Maatregelen in het ziekenhuis bij de verzorging van uw kind tijdens en na chemotherapie

Transcriptie

1 Maatregelen in het ziekenhuis bij de verzorging van uw kind tijdens en na chemotherapie

2

3 Inhoud Inleiding 3 Begrippenlijst 4 Verzorging van uw kind 7 Omgang met besmet materiaal 8 Urine en ontlasting 8 Braaksel 10 Besmet beddengoed 11 Lichamelijk contact 11 Zwangerschap 12

4

5 Inleiding In deze folder leest u adviezen over beschermende maatregelen in het ziekenhuis, wanneer uw kind chemotherapie krijgt of in de risicoperiode zit. Uit onderzoek blijkt dat chemo schadelijk kan zijn voor gezonde mensen. Vooral verpleegkundigen, die hier tijdens hun werk veel mee in aanraking komen lopen een hoger risico. Omdat u naast de verpleegkundige ook voor uw kind zorgt, is het van belang dat ook u extra beschermende maatregelen neemt tijdens de verzorging van uw kind. Zo verkleint u het besmettingsrisico met cytostatica voor de verpleegkundigen en dus op de schadelijke effecten van cytostatica. Deze maatregelen zijn anders dan de maatregelen die in de thuissituatie gelden. Zie hiervoor de folder Maatregelen thuis bij de verzorging van uw kind na chemotherapie. U zelf komt minder in aanraking met cytostatica dan een verpleegkundige, waardoor het risico voor u een stuk kleiner is. 1

6 Begrippenlijst Cytostatica Dit is de medische term voor chemokuur, geneesmiddel tegen kanker. Besmet materiaal en/of excreta Cytostatica wordt terug gevonden in het bloed, urine, ontlasting, braaksel, wondvocht, speeksel en zweet. De gezamenlijke naam voor deze lichaamsvochten is excreta. Dit noemen we in deze folder besmet materiaal. Risico Periode Niet alleen gedurende de behandeling met cytostatica, maar ook in de periode erna moet rekening gehouden worden met het voorkomen van cytostatica in de excreta. Dit noemt men de risico periode en loopt vanaf de start van de eerste cytostatica tot maximaal 7 dagen na de laatste cytostatica per kuur. Vochtbalans Voor de behandeling van uw kind is het belangrijk dat er per dag wordt opgeschreven hoeveel hij/zij drinkt en plast. Dit heet het bijhouden van een vochtbalans. Als goede controle van de vochtbalans wordt uw kind ook gewogen. Hij/zij wordt dan s ochtends gewogen op de weegschaal. Wanneer hij/zij niet aankomt, is de vochtbalans in orde. Neemt het gewicht toe, dan houdt uw kind waarschijnlijk vocht vast. Neem het gewicht af dan verliest hij/zij meer vocht. De arts zal afhankelijk van het gewicht de behandeling aanpassen. Bij de verpleegkundige kunt u navragen of er bij uw kind een vochtbalans bijgehouden moet worden. 2

7 Gele kaart Zodra uw kind start met de chemokuur tot en met de laatste dag van de risico periode hangt er op de deur van de kamer een gele kaart met deze afbeelding: Zo weet iedereen dat er volgens een bepaalde procedure gehandeld moet worden vanwege de cytostatica. Vuile dienst Dit is de ruimte op de afdeling waar alle vuile po s en urinaals naartoe gaan en waar ook schone po s en urinaals staan. Hier bevindt zich ook de blauwe risicoton met pedaalfunctie. Cytostatica waszak 3

8 Blauwe Risicoton 4

9 Verzorging van uw kind Wassen van uw kind met wegwerpwashandjes Uw kind wordt niet met water uit een waskom gewassen, omdat hierbij de kans groter is dat de verpleegkundige, u en de omgeving wordt besmet met waswater waarin sporen cytostatica zitten. In plaats van water gebruiken we wegwerp washandjes die opgewarmd worden in de magnetron. Werkwijze van het wassen gaat als volgt: Washandjes kunt u vragen aan de verpleegkundige en/of verpleegassistente. Zij maken ze ook warm. Mocht u nog doekjes op de kamer hebben mag u altijd bij de keuken vragen of zij deze voor u opwarmen. Voordat u gaat wassen legt u een opengevouwen plastic zakje klaar. U trekt blauwe wegwerphandschoenen aan. Nu kunt u beginnen met het wassen van uw kind. De wegwerp washandjes moet u na gebruik weggooien in het opengevouwen plastic zakje. Als u klaar bent met wassen trekt u uw handschoenen binnenste buiten uit en doet ze in het plastic zakje. Deze knoopt u dicht. Na het wassen van uw kind is het belangrijk dat u uw handen wast met water en zeep om eventueel restdeeltjes cytostatica op uw handen weg te spoelen. Het plastic zakje met washandjes en handschoenen gooit u (of de verpleegkundige) in de blauwe risicoton in de vuile dienst. Wassen van uw kind onder de douche Ook bij het douchen van uw kind moeten een aantal maatregelen getroffen worden. Trek een ondoorlaatbaar schort met lange mouwen aan. Deze vraagt u aan de verpleegkundige. Trek blauwe wegwerphandschoenen aan. U kunt nu uw kind helpen met wassen onder de douche. Hierbij mag u gebruik maken van gewone washandjes. Droog uw kind af met een handdoek en gooi deze in een cytostatica waszak, samen met de gebruikte washandjes. 5

10 Het schort en de handschoenen gooit u weg in een plastic zakje, die u vervolgens in de blauwe risicoton gooit. Deze is te vinden in de vuile dienst. De zak met vuile was kunt u (of de verpleegkundige) op het oranje karretje leggen die naast de deur van de vuile dienst staat. Bij de verzorging van uw kind kan een verpleegkundige of verpleegassistent u altijd helpen als u daar behoefte aan heeft. Omgang met besmet materiaal In overleg met de verpleegkundige die voor uw kind zorgt kunt u aangeven of u de urine, ontlasting en braaksel van uw kind zelf wilt opruimen of dit liever overlaat aan de verpleegkundige. U mag dit zelf beslissen, niets hoeft. U kunt er ook voor kiezen om het overdag zelf te doen en het s nachts over te dragen aan de verpleegkundige. Urine en ontlasting In dit hoofdstuk wordt onderscheid gemaakt in het zindelijke en niet zindelijke kind, maar ook een kind met en zonder vochtbalans. Het niet zindelijke kind zonder vochtbalans: Bij het verschonen van uw kind is het van belang dat u blauwe handschoenen aan hebt om het besmettingsgevaar zo klein mogelijk te maken. Zorg ervoor dat alle benodigdheden bij de hand zijn zoals luier, luierdoekjes, zalf en een open gevouwen plastic zakje. Verschoon uw kind zoals u gewend bent. Doe de vieze luier en luierdoekjes in het plastic zakje. Trek voordat u een schone luier aandoet de handschoenen binnenste buiten uit en doe deze ook in de plastic zak. Hierna kunt u de schone luier aandoen. De plastic zak knoopt u dicht. Deze plastic zak gooit u (of de verpleegkundige) in de blauwe risicoton in de vuile dienst. 6

11 Het niet zindelijke kind met vochtbalans: Bij het verschonen van uw kind is het van belang dat u blauwe handschoenen aan hebt. Zo maakt u het besmettingsgevaar zo klein mogelijk. Zorg ervoor dat alle benodigdheden klaar staan en dicht bij u in de buurt staan, zoals luier, luierdoekjes, zalf en twee open gevouwen plastic zakjes. Verschoon uw kind zoals u gewend bent. De luierdoekjes doet u in het eerste plastic zakje. De vieze luier doet u in het tweede plastic zakje. Trek voordat u een schone luier aandoet de handschoenen binnenste buiten uit en doe deze ook in de plastic zak. Hierna kunt u de schone luier aandoen. De plastic zakjes knoopt u dicht. Het plastic zakje met de vieze luier wordt gewogen en wordt door u of de verpleegkundige naar de vuile dienst gebracht. Op het aanrecht staat een weegschaal op een celstofmatje. Het zakje met de luier kunt u op het matje leggen. Op het keukenkastje boven de weegschaal hangen kaartjes met namen. Hieruit pakt u het kaartje met de naam van uw kind en legt deze op het zakje met de luier. Het wegen wordt dan gedaan door de verpleegkundige of zorghulp. Het zakje met de luierdoekjes en handschoenen gooit u (of de verpleegkundige) in de blauwe risicoton. Het zindelijke kind met vochtbalans Wanneer urine en ontlasting moet worden opgevangen voor een volledige vochtbalans is het van belang dat uw kind gebruik maakt van een po en/of urinaal. Gebruikt u een urinaal, sluit dan na het plassen het urinaal af met een wegwerphandschoen. Gebruikt u een po, sluit deze dan af met een po deksel. De po en/of urinaal mogen slechts één keer worden gebruikt. Na gebruik brengt u (of de verpleegkundige) de po en/of urinaal naar de vuile dienst. Op het aanrecht staat een weegschaal op een celstofmatje. Zet de po en/ of urinaal op het matje. Op het keukenkastje boven de weegschaal hangen kaartjes met namen. Hieruit pakt u het kaartje met de naam van uw kind en legt deze op de deksel van de po en/of op de handschoen die over het urinaal zit. De verpleegkundige of zorghulp weegt het vervolgens. 7

12 Als u de po en/of urinaal zelf heeft weggebracht, vindt u in de vuile dienst een schone po en/of urinaal die u weer mee kunt nemen naar de kamer. Deze vindt u op de planken tegenover het aanrecht. Het zindelijke kind zonder vochtbalans Uw kind mag gewoon naar het toilet. Als uw kind niet naar het toilet kan omdat het slecht ter been is of om een andere reden, dan kan uw kind gebruik maken van een po en/of urinaal. Hierbij moeten dan wel de volgende maatregelen worden getroffen: Gebruikt u hiervoor een urinaal sluit dan na het plassen het urinaal af met een wegwerphandschoen. Gebruikt u een po, sluit deze dan af met een po deksel. De po en/of urinaal mogen slecht één keer gebruikt worden. Na gebruik brengt u (of de verpleegkundige) deze naar de vuile dienst. Hier staat naast de pospoeler een rek waarin u de afgesloten en vuile po kunt zetten. Het afgesloten en vuile urinaal kunt u in het rek op de grond zetten. Als u de po en/of urinaal zelf heeft weggebracht, vindt u in de vuile dienst een schone po en/of urinaal die u weer mee kunt nemen naar de kamer. Deze vindt u op de planken tegenover het aanrecht. Braaksel Als uw kind tijdens de kuur of de risicoperiode overgeeft dan kunt u het opvangen met een kartonnen bekertje. Deze vindt u in de aanrechtkastjes op de kamer. Het vuile bekertje doet u vervolgens in een plastic zakje wat u dicht knoopt. Was uw handen hierna met water en zeep om sporen cytostatica op uw handen weg te spoelen. Bel de verpleegkundige, hij/zij weet wat er verder moet gebeuren met het braaksel. Wanneer het braaksel op het bed is gekomen dan moet het bed worden verschoond op de wijze die is beschreven bij besmet beddengoed. 8

13 Als het braaksel op de grond of ergens anders op is gekomen bel dan gerust even de verpleegkundige. Zij zal u dan verder helpen. Ruim het niet zelf op, dit vanwege cytostatica die in het braaksel zit. Besmet beddengoed Wanneer uw kind in bed ligt of slaapt, vervuilt het beddengoed met cytostatica doordat in zweet een verdunde vorm van cytostatica aanwezig is. Daarom moet het bed van uw kind an belang dat het bed elke dag verschoond wordt. Vaak komt een verpleegkundige of een verpleegassistent dit doen. Als u er voor kiest om het bed alleen of samen met een verpleegkundige / verpleegassistent op te maken dan dient u een aantal maatregelen te treffen: U trekt blauwe wegwerphandschoenen aan. U haalt het beddengoed af. Doe de vuile was in een plastic zak met een gele driehoek en een uitroepteken. Als het matras nat is geworden door besmet materiaal dan moet deze worden schoongemaakt met water en zeep en daarna droog gemaakt. Het wasgoed dat u hierbij gebruikt doet u in cytostatica waszak. U trekt de handschoenen uit, doet deze in een plastic zakje en knoopt deze dicht. Hierna wast u uw handen met water en zeep om resten cytostatica weg te spoelen. Nu kunt u het bed opmaken. Het plastic zakje met handschoenen gooit u later in de blauwe risico ton in de vuile dienst. Waszak met vuil beddengoed kunt u op het oranje karretje leggen die naast de deur van de vuile dienst staat. Lichamelijk contact U hoeft lichamelijk contact met uw kind niet te mijden! We proberen het risico op contact met cytostatica zo klein mogelijk te houden. Persoonlijke hygiëne voor u en uw kind is belangrijk om contact met cytostatica via uitscheidingsproducten te minimaliseren. Daarbij kunt u denken aan een keer per dag te douchen/in bad te gaan en goed handen te wassen na toiletbezoek. 9

14 Zwangerschap Mocht u of iemand in uw omgeving een kinderwens hebben of zwanger zijn, dan is het raadzaam bovenstaande adviezen op te volgen, aangezien de chemotherapie een negatief effect kan hebben op de zwangerschap, met name tijdens de eerste drie maanden. 10

15

16 Adres Radboudumc Amalia kinderziekenhuis Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid GA Nijmegen Polikliniek Kinderen en Jeugdigen, route 788 Postadres Radboudumc 833 Kinderen en Jeugdigen Postbus HB Nijmegen Contact Voor het maken of wijzigen van een afspraak (polibezoek of telefonisch consult) op werkdagen van en van uur Voor medisch en/of verpleegkundig inhoudelijke vragen, het aanvragen van recepten of machtigingen op werkdagen van uur: In geval van spoed, op werkdagen na uur: Radboud universitair medisch centrum