Hollandse Waterlinie Fortenkaart

Transcriptie

1 Hollandse Waterlinie Fortenkaart 1.0 Inleiding 1.1 Hollandse Waterlinie De Hollandse Waterlinie is een verdedigingslinie met een lengte van 85 kilometer die loopt van Muiden tot aan de Biesbosch. De Hollandse Waterlinie bestaat uit 60 forten en sluizen, 2 kastelen, 5 vestingsteden en vele batterijen. Er zijn 550 groepsschuilplaatsen en kazematten. De Hollandse Waterlinie staat op de voorlopige lijst van UNESCO werelderfgoed met als doel dat de linie als uitbreiding van de Stelling van Amsterdam onderdeel wordt van het UNESCO werelderfgoed. In de Hollandse Waterlinie beheren en exploiteren ondernemers een prachtig palet waardevol erfgoed: natuur, cultuur, historie en beleving. Een bonte schakering van bedrijvigheid. Van forten tot boerderijen, van cultuurpodia tot bed & breakfasts. De Hollandse Waterlinie loopt door 4 provincies en verschillende gemeenten. 1.2 De opdracht Praedium heeft van Projectbureau Nieuwe Hollandse Waterlinie de opdracht gekregen om te onderzoeken welke verdienmogelijkheden er zijn in het gebied van de Hollandse Waterlinie omdat er alternatieve inkomstenbronnen gezocht worden voor het beheren van een aantal objecten en hun directe omgeving op (middel)lange termijn. Daarbij is in eerste instantie gekeken naar kleinschalige seizoenshoreca in of in de nabijheid van batterijopstelplaatsen, met de bedoeling succesvolle concepten breder in de linie uit te kunnen rollen. Er is ook een pilot op beperkte schaal uitgevoerd om te bekijken of exploitatie van een ijscokar in de nabijheid van de batterijopstelplaats aan de Meerdijk rendabel kan zijn. In de loop van het project is duidelijk geworden dat het moeilijk is om op kleinere schaal te zorgen voor voldoende rendabele exploitatiemogelijkheden en is besloten om breder te inventariseren welke verdienmogelijkheden er in het gebied zijn. 1.3 Verdienmogelijkheden Er zijn 2 brainstormsessies georganiseerd voor de stakeholders in het gebied om creatief na te denken over de verdienmogelijkheden die er in het gebied zijn. De brainstormsessies zijn georganiseerd vlak voor en vlak na de zomervakantie, op 15 juli en 3 september. Er zijn uitnodigingen verstuurd aan Fort eigenaren, culturele instellingen, ondernemers, gemeentes, terrein beherende organisaties, recreatieschap en stichting Linie Breed Ondernemen. De uitnodigingen zijn ook nagebeld. Desondanks was de opkomst beperkt. Er zijn verspreid over de 2 sessies 15 deelnemers geweest en de groep ondernemers was in het geheel niet vertegenwoordigd. Desondanks hebben de brainstormsessies een aantal leuke ideeën opgeleverd. Er zijn in totaal bijna 100 ideeën gegenereerd. Er zijn 6 ideeën en een idee van de locale stadswerkplaats Culemborg die tijdens de brainstormsessies van de deelnemers het predicaat goud, zilver of brons hebben gekregen. Het gaat daarbij om de volgende ideeën: Stamplaats Fort Everdingen, een broedplaats voor zorg, educatie en ambachtelijke werkzaamheden

2 Verbeteren van routes door de linie, met gevarieerde vervoersmiddelen om locaties en evenementen met elkaar te verbinden. Onderdeel hiervan een verbinding over het water met een aantal op- en afstapplaatsen. De exploitatiemogelijkheden van Forten beter benutten door een alternatieve huisvesting te ontwikkelen voor de vleermuizen. Dit idee wordt in een pilot al getoetst en de eerste resultaten zijn veelbelovend. De Hollandse Waterlinie in het buitenland beter op de kaart zetten, met behulp van o.a. het UNESCO werelderfgoed label. Hollandse Waterlinie moet dezelfde aantrekkingskracht krijgen als het rijksmuseum en de molens van Kinderdijk, zodat het aantal bezoekers substantieel gaat toenemen. Het aanstellen van een gouverneur voor de Hollandse Waterlinie, die mandaat heeft van alle bestuurlijke organen in het gebied, zodat meer slagkracht ontstaat in de ontwikkeling en profilering van de Hollandse Waterlinie. Leerwerkbedrijf Hollandse Waterlinie. In combinatie met ROC Rivor wordt het gebied van Hollandse Waterlinie ingezet voor leerwerktrajecten op het gebied van onderhoud, beheer, marketing, evenementen, e.d. Hierdoor wordt voor het gebied aan kosten bespaard zonder dat het ambitieniveau naar beneden bijgesteld moet worden. Dit initiatief wordt mede door Fort Asperen en ROC Rivor al vormgegeven. Hollandse Waterlinie Forten kaart a la museumjaarkaart. Genereert veel voordelen voor bezoekers/recreanten en zorgt voor meer bezoekers en omzet bij de ondernemers in het gebied. Van deze 7 ideeën is besloten om het concept Fortenkaart verder uit te werken om de haalbaarheid er van te onderzoeken. Een aantal van de andere genoemde ideeën worden al uitgevoerd en hoeven daarom binnen deze opdracht niet verder uitgewerkt te worden. En van een aantal andere ideeën is in de brainstormfase onvoldoende duidelijk geworden welke verdienmogelijkheden er door ontstaan. Wellicht dat een aantal van de ideeën in de toekomst nog verder uitgewerkt kunnen worden en dat hier ook verdienmogelijkheden mee kunnen ontstaan. 1.4 Het concept Fortenkaart Het oorspronkelijke idee van de fortenkaart is het genereren van een platform voor het hele gebied waar zowel ondernemers, culturele instellingen, recreanten en vrijwilligers bij aangesloten zijn en gratis toegang hebben tot alle locaties en activiteiten/evenementen in het gebied van de Hollandse Waterlinie. Daarnaast zou het een betaalmiddel moeten zijn om locale producten mee te kunnen kopen en vrijwilligers te belonen voor hun inspanningen door punten uit te keren op hun kaart die vervolgens ook weer in het gehele gebied verzilverd kunnen worden. Het platform biedt ook overzicht in de veelheid aan locaties, activiteiten en evenementen die er nu al zijn. Overigens biedt de website van Linie Breed Ondernemen dit overzicht ook, maar daar zijn niet alle deelnemers mee bekend. Door de platformfunctie en het gerichte aanbod wat aan bezoekers/recreanten gedaan kan worden is een toename te verwachten van het aantal bezoekers en een toename van de omzet. De kaart moet dan wel voldoende geld genereren om dit te kunnen bekostigen en daarnaast een afdracht te doen die ten goede komt aan het gebied Hollandse Waterlinie.

3 2.0 De Hollandse Waterlinie Fortenkaart 2.1 Functies van de Fortenkaart Om het idee van de Fortenkaart concreet uit te werken is het belangrijk om een aantal functies van de kaart te definiëren: Een basisfunctie van de kaart is de kaart als donateurskaart voor de Hollandse Waterlinie De Fortenkaart biedt toegang tot alle elementen van de Hollandse Waterlinie, dus de forten zelf, maar ook de kastelen en musea die gelinkt zijn met de Waterlinie. De Fortenkaart biedt toegang tot alle activiteiten en evenementen die in het gebied worden georganiseerd, die een relatie hebben met de Hollandse Waterlinie. De kaart kan als betaalmiddel dienen voor bezoekers/recreanten: consumpties, locale producten of overtocht met het liniepontje kunnen met de kaart worden betaald. Eventueel kan een deel van de omzet die via de kaart gegenereerd wordt ten goede komen aan het gebied. De kaart als beloningssysteem voor vrijwilligers: De vele vrijwilligers in het gebied kunnen gewaardeerd worden met saldo op de kaart, uit te geven in het hele gebied. De kaart genereert data van bezoekers/recreanten zodat op basis van specifieke individuele wensen een aanbod op maat voor de bezoeker/recreant samengesteld kan worden, zowel in locaties, activiteiten, evenementen als producten. 2.2 Voordelen voor de bezoeker/recreant Toegevoegde waarde De bezoeker/recreant wil graag veel toegevoegde waarde krijgen met de Fortenkaart doordat locaties, activiteiten en evenementen gratis toegankelijk zijn. Als de bezoeker/recreant te weinig toegevoegde waarde ervaart dan is de kans groot dat de kaart in het jaar erop niet geprolongeerd wordt. Goede doel Tegelijkertijd zal de natuur- en erfgoed minnende bezoeker de Hollandse Waterlinie een warm hart toedragen en mag een deel van de opbrengst ook ten goede komen aan het gebied, zonder dat daar direct een prestatie tegenover staat. Gemak Mensen hebben een hekel aan gedoe en willen graag met een kaart alles kunnen doen. Liever nog willen ze geen wirwar aan pasjes en kaarten in hun portefeuille en zou hedendaagse techniek in de vorm van een Fortenapp uitkomst kunnen bieden, een digitale kaart dus. Persoonlijke profielen De kaart moet de mogelijkheid bieden aan gebruikers om een gedetailleerd profiel te maken, zodat gebruikers gericht informatie aangeboden krijgen die bij hen past. Voor de bezoekers/ recreanten is het grote voordeel dat het enorme aanbod gefilterd wordt en de informatiestroom beperkt blijft. Alleen de relevante informatie voor de bezoeker/recreant blijft over. Uiteraard moet de kaart mogelijkheden bieden voor gebruikers die dit niet willen om dat deel van de kaart uit te schakelen. Transparant De kaart moet duidelijk zijn in het aanbod. Er moeten geen verrassingen zijn, what you see is what you get. Het is dus noodzakelijk om een breed draagvlak in het gebied te hebben. Het moet ook duidelijk zijn welke locaties op welke momenten toegankelijk zijn.

4 2.3 Voordelen voor de culturele instellingen en ondernemers Genereren bezoekers De belangrijkste reden voor partijen om mee te doen met een dergelijk initiatief is dat zij ervan uit gaan dat het aantal bezoekers substantieel toeneemt. De vergoeding per bezoeker is lager dan bij losse kaartverkoop, maar daar staat tegenover dat de totale omzet vanuit toegangsgelden zou moeten toenemen. Uit economisch onderzoek van de museumkaart blijkt dat kaarthouders 3 x vaker een museum bezoeken. Normaalgesproken zouden de musea 15 miljoen euro aan inkomsten hebben gegenereerd met de losse kaartverkoop. Dankzij de museumkaart zijn de inkomsten op entreegelden toegenomen tot 29 miljoen euro, bijna 2 keer zo veel. Kaarthouders komen dus 3 keer en betalen voor 2 keer. Additionele omzet Daarnaast genereert de kaart aanvullende omzet in horeca of shop. Het idee achter de kaart is dat bezoekers/recreanten vaker terugkomen en dan ook vaker geld uitgeven in de horeca en in de shop om bijvoorbeeld locale producten aan te schaffen. Een groot psychologisch voordeel daarbij is dat het geld voor de aanschaf van de kaart al veel eerder is uitgegeven, en dus zijn mensen bereid om meer uit te geven aan horeca of producten. Uit economisch onderzoek van de museumkaart blijkt dat de musea 13 miljoen euro aan additionele inkomsten hebben gegenereerd dankzij de museumkaart. Dit is per museum. De verschillen per museum zijn groot. Uit onderzoek van het spoorwegmuseum blijkt bijvoorbeeld dat er veel extra inkomsten gegenereerd kunnen worden met evenementen. Persoonlijke acties Doordat de kaart klantendata genereert ontstaan er mogelijkheden om op gepaste wijze specifieke individuele aanbiedingen te doen aan kaarthouders, waardoor aanvullende bezoeken en additionele omzet gegenereerd worden. Musea gegeven vaak korting op online kaartverkoop, omdat het verzamelen van specifieke klantendata steeds belangrijker wordt. Marketingplatform De kaart moet een platform bieden om gerichte marketinginspanningen te leveren. Met een gezamenlijk marketingbudget is meer exposure te bereiken dan met losse individuele acties. 2.4 De eigenaar van de Fortenkaart Om het idee van de fortenkaart goed te laten slagen is het erg belangrijk dat er een eigenaar is die het idee van de Fortenkaart omarmt en in de markt gaat zetten. Zonder eigenaar geen Fortenkaart. Er zijn verschillende mogelijkheden. Bestaande organisaties adopteren het idee Het idee zou opgepakt kunnen worden door een bestaande partij, die nu ook al sterk geworteld is in het gebied. Te denken valt aan Stichting Linie Breed Ondernemen, RBT Rivierenland of het Waterlinie museum, als centrale schakel in het gebied. Nieuw coöperatief samenwerkingsverband De Fortenkaart is een uitstekende aanleiding om een coöperatief samenwerkingsverband op te richten waarbij de Fortenkaart helpt om ook de onderlinge samenwerking tussen de verschillende partijen in het gebied en de saamhorigheid in het gebied te versterken. Een particulier initiatief Het is ook mogelijk dat een particuliere onafhankelijke organisatie het idee adopteert en in de markt zet. Dat kan alleen als het idee levensvatbaar is en op langere termijn kan bestaan zonder aanvullende overheidssubsidies.

5 3.0 Soortgelijke initiatieven 3.1 Museumkaart De Museumkaart bestaat al sinds 1981 en heeft bijna 1 miljoen kaarthouders. De kaarthouders hebben gezamenlijk 6,4 miljoen museumbezoeken afgelegd in 2013, gemiddeld dus ongeveer 6,5 keer per kaarthouder. Het aantal bezoeken van kaarthouders is in 2013 gestegen met 28%. Het aantal kaarthouders is gestegen met 18%. Er zijn bijna 400 musea aangesloten bij Museumjaarkaart. De aangesloten musea moeten aan een aantal toelatingscriteria voldoen. De museumkaart kost 49,95 en de gemiddelde uitkering voor een museum is 60% van de gemiddelde toegangsprijs van de losse kaartverkoop. De musea krijgen aan het begin van het jaar een uitkering van 50% van de gemiddelde toegangsprijs vermenigvuldigd met het aantal te verwachte bezoeken van museumkaarthouders. Aan het einde van het jaar wordt de definitieve uitkering berekend en aangevuld. De totale uitgaven bedragen ruim 43 miljoen. Daarvan wordt ruim 37 miljoen uitgekeerd aan de musea. 43 miljoen wordt uitgegeven aan de promotie van musea en 3 miljoen is nodig om de organisatie te bekostigen. Museumkaart gaat er van uit dat bezoekers 2-3 maal hetzelfde museum bezoeken en dus uiteindelijk meer inkomsten genereren voor het museum. Daarnaast zijn er additionele omzetten mogelijk in museum horeca en museum winkel. De museumkaart maakt beperkt gebruik van klantendata. Alleen op hoofdlijnen worden 3 bezoekersprofielen toegepast: Jongeren, gezinnen met kinderen en actieve senioren. Deelnemende musea kunnen een aantal kaartgegevens wel gebruiken om bezoekersaantallen te optimaliseren. Het is als gebied niet mogelijk om aansluiting te zoeken bij de Museumkaart. Wel is het mogelijk om museumkaart toe te passen naast andere kaartsystemen. De museumkaart is geheel zelfstandig en ontvangt geen subsidies. 3.2 We are Public kaart De We are Public kaart is de afgelopen 2 jaar ontwikkeld en net voor afgelopen zomer gelanceerd in Amsterdam. De kaart heeft in 3 maanden tijd bijna 3000 leden gekregen en is daarmee in potentie succesvol. De kaart richt zich op podiumkunst in de hoofdstad, zoals muziek, theater en dans voorstellingen. Zo n 15 voorstellingen zijn per maand met de kaart gratis te bezoeken, nog zo n 15 voorstellingen kunnen met korting worden bezocht. Leden betalen 15,00 per maand en van dat geld wordt 50% gereserveerd om de podia uit te keren en de andere 50% wordt uitgegeven aan organisatie kosten, waarbij aangetekend moet worden dat een groot deel van deze 50% gereserveerd wordt voor het recenseren van de aangeboden programma s. De visie van We are Public is namelijk dat het voor bezoekers lastig is een goede keuze te maken uit het enorme aanbod. Dus de organisatoren selecteren voorstellingen die passen bij de doelgroep van We are Public en vervolgens worden er ook adviezen gegeven aan leden welke voorstellingen wel en niet te bezoeken. Dit betekent dat het regelmatig voorkomt dat voorstellingen die normaalgesproken bezoekers zouden mogen verwelkomen dankzij een positieve recensie van We are Public het 2-3 voudige aan bezoekers krijgen aangeboden. Dit zijn bezoekers die anders nooit naar de voorstelling zouden zijn komen kijken en doordat deze bezoekers komen maken ze kennis met een nieuwe voorstelling en vaak ook met een culturele instelling. Voor de culturele instellingen is dat ook een belangrijke motivatie om mee te doen, het biedt hen mogelijkheden het bestaande publiek uit te breiden en andere bezoekers te trekken. Daarnaast leveren de extra bezoekers in de horeca ook aantrekkelijke aanvullende omzet op. De podia krijgen ook ongeveer 60% van de losse kaartverkoop per bezoeker uitgekeerd, maar dit percentage fluctueert per maand omdat het aanbod per maand ook verschilt. De kaart wordt breed gedragen door de culturele instellingen in Amsterdam, 40 van hen zijn er bij de kaart aangesloten. De ontwikkeling van de kaart heeft meer dan euro gekost.

6 3.3 Loyaliteitspas Piggy Een geheel nieuw concept in een ander segment, maar zeker ook de moeite van het bekijken waard is de loyaliteitspas van Piggy. De kaart is ontstaan als spaarkaart voor winkeliers. Voor winkeliers zijn spaarsystemen erg belangrijk omdat klanten vaker terugkomen naar dezelfde winkelier als er een spaarsysteem achter zit. Denk aan Airmiles en de spaarpunten van Douwe Egberts. Veel klanten vinden het echter vervelend om met allerlei verschillende kaarten en spaarsystemen mee te doen. Piggy is daar op ingesprongen door een kaart te ontwikkelen waarbij zoveel mogelijk winkels zijn aangesloten, zodat klanten met 1 spaarkaart op veel plekken terecht kunnen. De kaart heeft een ontwikkelingstijd gehad van 2 jaar en is begin 2014 gelanceerd. Op dit moment zijn bijna 200 winkeliers aangesloten en dat aantal groeit met ongeveer 10 winkels per week. Omdat het gebruiksgemak voorop staat is er naast de fysieke kaart ook een app ontwikkeld waarmee klanten kunnen sparen. De kaart genereert klantendata waardoor winkeliers ook goed in staat zijn specifieke aanbiedingen te maken voor specifieke klanten. De kaart is eenvoudig van opzet, de klant spaart per winkelier apart. Dus de kaart maakt onderscheid in spaarpunten van de bakker, de slager, de groenteboer, etcetera. Er wordt gewerkt aan het uitwerken van een gezamenlijk spaarsysteem, zodat de punten gespaard bij de bakker ook bij de slager uitgegeven kunnen worden. Daarnaast wordt er geïnvesteerd om meer klanten-data te kunnen genereren. Het ontwikkelen van de kaart heeft meer dan gekost. 3.4 Ckaart Houders van de Ckaart krijgen kortingen op kunst en cultuur. Doel van de Ckaart is om het voor meer mensen mogelijk te maken om te genieten van kunst en cultuur. De kortingen die men geniet bij gebruik van de Ckaart zijn vaak net die extra zetjes die nodig zijn om een keer extra naar een film, een toneelstuk of muziekuitvoering te gaan of om een kunstmuseum of een kunstbeurs te bezoeken. De Ckaart is een initiatief van het Nationaal Cultuurplatform. Het Nationaal Cultuurplatform werkt voor de Ckaart samen met meerdere organisaties die activiteiten ontplooien op diverse culturele vlakken. De Ckaart is op 3 maart 2014 geïntroduceerd. De Ckaart wordt in 2014 volgens verwachting uitgegeven aan circa kunst- en cultuurliefhebbers. Zij zullen naar verwachting van meer dan aanbiedingen met kortingen gebruik maken. In 2015 wordt een groei verwacht naar circa Ckaarthouders. De Ckaart kost 14,90 per jaar. 3.5 Donateurskaarten De Hollandse Waterlinie Fortenkaart heeft in de basis ook veel weg van een donateurskaart zoals Natuurmonumenten en de 12 provinciale landschappen die uitgeven. Met deze kaarten wordt de natuur ondersteund en zijn er vaak nog andere voordelen voor de leden/donateurs: Welkomstpakket met gids van de landschappelijke gebieden en Magazine (4 x p.j.) Gratis of met korting deelnemen aan excursies en thema bijeenkomsten Korting op producten en bijvoorbeeld zorgverzekering Natuurmonumenten heeft een ledenbestand wat gestabiliseerd is rond de Een lidmaatschap van Natuurmonumenten kost 25,00 per jaar. De provinciale landschappen hebben gezamenlijk zo n leden. Het lidmaatschap varieert tussen de 15,00 en 25,00 per jaar. De meeste landschappen hebben geen opengestelde locaties voor bezoekers. Geldersch Landschap en Kasteelen is daarop een uitzondering. De leden hiervan mogen ook alle 7 kastelen bezoeken op vertoon van hun kaart. In het gebied van de linie variëren de kosten van een lidmaatschap tussen de 20,00 en 25,00. (Landschap Noord Holland leden, 25,00 per jaar, Utrechts Landschap leden, 24,00 per jaar, Zuid-Hollands Landschap leden, 20,00 per jaar).

7 4.0 Verdienpotentieel Fortenkaart 4.1 Potentie van de kaart 4,4 % van de Nederlanders is lid van Natuurmonumenten en 1,8% van de Nederlanders is lid van een provinciaal landschap. Dit varieert. In Noord Holland is 1,7% van de inwoners lid van Landschap Noord Holland, in Utrecht is 1,8% van de inwoners lid van Utrechts Landschap, 1,4% van de inwoners van Zuid Holland is lid van het Zuid Hollands Landschap en 2,0% van de Gelderlanders is lid van Geldersch Landschap en Kasteelen. In de gemeentes van het gebied van de Hollandse Waterlinie wonen ruim 1 miljoen mensen (Utrecht stad meegerekend). De potentiële aantrekkingskracht van de Waterlinie bestrijkt een groter gebied, dus in de directe omgeving van de Hollandse Waterlinie wonen ruim 2 miljoen mensen (Amsterdam meegerekend). Uitgaande van een bereik van 2 miljoen potentiële kaarthouders en een daadwerkelijke aankoop van 1,8% van de potentiële kaarthouders kan er op termijn een Hollandse Waterlinie community ontstaan van Fortenkaart houders. Het zal enige tijd duren om de kaart in de markt te zetten, dus een realistisch scenario is kaarthouders in 2015, oplopend naar kaarthouders in Daarnaast is de markt van buitenlandse toeristen interessant, zeker als de Hollandse waterlinie wordt toegevoegd als uitbreiding van de Stelling van Amsterdam op de erfgoedlijst van UNESCO. Ter vergelijking: de molens van Kinderdijk trekken jaarlijks zo n toeristen. Toeristen die meerdere elementen van de linie willen bezoeken zijn dan al snel voordeliger uit met de Fortenkaart. 4.2 Inkomsten Voor de prijsstelling van de kaart is een bedrag van 20,00 tot 25,00 per jaar gerechtvaardigd als dit wordt vergeleken met de prijsstelling van soortgelijke kaarten. In tegenstelling tot de meeste provinciale landschappen zijn er ook locaties te bezoeken met de kaart, dus is een prijsstelling aan de bovenkant van deze range te rechtvaardigen. Voor een eerste indruk voor de haalbaarheid van de kaart gaan wij uit van een prijsstelling van 23,95 per kaart. Uitgaande van kaarthouders en een prijs van 23,95 is de totale opbrengst van de kaart Indien in een later stadium een betaalmiddel aan de kaart toegevoegd gaat worden, dan ontstaat er de mogelijkheid om een deel van de bestedingen ten goede te laten komen aan het gebied. Bijvoorbeeld 10%. Om de haalbaarheid te onderzoeken laten we dit vooralsnog achterwege. Naast de reguliere kaart kunnen er natuurlijk aanvullende kaarten ontwikkeld worden, zoals bijvoorbeeld een kaart specifiek voor kinderen, een kaart gericht op toeristen en/of een cadeaukaart. Deze additionele kaarten zijn hier nog even buiten beschouwing gelaten.

8 4.3 Ontwikkelkosten De ontwikkelkosten van een kaart zijn moeilijk in te schatten en hangen sterk af van de functionaliteiten die een dergelijke kaart moet krijgen. Deskundigen denken dat een eerste investering van tot euro nodig is om de kaart met basis functionaliteiten te ontwikkelen zonder betaalfunctie. Als de betaalfunctie later toegevoegd wordt op de kaart dan zal dit een substantiële additionele investering vergen, omdat de kaart met het toevoegen van deze functie ook veel beter bestand moet zijn tegen fraude. Wij gaan uit van een initiële investering van en vervolgens een jaarlijkse investering van om de kaart verder door te ontwikkelen. 4.4 Verdelen van inkomsten Stel dat de inkomsten van de kaart als volgt worden verdeelt: 50% komt ten goede aan alle deelnemende instellingen (locaties, activiteiten, evenementen) De inkomsten worden verdeeld op soortgelijke wijze als bij de museumkaart wordt gedaan. 0-25% (oplopend van 0% in 2015 naar 25% in 2020) wordt gedoneerd aan (beheer)projecten in het gebied 50-25% (aflopend van 50% in 2015 naar 25% in 2020) wordt besteed aan de organisatiekosten: o Marketing van de kaart o Ledenadministratie o Ontwikkelen van kaart en app o Website met locaties, activiteiten en evenementen. In de beginfase is er een relatief groot deel van het budget nodig voor organisatiekosten en blijft er relatief weinig geld over om te doneren aan (beheer)projecten in het gebied. Indien de kaart succesvol is kan na verloop van tijd het budget voor organisatie naar beneden bijgesteld worden en blijft er meer over voor de linie. Jaar % Instellingen 50% % % % % % Donaties 0% 0 5% % % % % Organisatie 50% % % % % % In totaal wordt er dus bij het ontwikkelen van de Hollandse Waterlinie Fortenkaart tot en met 2020 ruim 1.6 miljoen euro uitgekeerd aan de deelnemende locaties, evenementen en activiteiten. Daarnaast wordt er in deze periode zo n euro gedoneerd aan (beheer)projecten in de linie. Er is een gecumuleerd budget tot 2020 beschikbaar van euro ten behoeve van de organisatie. De inkomsten die gedoneerd kunnen worden om (beheer)projecten uit te kunnen voeren hebben nog wel een extra handicap. De objecten zijn verdeeld over een groot gebied en er zijn verschillende instanties met het beheer belast. Het zou wenselijk zijn een centraal orgaan te creëren om van daaruit de (beheer)projecten te coördineren en dan kan er ook een meerjaren beheerplanning worden gemaakt. Het geld dat dan vanuit de Fortenkaart ten goede komt aan het gebied kan dan makkelijker en beter worden verdeeld.

9 5.0 Ontwikkelscenario s 5.1 Donateurspas met klantenprofiel Om de Hollandse Waterlinie Fortenkaart van de grond te krijgen is het belangrijk dat de opzet voldoende kritische massa heeft om het rendabel te maken maar tegelijkertijd moet het bestuurlijk gezien overzichtelijk blijven. Anders blijft het bij mooie plannen. Daarnaast moeten de basisfunctionaliteiten aanwezig zijn op de kaart, zodat in ieder geval een koppeling gemaakt kan worden met locaties, activiteiten, evenementen en bezoekersprofielen. Het slim gebruik maken van klantendata is een van de belangrijkste dragers van de kaart, dus dit moet bij aanvang al meteen goed in de kaart geïntegreerd zijn. Belangrijk discussiepunt is wel of de kaart een ongecensureerd platform biedt aan alle locaties, activiteiten en evenementen in het gebied met kwaliteitscriteria aan de voorkant (zoals bij Museumkaart) of dat er actief gerecenseerd wordt op locaties, activiteiten en evenementen in het gebied om onafhankelijk bezoekers te adviseren in het bezoek van hun keuze (zoals bij We are Public). In het laatste geval is het nodig ook om veel meer inhoudelijk geïnformeerd te zijn over het aanbod in de Hollandse waterlinie en daar actief over te publiceren. 5.2 Uitbreiden naar andere nationale gebieden en/of sectoren In de gesprekken met diverse betrokkenen is al naar voren gekomen dat de vraag voor een soort uitgebreide donateurspas bij meer organisaties leeft. Zo heeft Geldersch Landschap en Kasteelen aangegeven dat zij graag een dergelijke kaart zouden willen ontwikkelen, maar dat zij de business case die hier achter zit niet sluitend kunnen krijgen met het beschikbare gebied en de huidige leden. Ook een aantal Nationale Parken, zoals Loonse en Drunense duinen en De Biesbosch hebben ideeën om een dergelijke kaart te ontwikkelen. Het zou wellicht een optie kunnen zijn om de kaart gezamenlijk white label te ontwikkelen zodat de achterliggende techniek voor de verschillende gebieden beschikbaar komt en dat aan de voorkant de kaart de look & feel krijgt van het betreffende gebied. Dus een kaart met een locale/regionale uitstraling die landelijk zou kunnen worden toegepast. Naast de samenwerking met natuurorganisaties is het ook denkbaar dat er een samenwerking ontstaat met andere militaire musea (waarvan er zo n 20-tal in Nederland te vinden zijn), zoals het nieuwe Nationaal Militair Museum in Soesterberg, het Oorlogsmuseum in Overloon, Kamp Westerbork, het Verzetsmuseum in Amsterdam en het Anne Frank huis. Een logische combinatie kan ook gevormd worden met alle culturele erfgoedlocaties in Nederland. De Fortenpas wordt dan een erfgoedpas die toegang geeft tot cultureel erfgoed. 5.3 Uitbreiden met betaalmiddel Indien de kaart voldoende gebruikers kent in combinatie met andere gebieden dan is het ook makkelijker om voldoende budget te genereren om de kaart verder door te ontwikkelen. Gesprekken met mensen die een dergelijke kaart hebben ontwikkeld geven aan dat een betaalfunctie een behoorlijke mate van aanvullende investering vergt, omdat er dan veel onderzoek moet worden gedaan naar fraudepreventie. Wellicht valt het in de praktijk mee, want ook die systematiek moeten ergens in de markt reeds beschikbaar zijn, maar toch is het makkelijker haalbaar als meerdere gebieden dezelfde wens hebben zodat deze ontwikkeling vanuit breder perspectief gefinancierd kunnen worden. 5.4 Uitbreiden internationaal Op middellange termijn is het wellicht interessant om ook met internationale linies een samenwerkingsverband aan te gaan en gezamenlijk een internationale kaart te ontwikkelen. Volgens ingewijden zou hiervoor ook internationale subsidie beschikbaar kunnen zijn.

10 6.0 Next steps 6.1 Interviews Als deze haalbaarheidsstudie voldoende aanleiding geeft om de Hollandse Waterlinie Fortenkaart verder te gaan ontwikkelen dan is het belangrijk om nog met een aantal partijen verdere gesprekken te voeren: Met potentiële eigenaren van de kaart, zodat de kaart geadopteerd wordt en stevig in de markt gezet kan worden Met alle Forten eigenaren en andere culturele instellingen, om te inventariseren of er voldoende draagvlak is voor de kaart Met ondernemers uit het gebied, om te inventariseren welke samenwerking er mogelijk is en met welk aanbod de kaart aangevuld kan worden om hem aantrekkelijker te maken Met provinciale landschappen en nationale parken, om de mogelijkheden voor samenwerking bij de ontwikkeling van de kaart te onderzoeken. Met een aantal militaire musea om te onderzoeken of het wenselijk is de kaart breder in de markt te zetten. Met erfgoedorganisaties om samenwerking te onderzoeken. Met ontwikkelaars van soortgelijke kaarten, om beter beeld te krijgen van de daadwerkelijke ontwikkelkosten Met Federatie cultuurerfgoed (Ben de Vries) om te inventariseren in welke mate internationale samenwerking en subsidie mogelijk is Met experts voor het genereren van toegevoegde waarde uit klantendata om aantoonbaar te maken dat hiermee een omzettoename gerealiseerd kan worden Met een crowdfunding specialist. De kaart leent zich er ook prima voor om met behulp van crowdfunding ontwikkeld te worden. De gevers kunnen als tegenprestatie een Hollandse Waterlinie Fortenkaart krijgen en wellicht kan er een soort VIP programma worden gemaakt voor de founders. Een crowdfunding actie helpt niet alleen ontwikkelgeld op te halen maar bouwt meteen aan de Hollandse Waterlinie community, een groep die de eerste kritische massa vormt van kaarthouders. 6.2 Marktonderzoek Het is erg belangrijk om goed te kunnen bepalen welk potentieel bereik een Hollandse Waterlinie kaart heeft. Er is een kritische massa nodig om de kaart te kunnen exploiteren, dus er moet van te voren een bepaalde mate van zekerheid bestaan dat het aantal kaarthouders realistisch is. Hiervoor zou marktonderzoek uitgevoerd kunnen worden. In dat onderzoek kan ook een relatie gelegd worden met de prijsstelling van de kaart. Als de kaart goedkoper wordt levert dat meer kaarthouders op. Het onderzoek moet uitsluitsel geven over de optimale prijsstelling, waarbij er voldoende kaarthouders zijn en de kaart voldoende opbrengsten genereert. 6.3 Aansluiten bij natuurorganisaties Indien de samenwerking met Natuurmonumenten, Utrechts Landschap, Nationale parken of andere grotere partij wordt gezocht dan kan wellicht sneller en makkelijker een kritisch aantal kaarthouders worden bereikt. De start van de kaart komt in een stroomversnelling als duidelijk is dat een deel van de kaarten op voorhand al verkocht zijn. Zoals bijvoorbeeld destijds het geval was met de museumkaart: deze was gekoppeld aan een NS voordeelabonnement en een Rabobankpas en daardoor veelvuldig al in bezit van museumbezoekers.