Sterilisatie bij de vrouw per laparoscoop
|
|
- Robert Aerts
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Sterilisatie bij de vrouw per laparoscoop Gynaecologie & Verloskunde Inleiding Deze folder geeft algemene informatie over de gang van zaken rond sterilisatie bij vrouwen in ons ziekenhuis. Verschillende aspecten komen aanbod, zoals: Wanneer besluit u tot een sterilisatie? Hoe gebeurt de operatie? Zijn er kansen op complicaties? Wat verandert er na een sterilisatie? De gynaecoloog bespreekt met u de meeste onderwerpen die in deze folder staan. Soms is het moeilijk in één polikliniekbezoek alles te bespreken. Deze folder geeft u de mogelijkheid thuis de informatie nog eens door te lezen. Hebt u daarna nog vragen, aarzel niet die alsnog met uw gynaecoloog te bespreken voordat u tot een operatie beslist. Wat is een sterilisatie? Sterilisatie is een ingreep om definitief (voor altijd) te voorkomen dat u zwanger wordt. De eileiders worden afgesloten. Zo kunnen zaadcellen de eicel uit de eierstok niet bereiken en bevruchten. Een zwangerschap is dan niet meer mogelijk. Bij grote uitzondering worden vrouwen toch een enkele keer zwanger na sterilisatie. 1. eierstok (ovarium) 2. trechter (fimbriae tubae) 3. eileider (tuba) 4. baarmoederholte (uterus) 5. baarmoederhals (cervix) 6. vagina de vrouwelijke geslachtsorganen De beslissing tot een sterilisatie Het is verstandig de voor- en nadelen van een sterilisatie tegen elkaar af te wegen voordat u beslist om de ingreep te ondergaan. Zeer waarschijnlijk heeft u dit al gedaan voor het gesprek met de gynaecoloog en heeft u er ook al met uw huisarts over gesproken. Hieronder bespreken wij een aantal punten die van belang kunnen zijn bij uw beslissing. De kans op spijt na een sterilisatie Uit onderzoek en ervaring is bekend dat de kans op spijt voor sommige vrouwen groter is dan voor andere vrouwen. Welke vrouwen hebben meer kans op spijt? jonge leeftijd. Naarmate u jonger bent bij een sterilisatie, heeft u meer vruchtbare jaren voor u liggen waarin levensomstandigheden kunnen veranderen en waarin spijt mogelijk is. Uit onderzoek blijkt dat 20% van de vrouwen onder de dertig jaar later spijt heeft van de ingreep, tegenover 6% van de vrouwen die bij de sterilisatie dertig jaar of ouder waren; PI versie 1.0 /
2 relatieproblemen. In Nederland eindigt ongeveer 30% van de huwelijken in een echtscheiding. Als u ten tijde van de sterilisatie relatieproblemen hebt, is de kans op scheiding groter en daarmee ook de kans dat u nog eens een nieuwe relatie aangaat waarin u misschien wel zwanger wilt worden; een sterilisatie tegelijk met een zwangerschapsafbreking. Vrouwen die zich laten steriliseren tijdens een zwangerschapsafbreking (abortus provocatus) blijken vaker spijt te hebben van hun sterilisatie dan andere vrouwen. Een overhaaste beslissing of relatieproblemen spelen daarbij soms een rol. Enkele vrouwen die (weer) hebben gevoeld hoe het is om zwanger te zijn, blijken ondanks de zwangerschapsafbreking toch (weer) naar een kind te verlangen; een sterilisatie tijdens een keizersnede of in het kraambed. Vrouwen die tijdens een keizersnede of kort na de bevalling gesteriliseerd worden, hebben vaker spijt dan vrouwen die zich laten steriliseren nadat hun kind één jaar of ouder is. Soms heeft dit te maken met het feit dat een vrouw de zwangerschap zwaar vond en het gevoel had dit nooit meer, terwijl de kinderwens een aantal jaren later toch groter blijkt dan de nadelen van een nieuwe zwangerschap. Ook bestaat er het eerste levensjaar een grotere kans op een ernstige ziekte of wiegendood van het pasgeboren kind. De sterilisatie zelf is minder betrouwbaar. Wij raden een sterilisatie tijdens een keizersnede af. De kans op menstruatieproblemen na een sterilisatie Veel vrouwen weten uit ervaring dat menstruaties bij gebruik van de pil korter duren, minder hevig, minder pijnlijk en regelmatiger zijn dan zonder pilgebruik. Gebruikt u de pil, bedenk dan dat u door het stoppen met de pil na een sterilisatie uw eigen menstruatiecyclus terug krijgt. Als u zonder pilgebruik last had van pijnlijke, langdurige, hevige of onregelmatige menstruaties bestaat de kans dat u hier opnieuw last van krijgt. Hoe aanvaardbaar zijn andere mogelijkheden om niet zwanger te worden voor u? Bij een beslissing tot sterilisatie is het van belang bovengenoemde punten af te wegen tegen voor- en nadelen van andere methoden om niet (meer) zwanger te worden. Alhoewel een sterilisatie voor veel vrouwen een goede oplossing is, biedt voor anderen een sterilisatie niet meer voordelen dan een ander voorbehoedmiddel dat hen goed bevalt. De zekerheid waarmee zwangerschap voorkomen kan worden speelt daarbij ook een rol. Veel vrouwen die langdurig de pil gebruiken zijn bang dat het niet goed voor hun gezondheid is om hier nog mee door te gaan, bijvoorbeeld tot de overgang. Van medische zijde bestaat echter weinig bezwaar tegen langdurig pilgebruik. Als u niet rookt, is er bij langdurig pilgebruik geen verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Rookt u wel, dan is het roken een veel grotere risicofactor. Mocht u zich zorgen maken over hart en vaten, dan geeft stoppen met roken veel meer kans op een goede gezondheid dan stoppen met de pil. De huisarts kan u desgewenst ondersteunen bij het stoppen met roken. In ons ziekenhuis bestaat de mogelijkheid onder deskundige begeleiding te stoppen met roken. Meer informatie vindt u hierover bij de Stoppen met roken poli, zie de folder Stoppen met roken poli Naast de pil zijn er nog andere voorbehoedmiddelen, zoals de nuvaring (een hormoonhoudend staafje dat in de arm wordt gebracht), een koperhoudend spiraaltje of een spiraaltje dat het hormoon progesteron (Mirena) bevat. Dit hormoon zorgt voor minder menstruatie en soms geheel wegblijven hiervan, doordat het slijmvlies van de baarmoeder niet wordt gestimuleerd. Sterilisatie van man of vrouw Niet zelden speelt bij een beslissing tot sterilisatie de vraag wie zich zal laten steriliseren: de vrouw of de man. De kans op zwangerschap is bij man en vrouw zeer klein. Mannen kunnen tot op veel hogere leeftijd kinderen krijgen, waarmee de kans op spijt ook groter is als zij ooit een nieuwe relatie aangaan. Bovendien zijn hersteloperaties om een sterilisatie ongedaan te maken bij mannen vaak minder succesvol dan bij vrouwen. Mannelijke vruchtbaarheid is na een hersteloperatie vaak sterk verminderd als gevolg van de vorming van antistoffen. De uiteindelijke beslissing Het is belangrijk dat u een beslissing tot sterilisatie weloverwogen neemt. Twijfelt u na het gesprek met de gynaecoloog of na het lezen van de hier gegeven informatie of sterilisatie voor u wel de juiste oplossing is, aarzel dan niet meer bedenktijd te nemen. Voor veel vrouwen is sterilisatie een prima oplossing, maar voor sommige vrouwen is een andere methode om zwangerschap te voorkomen soms beter. Hoe gebeurt een sterilisatie? Een sterilisatie gebeurt meestal via een kijkbuisje via de schede (hysteroscopie). Soms wordt besloten tot sterilisatie met een kijkbuis via de buik laparoscopie, zie hiervoor de folder Laparoscopische operatie PI versie 1.0 /
3 Heeft u samen met uw gynaecoloog besloten tot sterilisatie met een kijkbuis, dan treft u onderstaand hierover verdere informatie aan. De ingreep gebeurt in ons ziekenhuis onder algehele verdoving (narcose) in dagbehandeling. Zoals bij elke operatie, vindt ook bij deze operatie vooraf onderzoek plaats naar uw gezondheidstoestand: de Preoperatieve Screening (POS). Hier wordt gevraagd naar uw gezondheid en er wordt lichamelijk onderzoek gedaan, zoals het luisteren naar hart en longen. De anesthesioloog vertelt u over de algehele verdoving en geeft u informatie over het nuchterbeleid rond de operatie. Op de dag van de operatie moet u nuchter zijn. Doen zich geen problemen voor, dan duurt de ingreep ongeveer een kwartier. De gynaecoloog maakt een sneetje van ongeveer 1 cm in de onderrand van de navel en brengt door dat sneetje een dunne holle naald in de buikholte. Hierdoor wordt de buik gevuld met onschadelijk koolzuurgas. Zo ontstaat kijkruimte in de buik om de eileiders te zien; zonder gas in de buik liggen de eileiders achter darmen verscholen. Daarna brengt de gynaecoloog via hetzelfde sneetje een kijkbuis in de buik. Een tweede sneetje wordt in de buurt van de bovengrens van het schaamhaar gemaakt. Hierdoor wordt een instrument ingebracht waarmee de gynaecoloog de sterilisatie uitvoert. Sterilisatiemethoden Bij een sterilisatie tijdens een kijkoperatie in de buik (laparoscopie) kan de gynaecoloog de eileiders op verschillende manieren afsluiten. In Nederland worden ringetjes en clips het meest gebruikt. Ook kunnen eileiders worden dichtgebrand. Clips en ringetjes bieden evenveel veiligheid in het voorkomen van een zwangerschap. Na dichtbranden is de kans op een zwangerschap hoger, tenzij bijna de hele eileider dichtgebrand wordt. De gynaecoloog bespreekt voor de operatie met u welke van de drie bovengenoemde methoden wordt gebruikt. Als blijkt dat de afgesproken methode niet mogelijk is Soms blijkt tijdens de operatie dat er problemen zijn en dat de afgesproken methode van sterilisatie niet mogelijk is. De kijkbuisoperatie lukt niet of de eileiders zijn niet te zien Een heel enkele keer lukt het de gynaecoloog niet om de kijkbuis in de buik in te brengen. Vooral bij vrouwen met fors overgewicht is dit soms moeilijk. Ook lukt het heel soms niet om de eileiders te zien. Dit probleem komt eigenlijk alleen voor bij vrouwen die een ernstige buikvlies- of eierstokontsteking of uitgebreide buikoperatie(s) hebben meegemaakt. Daardoor zijn soms veel verklevingen rond de eileiders aanwezig. Na een gewone blindedarmoperatie bestaat dit probleem doorgaans niet. Omdat u onder narcose bent, kan de gynaecoloog niet met u overleggen. Er zijn twee mogelijkheden: de operatie stoppen of de operatie via een buikoperatie doen. Hierbij wordt een wat grotere snede in de buik gemaakt (een zogenaamde bikinisnede). Zie voor uitleg de folder laparotomie Daarna wordt de sterilisatie alsnog volgens de afgesproken methode uitgevoerd. Na een buikoperatie kunt u niet dezelfde dag naar huis en u blijft enkele dagen in het ziekenhuis. Het herstel duurt ook langer. Het lukt niet om ringetjes of clips aan te brengen Soms blijkt het technisch onmogelijk om ringetjes of clips aan te brengen: de eileiders zijn te dik of scheuren door. De gynaecoloog beslist dan om een andere methode te gebruiken, zoals branden. Na de operatie vertelt de arts u of de gebruikte methode noodgedwongen anders is geweest dan vooraf was afgesproken. Een derde sneetje is noodzakelijk Soms zijn de eileiders moeilijk vast te pakken met het instrument waarmee de sterilisatie wordt uitgevoerd. De gynaecoloog maakt dan een derde sneetje aan de zijkant van de buik. Een instrument dat hierdoor wordt ingebracht, helpt de eileider beter te zien zodat de sterilisatie goed kan worden uitgevoerd. Er treedt een complicatie op, waardoor een buikoperatie noodzakelijk is Bij zeer grote uitzondering treedt een complicatie op waarvoor een buikoperatie noodzakelijk is. Bij een complicatie moet datgene gedaan worden wat op dat ogenblik noodzakelijk is om de complicatie te verhelpen. Ondanks deze lange lijst van mogelijke problemen verloopt bij het allergrootste deel van de vrouwen een sterilisatie probleemloos. Toch is het verstandig het de gynaecoloog van te voren te laten weten als u bezwaar heeft tegen een buikoperatie waarbij u een wat grotere snede krijgt en langer (drie tot vijf dagen) in ons ziekenhuis blijft. Dit geldt vooral voor vrouwen met fors overgewicht of vroegere ontstekingen of operaties in de buik. De gynaecoloog voert de sterilisatie dan niet uit en doet geen buikoperatie, tenzij een complicatie dit noodzakelijk maakt. PI versie 1.0 /
4 Wie doet de sterilisatie? De gynaecoloog, die u op de polikliniek spreekt, doet zelf de sterilisatie. Soms gebeurt de sterilisatie om organisatorische redenen door een andere gynaecoloog of een arts in opleiding tot gynaecoloog, hiervan wordt u uiteraard op de hoogte gesteld. De sterilisatie wordt ook dan gedaan op de met u afgesproken manier. Heeft u bezwaar tegen een operatie door een andere arts, maak dit dan vóór uw opname duidelijk kenbaar. Hoe zeker is een sterilisatie? Veel vrouwen kiezen voor een sterilisatie omdat zij denken dat dit de meest zekere methode is om geen kinderen (meer) te krijgen. Toch geeft een sterilisatie geen 100% garantie om nooit (meer) zwanger te worden, hoewel de kans op zwangerschap klein is. De kans op zwangerschap is groter naarmate sterilisatie op jongere leeftijd plaatsvindt. Immers, een vrouw van 39 heeft in vergelijking met een vrouw van 25 sowieso al minder kans om zwanger te worden, omdat de vruchtbaarheid afneemt naarmate de leeftijd vordert. Ook na een sterilisatie is daarom de kans op een zwangerschap kleiner voor een vrouw van 39 dan voor een vrouw van 25. Een vrouw van 25 heeft daarnaast veel meer vruchtbare jaren voor zich. Geschat wordt dat van de 100 vrouwen beneden de 30 die zich laten steriliseren, er ongeveer drie later zwanger worden en van de 100 vrouwen tussen de 30 en de 35 twee. Van de 200 vrouwen boven de 35 die gesteriliseerd worden, raakt er nog één onbedoeld zwanger. Deze kansen zijn waarschijnlijk even groot bij ringetjes als clips. Bij dichtbranden van de eileiders is de kans op zwangerschap mogelijk groter, tenzij bijna de hele eileider dichtgebrand wordt. Vergelijken we een sterilisatie van de vrouw met een sterilisatie van de man en met pilgebruik (waarbij geen pillen vergeten worden), dan is een sterilisatie minder veilig en geeft ongeveer evenveel kans om zwanger te worden als tijdens het gebruik van een spiraaltje. De kans op complicaties Bij elke operatieve ingreep bestaat kans op complicaties. Hierboven noemden wij reeds een aantal problemen die kunnen voorkomen. Complicaties van een sterilisatieoperatie zijn zeer zeldzaam: zij komen bij minder dan 1 op de 1000 vrouwen voor. Voorbeelden zijn beschadiging van de darm of blaas, grote bloedingen of een infectie. Dergelijke complicaties zijn goed te behandelen, maar vergen vaak een langere ziekenhuisopname dan gepland en een langduriger herstel. Hoe beleven vrouwen een sterilisatie? Voor veel vrouwen is een sterilisatie een emotionele ingreep. De beslissing om geen kinderen (meer) te krijgen is nu heel definitief. Soms gaat er aan sterilisatie een lange discussie met de partner vooraf: wie van de twee. Veel vrouwen ervaren een sterilisatie, ondanks pijn en ongemak, als een opluchting. Geen dagelijkse zorgen meer om de pil op tijd in te nemen of geen verantwoordelijkheid meer voor het gebruik van een condoom of pessarium binnen een relatie. Sommige vrouwen vinden dat hun seksuele leven hierdoor verbetert. In hormonaal opzicht verandert er niets, tenzij u stopt met de pil: dan komt uw eigen menstruatiecyclus weer op gang. De eicel wordt net als in andere situaties waar geen zwangerschap ontstaat, door het lichaam opgeruimd. U komt na een sterilisatie ook niet eerder in de overgang. Voor een enkele vrouw die met de pil stopt, vallen de menstruaties tegen. Andere vrouwen ervaren het als opluchting geen bijwerkingen meer van de pil te hebben. Het grote merendeel van de vrouwen is dan ook tevreden met de sterilisatie. Mogelijkheden tot herstel van de sterilisatie Sterilisatie is in principe een definitieve ingreep. Zoals besproken is het verstandig een sterilisatie alleen te laten doen als de kans dat u er spijt van krijgt heel erg klein is. Toch krijgen sommige vrouwen spijt en zij vragen dan om een hersteloperatie (die ook niet door de zorgverzekeraar vergoed wordt). Er is dan een grotere, veel zwaardere operatie nodig, die langer duurt dan de sterilisatie zelf. De kans op zwangerschap na een hersteloperatie (40-85%) hangt onder andere af van de gebruikte sterilisatiemethode en de plaats waar de eileiders afgesloten zijn. De kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap na een hersteloperatie is licht verhoogd (2%). Zorgen dat u niet zwanger bent tijdens de operatie Het is belangrijk ervoor te zorgen dat u tijdens de sterilisatie niet zwanger bent of dat er niet net een bevruchting heeft plaatsgevonden. Vrouwen die de pil gebruiken, kunnen het beste de pil doorgebruiken tot aan de operatie en daarna de strip afmaken. Zo voorkomt u dat u voortijdig menstrueert. Een spiraaltje kan tijdens de sterilisatie verwijderd worden, maar dit is niet altijd verstandig. Als vlak na de eisprong een bevruchte eicel in de baarmoederholte is aangekomen, voorkomt een spiraaltje de innesteling. Haalt de gynaecoloog op dat ogenblik het spiraaltje weg, dan PI versie 1.0 /
5 kan alsnog innesteling plaatsvinden met een zwangerschap als gevolg. Bespreek met uw gynaecoloog wat het beste tijdstip is om het spiraaltje te laten verwijderen. Voor de operatie Bijna altijd gebeurt een sterilisatie in dagbehandeling. Dat betekent dat u op de dag van opname wordt behandeld en dezelfde dag naar huis gaat. Ongesteld zijn tijdens de sterilisatie is geen probleem. Haarspelden, sieraden als ringen, oorbellen en piercings kunt u het beste af- of uitdoen en thuis laten. Verwijder nagellak en gebruik geen make-up. De kleur van uw huid geeft de anesthesioloog tijdens deze operatie belangrijke informatie over uw lichamelijke toestand; contactlenzen en een eventueel kunstgebit moet u uitdoen. Een verpleegkundige ontvangt u op de Nuchtere Opname Unit (NOU), route E41. Tijdens het opnamegesprek met de verpleegkundige is er gelegenheid om vragen te stellen. Soms krijgt u vlak voor de operatie een medicijn waar u slaperig van wordt, dit is dan met u afgesproken bij de POS. Een bijwerking daarvan is een droge mond. U wordt naar de holding gebracht (voorruimte van de Operatiekamers), waar u zich kunt omkleden, u krijgt daar de operatiekleding aan. Op de holding krijgt u een infuus in uw hand of arm, via dit infuus wordt de narcose (verdoving) toegediend. U valt in slaap en merkt niets meer tot u na de operatie wakker wordt in de uitslaapkamer. Na de operatie Direct na de sterilisatie hebt u vaak vrij hevige buikpijn waarvoor u zo nodig pijnstilling krijgt. Deze pijn vermindert meestal de eerste uren na de sterilisatie en verdwijnt aan het eind van de dag, maar bij sommige vrouwen houdt de buikpijn de eerste dagen na de sterilisatie nog aan. U kunt hier gerust pijnstillers voor gebruiken. Ook schouderpijn komt voor na een sterilisatie. Koolzuurgas dat gebruikt wordt om de buik op te blazen prikkelt het middenrif, hetgeen pijn veroorzaakt. Het koolzuurgas wordt vanzelf door het lichaam opgeruimd. De schouderpijn verdwijnt meestal op de dag na de operatie. Tijdens de operatie wordt de baarmoederhals via de schede met een tangetje vastgepakt om de baarmoeder en de eileiders tijdens de operatie te kunnen bewegen. Hierdoor kan er enkele dagen na de ingreep wat bloedverlies via de schede zijn. De wondjes in uw buik zijn meestal gehecht. Dit zijn niet oplosbare hechtingen, u wordt geadviseerd om ze na één week te (laten) verwijderen bij uw huisarts. U kunt gerust douchen of een bad nemen terwijl de hechtingen nog aanwezig zijn. Om uw kleding schoon te houden, kunt u er een pleister overheen plakken. Op de dag van de sterilisatie bent u door de operatie en de narcose vaak behoorlijk slap. Het is daarom verstandig dat u uit het ziekenhuis wordt opgehaald. Zelf autorijden of met openbaar vervoer naar huis gaan wordt afgeraden. De meeste vrouwen hebben een paar dagen nodig voordat zij zich weer helemaal hersteld voelen. Als u thuis kleine kinderen hebt, is het verstandig de eerste dagen extra hulp te regelen. Werk kunt u hervatten als u weer hersteld bent. Voor de meeste vrouwen is dit na enkele dagen, andere vrouwen hebben wat langere tijd nodig, bijvoorbeeld een week. Een sterilisatie is direct veilig, al zult u zo lang de buik nog gevoelig is, nog niet veel zin in gemeenschap hebben. Zelden is er sprake van chronisch buikpijnklachten na de sterilisatie. Wanneer moet u contact met ons ziekenhuis opnemen? Krijgt u na de sterilisatie koorts of hevige buikpijn, dan is het verstandig om contact met uw gynaecoloog op te nemen, ook als de sterilisatie al een paar dagen geleden heeft plaatsgevonden. Als u toch zwanger wordt Er is al beschreven dat in uitzonderingsgevallen na sterilisatie een zwangerschap voorkomt. Zwangerschap kan optreden doordat de eileider uit zichzelf weer doorgankelijk wordt; soms doordat de sterilisatie niet goed is uitgevoerd. Bij een zwangerschap na een sterilisatie is de kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap groot: ongeveer 30%. Daarom is het belangrijk dat u een zwangerschapstest doet of laat doen als de menstruatie uitblijft. Mocht de test aantonen dat u zwanger bent, dan is onderzoek op korte termijn door een gynaecoloog noodzakelijk om te bezien of er sprake is van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. In dat geval is vaak op korte termijn een nieuwe operatie nodig. Als een zwangerschap in de baarmoeder aanwezig is, zullen de meeste vrouwen kiezen voor het afbreken van de zwangerschap. Tijdens deze ingreep kan dan opnieuw een laparoscopie (kijkbuisoperatie) gedaan worden om te bezien wat de reden voor het mislukken van de sterilisatie is en kan de sterilisatie opnieuw gebeuren. Als de gynaecoloog die u in dit geval behandelt niet dezelfde arts is als degene die de sterilisatie vroeger heeft gedaan, is het zinvol om deze laatste wel op de hoogte te brengen van uw zwangerschap. U kunt de behandelend gynaecoloog vragen dit voor u te doen. PI versie 1.0 /
6 Wie betaalt de kosten van de sterilisatie? De kosten moeten door de patiënt zelf worden betaald. Toch zijn er zorgverzekeraars die bij een aanvullend pakket (gedeeltelijk) kosten van een sterilisatie vergoeden. Wij adviseren u om voor de ingreep hierover contact op te nemen met uw zorgverzekeraar. Aanvullende informatie Meer informatie vindt u bijvoorbeeld: op de website van ons ziekenhuis: op onze polikliniek Gynaecologie; in het Patiënten Service Centrum; op de website van het Informatie Centrum Gynaecologie (ICG): adres: Hoendiep 95, 9718 TE Groningen, telefoon (050) , telefonische spreekuur: dinsdag uur en woensdag van uur; op rubriek voorlichting, verloskunde. Belangrijke contactgegevens polikliniek Gynaecologie, route H03, telefoon (053) Tenslotte U heeft recht op juiste en volledige informatie. Pas als u voldoende inzicht heeft, kunt u weloverwogen toestemming geven voor een bepaalde behandeling of een bepaald onderzoek. Als iets u niet geheel duidelijk is, vraagt u de gynaecoloog, arts-assistent of verpleegkundige dan om nadere uitleg. Bronvermelding Het copyright en de verantwoordelijkheid voor deze folder berusten bij de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Deze folder geldt als een aanvulling op het persoonlijk gesprek met uw gynaecoloog of andere hulpverlener van Medisch Spectrum Twente. Deze informatie is van toepassing op alle ziekenhuizen in Nederland. Daar waar de gang van zaken verschilt met die in Medisch Spectrum Twente, is dit aangepast in de tekst van deze folder. Er is veel aandacht besteed aan de inhoud van deze folder. Dit betekent dat de meerderheid van de Nederlandse gynaecologen het eens is met de inhoud. De NVOG is niet juridisch aansprakelijk voor eventuele tekortkomingen van deze folder. PI versie 1.0 /
Sterilisatie van de vrouw. Afdeling Gynaecologie
Sterilisatie van de vrouw Afdeling Gynaecologie Sterilisatie van de vrouw Wat is een sterilisatie? Sterilisatie is een operatie om definitief (voor altijd) te voorkomen dat u zwanger wordt. De eileiders
Nadere informatieSTERILISATIE VAN DE VROUW PER LAPAROSCOOP
STERILISATIE VAN DE VROUW PER LAPAROSCOOP In deze folder geeft het Ruwaard van Putten Ziekenhuis u algemene informatie over sterilisatie van vrouwen. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig te lezen.
Nadere informatieSterilisatie (van de vrouw)
Sterilisatie (van de vrouw) Inleiding Deze brochure geeft informatie over sterilisatie van vrouwen. Verschillende aspecten komen aan bod, zoals: wanneer besluit u tot een sterilisatie? Hoe gebeurt de operatie?
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw per laparoscoop
Sterilisatie van de vrouw per laparoscoop Inleiding Deze brochure geeft informatie over sterilisatie van vrouwen. Verschillende aspecten komen aan bod, zoals: wanneer besluit u tot een sterilisatie? Hoe
Nadere informatieLaparoscopische sterilisatie bij de vrouw. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie
Laparoscopische sterilisatie bij de vrouw Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Inleiding Deze brochure geeft informatie over sterilisatie van vrouwen. Verschillende aspecten komen aan bod. De gynaecoloog
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Sterilisatie van de vrouw per laparoscoop
PATIËNTEN INFORMATIE Sterilisatie van de vrouw per laparoscoop 2 PATIËNTENINFORMATIE Inhoud Wat is een sterilisatie... 5 De beslissing tot een sterilisatie... 5 De kans op spijt na een sterilisatie...
Nadere informatieSterilisatie. Gynaecologie. Locatie Langendijk
Sterilisatie Gynaecologie Locatie Langendijk Inleiding Deze folder geeft informatie over sterilisatiemethoden bij vrouwen. Op verschillende manieren kan een sterilisatie verricht worden, door: 1. De Essure-methode
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw per laparoscoop
Sterilisatie van de vrouw per laparoscoop Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is een sterilisatie? 1 De beslissing tot een sterilisatie 1 De kans op spijt na een sterilisatie 1
Nadere informatieSterilisatie. Gynaecologie. Bij de vrouw. Inleiding
Gynaecologie Sterilisatie Bij de vrouw Inhoud Pagina Inleiding De kans op spijt na een sterilisatie Kans op menstruatieproblemen Andere mogelijkheden om niet zwanger te worden Sterilisatie van man of vrouw
Nadere informatieNederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie PATIËNTENVOORLICHTING
NVOG Nederlandse Vereniging voor PATIËNTENVOORLICHTING Sterilisatie van de vrouw per laparoscoop No 16 2000 NVOG Het copyright en de verantwoordelijkheid voor deze brochure berusten bij de Nederlandse
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw per laparoscoop
Sterilisatie van de vrouw per laparoscoop Deze brochure geeft informatie over sterilisatie van vrouwen. Verschillende aspecten komen aan bod, zoals: Wanneer besluit u tot een sterilisatie? Hoe gebeurt
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw
7-11-2017 683 Sterilisatie van de vrouw Inhoudsopgave In het kort Wat is sterilisatie; sterilisatie bij de vrouw of bij de man? Sterilisatie is definitief Spijt na sterilisatie Welke methoden van sterilisatie
Nadere informatieH.218415.1007. Sterilisatie van de vrouw
H.218415.1007 Sterilisatie van de vrouw Sterilisatie van de vrouw: een definitieve vorm van anticonceptie door middel van een kijkoperatie. Inleiding Een sterilisatie is een definitieve vorm van anticonceptie
Nadere informatieLaparoscopische sterilisatie van de vrouw
Laparoscopische sterilisatie van de vrouw Inleiding In deze brochure wordt een uitleg gegeven van verschillende aspecten van sterilisatie bij de vrouw. Een aantal zaken zal uw arts reeds met u besproken
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw
Sterilisatie van de vrouw Inhoudsopgave In het kort Wat is sterilisatie; sterilisatie bij de vrouw of bij de man? Sterilisatie is definitief Spijt na sterilisatie Welke methoden van sterilisatie bestaan
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw
Gynaecologie Patiënteninformatie Sterilisatie van de vrouw U ontvangt deze informatie, omdat u een sterilisatie overweegt. Een sterilisatie is een definitieve vorm van anticonceptie waarbij de arts beide
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw
Sterilisatie van de vrouw Patiënteninformatie Sterilisatie van de vrouw Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Sterilisatie 2.1 Sterilisatie is definitief 2.2 Spijt na een 3 Welke methoden bestaan er? 3.1 Een kijkoperatie
Nadere informatieGynaecologie Sterilisatie van de vrouw
Gynaecologie Sterilisatie van de vrouw Sterilisatie van de vrouw een definitieve vorm van anticonceptie door middel van een kijkoperatie. Inhoudsopgave In het kort Wat is sterilisatie; sterilisatie bij
Nadere informatiePatiëntenvoorlichting
Patiëntenvoorlichting Sterilisatie van de vrouw In het kort Een sterilisatie is een operatie om definitief (voor altijd) te voorkomen dat u zwanger wordt. De eileiders worden afgesloten. Zo kunnen zaadcellen
Nadere informatieSterilisatie bij de vrouw via de buik
Sterilisatie bij de vrouw via de buik Afdelingen gynaecologie en verloskunde Inhoudsopgave Sterilisatie bij de vrouw 2 Wat is sterilisatie? 2 Wanneer een sterilisatie? 2 Hoe wordt de sterilisatie uitgevoerd?
Nadere informatieInleiding Wat is een sterilisatie? Sterilisatie is definitief
Inleiding Een sterilisatie is een definitieve vorm van anticonceptie waarbij bij de vrouw beide eileiders worden afgesloten. Dit kan door middel van een kijkoperatie in de buik waarbij de eileiders van
Nadere informatieSterilisatie bij de vrouw
Sterilisatie bij de vrouw Inleiding In deze brochure wordt een uitleg gegeven van verschillende aspecten van sterilisatie bij de vrouw. Een aantal zaken zal uw arts reeds met u besproken hebben. Tijdens
Nadere informatieKijkoperatie sterilisatie vrouw
Kijkoperatie sterilisatie vrouw Via buik of baarmoedermond gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Wat is een sterilisatie; bij de vrouw of bij de man? 3 Sterilisatie is definitief 3 Spijt na een sterilisatie
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw
Sterilisatie van de vrouw In overleg met uw arts heeft u besloten om u te laten steriliseren. Deze folder geeft u informatie over deze vorm van anticonceptie bij de vrouw. Neem altijd uw verzekeringsgegevens
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw
Sterilisatie van de vrouw een definitieve vorm van anticonceptie doormiddel van een kijkoperatie INHOUDSOPGAVE In het kort Wat is sterilisatie; sterilisatie bij de vrouw of bij de man? Sterilisatie is
Nadere informatieINFORMATIE VOOR VROUWEN DIE EEN STERILISATIE OVERWEGEN
INFORMATIE VOOR VROUWEN DIE EEN STERILISATIE OVERWEGEN Weet u zeker dat u geen kinderen meer wilt krijgen? Dan kunt u een sterilisatie overwegen. Een sterilisatie is een operatie waarbij de gynaecoloog
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw De Essure-methode
GYNAECOLOGIE Sterilisatie van de vrouw De Essure-methode In deze folder wordt uitgebreid informatie gegeven over sterilisatie bij de vrouw door middel van de Essure-methode. Bij deze methode worden via
Nadere informatieSterilisatie bij de vrouw
Sterilisatie bij de vrouw 2 Inleiding In deze folder wordt een uitleg gegeven van verschillende aspecten van sterilisatie bij de vrouw. Een aantal zaken zal uw arts reeds met u besproken hebben. Tijdens
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw
Gynaecologie Sterilisatie van de vrouw Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep In het kort Een sterilisatie is een definitieve vorm van anticonceptie
Nadere informatieGynaecologie Sterilisatie van de vrouw
Gynaecologie Sterilisatie van de vrouw Inleiding In deze brochure wordt een uitleg gegeven van verschillende aspecten van sterilisatie bij de vrouw. Een aantal zaken zal uw arts reeds met u besproken hebben.
Nadere informatieInformatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen
Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen Weet je zeker dat je geen kinderen meer wilt krijgen? Dan kun je een sterilisatie overwegen. Een sterilisatie is een operatie waarbij de gynaecoloog
Nadere informatieSTERILISATIE VAN DE VROUW
STERILISATIE VAN DE VROUW 17971 Inleiding In deze folder wordt de sterilisatie bij de vrouw besproken. Hierbij komen verschillende aspecten van de sterilisatie aan bod. Uw gynaecoloog zal een aantal van
Nadere informatieInformatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen
1/5 Gynaecologie Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen Inleiding Weet u zeker dat u geen kinderen meer wilt krijgen? Dan kun u een sterilisatie overwegen. Een sterilisatie is een operatie
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw via een kijkoperatie
Sterilisatie van de vrouw via een kijkoperatie Een sterilisatie is een definitieve vorm van anticonceptie waarbij bij de vrouw beide eileiders worden afgesloten. Dit kan door een kijkoperatie in de buik
Nadere informatieDeze informatie is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie waaraan geen rechten kunnen worden ontleend.
Sterilisatie van de vrouw De tekst van de brochure is gebaseerd op de tekst van de brochure Sterilisatie van de vrouw van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) in Utrecht. INHOUDSOPGAVE
Nadere informatieSterilisatie bij de vrouw
Sterilisatie bij de vrouw 2 Inleiding In deze folder wordt een uitleg gegeven van verschillende aspecten van sterilisatie bij de vrouw. Een aantal zaken zal uw arts reeds met u besproken hebben. Tijdens
Nadere informatieLaparoscopische sterilisatie Informatie voor vrouwen. Poli Gynaecologie
00 Laparoscopische sterilisatie Informatie voor vrouwen Poli Gynaecologie 1 Informatie voor vrouwen die een laparoscopische sterilisatie krijgen. U heeft gekozen voor een laparoscopische sterilisatie.
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw via de Essure methode
Sterilisatie van de vrouw via de Essure methode De Essure is een methode van sterilisatie bij de vrouw. Daarbij brengt de gynaecoloog, meestal zonder plaatselijke verdoving, via de vagina (schede) en de
Nadere informatiesterilisatie van de vrouw
sterilisatie van de vrouw 2 Inhoud Inleiding 3 1 Sterilisatie 3 1.1 Sterilisatie is definitief 3 1.2 Spijt na een sterilisatie 3 2 Welke methoden bestaan er 4 2.1 Een kijkoperatie in de buik (laparoscopie)
Nadere informatiepati nteninformatie sterilisatie van de vrouw
pati nteninformatie sterilisatie van de vrouw Inhoud Inleiding... 3 1 Sterilisatie... 3 1.1 Sterilisatie is definitief... 3 1.2 Spijt na een sterilisatie... 3 2 Welke methoden bestaan er?... 4 2.1 Een
Nadere informatieSterilisatie bij de vrouw Gynaecologie-Verloskunde-Fertiliteit. Patiënteninformatie
Sterilisatie bij de vrouw Gynaecologie-Verloskunde-Fertiliteit Patiënteninformatie Heilig Hart Ziekenhuis Leuven Sterilisatie bij de vrouw 2 Inleiding In deze brochure wordt de sterilisatie bij de vrouw
Nadere informatieNederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie PATIËNTENVOORLICHTING
NVOG Nederlandse Vereniging voor PATIËNTENVOORLICHTING Sterilisatie van de vrouw: een definitieve vorm van anticonceptie doormiddel van een kijkoperatie. No 16 maart 2006 NVOG Het copyright en de verantwoordelijkheid
Nadere informatieSterilisatie bij de vrouw. Gynaecologie
Sterilisatie bij de vrouw Gynaecologie Inleiding In deze brochure geven wij uitleg over de verschillende aspecten van sterilisatie bij de vrouw. Een aantal zaken heeft uw arts reeds met u besproken. In
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw
Sterilisatie van de vrouw Een definitieve vorm van anticonceptie Een sterilisatie is een definitieve vorm van anticonceptie waarbij bij de vrouw beide eileiders worden afgesloten. Dit kan door middel van
Nadere informatieNVOG Voorlichtingsbrochure STERILISATIE
NVOG Voorlichtingsbrochure STERILISATIE STERILISATIE 1. In het kort 2. Wat is een sterilisatie 3. Sterilisatie is definitief 4. Spijt na sterilisatie 5. Welke methoden van sterilisatie bestaan er? 6. Hoe
Nadere informatieSterilisatie bij de vrouw
Sterilisatie bij de vrouw Wanneer je zeker bent dat je geen kinderen (meer) wilt krijgen kun je een sterilisatie ondergaan. Een sterilisatie is een definitieve vorm van anticonceptie. Tijdens een sterilisatie
Nadere informatieSterilisatie bij de vrouw
Gynaecologie Sterilisatie bij de vrouw In deze folder vindt u beknopte informatie over sterilisatie bij de vrouw. U vindt antwoorden op vragen als: Wat houdt het in? Welke methoden zijn er? Wat kan ik
Nadere informatiePatiëntenvoorlichting Gynaecologie. Steriliesatie bij de vrouw. 1. In het kort. 2. Wat is een sterilisatie. 3. Sterilisatie is definitief
Patiëntenvoorlichting Gynaecologie Steriliesatie bij de vrouw 1. In het kort 2. Wat is een sterilisatie 3. Sterilisatie is definitief 4. Spijt na sterilisatie 5. Welke methoden van sterilisatie bestaan
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. laparoscopische sterilisatie. rkz.nl
Patiënteninformatie laparoscopische sterilisatie rkz.nl Je hebt gekozen voor een laparoscopische sterilisatie. In deze folder krijg je informatie over: voorbereiding op de sterilisatie opname weer thuis
Nadere informatieGYNAECOLOGIE. Sterilisatie bij vrouwen
GYNAECOLOGIE Sterilisatie bij vrouwen Sterilisatie bij vrouwen In deze folder vindt u beknopte informatie over sterilisatie bij de vrouw. U vindt antwoorden op vragen als: Wat houdt het in? Welke methoden
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw algemene informatie
Sterilisatie van de vrouw algemene informatie Inleiding In deze brochure geven wij een uitleg van de verschillende aspecten van een sterilisatie bij de vrouw. Een aantal zaken heeft uw behandelend arts
Nadere informatieLaparoscopische sterilisatie
Patiënteninformatie Laparoscopische sterilisatie Informatie voor vrouwen die een laparoscopische sterilisatie krijgen 1234567890-terTER_ Laparoscopische sterilisatie Informatie voor vrouwen die een laparoscopische
Nadere informatieLaparoscopische sterilisatie. Door de gynaecoloog
Laparoscopische sterilisatie Door de gynaecoloog Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U wordt in het Albert Schweitzer ziekenhuis opgenomen voor een laparoscopische
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw
Sterilisatie van de vrouw In deze folder leest u over hoe de sterilisatie bij de vrouw gaat. Een aantal dingen zal uw arts al met u besproken hebben. Met deze folder kunt u thuis op uw gemak één en ander
Nadere informatieSterilisatie vrouw. Gynaecologie
Sterilisatie vrouw Gynaecologie Inhoudsopgave In het kort...4 Wat is een sterilisatie; sterilisatie bij de vrouw of bij de man?...4 Sterilisatie is definitief...5 Spijt na een sterilisatie...5 Welke methoden
Nadere informatieSterilisatie bij de vrouw
Een sterilisatie is een definitieve vorm van anticonceptie waarbij bij de vrouw beide eileiders worden afgesloten. Dit kan door middel van een kijkoperatie in de buik waarbij de eileiders van buitenaf
Nadere informatieSterilisatie bij de vrouw door middel van een laparoscopische operatie
1/5 Gynaecologie Sterilisatie bij de vrouw door middel van een laparoscopische operatie Inleiding U hebt gekozen voor een laparoscopische sterilisatie. In deze folder leest u informatie over: Voorbereiding
Nadere informatieSterilisatie bij de vrouw
Sterilisatie bij de vrouw 2 Inleiding In deze folder wordt een uitleg gegeven van verschillende aspecten van sterilisatie bij de vrouw. Een aantal zaken zal uw arts reeds met u besproken hebben. Tijdens
Nadere informatieSterilisatie bij de vrouw
Sterilisatie bij de vrouw Gynaecologie Locatie Hoorn/Enkhuizen Sterilisatie bij de vrouw 1. In het kort 2. Wat is een sterilisatie 3. Sterilisatie is definitief 4. Spijt na sterilisatie 5. Welke methoden
Nadere informatieInformatie voor vrouwen die een laparoscopische sterilisatie krijgen
Gynaecologie Informatie voor vrouwen die een laparoscopische sterilisatie krijgen www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl GYN105 / Informatie voor
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw
Sterilisatie van de vrouw 1 In deze brochure wordt uitleg gegeven over verschillende aspecten van sterilisatie bij de vrouw. Een aantal zaken zal uw arts reeds met u besproken hebben. Tijdens het bezoek
Nadere informatieLaparoscopische electrocoagulatie van de eierstokken (LEO)
Laparoscopische electrocoagulatie van de eierstokken (LEO) Deze folder informeert u over de laparoscopische electrocoagulatie van de eierstokken (LEO). U kunt hierin lezen waarom deze operatie wordt uitgevoerd,
Nadere informatieSTERILISATIE VAN DE VROUW
Gynaecologie Obstetrie STERILISATIE VAN DE VROUW INLEIDING U overweegt geen kinderen (meer) te krijgen, en u te laten steriliseren. Zowel mannen als vrouwen kunnen zich laten steriliseren. In deze brochure
Nadere informatieSTERILISATIE VAN DE VROUW FRANCISCUS VLIETLAND
STERILISATIE VAN DE VROUW FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding U overweegt geen kinderen (meer) te krijgen, en u te laten steriliseren. Zowel mannen als vrouwen kunnen zich laten steriliseren. In deze brochure
Nadere informatieDiagnostische laparoscopie
Diagnostische laparoscopie Gynaecologie & Verloskunde Inleiding Een diagnostische laparoscopie is een kijkoperatie waarbij de gynaecoloog de buikholte en de organen die daarin liggen onderzoekt. Buikpijn
Nadere informatieSterilisatie bij de vrouw. Gynaecologie
Sterilisatie bij de vrouw Gynaecologie Inleiding In deze brochure geven wij uitleg over de verschillende aspecten van sterilisatie bij de vrouw. Een aantal zaken heeft uw arts reeds met u besproken. In
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw door de gynaecoloog
Sterilisatie van de vrouw door de gynaecoloog Albert Schweitzer ziekenhuis januari 2012 pavo 0412 Inleiding In deze folder vindt u informatie over de sterilisatie. U leest onder meer wat een sterilisatie
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw Sterilisatie overwegen Hysteroscopisch (essure methode) Laparoscopisch
Sterilisatie van de vrouw Sterilisatie overwegen Hysteroscopisch (essure methode) Laparoscopisch Inhoud 1 Sterilisatie overwegen... 2 Wat is een sterilisatie?... 2 Twee methodes voor sterilisatie... 3
Nadere informatieSterilisatie van de vrouw
Sterilisatie van de vrouw Haarlem In deze brochure wordt uitleg gegeven over verschillende aspecten van sterilisatie bij de vrouw. Een aantal zaken zal uw arts al met u besproken hebben. Tijdens het bezoek
Nadere informatieInformatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen
00 Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen Poli Gynaecologie Belangrijke mededeling Onlangs zijn er serieuze bijwerkingen aan het licht gekomen die mogelijk gelinkt kunnen worden aan de
Nadere informatieGynaecologie. Sterilisatie van de vrouw per kijkoperatie
Gynaecologie Sterilisatie van de vrouw per kijkoperatie Deze brochure wordt u aangeboden door de afdeling Gynaecologie/Verloskunde. Wij vinden het belangrijk dat patiënten goede voorlichting krijgen. De
Nadere informatieMaatschap Gynaecologie. Informatie over de laparoscopie
Maatschap Gynaecologie Informatie over de laparoscopie Wat houdt een laparoscopie in? De gynaecoloog heeft voorgesteld een laparoscopie bij u te verrichten. Dit is een ingreep waarbij de arts met een speciaal
Nadere informatieWat is een sterilisatie?
Hoffelijke zorg Weet je zeker dat je geen kinderen meer wilt krijgen? Dan kun je een sterilisatie overwegen. Een sterilisatie is een operatie waarbij de gynaecoloog beide eileiders afsluit. Het eitje kan
Nadere informatieLaparoscopie en laparotomie
juli 18 gynaecologie Laparoscopie en laparotomie De gynaecoloog heeft in overleg met u besloten een laparoscopische operatie (kijkoperatie) of een laparotomie (buikoperatie) uit te voeren. Bij een laparoscopische
Nadere informatieInformatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen Gynaecologie
Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen Gynaecologie Beter voor elkaar Weet je zeker dat je geen kinderen meer wilt krijgen? Dan kun je een sterilisatie overwegen. Een sterilisatie is een
Nadere informatieP A T I Ё N T E N I N F O R M A T I E
Sterilisatie bij de vrouw (gang van zaken) P A T I Ё N T E N I N F O R M A T I E 2 STERILISATIE BIJ DE VROUW (gang van zaken) Hoofdingang: verpleegafdeling B1 (route B) U kunt zich melden bij de afdelingsbalie.
Nadere informatieInformatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen
informatie voor u Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen Weet je zeker dat je geen kinderen meer wilt krijgen? Dan kun je een sterilisatie overwegen. Een sterilisatie is een operatie waarbij
Nadere informatieInformatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen
Gynaecologie Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen Verantwoording Deze informatie is geschreven door de commissie Patiëntencommunicatie, met hulp van en goedgekeurd door leden van de werkgroep
Nadere informatieInformatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen
Gynaecologie / Verloskunde Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Weet je zeker dat je geen kinderen meer wilt krijgen? Dan kun je een
Nadere informatieDE DIAGNOSTISCHE LAPAROSCOPIE
DE DIAGNOSTISCHE LAPAROSCOPIE (kijken in de buik) In deze folder geeft het Ruwaard van Putten Ziekenhuis u algemene informatie over de diagnostische laparoscopie, een onderzoek waarbij de gynaecoloog de
Nadere informatieNederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie PATIËNTENVOORLICHTING. Sterilisatie van de vrouw door middel van de Ovablocmethode No 16
NVOG Nederlandse Vereniging voor PATIËNTENVOORLICHTING Sterilisatie van de vrouw door middel van de Ovablocmethode No 16 2001 NVOG Het copyright en de verantwoordelijkheid voor deze brochure berusten bij
Nadere informatieBaarmoederverwijdering
00 Baarmoederverwijdering d.m.v. een kijkoperatie Poli Gynaecologie U heeft samen met uw arts de beslissing genomen dat uw baarmoeder verwijderd wordt via van een kijkoperatie (laparoscopische verwijdering).
Nadere informatieInformatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen
Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen Wanneer je zeker bent dat je geen kinderen (meer) wilt krijgen, kun je een sterilisatie ondergaan. Een sterilisatie is een definitieve vorm van anticonceptie.
Nadere informatieH.366333.1215. Laparoscopisch verwijderen van eileiders en/of eierstokken met cystes
H.366333.1215 Laparoscopisch verwijderen van eileiders en/of eierstokken met cystes 2 Inleiding Uw gynaecoloog heeft u een eierstok en eileiderverwijdering via een kijkoperatie geadviseerd. Op deze manier
Nadere informatieDIAGNOSTISCHE LAPAROSCOPISCHE
DIAGNOSTISCHE LAPAROSCOPISCHE In deze folder geeft het Spijkenisse Medisch Centrum u algemene informatie over de diagnostische laparoscopie, een onderzoek waarbij de gynaecoloog de buikholte en de organen
Nadere informatieGynaecologie Diagnostische hysteroscopie: kijken in de baarmoeder
Gynaecologie Diagnostische hysteroscopie: kijken in de baarmoeder Inleiding Deze folder geeft informatie over de diagnostische hysteroscopie, een onderzoek waarbij de gynaecoloog in de baarmoeder kijkt
Nadere informatieHersteloperatie van de eileiders
man, vrouw en kind info voor de patiënt Hersteloperatie van de eileiders UZ Gent, Vrouwenkliniek Hersteloperatie van de eileiders na sterilisatie Wat is een hersteloperatie van de eileiders? In deze patiëntenbrochure
Nadere informatiegynaecologie informatiebrochure Sterilisatie van de vrouw
gynaecologie informatiebrochure Sterilisatie van de vrouw 1 Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wat is een sterilisatie? 4 3. Wanneer kan deze ingreep worden uitgevoerd? 4 4. Hoe wordt de ingreep uitgevoerd?
Nadere informatieKijkoperatie in de buik (Laparoscopie)
Kijkoperatie in de buik (Laparoscopie) Inhoudopgave Reden om een laparoscopie uit te voeren.. 3 - Buikpijn... 3 - Sterilisatie...... 5 - Onderzoek bij onvruchtbaarheid.... 5 - Overige redenen voor een
Nadere informatiegynaecologische operatie
patiënteninformatie gynaecologische operatie 1 Inleiding... 2 2 Verschillende vormen van operaties... 2 3 Voor de operatie... 2 4 Openbuik-operatie... 3 5 Kijkoperatie... 4 5.1 Kijkoperatie: laparoscopie...
Nadere informatieVrouwen die een sterilisatie overwegen
Gynaecologie Vrouwen die een sterilisatie overwegen Weet u zeker dat u geen kinderen meer wilt krijgen? Dan kunt u een sterilisatie overwegen. Een sterilisatie is een operatie waarbij de gynaecoloog beide
Nadere informatieDe drie belangrijkste redenen voor deze ingreep zijn kinderwens, plotselinge pijn in de onderbuik en langdurig bestaande onderbuikpijn.
2 3 Een diagnostische laparoscopie is een kijkoperatie waarbij de gynaecoloog de buikholte en de organen die daarin liggen onderzoekt. Buikpijn of het uitblijven van een zwangerschap zijn veel voorkomende
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Kijken in de buik: de diagnostische laparoscopie
Kijken in de buik: de diagnostische laparoscopie KIJKEN IN DE BUIK: DE DIAGNOSTISCHE LAPAROSCOPIE INLEIDING Een diagnostische laparoscopie is een kijkoperatie waarbij de gynaecoloog de buikholte en de
Nadere informatieDiagnostische laparoscopie (kijken in de buik)
Diagnostische laparoscopie (kijken in de buik) Een diagnostische laparoscopie is een kijkoperatie waarbij de gynaecoloog de buikholte en de organen die daarin liggen onderzoekt. In deze folder kunt u verder
Nadere informatieSterilisatie, Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen
Gynaecologie Sterilisatie, Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl GYN103 / Sterilisatie,
Nadere informatieInformatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen
Patiënteninformatie Sterilisatie Informatie voor vrouwen die een sterilisatie overwegen 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Wat is een sterilisatie? 4 Hysteroscopische sterilisatie 5 Laparoscopische
Nadere informatieKijken in de buik: diagnostische laparoscopie. Poli Gynaecologie
00 Kijken in de buik: diagnostische laparoscopie Poli Gynaecologie De inhoud van deze voorlichtingsfolder is samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Deze folder
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE. DE LAPAROSCOPISCHE OPERATIE Vakgroep chirurgie
PATIËNTENINFORMATIE DE LAPAROSCOPISCHE OPERATIE Vakgroep chirurgie 2 DE LAPAROSCOPISCHE OPERATIE Vakgroep chirurgie Goed om te weten In deze folder geeft Maasstad Ziekenhuis u enige uitleg over een laparoscopische
Nadere informatie