Hoe groen is De HHs? Onderzoek naar misstanden bij afstudeerders. European Studies: Good, says Dutch-Flemish Accreditation organisation H/LINK 05

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoe groen is De HHs? Onderzoek naar misstanden bij afstudeerders. European Studies: Good, says Dutch-Flemish Accreditation organisation H/LINK 05"

Transcriptie

1 Hoe groen is De HHs? European Studies: Good, says Dutch-Flemish Accreditation organisation Onderzoek naar misstanden bij afstudeerders H/LINK 05 januari 2011

2 Stoppen met je huidige studie? Je kunt nu nog switchen! Kies voor InterCollege Business School en begin direct! HBO-Bedrijfskunde met accent op online ondernemen Verkort 3-jarig traject mogelijk Startdatum: 28 februari a.s. Kleine groepen Les van ondernemers en praktijkprofessionals intercollege.nl 2 H/LINK 05

3 inhoud persweeën Linke soep 8 Hoe groen is De HHs? Duurzame plus- en verbeterpunten op een rij Nou, je weet het. Het is volstrekt duidelijk waar het in het leven om draait. Het is pal voor de kerstvakantie, het is uitgestorven in de school en met zekere en beheerste tred betreedt collega Theo de niet zo hectische redactie. Theo doet dat vaker, meestal met geheel eigen bespiegelingen op het hogeschoolleven. 16 Switchers: zij durfden opnieuw te kiezen Twijfels over je studiekeuze? Pak het aan. 12 Discriminatie bespreekbaar maken: noodzakelijk, nuttig of overbodig? 14 Talentenplatform voor medewerkers van start 21 Genomineerd studentenonderzoek: Adidas en vrouwen 28 Onderzoek naar misstanden afstudeerders Rubrieken 4 Kort nieuws 6 Post / opinie 7 In beeld: familie 17 Onder de hamer 19 In de lift: surveillanten 20 In de vitrine 24 Recensies: o.a. Filmfestival Rotterdam 26 Test: overlevingsvoer de tosti 31 Gras van de buren & colofon 32 Agenda, sudoku & strip International pages 4 News flash Vertel, zeg ik met een grijns. Theo gaat er eens even plechtig bij staan, recht de rug en declameert: Het leven draait om soep. Eén berichtje over het nieuwe soepbeleid van Sodexo online, en de steunbetuigingen en haatmails wisselen elkaar af. Waterig, eerste levensbehoefte en opzouten... iedereen heeft een mening over soep. De soep heeft op de redactie aan een zijden draadje gehangen. Grosso modo begint een redactievergadering altijd met de vraag: waar zullen we het eens over hebben? Ideeën, die zijn er te over en het lijstje ooit nog es wat mee doen groeit met de dag. Maar niet alle ideeën zijn even geschikt voor een verhaal. Soms is het onmogelijk om mensen te vinden die over een onderwerp iets willen zeggen. Als je erover belt, schieten mensen van hoog tot laag in krampachtigheid. Probeer maar eens informatie boven water te halen rondom reorganisatie-achtige dingen. Je hoort een zucht door de telefoon en voor je het weet zijn ze drukker met het bericht uit Link te houden dan met de reorganisatie zelf. Maar gereorganiseerd gaat er toch worden. En het komt een keer naar buiten. Soms vinden we iets ook te onbenullig. Studenten die een mail op poten sturen dat ze gediscrimineerd worden door het International Office, en bij navraag gaat het om een spraakverwarring. Of de mail van een oude bekende van de redactie: de soep in het restaurant is niet te eten. Ja, en daarna doen we de koffie. Of de rij bij de Mockamore. En dan de wifiverbinding, grap ik nog. Maargoed... even een belletje met Sodexo kan geen kwaad. Schoolstraat AW Den Haag Certificate for European Studies: outstanding in internationalisation 27 Unusual Dutch: jokes on the neighbours 28 Investigation on irregularities related to graduation Alle bezuinigingsslagen van de regering, kortingen op studiefinanciering en bsa-beleid ten spijt... Theo heeft gelijk. Het leven draait om soep. Misschien moet je voortaan alleen nog maar over de eerste levensbehoeften schrijven. Kun je al die verhalen over beleid enzo lekker weggooien, grinnikt Theo, voordat hij de redactie verlaat. René Rector Hoofdredacteur H/Link r.rector@hhs.nl (ook voor klachten over alle andere eerste levensbehoeften) 05 H/LINK 3

4 kort nieuws beeld Bas Kijzers Geen collegevrij voor protest De Haagse Studentenvakbond heeft het College van Bestuur (CvB) van De Haagse gevraagd om alle HHs-studenten op 21 januari collegevrij te geven om deel te kunnen nemen aan de manifestatie op het Malieveld. Dit verzoek, dat mede namens een hele reeks studentenverenigingen werd ingediend, is niet gehonoreerd. Wij laten het over aan de professionaliteit van de student zelf om verstandige keuzes te maken, aldus collegevoorzitter Rob Brons. news flash De Universiteit Utrecht heeft wel een collegevrije dag ingesteld. Daar is het CvB van mening dat studenten op 21 januari in de gelegenheid moeten zijn om hun stem te laten horen. Ook hoogleraren demonstreren die dag tegen de voorgenomen maatregelen van het kabinet rond langstudeerders. Aanmelden Hogeschoolfonds versimpeld Studenten die in aanmerking willen komen voor het Hogeschoolfonds, zijn vanaf februari 2011 minder afhankelijk van de contactpersonen binnen hun opleiding. Ze kunnen nu zelf het aanmeldformulier opvragen via de portal. Voorheen moesten de studenten zich via de contactpersoon aanmelden na een document in Excel te hebben ingevuld. Vanaf februari gaan de aanmeldingen via de pagina van het International Office op de portal. Vervolgens wordt er een met een ingevuld aanmeldformulier opgestuurd. Het enige wat van de contactpersoon van de opleiding nodig is, is een handtekening, als bewijs van goedkeuring. Website bibliotheek vernieuwd De website van de bibliotheek van De Haagse Hogeschool is sinds 3 januari vernieuwd. Deze vervangt de oude internet- en intranetpagina s van de bibliotheek en is ook extern toegankelijk. Een websitebrede zoekfunctie is een van de nieuwe aanpassingen waarvan medewerkers en studenten gebruik kunnen maken. Verder kan je vakinformatie zoeken via de online catalogus en de informatiebronnen die aangeboden worden via de digitale bibliotheek. Je kunt via de digi-bieb ook inloggen op intranet. En het is mogelijk hulp te vragen via de e-helpdesk. De oude website is tot 31 januari beschikbaar, maar wordt niet meer onderhouden. Joris Voorhoeve start internationaal lectoraat Oud-VVD coryfee Joris Voorhoeve is per 13 januari aan De Haagse Hogeschool gestart als lector van het nieuwe lectoraat Internationale vrede en veiligheid. Voorhoeve werd vooral bekend als lid van de Tweede Kamer voor de VVD. In 1986 volgde hij Ed Nijpels op als fractievoorzitter en in 1989 werd hij lijsttrekker. Van 1994 tot 1998 was hij minister van Defensie in het eerste paarse kabinet. Voorhoeve is altijd nauw betrokken geweest bij de wetenschap. Zo was hij hoogleraar Internationale Betrekkingen in Wageningen en directeur van het Instituut Clingendael. Stripcard to be replaced by chipcard The public transport stripcard (strippenkaart) will no longer be valid in public transportation in South Holland from February the 3 rd on. After that date, passengers will need an OV (Public Transport) chipcard to travel by bus, tram and RandstadRail lines operated by HTM, Veolia, Connexxion and Arriva. The OV-chipcard is available from different sales points at train stations, off public transportation companies as HTM, and at a number of supermarkets. You can also purchase a personal OV-chipcard at On this website you can also find more information about how to use the card (especially important: do not forget to check in and out by holding the card against the card reader). Season passes do remain valid, it is only the stripcard that passengers can no longer use. HEBO celebrates its 20th anniversary This year HEBO will celebrate its 20th anniversary and its change of name to European Studies by organising a big party for all students, members of staff and alumni on the 11 th of February in the atrium of The Hague University. HEBO started with only a few classes at the Koninginnegracht and has grown into the largest school of The Hague University. To register for the party and check out old photos and memories, go to 20jaar. 4 H/LINK 05

5 Vlak voor zijn aanstelling als lector bij De Haagse, was hij staatsraad bij de Raad van State in buitengewone dienst. Recent was Voorhoeve in het nieuws vanwege zijn overstap van de VVD naar D66. Voorhoeve zag de deelname van de VVD in een regering met gedoogsteun van de PVV niet zitten. Vergunning verdieping Zoetermeer toegekend Na maanden wachten op goedkeuring van de gemeente Zoetermeer, kan de ICT-vestiging eindelijk gaan uitbreiden. De Academie voor ICT & Media krijgt er twee verdiepingen bij, waarvan één met een keuken. En die was hard nodig, want sinds het ID-College uit het gebouw vertrok, beschikten de studenten en medewerkers in Zoetermeer niet meer over een kantine. Zowel de bouwvergunning als de vergunning om les te mogen geven zijn toegekend. Per 3 januari is de keuken op de vijfde verdieping al in gebruik. De vierde verdieping wordt ingericht voor onderwijs. Dat gaat redelijk snel, want het meubilair was al aangeschaft. Op 7 februari starten daar de eerste lessen. De reden om de vereniging destijds toegang te weigeren, leek twee gronden te hebben. Aan de ene kant zouden de christelijke verenigingen zich te eenzijdig richten op het uiten van de geloofsovertuiging. Aan de andere kant behaalden de verenigingen afzonderlijk niet het vereiste aantal van vijftig betalende leden. In de brief van 10 januari jl. lijkt alleen de laatste grond nog van kracht te zijn. De verenigingen zijn uitgenodigd op de hogeschool om te bekijken hoe er meer aandacht voor hen kan komen om alsnog het vereiste ledenaantal te behalen. Hiervoor moeten zij bij het Bureau Studentenzaken zijn, niet meer bij het College van Bestuur, aldus de collegevoorzitter. Nieuwe directeur TIS Delft Het College van Bestuur heeft ir. Sander van Ipenburg Grijpma per 10 januari 2011 benoemd tot directeur van de Academie voor Technology, Innovation and Society in Delft. European Studies blinkt uit in internationalisering De opleiding European Studies heeft woensdag 15 december tijdens het seminar Assessment of Internationalisation van de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO) het bijzondere kenmerk Internationalisering ontvangen. Ook kreeg de opleiding het certificaat Internationalisering met de stempel goed. Naast De Haagse Hogeschool kreeg - van de deelnemende hogescholen - alleen de Hogeschool van Amsterdam dit extra certificaat. Rajash Rawal, teamleider bij European Studies, is trots op het resultaat. Bij ons leer je over internationalisering, je leeft internationalisering én je ervaart het. Het gaat om die combinatie. Volgens Rawal moet het hogeschoolbrede niveau van internationalisering nog wel verbeterd worden. Een visie bepaal je nu eenmaal niet alleen. We hebben een bredere stem nodig in de school, al beeld Bas Kijzers wordt daar wel steeds meer aan gewerkt. Het beoordelen van de internationalisering van hogescholen en universiteiten door de NVAO en de daarbij behorende uitreiking van het certificaat maakt deel uit van een pilot. European Studies mag nu ook meedingen naar het European certificate. Volgens Rawal is dat pas echt de Champions Leage van de internationalisering. Of De Haagse dit certificaat behaalt, wordt bekend in de zomer. Christelijke verenigingen krijgen geen vervolggesprek De drie christelijke verenigingen Navigators, Alpha en Ars Vivendi krijgen geen nieuw gesprek bij het College van Bestuur. Dat heeft collegevoorzitter Rob Brons begin januari in een brief aan hen laten weten. De christelijke verenigingen proberen al een tijd voet aan de grond te krijgen in De Haagse Hogeschool. In oktober hadden zij een gesprek met het CvB waarin zij nogmaals verzochten om toelating tot de hogeschool. Sander van Ipenburg Grijpma volgt Marian van Noort op die sinds 17 december van een sabbatical geniet. De nieuwe directeur was de afgelopen zes jaar werkzaam bij het Hoogheemraadschap Delfland als teamleider bij verschillende onderdelen (Watersysteemkwaliteit, Bedrijfsemissies). Daarvoor was hij werkzaam in de uitgeversbranche. 05 H/LINK 5

6 post/opinie Ook iets te melden? Mail naar Het recht van de voltijder (2) Ik begrijp best dat jullie je studententijd zo lang mogelijk willen rekken. (...) Dus van mij mag er best geprotesteerd worden tegen de nieuwe kabinetsplannen. Maar wees dan wel eerlijk waarom je op het Binnenhof staat en dan doe ik met jullie mee. Want met de nieuwe kabinetsplannen wordt er volgens mij één belangrijk recht van jullie voltijders afgenomen. Dus kom allen nogmaals in actie en Fight for your right to party!. -Bianca Moerman in HHSLinkblog, Het recht van de voltijder. Het afgelopen jaar is er veel te doen geweest op bezuiniging op studenten. Verschillende demonstratietjes hebben plaatsgevonden en wat discussies op forums, maar geen bezet prominent gebouw (het collosseum), massaal stakende studenten en aangevallen politieke instellingen (Italië). Ook Bianca M., de deeltijdstudente, is het er mee eens dat wij voltijdstudenten de stufi gebruiken als right to party. Helaas, de blanke universitair opgeleide 45+ mannen in Den Haag hebben haar ook al in hun greep. Terwijl de oudere generatie van Nederland vecht voor de laatste kruimels, laten wij jongeren ons de stufi van het toch al karig belegde broodje eten. Wat is er met ons jongeren? Wij horen een stem te hebben, we horen te rebelleren omdat we jong en vrij zijn en omdat het nog kan. The Sex Pistols, daar zouden ze op de middelbare school eens een lesje maatschappijleer aan moeten wijden en er van jongs af aan meteen in rammen dat jongeren de toekomst zijn, moeten deelnemen aan politiek en voor niets de zon op gaat. Ons right to party is al voorbij sinds de babyboomers allemaal afgestudeerd waren en zij ondervonden dat ze wel een heel relaxt studentenleventje hebben geleid. Het huidige right to party wordt tien jaar later met een gemiddelde schuld van euro nog afgelost. Onze opa s en oma s mochten dan wel vrolijk het leven gevierd hebben na de oorlog, maar wie betaalt deze kinderen? Juist, wij die nu we jong, meer kwetsbaar en minder ervaren zijn al gekort worden. En wie korten ons nu? Juist, de mensen waar we later ook al aan moeten inleveren. Daarom is het belangrijk dat er meer aandacht komt voor politiek onder jongeren en wij ons zelf serieus moeten nemen zodat er niet een Blog van Bianca M. verschijnt over dat wij voltijders maar eens eerlijk moeten zijn, en eigenlijk vechten voor ons recht om te feesten. (ingekort door redactie) Valery Kas 3 e jaar Voltijd studente European Studies Achterop met duurzaamheid Vol ongeloof ontving ik eind vorig jaar een gratis tijdwaardekaart voor de parkeergarage. Sinds ruim twee jaar heeft De Haagse Hogeschool een opleiding met als kernwaarde duurzaamheid: Climate & Environment (TIS academie). Gedurende deze twee jaar heb ik mij verbaasd over hoe weinig aandacht er is voor duurzaamheid binnen De HHs. Computers aan moeten laten staan tijdens de nacht en weekenden, lampen die overal aanblijven, enorme papiermassa s die er doorheen gejaagd worden en zeer beperkt goed nieuws of goede initiatieven op het gebied van duurzaamheid. Klap op de vuurpijl is deze parkeerkaart actie: wie gaat er nu nog in deze tijden stimuleren dat medewerkers met de auto naar het werk komen? De HHs. Hoogste tijd het roer om te gooien en onze blik eens naar de toekomst te richten, en wij geven met onze opleiding graag het goede voorbeeld. Sander Brinkman Docent Climate & Environment 6 H/LINK 05

7 winnaar in beeld Fabrikanten van gelegenheidskerstkleding kunnen blij zijn met onze hogeschool. Jullie favoriete familie (de foto-opdracht voor deze maand) zit er dikwijls keurig netjes bij voorzien van rode kerstmuts. Een enkele keer werd het zelfs een heuse Hallmark-look-alike. Andere familiepret in december bestond uit pepernoten en niet te vergeten de vele sneeuw. Winnende foto is van Marie-Anne Elenbaas, werkzaam op de Pabo. Haar kleinzoon van drie kijkt naar de feestbubbels. Verder (vlnr vbnb): Marissa Broers (samen met de oudste deelneemster van de kerstworkout op haar sportschool), de winnende foto, Michela Paluti (op de foto met haar nichtje, niet haar zusje), M.R. Goedhart (met sneeuwpret), Sheetal Roepchand, Marielisa Palm (in tijgerprint, met vrienden), Suzanne Groenendijk, Elianne Van Der Vlugt (met pepernoten) en Nisha Lachman. Ook 50,? Volgende maand verschijnt H/Link op Valentijnsdag. De opdracht: maak een foto van je geliefde of van degene hier op de Hogeschool op wie je (heimelijk) verliefd bent. Foto s worden op verzoek anoniem geplaatst (maar om in aanmerking te komen voor de 50 euro hebben we natuurlijk wel een mailadres nodig). Vertel in de mail wel even wie we zien en waarom je hart sneller van hem/haar gaat kloppen. Stuur je foto voor 5 februari naar hlink@hhs.nl 05 H/LINK 7

8 beleid 8 H/LINK 05

9 ? Duurzaamheid, klimaatverandering, groene energie. Je kunt er niet omheen. Ook De HHs doet mee, in de vorm van een Community of Practice Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. H/Link zocht alvast uit hoe groen de hogeschool is en ging op zoek naar verbeterpunten. En dat zijn er nogal wat. tekst Stéphanie van den Merkhof beeld Bas Kijzers Heel lekker bekt het niet, Community of Practice Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Het is een nog maar net opgerichte club van hogeschoolmedewerkers die iets wil doen ten bate van duurzaamheid. Frans Joosstens, docent Facility Management, maakt deel uit van de groep. De CoP wil vooral meer mensen betrekken bij het duurzaamheidvraagstuk en de organisatie in beweging krijgen, legt hij uit. Ik heb nog wel wat verbeterpunten voor de hogeschool in de aanbieding. Duurzaamheid gaat niet alleen om energie besparen, duurzaamheid gaat ook over personen. Als de gangen bijvoorbeeld geschuurd worden, dan wordt dit gedaan met milieuvriendelijke producten. Maar intussen lopen er wel studenten en docenten door de gang waar het stof van het schuren rond dwarrelt. Hier moet beter op gelet worden. En onze kennis moeten we weer overdragen aan de studenten. Een ander punt is het ziekteverzuim op De HHs. Dat ligt rond de 4,7 procent. En dat is hartstikke hoog. Dat kunnen we naar beneden krijgen door simpele voorzieningen te treffen. Zorg er bijvoorbeeld voor dat iedereen zijn stoel goed afgesteld heeft en een goede computer tot zijn beschikking heeft. Creëer ook fatsoenlijke rookplekken, zodat je niet door een rookgordijn naar binnen hoeft, maar ook zodat de rokers niet hoeven te bevriezen buiten. Eenmaal op dreef heeft Joosstens nog wel meer zaken waar het best een beetje minder kan. Binnen de hogeschool staan overal televisies waar niemand naar kijkt. Die leiden alleen maar af en kunnen best uit. Ik denk dat onze ambities veel groter mogen zijn. We moeten geen twee procent willen besparen, maar twintig procent. De basis is er, maar we moeten er meer mee doen. Maar waarmee dan? H/Link vroeg het een aantal diensten en opleidingen die enigszins groen zouden kunnen zijn. De Community hoeft zich de komende jaren niet te vervelen. 05 H/LINK 9

10 Dienst ICT Stichting Duurzaam Hoger Onderwijs (DHO) heeft alle hogescholen en universiteiten opgeroepen mee te doen aan het programma Groene ICT. Aan de hand van een vragenlijst wordt gekeken hoe duurzaam en milieuvriendelijk de afdeling bezig is. Dennis de Hue, operationeel procesbeheerder, legt uit: Er zijn geen conclusies verbonden aan de scan, het geeft de stand van zaken aan. De exacte resultaten hebben we nog niet binnen, maar we weten wel dat ICT ongeveer 22 procent van het totale energieverbruik voor zijn rekening neemt. Tot nu toe waren we nog niet zo met dit onderwerp bezig, maar nu zijn we extra alert. De computers kunnen binnenkort s nachts uit. Nu krijgen de pc s s nachts een update, maar de afdeling gaat software inzetten waardoor ze uitgezet kunnen worden. Ook worden alle oude pc s vervangen. Volgens De Hue moet de hogeschool zich niet alleen richten op onderwijs maar ook op de milieubewustheid. Onze afdeling is in elk geval serieus met duurzaamheid bezig. Een tip heeft de procesbeheerder nog wel: Plastic scheiden, dat doe ik thuis ook. Climate & Environment De opleiding Climate & Environment (CLE) begint aan haar tweede jaar op De Haagse Hogeschool. De rode draad door de vier studiejaren heen is duurzaamheid. Studenten leren hoe ze klimaatverandering kunnen voorkomen en hoe ze zich kunnen aanpassen aan die klimaatverandering. Als het aan teamleider Oda Kok ligt, wordt De HHs nog veel groener. Het gaat steeds meer leven en er zijn nog veel dingen die we kunnen doen. Bij de HAN (Hogeschool van Arnhem en Nijmegen) hebben ze bijvoorbeeld een duurzaamheidcoördinator. Alle opleidingen moeten met duurzaamheid bezig zijn in hun curriculum. We moeten toch het voorbeeld geven aan de nieuwe generatie. Bewust bezig zijn met duurzaamheid is binnen tien jaar onvermijdelijk, ook in Den Haag. Het is toch de stad van vrede en veiligheid, dus ook van climate justice. Er zijn bijvoorbeeld al proefprocessen hier over de Kopenhagen-top. De arme landen vangen altijd de CO2-klappen, dus er zullen wel meer processen volgen. Je kunt er niet meer omheen. Uit de duurzaamheidsaudit van DHO blijkt dat CLE erg duurzaam bezig is. De opleiding komt zonder problemen in aanmerking voor een 2-sterren keurmerk. Binnen drie jaar kunnen zelfs vier sterren behaald worden. In dat geval is CLE de eerste opleiding die zo n hoog niveau bereikt. Volgens Kok zijn er nog genoeg zaken binnen De HHs die verbeterd kunnen worden. We zouden bijvoorbeeld met bewegingssensoren in de lampen kunnen werken, zo hoeft het licht niet altijd aan te blijven. Misschien scheelt het maar vijf procent, maar het bespaart toch weer geld en energie. We zouden ook een soort wedstrijd kunnen uitschrijven voor de meest duurzame cateraar, ik heb geen idee wat Sodexo aan duurzaamheid doet. 10 H/LINK 05

11 Facilitair Bedrijf Het Facilitair Bedrijf doet bijna noodgedwongen aan energiebesparing. De HHs heeft zich aangesloten bij de meerjarenafspraak van de hbo-branche; per jaar moet twee procent energie bespaard worden. Ik heb een efficiency plan geschreven waarin staat waar de meeste energie naartoe gaat en waar we het snelst op kunnen besparen, vertelt Gerard Willemse, unithoofd Beheer & Onderhoud. We doen investeringen die we binnen vijf jaar kunnen terugverdienen door de energiekosten die we besparen. Sodexo Sodexo, de cateraar van De HHs, claimt al erg groen bezig te zijn. Tegenwoordig moet je wel duurzaam zijn, je kunt niet meer zomaar wat doen, vertelt Arjan van der Zee van Sodexo. Dat geldt niet alleen voor Den Haag, wereldwijd is er binnen het bedrijf veel aandacht voor duurzaamheid. Afval wordt gescheiden en het frituurvet wordt opgehaald zodat het gerecycled kan worden. Ongeveer 35 procent van de ingekochte elektriciteit gaat naar verlichting, daar valt dus winst te halen. In lokalen die groter zijn dan vijftig vierkante meter hebben we bijvoorbeeld bewegingssensoren geplaatst, zodat het licht niet constant aan is. Bij kleinere lokalen wordt dat te duur. We gebruiken binnen De HHs alleen maar groene stroom Tijdens het schoonmaken worden alleen biologisch afbreekbare reinigingsmiddelen gebruikt. Chloor mag absoluut niet. We passen het aantal schoonmaakbeurten aan aan de frequentie van gebruik. De toiletten beneden worden veel vaker schoon gemaakt dan die op de bovenste verdieping. De cateraar verkoopt duurzame producten zoals biologische melk en verschillende soorten biologisch brood. Daarnaast staat er alleen duurzaam gevangen vis op het menu. We zijn bezig om te kijken of we kartonnen bekers in de koffieautomaten kunnen plaatsen. Tot nu toe zonder succes, want er zijn nog te vaak storingen. Wel zijn we bezig met het ontwikkelen van duurzame koffiebekers. Jammer genoeg kunnen we het ons niet permitteren om alleen biologisch vlees te verkopen. Een broodje ham kost nu 1,90 euro, met biologische ham erop zou dat broodje drie euro gaan kosten. Zoveel willen studenten niet betalen. Natuurlijk hebben we nu ook Delft, het duurzaamste hbo-gebouw van Nederland. Er is met veel partijen over het ontwerp gepraat om het zo duurzaam mogelijk te maken. Laan van Poot is op dit moment ons meest energie-onzuinige gebouw. Het deeltijdonderwijs kan duurzamer, denkt Willemse. s avonds studeert er maar een vierde van het aantal studenten dat hier overdag rondloopt. Toch wordt het hele gebouw verlicht en verwarmd. Als het deeltijdonderwijs meer gecentreerd wordt, kunnen we de Strip en de Slinger afsluiten. Dat scheelt een hoop. 05 H/LINK 11

12 beleid Discriminatie bespreekbaar maken: noodzakelijk, nuttig of overbodig? De resultaten van het Programma Diversiteit en Anti-Discriminatie (PDAD) werden begin december gepresenteerd. Doel van het programma: discriminatie op De HHs bespreekbaar maken en voorkomen. Wat hebben academies geleerd? En hoe gaan ze verder met dit onderwerp? tekst Stéphanie van den Merkhof en Youri van Vliet beeld Bas Kijzers De aanleiding voor het hele project: het rapport van de Commissie Gelijke Behandeling (mei 2009) nadat twee docenten van de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening een klacht indienden wegens discriminatie. H/Link vroeg aan de PDAD-coördinatoren van vier academies wat het programma ze heeft opgeleverd. Phine van Doorne, Facility Management Veel aspecten zijn al verweven in onze vakken Natuurlijk spelen er bij ons wel eens zaken op het gebied van discriminatie en diversiteit, maar die zijn nooit geëscaleerd. Je moet het onderwerp niet doodzwijgen: het is actueel, dus je moet er wat mee doen. Onze studenten zijn hier ook preventief mee bezig. Als je Facility Management studeert, heb je grote kans om in een hele diverse werkomgeving terecht te komen. Schoonmaakdiensten werken bijvoorbeeld veel met niet-westerse mensen. We leren studenten hoe ze met cultuurverschillen moeten omgaan. Het programma was voor ons niet echt nodig geweest: veel aspecten zijn al verweven in de vakken. Het kost veel tijd en geld: over de noodzaak van zo n programma verschillen daarom de meningen. De diverse workshops, cursussen en congressen waren wel interessant. We hebben bijvoorbeeld gekeken naar hoe veilig mensen zich voelen binnen de school. Aan de hand van dat soort onderzoek ga je je beleid aanpassen. Frans Bolsius, pabo Ons personeelsbeleid kan beter We hebben er zeker van geleerd van de seminars en workshops zoiets scherpt toch de geest. Toch was het programma voor de pabo noch echt nieuw noch nodig. Studenten leren al hoe ze met een multiculturele klas om moeten gaan. Omgaan met diversiteit is vanzelfsprekend binnen deze academie. Vanaf het begin zit dit verweven door de opleiding. Sommige vakken van de pabo lenen zich hier nu eenmaal goed voor, zoals geschiedenis en geestelijke stromingen. We hebben een groep studenten met een migrantenachtergrond die nieuwe leerlingen ondersteunt bij bijvoorbeeld taalbegeleiding en opdrachten. 12 H/LINK 05

13 zich hierdoor buitengesloten. We gaan dus kijken naar de manier waarop de Engelse taal gebruikt wordt binnen de academie en hier het nodige aan verbeteren. In het algemeen is iedereen erg positief over de sfeer binnen de academie. Daarom hebben we het programma ook iets anders aangepakt. We hebben het niet gericht op discriminatie, maar meer op omgangsvormen en bewustwording. Ik denk dat het belangrijk is dat er een duidelijke definitie van discriminatie komt, het moet sowieso meer bespreekbaar worden onder docenten en studenten. We zijn nu bezig een driejarenplan te schrijven om ervoor te zorgen dat dit ook gebeurt. In ons personeelsbeleid kan het echter wel beter. We hebben te weinig niet-westerse medewerkers. Daar had ik een aantal jaar geleden al veel alerter op moeten zijn. Op dit moment streven we naar een evenwichtige leeftijdsopbouw. Binnen de pabo is zeventig procent van het personeel ouder dan vijftig jaar. De prioriteit ligt nu bij het aannemen van jongere mensen met een masteropleiding. Als het even kan met een niet-westerse achtergrond. Manuela Hernandez Sanchez, European Studies & Communication Management We schrijven nu een driejarenplan Veel medewerkers vroegen zich af waarom wij meededen aan het programma: We hebben toch helemaal geen problemen?, was de reactie. Dat klopt, maar we wilden wel onderzoeken of er iets te verbeteren viel. We hebben ons vooral gefocust op de medewerkers. Omdat we een internationaal gerichte opleiding zijn, hebben we veel niet-nederlandstalige medewerkers. Niet al het materiaal is echter ook in het Engels verkrijgbaar. Sommige docenten voelen Margot Sol, Sociale Professies Diversiteit moet nooit van de agenda Vóór het PDAD heeft de Academie voor Sociale Professies al het initiatief genomen om een training morele dilemma s op te zetten: aan de hand van een stappenplan moeilijke vraagstukken proberen op te lossen. Vervolgens heeft een aantal docenten in het kader van PDAD de leergang Omgaan met culturele diversiteit gevolgd. Maar er is ook een leven ná het PDAD. Een thema als diversiteit moet nooit van de agenda verdwijnen. Dus hebben we als academie gezegd: we plakken er een jaar aan vast. De vraag is uiteindelijk: hoe wil je elkaar bejegenen? Op basis van brainstormsessies met zowel studenten als docenten hebben we de BAR-code (Bejegenings-, Anti-discriminatie- en Respectcode) opgesteld, waarin wenselijke omgangsvormen geformuleerd zijn. Ook gaan we komend jaar samenwerken met de Universiteit van Tilburg om te kijken hoe we in onze curricula nog beter aandacht kunnen besteden aan relaties tussen mensen en groepen. Het gaat om grenzen slechten tussen personen en dat kan soms schuren, maar het schuursponsje zorgt er uiteindelijk wel voor dat de omgang met mensen gaat glanzen. Waarom? We hebben toch geen problemen? 05 H/LINK 13

14 beleid Zoeken naar het neusje 14 H/LINK 05

15 van de zalm Het wordt een groep vol beste jongetjes (m/v) van de klas: het Talentenplatform. Een klas waarin zo n vijftien medewerkers de kans krijgen hun talent verder te ontplooien. Het Talentenplatform moet in maart van start gaan. tekst Martine Seijffert beeld Irina Grabarnik In het Talentenplatform krijgen de meest ambitieuze en gemotiveerde medewerkers talenten de kans om over de grenzen van hun eigen vakgebied heen te kijken. Ingrid van Rooijen, Hoofd HRM Consultancy en Ineke van Halsema, programmadirecteur diversiteit, stonden samen aan de wieg van het project, inmiddels een jaar geleden. Van Rooijen: Deelnemers kunnen in het Talentenplatform werken aan hun persoonlijke leerdoelen en hun ambities in kaart brengen. Zo kunnen ze in de toekomst eventueel doorstromen naar seniorfuncties in projecten, onderwijs of onderzoek of naar leidinggevende posities. Kandidaten voor het Talentenplatform zijn inmiddels voorgedragen door de directeuren. Alle 23 academies en diensten zijn uitgenodigd om mee te doen. Elke directeur mocht maximaal drie kandidaten voordragen. Hieruit maken wij met een commissie vervolgens een selectie van zo n vijftien deelnemers. Naar welk talent gaat de commissie op zoek? Van Halsema: Het gaat ons om mensen die initiatief tonen en die een wat groter bereik hebben. Mensen die meer kunnen dan ze op dit moment doen nog niet aan hun max zitten. Geen valse verwachtingen In het kader van het diversiteitsprogramma wordt ook gekeken naar de samenstelling van de groep. Van Rooijen licht toe: Het gaat hier om diversiteit in brede zin. Het zou mooi zijn als we een gemêleerd gezelschap hebben, maar het gaat ons allereerst om voldoende kwaliteit. Van Halsema vult aan: We selecteren op motivatie, ambitie, reflecterend vermogen en groepssamenstelling, maar ook op chemie in de groep onderling, ervaring en achtergronden. Het vraagt veel motivatie en wat vrije tijd en we zoeken dan ook mensen die bereid zijn dat te geven. Deelnemen aan het platform kost de kandidaat tussen de zestien tot twintig uur per maand, waarvan hij of zij 0,1 fte vrijstelling krijgt van andere taken. Het programma dat de deelnemers van maart tot en met september gaan volgen, bestaat uit drie onderdelen: onderzoek, onderwijs en organisatie en persoonlijke ontwikkeling. Van Halsema: Gaandeweg hebben we in het programma de nadruk gelegd op het laatste. De deelnemer stelt zichzelf leerdoelen en vraagt zich af: wat wil ik uit dit programma halen? Daarbij gaat het nadrukkelijk om het ontwikkelen van de eigen talenten. We willen geen valse verwachtingen wekken. Deelname aan het platform betekent geen garantie op een andere functie, aldus Van Halsema. Grote investering Aan het onderdeel onderwijs en organisatie zijn vijf bijeenkomsten gekoppeld. Tijdens deze bijeenkomsten wordt er met elkaar kennis gemaakt en gediscussieerd, worden gastsprekers uitgenodigd en colleges gehouden over bijvoorbeeld verander- en projectmanagement. Van Rooijen: Het kan echter nog aangepast worden als de deelnemers daar behoefte aan hebben. Het onderdeel onderzoek krijgt vorm in een opdracht. In groepjes gaan de deelnemers op zoek naar een oplossing voor een concreet vraagstuk vanuit De Haagse. Van Rooijen: Zo krijgt de organisatie er direct iets voor terug. Het Talentenplatform is nu nog een pilot. Na afloop wordt beoordeeld of het voor herhaling vatbaar is. Van Halsema: We hopen zeker dat we nog een keer kunnen starten, want zo n programma opzetten vergt een grote investering. Als organisatie wil je dat je mensen stappen kunnen maken. Daarnaast krijg je op deze manier je talent in beeld én je bent een aantrekkelijke werkgever voor mensen die je niet wilt missen. 05 H/LINK 15

16 onderwijs Switchers: zij durfden opnieuw te kiezen Ik studeer pabo Het leek allemaal zo mooi: je studie. Het zou het helemaal worden. Maar het werd het niet. Als je echt niet op je plek zit, kun je altijd nog switchen. Je bent de enige niet. Vorig jaar ruilden bijna zevenhonderd studenten hun studie in voor een andere - tien procent van de instroom. De school heeft er verschillende vangnetten voor. Facility Drie studenten vertellen over hun ommezwaai. tekst Dieuwke de Boer beeld Bas Kijzers Sarah Hebels > Koos in 2007 voor hbo-v Hoopt in september te beginnen op de universiteit Mijn zus en broer studeerden ook hbo-v. De verhalen waarmee ze thuis kwamen vond ik leuk, vertelt Sarah. Ik ben nog wel naar een open dag geweest, maar heb eigenlijk nooit naar andere opleidingen gekeken: ik had toch al gekozen. Na twee jaar hbo-v deed ze een bestuursjaar bij studentenvereniging Pallas Athene. Het werd een breekpunt: Na dat jaar had ik wel zin om te studeren, maar niet in deze studie. Eigenlijk had Sarah al twijfels toen ze net begonnen was. Ik moest wennen aan het hbo en we kregen veel algemene gezondheidszorg. Toen ging ik op stage in de thuiszorg en dat was best leuk. Ik zag veel verschillende mensen. De twijfels bleven met golfbewegingen aanwezig. Aan het eind van het tweede jaar had ze behoefte aan iets anders en werd ze commissiecoördinator bij Pallas. Dat bestuursjaar wilde ze combineren met de studie. Toen kwam ik bij mijn slb er en die liet mij zelf een plan maken. Wat ga je dit jaar doen met je studie? Hoe ga je dat invullen? Toen zag ik zelf dat ik dat niet ging redden. Het bestuursjaar liep tot en met half november 2010 en het tweede blok zou Sarah weer beginnen met een minor. Toen sloeg de twijfel flink toe. Na de zomer ben ik naar een minorbijeenkomst geweest, maar ik zag het echt niet zitten. Ik wilde geen roekeloze beslissing nemen. Ik wist dat er een Loopbaancentrum was en dacht: het is een goede stap dat iemand me hierbij gaat helpen. Het Loopbaancentrum raadde Sarah de heroriëntatiecursus aan. Die rondde ze in december af. Ik weet nu 16 H/LINK 05

17 onder de hamer In Onder de hamer komen studenten aan bod die in beroep gaan tegen een beslissing van hun opleiding. Student J. van de opleiding Werktuigbouwkunde Duaal (werken en leren) stelt dat hij onterecht een nbsa (negatief bindend studieadvies) gekregen heeft. Management pabo goed wat ik wil en mijn kwaliteiten zijn concreter geworden. Ik vind heel veel dingen leuk, maar ben er nu achter gekomen wat ik ècht heel leuk vind. Ik wil iets met geschiedenis, talen of milieu. Het is goed om na te denken wat je later in je werk wilt. Het sociale vind ik nog steeds leuk, maar vooral met collega s, niet met patiënten. Ik wil een combinatie van praktisch en theoretisch werken. Ik neig nu naar de universiteit. Ik heb nog een paar meeloopdagen, onder andere in Leiden bij Archeologie. Ik heb genoeg tijd om alle opleidingen te bezoeken. Ik heb allemaal post-its om alles op een rijtje te zetten en straks de goede keuze te maken. Niek Molenaar Koos in 2009 voor Commercieel Ingenieur Zoekt nu een andere technische hbo-opleiding Na een paar gesprekken met de decaan op de middelbare school en een testje op internet, koos Niek Molenaar voor de opleiding Commercieel Ingenieur aan De HHs. Zonder succes. Het hbo is me tegengevallen, begint Niek Molenaar. De manier van werken was zo vrij en ik heb die vrijheid genomen. Ik had laat door hoe het werkte: als je vrij bent, moet je zelfstandig werken. Niek klopte aan bij zijn slb er, maar dat veranderde niet veel. Die gesprekken met de slb er waren nuttig, maar je moet het toch zelf doen. En daar dacht ik te laks over. Niek eindigde het jaar met een negatief bindend studieadvies. Dat probeerde hij eerst nog aan te vechten, maar in het najaar heeft hij zich erbij neergelegd. Ik heb toen nog wel met docenten gepraat en die verwezen mij door naar Career (het loopbaancentrum, red.). Toen heb ik snel besloten om me uit te schrijven en een nieuwe koers uit te zetten. Niek kwam bij loopbaanadviseur Tineke van Dijk voor een snel adviesje, maar Van Dijk haalde hem over om de heroriëntatiecursus te doen. Hij vond Student ontdekt ziekte en mag blijven tekst Rachel Elisabeth Bonapart De feiten Student J. is in september 2009 met de opleiding Werktuigbouwkunde begonnen. Aan het eind van het studiejaar heeft J. maar dertien studiepunten behaald. Het minimum te behalen studiepunten is bij Werktuigbouwkunde veertig. Op basis hiervan heeft de examencommissie besloten J. een nbsa te geven, waarna hij van school moet vertrekken. De argumenten J. zegt vertraging in zijn studie te hebben opgelopen door zijn aandoening Attention Deficit Disorder (ADD). ADD bestaat uit concentratiestoornissen die een chaotische manier van werken tot gevolg hebben: moeite om ordelijk te werken, te plannen en om overzicht te krijgen. J. is inmiddels onder behandeling bij een arts, die op 18 juli 2010 schriftelijk heeft aangegeven dat de aandoening goed te behandelen is. De tegenargumenten Ondanks de doktersverklaring wil de examencommissie haar besluit niet herzien. J. is te veel afwezig geweest, kwam afspraken op het werk niet na en de studieprestaties waren matig. Bovendien heeft de student zijn medische aandoening nooit eerder tegenover de opleiding kenbaar gemaakt. De examencommissie stelt dat als iemand uitstel van een nbsa aanvraagt op basis van persoonlijke omstandigheden, hij die omstandigheden wel tijdig moet aangeven. De uitspraak Het College van Beroep erkent de regels in de statuten, maar vindt dat voor J. een uitzondering moet worden gemaakt. J. had al lang voor hij aan de opleiding begon last van de nadelige effecten van ADD en is die als gewoon gaan ervaren. Dat het echt om een aandoening ging, was niet eerder vastgesteld. De student is er pas achtergekomen toen bij een familielid de diagnose ADD is gesteld, waarbij hij hoorde dat de ziekte mogelijk erfelijk is. Hij heeft toen meteen medische hulp gezocht. Omdat de diagnose niet voor het einde van het schooljaar gesteld was, kon de student niet de door de examencommissie beschreven procedure volgen. De student heeft, achteraf gezien, wel de nadelige effecten van ADD ondervonden. Omdat hij inmiddels ook met de behandeling is begonnen, besluit het College van Beroep dat J. wegens persoonlijke omstandigheden een jaar uitstel van het nbsa moet worden verleend. Niet eens met een beslissing van de Examencommissie? Je hoeft je er niet zonder meer bij neer te leggen. Kijk voor regels en procedures op studentennet.hhs.nl/loketrechtsbescherming. 05 H/LINK 17

18 het prettig dat hij wist dat hij iedere donderdag op De Haagse moest zijn voor de heroriëntatie. De eerste paar lessen vond ik teveel op mezelf gericht in plaats van op de studiekeuze. Door de cursus heb ik wel het besef gehad dat het voor mezelf is. Ik weet nu welke vragen ik moet stellen om een goede keuze te maken voor een opleiding. Niek ontdekte dat Commercieel Ingenieur wel een goede keuze is geweest, maar de opleiding is opgeheven. Je bent dan de schakel tussen directie en werkvloer. Je werkt deels leidinggevend, maar kent ook de technische aspecten. Ik ben best wel een sociaal type, heb ik ontdekt. En de technische aspecten vind ik heel aanlokkelijk, maar ik heb geen natuurkunde. Hij neigt nu naar twee studies: Greenport Business and Retail aan Hogeschool Inholland of Technische Bedrijfskunde. Op dit moment werkt Niek fulltime bij een handelaar bij de veiling. Ik heb meer dan een jaar verprutst. Nu ben ik aan het sparen om straks dat laatste stuk studie te kunnen betalen. Hij gaat binnen het bedrijf ook kijken hoe het er in de sector op de werkvloer aan toe gaat en wat je er als een hbo er kan doen. Leonie Snijder Koos in 2008 voor de pabo Startte september 2010 met Facility Management, maar keerde terug naar de pabo. Snel switchen Wie dit jaar nog van studie wil veranderen, moet een beetje opschieten. Voor 1 februari moet DUO begrepen hebben dat je toch echt niet de Pabo wilt, maar verder wilt bij Personeel & Arbeid. Ook als je wilt stoppen, of toch maar doorgaan, is 1 februari belangrijk. Schrijf je je in je eerste studiejaar voor die datum uit bij DUO, dan wordt je prestatiebeurs automatisch een gift. Maar ook met de nieuw in te voeren boetes in het vooruitzicht kun je maar beter zo snel mogelijk op de juiste plek terecht komen. Zonder problemen haalde Leonie Snijder haar propedeuse aan de pabo en stroomde door naar de hoofdfase. Toch had ze twijfels. Ik had een rotstage en hield niet van lessen als handenarbeid en tekenen. Ik leer liever de gedachte erachter en dat didactische miste ik echt. Met bovendien een knie-operatie in het vooruitzicht wist Leonie dat ze haar tweede jaar niet kon halen. Ze besloot er een half jaar tussenuit te gaan voor de operatie, maar ook om te kijken welke opleiding beter bij haar zou passen. Ze besprak deze keuze met haar slb er Peter Hoogenboom en met de decaan. Peter vroeg door over mijn twijfels en respecteerde mijn keuzes. Dat was fijn. De decaan heeft me geholpen om extra studiefinanciering te krijgen vanwege mijn knie. En hij verwees mij door naar het loopbaancentrum. Daar deed Leonie onder andere een interesse- en beroepskeuzetest. Ook deed ze online wat tests. Ik heb veel getwijfeld tussen verschillende studies: Sociaal Juridische Dienstverlening, 18 H/LINK 05

19 in de lift Succesvol switchen Het grote aantal switchers vorig jaar was reden voor Maaike Lens en Erika Rob, adviseurs van de Dienst Onderwijs- en Studentzaken, om het project Succesvol switchen op te zetten. Doel: alle dienstverlening voor twijfelaars aan elkaar koppelen, zodat twijfelaars snel herkend worden, studenten goed begeleid worden en zo snel mogelijk op de juiste plek terecht komen. Lens en Rob richten zich op het ontwikkelen van een toolkit voor slb ers en decanen. Welke tools het best werken en goed hogeschoolbreed ingezet kunnen worden, gaan ze de komende maanden uitproberen op de februari-instroom. Het project loopt tot de zomer van dit jaar. Facility Management, Pedagogiek. Behalve de capaciteitentest zijn deze tests best beïnvloedbaar. Dus als je het een beetje de goede kant op invult Uiteindelijk koos Leonie in juni voor Facility Management (FM). Het zakelijke sprak me aan. En ik wilde meer inhoud. Ik heb intakegesprekken gehad over mijn verwachtingen. Ik heb gevraagd of er mogelijkheid was te versnellen. Ik kon het compacttraject doen, waarbij je de eerste twee jaar in een doet. Ik heb nog nooit zo hard gewerkt op school. Het waren lange dagen, van negen tot vijf. Thuis eten en dan weer verder. Maar de resultaten bleven uit. Na twee jaar zonder economie was mijn kennis op dat terrein weggezakt. De hoop op nieuwe surveillanten Een nieuw jaar, en iedereen gaat het weer lekker clichématig hoopvol in. Normaal gesproken vind ik dat onzin. Het is gewoon weer een dag zoals de andere dagen, een jaar zoals de andere jaren. Maar nu... nu heb ik besloten eens mee te gaan in deze irrationele gedragingen. Zo ben ik begonnen met hardlopen (waarschijnlijk ben ik er voordat de volgende column uitkomt allang weer mee gestopt, maar dat is het punt niet), ga ik minder geld uitgeven en hopelijk afstuderen. Ik moet nog een aantal projectjes en tentamens afronden. Over die tentamens maken ben ik ook hoopvol. Uit de vorige Link bleek namelijk dat de surveillanten bij tentamens per 2011 van een ander uitzendbureau komen. Een grote wervingscampagne is gestart om de nieuwe surveillanten bij elkaar te rapen. En ja, hier ben ik hoopvol over gestemd. Veel slechter dan dat het was kan het namelijk niet worden Toevallig in de laatste tentamenperiode nog. Ik was als een van de laatsten in het lokaal, wat je een slechte plek oplevert. Ik zat aan dezelfde tafel als de surveillanten en we hadden het heel gezellig. Of beter gezegd: zij hadden het heel gezellig, ik had moeite met concentreren. Vijf minuten nadat we voor het eerst onze pennen op het papier zetten, hoorde ik fluisterend voor me: Het zit wel lekker vol hè?! Daarmee was het hek van de dam. Er werd koffie gehaald, een krant werd opengeslagen. Wat volgde was een geweldig intelligent gesprek over het nieuws en dat de koffie eigenlijk niet te drinken was. Na verschillende geïrriteerde blikken mijnerzijds waren ze uiteindelijk stil na mijn opmerking: Zouden jullie misschien je gesprek voort kunnen zetten op de gang? Weer een slecht toetsresultaat half november was de druppel die Leonie deed besluiten opnieuw bij Peter Hoogenboom aan te kloppen. Ik had al het hele jaar een beetje twijfels. Ik miste het sociale bij FM en ik heb toch een P van de pabo. Precies toen ik echt begon te twijfelen was mijn nieuwe slb er op cursus. Aan Peter heb ik te danken dat ik weer verder kon op de pabo. Helaas ben ik niet de enige die er last van heeft. Na wat rondvragen is dit de mooiste: Ik zat een tentamen te maken in een groot lokaal, vol met veel mensen. De surveillanten liepen dan ook zo nu en dan rond. In principe begrijpelijk. Alleen was één daarvan een vrouw, en ja, vrouwen dragen wel eens hakken. Nou, je voelt hem al aankomen, het was dus continu tik-tik, tik-tik. Na een tijdje heb ik de vrouw maar verzocht haar schoenen uit te doen. Dat was de opleiding waar ze het nodige miste, maar toch is Leonie ervan overtuigd dat het haar studie is. Vanaf het derde jaar ga je specialiseren. Dan maak je de opleiding meer jouw ding. Ik wil iets in de richting van ontwikkelingspsychologie. Op stages merk ik dat het handig is om meer over de ontwikkeling van het kind te weten. En ik vind het belangrijk meer te weten over stoornissen als ADHD en autisme en wil leren hoe je daarmee om moet gaan. Maar met het nieuwe uitzendbureau wordt het hopelijk allemaal anders. Navraag leert dat de wervingsactie een succes is geweest en er een hoop nieuwe surveillanten zijn aangenomen. Daarbovenop komt, dat in de wervingsactie wordt vermeld dat de surveillanten ervoor moeten zorgen dat onrust voorkomen wordt. Dus geen hakken en geklets meer, maar eindelijk surveillanten die zich gedragen. Misschien wordt het werkelijkheid. Een mens kan hopen. Organisatorisch gaf de terugkeer bij de Pabo geen grote problemen. Hoogenboom verwees Leonie naar de coördinator van de dagopleiding en drie weken later kon ze weer instromen. Het voelt goed dat ik weer terug ben. tekst Rindert Reitsma beeld Mieke Barendse 05 H/LINK 19

20 in de vitrine Overal binnen De HHs staan vitrinekasten vol spullen, loop je tegen kunstwerken en kitsch aan. Wat het is, waar het vandaan komt of van wie die verzameling is, blijft vaak gissen. H/Link zoekt het voor je uit en maakt je toerist op de hogeschool. Klapmechanismen? tekst Brenda Stoop en Ramonne van Wanrooij beeld Mieke Barendse In een van de vele rugzakjes die deze hogeschool rijk is, staat een vitrine met werkstukken van practica van Bewegingstechnologie. Soms is de inhoud volstrekt duidelijk, soms ook helemaal niet. Tenzij je een student Bewegingstechnologie bent. Veel modellen hier hebben te maken met de opbouw van de knie en het draaipunt tijdens het lopen, vertelt docent Antoon Dobbelsteen desgevraagd. Zo ook een bijzonder model in de vitrine bij Rugzak 4.63: een wit, rechthoekig en strak model. Je zou er niet meteen een knie in herkennen, maar dat blijkt het wel te zijn. Het model is gemaakt door tweedejaarsstudenten van de opleiding Bewegingstechnologie. Voor het vak Materialen Construeren en Ontwerpen en Beweging en Analyse moest er in groepjes een model over de werking van het kniegewricht gemaakt worden, vertelt collega Chris Riezebos. De reden dat dit model in de vitrine staat, is dat dit model zo zorgvuldig en toch simplistisch is gemaakt. De leraar van het vak heeft dit model als beste uitgekozen. Dat het model helemaal niet op een knie lijkt, is geen probleem: het is een model over werking van de knie, niet een model van de knie. Riezebos: Het draaipunt is goed aangegeven, de afwerking is strak en daardoor is het een prachtig model van de werking van een mensenknie. Even verderop iets minder raadselachtigs: dit zijn overduidelijk schaatsen. Navraag leert dat dit prototypes van klapschaatsen zijn, met ieder een ander klapmechanisme. Deze modellen geven inzicht in welk mechanisme de meest efficiënte klapschaats oplevert. Bijzonder is dat deze prototypes zijn ontworpen door Harry Oonk, een gepensioneerde docent aan de opleiding Bewegingstechnologie, maar gemaakt door zijn toenmalige studenten. Harry Oonk was betrokken bij het ontwikkelen van de klapschaats. Drie van de vier modellen zijn in het verleden ook door een schaatsfabrikant gemaakt en getest, vertelt Oonk. Helaas zijn ze nog niet te koop. Van één model weet ik zeker dat het winst zou opleveren. Deze vitrines zijn ingericht door Antoon Dobbelsteen: Studenten maken voor hun practica heel veel modellen. De meest bijzondere worden hier in de vitrines geplaatst. OPEN DAG MASTER 3 maart SPOT ON! MASTER YOUR AMBITION eur.nl/master/opendag 20 H/LINK 05

Hoe groen is De HHs? Onderzoek naar misstanden bij afstudeerders. European Studies: Good, says Dutch-Flemish Accreditation organisation H/LINK 05

Hoe groen is De HHs? Onderzoek naar misstanden bij afstudeerders. European Studies: Good, says Dutch-Flemish Accreditation organisation H/LINK 05 Hoe groen is De HHs? European Studies: Good, says Dutch-Flemish Accreditation organisation Onderzoek naar misstanden bij afstudeerders H/LINK 05 januari 2011 Stoppen met je huidige studie? Je kunt nu nog

Nadere informatie

r ipboek voor ouders over studiekeuze

r ipboek voor ouders over studiekeuze s t r ipboek voor ouders over studiekeuze Uw kind gaat kiezen, hoe kunt u helpen? Studeren Werken Eigen Bedrijf Start Index Uw kind gaat kiezen. Wat kunt u doen als ouder? Hebt u vragen? Mail of bel mij.

Nadere informatie

10 TIPS BIJ STUDIEKEUZE

10 TIPS BIJ STUDIEKEUZE 10 TIPS BIJ STUDIEKEUZE 10 TIPS BIJ STUDIEKEUZE Carine Vos Richting-Wijzer Advies Zwolle, 2012 Herziene versie 2016 Carine Vos Pagina 2 Eerst even dit: Op dit boekje met tips rust auteursrecht en dat betekent:

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

3.1.1 Bezoekersaantallen Open Dag

3.1.1 Bezoekersaantallen Open Dag 3 Onze studenten 3.1 Oriëntatie op vervolgonderwijs 3.1.1 Bezoekersaantallen Open Dag Bezoekersaantallen per vestiging nov 06 2007 2008 2009 2010 De Haagse Hogeschool 2832 14926 15575 19529 17405 De Haagse

Nadere informatie

Kies voor meer! kies voor meer

Kies voor meer! kies voor meer kies voor meer Kies voor meer! Je staat op het punt om een heel belangrijke beslissing te nemen: je kiest de school waar je de komende jaren naartoe gaat. Spannend! Want je wilt natuurlijk naar een plek

Nadere informatie

Rapportage Enquête StudieKeuze 2015

Rapportage Enquête StudieKeuze 2015 Rapportage Enquête StudieKeuze 2015 www.qompas.nl Februari 2016 Surrounded by Talent Inleiding In deze rapportage laten we de resultaten zien van een enquête onder eerstejaars studenten welke met de Qompas

Nadere informatie

1 Ben je vroeg genoeg begonnen om je met je toekomst bezig te houden?

1 Ben je vroeg genoeg begonnen om je met je toekomst bezig te houden? ACT in LOB Werkbladen Toolkit Checklist goed kiezen Met deze tool kun je checken of je jouw studiekeuze goed hebt aangepakt. Wanneer dat het geval is heb je een bevestiging dat je goed bezig bent geweest

Nadere informatie

DE NETWERKTHERMOMETER LEERLINGEN INSTRUCTIE

DE NETWERKTHERMOMETER LEERLINGEN INSTRUCTIE Netwerkthermometer DE NETWERKTHERMOMETER LEERLINGEN INSTRUCTIE Wat is De Netwerkthermometer De Netwerkthermometer is een test. Een test om een gedegen beeld te krijgen van hoe je zelf aan kijkt tegen je

Nadere informatie

Ik-Wijzer Naam: Sander Geleynse Datum: 27 januari 2016

Ik-Wijzer Naam: Sander Geleynse Datum: 27 januari 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Pagina 2 van 8 1. Inleiding Hallo Sander, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer. Hierin staat wat jij belangrijk vindt en wat je minder belangrijk vindt.

Nadere informatie

Hoe vind ik mijn droombaan?

Hoe vind ik mijn droombaan? Hoe vind ik mijn droombaan? Denk eens aan een collega of vriend van je die in jou ogen een droombaan heeft. Hij is niet alleen goed in zijn werk, maar geniet er ook elke dag met volle teugen van. Anderen

Nadere informatie

Studeren aan het hbo. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Studeren aan het hbo. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g Studeren aan het hbo Inhoud van de presentatie Kenmerken van het hbo Verschil tussen havo en hbo Verschil hbo en universiteit Opbouw van een hbo-opleiding Studieresultaten en begeleiding Toelating en aanmelding

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

KIES VOOR JEZELF. Meer tijd voor jezelf in 3 praktische en snelle stappen! Dafne van Benschop Coaching

KIES VOOR JEZELF. Meer tijd voor jezelf in 3 praktische en snelle stappen! Dafne van Benschop Coaching KIES VOOR JEZELF Meer tijd voor jezelf in 3 praktische en snelle stappen! Dafne van Benschop Coaching 1 WIE IS DAFNE? Een paar jaar geleden had ik een goede baan bij een vijfsterrenhotel in Amsterdam,

Nadere informatie

Naam: Datum: Ik-Wijzer

Naam: Datum: Ik-Wijzer Ik-Wijzer Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Pagina 2 van 8 1. Inleiding Hallo, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer. Hierin staat wat jij belangrijk vindt en wat je minder belangrijk

Nadere informatie

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw

Nadere informatie

Blok 1 - Introductie

Blok 1 - Introductie Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo APQ-vragenlijst 30 januari 2019 Daan Demo Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid en wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

Eindverslag SLB module 12

Eindverslag SLB module 12 Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie

Nadere informatie

Hoofdstuk 17 - Willem en Ielynke

Hoofdstuk 17 - Willem en Ielynke Een hoofdstuk uit Kort maar krachtig, portretten van extreem kleine mensen; Cornelie van Well. Uitgeverij De Tijdstroom. http://www.wijwell.nl/kmk/ Hoofdstuk 17 - Willem en Ielynke Wij zijn gelukkig zoals

Nadere informatie

Hermien Miltenburg en studenten

Hermien Miltenburg en studenten Hermien Miltenburg en studenten hermien.miltenburg@wur.nl Presentatie: www.wur.nl/ouders en bij de decaan Wat zeggen scholieren: Studiekeuze.. (LAKS) hartstikke moeilijk: Wij worden het best geholpen door

Nadere informatie

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Nanobiology wordt uitsluitend in Delft gegeven.

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Nanobiology wordt uitsluitend in Delft gegeven. Naam opleiding: Nanobiology Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen kan altijd

Nadere informatie

Dienst Studentenzaken Risicoprofiel nieuwe studenten

Dienst Studentenzaken Risicoprofiel nieuwe studenten Dienst Studentenzaken Risicoprofiel nieuwe studenten student: score: studentnummer: vraag 1: opleiding: Rechtsgeleerdheid vraag 8: email: vraag 12: 1 Met welke vooropleiding heb je toegang tot de opleiding

Nadere informatie

Hertaling juni Door: Peter Eggen

Hertaling juni Door: Peter Eggen Hertaling juni 2017 Door: Peter Eggen Wie zijn wij, Het Regionaal Platform Ervaringskennis is gestart in 2013. Het RPE is een samenwerking tussen cliëntenraden en Wmo-raden in de regio Nijmegen. Mensen

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld

APQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld APQ-vragenlijst 28 maart 2018 Bea Voorbeeld Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

Programma INFOAVOND DEELTIJD UUR. nhlstenden.com VISIT E PLORE DECIDE

Programma INFOAVOND DEELTIJD UUR. nhlstenden.com VISIT E PLORE DECIDE Programma INFOAVOND DEELTIJD 18.00-21.00 UUR nhlstenden.com VISIT E PLORE DECIDE Welkom op de Infoavond deeltijd Ontdek tijdens de Infoavond jouw studie: bachelors, masters, associate degrees en cursussen.

Nadere informatie

Als je groen doet -> vertel het dan!

Als je groen doet -> vertel het dan! 10 Groene communicatie tips over jouw duurzame organisatie / initiatief Als je groen doet -> vertel het dan! 2. 3. 1. Zorg dat je verhaal klopt Als je wilt dat je duurzame inspanningen en het MVO beleid

Nadere informatie

Als je groen doet -> vertel het dan!

Als je groen doet -> vertel het dan! 1 10 Groene communicatie tips over jouw duurzame organisatie / initiatief Als je groen doet -> vertel het dan! 2 1. Zorg dat je verhaal klopt Als je wilt dat je duurzame inspanningen en het MVO beleid

Nadere informatie

IK WIJZER. Ik wil graag weten wie ik ben

IK WIJZER. Ik wil graag weten wie ik ben IK WIJZER Ik wil graag weten wie ik ben Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Copyright DilemmaManager B.V. Pagina 2 van 8 1 Inleiding Hallo Ruben, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer.

Nadere informatie

Monitor Haagse Lerarenbeurs. peildatum januari 2015

Monitor Haagse Lerarenbeurs. peildatum januari 2015 Monitor Haagse Lerarenbeurs peildatum januari 2015 Den Haag, april 2015 1 Introductie In december 2011 deed De Rode Loper onderzoek naar het percentage onbevoegd gegeven lessen in de Haagse regio. 1 Uit

Nadere informatie

SLB reflectie eindverslag. Docent: Mieke Vissers Naam: Lynn Duijs Studentnummer: Datum: Vak: SLB.

SLB reflectie eindverslag. Docent: Mieke Vissers Naam: Lynn Duijs Studentnummer: Datum: Vak: SLB. SLB reflectie eindverslag Docent: Mieke Vissers Naam: Lynn Duijs Studentnummer: 12043273 Datum: 05.11.2012 Vak: SLB 1 Inhoudsopgave Bijeenkomst 1 Blz. 3 Bijeenkomst 2 Blz. 4 Reflectie 3 + competenties

Nadere informatie

Reflectieverslag Zonnepomp

Reflectieverslag Zonnepomp Reflectieverslag Zonnepomp Kevin de Ram Reflectieverslag Zonnepomp Kevin de Ram Culemborg Unica Installatietechniek B.V. mei 2016 Kevin de Ram Reflectieverslag Zonnepomp 1 Voorwoord Mijn naam is Kevin

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma Faculteitsraden

Verkiezingsprogramma Faculteitsraden Verkiezingsprogramma Faculteitsraden 2018-2019 Ondernemende Studenten Leiden Sociale wetenschappen Groei Meer contact tussen Nederlandse studenten en internationals Beter niveau Engels van docenten Het

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Op het moment suprême doe je gewoon wat je vertrouwd is!

Op het moment suprême doe je gewoon wat je vertrouwd is! Op het moment suprême doe je gewoon wat je vertrouwd is! Een interview met Lizette en Anton, Lelystad, januari 2016 Mensen vragen vaak aan mij: Wat is Positive Discipline en hoe werkt het? of Ik wist niet

Nadere informatie

Inschrijving Hoger Onderwijs en Studiefinanciering

Inschrijving Hoger Onderwijs en Studiefinanciering Nieuwsbrief LOB november 2013 Inschrijving Hoger Onderwijs en Studiefinanciering In deze nieuwsbrief vind je de belangrijkste informatie over de inschrijving voor een studie en de aanvraag van studiefinanciering.

Nadere informatie

De lamp. Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden.

De lamp. Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden. De lamp Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden. De lamp Met lampen is het als met schoenen; ze zijn vanzelfsprekend en je ziet ze overal. Pas als de stroom een keer uitvalt, merk

Nadere informatie

Uitdaging Workshop 3 Een keuze maken Kun jij goed kiezen?

Uitdaging Workshop 3 Een keuze maken Kun jij goed kiezen? Uitdaging Workshop 3 Een keuze maken Kun jij goed kiezen? Je gaat een nieuw mobieltje kopen. A Je gaat 20 mobieltjes bekijken voor je een keuze maakt. B Je gaat naar de winkel en je koopt er een. C Je

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

StudieThermometer. Temperatuur wat aan de lage kant? Mw Demo Kandidaat Instelling Demo

StudieThermometer. Temperatuur wat aan de lage kant? Mw Demo Kandidaat Instelling Demo StudieThermometer Mw Demo Kandidaat 27-11 - 2018 Temperatuur wat aan de lage kant? Instelling Demo Beste Demo, Goed dat je de StudieThermometer hebt ingevuld! Het helpt je om te bekijken of alles goed

Nadere informatie

eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 6 Het leven kan een feest zijn

eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 6 Het leven kan een feest zijn Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 6 Het leven kan een feest zijn Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 6 blz. 1 Door welke poort moet je gaan

Nadere informatie

Studeren na het HBO. stand van zaken 2013-2014. Informatie van het Avans Studentendecanaat

Studeren na het HBO. stand van zaken 2013-2014. Informatie van het Avans Studentendecanaat Studeren na het HBO stand van zaken 2013-2014 Informatie van het Avans Studentendecanaat 1 Studeren na het HBO: onderwerpen 1. Wat moet je weten over het collegegeld als je kiest voor een nieuwe bachelor

Nadere informatie

christelijke school voor mavo-havo

christelijke school voor mavo-havo christelijke school voor mavo-havo Jij kiest, leert en ervaart Coaching: wie ben je, wat kan je, wat wil je? Wij helpen leerlingen hun eigen koers te bepalen Your Hours: extra ondersteuning, verbreding

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

EEN OPEN DAG BEZOEKEN

EEN OPEN DAG BEZOEKEN Activiteit voor in de les: EEN BEZOEKEN Middels dit document wil De Haagse Hogeschool de aankomende studenten tools geven om zich goed voor te bereiden op hun studiekeuze via het bezoeken van een Open

Nadere informatie

De paarse noot Januari 2019

De paarse noot Januari 2019 De paarse noot Januari 2019 Periodedoelen in de Learning Portal Wij als leerlingen raakten een beetje gefrustreerd dat als we periodedoelen hadden afgerond of ingeleverd, er rode doelen bleven staan. Daardoor

Nadere informatie

Is jouw doel om ze te overtuigen ook in Nederland te komen wonen? Nee hoor; ik ga ze gewoon kennis laten maken; verder niets.

Is jouw doel om ze te overtuigen ook in Nederland te komen wonen? Nee hoor; ik ga ze gewoon kennis laten maken; verder niets. Een stedentrip is wat Giga (28) het liefste doet tijdens zijn vakanties: het lijstje van steden die hij dit jaar nog gaat bezoeken is enorm; Amsterdam, Den Haag, Utrecht, Antwerpen, Brugge, Gent, Praag,

Nadere informatie

PROGRAMMA OPEN AVOND VISIT E PLORE CHOOSE

PROGRAMMA OPEN AVOND VISIT E PLORE CHOOSE PROGRAMMA OPEN AVOND VISIT E PLORE CHOOSE Welkom op de Open Avond Maak kennis met de opleidingen van onze hogeschool en kies de studie die bij jou past. Op de informatiemarkt, tijdens een voorlichting

Nadere informatie

Inhoud. Deel 1 Inleiding in professional organizing 9

Inhoud. Deel 1 Inleiding in professional organizing 9 Inhoud Deel 1 Inleiding in professional organizing 9 1 Geschiedenis en context van professional organizing 11 1.1 Een stukje geschiedenis 11 1.2 Een definitie 12 1.3 Klanten 12 1.4 Voorbeelden van professional

Nadere informatie

Het haalt je volledig weg bij je intuïtie: de enige plek waaruit je gaat weten wat de juiste relatie is voor JOU.

Het haalt je volledig weg bij je intuïtie: de enige plek waaruit je gaat weten wat de juiste relatie is voor JOU. Vandaag ga je beginnen met een negativiteitsdetox, voor de rest van de tijd dat je met deze modules bezig bent. Door social media en tijdschriften en de gewone media krijg je mega veel beelden van hoe

Nadere informatie

Studieplan Naam Nr. Klas Datum

Studieplan Naam Nr. Klas Datum Studieplan Jaar 2 Naam Jeffrey van der Lingen Nr. 500724549 Klas IS205 Datum 19/11/2016 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Waar kom ik vandaan?... 4 1.1 Inleiding... 4 1.2 Mijn situatie... 4 1.3 Mijn vooropleiding...

Nadere informatie

Milieuwetenschappen in Leiden

Milieuwetenschappen in Leiden Milieuwetenschappen in Leiden Combineer je opleiding met milieu en duurzaamheid leiden.edu.nl Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken. Waarom milieu en duurzaamheid? Thema s als gezondheid, armoedebeschrijving,

Nadere informatie

ACT in LOB. Checklist goed kiezen. Werkbladen. Toolkit. 1 Ben je vroeg genoeg begonnen om je met je toekomst bezig te houden?

ACT in LOB. Checklist goed kiezen. Werkbladen. Toolkit. 1 Ben je vroeg genoeg begonnen om je met je toekomst bezig te houden? ACT in LOB Werkbladen Toolkit Checklist goed kiezen Met deze tool kun je checken of je jouw studiekeuze goed hebt aangepakt. Wanneer dat het geval is heb je een bevestiging dat je goed bezig bent geweest

Nadere informatie

Klanten vinden, klanten binden

Klanten vinden, klanten binden Dia 1 Klanten vinden, klanten binden Adinda Keizer 2016 9 jaar geleden zat ik net als jullie op de startersdag. Ik liep al rond met plannen en na de startersdag wist ik het zeker. Ik ging voor mezelf beginnen!

Nadere informatie

Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Bindend Studieadvies. student. uva.nl/ rechten

Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Bindend Studieadvies. student. uva.nl/ rechten m UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM Faculteit der Rechtsgeleerdheid Bindend Studieadvies (BSA) 2018-2019 student. uva.nl/ rechten Het (negatief bindend) studieadvies Als je als voltijd bachelorstudent staat ingeschreven

Nadere informatie

03 05 09 13 17 19 21 08 17 03 05 21 31 03 13 19 09 50 "In mijn praktijk zie ik vaak mensen met klachten die passen bij overspannenheid, vermoeidheid. Vaak is dat gerelateerd aan het werk. Zeker als

Nadere informatie

Te huur HOOFDSTUK 4 WOORDEN. Kies het goede woord. 1 Ik woon in een flat op de vierde... a verdieping b appartement

Te huur HOOFDSTUK 4 WOORDEN. Kies het goede woord. 1 Ik woon in een flat op de vierde... a verdieping b appartement 51 51 HOOFDSTUK 4 Te huur WOORDEN 1 1 Ik woon in een flat op de vierde.... a verdieping b appartement 2 Het is een rijtjeshuis met een grote woonkamer en drie.... a tuinen b slaapkamers 3 Mijn woonkamer

Nadere informatie

Extra materiaal nummer 8.1 Groep 5&6

Extra materiaal nummer 8.1 Groep 5&6 Extra materiaal nummer 8.1 Groep 5&6 1. Ouderbrief 2. Kenmerken familie, les 1, afronden 3. Het verhaal van Ruth, les 1, extra 4. De oude grootvader en zijn kleinzoon, les 3, extra. Beste ouders, We hebben

Nadere informatie

creating tomorrow BEDRIJFSWISKUNDE Hva techniek

creating tomorrow BEDRIJFSWISKUNDE Hva techniek creating tomorrow 2013 2014 BEDRIJFSWISKUNDE Hva techniek HVA TECHNIEK BEDRIJFSWISKUNDE 2013-2014 Bedrijfswiskunde: jij wordt degene die de feiten kent. Bij Bedrijfswiskunde draait het om het oplossen

Nadere informatie

U-Talent Academie. Uitdagend bètaonderwijs op school en de universiteit

U-Talent Academie. Uitdagend bètaonderwijs op school en de universiteit U-Talent Academie Uitdagend bètaonderwijs op school en de universiteit U-Talent Academie Uitdagend bètaonderwijs op school en de universiteit Uitdaging in bèta en techniek voor vwo ers Zoek je meer uitdaging

Nadere informatie

Hermien Miltenburg en studenten. (presentatie)

Hermien Miltenburg en studenten.  (presentatie) Hermien Miltenburg en studenten www.wageningenuniversity.nl/ouders (presentatie) Ouder: je moet zelf kiezen...ja... maar wat zegt de student? Mijn ouder is mijn belangrijkste adviseur: 55% eerstejaars

Nadere informatie

DOORSTUDEREN NA HET HBO

DOORSTUDEREN NA HET HBO DOORSTUDEREN NA HET HBO Met welke financiële gevolgen moet je rekening houden? Informatie van het Avans Studentendecanaat Stand van zaken 2015-2016 Kenmerk: 14 september 2015 Studeren na het HBO: onderwerpen

Nadere informatie

Verantwoordelijkheid ontwikkelen. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress

Verantwoordelijkheid ontwikkelen. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress Verantwoordelijkheid ontwikkelen Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress 1 Inhoud Inleiding 3 A Verantwoordelijkheid nemen voor jezelf 4 - Goede afspraken maken - Stel

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma. in eenvoudige taal

Verkiezingsprogramma. in eenvoudige taal Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal Inhoudsopgave Voorwoord bladzijde 2 De Noordoostpolder bladzijde 4 Belangrijke punten bladzijde 6 Een eerlijke gemeente bladzijde 7 Goede zorg bladzijde 9 Rust op

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus!

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus! Bijbellezing: Johannes 4 vers 7-27 Zit je in de put? Praat es met Jezus! Wij hadden vroeger een waterput Vroeger is meer dan 55 jaar geleden Naast ons huis aan de Kerkstraat in Harkema Ik weet nog hij

Nadere informatie

Cosis Begeleid Leren

Cosis Begeleid Leren Vaardigheidslessen: Hulp bij studeren Om met succes een opleiding te kunnen volgen is het voor jongeren belangrijk dat ze over een aantal specifieke vaardigheden beschikken. Daarom hebben we een cursus

Nadere informatie

Studentenpopulatie Studenten ingeschreven bij voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk t/m

Studentenpopulatie Studenten ingeschreven bij voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk t/m Studentenpopulatie Studenten ingeschreven bij voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk 2009-2010 t/m 2011-2012 Economie Ad Bedrijfseconomie 38 Ad Facility Management 55 65 45 Accountancy 492

Nadere informatie

Evaluatie 2e jaars stages/projecten door de stagiaires van Informatiekunde: mei 2002

Evaluatie 2e jaars stages/projecten door de stagiaires van Informatiekunde: mei 2002 Evaluatie 2e jaars stages/projecten door de stagiaires van Informatiekunde: mei 2002 Aantal gerealiseerde stages/projecten: 29 (intern: 2, extern: 27). 13 studenten hebben een evaluatieformulier ingevuld

Nadere informatie

Studiekeuzecheck euzech voor het mbo

Studiekeuzecheck euzech voor het mbo Studiekeuzecheck voor het mbo Nieuwe manieren om aankomende studenten te begeleiden bij hun keuze Studiekeuzecheck euzech voor het mbo Nieuwe manieren om studenten te begeleiden bij hun keuze Bijlage 2

Nadere informatie

Studeren na het HBO. stand van zaken 2014-2015. Informatie van het Avans Studentendecanaat

Studeren na het HBO. stand van zaken 2014-2015. Informatie van het Avans Studentendecanaat Studeren na het HBO stand van zaken 2014-2015 Informatie van het Avans Studentendecanaat 1 Studeren na het HBO: onderwerpen 1. Wat moet je weten over het collegegeld als je kiest voor een nieuwe bachelor

Nadere informatie

Stage Atom-Retail. Arwen de Vries MC4O 10/09/18-16/11/18

Stage Atom-Retail. Arwen de Vries MC4O 10/09/18-16/11/18 Stage Atom-Retail. Arwen de Vries 217856 2MC4O 10/09/18-16/11/18 Voorwoord. In dit verslag vertel ik over hoe mijn stageperiode is verlopen, wat ik geleerd heb en welke keuzes ik gemaakt heb. Deze stages

Nadere informatie

Ouder(s)/verzorger(s) van leerlingen uit havo-3 en vwo-3. Goirle, 26 mei 2016. Uw kenmerk : : LOB-HV-1516-363/DIN/PUF/spe

Ouder(s)/verzorger(s) van leerlingen uit havo-3 en vwo-3. Goirle, 26 mei 2016. Uw kenmerk : : LOB-HV-1516-363/DIN/PUF/spe Ouder(s)/verzorger(s) van leerlingen uit havo-3 en vwo-3 Goirle, 26 mei 2016 Uw kenmerk : Ons kenmerk Onderwerp : LOB-HV-1516-363/DIN/PUF/spe : studievoorlichtingsavond 2 juni2016 Geachte heer/mevrouw,

Nadere informatie

De Deltakijker bulletin van de o.b.s. De Delta en peuterspeelzaal Het Druppeltje

De Deltakijker bulletin van de o.b.s. De Delta en peuterspeelzaal Het Druppeltje De Deltakijker bulletin van de o.b.s. De Delta en peuterspeelzaal Het Druppeltje vrijdag 2 oktober 2015 jaargang 13 nr. 4 agenda: 5 oktober Opening Kinderboekenweek 6 oktober Ouderraad boekenruilmarkt

Nadere informatie

OUDERAVOND 5 HAVO. 14 september 2015

OUDERAVOND 5 HAVO. 14 september 2015 DECANAAT OUDERAVOND 5 HAVO 14 september 2015 Even voorstellen. De decaan W. Bardoul Je studententijd = méér dan studeren alleen! Je feest met je jaarclubje, sport fanatiek in de avonduren, vult vakken

Nadere informatie

Bijlage 1: Vragenlijst voormeting Kidzwise...2 Bijlage 2: Aanvullingen vragenlijst eindmeting Kidzwise...6 Bijlage 3: Project geldgenoeg voormeting,

Bijlage 1: Vragenlijst voormeting Kidzwise...2 Bijlage 2: Aanvullingen vragenlijst eindmeting Kidzwise...6 Bijlage 3: Project geldgenoeg voormeting, Bijlage 1: Vragenlijst voormeting Kidzwise...2 Bijlage 2: Aanvullingen vragenlijst eindmeting Kidzwise...6 Bijlage 3: Project geldgenoeg voormeting, onderzoek 1...7 Bijlage 4: Aanvullingen vragenlijst

Nadere informatie

Nieuwsbrief community 3/4

Nieuwsbrief community 3/4 Nieuwsbrief community 3/4!" # "$% &'() * "" ) " " "+,- ". ". /0 "."1,- )!+23 +44 (* 5 6 Pagina 1 5 7 ' #8 '9 "" : 79 ; '9 ' )" ) & < # 04444% ) > ".8.'?. %." +44 (*!+@ 8 De allereerste keer

Nadere informatie

Business Ondernemingsplan opstellen en uitvoeren. Inleiding

Business Ondernemingsplan opstellen en uitvoeren. Inleiding Inleiding Nederland heeft meer ondernemers nodig, zeker nu met de economische crises. Jongeren worden in Nederland vooral opgeleid om te werken voor een baas, maar in werkelijkheid wordt 1 op de 8 jongeren

Nadere informatie

THEMA S In de derde werksessie van Your Life on Stage is verder gewerkt met drie thema s:

THEMA S In de derde werksessie van Your Life on Stage is verder gewerkt met drie thema s: THEMA S In de derde werksessie van Your Life on Stage is verder gewerkt met drie thema s: - Werk & Inkomen - Persoonlijke ontwikkeling & Scholing - Vitaliteit & Gezondheid Omdat de posters erg vol zijn

Nadere informatie

Opleidingen aanwezig op de oriëntatiemarkt

Opleidingen aanwezig op de oriëntatiemarkt Saxion Open 24 januari Deventer Opleidingen aanwezig op de oriëntatiemarkt Life Science, Design & Technology ROOD Economie, Management & Organisatie BLAUW - Archeologie - Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek

Nadere informatie

STUDIEBOEKJE HBO

STUDIEBOEKJE HBO STUDIEBOEKJE HBO 2016-2017 1 2 EBC 2016-2017 Lieve Eerstejaars, Voor jullie ligt het Studieboekje voor: HBO studenten Voor al jullie vragen kunnen jullie altijd bij ons terecht! Veel succes! Liefs, EBC

Nadere informatie

Handleiding Docenten/Begeleiders

Handleiding Docenten/Begeleiders Handleiding Docenten/Begeleiders In dit document vindt u een aantal handige tips en wetenswaardigheden die van pas kunnen komen wanneer u het invullen van de JOB-monitor klassikaal begeleidt. 1. Algemene

Nadere informatie

Reflectieverslag. Stages of concern. Jan-Hessel Boermans

Reflectieverslag. Stages of concern. Jan-Hessel Boermans Reflectieverslag Stages of concern Jan-Hessel Boermans Motivatie Sinds augustus 2010 ben ik werkzaam in het onderwijs als groepsleerkracht op een cluster 4 school. Een baan met veel afwisseling en een

Nadere informatie

Niet de afkomst, maar de toekomst! Inhouse-dag Erasmus MC Rotterdam Beeldvormingscampagne Kleur in de Zorg. 25 november 2010, Rotterdam

Niet de afkomst, maar de toekomst! Inhouse-dag Erasmus MC Rotterdam Beeldvormingscampagne Kleur in de Zorg. 25 november 2010, Rotterdam Niet de afkomst, maar de toekomst! Inhouse-dag Erasmus MC Rotterdam Beeldvormingscampagne Kleur in de Zorg 25 november 2010, Rotterdam 1 Kleur in de Zorg Projectleider: Yasmin Seddiki Fotografie: Mladen

Nadere informatie

Instroom Instroom bij voltijd- deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk t/m

Instroom Instroom bij voltijd- deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk t/m bij voltijd- deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk 2009-2010 t/m 2011-2012 Economie Ad Bedrijfseconomie 20 Ad Facility Management 39 10 15 Accountancy 167 158 170 Bedrijfseconomie 231 220 325 Opleiding

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 4 Eigenwaarde Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 4 Eigenwaarde Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 4 Eigenwaarde Inhoud 2 1. Hoe zit het met je gevoel van eigenwaarde? 3 2. Welke talenten van jezelf ken je al? 4 3. Verborgen talenten & bewondering 6 4. Verborgen talenten & feedback

Nadere informatie

COMPETENTIE- ONTWIKKELPLAN. Tim Veerman. Klas: IG_203 Studentnummer: Periode: Loopbaanadviseur: Alexander Mulder

COMPETENTIE- ONTWIKKELPLAN. Tim Veerman. Klas: IG_203 Studentnummer: Periode: Loopbaanadviseur: Alexander Mulder COMPETENTIE- ONTWIKKELPLAN Tim Veerman Klas: IG_203 Studentnummer: 500676694 Periode: 2015-2016 Loopbaanadviseur: Alexander Mulder Inhoudsopgave Visie op Studie en beroep... 2 Studievoortgang... 3 SWOT

Nadere informatie

Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 )

Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 ) Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 ) Nieuwsbrief Stichting OER Stichting Onderwijs Evaluatie

Nadere informatie

Persoonlijk ontwikkelingsplan

Persoonlijk ontwikkelingsplan Persoonlijk ontwikkelingsplan Naam Danny Yang Studienummer 14131889 Datum 29-01-2015 Coach Van Tiel 1. Reflectie Wie ben ik? Persoon Ik ben Danny Yang geboren op 26-02-1996. Ik heb een havo diploma op

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

Bedrijven safari. Daphne Meijer 0821393 CMD 1c

Bedrijven safari. Daphne Meijer 0821393 CMD 1c Bedrijven safari Daphne Meijer 0821393 CMD 1c TamTam Korte historie van het bedrijf Tam Tam is in 1996 opgericht door Paul en Bart Manuel. Paul en Bart zijn als partners aan Tam Tam verbonden en spelen

Nadere informatie

creating tomorrow Logistiek en economie Hva techniek

creating tomorrow Logistiek en economie Hva techniek creating tomorrow 2013 2014 Logistiek en economie Hva techniek HVA TECHNIEK Logistiek en Economie 2013-2014 Het muziekfestival staat op de kalender, de artiesten zijn geboekt. Maar hoe komen al die onderdelen

Nadere informatie

Talententrajecten op maat bij Bedrijfskunde MER

Talententrajecten op maat bij Bedrijfskunde MER Talententrajecten op maat bij Bedrijfskunde MER Inleiding 1. Wat is excellentie/honours? 2. Hoe vult BKM excellentie in (incl. geschiedenis)? 3. Het toekomstige onderwijskader m.b.t. excellentie 4. Ervaringen

Nadere informatie

Gezond thema: DE HUISARTS

Gezond thema: DE HUISARTS Gezond thema: DE HUISARTS 1. Wat gaan we doen? Praten over de huisarts en wat de huisarts doet. Nieuwe woorden leren over de huisarts. Het gesprek met de huisarts oefenen. 2. Wat vind ik van? Als je een-op-een

Nadere informatie

Het Betsy Perk Opleidingsfonds is onderdeel van

Het Betsy Perk Opleidingsfonds is onderdeel van o Manouk van Egmond 20 juni 2018 https://www.nrc.nl/nieuws/2018/06/20/een-fonds-vanvrouwen-door-vrouwen-voor-vrouwen-en-niet-voor-mannena1607323#/handelsblad/2018/06/21/%23216 Het Betsy Perk Opleidingsfonds

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Stage/studie buitenland. Verleg je grenzen, ga naar het buitenland!

Stage/studie buitenland. Verleg je grenzen, ga naar het buitenland! Stage/studie buitenland Verleg je grenzen, ga naar het buitenland! Inhoudsopgave 1. Waarom naar het buitenland? 3 2. Wat zijn de mogelijkheden in het buitenland? 5 3. Hoe krijg je toestemming om te gaan?

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie