Net als in Nederland is er in Letland een Raad van Kerken actief. Daarin doen de drie grootste kerken mee en een aantal kleinere kerken.

Transcriptie

1

2 Oecumene in Letland Net als in Nederland is er in Letland een Raad van Kerken actief. Daarin doen de drie grootste kerken mee en een aantal kleinere kerken. Ongeveer 34% van de bevolking is luthers, 25% is rooms-katholiek en 19% is orthodox of wat genoemd wordt oudgelovig, een groep die zich afsplitste van de Russisch-Orthodoxe Kerk. Wat de kleinere kerken betreft: ruim 1% behoort tot andere christelijke kerken, zoals baptisten, adventisten, pinkstergemeenten en andere vrije kerken. Ongeveer 20% geeft aan geen religie te hebben of van een andere religie te zijn. De kerken in Letland hebben nog geen lange oecumenische traditie. Er is ook geen officiële theologische dialoogcommissie. En het is een uitdaging om een goede relatie te vinden tot de Letse Orthodoxe Kerk, die deel uitmaakt van het patriarchaat van Moskou. De mensen hebben soms last van de verschillen, bijvoorbeeld als ze willen trouwen en de partner van een andere kerk is. Zij die hun leven met elkaar verbinden vanuit verschillende kerken moeten allerlei keuzes maken; het gaat dan om vragen als: wie zal het huwelijk inzegenen, waar moeten de kinderen catechese volgen, welke diensten gaan we bijwonen en hoe zit het met de deelname aan de heilige communie? Het lukt steeds beter om als kerken elkaar te vinden. Eén van de succesvolle platformen is de zogenoemde Raad van Geestelijke Zaken, waar leiders van verschillende kerkgenootschappen overleggen met de overheid. Een mooi resultaat van samenwerking betreft de staatsscholen. Enkele kerkgenootschappen hebben samen materialen gemaakt voor elementair godsdienstig onderwijs op deze scholen. De Kruisweg, die ieder jaar gevierd wordt, vindt op Goede Vrijdag plaats in de straten van verschillende steden in Letland. In Riga brengt het duizenden christenen op de been. Aan het hoofd van de stoet lopen geestelijken van diverse kerken broederlijk naast elkaar.

3 Orde van dienst 1 Aanvang Gemeente gaat staan De ambtsdragers en afgevaardigden komen binnen. De afgevaardigden dragen de symbolen woord, zout en licht. Zingen Wij treden biddend in uw licht (GvL 558) 2. God, Vader, die van eeuwigheid, het heil der mensen hebt bereid, geef dat uw alverlossend woord in groot vertrouwen wordt aanhoord. 3. God, Zoon, die door uw offerdood de deur naar t leven weer ontsloot, wij vragen dringend altijd weer: Bewaar ons in uw liefde, Heer. 4. God, goede Geest van heiligheid, die ieder mens in liefde leidt, brengt allen samen en bewerk de eenheid van de christenkerk. Woord van welkom. V1 Beste vrienden, samengekomen in de naam van Christus; nu we bijeen zijn in deze dienst van gebed voor de eenheid, danken we God voor onze waardigheid en roeping als christenen. De apostel Petrus beschreef die zo: U bent een uitverkoren geslacht, een koninkrijk van priesters, een heilige natie, een volk dat God zich verworven heeft om de grote daden te verkondigen van hem, die u uit de duisternis heeft geroepen naar zijn wonderbaarlijke licht. We bidden dit jaar met de christenen van Letland, die deze viering hebben voorbereid,

4 in de hoop dat we kunnen groeien in onze gemeenschap met onze Heer Jezus Christus en met al onze broeders en zusters die streven naar eenheid. 2 Lofprijzing Zingen Heer onze Heer, hoe zijt Gij aanwezig (Liedboek 275/GvL 456) 2. Gij zijt niet ver van wie U aanbidden, niet hoog en breed van ons vandaan. Gij zijt zo mens lijk in ons midden dat Gij dit lied wel zult verstaan. 3. Gij zijt onzichtbaar voor onze ogen en niemand heeft U ooit gezien. Maar wij vermoeden en geloven dat Gij ons draagt, dat Gij ons dient. 4. Gij zijt in alles diep verscholen, in al wat leeft en zich ontvouwt. Maar in de mensen wilt Gij wonen met hart en ziel aan ons getrouwd. 5. Heer onze Heer, hoe zijt Gij aanwezig waar ook ter wereld mensen zijn. Blijf zo genadig met ons bezig, tot wij in U volkomen zijn. Kinderen worden bijeen geroepen voor de kindernevendienst.

5 3 Gebed om verzoening V1 God roept ons tot verzoening en heiligheid. Keren wij met onze gedachten, met heel ons hart en heel ons lichaam tot hem, om de genade van de verzoening te ontvangen, op weg naar heiligheid. Stilte V2 Heer, u hebt ons gemaakt naar uw eigen beeld. Vergeef ons als we onze menselijke natuur en de wereld die u ons gaf niet respecteren. Kyrie eleison. a Heer, ontferm U. (Taizé) V1 Jezus, u roept ons op volmaakt te zijn, zoals onze hemelse Vader volmaakt is. Vergeef ons als het ons niet lukt om heilig te leven, integere mensen te wezen en mensenrechten en menselijke waardigheid te respecteren. Kyrie eleison. a Heer, ontferm U. (Taizé) V2 Heer van het leven, van vrede en gerechtigheid, vergeef ons als we de cultuur van de dood, van oorlog en onrecht doorgeven, en niet bouwen aan een beschaving van liefde. Kyrie eleison. a Heer, ontferm U. V1 Barmhartige God, vervul ons van uw genade en heiligheid. Maak ons apostelen van liefde, waar we ook gaan. Dit vragen wij door Christus, onze Heer. a Amen. (gesproken)

6 Koor: Laat ons Sions liederen zingen. 1. Laat ons Sions lied ren zingen, stem de hartens snaren fijn. Dat een ieder het moog horen, waar wij zo vervult van zijn. Laat de frisse jubelklanken spreken van Gods liefdesgloed. Die ons eensgezind doet werken, ons bezield met heil ge moed. 2. Laat ons Sions lied ren zingen, en doen klinken waar en rein. Opdat hoop, geloof en liefde, daarin steeds te horen zijn. Welk een vreugde zal dit schenken, in ons hart en om ons heen. Laat ons daarom vol vertrouwen, leven voor Gods werk alleen. 4 Verkondiging van het Woord van God Lector a Het horen van het Woord van God bewerkt in ons leven een explosie van liefde. Luister en je zult leven. Wij danken God. Lector Exodus 19:3-6 Mozes ging de berg op, naar God. De HEER riep hem vanaf de berg toe: Zeg tegen het volk van Jakob, laat de kinderen van Israël weten: Jullie hebben gezien hoe ik ben opgetreden tegen Egypte, en hoe ik je op adelaarsvleugels gedragen heb en je hier bij mij heb gebracht. Als je mijn woorden ter harte neemt en je aan het verbond met mij houdt, zul je een kostbaar bezit voor mij zijn, kostbaarder dan alle andere volken - want de hele aarde behoort mij toe. Een koninkrijk van priesters zul je zijn, een heilig volk. Breng deze woorden aan de Israëlieten over.

7 Zingen lied 202 GvAC: O goedheid Gods, nooit recht geprezen Koor: 1.O, goedheid Gods nooit recht geprezen, U wil ik roemen in mijn lied, U loven in mijn jubelzangen, voor al het heil, dat Gij mij biedt. Vrouwen: Mannen: Allen: 2.Want Gij geeft immer mij uw vrede, en daag lijks nieuwe hulp en kracht, geeft zegen mij op al mijn wegen, behoedt mij door uw liefdemacht. 3.Zou ik uw wijze raad niet eren, en ook uw goedheid niet verstaan? Zou ik van U niet willen leren; de weg, die gij mij wijst, niet gaan? 4.Wij willen ons als kind gedragen, eerbiedig luist ren naar uw woord, Opdat wij waardig mogen worden de bruid, die haren Heer bekoort! Lezing V1 Matteüs 5: (gemeente gaat staan tot na lied 838:1) Jullie zijn het licht van de wereld. Een stad die boven op een berg ligt, kan niet verborgen blijven. Men steekt ook geen lamp aan om hem vervolgens onder een korenmaat weg te zetten, nee, men zet hem op een standaard, zodat hij licht geeft voor ieder die in huis is. Zo moet jullie licht schijnen voor de mensen, opdat zij jullie goede daden zien en eer bewijzen aan jullie Vader in de hemel. V1 a Luister en je zult leven. Wij danken God.

8 Zingen O grote God die liefde zijt ( Liedboek 838: 1 ) Prediking V2 (gemeente gaat zitten) Zingen Lied 838: 2 Maak ons volbrengers van dat woord, getuigen van uw vrede, dan gaat wie aarzelt met ons voort, wie afdwaalt met ons mede. Laat ons getrouw de weg begaan tot allen die ons verre staan en laat ons zonder vrezen de minste willen wezen. 5 Geloofsbelijdenis. gemeente gaat staan. a Ik geloof in God, de Vader, de Almachtige, de Schepper van hemel en aarde. Ik geloof in Jezus Christus zijn eniggeboren Zoon, onze Heer, geboren uit de maagd Maria door de Heilige Geest; die geleden heeft onder Pontius Pilatus, gekruisigd, gestorven en begraven is, die nedergedaald is in het dodenrijk, op de derde dag is opgestaan uit de doden en opgevaren is naar de hemel. Hij zit ter rechterhand van God, de almachtige Vader, vanwaar Hij zal wederkomen om te oordelen over levenden en doden. Ik geloof in de Heilige Geest, de heilige christelijke kerk, de gemeenschap der heiligen, de vergeving der zonden, de opstanding der doden en het eeuwige leven.

9 Kinderen komen weer binnen. 6.Een teken van bereidheid om zout te zijn V1 We hebben geluisterd naar het woord van de Schrift. We dragen dit Woord met ons mee in de wereld. We zijn daarin verbonden in één opdracht: om het zout van de aarde te zijn, om het licht in de wereld te zijn, om de machtige daden van de Heer te verkondigen. Als een teken van onze deelname in deze zending, nodigen wij u uit om een persoon of een activiteit in gedachten te nemen, om vervolgens naar voren te komen, en om zout mee te nemen, als tastbaar symbool van deze gedachte de komende dagen. 7 Gebeden van hoop V2 Als Gods kinderen zijn we ons bewust van onze waardigheid en opdracht. Laten we daarom onze gebeden doen opstijgen als een bevestiging van ons verlangen om een heilig volk van God te zijn. Korte stilte V2 Liefdevolle Vader, wil onze harten omvormen en ook onze gezinnen, onze gemeenschappen en onze samenleving. a Maak heel uw volk heilig en één in Christus. V2 Leven gevend water, wil de dorst lessen die er is in onze samenleving, de dorst naar waardigheid, naar verbondenheid en heiligheid. a Maak heel uw volk heilig en één in Christus.

10 8 Bij de tafel van de Heer Inleiding collecte. Collecte: Raad van Kerken Enkhuizen. Tafellied 5X Wees zout, het zout van de aarde, en zoek de schat van het geloof, wees licht, het licht van de wereld dat in de duisternis schijnt. (vgl. Matteüs 5:13-14 en Matteüs 13: 44-46) Tafelgebed V1 Gij die ons oproept smaakmakers te zijn van de maaltijd van uw Koninkrijk: het zout van de aarde Gij, die de duisternis niet hebt laten heersen over de mensen maar het licht hebt geschapen waarin zij elkaar konden zien en liefhebben, wij danken u, God. Gij, die ons de voorsmaak hebt gegeven van uw Koninkrijk in Jezus Christus Gij, die de duisternis niet hebt laten heersen over ons bestaan maar in Jezus Christus Licht zijt geworden voor de hele wereld, wij danken u, God en huldigen u met de woorden:

11 Zingen Heilig, heilig, heilig (Lied 405:1). Vervolg Tafelgebed V1 In Hem, Jezus Christus, proeven wij uw vrede en kwam uw licht over de wereld, kregen de dingen hun ware betekenis en de mensen hun echte gestalte. Heel zijn leven was liefde, ook toen Hij de laatste avond van zijn leven met zijn vrienden samen was. Hij heeft toen het brood genomen daar de dankzegging over uitgesproken, het gebroken, het rondgedeeld en gezegd: Neemt en eet, dit is mijn lichaam dat voor u gegeven wordt, doet dit tot mijn gedachtenis Zo nam Hij ook de beker, sprak daar de dankzegging over uit, gaf hem rond en zei: deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed. Laat hem onder u rondgaan en doet dit zo dikwijls je die drinkt, tot mijn gedachtenis. Zijn dood gedenken wij, zijn opstanding belijden wij, zijn toekomst verwachten wij. Maranatha Kom, Heer Jezus, kom!

12 V2 Gezegend die daar komt in de naam des Heren, Jezus Messias, kom ons bevrijden, O zoon van David. V1 Gezegend zijt gij, o Heer God onze vader, Omwille van David, de heilige wijnstok, Waaraan Gij ons deel gegeven hebt Door Jezus, uw dienstknecht. V2 Gezegend zijt gij om de wijsheid en het leven, Waaraan Gij ons deel gegeven hebt Door Jezus, uw dienstknecht. V1 Zoals het brood dat wij breken was uitgezaaid in de aarde, En werd samengebracht en één is geworden, Zo breng ons bijeen van heinde en ver In het koninkrijk van uw vrede. V2 Zo bidden wij u met de woorden Die Jezus, uw zoon, ons gegeven heeft: Allen: Onze Vader die in de hemel zijt, Uw naam worde geheiligd. Uw koninkrijk kome. Uw wil geschiede, op aarde zoals in de hemel. Geef ons heden ons dagelijks brood. En vergeef ons onze schulden zoals ook wij onze schuldenaars vergeven. En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid in eeuwigheid. Amen

13 V2 Schuldvergeving Naar het woord van Jezus toen Hij sprak: als jullie iemands zonden vergeven, dan zijn ze vergeven ( Joh. 20: 23-24) mag ik u in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest de blijde boodschap verkondigen; alle zonden die u beleden heeft zijn u vergeven. Zij zijn uitgewist in het bloed van het Lam, en de vrede van de opgestane zij met u. Amen. 9. Delen van de vrede Koor: Song of peace If I could have one wish come true, It would be peace for me and you. Peace in our hearts and peace of mind: Peace now and ever for all man kind Dona nobis pacem,, pacem So may our voices never cease: Dona nobis pacem,, pacem. So may we sing our songs of peace. Dona nobis pacem,, pacem. V1 a v Jezus zegt: Jullie zijn het zout van de aarde. Jullie zijn het licht in de wereld. Zo moet jullie licht schijnen voor de mensen, opdat ze jullie goede daden zien en eer bewijzen aan jullie Vader in de hemel. Wees dan zout van de aarde. Wees licht voor de wereld. De vrede van de Heer zij altijd met u. En met uw geest. Laten we aan elkaar een teken van vrede geven. (gemeente gaat staan, geeft elkaar een teken van vrede en blijft staan tot einde dienst) Uitnodiging Heilig Avondmaal Tijdens de uitdeling van brood en wijn klinkt orgelmuziek. V1 Dankgebed. Huldiging jubilarissen.

14 Zingen Lied 634 u zij de glorie 2.Licht moge stralen in de duisternis, nieuwe vrede dalen waar geen hoop meer is. Geef ons dan te leven in het nieuwe licht, wil het woord ons geven dat hier vrede sticht: U zij de glorie, opgestane heer, U zij de victorie, u zij alle er! 10. Zegen en wegzending V1+2 Gezegend je vingers dat zij begaanbare wegen zullen wijzen. Gezegend je oren dat zij het geroep van hen die pijn hebben zullen horen. Gezegend je ogen dat zij in ieder mens het verhaal van God mogen zien. Gezegend je schouders dat zij tot steun mogen zijn. Gezegend je lippen dat zij troost mogen spreken. Gezegend je handen dat zij liefde mogen ontvangen en doorgeven. Gezegend je voeten dat zij vrede mogen brengen waar ze gaan. In de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest a Amen. v a Ga heen in de vrede van Christus. Amen.

15 Voorgangers: Ds. Henk Haandrikman en herder Ineke Ras Met medewerking van het projectkoor Dirigenten: Hannie Wagter Marja Sweerts Ans de Jong Organist: Jan Spijker