Dys-lexie. Ouderbrochure

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Dys-lexie. Ouderbrochure"

Transcriptie

1 Dys-lexie Ouderbrchure

2 Uitspraken van dyslectische leerlingen Dat ik niet gewn ben. Dat ik heel hard vr de vreemde talen leer en dan ng een nvldende krijg. Dat ik mijn aantekeningen niet kan lezen. Als ik een paar dingen tegelijk met den. Het kst me veel meite m me te cncentreren. Als ik niet p wrden kan kmen terwijl ik een beurt heb. 1

3 Inhudspgave Inleiding 5 Definitie van dyslexie 6 Dyslexieverklaring 7 Dyslexiekaart 8 De rl van de vakdcent/mentr 9 De rl van de uders 10 Infrmatieavnd dyslexie 10 Remedial teaching 11 Hulpmiddelen 12 Officiële regelingen met betrekking tt het examen 14 Belangrijke infrmatie, sites en adressen 15 Kpie dyslexiekaart 17 Faciliteiten 19 Schema aanmelding 22 Schema tussentijdse hulp 23 2

4 3

5 Inleiding Deze brchure is bestemd vr uders van leerlingen met een geldige dyslexieverklaring. In de brchure vindt u de belangrijkste infrmatie ver het dyslexiebeleid p Hilfertsheem-Beatrix. Onze schl prbeert dyslectische leerlingen z ptimaal mgelijk te begeleiden, zdat hun schlcarrière succesvl afgernd kan wrden. Dat den we dr faciliteiten te te kennen, maar k dr extra begeleiding te geven in en buiten de les. De vlgende punten kunt u in deze brchure vinden: welke faciliteiten er ingezet kunnen wrden de hulp (remedial teaching) die gegeven kan wrden de hulpmiddelen die er vr dyslectische leerlingen zijn Wij hpen dat deze brchure u helderheid verschaft ver wat u wel (en niet) van nze schl kunt verwachten met betrekking tt de begeleiding van uw kind. Mcht u ng vragen hebben, dan kunt u ns p schl telefnisch bereiken. U kunt ns natuurlijk k een sturen b.gssen@hilfertsheem.nl f h.meester@hilfertsheem.nl. Bibian Gssen (remedial teacher) Hiltje Meester (rthpedagg, remedial teacher) 4

6 Definitie van dyslexie Hilfertsheem-Beatrix hanteert de definitie zals deze is gefrmuleerd dr de Stichting Dyslexie Nederland (SDN) en nderschrijft daarmee k de uitgangspunten die hebben geleid tt deze definitie: Dyslexie is een strnis die gekenmerkt wrdt dr een hardnekkig prbleem met het aanleren en het accuraat en/f vlt tepassen van het lezen en/f spellen p wrdniveau. Dr dyslexie kunnen leerlingen in het vrtgezet nderwijs meite hebben met de vlgende zaken: lezen en/f spellen p wrdniveau in het Nederlands en in de mderne vreemde talen (als gevlg van nieuwe klanktekenkppelingen en andere spellingafspraken) het snel en accuraat lezen (decderen) van teksten bij alle vakken het snel en accuraat spellen (cderen) bij functineel schrijven bij alle vakken het nthuden van lsse gegevens, bijvrbeeld het leren van wrdjes en het inslijpen van regels (autmatiseringsprblemen) het nderscheiden van hfd- en bijzaken in een tekst (de structuur van een tekst herkennen) het nder wrden brengen van wat ze precies bedelen (wrdvindingsprblemen) het zelf aanbrengen van structuur en plannen Bvenstaande punten gelden zeker niet vr iedere dyslectische leerling. Er bestaat immers niet één type dyslectische leerling. 5

7 Dyslexieverklaring Een dyslexieverklaring is een dcument waarp staat dat er bij de betreffende leerling sprake is van dyslexie. Een dyslexieverklaring is gebaseerd p een nderzek dr een psychlg/rthpedagg en met vlden aan drie vrwaarden die dr de Stichting Dyslexie Nederland zijn gesteld. Het gaat m de vlgende vrwaarden: 1. Een nderkennende diagnse Er met aangetnd wrden dat er ndanks extra hulp een significante achterstand is p lees- en/f spellinggebied ten pzichte van leeftijdgenten (didactische resistentie) 2. Een verklarende diagnse Welke (cgnitieve) factren repen de strnis p f huden deze in stand? 3. Een indicerende diagnse Hierin staat een analyse van de te verwachten nderwijsbelemmeringen als gevlg van dyslexie. Er wrden glbale richtlijnen gegeven vr de aanpak. De uders zrgen ervr dat bij aanmelding p Hilfertsheem- Beatrix de administratie een kpie krijgt van de dyslexieverklaring met het bijbehrende nderzeksverslag, eventueel aangevuld met verslagen/evaluaties van eerder gegeven hulp. (remedial teaching) 6

8 Dyslexiekaart Elke leerling die een geldige dyslexieverklaring met een bijbehrend nderzeksverslag kan verhandigen, krijgt van de remedial teacher een dyslexiekaart. Op de dyslexiekaart staan de faciliteiten vermeld waar de leerling gebruik van kan maken,.a. vergrt schrift, tijdverlenging, aangepaste berdeling van spelling bij Nederlands en mderne vreemde talen. Achterin de brchure vindt u een kpie van deze kaart met de meest vrkmende faciliteiten. De remedial teacher gebruikt bij het tewijzen van faciliteiten de aanbevelingen die zijn pgenmen in het nderzeksverslag van de leerling, de gegevens van de basisschl en de uitslag van de signaleringstesten. De dyslexiekaart is een srt cntract tussen de leerling met dyslexie en de schl. Als schl vinden wij het belangrijk dat de aanbevelingen p de dyslexiekaart dr de dcenten uitgeverd wrden. Wanneer een leerling echter vindt dat er nvldende rekening is gehuden met zijn dyslexie, bespreekt hij dit met de betreffende dcent. Mcht de leerling er met de vakdcent niet uitkmen, dan licht de leerling de mentr en/f de remedial teacher in. Samen bespreken zij dan het prbleem met de betreffende dcent. Net als van de dcenten wrdt k van de dyslectische leerling verwacht dat hij zich aan de gemaakte afspraken hudt. De leerling is zelf verantwrdelijk vr het gebruik van de dyslexiekaart. De leerling zal (extra) meite meten den m tt een ged resultaat te kmen. Overleg met de vakdcent ver de manier van leren en de gekzen aanpak helpt hierbij. We verwachten dus een actieve en geen afwachtende huding van de leerling, al zal een brugklasleerling hierin (ng) begeleid meten wrden. De kaart mag niet misbruikt wrden. Dyslexie is geen excuus vr het niet f slechts ten dele maken f leren van het huiswerk. De dyslexiekaart is in principe de hele schlperide geldig. Mchten er aanpassingen ndig zijn, dan kan cntact pgenmen wrden met de remedial teacher. 7

9 Rl van de vakdcent/mentr Wij vinden het van grt belang dat de mentr en de vakdcent een begripvlle huding hebben ten pzichte van de dyslectische leerling. Fundamenteel is de acceptatie van het prbleem: dyslexie is niet tijdelijk maar blijvend. Leerlingen met hardnekkige lees- en spellingprblemen wrden nit leerlingen znder lees- en spellingprblemen, ngeacht de maatregelen die genmen wrden. Dyslectische leerlingen zijn niet ngecncentreerd f ngemtiveerd, maar zijn veelal in de lp van de jaren gedemtiveerd geraakt. Wij verwachten daarm van de dcent dat hij de nadruk legt p wat de leerling wel kan, cncrete bewrdingen gebruikt tijdens het lesgeven en bijvrbeeld vraagt HOE de leerling zijn werk heeft aangepakt. Belangrijk is k dat er tijdens de les gebruik gemaakt wrdt van de verschillende zintuigen (hren, zien en den). Daarnaast wijst de vakdcent de leerling p de mgelijkheid gebruik te kunnen maken van ingesprken beken en andere hulpmiddelen vr het betreffende vak. (Zie hulpmiddelen) De vakdcent merkt als eerste wanneer een leerling vast dreigt te lpen bij zijn vak. Hij hudt rekening met datgene waar een dyslectische leerling tegenaan kan lpen, geeft indien ndig hulp in de les f extra ndersteuning tijdens de steunles. Wanneer een vakdcent vindt dat de extra ndersteuning niet heeft geleid tt het gewenste resultaat, geeft hij dat dr aan de mentr en eventueel de remedial teacher. De mentr is de cntactpersn p schl. Hij is p de hgte van het gedrag en de resultaten van de leerling en kan een vraag c.q. prbleem inbrengen in het wekelijks teamverleg. De mentr meldt, indien ndig, de leerling dan aan bij de remedial teacher. Ouders kunnen met algemene vragen bij de mentr terecht. 8

10 Rl van de uders Vaak wrdt er gevraagd: wat kan ik als uder den m mijn zn/ dchter te ndersteunen? De belangrijkste taak van uders is m het kind te blijven bemedigen en ndersteunen bij het leren mgaan met dyslexie. Niet alle kinderen vinden het prettig m dr hun uders gehlpen te wrden. Wil een leerling wél gehlpen wrden, dan kan de uder een rl spelen bij het efenen en trainen met lezen. Samen lezen f vrlezen en vral ervr zrgen dat de leerling lezen leuk gaat (blijft) vinden. Kies daarm beken die aansluiten bij de leefwereld van uw kind. Geef veel cmplimenten k al verlpt het lezen niet altijd futls. Stimuleer uw kind regelmatig te lezen en regelmatig wrdjes te leren in de vreemde taal. Een paar keer per week 10 tt 15 minuten heeft meer effect dan 1x per week een uur lezen f leren. Tensltte is het belangrijk dat u ged luistert naar de signalen van uw kind en die drgeeft aan schl. Infrmatieavnd dyslexie De uders van nieuwe (dyslectische) leerlingen wrden aan het begin van het schljaar (rnd de herfstvakantie) p een speciale uderavnd geïnfrmeerd ver de begeleiding van dyslectische leerlingen p Hilfertsheem-Beatrix. 9

11 Remedial teaching Leerlingen uit klas 1 met een dyslexieverklaring wrden aan het begin van het schljaar uitgendigd vr het vlgen van een aantal lessen remedial teaching. Omdat Engels vaak nieuw is en lastig, wrdt in die lessen aandacht besteed aan Engels. Uiteraard alleen als de leerling aangeeft daar behefte aan te hebben. Met de leerlingen uit de basisklassen wrden makkelijke Engelse leesbekjes gelezen. Zwel de uitspraak als het begrip wrdt geefend. Del van deze lessen is de leerling meer vertruwd te maken met het Engels en inzicht te geven in de klanktekenkppeling van de Engelse taal. Leerlingen uit de kgt-klassen wrdt een methde aangeleerd m wrdjes te leren. Op verzek wrdt er k ng een paar lessen gelezen (uit een makkelijk Engels leesbekje) f uitleg gegeven van de grammatica. Daarna krijgen de leerlingen alleen remedial teaching als tijdens het schljaar blijkt dat de leerling hulp ndig heeft. De vakdcent en/f mentr signaleert en meldt de leerling aan bij de remedial teacher (zie schema achterin deze brchure). Afhankelijk van de hulpvraag van de leerling kan het vlgende in de lessen remedial teaching aan bd kmen: het aanbieden van spellingregels: het leren mgaan met spellingkaarten het aanleren en tepassen van strategieën zals: he leer ik wrdjes, he pak ik een tekst aan; het maken en efenen van een stappenplan vr grammatica (Ne En Du) hulp bij de aanpak, cntrle en planning van het schlwerk. Na een aantal lessen is het de bedeling dat de leerling z zelfstandig mgelijk met de aangereikte hulpmiddelen aan de slag gaat. De vakdcent ndersteunt hem daarbij. De remedial teacher maakt een krt verslag van de gegeven hulp: wat is geefend en met welk resultaat. Het streven van de remedial teachers is m twee keer per jaar met iedere mentr m de tafel te zitten m de dyslectische leerlingen uit zijn f haar klas te bespreken. Zij hren dan he het gaat en f er aanpassingen (f hulp) ndig zijn (is). Z vlgen de remedial teachers de dyslectische leerling p afstand, als de leerling geen RT (meer) heeft. 10

12 Hulpmiddelen Daisy-speler: een srt cd-speler waar een speciale cd-rm in met. Op deze cd-rms staan ingesprken studie- en leesbeken. De cd-rms zijn bij Dedicn te bestellen. Drdat de tekst p cd-rm staat kan de leerling luisteren en tegelijk de tekst meelezen. Met de daisy-speler kun je het leestemp instellen. De aanschaf van een Daisy-speler is vr rekening van de uders. (Smmige ziektekstenverzekeringen vergeden de Daisy-speler.) Op schl is een Daisy-speler aanwezig waarmee de leerling kan efenen. U kunt als uder uw kind gratis digitaal registreren bij Dedicn. ( U met dan een dyslexieverklaring psturen. Na registratie kunnen de cd-rms besteld wrden vr 4,50 per bek. (In vrkmende gevallen regelt de schl deze bestelling) Luisterbeken: een dyslectische leerling kan beken makkelijker lezen als hij de tekst tegelijk k hrt. Leesbeken met cd zijn bij de gewne bekhandel en de biblitheek verkrijgbaar. Ok p schl zijn er vr Engels een aantal makkelijk leesbeken met cd te leen. Oefen- en verhrprgramma s: bij verschillende methdes hebben leerlingen een tegangscde ntvangen m p internet efeningen te maken en te cntrleren f ze de therie al beheersen. Vaak is hier k extra uitleg te vinden. ( f Om wrdjes te leren is het prgramma heel geschikt. Dit prgramma is gratis te dwnladen. (De wrden kunnen met de papagaai uitgesprken wrden.) De remedial teacher heeft al veel bestanden in dit prgramma gemaakt. Ze zijn ver te nemen uit: Dyslexie/OefenenmetWrts Om te efenen met eindexamens: 11

13 Hulpmiddelen (vervlg) Sprint(plus): een cmputerprgramma dat tekst mzet naar spraak. Zwel Nederlandse, Engelse als Duitse tekstbestanden wrden hardp vrgelezen (dus k tetsen). Ok teksten van internet kunnen p deze manier vrgelezen wrden. Er is een mgelijkheid m tekst naar een MP3 bestand weg te schrijven, zdat de tekst p een MP3 speler te beluisteren is. Als je tijdens het typen de uitspreekhulp aanzet, hr je wat je zelf typt. En z kan je hren f je een fut getypt hebt. Vr veel dyslectische leerlingen is dit een prettige ndersteuning. Op schl gebruiken we dit prgramma. We hebben een licentie vr tien gebruikers. Leerlingen met een dyslexieverklaring mgen van dit prgramma gebruik maken. Alle nieuwe leerlingen wrden uitgendigd vr een bijeenkmst waarin we de mgelijkheden van Sprint uitleggen en efenen. We vragen alle nieuwe leerlingen tt de kerstvakantie bij tetsen gebruik te maken van het prgramma. Ze ervaren dan zelf f dit een ged hulpmiddel vr ze is. Leerlingen uit klas 2 t/m 4 met een nvldende vr Engels en/f Duits p hun rapprt, raden we met klem aan gebruik te maken van dit prgramma. Sinds krt is er k een mgelijkheid m een Sprint usb-stick te huren van schl. De leerling kan dan thuis k deze leesndersteuning gebruiken. De huur bedraagt 50,-- per jaar. (Plus een brg van 200,--, die u terugkrijgt als u de usb-stick weer inlevert.) Vr verige hulpmiddelen: zie Faciliteiten. 12

14 Officiële regelingen m.b.t. het examen De vlgende faciliteiten mgen bij het landelijk examen ingezet wrden: Verlenging examentijd - Vr het centraal examen kan een dyslectische leerling verlenging van examentijd aanvragen. De leerling krijgt maximaal 30 minuten extra tijd m het examen te maken. Vergrt lettertype - De leerling mag gebruik maken van examens met een vergrt lettertype (grtschrift). Auditieve ndersteuning - Examenteksten kunnen vrgelezen wrden via de daisyspeler f via de cmputer (m.b.v. een pdfbestand p cd-rm f via een vrleesprgramma zals Sprint). Vrwaarde is dat de leerling al eerder in het jaar gewerkt met hebben met dit hulpmiddel. Vandaar dat de eindexamenkandidaten in het vierde leerjaar de mgelijkheid krijgen m samen met de remedial teacher hiermee te efenen. Daisy-speler - De leerling mag tijdens het examen gebruik maken van een Basisspeler, mits hiermee van te vren is geefend. De genemde faciliteiten wrden dr de examencördinatr aan het begin van het vierde leerjaar aangevraagd. Aan te raden is in het derde leerjaar te efenen met de hulpmiddelen, zdat de leerling p tijd weet welk hulpmiddel het beste bij hem/haar past. M.b.t. spelling, de berdeling van spellingfuten is k vr de dyslectische leerling vlgens de crrectienrmen. Vr meer details en actuele infrmatie zie Naast de landelijke examens wrden k schlexamens afgenmen. De schl heeft de mgelijkheid m beperkte aanpassingen vr dyslectische leerlingen te den. In speciale gevallen (er is sprake van een ernstige vrm van dyslexie) kan de schl verdere aanpassingen den. Dit gebeurt in verleg met de teamleider, de mentr en de remedial teacher. Het gaat hier m maatwerk. 13

15 Belangrijke infrmatie, sites en adressen Beken Studeren met dyslexie, Nel Hfmeester (2002), Garant ISBN Omgaan met dyslexie, J. Lnstra en F. Schalkwijk. Sciale en emtinele aspecten van dyslexie. ISBN Dyslexie een cmplex taalprbleem, Tm Braams. Begeleiding lees- en spellingprblemen, 4de druk. ISBN Kinderen met dyslexie, Tm Braams. Een gids vr uders (Bm, 1998) Ouders ver dyslexie, S. van der Stel (Lemniscaat, 1987) Leren met dyslexie, deel 2: Reflectie, L. Biezeman. Een interpretatie van de nderzeksresultaten van de internetenquête naar dyslexie. (Cyclus, Garant Uitgevers N.V. 2007) Belangenvereniging Balans: landelijke vereniging vr uders van kinderen met leer-, ntwikkelings- en gedragsstrnissen. Het tijdschrift Balans verschijnt 9x per jaar. Inftel Tel.: , Internetsite: Platfrm Dyslexie NL. Internetsite: Adressen Gezndheidsraad: Cmmissie Dyslexie, Pstbus 16052, 2500 BB Den Haag Stichting Dyslexie Nederland, De Kwinkelier 40, 3722 AR Bilthven 14

16 Belangrijke infrmatie, sites en adressen (vervlg) Algemene infrmatie Startpagina met veel links ver dyslexie Steunpunt dyslexie vr uders Hulpmiddelen Gesprken (studie)beken p cd (vr Daisy-speler) Gratis dwnladen van een prgramma dat beeldschermtekst vrleest in.a. Nederlands, Frans, Duits, Engels Spraakherkenning, tel Verkp van apparatuur en sftware vr spraakherkenning (.a. vr het vrlezen van ndertiteling van tv- prgramma's) Vr het dwnladen van sftware m de Daisy-speler cd-rms p de cmputer te kunnen afspelen Firma die allerlei cmputerprgramma s verkpt,.a. Kurzweil 3000, Sprint (plus) en de readingpen 15

17 Dyslexiekaart (kpie) Dyslexiekaart van: Afgiftedatum: Dit zijn de afspraken die deel uit maken van het beleid van de schl m dyslectische leerlingen extra zrg en faciliteiten te bieden, zdat deze leerling zijn/ haar schllpbaan met succes kan drlpen. Vakdcenten huden zich aan deze afspraken. Spelling wrdt bij geen enkele leerling meegerekend als het m tekstbegrip gaat. De dcent Ne, En en Du huden bij de berdeling van schrijftetsen (k vr het SE) rekening met de leerlingen die dyslectisch zijn dr de spelling vr maximaal 20 % mee te laten tellen in het eindcijfer. - Als je je nvldende inzet f misbruik maakt van deze vrzieningen wrd je daarp aangesprken dr de vakdcent f de mentr. De Rt-er wrdt geïnfrmeerd en geeft je een waarschuwing. Een tweede waarschuwing betekent dat deze faciliteitenkaart wrdt ingetrkken. Je hebt dan tijdens tetsen en schlexamens geen rechten meer p de faciliteiten. - Er vindt in leerjaar drie een afbuw van faciliteiten plaats m je te laten wennen aan de eisen van het CE. - Alleen als je een ernstige mate van dyslexie hebt, krijg je van de Rt-er de mgelijkheid m k ng een spiekkaart spelling te gebruiken in de BB. Tevens mag je de cmputer (met spellingscntrle) gebruiken. 16

18 Dyslexiekaart (achterkant - kpie) De aangekruiste faciliteiten zijn verleend dr de Rt-er. De Rt-er heeft daarbij rekening gehuden met de mate van dyslexie. (Naast het nderzeksverslag spelen de uitslag p het signaleringsdictee en de stilleestest een rl). spelfuten: - bij alle vakken: niet meerekenen als het m (tekst)begrip gaat - Ne/En/Du schrijven: in de nderbuw wrden spelfuten vr de helft meegerekend. (werkwrdspelling telt wél gewn mee) extra tijd geven tijdens de les f 20% mindering van het aantal vragen mndeling tetsen in verleg met de dcent tetsen: lay-ut z ndig aanpassen: duidelijk, getypt en pnt.12 markeren p tets testaan teksten vr laten lezen (als Sprint niet gebruikt kan wrden) vrlezen in de klas: alleen kleine stukjes/ alleen als ll zich heeft kunnen vrbereiden Ne: niet nvrbereid laten vrlezen aantekeningen van medeleerling mgen gekpieerd wrden gebruik laptp/ cmputer/sprint testaan gebruik daisy speler/readingpen verlenging examentijd aangepaste luistertetsen samenvatting geven bij grte stukken tekst gebruik spellingkaart testaan advies: gebruik wrts.nl (uitspraak, betekenis en spelling efenen) gebruik rekenmachine testaan Zwel van de schl als van de leerling wrdt verwacht dat hij/zij zich inspant. Een dyslectische leerling zal m.n. bij de talen harder meten werken dan zijn medeleerlingen. Handtekening Remedial teacher: Handtekening leerling: Wijzigingen maken deze kaart ngeldig 17

19 Faciliteiten Hiernder staan de faciliteiten die p de dyslexiekaart te vinden zijn. Aangepaste nrmering vr spelfuten Spelfuten wrden niet geteld bij (nderdelen van) vakken waar het m het begrip gaat. Bij de mderne vreemde talen wrden in de nderbuw spelfuten vr de helft meegerekend. In leerjaar drie vindt een afbuw van deze faciliteit plaats m leerlingen te laten wennen aan de eisen van CE. Werkwrdspelling wrdt nrmaal berdeeld. (Grammaticale regel) Extra tijd f vermindering van vragen De leerling heeft recht p meer werktijd bij alle nderdelen waarbij veel gelezen en/f geschreven met wrden. Dit kan dr vr iedereen een tets te maken die in 40 minuten te maken is. De dyslectische leerling mag er dan 10 minuten langer ver den. Een andere mgelijkheid is dat de dcent aangeeft welke pgaven f nderdelen van de tets de dyslectische leerling mag verslaan. Mndeling verhren/mndeling herkansen Indien ndzakelijk (als blijkt dat dyslexie een belemmerende factr is) mag de leerling een prefwerk mndeling den. Tetsen Getypt (12 punts) + duidelijke lay-ut. Prefwerken hebben een duidelijke lay-ut en een vldende grt lettertype (min. 12 punts). Tetsen wrden getypt en er is vldende ruimte tussen de verschillende nderdelen. De vragen staan p papier en wrden niet gedicteerd f p het brd geschreven. De dcent vergrt teksten waarbij een klein lettertype gebruikt is. (Dcenten hebben een stencil Tips vr het maken van een tets ) De dcent zrgt vr extra exemplaren van de tets waarp de leerling mag nderstrepen, mag schrijven f markeren. Eventueel leest de dcent f een klasgent de tekst vr als Sprint niet gebruikt kan wrden. 18

20 Faciliteiten (vervlg) Niet nvrbereid lezen: Nederlands. De dcent geeft van te vren aan wanneer een leerling een leesbeurt krijgt, zdat de leerling zich kan vrbereiden. Dit geldt k vr huiswerk p laten lezen. Aantekeningen medeleerling kpiëren (aantekeningen brd) De leerling mag een kpie maken uit het schrift van een medeleerling. Gebruik laptp/cmputer/sprint De leerling mag een laptp gebruiken. De vrwaarde hiervr is dat de leerling met de laptp verweg kan (vldende typevaardigheid heeft) en znder de les te stren ermee werkt. De leerling mag gebruik maken van een tekstverwerkingsprgramma (met spellingcntrle) vr pdrachten, brieven, verslagen en werkstukken. Gebruik Daisyspeler/Readingpen Op schl is één Daisy-speler aanwezig, waar leerlingen gebruik van kunnen maken. (zie kpje hulpmiddelen ) Via kunt u een prgramma dwnladen waarmee u van de pc een Daisy-speler kunt maken. Vr gewne leesbeken kan iedereen gratis terecht bij f (Ok zij sturen de beken p Daisy cd-rm thuis). Zij vragen een vrijwillige bijdrage. Op schl is geen Readingpen aanwezig, maar als de leerling er een heeft, mag hij deze gebruiken. Verlenging examentijd De leerling heeft recht p een half uur verlenging van de examentijd. Aangepaste luistertetsen De leerling mag p het examen gebruik maken van de Citluistertetsen met verlengde luisterpauzes. 19

21 Faciliteiten (vervlg) Samenvattingen Bij grte stukken tekst geef je deze leerling een samenvatting f de dcent lpt met de leerling de tekst dr en geeft aan welke stukken van belang zijn. Een andere mgelijkheid is dat de dcent p een kpie de belangrijkste stukken tekst markeert. Gebruik spellingkaart In verleg met de dcent en/f de remedial teacher wrdt een spiekkaart gemaakt, die k bij tetsen gebruikt mag wrden. Advies: gebruik wrts.nl (uitspraak, betekenis, spelling efenen) Alle dyslectische leerlingen krijgen aan het begin van het 1 e leerjaar uitleg ver dit verhrprgramma. (zie kpje hulpmiddelen ) Algemeen De dcent prbeert zveel mgelijk hulpmiddelen aan te reiken. Dit gaat altijd in verleg met de leerling. Te denken valt aan: Stappenplannen Strategiekaarten Gesprken beken Overhrprgramma s p cmputer Etc. 20

22 Schema aanmelding I. Aanmelding nieuwe leerling met dyslexieverklaring Leerling km van de basisschl met dyslexieverklaring. Kpie van de verklaring met het nderzeksverslag wrdt ingeleverd bij de administratie. Kpie hiervan gaat naar Remedial Teacher De mentr infrmeert aan het begin van het schljaar zijn team welke leerlingen dyslectisch zijn. RT'er ndigt de dyslectische leerling uit vr het invullen van de dyslexiekaart, vr een aantal RT-lessen en een Sprintbijeenkmst. Ouders wrden hiervan schriftelijk p de hgte gebracht. RT'er zrgt vr een verzichtslijst waar alle dyslectische leerlingen p staan met hun faciliteiten. Alle dcenten krijgen hiervan een exemplaar. RT'er legt p een infrmatieavnd ver dyslexie uit he Hilfertsheem-Beatrix mgaat met dyslexie en wat de rl van uders kan zijn. 21

23 Schema tussentijdse hulp aan dyslectische leerling II. Tussentijdse hulp aan dyslectische leerling Leerling krijgt extra hulp van vakdcent Leerling kan niet meekmen ndanks extra hulp van vakdcent Leerling kan met hulp van de vakdcent (en evt. steunles) ged meekmen Mentr/vakdcent f leerling geven aan dat hulp gewenst is 1x per jaar: gesprek RT er ver functineren van dyslectische leerling Leerling wrdt pgegeven vr steunles f RT er start hulp Vastlegging van gesprek dr RT er en evt. actie (steunles, RT, navraag bij dcent) Na een aantal weken vlgt een evaluatie Het gaat (ng) niet zals gewenst Het gaat ged/beter RT er maakt verslag en bespreekt haar bevindingen met de mentr/dcent/team RT er maakt verslag vr mentr en vakdcent als er RT-hulp is geweest Vakdcent neemt het ver Advies (bijv. verwijzing externe hulp) Ouders wrden dr de mentr p de hgte gesteld. 22

24 23 Lieven de Keylaan LH HILVERSUM Tel Fax Website:

Dys-lexie. Ouderbrochure

Dys-lexie. Ouderbrochure Dys-lexie Ouderbrchure Uitspraken van dyslectische leerlingen Dat ik niet gewn ben. Dat ik heel hard vr de vreemde talen leer en dan ng een nvldende krijg. Dat ik mijn aantekeningen niet kan lezen. Als

Nadere informatie

Laurens Heuzinkveld mei 2015. Dyslexiebeleid 2015-2020

Laurens Heuzinkveld mei 2015. Dyslexiebeleid 2015-2020 Laurens Heuzinkveld mei 2015 Dyslexiebeleid 2015-2020 Inhud: Blz. Inleiding 3 1. Leerlingen met kenmerken van dyslexie 3 1.1 Signaleringsnderzek 2. Leerlingen in de nderbuw met een dyslexieverklaring 4

Nadere informatie

Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding

Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding Dyslexie en dyscalculie en spellingsbegeleiding p het Carlus Clusius Cllege Zwlle Signalering en Begeleiding dyslectische / dyscalculische leerlingen Dyslexie:

Nadere informatie

DYSLEXIEPROTOCOL VEURS LYCEUM per augustus 2016

DYSLEXIEPROTOCOL VEURS LYCEUM per augustus 2016 DYSLEXIEPROTOCOL VEURS LYCEUM per augustus 2016 Dyslexie is een strnis die gekenmerkt wrdt dr een hardnekkig prbleem met het aanleren en het accuraat aanleren en/f het vlt tepassen (autmatiseren) van het

Nadere informatie

Huiswerk Informatie voor alle ouders

Huiswerk Informatie voor alle ouders Nummer 6 mei 2010 Huiswerk Infrmatie vr alle uders Huiswerk en efening Ged leren lezen en rekenen is belangrijk, want je hebt deze vaardigheden in het dagelijks leven veral ndig. Kinderen ged leren lezen

Nadere informatie

BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE

BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenprblemen en/f dyscalculie Delen en uitgangspunten Binnen het Veluws Cllege Crtenbsch hanteren wij het Prtcl Ernstige

Nadere informatie

Dyslexiebeleid 2015-2016 ISW Hoogeland MAVO/HAVO/VWO

Dyslexiebeleid 2015-2016 ISW Hoogeland MAVO/HAVO/VWO Dyslexiebeleid 2015-2016 ISW Hgeland MAVO/HAVO/VWO Augustus 2015 Uitgangspunten In dit beleidsstuk wrdt ten beheve van de leesbaarheid alleen de mannelijke vrm geschreven. Daar waar mannelijke vrnaamwrden

Nadere informatie

Dyslexie & dyscalculie op het KWC

Dyslexie & dyscalculie op het KWC Dyslexie & dyscalculie p het KWC 13 de editie Cursusjaar 2014-2015 Inhud Dyslexie en dyscalculie... 3 1.1. Dyslexie... 3 1.1.1. Inleiding dyslexie... 3 1.1.2. Uitgangspunten dyslexie... 3 1.1.3. Maatregelen

Nadere informatie

Omgaan met dyslexie, dyscalculie en andere beperkingen op Helen Parkhurst. Wendy van Leeuwen Orthopedagoog voorjaar 2013

Omgaan met dyslexie, dyscalculie en andere beperkingen op Helen Parkhurst. Wendy van Leeuwen Orthopedagoog voorjaar 2013 Omgaan met dyslexie, dyscalculie en andere beperkingen p Helen Parkhurst Wendy van Leeuwen Orthpedagg vrjaar 2013 1 Dyslexie, dyscalculie en verige beperkingen Helen Parkhurst Schljaar 2013-2014 Inhudspgave

Nadere informatie

Protocol Dyslexie Gemini College Ridderkerk versie oktober 2018

Protocol Dyslexie Gemini College Ridderkerk versie oktober 2018 Prtcl Dyslexie Gemini Cllege Ridderkerk versie ktber 2018 Inleiding Het Gemini Cllege hudt zich aan het Prtcl Dyslexie zals dit vanuit de verheid in het Masterplan Dyslexie beschreven is: (http://masterplandyslexie.nl/public/files/dcumenten/prtcl_dyslexie_vrtgezet_nd

Nadere informatie

Dyslexie beleidsplan 2011-2015. Maerlant Brielle

Dyslexie beleidsplan 2011-2015. Maerlant Brielle Dyslexie beleidsplan 2011-2015 Maerlant Brielle 1 Inleiding In het Dyslexie beleidsplan 2011-2015 wrdt het meerjarig strategisch beleid p het gebied van dyslexie van Maerlant vrmgegeven. Dit plan zal de

Nadere informatie

Huiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken :

Huiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken : Versie: ktber 2016 Huiswerk Op nze schl wrdt in diverse grepen huiswerk gegeven. Onder huiswerk verstaan we werk dat vanuit de schl meegegeven wrdt en waarvan verwacht wrdt dat het dr de kinderen thuis

Nadere informatie

Rietschans College Overgangsnormen 2013-2014

Rietschans College Overgangsnormen 2013-2014 Rietschans Cllege Overgangsnrmen 2013-2014 Deel 1 vmb Deel 2 hav/vw 1 Inhudspgave Inhudspgave... 2 Deel 1 Overgangsnrmen 2013-2014 vmb... 3 ALGEMEEN BEVORDERING PER LEERJAAR... 3 Bevrdering van vmb-tl

Nadere informatie

De leerkracht beschrijft in het groepsplan welke extra leesbegeleiding de kinderen krijgen.

De leerkracht beschrijft in het groepsplan welke extra leesbegeleiding de kinderen krijgen. Dyslexieprtcl Grep 1 Gehele jaar: bservaties leerlingvlgsysteem digikeuzebrd Grep 2 Gehele jaar: bservaties leerlingvlgsysteem digikeuzebrd Januari: CITO taal en rekenen Mei: Bij twijfel: lees-vrwaardentets

Nadere informatie

LOGBOEK van: klas: 1

LOGBOEK van: klas: 1 LOGBOEK van: klas: 1 Inhudspgave Inleiding en inhud van het lgbek Wat is de maatschappelijke stage? Delen van de maatschappelijke stage Waar de je maatschappelijke stage? Kaders waarbinnen de maatschappelijke

Nadere informatie

INHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2

INHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2 INHOUD Hfdstuk 1 Inleiding 2 Hfdstuk 2 Wat hudt die extra begeleiding in? 4 LWOO Praktijknderwijs Wie kmt ervr in aanmerking? Wie beslist daarver? Hfdstuk 3 Wat hudt het nderzek van het COB in? 7 Welke

Nadere informatie

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR!

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR! Ontwikkeling van kinderen, stagnatie van de ntwikkeling en drverwijzen Wij prberen er vr te zrgen dat kinderen zich bij nze pvang plezierig velen en zich kunnen ntwikkelen. Om te kunnen berdelen f dit

Nadere informatie

Samenwerkingsschool Balans

Samenwerkingsschool Balans Samenwerkingsschl Balans DYSLEXIEBELEID_p website.dc - 1-1. Wat is dyslexie De Gezndheidsraad prbeerde jaren geleden tt natinale vereenstemming te kmen dr een glbale mschrijving p te stellen waarin iedereen

Nadere informatie

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling Prtcl bij het verlijden van een gezinslid van een leerling Algemeen: Er wrden geen mededelingen aan de pers gedaan. Het lcatie aanspreekpunt f de directeur meldt alleen dat nze 1 ste zrg de nabestaanden

Nadere informatie

Stichting voor Voortgezet Vrijeschoolonderwijs Noord-Holland

Stichting voor Voortgezet Vrijeschoolonderwijs Noord-Holland 1. Aannamebeleid zij-instrmers De dagelijkse leiding is verantwrdelijk vr zij-instrm. Leerlingen uit het regulier nderwijs kunnen tt en met de 9 e klas (3 e leerjaar) instrmen. Instrmen in de 10 e, 11

Nadere informatie

Protocol dyslexie. De Rietlanden

Protocol dyslexie. De Rietlanden Prtcl dyslexie De Rietlanden Juli 2017 Dyslexie is een strnis die gekenmerkt wrdt dr een hardnekkig prbleem met het aanleren en het accuraat en/f vlt tepassen van het lezen en/f spellen p wrdniveau. De

Nadere informatie

Iedere keer nadat er een tafel is aangeboden. 5 De tafels van 1 t/m 5 en 10 herhalen

Iedere keer nadat er een tafel is aangeboden. 5 De tafels van 1 t/m 5 en 10 herhalen Del: Oefenen f herhalen van wat geleerd is in de klas; een brug slaan tussen leren p schl en thuis Vrbereiden p kmende lessen; dit kan een zekpdracht zijn f een verzamelpdracht Integreren van vaardigheden

Nadere informatie

PROTOCOL FACILITERING VOOR LEERLINGEN MET EEN BEPERKING Winkler Prins. Versie d.d. 22 juni 2017

PROTOCOL FACILITERING VOOR LEERLINGEN MET EEN BEPERKING Winkler Prins. Versie d.d. 22 juni 2017 PROTOCOL FACILITERING VOOR LEERLINGEN MET EEN BEPERKING Winkler Prins Versie d.d. 22 juni 2017 Instemming MR 22/06/2017 Vaststelling Bestuurder 22/06/2017 Inhudspgave Inleiding... 3 Del... 4 Extra tijd

Nadere informatie

Studeren zonder belemmeringen

Studeren zonder belemmeringen Studeren znder belemmeringen Bepalende factr: de dcent Eén p de tien Nederlandse studenten heeft dr een beperking last van belemmeringen tijdens zijn pleiding. Ze maken het zichzelf en hun dcenten sms

Nadere informatie

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa)

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa) PEDAGOGISCHE VISIE A. Algemeen De pedaggische visie vertelt he de schl met leerlingen, persneel en uders van leerlingen wil mgaan en wat de schl verwacht ten aanzien van de relatie tussen leerlingen en

Nadere informatie

Inleiding. Veel succes met het maken van jouw profielkeuze! S. Koningsveld, decaan Havo H. Lubberdink, decaan Vwo - 1 -

Inleiding. Veel succes met het maken van jouw profielkeuze! S. Koningsveld, decaan Havo H. Lubberdink, decaan Vwo - 1 - Inleiding Dit schljaar sta je vr een belangrijke keuze: het kiezen van je prfiel. De ervaring leert dat het maken van deze keuze niet altijd even gemakkelijk is. Het prfiel en de eventuele extra vakken

Nadere informatie

Producten en prijzen 2012

Producten en prijzen 2012 TypeWrld Pstbus 38 2410 AA Bdegraven Nederland Tel. 0172-65 09 83 Fax 0172-61 83 15 www.instruct.nl instruct@instruct.nl België www.instruct.be instruct@instruct.be Prducten en prijzen 2012 TypeWrld Leren

Nadere informatie

Overgangsnormen Minkemalaan. cursusjaar 2015 2016

Overgangsnormen Minkemalaan. cursusjaar 2015 2016 Overgangsnrmen Minkemalaan cursusjaar 2015 2016 1 INHOUDSOPGAVE blz. Vrwrd 3 BEVORDERINGSNORMEN 1. Inleiding 4 2. Tetscijfers 5 3. Rapprtcijfers 5 4. Bevrderingsnrmen brugklas hav/vw 6 5. Bevrderingsnrmen

Nadere informatie

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 23 september 2015 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair

Nadere informatie

Zorg op K.S.T.S. Temse-Velle

Zorg op K.S.T.S. Temse-Velle Zrg p K.S.T.S. Temse-Velle Beste uders, De zrgwerking p nze schl bestaat al heel wat jaren en is vrtdurend in beweging. Enerzijds mdat de wetgeving i.v.m. zrg verandert, anderzijds mdat leerlingzrg zelf

Nadere informatie

Beleidsplan directe instructie : 1. Verantwoording 2. Doelstellingen 3. Model 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning.

Beleidsplan directe instructie : 1. Verantwoording 2. Doelstellingen 3. Model 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning. Beleidsplan directe instructie : 1. Verantwrding 2. Delstellingen 3. Mdel 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning 1 Verantwrding: Wij willen binnen het nderwijs dat wij geven rekening huden met de

Nadere informatie

LOOPBAANORIËNTATIE VMBO-4 Periode 1 t/m periode 3

LOOPBAANORIËNTATIE VMBO-4 Periode 1 t/m periode 3 LOOPBAANORIËNTATIE VMBO-4 Peride 1 t/m peride 3 In leerjaar 4 met je de keus gaan maken; wat wil jij gaan den wanneer je het vmbdiplma hebt? Om te laten zien dat je uiteindelijk een studie, die bij je

Nadere informatie

Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderopvang

Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderopvang Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderpvang KOM Kinderpvang verzrgt kinderpvang vr kinderen in de leeftijdsgrep 0 tt en met 12 jaar. Alle medewerkers van de stichting zetten zich vlledig in m kwalitatief

Nadere informatie

Maatschappelijke Stage

Maatschappelijke Stage Maatschappelijke Stage 2 Inhud 1. Wat is MAS? 1.1 MAS algemeen. 1.2 MAS p het Gren van Prinstererlyceum 1.3 Deadlines 2. Stage zeken 2.1 De stage cördinatr p schl. 2.2 Masactief 3. De frmulieren 3.1 Aanvraagfrmulier

Nadere informatie

OVERSTAP 4VMBO- 4HAVO 2016-2017. Bertrand Russell College havo en vwo

OVERSTAP 4VMBO- 4HAVO 2016-2017. Bertrand Russell College havo en vwo OVERSTAP 4VMBO- 4HAVO 2016-2017 Bertrand Russell Cllege hav en vw Overstap vmb naar 4-hav infrmatie 2016-2017 Waarm drstrmen naar 4hav? Stel, je zit in 4 VMBO-t. Je haalt gede resultaten, het ziet ernaar

Nadere informatie

Saxionstudent.nl CE 1

Saxionstudent.nl CE 1 Thema: Marktanalyse (semester 1) Prject: Desk en Fieldresearch 56357 Vrwrd Vr u ligt het plan van aanpak vr het prject Desk en Fieldresearch, vr het thema marktanalyse van semester 1. Het is de bedeling

Nadere informatie

Leer / ontwikkelingslijnen. Opleiding Helpende Zorg en Welzijn. BOL en BBL NAAM STUDENT:..

Leer / ontwikkelingslijnen. Opleiding Helpende Zorg en Welzijn. BOL en BBL NAAM STUDENT:.. Leer / ntwikkelingslijnen Opleiding Helpende Zrg en Welzijn BOL en BBL NAAM SUDEN:.. 1 2 Uitleg van het leerlijnenbekje Vr je ligt het leerlijnenbekje van je pleiding Helpende Zrg & Welzijn niveau 2. ijdens

Nadere informatie

Plaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau College

Plaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau College Plaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau Cllege vr schljaar 2014-2015 Plaatsingsrichtlijnen p het Dr. Nassau Cllege In de kmende jaren zal de Cit eindtets in het basisnderwijs niet meer afgenmen wrden in februari,

Nadere informatie

DYSLEXIE. Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Geboortedatum:... Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Telefoonnummer:...

DYSLEXIE. Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Geboortedatum:... Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Telefoonnummer:... 1 DYSLEXIE Vragenfrmulier nderwijsgeschiedenis lees- en spellingsvaardigheid Graag vraag ik u m de vlgende vragen z vlledig mgelijk te beantwrden (in zverre dat kan). Ok vraag ik u de uitgeverde handelingsplannen

Nadere informatie

CBS DE VAART 2015-2016. Informatieboekje groep 5 en 6

CBS DE VAART 2015-2016. Informatieboekje groep 5 en 6 CBS DE VAART 2015-2016 Infrmatiebekje grep 5 en 6 De schlregels Op nze schl zijn 3 hfdregels. Alle andere afspraken zijn terug te leiden tt deze hfdregels 1. Ik accepteer en respecteer een ander 2. Ik

Nadere informatie

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar Maak van 2015 juw persnlijk prfessinaliseringsjaar en wrd Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Deze status wrdt bereikt na certificering dr het nafhankelijke

Nadere informatie

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND Les 2 Een pen gesprek ver psychische gezndheid Grepsvrmingspdrachten is een prject van Diversin en MIND VOOR DE DOCENT Deze les kan als lsstaande pdracht gegeven wrden, maar k als vervlg p de MIND Yung

Nadere informatie

Verkorte Handleiding Versie Medewerker Januari 2013

Verkorte Handleiding Versie Medewerker Januari 2013 Verkrte Handleiding Versie Medewerker Januari 2013 Starten met OTIB-skillsmanager OTIB-skillsmanager is een instrument m het gesprek dat u gaat veren met uw leidinggevende vr te bereiden. U wrdt gevraagd

Nadere informatie

Zorgplan. Naam. Adres. Uitgerekende datum. Administratienummer. Naam en adres verloskundige praktijk

Zorgplan. Naam. Adres. Uitgerekende datum. Administratienummer. Naam en adres verloskundige praktijk Zrgplan Naam Adres Uitgerekende datum Administratienummer Naam en adres verlskundige praktijk datum tijd Met wie Afsprakenlijst Gefeliciteerd met uw zwangerschap! Tijdens uw zwangerschap zal u nder cntrle

Nadere informatie

Protocol voor afname Centraal Ontwikkelde Examens Nederlandse taal en rekenen.

Protocol voor afname Centraal Ontwikkelde Examens Nederlandse taal en rekenen. . Bij de afname van examens zijn diverse functinarissen van de nderwijsinstelling betrkken. In dit prtcl wrden de vlgende (grepen van) examenbetrkkenen nderscheiden, met een krte mschrijving van de betrkkenheid

Nadere informatie

Monitor voor de 8 ste klas mavo

Monitor voor de 8 ste klas mavo Mnitr vr de 8 ste klas mav Als schl willen wij kinderen p een prettige manier naar hun vlwassenheid begeleiden. Ons streven is dat de leerlingen de schl verlaten als vrij denkende en zich vrij velende

Nadere informatie

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland.

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 19 september 2017 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair

Nadere informatie

Rouwprotocol Widdonckschool Weert overlijden van een leerling

Rouwprotocol Widdonckschool Weert overlijden van een leerling Ruwprtcl Widdnckschl Weert Ruwprtcl Widdnckschl Weert verlijden van een leerling In dit prtcl wrdt beschreven he Widdnckschl Weert kan handelen bij het verlijden van een leerling(en) van nze schl. Dit

Nadere informatie

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool PEST PROTOCOL Prins Willem-Alexanderschl Wat is een pestprtcl? Een pestprtcl is een aantal vereenkmsten ver het tegengaan van pesten. Een afspraak tussen de schl, de kinderen en de uders. Waarm een pestprtcl?

Nadere informatie

Spreken Aandacht voor een goede spreekhouding d.m.v. actieve deelname aan klasgesprekken.

Spreken Aandacht voor een goede spreekhouding d.m.v. actieve deelname aan klasgesprekken. Wat is het V-niveau? In het V-niveau f vrderingsniveau wrden kennis en vaardigheden verder ingeefend en uitgebreid. Hiervr steunt men p de verwrven basiskennis vanuit het initiatieniveau f de lagere schl.

Nadere informatie

Dyslexie en dysorthografie

Dyslexie en dysorthografie Dyslexie en dysrthgrafie Naar schatting heeft 20% van de basisschlleerlingen leerprblemen. Hiervan heeft 10% leesprblemen. 5% zu dyslectisch zijn. Dit wil dus zeggen dat in elke klas van de lagere schl

Nadere informatie

Mochten er problemen zijn, neem dan altijd contact op met jouw begeleider.

Mochten er problemen zijn, neem dan altijd contact op met jouw begeleider. VOORWOORD Vr je ligt de handleiding vr het maken van juw prfielwerkstuk. Zals je weet is het maken van een prfielwerkstuk één van de nderdelen van het schlexamen in de vierde klas vmb-tl/gl. Daarm met

Nadere informatie

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland.

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 05 september 2016 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair

Nadere informatie

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland.

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 18 september 2018 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair

Nadere informatie

Cursus Kinderen met motivatie problemen in het onderwijs, motiveren kun je leren 9

Cursus Kinderen met motivatie problemen in het onderwijs, motiveren kun je leren 9 Inhud Inleiding Pst-HBO pleiding Sensrische infrmatieverwerking Basiscursus Sensrische infrmatieverwerking Cursus Nieuwste behandelinzichten in de sensrische infrmatieverwerking Cursus Sensrische infrmatieverwerking

Nadere informatie

D i e n s t v e r l e n i n g s d o c u m e n t

D i e n s t v e r l e n i n g s d o c u m e n t D i e n s t v e r l e n i n g s d c u m e n t Ons kantr hudt zich bezig met financiële dienstverlening en heeft zich gespecialiseerd in schade- en levensverzekeringen en is daarbij actief p de zakelijkeen

Nadere informatie

Onze school gebruikt hierbij naast het SPCO veiligheidplan, in ieder geval de volgende hulpmiddelen:

Onze school gebruikt hierbij naast het SPCO veiligheidplan, in ieder geval de volgende hulpmiddelen: Graaf Jan van Mntfrtschl Beleid ter vrkming en/f regulering van pestgedrag 1. 1 Inleiding: Iedere schl heeft een veilig schlklimaat ndig. Op de Graaf Jan van Mntfrtschl zijn wij ns ervan bewust dat veiligheid

Nadere informatie

Stel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af

Stel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af Stel uw inkmen zeker, sluit een arbeidsngeschiktheids af Eindelijk geniet u van een heerlijke skivakantie. En natuurlijk verkmt het u niet, want u bent een ervaren skiër. Maar laat dat ngeluk nu net in

Nadere informatie

Pestprotocol Cazemierschool 2012

Pestprotocol Cazemierschool 2012 Pestprtcl Cazemierschl 2012 Vrwrd De Cazemierschl is een Prtestants Christelijke schl, die werkt vanuit de Jenaplanvisie. Dat betekent dat vr nze schl de algemeen menselijke waarden zals gemeenschapszin,

Nadere informatie

Frequently Asked Questions Onderbouw Wat is tto? Hoeveel lessen worden in het Engels gegeven in een tto klas? Wie bepaalt deze percentages?

Frequently Asked Questions Onderbouw Wat is tto? Hoeveel lessen worden in het Engels gegeven in een tto klas? Wie bepaalt deze percentages? Frequently Asked Questins Onderbuw Wat is tt? tt staat vr Tweetalig Onderwijs. In het Tweetalig Onderwijs wrdt een aantal vakken in het Engels gegeven en wrden de leerlingen gevrmd tt Internatinaal burger.

Nadere informatie

DYSCALCULIE. Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Geboortedatum:... Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Telefoonnummer:...

DYSCALCULIE. Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Geboortedatum:... Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Telefoonnummer:... 1 DYSCALCULIE Vragenfrmulier nderwijsgeschiedenis rekenvaardigheid vr schl Graag vraag ik u m de vlgende vragen z vlledig mgelijk te beantwrden (in zverre dat kan). Ok vraag ik u de uitgeverde handelingsplannen

Nadere informatie

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs.

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht p Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Dia 1 Opmerking vr de presentatr: in het geval u tijd te krt kmt, kunt u de blauwe tekst als ptineel beschuwen

Nadere informatie

Klachtenregeling CSG Reggesteyn

Klachtenregeling CSG Reggesteyn Klachtenregeling CSG Reggesteyn Opnieuw vastgesteld dr het cllege van bestuur, 20 mei 2008 Instemming dr de Medezeggenschapsraad, 23 juni 2008 Redactinele aanpassingen, 6 juli 2009 Klachtenregeling CSG

Nadere informatie

DYSLEXIE. Vragenformulier onderwijsgeschiedenis lees- en spellingsvaardigheid

DYSLEXIE. Vragenformulier onderwijsgeschiedenis lees- en spellingsvaardigheid 1 DYSLEXIE Vragenfrmulier nderwijsgeschiedenis lees- en spellingsvaardigheid Graag vraag ik u m de vlgende vragen z vlledig mgelijk te beantwrden ( in zverre dat kan). Ok vraag ik u de uitgeverde handelingsplannen

Nadere informatie

De groepsleerkrachten bereiden zich samen voor op het gesprek met hun groep.

De groepsleerkrachten bereiden zich samen voor op het gesprek met hun groep. PROTOCOL ROUWVERWERKING Het stappenplan A. Het bericht kmt binnen Bericht van een ngeluk f verlijden van een leerling - Tezeggen dat er iemand zal terugbellen. Vragen p welk nummer men bereikbaar is en

Nadere informatie

Huiswerkgids. groep 5-6. Ranninkschool. Schooljaar

Huiswerkgids. groep 5-6. Ranninkschool. Schooljaar Huiswerkgids grep 5-6 Ranninkschl Schljaar 2014-2015 Huiswerkgids grep 5-6 In deze gids is alle infrmatie ver huiswerk in grep 5-6 te vinden! Inhud: Hfdstuk 1 Hfdstuk 2 Hfdstuk 3 Waarm huiswerk? Huiswerk

Nadere informatie

Dyslexie. Protocol voor overdracht Primair Onderwijs - Voortgezet Onderwijs in de regio Waterland

Dyslexie. Protocol voor overdracht Primair Onderwijs - Voortgezet Onderwijs in de regio Waterland Bijlage 12 Dyslexie Prtcl vr verdracht Primair Onderwijs - Vrtgezet Onderwijs in de regi Waterland Dit prtcl wil het prces van de vergang van de basisschl naar het vrtgezet nderwijs van de leerling z ged

Nadere informatie

Frequently Asked Questions Onderbouw Wat is tto? Hoeveel lessen worden in het Engels gegeven in een tto klas? Wie bepaalt deze percentages?

Frequently Asked Questions Onderbouw Wat is tto? Hoeveel lessen worden in het Engels gegeven in een tto klas? Wie bepaalt deze percentages? Frequently Asked Questins Onderbuw Wat is tt? tt staat vr Tweetalig Onderwijs. In het Tweetalig Onderwijs wrdt een aantal vakken in het Engels gegeven en wrden de leerlingen gevrmd tt Internatinaal burger.

Nadere informatie

Belangrijke mededeling voor gebruikers van een nieuwe CampusShop laptop.

Belangrijke mededeling voor gebruikers van een nieuwe CampusShop laptop. Instructie sftware dwnlad CampusShp.be Belangrijke mededeling vr gebruikers van een nieuwe CampusShp laptp. Heb je een vlledige versie van het Micrsft Office prgramma gekcht? Verwijder vr het installeren

Nadere informatie

Wegwijzer. Dagbehandeling in Behandelcentrum Heideheuvel Informatie voor kinderen en ouders

Wegwijzer. Dagbehandeling in Behandelcentrum Heideheuvel Informatie voor kinderen en ouders Wegwijzer Dagbehandeling in Behandelcentrum Heideheuvel Infrmatie vr kinderen en uders WELKOM! De kmende tijd kmen jij en je uders een dagbehandeling vlgen in Heideheuvel. In Heideheuvel werken we in een

Nadere informatie

Indelen (nieuwe) groepen. Concept beleidsnotitie

Indelen (nieuwe) groepen. Concept beleidsnotitie Indelen (nieuwe) grepen Cncept beleidsntitie 25-01-2017 Inleiding Leerlingen kmen p schl wanneer ze vier jaar zijn en wrden dan p basis van de bij ns bekende gegevens ingedeeld in een bestaande grep 1/2.

Nadere informatie

Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hoera? De rol van de OR bij de invoering van Het Nieuwe Werken

Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hoera? De rol van de OR bij de invoering van Het Nieuwe Werken Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hera? De rl van de OR bij de invering van Het Nieuwe Werken De kans is grt dat er in uw rganisatie al wrdt gesprken ver de invering van Het Nieuwe Werken. En z niet, dan

Nadere informatie

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten Pestprtcl basisschl Pieter Wijten Basisschl Pieter Wijten werkt aan een veilig schlklimaat waarin kinderen respectvl met elkaar mgaan. Ze hanteert drie principes: Ik zrg ged vr mezelf Ik zrg ged vr de

Nadere informatie

Aanbod lesstof: basisstof, waar nodig herhalingsstof en extra uitdaging. Nav. de cito rekenresultaten wordt een verdeling in aanbod gemaakt.

Aanbod lesstof: basisstof, waar nodig herhalingsstof en extra uitdaging. Nav. de cito rekenresultaten wordt een verdeling in aanbod gemaakt. Infrmatie grep 5 Algemene infrmatie Beste uder(s)/ verzrger(s) van grep 5, Langs deze weg willen we u en uw kind alvast van harte welkm heten in grep 5. Het is altijd weer spannend m aan een nieuw schljaar

Nadere informatie

Dactylografie/Toegepaste informatica 6KA/VK

Dactylografie/Toegepaste informatica 6KA/VK Dactylgrafie/Tegepaste infrmatica 6KA/VK Thierry Willekens, leerkracht Kninklijk Technisch Atheneum Ml 2007 WOORD VOORAF Alle leerlingen hebben in de 2 de graad en in het eerste leerjaar van de 3 de graad

Nadere informatie

Wie verkoopt uw huis?

Wie verkoopt uw huis? Wie verkpt uw huis? Accuntnet Verkp Vertruwens Persn Service Accuntnet V V P Service Wie verkpt uw huis? Als u uw huis wilt verkpen, schakelt u k in Spanje een makelaar in. Echter in Spanje geeft men nrmaal

Nadere informatie

Beleidsregels voorziening jobcoaching Participatiewet 2015

Beleidsregels voorziening jobcoaching Participatiewet 2015 Beleidsregels vrziening jbcaching Participatiewet 2015 1-7-2015 Jbcaching Reginale beleidsregels jbcaching Participatiewet regi Achterhek Inleiding Jbcaching gaat ver het ndersteunen van mensen bij het

Nadere informatie

Bevorderingen Algemeen 1. Op basis van de bevindingen in de zogenaamde bevorderingsvergadering" wordt aan het einde van elk schooljaar een

Bevorderingen Algemeen 1. Op basis van de bevindingen in de zogenaamde bevorderingsvergadering wordt aan het einde van elk schooljaar een Bevrderingen Algemeen 1. Op basis van de bevindingen in de zgenaamde bevrderingsvergadering" wrdt aan het einde van elk schljaar een berdeling gegeven ten beheve van het vervlgtraject van de leerling.

Nadere informatie

MEDEDELINGEN aan de LEERLINGEN van het K.A.Z. en hun OUDERS

MEDEDELINGEN aan de LEERLINGEN van het K.A.Z. en hun OUDERS Zttegem, 23 mei 2013 MEDEDELINGEN aan de LEERLINGEN van het K.A.Z. en hun OUDERS Beste leerlingen Geachte uders Vraleer wij aan de zmervakantie te zijn, hebben nze leerlingen ng een zware peride van eindpreven

Nadere informatie

PTA L.O. 4/5Havo 4/5/6VWO Plan van Toetsing en afsluiting voor het vak L.O. 2012-2013 CARMELCOLLEGE Gouda- Locatie Antoniuscollege Vaksectie L.O.

PTA L.O. 4/5Havo 4/5/6VWO Plan van Toetsing en afsluiting voor het vak L.O. 2012-2013 CARMELCOLLEGE Gouda- Locatie Antoniuscollege Vaksectie L.O. PTA L.O. 4/5Hav 4/5/6VWO Plan van Tetsing en afsluiting vr het vak L.O. 2012-2013 CARMELCOLLEGE Guda- Lcatie Antniuscllege Vaksectie L.O. PTA L.O. 4/5Hav 4/5/6VWO 2012-2013 Plan van Tetsing en Afsluiting

Nadere informatie

Het Grote Geldonderzoek: hoe ga je met je geld om?

Het Grote Geldonderzoek: hoe ga je met je geld om? Het Grte Geldnderzek: he ga je met je geld m? Natinaal Instituut vr Budgetvrlichting (Nibud) Tijdsduur: één les Werkvrm: individueel met een discussie in de klas Niveau: bedeld vr alle leerlingen van klas

Nadere informatie

Monitor de Bibliotheek op school

Monitor de Bibliotheek op school Mnitr de Biblitheek p schl 2018-2019 Vragenlijst leerkracht Je vult deze vragenlijst in vr: - BRIN-cde van de schl - naam van de schl - plaats waar de schl staat - grep LEZEN 1. He vaak de je dit gemiddeld?

Nadere informatie

Het Coole Kikkerplan Binnen twee weken een klas vol vet coole kikkers Groep 4 tot en met 8

Het Coole Kikkerplan Binnen twee weken een klas vol vet coole kikkers Groep 4 tot en met 8 Het Cle Kikkerplan Binnen twee weken een klas vl vet cle kikkers Grep 4 tt en met 8 Anne Kijman, Kinderpsychlg NIP/Gz BIG i.s.m Christine de Jngh en Yvnne van der Zanden, leerkrachten Jhannesschl Pijnacker

Nadere informatie

Stap 1. Wat wil jij?

Stap 1. Wat wil jij? Stap 1. Hi Iemand heeft het idee dat jij wel wat supprt kunt gebruiken. Dat kunnen je uders zijn, een vriend/vriendin een therapeut f iemand anders die ju ged kent. Die iemand wil graag dat jij hulp krijgt

Nadere informatie

Training Faciliteren door middel van de moderatiemethode

Training Faciliteren door middel van de moderatiemethode samen beslist beter besluiten Training Faciliteren dr middel van de mderatiemethde Training Techniek Resultaat Tepasbaar. Dynamisch. Interactief. Visueel. Zelfdcumenterend. Overzichtelijk. Betrkkenheid.

Nadere informatie

uiterlijk januari 2016 Stap 2 De decaan havo zet het traject uit waarin de vakdocenten van de leerling hun advies geven over de instroom in vwo

uiterlijk januari 2016 Stap 2 De decaan havo zet het traject uit waarin de vakdocenten van de leerling hun advies geven over de instroom in vwo Vw Cde - Vr: Van: Betreft: Datum: Leerling en uder(s)/verzrger(s) hav 5 P. Tilman (cnrectr vw 3-6), en H. Heerdink (decaan vw) Prcedure instrm van hav 5 naar vw 5 januari In deze brief staat aangegeven

Nadere informatie

Opbrengsten VSO Panta Rhei College schooljaar 2014-2015

Opbrengsten VSO Panta Rhei College schooljaar 2014-2015 Opbrengsten VSO Panta Rhei Cllege schljaar 2014-2015 Inleiding Iedere schl heeft tt taak nderwijs te bieden waarbij de leerlingen kennis, vaardigheden en hudingen verwerven. Uitgangspunt vr dat aanbd zijn

Nadere informatie

Vergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen

Vergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7 Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 2 van 7 Vergaderen Elke vergadering kent een vaste structuur en een vaste vlgrde. Deze structuur

Nadere informatie

Presentatie eisen reisweek

Presentatie eisen reisweek Presentatie eisen reisweek Beste reisadviseurs, De aftrap is genmen. We zijn begnnen aan een spannende strijd m te bepalen he nze werkweek er in juni 2013 uit zal zien. Natuurlijk lijkt het een beetje

Nadere informatie

Pedagogische Civil Society

Pedagogische Civil Society Pedaggische Civil Sciety Nieuwkmer in het cntinuüm van pvedndersteuning? 4 juni 2010 Drs. Cécile Winkelman Irene Sies, MSc Welkm Drs. Cécile Winkelman Irene Sies, MSc Werkzaam bij SO&T: kwaliteit in Opveden

Nadere informatie

Handreiking invulling zorgniveau 2 en 3 bij vermoeden ernstige enkelvoudige dyslexie (EED) RSV Breda e.o. OOK

Handreiking invulling zorgniveau 2 en 3 bij vermoeden ernstige enkelvoudige dyslexie (EED) RSV Breda e.o. OOK Handreiking invulling zrgniveau 2 en 3 bij vermeden ernstige enkelvudige dyslexie (EED) RSV Breda e.. OOK Inleiding. Vanaf 1 januari 2015 is de bekstiging en uitvering van beleid met betrekking tt ernstige

Nadere informatie

1 INHOUDSOPGAVE 1 INHOUDSOPGAVE... 1.2 2 INLEIDING... 2.1. 2.1 Voorwoord... 2.1 2.2 Colofon... 2.2 3 INSTALLATIE ARCGIS 9.2... 3.1

1 INHOUDSOPGAVE 1 INHOUDSOPGAVE... 1.2 2 INLEIDING... 2.1. 2.1 Voorwoord... 2.1 2.2 Colofon... 2.2 3 INSTALLATIE ARCGIS 9.2... 3.1 1 INHOUDSOPGAVE 1 INHOUDSOPGAVE... 1.2 2 INLEIDING... 2.1 2.1 Vrwrd... 2.1 2.2 Clfn... 2.2 3 INSTALLATIE ARCGIS 9.2... 3.1 3.1 Installatie vrige versie ArcGIS ngedaan maken... 3.1 3.2 Installatie ArcGIS

Nadere informatie

PREVENTIEVE BASISZORG (fase 0)

PREVENTIEVE BASISZORG (fase 0) PREVENTIEVE BASISZORG (fase 0) hetergene grepen: kinderen uit diverse sciale milieus, een grte verscheidenheid aan rts. De schl gaat adequaat m met verschillen tussen leerlingen: gezien deze verschillen

Nadere informatie

pgb-uitvoeringsplan Zijn er meerdere gezinsleden die gebruik maken van een pgb? Maakt u dan een uitvoeringsplan voor het hele gezin.

pgb-uitvoeringsplan Zijn er meerdere gezinsleden die gebruik maken van een pgb? Maakt u dan een uitvoeringsplan voor het hele gezin. pgb-uitveringsplan U wilt vr uzelf f vr een ander met een persnsgebnden budget (pgb) ndersteuning inkpen. Een van de vrwaarden m vr een pgb in aanmerking te kmen is dat u een uitveringsplan maakt. In het

Nadere informatie

Veel gestelde vragen huurbeleid 18 oktober 2012

Veel gestelde vragen huurbeleid 18 oktober 2012 Veel gestelde vragen huurbeleid 18 ktber 2012 Algemeen: 1. Waarm kmt er een nieuw huurbeleid? Een aantal ntwikkelingen heeft ervr gezrgd dat wij ns huurbeleid hebben aangepast. Deze ntwikkelingen zijn:

Nadere informatie

Stichting voor Voortgezet Vrijeschoolonderwijs Noord-Holland

Stichting voor Voortgezet Vrijeschoolonderwijs Noord-Holland Prtcl zij-instrmers. De afgelpen twee jaar hebben we twee keer bij een rechtbank gestaan mdat uders 1 het niet eens waren met het feit dat hun kind niet definitief werd tegelaten tt één van nze vestigingen.

Nadere informatie

Groep 1-2A: Juf Jacqueline (maandag, dinsdag en woensdag) Juf Kathelijne (donderdag en vrijdag) Groep 1-2B: Juf Georgina (ma-vr)

Groep 1-2A: Juf Jacqueline (maandag, dinsdag en woensdag) Juf Kathelijne (donderdag en vrijdag) Groep 1-2B: Juf Georgina (ma-vr) RKBS Inghelsenberghe Wilhelminastraat 48 4564 AE Sint Jansteen tel: 0114-314380 inghelsenberghe@gperspect.nl www.inghelsenberghe.nl Infrmatie grep 1-2 Grepsleerkrachten: Grep 1-2A: Juf Jacqueline (maandag,

Nadere informatie

CQ-index dyslexie Vragenlijst Behandeling

CQ-index dyslexie Vragenlijst Behandeling CQ-index dyslexie Vragenlijst Behandeling Intrductie 1 Eerste vraag 2 Keuze van zrgaanbieder 2 Wachtlijst vr behandeling 3 Lcatie en accmmdatie 3 Infrmatie ver de behandeling 3 De behandeling 4 De behandelaar

Nadere informatie

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten Beschermd Wnen met een pgb nder verantwrdelijkheid van gemeenten Een factsheet vr cliënten, cliëntvertegenwrdigers en familievertegenwrdigers 1 februari 2016 Sinds 1 januari 2015 valt Beschermd Wnen (vrheen

Nadere informatie