Frans Lich.opv. Muzische vorming. Nederlands Wereldoriëntatie Wiskunde

Transcriptie

1 .De leerlingen kunnen losse gegevens verwerven en gebruiken door ze betekenis te geven en te memoriseren. De leerlingen kunnen betekenis geven aan losse gegevens door ze te situeren in een context; door ze te omschrijven. TOTAAL Vooral begrippen in context plaatsen Formules bij tekeningen plaatsen of omgekeerd Improviseren bij rollenspel Verklaring van woorden, begrippen, (Taal, WO) Rekenverhaaltjes (wiskunde) Start vaak vanuit een context om dan verder uit te diepen

2 .De leerlingen kunnen op systematische wijze verschillende informatiebronnen op hun niveau zelfstandig gebruiken. De leerlingen kunnen: in eenvoudige naslagwerken zelfstandig informatie opzoeken via alfabetische inhoudsopgave en register; 0 0 TOTAAL 9 7 alfabet wordt nog niet aangeboden woordenboek gebruiken (taal & wo) zelden een atlas (wo) leertakenschrift (wiskunde)

3 -bij een onderwerp trefwoorden aanduiden in een reeks; TOTAAL 7 woordmuur, woordbeeld of woordweb interpretatie vraagstukjes rekenverhalen (wiskunde) kernwoorden in tekst aanduiden (taal) belangrijke dingen aanduiden tijdens leren (WO) woordspin (taal WO) vraagstukken interpreteren (relevante info / wiskunde) WO leren leren (hoofd-/bijzaak) in bronnenboek

4 -een documentatiecentrum consulteren bij een concrete opdracht, waarbij catalogi worden gebruikt, materiaal doeltreffend moet worden opgespoord en informatie moet worden geselecteerd en bondig genoteerd, TOTAAL 7 opzoeken in oa Zonnekind, Wakou leerlingen kunnen in klasbibliotheek terecht echt opzoekingswerk komt niet voor voorbereiding spreekbeurt: boeken, muziek, internet Taal, MuVo) leertakenschrift wiskunde bronnenboek (WO) documentatiecentrum = internet spreekbeurt (taal) toneeltjes (Frans) leven van kunstenaars (muvo)

5 uit opgegeven radio- en televisie- programma', kranten en tijdschriften, gevraagde gegevens noteren; TOTAAL 8 7 er wordt wel klassikaal over gepraat, het opschrijven is te moeilijk luister-, lees-, schrijfopdrachten (taal) beeldbankfilmpjes (wo) weekjournaal

6 -naar aanleiding van een opdracht bij de juiste personen informatie vragen. TOTAAL 7 9 hulp vragen bij uitstap bv. kinderboerderij ouders met bepaald beroep spreekbeurt remediëringsoefeningen (wiskunde) spreek- en luisteroefeningen (taal) (juiste persoon = meestal leerkracht of medeleerling) bezoek aan bibliotheek rollenspel: spreken andere leerlingen klasleerkracht andere bronnen

7 .De leerlingen kunnen op systematische wijze samenhangende informatie (ook andere den teksten) verwerven en gebruiken. De leerlingen kunnen: zich een beeld vormen van de inhoud van een nieuwe tekst aan de hand van de titel, de illustraties, de tekeningen en de tabellen; TOTAAL boeken tekstsnuffelen (taal wo) eventueel tekeningen bij liedjes, gedichten (muvo) beeldmateriaal bij oriëntering beeldopdrachten (muvo)

8 de structuurelementen van de tekst - alinea, paragraaf en hoofdstuk - herkennen; (?) TOTAAL (7?) leesoefeningen (taal wo) luisteroefeningen (taal) niveau- en duolezen (taal) gedichten (muvo, taal) lezen in bronnenboek (wo)? blok en lessen herkennen (wiskunde) muvo: gedicht, lied

9 analyseren aan de hand van vragen (wie-, wat-, waar-, wanneer-, waarom- en hoe-vragen); TOTAAL ordenen, schrijven, begrijpend lezen vraagstukjes vraagjes bij liedjes en gedichten de NEGEN vragen (taal) gedichten, liedjes (muvo) vragen bij teksten (wo) (vraagstukken (wiskunde) muvo: gedicht, lied

10 informatie in eigen woorden navertellen of verkort weergeven; TOTAAL 7 opdracht verwoorden, antwoord verklaren schematische voorstelling verwoorden, kijkplaten, rekenverhalen, teksten en opdrachten kort samenvatten en in eigen woorden vertellen vertellen wat ze moeten doen

11 verbanden leggen tussen: - nieuwe informatie en informatie waarover ze reeds beschikken; TOTAAL 8 vb. Omgeving, voeding van dieren, vb. woordweb vaak terugblik zodat we kunnen verder bouwen vb. brugoefeningen wat weten we hier al over? wordt regelmatig gevraagd voorkennisoefeningen bij start van de les woordspin (taal, wo)

12 - verbanden leggen tussen: - afbeeldingen en de bijhorende tekst; TOTAAL 7 8 wiskunde: tekeningen en rekenformules tekeningen maken bij een liedje (muvo) tekeningen bespreken die een verhaal begeleiden (taal, wo) tabellen en grafieken bekijken en maken bij een tekst (wiskunde)

13 informatie structureren door in een tekst de belangrijke zaken aan te duiden; TOTAAL 7 steunwoorden (taal) zoeken in teksten (rekenverhaaltjes (wiskunde) sleutelwoorden zoeken (taal, wo)

14 informatie verwerken en zeggen wat er precies moet gebeuren, zelf eenvoudige schriftelijke instructies uitvoeren en verslag uitbrengen over het eigen werk; - informatie, in functie van de gestelde ei g en, inprenten om ze te gebruiken. TOTAAL 0 receptlezen schatten & meten opdracht lezen en aan de hand van stappenplan nadenken recepten opdrachten verwoorden nabesprekingen vb. OVSG-proef spreken

15 .De leerlingen kunnen eenvoudige problemen op systematische en inzichtelijke wijze oplossen De leerlingen kunnen: eenvoudige problemen onderkennen als problemen die in één aspect verschillen van de standaardopgaven; TOTAAL 7 vb. puntoefeningen vlekoefeningen (wiskunde)

16 problemen analyseren, aangeven wat gekend en wat te zoeken is, herformuleren, opsplitsen in deelproblemen; TOTAAL 9 0 verwijswoorden techniek vraagstukken taalkaarten, spellingkaarten + & - vraagstukken MOEILIJK Vraagstukken (wiskunde) Ontdekkasteel (wo) Stappenplan wat / hoe / ik doe / oké

17 mogelijke oplossingswijzen zoeken en ze afwegen; - gekozen oplossingswijze uitvoeren; TOTAAL onderzoek/ proefje (wo) rekenstrategie rekenstrategieën

18 een gekozen oplossingswijze verwoorden; TOTAAL 9 nabespreking van rekenstrategieën

19 de oplossing controleren door na te gaan of ze realistisch is en de oplossingsweg controleren door na te gaan of deze de passende is. TOTAAL schatting vergelijken met uitkomst (wiskunde) controleren doen de leerlingen nog niet gemakkelijk zelf het moet steeds opnieuw opgelegd worden

20 .De leerlingen kunnen, eventueel onder begeleiding: hun lessen, taken en opdrachten plannen en orga niseren; hun eigen leerproces controleren en bijsturen. De leerlingen kunnen hun schoolagenda functioneel gebruiken; TOTAAL tijd (wo) taak van de ouders samen met het kind weekplanning volgorde van taken tijdsgebruik weekplanning = zinvol tijdsindicatie = weinig effectief het planningsblad wordt bijna niet gebruikt de leerlingen kijken dagelijks met de leerkracht na wat er moet gebeuren naar het voortgezet onderwijs toe hebben de leerlingen leren plannen met weekrooster dit werd niet door alle leerlingen toegepast (zelfstandigheid)

21 zeggen wat gevraagd wordt en hoe ze te werk zullen gaan; TOTAAL 0 bij huiswerk overlopen wat de opdracht is

22 op basis van eigen ervaringen uitleggen dal planning belangrijk is; TOTAAL 9 vb. elkaar vertellen hoe splitsingen geoefend worden waar en wanneer ze lezen komt niet echt aan bod door agenda, leerlingen kunnen dit wel verwoorden nabespreking huiswerk / agenda

23 met voorbeelden aangeven hoe ze zelfstandig kunnen werken; TOTAAL 7 vb. elkaar vertellen hoe splitsingen geoefend worden waar en wanneer ze lezen gebruik van taalkaart

24 uitleggen dat sommige dingen geregeld herhaald moeten worden TOTAAL sluitingen voorbereiden (muvo) lezen (taal) kalender (wo) splitsingen (wiskunde) komt aan bod tijdens gesprekken af en toe zijn ze er zich van bewust liedjes kalender bewerkingen

25 -uitleggen dat gewoon herlezen of kopiëren meestal niet effectief is 0 TOTAAL afkijken leidt meestal niet tot kunnen daar leer je niets van leerkracht zegt dit wel: afkijken, daar leer je niets van

26 diverse oplossingsmethoden onderling vergelijken en de voor hem/haar meest geschikte methode kiezen; TOTAAL vnl. bij wiskunde zoals het goede hulpmiddel vinden (blokken, telraam, 00-veld, getallenlijn) bewerkingen! LO dit hangt van het onderwerp af tijdens sommige periodes (vb. turnen) gebeurt dit vaker

27 in het oog houden of ze uitvoeren wat gevraagd wordt en middeltjes gebruiken om informatie in het geheugen op, te roepen; TOTAAL 7 9 letterlijst, steunwoord (tal) werkklok, roos = links (wo) splitskaarten, getalbeelden met taalkaart tekeningen gebruik van ezelsbruggetjes opdracht in eigen woorden vertellen

28 nagaan of de oplossing realistisch en volledig is, aan de verwachtingen wordt voldaan, de fouten worden gecorrigeerd met het oog op het vermijden van die fouten. TOTAAL 8 7 fouten verbeteren, vooral bij dictee (taal) remediëren na toets, IC (wiskunde) heel moeilijk: leerlingen vergeten het vaak of doen het onnauwkeurig staat wel op de taalkaart komt vaak mondeling aan bod werk nakijken vergelijken van resultaat met schatting eigen dictee (of ander werk) verbeteren remediëring en verrijking

29 .Houdingen en overtuigingen De leerlingen kunnen op hun niveau - nauwkeurigheid; efficiëntie; wil tot zelfstandigheid; voldoende zelfvertrouwen; voldoende weerbaarheid; houding van openheid; kritische zin. De leerlingen kunnen: hun werkruimte en boekentas ordelijk schikken en organiseren, en hun taken volgens afspraak maken; TOTAAL 8 0 elke maand andere plaats & opruimen agenda, afwerkmap (geen gaatjes = nog niet klaar / gaatjes = klaar en in map), hoekenblad, mandje, zorg voor lijm veel verschil tussen leerlingen onderling bij wisselen van plaats telkens bank opruimen agenda kaft voor losse werkblaadjes die niet klaar zijn te vaak is er onvoldoende ruimte (m²) per leerling een dagelijkse gebeurtenis

30 hun materiaal klaar leggen voor de opdracht en het efficiënt gebruiken; TOTAAL 8-0 Vooral bij schrift Woordendoos (taal) Rekenblokken (wiskunde) Veel verschil tussen leerlingen Komt wel regelmatig aan bod Vooral in het begin van het schooljaar wordt er hiervoor zeer geleid gewerkt Na uitleg van de leerkracht nemen de leerlingen hun materiaal Klaarzetten muvo Een dagelijkse oefening toch hebben niet alle kinderen alles gehoord LO voor ste graad voor de graad voor de graad

31 er rekening mee houden dat de leerkracht niet onmiddellijk komt als deze om hulp wordt gevraagd; TOTAAL 8 leerlingen zijn vaak ongeduldig leerlingen die wel wachten hebben het inzicht nog niet om al aan een volgende oefening te beginnen leerkracht zegt het ook vaak leerlingen steken vinger op en wachten tot leerkracht komt

32 een nieuwe opdracht op een persoonlijke wijze aanpakken, door niet onmiddellijk ontmoedigd te zijn, TOTAAL (het verband wordt hier niet goed gezien) (voor sommigen in de klas nog moeilijk)

33 door geduld te tonen bij het oplossen van problemen en enige faalangst aan te kunnen; TOTAAL 8

34 voor hun eigen mening opkomen bij de aanpak van problemen en vragen stellen bij wat ze niet begrijpen; TOTAAL 7

35 van elkaar leren bij het aanpakken van nieuwe leerinhouden, door bruikbare oplossingen van anderen te aanvaarden en door andere oplossingen met de eigen oplossing te vergelijken; TOTAAL 7 nabespreking: hoe heb je het opgelost? coaching: sterken helpen zwakkeren

36 zich vragen te stellen bij de aangeboden informatie en zichzelf leren bevragen. 0 TOTAAL is nog moeilijk

37 Hulp bij leren leren is het stappenplan bijvoorbeeld beertjes van Meichenbaum TOTAAL stippestappen vooraf overlopen van de opdrachten taalkaart hangen achteraan in de klas wordt telkens naar verwezen de stappen worden wel gevolgd, maar niet zo benoemd

38 Organiseer je bepaalde activiteiten om een positief zelfbeeld bij de leerlingen te ontwikkelen? Zo ja welke? a Ja: September: talenten in ik-boekje Peters en meters dragen bij tot zelfvertrouwen Voorstelling met eigen kunsten: alles kan, alles is bravo Brievenbus: er voor zorgen dat iedereen post krijgt b Ja: Vb. bij sluiting voor kleuters: alle kinderen de kans geven om te laten zien wat ze écht goed kunnen a Beloningssysteem voor de klas Niet straffen maar belonen Als ze iets doen waar ze niet zo goed in zijn, in de bloemetjes zetten b Goed gedrag aanmoedigen Vlugge blaadjes knap gemaakte blaadjes worden opgehangen Geen (bepaalde) specifieke activiteiten, maar wel verschillende (vb.drama, muziek, beeld, ) waarbij iedereen zijn eigen talenten kan aanwenden en in kan uitblinken a Spreekbeurt Kinderraad Klasdoorbrekend werken Baobab-project hoekenwerk b spreekbeurt: kind in de kijker (hobby) hoeken- en contractwerk kinderraad klasdoorbrekend werken baobab-project a dramalessen kring- en filosofische gesprekken b lessen drama /Nederlands (taal) gevolgd door klasgesprek muzisch beeld: leerlingen tonen elkaars resultaat en kunnen hierover vertellen. Dit werkt vaak motiverend om extra hun best te doen mooiere resultaten zich zo beter voelen bij klassikaal verbeteren de zwakkere leerlingen zeker aan bod laten komen bij de oefeningen die ze goed kunnen en hun hiervoor een pluim geven groepswerk drama rond emoties koffiestop (baobabproject) winkeltje uitbaten sportkast uitstap LO project ecologie in het algemeen vertel ik zeer regelmatig dat winnen voor mij niet belangrijk is en dat je best doen veel belangrijker is. Ook vertel ik erbij dat niet iedereen goed is in alles (ik geef dan voorbeelden van mezelf ter illustratie) Voor de rest denk ik dat alles wat ze in het begin niet kunnen maar daarna wel, zorgt voor een positief zelfbeeld Ik werk dus regelmatig rond een positief zelfbeeld

39 Welke acties onderneem je om een krachtige leeromgeving te creëren a bar met werkblaadjes, afwerkmap,beloningsstempels en stickers voor orde, doe-tafel met tangram Boekenplekjes waar kinderen leesvoer vinden leesstoel wie daar iets legt mag lezen of vertellen voor de klas Interessante ouders betrekken: oma s en opa s (tijd van toen), schilder, kostuumontwerpster, b Letterlijn Woordkaarten Getallenbeeld Cijfers Wandplaat schrift Computertoegang voor alle kinderen a Klasopstelling Beloningssysteem Leerstof ophangen in de klas (tafelproducten, posters spelling, taalkaart, ) b Klasopstelling Stappenkaart op de bank Onthoudregels (leerstof) tegen de muur Wandplaten spelling, rekenen, WO Concreet materiaal (rekenen, wo, ontdekkasteel, ) Stappenkaarten op de lessenaars Klasopstelling a Leerinhouden aan de muur Zelf laten opzoeken Ideeën van kinderen Individuele hulpmiddelen op de bank Didactisch materiaal ter ondersteuning b Leerinhouden aan de muur hangen Zelfstandig opzoekwerk Ideeën van de kinderen Individuele hulpmiddelen op de bank Zoveel mogelijk didactisch materiaal ter ondersteuning

40 a Klasschikking: uitdenken welke leerlingen bij elkaar gezet worden Leerlingen worden aangezet om zelf bepaalde problemen op te zoeken en op te lossen en die met de klasgroep te bespreken b Groepswerk, partnerwerk alle leergebieden vb. gebruik powerpoint leerlingen leren door te doen, hulp bij elkaar vragen, hun werk tonen + uitleg geven, WO: veel groepsopdrachten / opzoekwerk goede sfeer in de klas + open communicatie leuke leerrijke uitstappen thema s uit eigen leefwereld kiezen verantwoordelijkheid geven (winkeltje, kippen verzorgen, peter- en meterschap LO ik differentieer regelmatig bv. aangepaste oefeningen in turnen en balsport voor diegenen die het gemakkelijk of juist moeilijk hebben ik zorg ook voor heterogene groepen (bijna altijd)

41 Kinderen leren het meest in een sociale context (leren van elkaar). Welke specifieke acties organiseer je daarvoor? a Leesmaatjes: heterogene paren Hoeken- en contractwerk Groepswerk met info doorgeven Niveaulezen Partnerwerk: automatiseren splitsingen, tabel interpreteren Taken : vb. met de kalenders verzorgen Peters- & metersactiviteiten kleuterprojecten b partnerwerk groepswerk (samen naar oplossingen zoeken) hoekenwerk a hoekenwerk groepswerk partnerwerk sterke leerlingen helpen zwakke leerlingen lezen met leerling van b hoeken- en contractwerk groepswerk partnerwerk hoekenwerk: leerlingen zitten per aan een eiland en mogen geregeld samenwerken niveaulezen leerlingen mogen tijdens zelfstandig werk (rekenen) hulp vragen aan elkaar groeps- en partnerwerk a hoeken- en contractwerk partnerwerk groepswerk placemat projectklas b hoeken- en contractwerk

42 partnerwerk (duo) groepswerk placemat werking projectklas a los van groepswerk en partnerwerk eigenlijk geen specifieke activiteiten b bij de meeste leerlingen loopt dit vlot, maar wat als ze zelf geen actie meer willen ondernemen? (te veel andere buitenschoolse activiteiten, puberen, ) inzet en werkhouding zijn mijns inziens nog belangrijker! coaching-systeem: vb. tijdens wiskunde helpen de leerlingen die klaar zijn de leerlingen met problemen ook bij muzische werkt dit systeem extra: groepswerk, per, rollenspel, workshops ecologie LO dit komt zeer veel aan bod in de lessen LO ze werken regelmatig in kleinengroepjes en moeten elkaar (vooral bij turnen) altijd helepen ook vraag ik geregeld om elkaar te verbeteren

43 Wil je nog iets meer kwijt over leren leren? wat? a De agenda is sinds dit schooljaar belangrijker geworden: o o o we tellen hoeveel dagen tijd om iets te lezen (vb. aantal bladzijde per dag uitrekenen) wat herhaling nodig heeft, staat er alle dagen op we bespreken het nut van op tijd starten zo kan je nog vragen stellen als iets niet lukt a b ik kom weer tot de veronderstelling dat we veel rond leren leren doen zonder dat we weten dat dat leren leren is heel moeilijk geformuleerde vragen leren leren in de tweede klas wordt voornamelijk bijgebracht aan de leerlingen het gebeurt nog vaak klassikaal leerlingen beginnen nog maar pas zelfstandig enkele dingen toe te passen a sleutelwoorden zoeken te weinig aan bod taalmethode studiewijzer in Nieuwe pluspunt en Mundo zeer doeltreffend (dit ontbreekt in de taalmethode) b sleutelwoorden zoeken te weinig aan bod taalmethode studiewijzer in Nieuwe pluspunt en Mundo zeer doeltreffend (dit ontbreekt in de taalmethode) socio-emotioneel welzijn (goed voelen om te leren leren!) komt vaak in gedrang door het overladen leerstofprogramma! a dat ik volgend schooljaar zeker een KLIM-project wil inplannen en het gebruik van de agenda in het begin van het schooljaar als werkinstrument moet gebruiken door deze bevraging in te vullen heb ik gemerkt hoe weinig specifieke en doelbewuste activiteiten rond leren leren ik organiseer leren leren gebeurt vaak onbewust en spontaan iederen leerling heeft in zijn eigen leerstrategie (die voor sommigen wel en voor anderen niet werkt) het is de taak van de leerkracht om bij te sturen waar nodig is.