Kinderen moeten gevoelens kunnen tonen

Transcriptie

1 Bijlage bij HET NIEUWSBLAD 30 oktober 2013 Afscheid nemen CORBIS Kinderen moeten gevoelens kunnen tonen Het is niet gemakkelijk om aan een kind te vertellen dat iemand gestorven is. Zo is het belangrijk om een veilige sfeer te creëren waarin het kind zich geborgen voelt. Maar de samenleving gaat steeds sneller en de tijd om verlies te verwerken, is er niet altijd. Dit kan een sterke impact op kinderen hebben, zegt Lut Celie, psychotherapeute in centrum De Bleekweide. Meestal gaan kinderen enkele dagen na een overlijden al weer naar school en komt de rouwverwerking niet meer aan bod. Dan blijven ze achter met hun gevoelens van verdriet. Soms is er ook boosheid, bijvoorbeeld na een zelfdoding. Ze kroppen alles noodgedwongen op. Dat kan leiden tot exploderen, zoals woedeaanvallen, agressie op de speelplaats enzovoort. Ook imploderen is mogelijk. Dan gaan kinderen zich sterk afsluiten zodat er amper nog contact mogelijk is, aldus psychotherapeute Lut Celie. Kinderen stellen het verwerken van verlies soms onbewust uit. Ze willen zich flink tonen om de overblijvende ouder niet nog meer te belasten. Soms duurt het jaren vooraleer de emoties toch tot uiting komen, en wordt het verband niet altijd meer gelegd. Ouders Lut Celie polst vaak bij de ouders hoe zij tegen verlies aankijken. Ook voor hen is het belangrijk om die emoties toe te laten. Pasklare antwoorden om kinderen te steunen, zijn er niet. Het hangt vaak af van de omstandigheden en hun persoonlijkheid. Heel belangrijk is dat gevoelens een plaats krijgen en mogen getoond worden. Dat hoeft niet altijd met gesprekken, je kunt ook een andere taal zoeken. Symbolen helpen daarbij, denk aan een boze boom, een verdrietboek, een rituele plaats om met angst om te gaan. Volwassenen mogen aan kinderen laten zien dat ze ook verdriet hebben, dit betekent voor de kinderen geen extra belasting. Probeer verdriet te delen en elkaar te troosten. Zo voelen kinderen dat ze de moeilijke periode niet alleen moeten doormaken. Kleine spulletjes van de overleden persoon betekenen vaak mooie herinneringen. Die kun je op een speciale plaats bewaren. Ook bij adolescenten is luisteren cruciaal. Ze reageren bijvoorbeeld door op school minder goede punten halen, door storend gedrag, door zichzelf te krassen. Als ouder mag je best aangeven wat de grenzen zijn, maar tegelijk moet je ook nagaan wat de achterliggende reden van dit gedrag is. Het komt er op aan te zoeken naar manieren om verbinding met de binnenwereld te krijgen. Gemakkelijk is dit niet. Het houdt ook in dat je er tijd voor maakt, dat er momenten zijn om te praten of om gevoelens te tonen. Soms gaat het om kleine dingen, zoals je kind een vertrouwenspopje of troostdiertje meegeven naar school, zegt Lut Celie. Meer weten? Praktijkervaring van Een wereld vol troost Lut Celie vindt u in haar boek Anders kijken naar kinderen en jongeren. De spelkoffer Een wereld vol troost bevat verschillende verhalen die het thema verlies aankaarten, zoals een overlijden of een scheiding. Ook het spel Voor altijd biedt jongeren de kans om over verdriet, verlies en rouw na te denken en te praten, eventueel ook om hen voor te bereiden op een sterfgeval of een pijnlijk verlies. We maakten filmpjes waaruit leerkrachten kunnen kiezen. Ze zijn bedoeld om achteraf een gesprek mogelijk te maken. Omdat het zware onderwerpen zijn, lassen we ook een speels intermezzo in. Daarbij staan herinneringen centraal, zegt Silke Wouters van C.I.S., het Centrum voor Informatieve Spelen. Deze organisatie begeleidt groepen en ontwerpt spellen rond tal van onderwerpen. Een spel is een geschikte methodiek om informatie over te brengen, om te sensibiliseren en om ervaringen uit te wisselen. Een spel is motiverend en wekt de aandacht van de deelnemers.. Verder in dit dossier: De rol van een begrafenisondernemer pag 3 Omgaan met verlies op school pag 5 Wat na een onverwacht overlijden? pag 7 Commerciële bijlage, valt niet onder de verantwoordelijkheid van de redactie - EDITIE WEST-VLAANDEREN

2 2 Allerheiligenbijlage Woensdag 30 oktober 2013 Staan voor u klaar Timmerman bvba u i t v a a r t c e n t r u m c e r e m o n i e b e d r i j f R o U W c e n t R U m - f U n e R a R I U m DepooRteR 9 Izegem 9 BURg. VanDenBogaeRDelaan Izegem tel fax AULA VOOR ALLE AFSCHEIDSPLECHTIGHEDEN Loppem I Sint-Michiels I Oostkamp w w w. t i m m e r m a n b v b a. b e steeds bereikbaar 050/ Rouwcentrum Depoorter heeft meer dan 50 jaar ervaring. We zijn gekend voor onze correcte afspraken en scherpe prijzen. In het rouwcentrum met aula heerst een rustige sfeer waar U persoonlijk ontvangen wordt, dit zowel tijdens de openingsuren of na afspraak. We begeleiden mensen naar een waardig afscheid... Rouwcentrum Jim RAES Uitvaartzorg voor mensen... door mensen... Slachtersstraat 23 - Oostende tel: 059 / gsm: 0474 / Begrafenissen Geers Kortrijk & Kuurne Tel Wellingstraat 113, 8730 Beernem Beernemstraat 59, 8750 Wingene T paul.deruddere@telenet.be

3 Allerheiligenbijlage Woensdag 30 oktober De rol van een begrafenisondernemer Begrafenisondernemers hebben de taak om alle praktische aspecten te organiseren. Daarbij houden ze ook rekening met het verdriet van de nabestaanden. INGIMAGE Als uitvaartondernemer staan we de nabestaanden bij met raad en daad, zegt Johan Dexters, voorzitter van de Nationale Federatie voor Begrafenisondernemers. We gaan na welke praktische wensen de nabestaanden hebben en organiseren alles zodat de uitvaart perfect verloopt. Ook zorgen we voor psychologische begeleiding. Inlevingsvermogen is bij rouwverwerking heel belangrijk. Er zijn ook steeds meer nieuw samengestelde gezinnen en dat kan bepaalde gevoeligheden met zich meebrengen. Ook daar hebben we oog voor. Een andere evolutie is dat we meer belang hechten aan een persoonlijke invulling. Bij niet-kerkelijke uitvaarten kan men het verloop van de plechtigheid zelf in handen nemen. Sommige mensen opteren voor een algemene dienst, anderen willen een grote persoonlijke inbreng en schrijven teksten of kiezen muziek, aldus Johan Dexters. Bepaalde religies hebben hun eigen aanpak. Bij joodse overlijdens doet de familie doorgaans een beroep op een joodse begrafenisondernemer. De meesten worden in Nederland begraven waar joden een eigen begraafplaats hebben. Moslims hebben ook eigen rituelen. De generaties die in België zijn geboren en opgegroeid, worden meer en meer hier begraven. In de grootsteden is er vaak een aparte zone voor hen. Ik zou het fijn vinden als iedereen broederlijk naast elkaar kan begraven worden. Begrafenisondernemers krijgen zowat dagelijks met sterfgevallen te maken. Hoe gaan zij daar mee om? We proberen dat een bepaalde plaats te geven en er afstand van te nemen. Als de familie heel emotioneel reageert, blijven we daar niet ongevoelig voor. Maar we benaderen het op een professionele manier. De job zorgt wel voor een andere kijk op het leven. Dat is al zo kort, waarom zou je dan een ander pijn doen of iets in de weg leggen? We realiseren ons ook dat we van de mooie momenten moeten genieten, hoe klein ze ook soms zijn, aldus Johan Dexters Percentage crematies 20,00% ten 27,80% opzichte 34,10% van het aantal 35,60% overlijdens 37,50% (i) 38,80% Cremeren of begraven? 2012 Bij een overlijden moeten de nabestaanden contact opnemen met een uitvaartondernemer. Soms gaf de overleden persoon via een wilsbeschikking voor zijn dood te kennen hoe hij zijn uitvaart zag. Daarmee moet u uiteraard rekening houden. Indien er geen afspraken zijn, dan kunt u over veel praktische zaken zelf beslissen, zoals het opbaren van het lichaam, gedenkkaartjes, bloemen enzovoort. Een belangrijke keuze is ook cremeren of begraven. De teraardebestelling is al heel oud. In België organiseert de gemeente dat en heeft iedereen recht op een gratis graf, weliswaar kiest en betaalt u zelf de gedenksteen en de kist. U betaalt wel een vergoeding als u opteert voor het gebruiksrecht van een stuk grond waar meerdere familieleden samen kunnen liggen. Dat is ook zo voor een grafkelder. De tarieven hangen af van de gemeente waar u woont. Als u de voorkeur geeft aan crematie, heeft u enkele mogelijkheden voor de as. U kunt de urn met de as begraven of in een nis van het columbarium bijzetten. Het verstrooien van de as kan op zee of op een begraafplaats. Het kan ook op een andere locatie, zoals op een eigendom van de overledene. Indien het terrein aan iemand anders toebehoort, moet die zijn toestemming geven. Meerwaarde Een crematie heeft enkele pluspunten. U kunt langer nadenken over wat u met de as gaat doen. Als u die thuis bewaart, is op elk ogenblik een herdenkingsmoment mogelijk. Een graf wordt meestal niet zo vaak bezocht, zeker wanneer het overlijden al enkele jaren geleden is. Maar bij een teraardebestelling kunt u de kist eventueel zelf naar het graf dragen, wat kan helpen bij het afscheid nemen en vaak ook als een laatste blijk van eer wordt aangevoeld. Ook het verzorgen van het graf kan helpen bij de rouwverwerking ,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% Evolutie crematies in België. Deze tabel laat zien dat in % van de overledenen werd gecremeerd, in 2012 was dit 49,9 procent. Percentage opzichte va overlijdens Begrafenissen en Crematies Dries en Tim CASTELEYN - DE GRIM Torhoutsesteenweg OOSTENDE info@uitvaart-oostende.be OOSTENDE EN OMSTREKEN BEGRAFENISSEN CREMATIES ROUWCENTRUM CASTELEYN DE GRIM

4 4 Allerheiligenbijlage Woensdag 30 oktober 2013 Staan voor u klaar Uitvaartverzorgingen Dezutter BVBA Langestraat Nieuwpoort 058/ Zeelaan Koksijde Kerkstraat Middelkerke 059/ BEGRAFENISSEN LOGGHE LOGGH Esenstraat Esenstraat 64 A 64 A 8610 Kortemark 8610 Kortemark T T F F ROUWCENTRUM LOGGHE LOGGH Engelstraat Engelstraat Ichtegem 8480 Ichtegem T T F F UITVAARTZORG De Boever Drijoel Uitvaartzorg de Boever Kouter 56, 9800 Deinze Tel Fax info@uitvaartzorgdeboever.be info@logghe-geert.be Wij zijn 24 uur per dag te bereiken, om u bij te staan wanneer dit het meest van ons verwacht wordt. UITVAARTCENTRUM DEMUYS Funerarium, Aula, Winkel (steeds bereikbaar ) Hun Hun levensverhaal levensverhaal... voor eeuwig Duinkerkestraat Poperinge Online herdenkingspagina s met rouwregisters op Online herdenkingspagina s met rouwregisters op AFLWB00A Alle diensten mogelijk in onze eigentijdse aula Wij zijn 7/7 dagen bereikbaar Bruggestraat 112, 8480 Eernegem Steenstraat 1, 8211 Aartrijke

5 Allerheiligenbijlage Woensdag 30 oktober Omgaan met verlies op school Wanneer er een kind uit de klas overlijdt, is dat vaak een schok voor de andere leerlingen. Zeker als het onverwacht gebeurt. De leerkracht heeft een belangrijke taak om de kinderen te helpen hiermee om te gaan. Bij het overlijden van een leerling is het essentieel de klasgenootjes goed op te vangen. De leerkracht kent de groep goed en heeft vaak de taak om dit pijnlijke nieuws mee te delen. Het is belangrijk om goed af te wegen op welke manier hij dit doet. Cruciaal is dat hij de ware toedracht vertelt en dit op een heel duidelijke en serene manier doet. Wellicht zullen er vragen komen, ook hierop is een eerlijk antwoord nodig. Dat kan bijvoorbeeld ook zijn dat de leerkracht met gelijkaardige vragen kampt, maar op zoek wil gaan naar informatie om meer duiding te kunnen geven. De informatie moet aangepast zijn aan de leeftijd van de kinderen. Jonge kleuters kunnen zich niet altijd goed realiseren wat doodgaan precies betekent. Ze voelen dat er iets mis is, maar kunnen het niet goed vatten. Voor hen is nooit meer terugzien heel moeilijk te begrijpen. Als er kinderen met een andere culturele achtergrond zijn, is het belangrijk dat de leerkracht nagaat hoe daar over doodgaan gedacht wordt en welke afscheidsrituelen voor hen een rol spelen. Gevoelens Leerlingen kunnen angst voelen, misschien omdat ze vrezen dat het hen ook zal overkomen. Of omdat ze de omstandigheden niet goed begrijpen. En er zijn ook de gevoelens van verdriet en gemis. Dat kunnen ze op heel verschillende manieren uiten, zoals een spel, een tekening, een verhaal. Er zijn verschillende kinderboeken die hierop inspelen. Het voorlezen van een verhaal of het samen lezen, is vaak een goede aanleiding om gevoelens en vragen bespreekbaar te maken. Geef ook aandacht aan leerlingen die heel stilletjes reageren. Ook zij hebben veel nood aan betrokkenheid en dan is een persoonlijk gesprekje achteraf soms echt wel zinvol. Vraag terloops even wat ze ervan vonden en benadruk dat u er voor openstaat om ook op een ander moment met hen te praten. Als het overlijden het gevolg is van een ziekte, kan de leerkracht de kinderen hierop voorbereiden door uit te leggen wat er aan de hand is en hoe de ziekte wellicht zal evolueren. Als het mogelijk is, dan geeft het klasgenootjes vaak een goed gevoel afscheid Stappenplan te kunnen nemen. Maar laat hen hierin de vrije keuze. Ook kan de leerkracht nagaan of het bijwonen aan de afscheidsdienst wenselijk is. Zo merken de kinderen dat ze niet alleen staan met het gemis en het verdriet. Herinnering Bespreek ook het verwijderen van het tafeltje en de spullen van het overleden kind met de klas. Een plekje voor mooie herinneringen kan heel troostend zijn. Haal de Het magazine Klasse-Leerkrachten maakte een dossier over verdriet en rouw. Daarin is ook een stappenplan opgenomen. Het is een praktische leidraad voor de directie en leerkrachten die met een overlijden worden geconfronteerd. 1. Eerste opvang: wie vangt de persoon op die het bericht van een overlijden brengt? 2. Crisisteam: wijs een eindverantwoordelijke aan. Ook de directeur en klastitularis moeten in het crisisteam aanwezig zijn. 3. Slechtnieuwsgesprek: bereid het goed voor en zorg voor voldoende begeleiding van de leerlingen. Het vaste lesrooster kan wel even wachten. 4. Lokaal: is er een ruimte om kinderen die het moeilijk hebben, op te vangen? Wie doet dit? 5. Contact met de familie: is een huisbezoek wenselijk? 6. Informatie aan de andere ouders: belangrijk is dat ook zij weten wat er gebeurde. 7. Overlijden tijdens de vakantie: wat doet de school minimaal, hoe de klas opvangen na de vakantie? 8. Evaluatiemomenten: bekijk regelmatig hoe alles verloopt en aarzel niet bij te sturen. plaats waar de leerling zat, niet onmiddellijk weg. Die kan immers een rol spelen in het rouwproces. Leerlingen zullen vaak ook zelf suggesties aanreiken om hun klasgenootje te herdenken. Sta daar zeker voor open en overleg met hen over wat mogelijk is. Let er ook op dat er in de andere klassen vriendjes of familieleden kunnen zitten, ook daar is opvang nodig. Een leerkracht mag uiteraard ook aangeven dat hij zelf verdriet heeft. Als de begeleiding van de klas te belastend is, moet dat in het schoolteam bespreekbaar zijn. Een vertrouwenspersoon of andere ouders kunnen een extra begeleidende rol spelen. Zo komt het er ook op aan de ouders van alle klasgenootjes te verwittigen en eventueel tips te geven of mee te delen wanneer het schoolteam bereikbaar is voor verdere vragen. Werken met boeken Een verhaal kan kinderen helpen om bepaalde gevoelens en situaties te verhelderen. Er zijn veel boeken met rouw en dood als thema. Let erop dat het verhaal en de tekst bij de leeftijd van de kinderen passen. Het probleem moet duidelijk aan bod komen, maar mag niet verbloemd of integendeel als loodzwaar worden voorgesteld. Prima is als er ook factoren als hoop en vertrouwen aan bod komen. Een fijn plekje in de hemel, Brigitte Minne en Debbie Lavreys, prentenboek voor kinderen vanaf 5 jaar. Wolf is dol op zijn oma. Hij wil dat ze het altijd naar haar zin heeft. Ook later, als ze in de hemel is. Mama zegt dat alle dode mensen en dieren naar de hemel gaan. Wat zal het daar druk zijn, denkt Wolf. Oma houdt niet van drukte. En hoe weet God wat oma leuk vindt? Wolf tekent oma s favoriete plekje in de hemel, met een luie stoel, een boom vol vogels en een kom frambozen. Hij bindt de tekening aan een ballon en laat die naar de hemel vliegen... Kleine Pieter deed open, Paul Verrept en Randall Casaer, prentenboek voor kinderen vanaf 8 jaar. De dood klopte aan. Kleine Pieter deed open. Papa die riep nog van dicht met die deur. Maar de dood had zijn knook er al tussen gestoken. Kleine Pieter ging mee met de dood. We liepen hem nog achterna, maar het was al te laat. Dan hebben we Kleine Pieter begraven. We hebben gekke snoeten getrokken, om hem aan het lachen te brengen. We hebben zijn foto op tafel gezet. We dachten veel aan Kleine Pieter en aan de dood die hem had meegenomen. Sarah, Brigitte Minne, leesboek voor tieners vanaf 12 jaar. Veel geluk met je lijk! Niets dan goeds over de doden! Maar ik kan onmogelijk opboksen tegen een engel want ík ben maar een mens! Een gekwetste Lily schreeuwt haar frustraties uit. Haar vriend Karel kan zijn grote jeugdliefde, die aan kanker overleed, niet loslaten. Sarah staat levensgroot tussen Lily en Karel in. Ook de moeder van Karel beseft dat haar zoon in het verleden gevangen zit en zoekt raad in zelfhulpboeken. Maar uiteindelijk is het Karel zelf die met zichzelf en het verleden in het reine moet komen. Balthazar, de eenzaamste ezel ooit, Inge Misschaert en Marieke Coenen, prentenboek voor kinderen vanaf 5 jaar. Balthazar, ooit moet ik gaan zei moeder Ezel. Balthazar maakt zich echter weinig zorgen tot het op een dag zover is. Moeder Ezel is er niet meer. Is dit nu ooit? vraagt Balthazar zich af. Verdrietig gaat hij op zoek naar het antwoord. Hij beseft echter niet dat een paar goede vrienden zijn doen en laten volgen en altijd voor hem klaar staan. Een plek naast de sla, Aag Vernelen en Debbie Lavreys, boek voor beginnende lezers vanaf 6 jaar. Fien werkt graag met haar mama in de moestuin. Papa is enkele jaren geleden erg plots gestorven. Opeens vliegt een merel tegen het raam aan. Het beestje is gekwetst, er loopt wat bloed uit zijn bek. Fien stopt de vogel in een schoendoos en verzorgt hem zo goed als ze kan. Toch sterft de merel. Ging het ook zo bij papa? vraagt Fien aan mama... Kinderen helpen bij verlies, Manu Keirse. Uitgeverij Terra Lannoo Wat als het diepste verdriet kinderen treft? Dit is een wegwijzer bij het omgaan met rouw en verdriet bij kinderen. Het is een gids voor ouders, leerkrachten en begeleiders van kinderen. Het boek is van de auteur van meerdere best- en longsellers over het thema rouwen, zoals Helpen bij verlies en verdriet en Vingerafdruk van verdriet. Van deze boeken werden tienduizenden exemplaren verkocht.

6 6 Allerheiligenbijlage Woensdag 30 oktober 2013 Staan voor u klaar

7 Allerheiligenbijlage Woensdag 30 oktober Vier praktische tips bij overlijden INGIMAGE Legaten voor het goede doel Bij een nalatenschap kunt u ook denken aan een goed doel. Dit kunt u bij leven doen of via een legaat. Een professionele begeleiding vindt u onder meer bij de Koning Boudewijnstichting. Deze organisatie steunt tal van projecten. Met een handgift kunt u bijvoorbeeld meubelen of andere waardevolle zaken doorgeven. Ook is een schenking doen via een schenkingsacte of een notarisacte mogelijk. Voorts kunt u via een testament een deel van uw vermogen of uw hele vermogen overlaten en ook bepalen hoe de Koning Boudewijnstichting dat moet besteden. Dat gebeurt dikwijls via het oprichten van een filantropiefonds met een specifiek goed doel. Indien u natuurlijk architecturaal of cultureel erfgoed wil overmaken, kan dat ook. De Koning Boudewijnstichting hecht veel belang aan transparantie. Voor meer inlichtingen raadpleegt u ofwel een notaris of advocaat. Ook de Koning Boudewijnstichting en het Centrum voor Filantropie hebben experts die u vrijblijvend informatie kunnen bezorgen. Wat na een onverwacht overlijden? Een overlijden is vaak een heel ingrijpende ervaring. Het is niet altijd vanzelfsprekend om te weten wat u nu eerst moet doen. De omstandigheden spelen ook een rol. Overlijden thuis: Bel zo snel mogelijk uw huisarts of een dokter van wacht. Die zal de nodige vaststellingen doen. Ook neemt u het beste met een begrafenisnemer contact op. Die kan u verder helpen met het overbrengen van het lichaam naar een funerarium. De nabestaanden kunnen daar het lichaam een laatste groet brengen. Overlijden in een rusthuis of ziekenhuis: Soms krijgt u tips over een bepaalde uitvaartondernemer, maar u beslist zelf en mag volledig vrij kiezen. Overlijden op de openbare weg: De politie zal vragen het lichaam naar een mortuarium of rouwcentrum over te brengen. Overlijden in het buitenland: U hebt een officiële overlijdensacte nodig. Die stelt in principe de buitenlandse overheid op, maar indien niet, dan kunt u bij de Belgische vertegenwoordiging terecht (ambassade, consulaat). Soms is een legalisering van het document nodig. Vraag uitleg aan de federale overheid van België over repatriëring en de eigendommen van de overleden persoon. Ook uw begrafenisondernemer of gemeentebestuur kan u hierbij wegwijs maken. Familie in het buitenland, hoe lossen we dit op? Is het aangewezen om bij een overlijden uw familie die in het buitenland is, te verwittigen? Dat is vaak een moeilijke vraag. Misschien verblijft de familie ver weg en is een terugkeer voor de begrafenis praktisch onmogelijk. Of misschien gaat het om de vakantie van hun leven waarvoor ze lang spaarden. Een pijnlijk bericht maakt dan bruusk een einde aan de pret, zeker wanneer het om naaste familie gaat. Maar er zijn ook argumenten om het nieuws toch mee te delen. Dan geeft u uw familieleden zelf de kans te beslissen of ze de vakantie stopzetten en terugkeren, indien dat mogelijk is. Wanneer dat niet haalbaar is, hebben ze de mogelijkheid om op het moment van de uitvaart een bezinningsmoment te organiseren. Of ze kunnen een foto, tekst of muziek doorsturen voor de uitvaart zodat ze er toch een stukje bij zijn. Wanneer u de familie niet verwittigt, bestaat de kans dat ze zich achteraf schuldig voelen of misschien ook wel kwaadheid voelen omdat ze het niet wisten. Ook begrafenisondernemers hebben de mogelijkheid om een uitvaart te filmen en die via hun website aan de nabestaanden te laten zien. Dat betekent dus dat familieleden die in het buitenland verblijven, de begrafenis kunnen bekijken. Uiteraard is hiervoor de toestemming van de familie nodig. Een opname is ook zinvol wanneer een overlijden in een vakantieperiode valt en veel nabestaanden en vrienden op reis zijn. Erfenis verwerven of verwerpen? Het verwerven van een erfenis is aan heel veel regels gebonden. Dat gaat ook gepaard met successierechten. Er zijn tal van constructies mogelijk. Hierover wint u best het advies in van een notaris of juridisch expert. Zo kan het heel zinvol zijn om al een deel van de erfenis bij leven te bestemmen. In principe gaan ook de schulden van de overleden persoon naar de erfgenamen. Maar die kunnen ook afzien van de erfenis en dus ook de schulden. Soms ziet men om emotionele redenen af van de nalatenschap. Daarvoor gaat u langs bij de burgerlijke griffie van de rechtbank van Eerste Aanleg waar de overleden persoon woonde- of via een notaris. U kunt dit persoonlijk doen of bij volmacht. C O L O F O N Verantwoordelijk uitgever: Frans De Boeck Account Manager: Christel Raps Product & Sales Management: Valérie Frippiat Redactie: Hilde Pauwels Vormgeving: Danny Thienpondt Productie: Content Connections

8 8 Allerheiligenbijlage Woensdag 30 oktober 2013 Staan voor u klaar maakt deel uit van DELA maakt deel uit van DELA u/24u en 7/7 dagen adres tel online condoleren persoonlijke dienstverlening respect voor uw wensen organisatie uitvaart van A tot Z bijstand voor, tijdens en na het overlijden nabestaandenzorg uitvaartverzekeringen eigen rouwdrukwerk eigen funerarium en aula Olmstraat Waregem amez@dela.be u/24u en 7/7 dagen tel online condoleren organisatie uitvaart van A tot Z bijstand voor, tijdens en na het overlijden nabestaandenzorg uitvaartverzekeringen eigen rouwdrukwerk eigen funerarium en aula Moerkerksesteenweg Sint-Kruis (Brugge) Generaal Lemanlaan Assebroek Kardinaal Cardijnstraat Sint-Andries (Brugge) Natiënlaan Knokke-Heist bleyaert@dela.be Overledenen online herdenken op inmemoriam.be De website waar je overledenen kan herdenken, wordt met gemiddeld bezoeken per week enorm goed bezocht. Dagelijks zijn er meer dan verschillende bezoekers die op inmemoriam.be de overlijdensberichten uit hun regio consulteren. Net omdat inmemoriam.be op het vlak van overlijdensberichtgeving een mooie dekking heeft door de samenwerking met de kranten van Corelio en Concentra, leidt dit vaak tot vele rouwbetuigingen in de persoonlijke rouwregisters van de overledenen. Per week worden er meer dan steunbetuigingen via de site geplaatst, en daar halen betrokkenen en vooral ook de achtergebleven familie een enorme steun uit. Allerheiligen In de periode rond Allerheiligen zijn er steeds extra bezoeken door mensen die ter gedachtenis een bloem of een tekst achterlaten in het rouwregister. Door deze ook te delen via de bestaande kanalen van sociale media, zoals facebook en twitter, zijn er steeds meerdere nabestaanden die even zullen terugdenken aan de overledene. En daar draait het ten slotte om: de herinnering levend houden. De herinnering levend houden Inmemoriam.be is een herdenkingssite waar je uiting kan geven aan het verdriet en je troost kan vinden in de berichten en reacties van anderen. Om het levensverhaal van de dierbare compleet te maken, kan je ook teksten, foto s en video s plaatsen bij het overlijdensbericht. Een herdenkingspagina kan je zelf online aanmaken en verder beheren, waardoor je de herinnering levend houdt. Meer dan online overlijdensberichten meer dan condoleances per week Meer dan bezoekers per dag Is er leven na de dood? Geen idee, maar er zijn wel facturen. Wist u dat een gewone uitvaart vandaag al vlug zo n euro kost? En zoals met bijna alles in het leven, zal het niet goedkoper worden in de toekomst. We hopen dat u nog lang leeft. Maar we hopen ook dat u nu al even stilstaat bij uw afscheid later. Niet alleen bij de kosten, trouwens. Ook bij de praktische zorgen. Denk maar aan alle paperassen bij bank, notaris, overheid,... En dat in een emotioneel zware periode voor uw familie. Kies vandaag nog voor een Uitvaartzorgplan van DELA. En bespaar uw nabestaanden de kosten en praktische zorgen van uw uitvaart. Ze zullen u daar later zeer dankbaar voor zijn. U kunt al instappen vanaf 10 euro per maand. Doe de berekening op dela.be of bel voor elkaar