ER-RISÈLÈH Locatie : Basisschool Er-Risèlèh Brinnr. : 24DH Plaats : 2313 AB Leiden Reg.nr.

Nadere informatie

1 Hier staan wij voor

1 Hier staan wij voor 1 Hier staan wij voor Richting van de school De Tweemaster is een kleine openbare school waar veel persoonlijke aandacht is voor de kinderen en hun ouders/verzorgers. We vinden het belangrijk dat er verschillende

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE KINDERVRIEND

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE KINDERVRIEND VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE KINDERVRIEND Locatie(s) :Basisschool De Brinnr. :08KA Plaats :2802 EM Gouda Reg.nr. :25784

Nadere informatie

Beleidsprotocol doorstroom herfstkinderen

Beleidsprotocol doorstroom herfstkinderen Beleidsprotocol doorstroom herfstkinderen Herfstkinderen zijn kinderen die geboren zijn in oktober, november of december. Een deel van deze kinderen gaat vervolgens na tweeënhalf jaar kleuteren naar groep

Nadere informatie

Pedagogische werkwijze op de locatie (

Pedagogische werkwijze op de locatie ( Peuterschool Buikslotermeer opgemaakt d.d.: juni 2014 door: Danielle Bout, clustermanager De Peuterschool is een initiatief van de gemeente Amsterdam en wordt in samenwerking met ouders, onderwijs, en

Nadere informatie

Definitieve versie februari 2015

Definitieve versie februari 2015 1 Gecomprimeerd Schoolondersteuningsprofiel PCB Westpunt Algemene gegevens School PCB Westpunt BRIN 10QX02 Directeur Dhr.I.van Wijngaarden Adres Foeliestraat 16 Telefoon 010-4161435 E-mail administratie@pcbwestpunt.nl

Nadere informatie

Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444

Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Voorlichtingspublicatie Betreft de onderwijssector(en) Informatie CFI/ICO Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Wet van 9 december 2005, houdende opneming in de Wet op het

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Mijn Kinderopvang

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Mijn Kinderopvang RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Mijn Kinderopvang Plaats : Almere LRKP nummer : 124417528 Onderzoeksnummer : 295083 Datum onderzoek : 30 januari 2018 Datum vaststelling : 25 april 2018 Pagina

Nadere informatie

Pedagogische kwaliteit in beweging

Pedagogische kwaliteit in beweging Pedagogische kwaliteit in beweging De kinderopvang staat voor grote uitdagingen: kinderen een veilige basis en voldoende uitdaging bieden voor een gezonde ontwikkeling en hen voorbereiden op het basisonderwijs.

Nadere informatie

Professionalisering VVE Informatiebrief VVE mei 2012

Professionalisering VVE Informatiebrief VVE mei 2012 Professionalisering VVE 2012 2013 Informatiebrief VVE mei 2012 Inleiding Thema Kaleidoscoop Thema Ontwikkelingsvolgmodel Thema Met woorden in de Weer / Logo 3000 Thema Doorgaande lijn van voor- naar vroegschools

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE. 't Krekeltje

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE. 't Krekeltje RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE 't Krekeltje Plaats : Rotterdam LRKP nummer : 170468756 Onderzoeksnummer : 264606 Datum onderzoek : 2 december 2013 Datum

Nadere informatie

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING In gesprek met elkaar. Uitwerking van de stellingen. De onderstaande stellingen hebben we deze avond besproken onder elke stelling staan een aantal opmerkingen die

Nadere informatie

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL KLIMOP BASISSCHOOL KLIMOP

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL KLIMOP BASISSCHOOL KLIMOP VVE-RAPPORT RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL KLIMOP BASISSCHOOL KLIMOP Locatie(s) :psz :obs Brinnr. :16WW Plaats :1689 NW Zwaag Onderzoeksnummer

Nadere informatie

3 De visie van de Prinses Julianaschool

3 De visie van de Prinses Julianaschool 3 De visie van de Prinses Julianaschool 3.1 Visie op het onderwijs De missie: Prinses Julianaschool, school voor geborgenheid, (basis)kennis en zorg. De Prinses Julianaschool biedt kinderen een veilige

Nadere informatie

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE TAALWERKBLAD PARTICIPATIE aanpak coach cultuur deelnemen doel eigenschappen heden integreren kwaliteiten meedoen mentor nu plan samenleving toekomst vaardigheden verleden verwachtingen wensen DE WERKWOORDSTIJDEN

Nadere informatie

Actief burgerschap. Sint Gerardusschool Splitting 145 7826 ET Emmen Tel: 0591-622465 gerardusschool@skod.nl

Actief burgerschap. Sint Gerardusschool Splitting 145 7826 ET Emmen Tel: 0591-622465 gerardusschool@skod.nl 2013 Actief burgerschap 0 Sint Gerardusschool Splitting 145 7826 ET Emmen Tel: 0591-622465 gerardusschool@skod.nl Inhoudsopgave Pagina Inleiding 2 Hoofdstuk 1 : 3 Hoofdstuk 2 : : een doel en een middel

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE. K'nijntje

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE. K'nijntje RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE K'nijntje Plaats : Den Helder LRKP nummer : 204262859 Onderzoeksnummer : 282070 Datum onderzoek : 17 februari 2015 Datum

Nadere informatie

VALCKESTEYN Beleid Doubleren of Versnellen

VALCKESTEYN Beleid Doubleren of Versnellen Openbare basisschool VALCKESTEYN Beleid Doubleren of Versnellen Januari 2013 Doel van dit protocol Het vaststellen van de criteria op grond waarvan een leerling al dan niet doubleert of versnelt naar een

Nadere informatie

3. Handleiding bij de peuter-estafette

3. Handleiding bij de peuter-estafette 3. Handleiding bij de peuter-estafette Voor leidinggevenden en pedagogisch medewerkers peuterspeelzaal en kinderdagverblijf Een goede overdracht waarborgt de doorgaande ontwikkeling van de peuter. Bij

Nadere informatie

[2015] Oplossingsgericht werken met Kinderen. "Kids Skills" Gerrit van de Vegte www.centrumoplossingsgerichtwerken.nl gerritvandevegte@home.

[2015] Oplossingsgericht werken met Kinderen. Kids Skills Gerrit van de Vegte www.centrumoplossingsgerichtwerken.nl gerritvandevegte@home. [2015] Oplossingsgericht werken met Kinderen "Kids Skills" Gerrit van de Vegte gerritvandevegte@home.nl WAT IS KIDS SKILLS? Kids Skills is een speelse,praktische en oplossingsgerichte benadering om kinderen

Nadere informatie

Basiskwaliteit Voorschool VVE Zaanstad CRITERIA PROFESSIONELE COMPETENTIES VOOR MEDEWERKERS, TEAM EN ORGANISATIE

Basiskwaliteit Voorschool VVE Zaanstad CRITERIA PROFESSIONELE COMPETENTIES VOOR MEDEWERKERS, TEAM EN ORGANISATIE Basiskwaliteit Voorschool VVE Zaanstad CRITERIA PROFESSIONELE COMPETENTIES VOOR MEDEWERKERS, TEAM EN ORGANISATIE Vastgesteld Stuurgroep VVE Zaanstad 13 september 2016 1 INLEIDING Aanleiding Voorschoolse

Nadere informatie

Algemene informatieavond groep 5-6

Algemene informatieavond groep 5-6 Algemene informatieavond groep Kindcentrum de Eik Burg. Willemeplein 8 EA Nieuwstadt Tel. 4483938 www.kcdeeik.nl Inhoud Presentatie Afspraken Pedagogisch klimaat Handelingsgericht werken Coöperatieve werkomgeving

Nadere informatie

Piramide. Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen

Piramide. Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen Voor- en vroegschoolse educatie Piramide Piramide Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen Geeft jonge kinderen de kans zich optimaal te ontwikkelen Biedt houvast en ruimte voor pedagogisch medewerkers,

Nadere informatie

Definitieve versie 1 mei 2015

Definitieve versie 1 mei 2015 1 Gecomprimeerd Schoolondersteuningsprofiel CBS Onze Wereld Algemene gegevens School CBS Onze Wereld BRIN 08UY Directeur Mevr. T. Terheijden Adres Cornelis Danckertstraat 34 Telefoon 010-4205293 E-mail

Nadere informatie

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2015-2016. OBS De Kameleon

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2015-2016. OBS De Kameleon SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2015-2016 OBS De Kameleon 1 Voorwoord Voor u ligt het Schoolondersteuningsprofiel (SOP) van basisschool de Kameleon. Iedere school stelt een SOP op, dit is een wettelijke

Nadere informatie

Dr. J.C. Logemannschool

Dr. J.C. Logemannschool 1 Gecomprimeerd Schoolondersteuningsprofiel SBO Dr. J.C. Logemannschool Algemene gegevens School BRIN Directeur Locatieleider Dr. J.C. Logemannschool 06RV vacature Mevr. S.C. van Duin Adres Schiedamseweg

Nadere informatie

Protocol en beslissingsprocedure groep 1-2-3

Protocol en beslissingsprocedure groep 1-2-3 Protocol en beslissingsprocedure groep 1-2-3 Criteria: - De reken- en leesvoorwaarden moeten voldoende zijn. De tussendoelen worden beheerst. - Sociale emotionele ontwikkeling: (score A, B of hoge C wanneer

Nadere informatie

VVE Beleidsplan Peuterspeelzaal De Vonkjes Kinderopvang KOOS

VVE Beleidsplan Peuterspeelzaal De Vonkjes Kinderopvang KOOS VVE Beleidsplan Peuterspeelzaal De Vonkjes Kinderopvang KOOS juli 2018 VVE Beleidsplan Peuterspeelzaal De Vonkjes Voorwoord, In dit VVE-beleidsplan staat beschreven op welke wijze De Vonkjes ( onderdeel

Nadere informatie

Kinderdagverblijf Boefje

Kinderdagverblijf Boefje Kinderdagverblijf Boefje Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 8 maart 2019 Samenvatting Samenvatting De inspectie heeft op 14 januari 2019 een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit

Nadere informatie

Leergang ZelfVerzorgd

Leergang ZelfVerzorgd Leergang ZelfVerzorgd Waar gaat het over? Zuidwester heeft besloten te gaan werken met ondersteuningslijnen. Op deze manier willen we meer gespecialiseerde ondersteuning bieden aan onze cliënten, binnen

Nadere informatie

ZORG OP MAAT OMDAT IEDER KIND TELT

ZORG OP MAAT OMDAT IEDER KIND TELT Telefoon 0317-350815 ZORG OP MAAT OMDAT IEDER KIND TELT DON BOSCOSCHOOL RENKUM Versie april 2011 ZORGSYSTEEM DON BOSCOSCHOOL RENKUM Iedere school heeft de plicht voor alle kinderen zorg op maat te bieden.

Nadere informatie

Pedagogische werkwijze op de locatie (

Pedagogische werkwijze op de locatie ( Locatie: KDV De Nachtegaal opgemaakt d.d.: 27-06-2013 door: Mettina Snieder, locatiemanager Omvang van het kinderdagverblijf en de samenstelling van de groepen Er kunnen maximaal 26 kinderen per dag op

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over peuterschool Multatuli

Veel gestelde vragen over peuterschool Multatuli Veel gestelde vragen over peuterschool Multatuli Juni 2014 Wat is een peuterschool? De peuterschool is een combinatie van kinderdagverblijf en voorschool. Hier komen alle kinderen in de wijk van 2,5 tot

Nadere informatie

Kerndoelen Startblokken geïntegreerd met eisen onderwijsinspectie

Kerndoelen Startblokken geïntegreerd met eisen onderwijsinspectie Kerndoelen Startblokken geïntegreerd met eisen onderwijsinspectie De kerndoelen geven een beeld van het werken met Startblokken op de hele locatie. Advies: 2 x per jaar door LM invullen (in december als

Nadere informatie

Visie op het leren van het jonge kind

Visie op het leren van het jonge kind ebook Visie op het leren van het jonge kind Kinderen zijn van nature nieuwsgierig en leergierig, van meet af aan uit op sociale binding en op het verwerven van kennis en vaardigheden. In de motivatieliteratuur

Nadere informatie

De inrichting van de organisatie, een overzicht van de betrokkenen en een overzicht van de zorgniveaus. De cyclus handelings gericht werken

De inrichting van de organisatie, een overzicht van de betrokkenen en een overzicht van de zorgniveaus. De cyclus handelings gericht werken Zorg op de Overlaet Voor u ligt het zorgplan van de Overlaet. In dit document maken we inzichtelijk dat we planmatig omgaan met zorg. Het document is als volgt opgesteld: Onderdeel 1: Onderdeel 2: Onderdeel

Nadere informatie

Trainingen en workshops

Trainingen en workshops Trainingen en workshops 2014-2015 Voor professionals in de Kindcentra 0-13 in s-hertogenbosch (kinderopvang, peuterarrangement en basisonderwijs) Inhoud Algemene informatie Algemene informatie 2 Aanbod

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL DE RAKKERS

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL DE RAKKERS VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL DE RAKKERS Locatie : Plaats : Wijk bij Duurstede Registratienummer : 485656 Onderzoeksnummer

Nadere informatie

Planmatig samenwerken met ouders

Planmatig samenwerken met ouders Ouderparticipatie Team Planmatig samenwerken met ouders Samen vooruit! Tamara Wally Tamara Wally (MSc.) is werkzaam bij de CED- Groep. Ze werkte mee aan de publicatie Samen vooruit, over planmatig werken

Nadere informatie

Pedagogisch Beleid. Inschrijving

Pedagogisch Beleid. Inschrijving Pedagogisch Beleid Inschrijving U vertrouwt ons uw kind toe en wij willen ook het allerbeste voor uw kind. In dit gesprek kunt u meer over uw kind vertellen.zijn er bijzonderheden waar wij rekening mee

Nadere informatie

TEVREDENHEIDSONDERZOEK

TEVREDENHEIDSONDERZOEK verslag van het TEVREDENHEIDSONDERZOEK afgenomen in NOVEMBER 2014 Inleiding Eén keer in de twee jaar wordt er een tevredenheidsonderzoek gehouden. Ouders, leerlingen van groep 5, 6, 7 en 8 en personeelsleden

Nadere informatie

Calimero. Kwaliteitsonderzoek. voorschoolse educatie

Calimero. Kwaliteitsonderzoek. voorschoolse educatie Calimero Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 2 april 2019 Samenvatting Samenvatting De inspectie heeft op 29 januari 2019 een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van de voorschoolse

Nadere informatie

PROTOCOLLEN. Stappenplan t.a.v. doubleren Bij de besluitvorming over een doublure worden de volgende stappen genomen:

PROTOCOLLEN. Stappenplan t.a.v. doubleren Bij de besluitvorming over een doublure worden de volgende stappen genomen: Doel van dit protocol Kan een kind overgaan naar een volgende groep of blijft het zitten? Met dit protocol willen we ouders informeren hoe wij als school omgaan met de beslissing om een leerling al dan

Nadere informatie

Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter

Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter Onze ideologie We zien iedereen als uniek en waardevol. Ieder kind heeft talenten en samen gaan we die ontdekken en ontwikkelen. Hierdoor kunnen

Nadere informatie

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL WERELDWIJZER BASISSCHOOL OBS WERELDWIJZER

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL WERELDWIJZER BASISSCHOOL OBS WERELDWIJZER VVE-RAPPORT RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL WERELDWIJZER BASISSCHOOL OBS WERELDWIJZER Locatie(s) : : Brinnr. :16ZH Plaats :1628 DJ Hoorn Onderzoeksnummer

Nadere informatie

Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A

Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Thema 12: Het vinden van werk Praktijkkern c: Kiezen en solliciteren naar passende stageplek Thema Praktijkkern 12. Het vinden

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over peuterschool Nieuw Sloten

Veel gestelde vragen over peuterschool Nieuw Sloten Veel gestelde vragen over peuterschool Nieuw Sloten Maart 2015 Wat is een peuterschool? De peuterschool is een combinatie van kinderdagverblijf en voorschool. Hier komen alle kinderen in de wijk van 2,5

Nadere informatie

Jaarverslag 2015/2016

Jaarverslag 2015/2016 Jaarverslag 2015/2016 Terugblik Het afgelopen schooljaar hebben we binnen het team gewerkt met vijf actiegroepen, te weten: 1. Visie 2. Zorg en Begeleiding 3. Effectieve Instructie 4. Leerinhouden 5. Jonge

Nadere informatie

1.4 Visie Het Timpaan

1.4 Visie Het Timpaan 1.4 Visie Het Timpaan De visie op het onderwijs in de onderbouw is bij het Timpaan Basisontwikkeling. In de schoolgids wordt komen de volgende punten aanbod die uit Basisontwikkeling herkend worden. Heterogene

Nadere informatie

UW KIND, ONS KLAVERTJE VIER. Het pedagogisch beleidsplan van

UW KIND, ONS KLAVERTJE VIER. Het pedagogisch beleidsplan van UW KIND, ONS KLAVERTJE VIER Het pedagogisch beleidsplan van Wij willen u graag laten weten hoe wij bij Spelenderwijs ons werk doen. Daarom hebben we dit boekje met de basis van ons pedagogisch beleidsplan

Nadere informatie

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE VVE-RAPPORT RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL DE HOEKSTEEN (LOCATIE DE REIGERTJES) BASISSCHOOL DE HOEKSTEEN Locaties : : Brinnr. :04YU Plaats

Nadere informatie

Aan de ouders, Vriendelijke groet, team prinses Beatrixschool. Verbeterpunten en acties

Aan de ouders, Vriendelijke groet, team prinses Beatrixschool. Verbeterpunten en acties Aan de ouders, Voor u ligt het verbeterplan wat is opgesteld door het team naar aanleiding van de resultaten van de oudervragenlijst afgelopen november. Per onderdeel geven we aan welke items minder scoorden

Nadere informatie

Uitwerking van de Stappen Voor- en vroegschoolse educatie in Salland

Uitwerking van de Stappen Voor- en vroegschoolse educatie in Salland Uitwerking van de Stappen Voor- en vroegschoolse educatie in Salland 1. Signaleren 1.1 VVE beoordeling tijdens contactmoment op het consultatiebureau Jeugdgezondheidszorg (JGZ) (Uitvoerend: JGZ) 1.2 VVE

Nadere informatie

Pedagogische werkwijze Peuterspelen De Komeet, maart 2018 Locatiemanager: Anouk Aafjes

Pedagogische werkwijze Peuterspelen De Komeet, maart 2018 Locatiemanager: Anouk Aafjes Omvang van de Peuterspelengroep Er kunnen maximaal 16 kinderen per dagdeel worden opgevangen. De samenstelling van de groepen Naam van de groep Komeet Maximaal aantal kinderen op de groep Horizontale/

Nadere informatie

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL NIJNTJE BASISSCHOOL OBS BOEKHORST

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL NIJNTJE BASISSCHOOL OBS BOEKHORST VVE-RAPPORT RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL NIJNTJE BASISSCHOOL OBS BOEKHORST Locaties :Nijntje :Boekhorst Brinnr. :15AO Plaats :8431 CW Oosterwolde

Nadere informatie

Binnen deze driehoek geldt een aantal randvoorwaarden:

Binnen deze driehoek geldt een aantal randvoorwaarden: Beleidsstuk ouderbetrokkenheid 3.0 In onderstaand document geven wij weer hoe we als school omgaan met oudercommunicatie en het weergeven van de behaalde resultaten van leerlingen. Dit beleidsstuk is geschreven

Nadere informatie

Samenwerking. Betrokkenheid

Samenwerking. Betrokkenheid De Missie Het Spectrum is een openbare school met een onderwijsaanbod van hoge kwaliteit. We bieden het kind betekenisvol onderwijs in een veilige omgeving. In een samenwerking tussen kind, ouders en school

Nadere informatie

Beleidsprotocol doorstroom herfstkinderen Versie

Beleidsprotocol doorstroom herfstkinderen Versie Beleidsprotocol doorstroom herfstkinderen Versie 15-1-2014 Herfstkinderen zijn kinderen die geboren zijn in oktober, november of december. Een deel van deze kinderen gaat vervolgens na tweeënhalf jaar

Nadere informatie

Protocol doubleren en versnellen

Protocol doubleren en versnellen Protocol doubleren en versnellen Omnis school T Opstapje Van Tilburghstraat 41 4438 AJ Driewegen tel: +31 - (0)113-653010 e-mail: tel. directeur S. Meulblok : 06-10730662 Vooraf In de wet op het onderwijstoezicht

Nadere informatie

Taakbekwaam onderbouw. Anouk Bluemink Vr2B Datum: 16 december 2013 SLB er: Wineke Blom & Agnes Hartman

Taakbekwaam onderbouw. Anouk Bluemink Vr2B Datum: 16 december 2013 SLB er: Wineke Blom & Agnes Hartman Taakbekwaam onderbouw Anouk Bluemink Vr2B Datum: 16 december 2013 SLB er: Wineke Blom & Agnes Hartman Daltonbasisschool de Leer, Hengelo (Gld) Ria Menting Groep 3 Intern opleider: Miriam Pasman Beoordelaar:

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL KLAVERTJE VIER

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL KLAVERTJE VIER VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL KLAVERTJE VIER Locatie : Brinnummer : 09IE Plaats : Houten Registratienummer : 487094 Onderzoeksnummer

Nadere informatie

Adaptief onderwijs dat past

Adaptief onderwijs dat past Adaptief onderwijs dat past januari 2013 ---------------------------------------------------------- Ons schoolconcept Wat is adaptief onderwijs Hoe is adaptief onderwijs op onze school geregeld Verdere

Nadere informatie

Openbare basisschool De school in het Kindcentrum is een openbare basisschool, waar iedereen van harte welkom is, ongeacht maatschappelijke, culturele en levensbeschouwelijke achtergrond. Deze uitgangspunten

Nadere informatie

De Akkers. Kwaliteitsonderzoek. vroegschoolse educatie

De Akkers. Kwaliteitsonderzoek. vroegschoolse educatie De Akkers Kwaliteitsonderzoek vroegschoolse educatie Datum vaststelling: 15 maart 2019 Samenvatting De inspectie heeft op 6 november 2018 een onderzoek uitgevoerd in groep 1 en 2 van basisschool OBS De

Nadere informatie

WAT IS DALTONONDERWIJS?

WAT IS DALTONONDERWIJS? WESTERKIM EN DALTON DALTONONDERWIJS Westerkim vindt het belangrijk rekening te houden met de mogelijkheden van het kind en de verschillen tussen kinderen. Aandacht voor ieder kind, zelfstandigheidsbevordering,

Nadere informatie

Zelfbewust en sociaal bewust leren, werken en leven DE BRUG NAAR DE TOEKOMST

Zelfbewust en sociaal bewust leren, werken en leven DE BRUG NAAR DE TOEKOMST Zelfbewust en sociaal bewust leren, werken en leven DE BRUG NAAR DE TOEKOMST DE BRUG NAAR DE TOEKOMST Zelfbewust en sociaal bewust leren, werken en leven De basisschool is de brug naar de toekomst. Een

Nadere informatie

Prestatie-overeenkomst subsidie peuterspeelzaal Lennisheuvel en WE- doelgroepkinderen in 2016: H. SchujjŗmşíP-^''^

Prestatie-overeenkomst subsidie peuterspeelzaal Lennisheuvel en WE- doelgroepkinderen in 2016: H. SchujjŗmşíP-^''^ Prestatie-overeenkomst subsidie peuterspeelzaal Lennisheuvel en WE- doelgroepkinderen in 2016: Activiteit; Stellers: Conny van Aarle Akkoord: Gemeente Boxtel, afd. Maatschappelijke Ontwikkeling H. Schuurman;

Nadere informatie

Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen. Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer

Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen. Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer Masterclass Waarom, waarvoor, hoe? Verdieping m.b.t. taalontwikkeling en werken met groepsplannen

Nadere informatie

Pedagogische werkwijze op de locatie (

Pedagogische werkwijze op de locatie ( Locatie: KDV De Draaimolen opgemaakt d.d.: 18-10-2013 door: Renate Piet locatiemanager) Omvang van het kinderdagverblijf en de samenstelling van de groepen Er kunnen maximaal 46 kinderen per dag worden

Nadere informatie

Het draaiboek rond het werken met het ontwikkelingsvolgmodel Kijk! Op basisschool Finlandia

Het draaiboek rond het werken met het ontwikkelingsvolgmodel Kijk! Op basisschool Finlandia Het draaiboek rond het werken met het ontwikkelingsvolgmodel Kijk! Op basisschool Finlandia Inhoudsopgave: Inhoudsopgave:... 2 Inleiding: Het draaiboek voor het werken met het Ontwikkelingsvolgmodel Kijk!

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Schoolondersteuningsprofiel samenwerkingsverband primair onderwijs Inhoudsopgave Inleiding 3 1. 4 2. Missie en Visie 4 3. ondersteuning 5 4. Wat kan de 6 4.1 Regionale afspraken minimaal te bieden ondersteuning

Nadere informatie

Definitieve versie 1 mei 2015

Definitieve versie 1 mei 2015 1 Gecomprimeerd Schoolondersteuningsprofiel De Fontein Algemene gegevens School De Fontein BRIN 04FI Locatieleider Mw. L. v.d. Wel Adres Hoyledestraat 23, 3036 LP Rotterdam Telefoon 010-4659366 E-mail

Nadere informatie

Pedagogische werkwijze Voorschool De Buikslotermeer, januari 2019 Renate Piet, locatiemanager

Pedagogische werkwijze Voorschool De Buikslotermeer, januari 2019 Renate Piet, locatiemanager Omvang van de voorschool en de samenstelling van de groepen Er kunnen maximaal 32 kinderen per dag worden opgevangen op Voorschool De Buikslotermeer. De samenstelling van de groepen Naam van de groep Tijgers

Nadere informatie

Pedagogische werkwijze Peuterspelen Saenparel, januari 2018 Locatiemanager: Karin van den Hoek

Pedagogische werkwijze Peuterspelen Saenparel, januari 2018 Locatiemanager: Karin van den Hoek Het peuterspelen is voor 2-4 jarige kinderen van werkende en niet werkende ouders. Kinderen komen 6 uur per week, verdeeld over 2 dagdelen. Kinderen met een VVE indicatie komen 12 uur per week, verdeel

Nadere informatie