Slimme gemeenten kopen klimaatvriendelijk
|
|
- Christel Aalderink
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Slimme gemeenten kopen VERENIGING KLIMAATVERBOND NEDERLAND
2 = slim inkopen Klimaatverandering en de gevolgen voor uw gemeente biedt uw gemeente volop kansen om energie en dus geld te besparen. En uiteraard dringt het de uitstoot van het broeikasgas CO 2 terug. Het klimaat profiteert dus ook. En niet eenmalig, maar structureel! is dus slim inkopen. Klimaatverandering kan afgeremd en uiteindelijk gestopt worden als we minder en schonere energie gebruiken. Dat kan als iedereen een steentje bijdraagt: gemeenten, huishoudens, bedrijven en overheid! Bij inkopen zijn energieverbruik en de uitstoot van broeikasgassen van producten leidend bij de selectie door de inkoper. is dus een speciale vorm van duurzaam inkopen. En het is makkelijker dan u denkt. Als u inkoopt kiest u voor een aantal concrete maatregelen die uw gemeente in een raadsperiode makkelijk kan realiseren en die zich meteen dubbel en dwars terugbetalen. Het zijn bovendien maatregelen die u zelf in de hand heeft en zonder tussenkomst van andere organisaties kunt treffen, zoals: inkopen van groene elektriciteit energiebesparing door energiezuinige kantoorapparatuur, kantoorverlichting en superzuinige openbare verlichting besparen van gas door isolatie, optimalisatie van regelingen en vervanging van CV-installaties. Klimaatverandering is voor uw gemeente bij uitstek een onderwerp om burgers en bedrijfsleven bij te betrekken. Door in te kopen kunt u bedrijven prikkelen tot innovatieve ontwikkelingen. Integraal klimaatbeleid spaart kosten en levert een betere omgeving voor wonen, werken, ontspanning en de natuur. Uw gemeente kan zich hier positief mee profileren. Het kabinet heeft met steun van de Tweede Kamer duurzaam inkopen tot een van de prioriteiten voor de overheid benoemd. Het is gewoon een kwestie van doen en vaak niet zo moeilijk als wel wordt gedacht, aldus Staatssecretaris Van Geel van VROM. Reeds in 2010 moeten alle Rijksinkopen duurzaam zijn en bij voorkeur de helft van die van lagere overheden. We dagen u uit om deze doelstelling over te nemen en een motie voor Klimaatvriendelijk inkopen aan de gemeenteraad voor te leggen! Benieuwd hoeveel uw gemeente bijdraagt aan klimaatverandering? De Klimaatkaart ( laat zien hoeveel broeikasgassen elke gemeente uitstoot en wat ze doen om klimaatverandering tegen te gaan. Het is een benchmark een graadmeter die Milieudefensie heeft ontwikkeld om de klimaatbeleidsprestaties van gemeenten te vergelijken. Gemeenten kunnen een score tussen 0-24 behalen. Hoe hoger de score, hoe beter uw klimaatbeleid. Uitstoot CO 2 Totaal Nederland Gemeenten (alleen door eigen gas- en elektriciteitsverbruik) verwarming van kantoren 43% openbare verlichting 21% Afspraak Kyoto-Protocol: jaarlijkse vermindering uitstoot waarvan in Nederland te realiseren 175 Mton 1,5 Mton kantoorverlichting 15% kantoorapparatuur 13% 50 Mton 17 Mton De gevolgen van klimaatverandering zullen in alle gemeenten in Nederland zichtbaar zijn. Doordat de zeespiegel stijgt, er vaker hoosbuien voorkomen en de rivieren meer water afvoeren, krijgt Nederland natte voeten. Uw gemeente wordt geconfronteerd met ondermeer wateroverlast (o.a. door neerslag), veranderende vraag naar gezondheidszorg (toename van ziekte van Lyme, hittestress bij ouderen en astma) en mogelijk problemen met de elektriciteitsvoorziening in de zomer door koelwatergebrek. Een verhoging van de gemiddelde temperatuur in Nederland met twee graden is ondertussen al zeer hoogstwaarschijnlijk. Reden genoeg voor gemeenten om maatregelen te treffen op het terrein van stedenbouw, waterbeheer en gezondheidszorg.
3 1 2 Zeven goede redenen voor uw gemeente om in te kopen is concreet, tastbaar en levert op de korte termijn veel klimaatwinst op. Maar er zijn nog veel meer goede redenen voor uw gemeente om voor inkopen te kiezen. Tot 45 procent stroom besparen Met energiebesparingsmaatregelen voor verlichting en kantoorapparatuur kan uw gemeente 10 tot 45 procent elektriciteit besparen. De meeste winst levert de aanschaf van efficiëntere kantoorapparatuur (zoals computers) en verlichting in eigen kantoorgebouwen op. Bovendien bespaart u zo ook flink op de onderhoudskosten. Want energiezuinige verlichting hoeft veel minder vaak vervangen te worden. Ook FSC-hout is Een kwart van de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd is te wijten aan het kappen van het tropisch regenwoud. Door als gemeente duurzaam geproduceerd hout met het FSC-keurmerk in te kopen, draagt u extra bij aan het terugdringen van de CO 2 -uitstoot in de wereld. Uw gasrekening 30 procent lager U kunt op drie manieren 30 procent besparen op uw gasverbruik: beter isoleren van dak en gevel van gemeentelijke gebouwen, regelingen optimaliseren en efficiëntere installaties gebruiken (ketel vervangen). Dit zijn toepasbare, conventionele maatregelen die u tijdens het reguliere onderhoud en over meerdere jaren verspreid kunt uitvoeren. Door groene stroom CO 2 -uitstoot tot nul gereduceerd Als u na alle besparingsmaatregelen de resterende elektriciteit groen inkoopt, dan vermindert de uitstoot van CO 2 door elektriciteitsgebruik van uw gemeente tot 0!! Een financieel aantrekkelijk alternatief voor het inkopen van groene stroom is de (gezamenlijke) inkoop van groencertificaten door uw gemeente. Een klimaatneutrale gemeente is haalbaar! is makkelijk in een raadsperiode te implementeren en voorkomt 80 procent van de uitstoot van CO 2 van uw gemeente! Een klimaatneutrale gemeente is dus haalbaar! Marktkracht gemeenten breekt e markt open Gemeenten besteden jaarlijks voor 16 miljard euro aan goederen. Door te kiezen voor innovatieve e producten krijgt deze markt een enorme stimulans. Energiezuinige producten zullen hierdoor goedkoper worden, zodat ook consumenten kunnen kopen. Het Nederlandse bedrijfsleven dat deze markt grotendeels beheerst en de technologische innovatie krijgen hierdoor een grote impuls. Klimaatvriendelijk inkopen in de praktijk Deze pioniers laten zien dat het mogelijk is om een doorbraak te forceren en startende gemeenten kunnen veel van hen leren. Ede plaatst verlichting van de toekomst De gemeente Ede zoekt voortdurend naar nieuwe oplossingen voor nog beter licht en lagere onderhoudskosten. Ede gebruikt als eerste in de wereld LED-verlichting in de openbare ruimte. Naast lichtmasten past Ede ook LED-verlichting op zonneenergie toe bij vluchtheuvels en in trottoirbanden van een belangrijke ontsluitingsweg. Detectielussen in de weg zorgen ervoor dat de lampen vanuit een dimstand naar een hoger vermogen gaan zodra een auto nadert. Daarna gaan de lampen terug naar de dimstand. Goede voorbeeld geven aan bedrijven, burgers en andere gemeenten Door in te kopen geeft uw gemeente het goede voorbeeld én draagt ze tegelijkertijd bij aan de oplossing van het klimaatprobleem. U kunt burgers en bedrijven laten zien dat het mogelijk is om minder en schonere energie te gebruiken, zonder in te leveren op kwaliteit of comfort. Uw gemeente heeft een duidelijke voorbeeldfunctie met de gemeentelijke gebouwen en voorzieningen als uithangbord. Een groot aantal gemeenten voert al een actief klimaatbeleid. Er zijn zelfs een aantal gemeenten, zoals Delft en Apeldoorn, die op eigen initiatief een lange termijn strategie hebben ontwikkeld om een klimaatneutrale gemeente te worden. 7
4 De Menukaart Klimaat is een hulpmiddel voor gemeentelijk klimaatbeleid. De Menukaart biedt een inventarisatie van maatregelen die uw gemeente op energiegebied kan nemen, zoals groene stroom, energieprestatiecoëfficient (EPC), energiezorgsysteem, etc. Kijk voor voorbeelden van goede projecten en de menukaart op gemeenten/ uitvoeringklimaatbeleid of Websites over inkopen gemeenten/ uitvoeringklimaatbeleid duurzaaminkopen Energiebesparing in gebouwen in Dordrecht Gemeente Dordrecht beschikt over een energiebeheerssysteem op afstand. Daarmee worden de CV-installaties van zo n zeventig gebouwen via een modem in de gaten gehouden en zo nodig bijgestuurd. Het betreft scholen, sporthallen, bibliotheken en andere gemeentelijke gebouwen. Daarbij wordt de knijp- en piepmethode toegepast. De stooklijn wordt (stiekem!) stapje voor stapje lager ingesteld en de gebruikstijden stapje voor stapje korter. Net zolang tot gebruikers aangeven dat het te koud wordt. Dan is het optimum bereikt. Deze investering verdient zich snel terug. Het gasverbruik is met 25 procent afgenomen en de energienota ook! Groene stroom met groencertificaten voor Apeldoorn De gemeente Apeldoorn besloot om voor groene stroom te kiezen voor haar eigen gebouwen en voorzieningen. Aandachtspunten in de keuze voor een energieleverancier waren bundeling van belangen en duidelijke afspraken over tarieven. De keuze viel op het aankopen van gewone grijze stroom, samen met een aantal buurgemeenten. Dat leverde een prijsvoordeel op. De stroom werd groen door zelf eenzelfde hoeveelheid groencertificaten te kopen. Iets dat anders door de energieleverancier zou worden gedaan, maar dan duurder is. Hier lag dus een tweede kostenverlaging. Slim en! FSC-hout voor reconstructie van park in Leeuwarden De gemeente Leeuwarden heeft bij de reconstructie van het park de Prinsentuin FSC-hout toegepast. De Prinsentuin is in 2005 gereconstrueerd volgens het originele basisontwerp van Roodbaard. De walbeschoeiing is verbeterd en over een lengte van circa 210 meter vervangen. De duurzaamheid van de gebruikte middelen staat hierbij voorop. De gemeente Leeuwarden maakt daarom gebruik van een innovatief product, de H2H-damwand. Dit is een gecombineerde damwand die bestaat uit een deel FSC-hardhout en een deel FSC-Europees vurenhout. Het FSC-keurmerk garandeert dat er voor het hout geen oerwoud of andere oerbossen gekapt zijn. Ook in andere projecten zet de gemeente in op het gebruik van FSC-hout. In bestekken neemt ze deze vereiste op en bij de aanbestedingen kan ze het vervolgens als selectiecriterium gebruiken. Het beleid hiervoor is in het Duurzaamheidsplan Leeuwarden vastgelegd onder het motto Ga zuinig om met mondiale voorraden. Hoe kan je inkopen? SenterNovem kan u daarbij helpen. Dit agentschap van het Ministerie van Economische Zaken bundelt kennis van innovatie, energie, klimaat, milieu en leefomgeving en heeft diverse menukaarten voor inkooppakketten samengesteld waarin rekening gehouden wordt met milieu en klimaat: Wat kan een gemeente nog meer doen? is een onderdeel van het klimaatbeleid van uw gemeente. Het Klimaatverbond en Milieudefensie hebben een tienpuntenplan voor klimaatbeleid opgesteld die een verzameling zijn van herkenbare, samenhangende en effectieve maatregelen op beleidsterreinen als klimaat in beleid, woningbouw, duurzaam inkopen, verkeer en vervoer en duurzame energie. Een eerste stap die uw gemeente kan zetten is de Kyoto doelstelling overnemen en uw beleid meetbaar maken. Daarnaast kunt u werken aan energiebesparing in de (nieuw)bouw, liefst in samenwerking met woningcorporaties, zorgen voor schoon openbaar vervoer en meer duurzame energie. Meer informatie op In deze brochure hebben Milieudefensie en het Klimaatverbond diverse e inkoopmaatregelen beschreven die uw gemeente voor de eigen organisatie kan uitvoeren. Maar hoe wordt inkopen de gangbare praktijk in uw gemeente?
5 Kies voor inkopen biedt gemeenten volop kansen om energie en geld te besparen. is dus slim inkopen. Het Klimaatverbond en Milieudefensie willen met deze brochure politici en ambtenaren in gemeenten informeren over de vele voordelen en mogelijkheden van inkopen. Maak nu werk van het klimaat en kies voor inkopen! De Lokale Duurzaamheidsmeter is uitgebreid met een vragenlijst over Duurzaam Inkopen. Deze vragenlijst kan door maatschappelijke organisaties en gemeenten ingevuld worden. Uw prestaties op duurzaam inkopen worden vervolgens vergeleken met andere gemeenten. Benieuwd hoe uw gemeente het doet? Kijk dan op duurzaamheidsmeter Milieudefensie Campagne Klimaat & Energie Postbus GD Amsterdam , Klimaatverbond en Milieudefensie, Amsterdam Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door subsidie van het Ministerie van VROM. VERENIGING KLIMAATVERBOND NEDERLAND Vereniging Klimaatverbond p/a Bureau Duurzaamheid Stadhuis Apeldoorn Postbus ES Apeldoorn Ontwerp: Eric Mels, Hoorn. Drukwerk: Macula, Boskoop
Nu is het tijd voor gemeentelijk klimaatbeleid. Concrete voorstellen voor een haalbaar en effectief beleid. Onderwater. uw gemeente?
Nu is het tijd voor gemeentelijk klimaatbeleid Concrete voorstellen voor een haalbaar en effectief beleid Onderwater uw gemeente? V E R E N I G I N G K L I M A AT V E R B O N D N E D E R L A N D Kyoto
Nadere informatiePraktische tips voor klimaat en portemonnee. Klimaatsparen
Praktische s voor klimaat en portemonnee Klimaatsparen CO 2 en geld besparen De gemiddelde Nederlander stoot per jaar 12.000 kg CO 2 uit (28.000 kg CO 2 per huishouden). De meeste kilo s gaan op aan verwarming,
Nadere informatieZonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager
Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager Als facilitair manager bent u verantwoordelijk voor de huisvesting. Daarmee ook voor het energiegebruik van de huisvesting. In deze
Nadere informatieKlimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen
Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Fons Claessen sr.adviseur klimaat, energie & duurzaamheid Gemeente Nijmegen Waarom moeten we iets doen?? 1: Klimaatverandering 2: Energie en grondstoffen 3.
Nadere informatieW & M de Kuiper Holding
2 januari t/m juni 2018 2 Pagina 2 van 6 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Overzicht -emissie gegevens 3 Vergelijking met voorgaande jaren 4 3 -gerelateerd gunningsvoordeel 5 4 Doelstellingen 5 Reductiedoelstellingen
Nadere informatieRapport energiecijfers kantoren
Rapport energiecijfers kantoren Dit rapport is aangemaakt op 08/31/10 om 11:31. De website Energiecijfers van NL Energie en Klimaat levert u actuele gegevens over energieprijzen en alle aspecten van energiegebruik
Nadere informatie1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% Er is helemaal geen klimaatprobleem. Weet niet / geen mening
1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% kunnen wel even wachten met grote maatregelen 17% 1 Een beetje dringend, we kunnen nog wel even wachten met grote maatregelen,
Nadere informatie28 november 2015. Onderzoek: Klimaattop Parijs
28 november 2015 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de
Nadere informatieDuurzame systemen. Comfortabel genieten, maximale energiebesparing. Het goede gevoel, het juiste te doen. 01-10 - 2015
Duurzame systemen Comfortabel genieten, maximale energiebesparing 01-10 - 2015 Het goede gevoel, het juiste te doen. Onbezorgde luxe, duurzaam leven! Energiezuinig dankzij bodem-, lucht- en zonnewarmte
Nadere informatieDE ENERGIE[R]EVOLUTIE ACTIES HAVO/VWO
DE ACTIES HAVO/VWO ACTIES RONDE 1 NEDERLANDSE OVERHEID De overheid besluit 500 subsidie te verlenen aan 30.000 woningeigenaren die hun woning isoleren. Dit levert in totaal een afname van 5 -units uitstoot
Nadere informatieEnergie Energiebesparing en duurzame energie in Zwijndrecht
Energie Energiebesparing en duurzame energie in Zwijndrecht De gemeenten in de regio Drechtsteden werken samen aan klimaat- en energiebeleid. Ingezet wordt op energiebesparing en toename van gebruik van
Nadere informatieHoe kijkt de Nederlander tegen het aankomende klimaat- en energieakkoord aan? Nathalie Vermeij 2 mei 2018 H5285
Hoe kijkt de Nederlander tegen het aankomende klimaat- en energieakkoord aan? Nathalie Vermeij 2 mei 2018 H5285 Inhoudsopgave 1 De bekendheid met en het belang van het klimaat- en energieakkoord 5 2 Drijfveren
Nadere informatie100% groene energie. uit eigen land
100% groene energie uit eigen land Sepa green wil Nederland op een verantwoorde en transparante wijze van energie voorzien. Dit doen wij door gebruik te maken van duurzame energieopwekking van Nederlandse
Nadere informatieLijst Lammers. Papendrecht 21 januari 2013
Lijst Lammers Papendrecht 21 januari 2013 Aan de voorzitter van de gemeenteraad van de gemeente Papendrecht, de heer C.J.M. de Bruin Markt 22 3351 PB Papendrecht Betreft: gemeente Papendrecht aansluiten
Nadere informatieECO Oostermoer in oprichting
Samen sterk voor een leefbaar en duurzaam platteland ECO Oostermoer in oprichting Nieuwsbrief 18 juni 2012 Voor u ligt de eerste nieuwsbrief van ECO Oostermoer, waarin wij u nader informeren over de stand
Nadere informatieLijst Lammers. KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013. Persbericht. Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas?
Lijst Lammers KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013 Persbericht Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas? Fractie Lijst Lammers pleit voor de Zonatlas in Papendrecht en vraagt
Nadere informatieEen comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning
Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning Bent u voorbereid op de toekomst? Een toekomst zónder gas? AM ontwikkelt in Park Centraal comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woningen. Deze
Nadere informatieKANSEN VOOR DUURZAME ENERGIE BIJ HERSTRUCTURERING VAN NAOORLOGSE WIJKEN
April 2002 ECN-RX--02-013 KANSEN VOOR DUURZAME ENERGIE BIJ HERSTRUCTURERING VAN NAOORLOGSE WIJKEN Nieuw Den Helder Centrum als praktijkvoorbeeld J.C.P. Kester E. Sjoerdsma H. van der Veen (Woningstichting
Nadere informatieEnergieverbruik gemeentelijke gebouwen
MILIEUBAROMETER: INDICATORENFICHE ENERGIE 1/2 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Milieubarometer: Energieverbruik gemeentelijke gebouwen Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Energieverbruik gemeentelijke
Nadere informatie1E SCHOOL. duurzaam gerenoveerd
1E SCHOOL duurzaam gerenoveerd DUURZAAM RENOVEREN investeren in MEERVOUDIGE OPBRENGST INHOUD PRESENTATIE 1 Niet duurzame school 2 Duurzaam bouwen & leven 3 Duurzame energie, kleinschalig opgewekt 4 Passief
Nadere informatieEnergie. 1 Conclusies. Energiebesparing en duurzame energie in de Drechtsteden
Energie Energiebesparing en duurzame energie in de Drechtsteden De gemeenten in de regio Drechtsteden werken samen aan klimaat- en energiebeleid. Ingezet wordt op energiebesparing en toename van gebruik
Nadere informatieaurostepplus zonneboiler Duurzaam warmwatercomfort
aurostepplus zonneboiler Duurzaam warmwatercomfort aurostepplus Meer comfort terwijl u energie bespaart Duurzaam douchen en baden dat kan met de aurostepplus zonneboiler. De aurostepplus van Vaillant zorgt
Nadere informatieNaar een klimaatneutrale sportvereniging
Naar een klimaatneutrale sportvereniging Leidraad voor het maken van een eigen projectplan of Plan van Aanpak Inleiding Steeds meer sportverenigingen met een eigen accommodatie komen in actie om energie
Nadere informatieEffecten Amsterdamse labelstappensubsidie t.b.v. Leerkring 27 juni rol van de bewoners bij renovatie van woningvoorraad naar energieneutraal
Effecten Amsterdamse labelstappensubsidie t.b.v. Leerkring 27 juni 2018 - rol van de bewoners bij renovatie van woningvoorraad naar energieneutraal Jurriaan Kooij Inhoud presentatie Introductie van de
Nadere informatieWij informeren u graag over de mogelijkheden, tips en handige weetjes op het gebeid van duurzaamheid en vooral wat ook zelf kunt doen.
Investeren in duurzaamheid In de samenleving is er steeds meer aandacht voor duurzaamheid en energiebesparing. We gaan de komende jaren actief inzetten op duurzaam beheren. Energiezuinig wonen. Niet alleen
Nadere informatieCO2-Reductieplan. Klaver Infratechniek B.V. Techniek voor en door de mens. Versie 1.1 28 november 2011
CO2-Reductieplan Klaver Infratechniek B.V. Versie 1.1 28 november 2011 Techniek voor en door de mens Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 Energie en CO2 Reductie scope 1... 4 1.1 Wagenpark en brandstof... 4
Nadere informatieEen 10 puntenplan gemeenten die echt iets aan het klimaatprobleem willen doen
Een 10 puntenplan voor gemeenten die echt iets aan het klimaatprobleem willen doen Doet uw gemeente voldoende aan het klimaatprobleem? Iedere aanpak van het klimaatprobleem begint lokaal. Internationaal
Nadere informatieEen comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning
Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning Bent u voorbereid op de toekomst? Een toekomst zónder gas? Heijmans ontwikkelt op Forteneiland comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woningen.
Nadere informatieThuis Slim Advies. Haal meer winst uit energie. Zon Wind Water. Gratis tips om energie te besparen
Thuis Slim Advies Haal meer winst uit energie Zon Wind Water Gratis tips om energie te besparen Gratis tips om energie te besparen. Haal meer winst uit energie Voorwaarden van verspreiding Je mag dit E-book
Nadere informatieAdvies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling
Advies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling Een warmtepomp genereert op een efficiënte manier warmte om uw huis comfortabel te verwarmen of van warm water te voorzien. Warmtepompen hebben
Nadere informatieGemeentelijk besluit Energiebesparing bij Openbare Verlichting (OVL)
Gemeentelijk besluit Energiebesparing bij Openbare Verlichting (OVL) Inleiding De primaire functie van openbare verlichting is een bijdrage te leveren aan verkeersveiligheid en de sociale veiligheid op
Nadere informatieFietsen scoort voor een beter klimaat. www.fietsenscoort.nl
Fietsen scoort voor een beter klimaat www.fietsenscoort.nl Fietsen Scoort voor een beter klimaat Fietsen Scoort voor een beter klimaat is een landelijke campagne die het fietsen naar het werk stimuleert.
Nadere informatiehttp://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03
1 van 13 5-7-2011 17:03 Enquête Enquête beheer Ingelogd als: aqpfadmin Uitloggen Enquête sta s eken Enquête beheer > De Klimaat Enquête van het Noorden > Statistieken Algemene statistieken: Aantal respondenten
Nadere informatieEnergiemanagement 2014-2015 CO 2 -prestatie
Energiemanagement 2014-2015 CO 2 -prestatie Cable Partners B.V. Venneveld 34 4705 RR ROOSENDAAL tel. 0031 165 523 000 fax 0031 165 520 033 www.cablepartners.nl Opgesteld d.d.: Mei 2014 Revisie: 001 Opgesteld
Nadere informatieEnergie besparing en woning verbetering voor VvE s. sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter
Energie besparing en woning verbetering voor VvE s sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter Onderzoek doen en experimenteren met als doel: Mensen prettig laten wonen, leven en werken Experiment:
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan
Energiemanagement actieplan Versie 2018.1 Datum: 11-01-2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiemogelijkheden 4 2.1 Brandstof 4 2.2 Electra en warmte 4 2.3 Projecten 5 3. CO2 reductie a.d.h.v. maatregelen
Nadere informatieVerduurzamen gemeentelijk openbare verlichting
Verduurzamen gemeentelijk openbare verlichting Ridderkerk, 20 februari 2018 Inhoud Voorwoord... 3 1 Onze visie op openbare verlichting... 4 2 Onze uitgangspunten... 4 2.1 Beleid... 4 2.2 Richtlijnen openbare
Nadere informatieBespaar op energie én uw woonlasten samen met Woonpartners
ENERGIE ZUINIGER WONEN! Bespaar op energie én uw woonlasten samen met Woonpartners 1 Energiebesparingsproject Energie besparen is een zaak van iedereen. Daarom investeert Woonpartners samen met haar huurders
Nadere informatieBosch Solar Optimaal profiteren van zonne-energie
Bosch Solar Optimaal profiteren van zonne-energie 2 Bosch Solar Bosch: dat klinkt bekend én vertrouwd! Geen wonder, want miljoenen mensen over de hele wereld gebruiken de producten van Bosch. Dag in, dag
Nadere informatieWerkblad huismodule. Quintel Intelligence. Antwoordblad
Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. Dashboard onderdelen CO₂ uitstoot (ton per
Nadere informatieVoorbeeldstraat 1 in Hilversum
Voorbeeldstraat 1 in Hilversum Klantnummer 11111VA1 Contactpersoon Kasper van Heteren Energie prestatie adviseur woningen (EPA-W) Johannes Frölich E-mailadres kasper.van.heteren@maakjehuishoom.nl Datum
Nadere informatieHoofdstuk 31. Klimaatprogramma
Hoofdstuk 31. Klimaatprogramma Samenvatting Ruim zeven op de tien Leidenaren is van mening dat het klimaat de laatste tien jaar aan het veranderen is. Dit is iets minder dan vorig jaar. Qua belangrijkheid
Nadere informatieBespaar-toptips. die watt opleveren. samen@heuvelrugenergie.nl www.heuvelrugenergie.nl
Bespaar-toptips die watt opleveren samen@heuvelrugenergie.nl www.heuvelrugenergie.nl Bespaar-toptip 1 Waterbesparende douchekop (max. 8L per minuut doe de emmerproef om dit te testen) ± 90 p.j. De groenste
Nadere informatie- Effectief Klimaatbeleid -
- Effectief Klimaatbeleid - In opdracht van CE-Delft 18.0177 November 2008 Trendbox BV Inhoud Inleiding Doelstelling en onderzoeksopzet Doelgroep en steekproefverantwoording Veldwerk en rapportage Conclusies
Nadere informatiePrestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen
Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen 6 december 2011 Albert Hulshoff Ede 22 maart 2012 Prestatiecontracten - Prestatiecontracten - ESCo-eigenschappen
Nadere informatieEnergie. 1 Conclusies. Energiebesparing en duurzame energie in Alblasserdam
Energie Energiebesparing en duurzame energie in Alblasserdam De gemeenten in de regio Drechtsteden werken samen aan klimaat- en energiebeleid. Ingezet wordt op energiebesparing en toename van gebruik van
Nadere informatieVeel gebouwen worden in Nederland verwarmd door installaties die op aardgas werken. Het verbranden van aardgas veroorzaakt het broeikasgas CO2.
Veel gebouwen worden in Nederland verwarmd door installaties die op aardgas werken. Het verbranden van aardgas veroorzaakt het broeikasgas CO2. Dit artikel beschrijft hoe een prijs op CO2 invloed heeft
Nadere informatieVaillant & rendement. Technisch Project Advies
Vaillant & rendement Technisch Project Advies meer rendement van uw project? Begin bij Vaillant Technisch Project Advies tijdige inschakeling TPA Uw winst Hoe blijven we samen aan de voortdurend aangescherpte
Nadere informatieZUINIGE ENERGIE EN KPN
ZUINIGE ENERGIE EN KPN KPN start op 30 oktober 2012 met nieuwe corporate campagne Het netwerk dat geeft om Nederland. Hierbij worden relevante maatschappelijke thema s belicht. In de eerste uiting, We
Nadere informatieDatum 29 september 2011
Beleidsnotitie duurzame openbare verlichting 2011-2016 Kerngegevens Projectleider Afdeling B.I.C. Stolk Ruimte 3 Datum 29 september 2011 3 Behandeling Gemeenteraad Planstatus Casenummer Vastgesteld AB11.00502
Nadere informatieZuinig met energie. waar je thuis bent...
Zuinig met energie waar je thuis bent... Goed voor het milieu en voor uw portemonnee HEEMwonen investeert fors in energiebesparende maatregelen. Dit doen we heel bewust. Zo verlagen we de energielasten
Nadere informatieMeer wooncomfort. en minder energieverbruik door een warmtepomp. voltalimburg.nl/warmtepomp
Meer wooncomfort en minder energieverbruik door een warmtepomp voltalimburg.nl/warmtepomp Tip! Vraag subsidie aan bij de aanschaf van een warmtepomp. Het subsidiebedrag voor een warmtepomp van 5 kw is
Nadere informatieaurostep plus zonneboiler Duurzaam warmwatercomfort
Duurzaam warmwatercomfort 01.04.2011 aurostep plus Meer comfort terwijl u energie bespaart Duurzaam douchen en baden dat kan met de. De aurostep plus van Vaillant zorgt voor een krachtigere straal heerlijk
Nadere informatieDuurzaamheid: monumenten uit de schaduw. Erfgoedbeurs, gemeenten Winterswijk, Aalten en Oost- Gelre, 2 november 2015
Duurzaamheid: monumenten uit de schaduw Erfgoedbeurs, gemeenten Winterswijk, Aalten en Oost- Gelre, 2 november 2015 Begin bij het begin STAP 1 STAP 2 STAP 3 STAP 4 vermijd gebruik van energie spring zuinig
Nadere informatieWijk bij Duurstede, 16 september 2013. Betreft: Plan van aanpak duurzaamheid. Memo. Van: Wethouder Robbert Peek. Aan: Gemeenteraad Wijk bij Duurstede
Wijk bij Duurstede, 16 september 2013 Betreft: Plan van aanpak duurzaamheid. Memo Van: Wethouder Robbert Peek Aan: Gemeenteraad Wijk bij Duurstede behandeld door Jelger Takken toestelnummer 609 bijlagen
Nadere informatieEnergiebesparing. Kantoren A-01
Energiebesparing in Kantoren A-01 Meijer Energie- & Milieumanagement BV, Laan van N.O.I. 277, 2593 BS Den Haag. tel: 070-315 57 15 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze rapportage mag worden verveelvoudigd,
Nadere informatieDe 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen
De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen 1. Waarom gaan we van het aardgas af? 2 2. Wanneer moet mijn woning aardgasvrij zijn? 2 3. Wat is de rol van de gemeente? 3 4. Hoe kan ik mijn woning
Nadere informatieMening inwoners over energiebesparing en duurzame energie Omnibusonderzoek 2011. Gemeente s-hertogenbosch
Mening inwoners over energiebesparing en duurzame energie Omnibusonderzoek 2011 Gemeente s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek&Statistiek Januari 2012 Samenvatting In het Omnibusonderzoek van 2011 onder bewoners
Nadere informatieFietsen Scoort. www.fietsenscoort.nl
Fietsen Scoort www.fietsenscoort.nl Fietsen Scoort Fietsen Scoort is een landelijke campagne die het fietsen naar het werk stimuleert. Fietsen naar het werk heeft veel voordelen. Fietsen draagt bij aan
Nadere informatieVerwarm uw woning elektrisch. Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie
Verwarm uw woning elektrisch Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie Bespaar op energiekosten én het milieu De meeste woningen in Nederland gebruiken een cv-ketel op gas. Hiermee verwarmen
Nadere informatieMilieudefensie Leiderdorp Ook lokaal is nog veel te winnen
Milieudefensie Leiderdorp Ook lokaal is nog veel te winnen Aan: College van Burgemeester en Wethouders, gemeenteraad en leden cie. Ruimte, gemeente Leiderdorp Betreft: memo tav duurzaamheidagenda 2011
Nadere informatieVaillant aurostep zonneboiler Puur rendement
Vaillant aurostep zonneboiler Puur rendement Vaillant aurostep zonneboiler De winst van aurostep Weet u dat 8 minuten zon volstaan om alle mensen op de wereld één jaar van energie te voorzien? De zon levert
Nadere informatieCO 2 footprint tussenrapportage 2015 1 e half jaar
CO 2 footprint tussenrapportage 2015 1 e half jaar Naam opdrachtgever: Unipro BV Adres: Bouwstraat 18 Plaats: Haaksbergen Uitgevoerd door: Zienergie BV Adres: Dokter Stolteweg 2 Plaats Zwolle Telefoon:
Nadere informatieDuurzame. warmte in huis. Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas. Warmte van HVC comfortabel en duurzaam
Duurzame warmte in huis Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas Warmte van HVC comfortabel en duurzaam Warmte van HVC: slim, schoon en zorgeloos Een betrouwbare verwarming
Nadere informatieaurostep plus zonneboiler
aurostep plus zonneboiler Veel warm water dankzij zonne-energie 01-09 - 2015 Het goede gevoel, het juiste te doen. Meer comfort terwijl u energie bespaart Duurzaam verzekerd van veel warm water Open de
Nadere informatieWat kunnen we in Pijnacker-Nootdorp doen tegen klimaatverandering? Richard Smokers
Wat kunnen we in Pijnacker-Nootdorp doen tegen klimaatverandering? Richard Smokers Hoeveel CO 2 -reductie is nodig? doel nieuwe kabinet: in 2020 30% minder CO 2 -uitstoot dan in 1990 UN-IPCC: stabilisatie
Nadere informatiePartij voor de Dieren Gouda Tav Corina Kerkmans
Partij voor de Dieren Gouda Tav Corina Kerkmans directie/afdeling RO/afdeling RBA contactpersoon E. ten Cate telefoon 0182-588976 uw kenmerk onderwerp reactie op uw vragen over klimaatdoelstellingen Gouda
Nadere informatieHoe kan ik energie besparen? De Woningstichting helpt u!
energie besparen = woonlasten verlagen VRAGEN? Bent u geïnteresseerd in één van de mogelijkheden die in deze brochure zijn beschreven, heeft u nog vragen of wilt u meer weten over de kosten? Vul dan het
Nadere informatieWONEN IN EEN ENERGIEZUINIGE WONING: PRAKTISCHE INFORMATIE EN TIPS
WONEN IN EEN ENERGIEZUINIGE WONING: PRAKTISCHE INFORMATIE EN TIPS Wonen Zuid vindt duurzaam en energiezuinig bouwen belangrijk. Dit is beter voor ons milieu en huurders kunnen hiermee besparen op hun energierekening.
Nadere informatieKlimaat Voetafdruk Hogeschool Leiden
Hogeschool Leiden Rapportage aan Franziska Brouwer Ed van Oudheusden Peter Wiers- Climate Partners/ PWAdvies AnneMarie Calon- Work on Progress Yann Arthus Bertrand: Earth from the Air 8 juni 2010 Kunnen
Nadere informatieKenniscentrum InfoMil Energiebesparing bij een sportclub
Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu Energiebesparing bij een sportclub 23 januari 2017 Inhoudsopgave Energiebesparing bij een sportclub 3 Energiezuinige sportveldverlichting 3 Opwekken
Nadere informatieDuurzame systemen. Comfortabel genieten, maximale energiebesparing. Het goede gevoel, het juiste te doen
Duurzame systemen Comfortabel genieten, maximale energiebesparing 01-09 - 2016 Het goede gevoel, het juiste te doen. Onbezorgde luxe, duurzaam leven! Energiezuinig dankzij bodem-, lucht- en zonnewarmte
Nadere informatieCheck uw koeling en bespaar zo 1.000 per jaar
Check uw koeling en bespaar zo 1.000 per jaar Praktische checklist en reminderstickers Besparingstips voor productkoeling Let op ijsaanslag en onderneem actie Rekenvoordeel supermarkt Een supermarkt van
Nadere informatieDE ENERGIE[R]EVOLUTIE ACTIES VMBO
DE ACTIES VMBO ACTIES RONDE 1 NEDERLANDSE OVERHEID De overheid besluit 30.000 woningeigenaren die hun woning isoleren te belonen. Zij krijgen een subsidie van vijfhonderd euro. Dit levert in totaal een
Nadere informatieGroen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.
Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.
Nadere informatieAan de raad AGENDAPUNT 3. Doetinchem, 15 april 2009 ALDUS BESLOTEN 23 APRIL Klimaatplan Doetinchem
Aan de raad AGENDAPUNT 3 Doetinchem, 15 april 2009 ALDUS BESLOTEN 23 APRIL 2009 Klimaatplan Doetinchem 2009-2012 Voorstel: 1. het beleidskader klimaat vaststellen, wat inhoudt dat de gemeente inzet op
Nadere informatieDirectie Inwoners Ingekomen stuk D28 (PA 30 maart 2011) Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsontwikkeling. Datum uw brief
Ingekomen stuk D28 (PA 30 maart 2011) Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 329 29 81 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus 9105 6500
Nadere informatieOverijssel maakt werk van nieuwe energie!
Overijssel maakt werk van nieuwe energie! U wilt met uw onderneming of woningcorporatie werk maken van nieuwe energie of energiebesparing. Maar u krijgt de financiering niet (volledig) rond via een bancaire
Nadere informatieCO 2. -Ketenanalyse. Duurzaamheidsprestaties in de waardeketen. Het slimme duurzame bouwconcept. Van VolkerWessels
-Ketenanalyse Duurzaamheidsprestaties in de waardeketen Het slimme duurzame bouwconcept. Van VolkerWessels Een slimmer concept door inzicht in de keten Met PlusWonen streeft VolkerWessels naar het minimaliseren
Nadere informatieBesparen op uw maandelijkse energiekosten is uw eerste winst!
Accountants controleren over het algemeen niet de energierekening van hun cliënten op fouten! Controleert u de energierekening op fouten? Uit onderzoek van de NMa blijkt dat meer dan 20% van energierekeningen
Nadere informatieIwan. Bisschopstraat. Leeuwarden. Arjen Goodijk. Bisschopstraat 24. 8921AZ Leeuwarden
Iwan Arjen Goodijk Bisschopstraat Bisschopstraat 24 Leeuwarden 8921AZ Leeuwarden Inleiding Je hebt online de energiebespaarscan van jouw huis aangevraagd. Je wilt dus weten hoe jij kunt besparen op energiekosten.
Nadere informatieIk kan de meeste energie besparen door de volgende maatregel(en) toe te passen: 1. 2. 3.
Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. CO₂ uitstoot (ton per jaar ) Investeringen
Nadere informatieKlimaatcompensatie investeren in een schone toekomst
Klimaatcompensatie investeren in een schone toekomst Van warme douche, autorit en vliegvakantie tot het verwarmen van ons huis: alles wat we in ons dagelijks leven doen, leidt tot uitstoot van broeikasgassen.
Nadere informatieVoortgangsrapportage Carbon Footprint 1 e helft 2018
1 e helft 2018 Orona the Netherlands B.V. Pagina 2/7 Voortgangsrapportage Carbon footprint 1 e helft 2018 l versie 1.0 Verantwoording Titel : 1 e helft 2018 Revisie : 1.0 Datum : 15 februari 2019 Auteur(s)
Nadere informatieTotale uitstoot in 2010: 14.000 kiloton CO 2
Totale uitstoot in 2010: 14.000 kiloton CO 2 Industrie Welke keuzes en wat levert het op? Huidig beleid 1% besparing op gas en elektra per jaar. Totaal is dat 8 % besparing in 2020. Opbrengst: 100 kiloton.
Nadere informatieElga WINNAAR De kracht van de combinatie
Elga WINNAAR 2010 innovatieve Hybride module voor hr ketels De kracht van de combinatie E T E De Elga DE Elga steekt minder energie in de bestaande bouw Techneco ontwikkelde een oplossing die even simpel
Nadere informatieBroeikasgasemissies in Nederland,
Indicator 19 mei 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De totale uitstoot van broeikasgassen
Nadere informatieJ. Koper & Zn. Holding B.V. Handboek CO2 Prestatieladder 2 Procedures: B - Reductie
3.B.1 Doelstellingen reductie Scope 1 & Scope 2, maatregelen en Plan van Aanpak Wij hebben ons de volgende doelstellingen opgelegd: CO2 uitstoot Basisjaar 2014 Gerealiseerd 2015 Gerealiseerd 2016 Doel
Nadere informatieVan duurzaam gebouw naar duurzaam gebruik
Van duurzaam gebouw naar duurzaam gebruik Artikelen over duurzaam bouwen en renoveren buitelen over elkaar heen. Maar Nederland bouwt tegenwoordig al erg duurzaam. En het energieverbruik is al fors teruggedrongen.
Nadere informatieVentilatie in bestaande bouw Bouw, Noodzaak, Achtergronden en Eisen
Ventilatie in bestaande bouw Bouw, Noodzaak, Achtergronden en Eisen Wil de Gids Senior adviseur TNO Bouw en Ondergrond Vent Gid Guide Noodzaak Overheidsbeleid Woning voorraad Woning kwaliteit Ventilatie
Nadere informatieNieuws uit Dordrecht: Dordrecht lanceert zonatlas
L.S., Opdat bijgaande berichtgeving u allen bereikt moge hebben, Mvrgr Funs Bergmans Van: Ruud Lammers [mailto:rl@dds.nl] Verzonden: vrijdag 8 februari 2013 17:11 Aan: Bergmans, APMAF Onderwerp: contract
Nadere informatieDuurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld
Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld Duurzaamheidsmonitor 2017 De duurzaamheidsmonitor is vernieuwd. De hoeveelheid data is flink gecondenseerd en meer beeldend vormgegeven ten behoeve van de leesbaarheid.
Nadere informatieAT OSBORNE. Practice what you preach: Hoofdkantoor AT Osborne 3 jaar later. 19 september 2012. Gerhard Jacobs Directeur Huisvesting & Vastgoed
AT OSBORNE www.atosborne.nl Practice what you preach: Hoofdkantoor AT Osborne 3 jaar later Gerhard Jacobs Directeur Huisvesting & Vastgoed 19 september 2012 AT Osborne Huisvesting en Vastgoed Infrastructuur
Nadere informatieInhoudsopgave. 1. Samenvatting en conclusies. 2. Bebouwde Omgeving. 3. Bedrijven & Industrie (inclusief Utiliteitsbouw) 4.
CO 2 -monitor Haarlem 2013 De CO 2 -monitor heeft sinds 2012 heeft een andere opzet dan voorgaande jaren. Er is nu een management samenvatting waarin de grote lijnen en hoofdconclusies worden weergegeven
Nadere informatieItho Daalderop Installatieconcepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat. wonen zonder. energierekening
Itho Daalderop Installatieconcepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat wonen zonder energierekening regeltechniek Slimme installatieconcepten voor nieuwbouw en renovatie Vandaag nog beginnen
Nadere informatieIenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving
IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving 16 september 2014-15:25 Het ministerie van Infrastructuur en Milieu besteedt in 2015 9,2 miljard euro aan een gezond, duurzaam
Nadere informatieBijlage Milieujaarverslag 2017
Bijlage Milieujaarverslag 2017 Energie Over de gehele linie heeft Tergooi energie weten te besparen. De berekeningen voor het energieverbruik zijn gemaakt voor gas en groene elektriciteit. De laatste geeft
Nadere informatieFactsheet klimaatverandering
Factsheet klimaatverandering 1. Klimaatverandering - wereldwijd De aarde is sinds het eind van de negentiende eeuw opgewarmd met gemiddeld 0,9 graden (PBL, KNMI). Oorzaken van klimaatverandering - Het
Nadere informatie