SAMENVATTING JAARVERSLAG 2012 PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN

Transcriptie

1 SAMENVATTING JAARVERSLAG 2012 PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN

2 STICHTING PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN SAMENVATTING JAARVERSLAG e BOEKJAAR A.J. ERNSTSTRAAT 595-H 1082 LD AMSTERDAM TELEFOON: (020) INTERNET:

3 INHOUD Algemeen 5 Kerncijfers 6 Vooraf Verslag van het bestuur 9 Ontwikkeling organisatie: bestuur en beleid 13 Ontwikkeling pensioenbeheer 20 Ontwikkeling balans- en vermogensbeheer 23 Ontwikkeling risicomanagement 25 Ontwikkeling kosten Bijlagen 28 Bijlage 1: Samenvatting jaarrekening 2012 Balans per 31 december 2012 Staat van baten en lasten over Bijlage 2: Samenstelling fondsorganen Disclaimer: de teksten en de cijfers van het volledige jaarverslag zijn bindend in geval van afwijkingen. De samenvatting is niet gecontroleerd door externe accountants en de externe actuaris. 3

4 ALGEMEEN Het begint allemaal aan het begin van de vorige eeuw. Concurrentie tussen drukkerijen en een dreigende wereldcrisis vormen een ideaal klimaat voor samenwerking tussen werkgevers en werknemers. In plaats van de gebruikelijke controverses tussen patroons en werknemers ontstaat een gevoel van voor elkaar verantwoordelijk zijn. Het leidt in 1929 tot één van de eerste bedrijfstakpensioenfondsen in Nederland, het Pensioenfonds voor de Grafische Vakken.

5 ALGEMEEN KERNCIJFERS Kerncijfers Kerncijfers Aantal werkgevers Aangesloten werkgevers Aantal deelnemers Premiebetalende deelnemers Deelnemers met toerekening wegens arbeidsongeschiktheid Premievrije deelnemers Totaal Aantal pensioenen Ingegane ouderdomspensioenen Ingegane partnerpensioenen Ingegane wezenpensioenen Vermogenssituatie en solvabiliteit Vrije reserve (+)/reservetekort (-) Vereiste reserve Voorziening pensioenverplichtingen Marktrente in % 2,42 2,74 Aanwezige dekkingsgraad 4 in % Vereiste dekkingsgraad in % Verhoging ingegane pensioenen en aanspraken per 1 januari in % Toeslag N.B.: alle bedragen van de kerncijfers zijn afgerond op miljoenen euro s. De percentages zijn berekend op basis van de niet afgeronde bedragen. Totaal Pensioenuitvoering Premieloon (pensioengrondslag) Premiebijdragen Pensioenuitvoeringskosten Uitkeringen Beleggingen Balanswaarde beleggingen Totale waarde beleggingsportefeuille Beleggingsopbrengst risico fonds Beleggingsopbrengst risico deelnemers 2 1 Totaal rendement in % 2 13,0 6,6 Z-score 3 0,05 0,19 Performancetoets 1,49 1,51 1. Inclusief derivaten met een negatieve balanswaarde van -52 (v.j. -296), beleggingsdebiteuren en -crediteuren voor -347 (v.j. -189) en lopende interest voor 195 (v.j. 185). Deze post is inclusief de beleggingen voor risico deelnemers. 2. Weergegeven is het rendement inclusief renteafdekkingsinstrumenten. Exclusief renteafdekkingsinstrumenten is het rendement in 2012: 11,4% en in 2011: 0,5%. 3. De beleggingsprestaties van verplichtgestelde pensioenfondsen worden in Nederland getoetst. Daarvoor is een gestandaardiseerde norm, de z-score, ontwikkeld. Voor het jaarlijks vaststellen van de z-score wordt het rendement (de performance) van het pensioenfonds vergeleken met het rendement van de vooraf door het bestuur vastgestelde benchmark op basis van een wettelijk voorgeschreven formule waarin ook de samen - stelling van het belegde vermogen en de kosten voor de uitvoering meetellen. Vervolgens worden de z-scores over een periode van 5 jaar via een ook weer wettelijk voorgeschreven formule gemiddeld. Deze score wordt de performancetoets genoemd. Bij een negatieve uitkomst kunnen verplicht aangesloten onder nemingen besluiten van pensioenfonds te wisselen. De z-score kwam ultimo 2011 uit op 0,05. De perfor mancetoets van PGB over de laatste 5 jaar komt uit op +1,49 wat ruim positief is. 4. De (nominale) dekkingsgraad is de verhouding tussen het vermogen (in 2012: ) en de waarde van de verplichtingen (in ). In 2012 bedroeg de dekkingsgraad aan het einde van jaar 101% (v.j. 99%). 5

6 ALGEMEEN VOORAF Deze samenvatting geeft de belangrijkste ontwikkelingen en cijfers van het Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB) weer over De informatie is ontleend aan de jaar - rekening PGB Voor een verantwoord beeld over de financiële positie en resultaten van PGB dient de samenvatting gelezen te worden in samenhang met de volledige jaarrekening. De jaarrekening is door Ernst & Young Accountants LLP gecontroleerd en van een goed - keurende verklaring voorzien. Towers Watson Netherlands heeft de actuariële verklaring op de jaarrekening afgegeven. Financiële positie De financiële markten zijn in 2012 in rustiger vaarwater terechtgekomen. Maar de economie heeft een duidelijke opgaande lijn nog niet te pakken. De schuldencrisis hangt onverminderd boven de markt. Volgens de Europese Centrale bank blijft de economie zwak en zal die maar langzaam gaan herstellen. Ondanks dat economisch klimaat heeft PGB in 2012 op zijn beleggingsportefeuille een rendement gemaakt van 13,04% (inclusief het effect van de afdekkingsinstrumenten). Het pensioenvermogen steeg door deze beleggingsresultaten en doordat nieuwe bedrijven en fondsen zich aansloten van 11,4 miljard naar 13,7 miljard. Dit positieve effect werd grotendeels tenietgedaan doordat ook de verplichtingen fors stegen: van 11,5 miljard naar 13,6 miljard. Dat kwam door de collectieve waardeovernames die vaak bij nieuwe aansluitingen horen, door de lage rente, de gestegen levensverwachting en de correctie van de voorziening voor het nabestaandenpensioen. Pensioenfondsen moeten meer geld voor de toekomstige uitkeringen reserveren als de rente daalt (lager verwacht rendement) en ook als de levensverwachting stijgt (langer uitkeren van pensioenen). Beide ontwikkelingen deden zich in het verslagjaar voor. De gewogen gemiddelde rente die al laag was, daalde verder van 2,7% eind 2011 naar 2,4% eind De daling werd nog beperkt doordat de overheid overstapte van de actuele marktrente op de UFR-rente (ultimate forward rate). Bij deze methode loopt de rente voor vaststelling van de verplichtingen bij zeer lange looptijden op naar een vast afgesproken percentage van 4,2%. Herstelplan PGB heeft een kortetermijnherstelplan. Dat loopt van 2009 tot Eind 2012 moest de dekkingsgraad minimaal een niveau hebben bereikt van 99,5% om nog op tijd uit korte - termijnherstel te zijn. Het fonds bleef met 100,5% net op schema en hoefde vooralsnog geen aanvullende maatregelen te nemen of een kortingswaarschuwing af te geven. Op 31 december 2013 loopt het kortetermijnherstelplan af. Dan moet een niveau bereikt zijn van 104,1%. De kans op verlaging van het pensioen was eind 2012 opgelopen tot 50% (zie de risicometer). RISICOMETER: kans op verlaging van het pensioen in Kans op korten kans kans De risicometer geeft de kans weer dat PGB moet besluiten de pensioenen in 2014 te verlagen. Die kans is met ongeveer 50% hoog. De kans op korting is zo sterk toegenomen omdat het fonds een jaar minder de tijd heeft om een dekkingsgraad van ongeveer 105% te bereiken. Eind 2013 moet het zover zijn. PGB heeft daar een passende set van financiële stuurmiddelen voor ingezet. Pensioenfondsen zijn echter in hoge mate afhankelijk van de ontwikkelingen op de financiële markten. Eind 2012 bedroeg de dekkingsgraad 100,5%. Bij het bereke nen van de kans op verlaging van het pensioen is van deze dekkingsgraad en het huidige financiële beleid uitgegaan. Als het op de financiële markten gedurende langere tijd erg tegen zit, kunnen de pensioenen in het uiterste geval worden ver laagd. PGB maakt daarbij geen onderscheid tussen deelnemers, gewezen deelnemers/partners of pensioengerechtigden Zolang het fonds niet uit herstel is, blijft toeslagverlening achterwege. Per 1 januari 2012 en per 1 januari 2013 zijn de pensioenuitkeringen en de opgebouwde aanspraken dus niet geïndexeerd. De koopkrachtverwachting stijgt licht. Vooral omdat de premie met ingang van 2013 stijgt van 17,5% naar 19,5% en de pensioenrichtleeftijd voor nieuwe pensioenopbouw gaat opschuiven van 65 jaar naar 67 jaar (zie de koopkrachtmeter op de volgende pagina). Ontwikkeling beleggingsbeleid en risicomanagement Om een redelijke koopkracht op lange termijn te kunnen realiseren, heeft het bestuur in 2011 de beleggingsmix aangepast en iets minder risico ingebouwd: minder aandelen (van 33% naar 30%), meer obligaties (van 41% naar 50%) waarbij gekozen is voor hoogwaardige staatsobligaties (32%) en bedrijfsobligaties (17,5%) en minder alternatieve beleggingen waaronder onroerend goed (van 26% naar 20%). Dit beleid werd ook in 2012 gevoerd. Op grond van de daling van de rente werd de afdekking van het renterisico verlaagd van 60% 6

7 ALGEMEEN naar 55%. Met het oog op het mogelijk verdiepen van de eurocrisis werd de afdekking van het valutarisico verlaagd van 100% naar 75%. Ontwikkeling premie en pensioenregeling PGB gaat de premie voor de basispensioenregeling verhogen van 17,5% in 2012 naar 19,5% in De premie bleek niet meer kostendekkend als gevolg van de gestegen levensver - wachting en de lage rentestand. In de pensioenregelingen die PGB uitvoert, zullen met ingang van 2013 ook de pensioenrichtleeftijd en de standaardingangsdatum (ook wel pensioendatum genoemd) veranderen. De pensioenrichtleeftijd is de leeftijd die wordt aangehouden in de berekening van de jaarlijkse pensioenopbouw. Die verschuift per 1 januari aanstaande van 65 jaar naar 67 jaar. De standaardingangsdatum van het PGB-pensioen schuift voortaan mee met de AOW-leeftijd. Uitbreiding werkingssfeer en nieuwe aansluitingen In 2012 sloten twee verwante bedrijfstakken zich bij PGB aan. PGB is nu ook uitvoerder van de pensioenregelingen voor de bedrijven uit het kartonnage- en flexibele verpakkingen bedrijf en voor de bedrijven uit de verf- en drukinktindustrie. Daarnaast sloten zich een aantal bedrijven aan uit het uitgeverijbedrijf, de papier-, kunststof- en rubberindustrie en de chemische industrie. De werkingssfeer werd met beide verwante bedrijfstakken en de chemische industrie en farmacie uitgebreid. KOOPKRACHTMETER: verwachte koopkrachtontwikkeling (eind 2012) Bij een gelijkmatige ontwikkeling van de economie en op basis van het huidige financiële beleid komen de pensioenen bij PGB volgens de koopkrachtmeter over 15 jaar gemeten gemiddeld uit op ongeveer 90% van een volledig geïndexeerd pensioen. Deze berekening is gebaseerd op de dekkingsgraad van 31 december Een jaar eerder lag de verwachte koopkracht nog op circa 86%. De koopkrachtverwachting is verbeterd door de hogere premie die wordt gevraagd, de verschuiving van de pensioenrichtleeftijd van 65 naar 67 jaar voor de opbouw vanaf 2013 en de nieuwe rentemethode die gebruikt wordt om de pensioenverplichtingen te berekenen. Als de prijzen gemiddeld over die 15 jaar met 2% stijgen, verleent het fonds gemiddeld ongeveer 1,3% per jaar aan toeslag. Per jaar daalt de koop - kracht in deze verwachting dus met 0,7%. De eerste jaren zal volgens de berekeningen geen of minder toeslag worden verleend. Daarna kan naar verwachting weer meer dan het verwachte gemiddelde aan toeslag worden verleend. Ten opzichte van eind 2011 steeg het totaal aantal deelnemers en pensioenontvangers met bijna 15% van naar

8 VERSLAG VAN HET BESTUUR In 1953 fuseren het Pensioenfonds voor de Grafische Vakken, het Pensioenfonds voor de Boekbinders en het Pensioenfonds voor de Illustratiebedrijven tot het Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB). En in 1993 worden de chefskas en de gezellenkas samengevoegd.

9 ONTWIKKELING ORGANISATIE BESTUUR EN BELEID Het bestuur is verantwoordelijk voor de uitvoering van de pensioenregeling en de even - wichtige belangenbehartiging van deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerech tigden en werkgevers. Het bestuur is ook verantwoordelijk voor het behalen van de financiële doelen, een solide beheer van het belegde vermogen en voor het risicomanagement. Bestuurders bij PGB hebben een professionele achtergrond en handelen volgens de principes voor goed pensioenfondsbestuur. Over de besturing van het pensioenfonds De bedrijfsvoering binnen het pensioenfonds is verschoven van het uitvoeren van een pensioenregeling naar het actief besturen van een financiële instelling met een maatschap - pelijk doel. Het bestuur werkt sinds 2010 volgens een model waarbij de leden gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de besturing van het fonds. Ieder bestuurslid is daarnaast porte - feuillehouder met een eigen aandachtsgebied en een tweede aandachtsgebied om de continuïteit en de kwaliteit van de besluitvorming te waarborgen. De bestuursleden en hun aandachtsgebieden zijn opgenomen in bijlage 2 samenstelling fondsorganen. PGB vraagt van bestuursleden expertkennis en daarmee samenhangende competenties en een ruime beschikbaarheid voor het actief beheren van de portefeuilles. De gemiddelde werklast voor bestuurders komt uit op 1,5 tot 3 dagen per week, afhankelijk van de zwaarte van de portefeuille. Het bestuur wordt ondersteund door een bestuursbureau. Het bureau verzorgt het bestuurs - secretariaat, de bestuursagenda, de beleidsvoorbereiding en ziet toe op de kwaliteit van de dienstverlening van uitvoeringsorganisatie en andere externe partijen. Het bestuur heeft met het bureau en adviseurs de expertise in huis om zelf het beleid te ontwikkelen en de voorstellen en de werkzaamheden van de uitvoeringsorganisatie inhoudelijk te kunnen beoordelen. Sectorcommissies PGB biedt sectoren waarvoor het de pensioenregeling verzorgt, de mogelijkheid tot het instellen van een sectorcommissie. Ze zijn een platform voor overleg over de pensioenregeling in de betreffende sector en voor informatie-uitwisseling met het bestuur van PGB over de algemene ontwikkelingen bij het fonds. Er zijn momenteel commissies voor het kartonnageen flexibele verpakkingenbedrijf, verf- en drukinktindustrie en het uitgeverijbedrijf. Bestuursorganisatie De organisatie van het pensioenfonds en de besturing is in het schematisch overzicht weergegeven. Schematisch overzicht: besturing pensioenfonds Deelnemersraad Verantwoordingsorgaan Pensioenontvangers Deelnemers Werkgevers Klantenpanel Commissie van Bezwaar Klachtencommissie Bestuur Bestuursbureau Pensioenfonds PGB Sectorcommissies Adviescommissie Balansmanagement Visitatiecommissie Adviescommissie Audit & Risk De Nederlandsche Bank Autoriteit Financiële Markten Actuaris Accountant Uitvoeringsorganisatie Toelichting positie: het bestuur overlegt met het Verantwoordingsorgaan, de Visitatiecommissie, de Deelnemersraad en de uitvoeringsorganisatie. De uitvoeringsorganisatie zorgt ervoor, dat de deelnemer- en werkgevergegevens geregistreerd staan, de pensioenpremie geïnd en belegd wordt, dat belanghebbenden tijdig en begrijpelijk geïnformeerd worden en uiteindelijk over een pensioenuitkering kunnen beschikken. Het pensioenfonds staat onder financieel toezicht van De Nederlandsche Bank. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) houdt toezicht op de communicatie-uitingen. Het klantenpanel toetst en adviseert over de begrij - pelijkheid van de pensioencommunicatie. PGB biedt sectoren waarvoor het fonds de pensioenregeling ver - zorgt, de mogelijkheid tot het instellen van een sectorcommissie. Ze zijn een platform voor overleg over pensioenen tussen werkgevers- en werknemersorganisaties in de betreffende sector en voor informatieuitwisseling met het bestuur. De relaties tussen het fonds en externe organisaties zijn in het overzicht weer - gegeven met een stippellijn. De relaties binnen het fonds, interne commissies en organen zijn weergegeven door middel van een ononderbroken lijn. 9

10 Bestuursvergoeding Aan bestuurders worden hogere eisen gesteld. Het besturen van een pensioenfonds vraagt meer kennis, ervaring en beschikbaarheid dan voorheen. Door sociale partners in de grafimedia en een extern bureau is voor de bestuursvergoeding een vergoedingensysteem ontworpen. Dat is gebeurd met behulp van de zgn. CATS-methodiek, in de grafische sector gebruikelijk voor functiewaardering. De vergoeding is afhankelijk van de te besteden tijd (minimaal 1,5 dag en maximaal 3 dagen), de zwaarte van de functie en de ervaring. Omdat bestuurders niet in dienst zijn van het fonds zijn de vakantietoeslag, vakantiedagen, pensioen voorziening, arbeidsongeschiktheidsvoorziening en andere lasten die de werkgever normaal gesproken betaalt, omgerekend en verwerkt in de vergoeding. Er worden twee groepen onderscheiden. Als een bestuurder in groep 1 zit, ontvangt hij of zij maximaal 725 per dag en in groep 2 maximaal 950 per dag. Bestuursvergaderingen Bestuursvergaderingen zijn er minimaal eens per 14 dagen. De belangrijkste onderwerpen in het verslagjaar waren de gevolgen van de financiële crisis voor het fonds in het algemeen en het strategisch vermogensbeheer en het risicomanagement in het bijzonder. Andere onder - werpen waren onder meer de evaluatie van het herstelplan, besluitvorming over toeslagver - lening, grondslagen en premie, het vaststellen van een crisisplan waarin aangegeven is wat het fonds gaat doen als het niet meer binnen de beschikbare tijd aan zijn verplichtingen kan voldoen, de voorbereiding van een nieuw pensioencontract en het evalueren van het klant - tevredenheidsonderzoek. Ook passeerden de noodzakelijke aanpassing van het automatise - rings systeem van de uitvoeringsorganisatie, het communicatieplan, de informatiebeveiliging, het maatschappelijk verantwoord beleggen, de uitbestedingsovereenkomst met de service - niveau-afspraken, de uitkomsten van risicoanalyses, het beleggingsplan en de normporte - feuille de revue. Daarnaast is in het kader van verantwoording en medezeggenschap overleg gevoerd met respectievelijk het Verantwoordingsorgaan en de Deelnemersraad. Verantwoordingsorgaan In het Verantwoordingsorgaan zijn de deelnemers, de pensioengerechtigden en de werk - gevers vertegenwoordigd. Het Verantwoordingsorgaan heeft de bevoegdheid een oordeel te geven over het handelen van het bestuur, over het gevoerde beleid en over de beleidskeuzes voor de toekomst. In 2012 kwamen het verantwoordingsorgaan en het bestuur vier keer bijeen. Het bestuur informeerde het verantwoordingsorgaan daarnaast over de actuele ontwikkelingen en vroeg onder meer advies over de indelingssystematiek beloning en het communicatieplan. De verklaring van het orgaan over het door het bestuur in 2012 gevoerde beleid is opgenomen onder Overige gegevens in het Jaarverslag. Deelnemersraad In het kader van medezeggenschap overlegt het bestuur periodiek met de deelnemersraad. In de deelnemersraad zijn deelnemers en pensioengerechtigden op basis van onderlinge getals - verhoudingen vertegenwoordigd. De raad brengt advies uit over wijzigingen in statuten en reglementen en de vaststelling van de jaarrekening en het jaarverslag. In 2012 kwamen de raad en het bestuur vijf keer bijeen. Het bestuur informeerde de raad over actuele ontwikke - lingen en vroeg advies over de Actuariële en Bedrijfstechnische Nota, het jaarverslag, voor - genomen wijzigingen in de statuten en reglementen, waaronder de uitbreiding van de werkingssfeer en nieuwe aansluitingen. Buiten de vergaderingen om worden de deelnemersraad en het verantwoordingsorgaan op de hoogte gehouden door middel van periodieke informatiebulletins. Beide organen dringen er bij het bestuur op aan om een verdere stijging van de kosten te voorkomen. Het bestuur streeft ernaar om de kosten omlaag te brengen. Voor de komende twee jaar zal dit zeker niet lukken omdat de herautomatisering van de pensioenadministratie een grote investering vergt. Visitatiecommissie PGB kent een visitatiecommissie als vorm van intern toezicht op de bedrijfsvoering. In 2012 is in overleg met het verantwoordingsorgaan besloten om naast de gebruikelijke algemene visitatie apart aandacht te vragen voor de kwaliteit van de managementinformatie voor wat betreft de pensioenadministratie, het proces van aansluiting van nieuwe opdrachtgevers aan de hand van de praktijkcase kartonnage- en flexibele verpakkingenbedrijf en de risico s van derivaten voor het fonds. Het oordeel over de manier waarop het fonds wordt bestuurd, is positief. Het verslag van de commissie is onder Overige gegevens in het volledige jaarverslag opgenomen. Extern toezicht PGB staat onder toezicht van DNB en AFM. Het financieel toezicht vanuit DNB richt zich op de financiële soliditeit van het fonds en de stabiliteit van de sector. Het toezicht door de AFM heeft betrekking op de communicatie en de marktverhoudingen tussen pensioenuitvoerders. 1 0

11 PGB en de toezichthouder DNB overleggen regelmatig over de gang van zaken bij het pensioenfonds. Daarbij komen onder meer aan de orde de wijzigingen in statuten en reglementen, de Actuariële en Bedrijfstechnisch Nota (ABTN) en ontwikkelingen met betrekking tot de dekkingsgraad en het herstelplan. In 2012 is ook gesproken over het premiebeleid. De toezichthouder heeft verder bij een tiental fondsen waaronder PGB onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de pensioenadministratie. De uitkomst van het onderzoek is dat deelnemers en pensioengerechtigden bij PGB het pensioen krijgen waar zij aanspraak op mogen maken. Er worden regelmatig steekproeven genomen. Vanwege het risico van cybercriminaliteit moet de informatiebeveiliging optimaal zijn. De beveiliging voldoet aan de gestelde normen maar kan op onderdelen nog worden verbeterd. In 2011 was daarvoor een Plan van Aanpak opgesteld. De uitvoeringsorganisatie werkte in het verslagjaar aan verdere verbetering van de gegevensbeveiliging binnen de geautomatiseerde systemen. aantal bedrijven in de papier-, kunststof- en rubberindustrie en de chemische en farma - cteutische industrie daartoe. Op verzoek van verwante ondernemingen of branches heeft PGB zijn werkingssfeer uitgebreid. Het vrijwillige bedrijfstakpensioenfonds voor de media PNO Media, dat ook in de mediasector actief is en PGB hebben in 2012 is een verkennend vooronderzoek naar een mogelijke fusie uitgevoerd. Beide besturen zien de meerwaarde van een fusie met het oog op de doel - matigheid en de continuïteit op langere termijn. Verdere besluitvorming is vooralsnog doorgeschoven naar Het fonds is nog met andere ondernemingen en branches in gesprek om het draagvlak gezamenlijk te verbreden. Uitgangspunt bij toe- en uittreding is dat ook op langere termijn geen nadelige effecten mogen optreden voor de verplichte deelnemers van het pensioenfonds. Klachten en geschillen PGB kent een klachten- en een geschillenregeling. Een klacht gaat over de manier waarop deelnemers of werkgevers door de uitvoeringsorganisatie zijn behandeld en een geschil heeft betrekking op de manier waarop de pensioenregeling wordt toegepast. In 2012 werden er 22 (v.j. 43) klachten in ontvangst genomen. Het gaat vooral om klachten over de schriftelijke of mondelinge communicatie, het verstrekken van onjuiste informatie, achterblijvende service of trage reacties op ingediende verzoeken. De klachten konden worden afgehandeld zonder dat er klachten werden voorgelegd aan de klachtencommissie of dat er een bezwaarschrift werd ingediend bij de Commissie van Bezwaar. Verbreding draagvlak PGB wil voor branches en ondernemingen in de grafimedia en verwante (industriële) sectoren waaronder de informatie- en mediasector, ook wel de creatieve industrie genoemd, de pensioenregeling verzorgen. Schaalgrootte wordt belangrijker om op een professionele en kostenbewuste wijze de pensioenperspectieven van de (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden op langere termijn veilig te stellen. Met ingang van 2012 verzorgt het fonds de pensioenregeling voor het kartonnage- en flexibele verpakkingenbedrijf. Per 31 december 2012 besloten ook sociale partners in de verfen drukinktindustrie de pensioenregeling bij PGB onder te brengen. Verder besloten een 1 1

12 ONTWIKKELING PENSIOENBEHEER Als gevolg van de toenemende digitalisering en innovatie groeien de grafische sector en het uitgeverijbedrijf steeds meer naar elkaar toe. Om beter te kunnen aansluiten op deze ontwikkelingen en overlap te voorkomen, breidt PGB zijn werkingssfeer in overleg met sociale partners in 2007 uit. Eind 2012 maken 43 uitgevers daar gebruik van. Daardoor zijn werknemers uit deze sector voor hun pensioen bij PGB verzekerd.

13 ONTWIKKELING PENSIOENBEHEER ONTWIKKELING PENSIOENREGELING De pensioenregeling die PGB uitvoert, is een zogeheten uitkeringsovereenkomst op basis van een middelloonsystematiek. Het fonds kent een basisregeling die voor alle deelnemers en aangesloten bedrijfstakken geldt en bepalingen die per sector of onderneming kunnen verschillen. Daarbij gaat het om variaties in het opbouwpercentage, het partnerpensioen, de franchise, het loonbegrip en de premie. PGB berekent de premie voor uitvoering van een pensioenregeling naar rato van een vastgestelde prijs per eenheid pensioen. Die is afgeleid van de doorsneepremie voor de basispensioenregeling. Deze bedraagt in ,5% voor de volgende componenten: 1,75% opbouw per jaar voor ouderdomspensioen; partnerpensioen voor 35% (van ouderdomspensioen) op opbouwbasis en voor 35% op risicobasis; wezenpensioen (14% van ouderdomspensioen) gemaximeerd op 5 wezen; premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid (maximaal 70%); premievrijstelling bij wettelijk ouderschapsverlof; pensioenrichtleeftijd 65 jaar; standaard ingangsdatum pensioen 65 jaar; voorwaardelijke toeslagverlening (betaald uit overrendement). Voor alle sectoren geldt dat deelnemers gedurende hun deelname kunnen kiezen voor extra pensioenopbouw. Bij pensioneren kent PGB een gevarieerd aanbod aan uitbetalingsvarianten. De pensioengerechtigde kan daardoor de pensioenuitkering goed afstemmen op persoonlijke omstandigheden en voorkeuren. Wijzigingen in 2013 In de pensioenregelingen die PGB uitvoert, veranderen met ingang van 2013 de pensioenrichtleeftijd en de standaardingangsdatum (ook wel pensioendatum genoemd). De pensioenrichtleeftijd is de leeftijd die wordt aangehouden in de berekening van de jaarlijkse pensioenopbouw. Die verschuift per 1 januari 2013 van 65 jaar naar 67 jaar. Het pensioen dat al is opgebouwd tot en met 31 december 2012 verandert niet en behoudt de richtleeftijd van 65 jaar. Vanaf 2013 gaat de ingangsdatum van de AOW-uitkering stapsgewijs omhoog. De standaardingangsdatum van het PGB-pensioen schuift mee met de AOW-leeftijd. Dat betekent, dat als een deelnemer niets anders doorgeeft aan PGB, het fonds in 2013 zijn pensioen gaat uitbetalen vanaf 65 jaar en 1 maand, in 2014 vanaf 65 jaar en 2 maanden en in 2015 vanaf 65 jaar en 3 maanden. De pensioenrechten die zijn opgebouwd met een pensioenrichtleeftijd van 65 jaar en die van 67 jaar worden actuarieel herrekend naar het nieuwe uitbetalingsmoment. Het fonds heeft daarvoor gekozen omdat het voor de meeste deelnemers het gemakkelijkst zal zijn. De eerste AOW-uitkering wordt dan in dezelfde maand uitbetaald als het eerste PGB-pensioen. De deelnemer kan zijn pensioendatum echter zelf kiezen. De pensioendatum kan liggen tussen 55 en 70 jaar. Verhoging AOW-leeftijd (huidige leeftijd) Geboren... AOW in... Leeftijd bij ingang AOW voor na en voor mnd na en voor mnd na en voor mnd na en voor mnd na en voor mnd na en voor mnd na en voor na en voor mnd na en voor mnd na en voor mnd na en voor na nog niet bekend Toelichting: het parlement heeft in de zomer van 2012 een wetsvoorstel aangenomen waarbij vanaf 2013 de ingangsdatum van de AOW-uitkering stapsgewijs opschuift. Wie bijvoorbeeld op 1 juni 1952 geboren is, krijgt op grond van het huidige schema negen maanden na zijn 65e verjaardag AOW. Het PGB-pensioen wordt standaard uitbetaald vanaf de eerste van de maand waarin de AOW-leeftijd bereikt is. Deelnemers kunnen echter zelf kiezen wanneer zij willen stoppen met werken. Dat moment kan liggen tussen 55 jaar en 70 jaar. De AOWleeftijd wordt mogelijk sneller verhoogd. In het regeerakkoord van VVD en PvdA zijn daar afspraken over gemaakt. 1 3

14 Tariefswijzigingen Het bestuur heeft op basis van actuele ontwikkelingen - waaronder de stijgende levensverwachting en de verschoven pensioeningangsdatum - de tarieven voor uitruil van pensioensoorten, de premie voor het bijverzekeren van extra partnerpensioen en de Anw-Plus premie aangepast. Ook de percentages waarmee het pensioen wordt verhoogd bij uitstel en verlaagd bij vervroeging, zijn aangepast. De premies en tarieven zijn opgenomen in het pensioen - reglement. De levensverwachting die de laatste jaren sterk gestegen is, beïnvloedt niet alleen de uitkeringsduur. Ook de keuzemogelijkheden worden erdoor geraakt. Er gelden daarom met ingang van 1 januari 2012 nieuwe tarieven voor vervroeging of uitstel van het pensioen. Wie eerder met pensioen gaat dan zijn 65ste, hoeft daardoor iets minder in te leveren dan voorheen. Omdat het pensioen langer moet worden uitbetaald, wordt de korting-bijvervroeging van de pensioenleeftijd geringer. Uitstellen van het pensioen levert daarentegen iets minder op. De stijgende levensverwachting heeft ook effect op de uitruil van pensioensoorten. Het uitruilen van ouderdomspensioen voor partnerpensioen wordt iets gunstiger, het uitruilen van partnerpensioen voor extra ouderdomspensioen iets ongunstiger. Pensioen Plus Met PGB Pensioen Plus kunnen deelnemers in aanvulling op de basispensioenregeling van hun werkgever extra pensioenpremie of een eenmalige koopsom storten in het pensioen - fonds. Zij doen dan voor eigen rekening en risico mee in het beleggingsbeleid van het fonds. De deelnemer heeft een inleggarantie. Die geldt als het oudste saldo minstens vijf jaar heeft uitgestaan. Bij pensionering of overlijden voor pensionering wordt dan minstens de som van alle stortingen uitgekeerd. In 2012 spaarden deelnemers via PGB Pensioen Plus. Het totale spaarbedrag liep op tot 15 miljoen. Over 2012 kregen ze een rendement over hun pensioenspaarrekening van 12,0% (v.j. 5,6%). Dat is het PGB-rendement inclusief het effect van de afdekkingsportefeuille (13,0%) onder aftrek van 1% kosten. ONTWIKKELING PENSIOENADMINISTRATIE In 2012 nam het aantal werkgevers met 1,6% toe. De krimp in de grafimedia en het uitgeverijbedrijf werd meer dan gecompenseerd door nieuwe aansluitingen. Sectoren Grafimedia en reprografie Kartonnage- en flexibele verpakkingenbedrijf 117 Verf- en drukinktindustrie 71 Uitgeverijbedrijf Papierindustrie 4 Kunststof- en rubberindustrie 3 Chemische en farmaceutische industrie 2 Totaal aantal werkgevers Bij de werkgevers waren aan het einde van het verslagjaar werknemers voor hun pensioen bij PGB verzekerd. Eind 2011 waren dat er nog , een stijging van 12,5%. Het aantal deelnemers inclusief pensioengerechtigden en gewezen deelnemers kwam eind 2012 uit op (v.j ). In het overzicht op de volgende pagina zijn de ontwikkelingen in de deelnemerskring weergegeven. 1 4

15 Aantal deelnemers (per branche) 31 dec dec Grafimedia en reprografie Kartonnage- en flexibele verpakkingenbedrijf Verf- en drukinktindustrie Uitgeverijbedrijf Kunststof- en rubberindustrie Papierindustrie Met toerekening wegens arbeidsongeschiktheid Incl. de deelnemers met toerekening wegens arbeidsongeschiktheid Gewezen deelnemers Pensioengerechtigden Stand per 31 december Ontwikkeling pensioenen In 2012 zijn (v.j ) nieuwe ouderdomspensioenen toegekend. Het totale aantal pensioenontvangers steeg van naar , een toename van 16,9%. In tabel 1 is het verloop weergegeven. Tabel 1: Overzicht aantallen ingegane pensioenen Ouderdoms- Partner- Wezen- Totaal pensioen pensioen pensioen Stand per Toekenningen Collectieve waardeoverdracht Beindigingen Premie In 2012 is in totaal 202 miljoen (v.j. 167 miljoen) aan pensioenpremies en koopsommen in rekening gebracht. Stand per Ontwikkeling 18,2% 14,0% 17,8% 16,9% Uitkeringen PGB keerde in 2012 ongeveer 407 miljoen (v.j. 374 miljoen) aan pensioenen uit. De onderverdeling (in miljoenen euro s) is als volgt: Uitkeringen Ouderdomspensioenen Partnerpensioenen Wezenpensioenen 1 1 Afkoopsommen 3 5 Vervroegd pensioen Anw 3 3 Totaal aan uitkeringen ONTWIKKELING IN COMMUNICATIE EN DIENSTVERLENING Het bestuur wil alle belanghebbenden goed voorlichten over beleid, bestuur en organisatie van het pensioenfonds. Daarnaast wil het fonds het pensioenbewustzijn van de deelnemers versterken. Het daarvoor ontwikkelde communicatieplan is in het verslagjaar afgestemd met het verantwoordingsorgaan. Strategie Het fonds zet een evenwichtige mix van massa- en persoonlijke communicatiemiddelen in. PGB streeft ernaar de elektronische informatie-uitwisseling via website, besloten site en te optimaliseren. Het wil daarvoor daar waar mogelijk pensioentransacties auto - matiseren en online aanbieden. Daarbij rekening houdend met de behoefte aan persoonlijk contact van betrokkenen. 1 5

16 Communicatiemix in 2012 Het fonds communiceert sinds eind 2011 onder eigen label. In 2012 verschenen onder meer PGB Bericht en PGB Beeld. PGB Bericht is de digitale nieuwsbrief van het fonds die minimaal vier keer per jaar wordt verzonden, met aparte edities voor deelnemers en voor werkgevers. Daarnaast heeft het fonds PGB Beeld uitgebracht, een gedrukt pensioenmagazine dat naar alle deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden wordt verstuurd. Het magazine verschijnt minimaal eenmaal per jaar. Deelnemers en pensioengerechtigden die niet geabonneerd zijn op de digitale nieuwsbrief en de website niet kunnen volgen, worden via het magazine op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen bij hun fonds. PGB verspreidt het pensioenmagazine en digitale nieuwsbrieven niet alleen naar werkgevers en deelnemers maar ook naar sectorvertegenwoordigers. In verband met de toenemende variantie van de klantenkring en het feit dat sociale partners en opdrachtgevers over de pensioenregeling gaan, worden de sectorvertegenwoordigers en opdrachtgevers naast werkgevers en deelnemers als aparte doelgroep beschouwd. Door middel van kwartaal - rapportages worden zij, buiten de vergadering van de sectorcommissie om, op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen bij PGB. Via de website, de branchesites, het jaarverslag, de populaire samenvatting daarvan in het Nederlands en Engels en via diverse brochures en pensioenoverzichten blijven belangheb - benden op de hoogte van de strategie van het fonds, het bestuur, het beleggingsbeleid en de veranderingen daarin, het rendement, de dekkingsgraad en de ontwikkeling van hun pensioen. De samenstelling, agenda s en notulen van de deelnemersraad en het verantwoordingsorgaan en het verslag van de jaarlijkse klantenpaneldag publiceert het fonds op de website. Bestuursblog Naar aanleiding van de actuele thema s zoekt het bestuur sinds 2012 ook het contact met deelnemers en pensioengerechtigden via de bestuursblog. De blogs zijn voor de PGB-website trending topic. De columns worden goed gelezen en regelmatig van commentaar voorzien. In het verslagjaar werd onder meer geschreven over het uitgevoerde onderzoek naar risico - bereidheid onder de deelnemers, over de ergernis onder pensioengerechtigden die een week later hun pensioen ontvingen en over de vraag hoe het pensioen wordt gefinancierd. Persoonlijke pensioenmeter De toezichthouder AFM verwacht dat veel deelnemers teleurgesteld zullen zijn als zij op hun pensioendatum een lagere uitkering krijgen dan ze dachten. De toezichthouder rekent het tot de zorgplicht van pensioenfondsen om die kloof zoveel mogelijk te dichten. PGB heeft daarom in 2012 pensioenmeters ontwikkeld. Naast de koopkrachtmeter die de verwachte koopkracht laat zien en de risicometer die de kans op verlaging van het pensioen aangeeft, is de persoonlijke pensioenmeter geïntroduceerd. De meter wordt bij het inloggen op de besloten website getoond. Sinds oktober 2012 hebben in het verslagjaar iets minder dan actieve deelnemers de meter inmiddels geraadpleegd. Daarmee is in korte tijd zo n 25% van de doelgroep bereikt. PERSOONLIJKE PENSIOENMETER Te bereiken pensioen Pensioen inclusief AOW in percentage van het pensioengevend salaris 100 De persoonlijke pensioenmeter laat de stand van het te bereiken brutopensioen bij PGB zien inclusief de AOW. Daarbij is ook rekening gehouden met de burgerlijke staat. Weergegeven is het pensioen op de standaardpensioenleeftijd die voor de deelnemer van toepassing is in een percentage van het laatste, bij het fonds geregistreerde brutosalaris. Klanttevredenheid PGB evalueert de dienstverlening en de communicatie aan de hand van een jaarlijks klant - tevredenheidsonderzoek. PGB participeerde verder in het Benchmark Onderzoek Pensioen dat dit jaar voor het eerst in samenwerking met TNS NIPO werd uitgevoerd en dat ook de waardering van de communicatie en dienstverlening mat. Over de gehele linie liggen de resultaten van de communicatie in lijn met de beoogde doelen van het fonds. Mede naar aanleiding van de opmerkingen van het klantenpanel en de resultaten van het klanttevredenheidsonderzoek wordt de communicatie jaarlijks op onder - delen aangescherpt. 1 6

17 Pensioeninformatiedagen Deelnemers van PGB krijgen in het jaar voorafgaand aan hun pensioneren een uitnodiging voor een pensioeninformatiedag, samen met hun eventuele partner. In 2012 hebben (v.j ) deelnemers/partners een voorlichtingsdag bijgewoond. ONTWIKKELING FINANCIËLE ZAKEN In 2012 hebben de beleggingen van PGB 13,04% opgebracht. Het vermogen steeg mede als gevolg van collectieve waardeovernames ( 0,94 miljard) van 11,4 naar 13,7 miljard. De verplichtingen stegen echter ook van 11,5 miljard naar 13,6 miljard. Dat kwam onder meer door de lagere rente waarmee de pensioenverplichtingen moeten worden berekend. Die daalde, ondanks een andere door de overheid voorgeschreven rekenmethodiek van 2,7% naar 2,4%. Zonder aanpassing van deze methodiek was rentedaling sterker (2,2%) geweest. Het positieve effect daarvan op de dekkingsgraad bedroeg 2,6%. Ook de stijging van levensverwachting, collectieve waardeovernames en een verhoging van de voorziening voor nabestaandenpensioen als gevolg van bijstelling van actuariële factoren, deden de verplichtingen stijgen. Door de stijging van de levensverwachting leverde PGB ongeveer 1% punt aan dekkingsgraad in. De aanpassing in de actuariële factoren met betrekking tot het nabestaandenpensioen had een negatief effect van 1,8% op de dekkings - graad. Per saldo steeg de dekkingsgraad in het verslagjaar van 99,4% naar 100,5%. In tabel 2 zijn de belangrijke financiële kengetallen weergeven voor 2011 en Herstelplan PGB heeft op dit moment te weinig geld om ook voor de lange termijn de betaling van de pensioenen zeker te stellen en om de pensioenen te kunnen laten meegroeien met de prijs - ontwikkeling. De dekkingsgraad is lager dan het wettelijk vereiste niveau. Bij de huidige samenstelling van het vermogen ligt de vereiste dekkingsgraad op 114%. Het fonds zit op 101%. In het Herstelplan zat een prognose voor de dekkingsgraad vanaf 31 december 2008 voor de volgende 15 jaar op basis van de toen afgesproken herstelmaatregelen. De ver - wachte lijn van herstel staat in grafiek 1. PGB verwachtte na de vijfjaarsherstelperiode uit te komen op 106% en na 15 jaar (niet zichtbaar in de grafiek) op ongeveer 132%. Dit alles op basis van de inzichten eind 2008 en na correctie voor de gestegen levensverwachting. Grafiek 1: Feitelijke versus verwachte en minimum herstelpad 120,0% 115,0% 110,0% 105,0% 100,0% 95,0% 90,0% 85,0% Tabel 2: Kengetallen Financieel Toetsingskader op basis van de rentetermijnstructuur van DNB (bedragen in miljoenen euro s) MVEV Herstelplan Werkelijk herstel Minimum Herstelpad Totaal Pensioenver- Reserves Dekkings- Vereiste vermogen plichtingen graad dekkingsgraad Eind % 115% Eind % 114% Volgens het herstelplan zou het fonds eind 2012 op een dekkingsgraad moeten uitkomen van 104%. In werkelijkheid was dat 100,5%. Hoewel PGB dus achterloopt op het uitgezette schema, hoeft het nog geen aanvullende maatregelen te nemen. PGB kan statistisch gesproken tijdig (eind 2013) nog op het wettelijk vereiste minimumniveau van ongeveer 105% komen. Het minimum herstelpad daarvoor liep eind 2012 namelijk langs 99,5%. In tegenstelling tot veel andere fondsen hoefde PGB geen kortingswaarschuwing af te geven. Jaarlijks beoordeelt het bestuur of het fonds tijdig op het vereiste niveau kan komen. Als dat niet het geval is, zouden aanvullende maatregelen genomen moeten worden. Als het herstel tegenvalt, ontkomt ook PGB niet aan een kortingsmaatregel. 1 7

18 Het minimum vereist eigen vermogen is in het verslagjaar opnieuw vastgesteld. Dat komt uit op 104,1%. Eind 2013 moet dat niveau zijn bereikt. Dekkingsgraad en toeslagverlening PGB geeft niet automatisch toeslagen op de pensioenen om de prijsstijgingen bij te houden. Voor die toeslagen betalen de deelnemers geen premie. Het geld moet komen uit het rendement dat het pensioenfonds maakt op zijn beleggingen. PGB kan de pensioenen alleen verhogen met toeslagen als het bestuur oordeelt dat er genoeg geld voor is. Daarbij gebruikt het bestuur het advies van een richtlijn. Die is hieronder weergegeven. Richtlijn dekkingsgraad en ontwikkeling pensioen Bij een dekkingsgraad: onder 105% van 105% tot 115% kan de volgende toeslag worden verleend: in het uiterste geval korting van pensioen geen toeslag + compensatie van eventuele korting van 115% tot 130% gedeeltelijke toeslag over prijsinflatie van maximaal 4% van 130% tot 140% 100% toeslag over prijsinflatie met maximum van 4% van 140% tot 150% 100% toeslag over prijsinflatie zonder maximum van 150% 100% toeslag over prijsinflatie zonder maximum + inhaaltoeslag + loonindex Toelichting: Ligt de dekkingsgraad gedurende drie jaar onder de 105% dan kan het bestuur besluiten om de pensioenen te korten. De korting zal zodanig zijn dat het fonds weer voldoet aan de wettelijk vereiste dekkings - graad van 105%. Bij een dekkingsgraad tussen de 105 en 115% wordt een eventuele korting ongedaan gemaakt voor zover het herstelplan dat toestaat. Om voor compensatie van de korting in aanmerking te komen, moet iemand zowel op het moment dat de korting werd doorgevoerd als op het moment van het ongedaan maken (gewezen) deelnemer of pensioengerechtigde van het fonds zijn. Zolang de dekkingsgraad onder de 115% ligt, adviseert de herziene richtlijn om de pensioenen niet te verhogen. Op grond van de richtlijn zou de toeslagverlening bij een dekkingsgraad van 115% (gedeeltelijk) kunnen worden hervat. De gemiddelde dekkingsgraad over de maanden juli, augustus en september die als referentie wordt gebruikt, lag daar met ongeveer 100% ruim onder. Op grond van de richtlijn en omdat er nog steeds sprake is van een herstelsituatie, heeft het bestuur besloten de opgebouwde aanspraken en ingegane pensioenen niet te verhogen. De pensioenen hebben zich bij PGB na 2003 als volgt ontwikkeld: Tabel 3: Ontwikkeling pensioenen vanaf datum verstrekte niet verstrekte toegepaste compensatie toeslag verstrekte inhaal- korting korting toeslag toelsag ,04% ,09% ,00% 0,55% ,50% 0,30% ,00% 1,09% ,00% ,30% ,50% ,61% ,26% Toelichting: De laatste jaren kunnen de pensioenen bij PGB de prijsontwikkeling niet volgen. Het totaal van de niet verstrekte toeslagen (=indexatie) bedraagt momenteel 10,52%. De achterstand op basis van samengestelde berekening is 10,96%. De gemiste toeslag op 1 januari 2005 (1,09%) is ingehaald op 1 januari Het bestuur heeft de bevoegdheid om op grond van de financiële situatie van het fonds in het uiterste geval de pensioenen van deelnemers en pensioengerechtigden te korten. Tot nu toe heeft het fonds deze maatregel niet behoeven te nemen. Premiebeleid Het bestuur bepaalt jaarlijks de premie voor deelname aan de basispensioenregeling. Die was vooral als gevolg van de lage rente en de huidige dekkingsgraad niet kostendekkend. PGB heeft daarom voor 2012 een beroep gedaan op de ontheffing die DNB voor één jaar kan geven als de premie niet toereikend is. De bijdrage voor de basispensioenregeling bleef daardoor voor ,5%. Na overleg met sociale partners, opdrachtgevers en de deelnemersraad is een combinatie van maatregelen voor 2013 overeengekomen. Enerzijds is de pensioenrichtleeftijd voor de nieuwe opbouw opgeschoven van 65 jaar naar 67 jaar en anderzijds zal voor de basispensioen - regeling een hogere premie worden gevraagd. De premie stijgt met 2% punt van 17,5% naar 19,5%. 1 8

19 ONTWIKKELING BALANS- EN VERMOGENSBEHEER Er worden steeds hogere eisen gesteld aan de deskundigheid en beschikbaarheid van bestuurders en aan de besturing bij pensioenfondsen. Schaalgrootte wordt belangrijker. PGB wil in dat kader zijn financiële kracht verder versterken met verwante branches en ondernemingen, onder meer in de informatie- en mediasector. Sociale partners uit het kartonnage- en flexibele verpakkingenbedrijf besluiten de uitvoering van de pensioenregeling met ingang van 2012 bij PGB onder te brengen. Eind 2012 hebben 117 werkgevers afkomstig uit deze branche de pensioenregeling voor werknemers bij PGB verzekerd.

20 ONTWIKKELING BALANS- EN VERMOGENSBEHEER Hoe het bestuur de (financiële) ambities van het fonds probeert waar te maken, blijkt uit het balans- en vermogensbeheer. Het bestuur heeft deze ambities vertaald in een financieel kader. Daarvoor zijn studies uitgevoerd. De conclusie is dat er onvoldoende stuurmiddelen zijn om de pensioenen, inclusief de toeslagen voor koopkrachtbehoud, veilig te stellen. Wijziging van het premie- of toeslagbeleid sorteert weinig effect. Uiteindelijk blijft alleen het beleggingsbeleid over waarmee de kans op gedeeltelijk koopkrachtbehoud versus de kans op kortingen kan worden beïnvloed. ALM-studie In de ALM-studie zijn duizenden economische scenario s doorgerekend, waarvan sommige pessimistische tot heel slechte pensioenuitkomsten leiden. De kans daarop wil het bestuur tot een laag niveau beperken. Daarom heeft het de volgende financiële maatstaven geformuleerd, die het ambitieniveau van het bestuur het beste vertalen: Tabel 4: Overzicht financiële doelen beleggingsbeleid Beleggingsplan 2012 De afweging tussen koopkrachtbehoud en kans op korten is voor 2012 doorvertaald naar de volgende beleggingsmix: Tabel 5: Beleggingsportefeuille Beleggingsportefeuille Werkelijke Strategische portefeuille portefeuille 31 december 2012 Matching portfolio, bestaande uit: 54% 50% Euro-staatsobligaties 31% 32,0% Euro-bedrijfsobligaties 16% 17,5% Rentederivaten 6% 0,0% Euro-liquiditeiten 2% 0,5% Doelstellingen beleggingsbeleid Een over een periode van 15 jaar verwachte koopkracht van minimaal 90% Een over een periode van 3 jaar gemeten kans op korten van maximaal 1,5% Een over een periode van 3 jaar gemeten kans op korten van meer dan 10% van maximaal 0,3% Toelichting: per jaar loopt de koopkracht bij een verwachting van 90% gemiddeld terug met ongeveer 0,70% per jaar bij een gemiddelde veronderstelde prijsstijging van 2% per jaar. Voor deze lange termijn ambitie moet het pensioenfonds beleggingsrisico nemen. De kans op het korten van pensioenen na drie jaar onder het minimum vereiste vermogen geweest te zijn, mag daarbij echter niet groter zijn dan 1,5%. De verwachtingen wijzigen als de dekkingsgraad wijzigt. Zo zal er bij een lagere dekkingsgraad minder koopkracht zijn en een hogere kans op verlaging van de pensioenen. Gelet op de financiële positie van het fonds eind 2012 liggen de verwachtingen voor de koopkracht ongeveer op het minimum ambitieniveau maar de kansen op korten van circa 50% beduidend hoger dan bij het opstellen van de doelen. Return portfolio, bestaande uit: 46% 50% Aandelen 29% 30% Alternatieve beleggingen 17% 20% Alternatieve beleggingen, bestaande uit: Onroerend goed 5% 6% Infrastructuur 4% 5% Inflatieobligaties 5% 5% Grondstofderivaten 3% 4% Renteafdekkingsbeleid 55% 60% Valuta-afdekkingsbeleid 75% 100% 2 0