DE RECONSTRUCTIE EN ONTWIKKELING VAN HET MAISON D ARTISTE PROTOTYPE. Verslag KNAW-symposium gehouden op 22 sept 2016

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DE RECONSTRUCTIE EN ONTWIKKELING VAN HET MAISON D ARTISTE PROTOTYPE. Verslag KNAW-symposium gehouden op 22 sept 2016"

Transcriptie

1 DE RECONSTRUCTIE EN ONTWIKKELING VAN HET MAISON D ARTISTE PROTOTYPE Verslag KNAW-symposium gehouden op 22 sept 2016

2 Pagina 2 van 6 Lijst met cv s van de lezinggevers Bernard Colenbrander, fulltime hoogleraar geschiedenis en theorieonderzoek, Faculteit Bouwkunde TU Eindhoven, hardline architectuurhistoricus, en vanavond moderator Mick Eekhout, emeritus-hoogleraar productontwikkeling in de architectuur, (parttime) faculteit Bouwkunde TU Delft, verantwoordelijk voor tweedejaarstudiemodule Productie & Uitvoering ; trekker van het -project, redacteur van het boek en vanavond als KNAW-lid gastheer Joris Braat, in tweedejaarsstudent bouwkunde; heeft het initiatief genomen om de geometrie van het Maison d Artiste vanuit zwart-witfoto s met behulp van geodesiemethodieken te reconstrueren tot een digitaal model. Is inmiddels gevestigd als zelfstandig architect in Athene. Monique Suttorp, kunstenares, galeriehoudster en kleurenspecialist. Heeft het atelier van Piet Mondriaan mede gereconstrueerd; was in 2002 als gastdocent begeleider van de studentengroep reconstructie kleurencompositie. Cindy Beckers was in 2002 tweedejaarsstudente bouwkunde en trok de uitvoering van de reconstructie van de kleurencompositie aan de hand van de zwart-witfoto s door middel van een uit de VS ingevlogen spectrometer. Werkzaam als senior engineer in de advisering van brandwering van gebouwen bij Krid ingenieurs in Dordrecht. Joris Molenaar, bouwkundig ingenieur, met een speciale belangstelling voor het Moderne Bouwen, schreef een boek over Brinkman en Van der Vlugt en is zelfstandig architect in zijn bureau Molenaar en Co in Rotterdam, waar hij restauraties, herbestemmingen en nieuwbouw doet. Ontwerper van Reddekuip. Hans Beunderman, bouwkundig ingenieur, MBA, oud-decaan van de faculteit Bouwkunde en oud-vicerector TU Delft Hij is emeritus hoogleraar op de leerstoelen bouwkunde de strategische aspecten en Public Real Estate (met accent op de University Campuses in Europa). Als vicerector hield hij zich met name bezig met promotiebeleid & processen en de start van de TU Delft Graduate School. Reconstructie maquette en bouw prototype Maison d Artiste uit 1923 Een van de originele overgebleven zwart-witfoto s van de maquette van 1923 die snel daarna verloren ging.

3 Pagina 3 van 6 Bouwtechnische haalbaarheidsstudie ( ) EFL Stichting vraagt in 1989 aan prof. Mick Eekhout een bouwtechnische haalbaarheidsstudie te maken. Wordt in 1999 overlegd en in 2000 gepubliceerd. Eekhout waarschuwt ervoor dat de mythe van de maquette, door architectuurtheoretici sinds 1923 vaak gepubliceerd, in geval van realisatie ontluisterd zou kunnen worden: een aanpassing van het originele ontwerp aan de huidige eisen laat een ander Maison ontstaan; als het origineel wordt gerealiseerd zullen veel gebreken in het ontwerp naar voren komen. Het zou beter zijn een virtual-realitymodel te maken of een model op schaal 1 op 5. Dan blijft het schaalmodel aan de buitenzijde te bewonderen. De hoofddraagconstructie is nog steeds moeilijk realiseerbaar. Reconstructie geometrie ( ) In de tweedejaarsstudiemodule Productie en uitvoering wordt aan studenten gevraagd om een alternatieve materialisering. Drie ateliers van vijftien studenten houden zich ermee bezig in Tweedejaarsstudent Joris Braat reconstrueert digitaal vanaf de acht zwart-witfoto s de originele geometrie. Die blijkt tot 15 procent afwijkingen te vertonen met wat toen bekend was vanaf modellen.

4 Pagina 4 van 6 Reconstructie van de originele kleurencompositie ( ) Cindy Beckers, Sanne Martens en Monique Suttorp maken een reconstructie van de kleurencompositie. Een tweede groep studenten doet de reconstructie van de originele kleurencompositie vanaf dezelfde acht zwart-witfoto s met behulp van een uit de Verenigde Staten ingevlogen spectrometer en komt tot de conclusie dat de kleurencompositie geheel anders was dan aangenomen door de makers van de modellen uit de jaren tachtig. Bouw prototype (2003) De inmiddels derde- en vierdejaarsstudenten maken gezamenlijk in het prototype Laboratorium een schaalmodel 1 op 5, het prototype genoemd, om geen verwarring met de maquette uit 1923 en de modellen uit 1982 en 1984 te krijgen.

5 Pagina 5 van 6 Tentoonstelling (witte) prototype (2004) Het eindresultaat wordt tentoongesteld bij de ingang van de faculteit Bouwkunde TU Delft in 2004 in witte uitvoering, omdat de kleurenreconstructie nog niet gereed was bij het bestellen van de trespapanelen. Het witte prototype staat overigens verschillende kleurencomposities toe. Digitale reconstructie van de originele geometrie en van de reconstructie van de originele kleurencompositie Dit is het resultaat van de digitale reconstructie van de originele geometrie en van de reconstructie van de originele kleurencompositie aan de zijde van het hoge trappenhuis.

6 Pagina 6 van 6 Idem aan de achterdiagonale zijde van het Maison-prototype. De vraag die anno 2017, ten tijde van de vele de Stijl-museumtentoonstellingen, bediscussieerd kan worden is of het prototype in witte uitvoering dan wel in de als originele kleurencompositie-uitvoering zal worden tentoongesteld. Wit betekent dat er kunstenaars kunnen worden uitgenodigd de kleurencompositie verder te ontwikkelen. Het prototype als Living Lab object. Het boek Reconstructie en ontwikkeling van het is verkrijgbaar bij de Stichting Maison d Artiste Prototype: A.C.J.M.Eekhout@tudelft.nl

Overzicht opleidingen

Overzicht opleidingen Overzicht opleidingen Stand van zaken oktober 2013 Opleiding Onderwijsinstelling Deeltijd Voltijd Duur Kosten Overig Leegstand Post-MA NRP Academie (transformatie) NRP, ism TU Delft, Nyenrode en Hogeschool

Nadere informatie

nederlandwordtanders.nl/openoproep

nederlandwordtanders.nl/openoproep open oproep nieuwe huisvestingsoplossingen voor asielzoekers nederlandwordtanders.nl/openoproep EEN PASSEND TIJDELIJK THUIS A HOME AWAY FROM HOME Open oproep ontwerp nieuwe huisvestingsoplossingen voor

Nadere informatie

ARCHITECTUUR. Reflectie op herbestemming van de Maassilo. Timme Vervloed april 2013. Reflectie afstudeerproces architectuur TU Delft Bouwkunde

ARCHITECTUUR. Reflectie op herbestemming van de Maassilo. Timme Vervloed april 2013. Reflectie afstudeerproces architectuur TU Delft Bouwkunde ARCHITECTUUR Reflectie op herbestemming van de Maassilo Timme Vervloed april 2013 Reflectie afstudeerproces architectuur TU Delft Bouwkunde Copyright Timme Vervloed, 2013 Overname en citeren van de inhoud

Nadere informatie

Het Technasium is een vorm van onderwijs waarbij leerlingen projectmatig en probleemoplossend werken aan echte opdrachten uit het bedrijfsleven.

Het Technasium is een vorm van onderwijs waarbij leerlingen projectmatig en probleemoplossend werken aan echte opdrachten uit het bedrijfsleven. Wat is het technasium? Het Technasium is een vorm van onderwijs waarbij leerlingen projectmatig en probleemoplossend werken aan echte opdrachten uit het bedrijfsleven. Hoe werkt het? De leerlingen krijgen

Nadere informatie

Restauratiefilosofie voor monumenten van de 20ste eeuw enkele Rotterdamse praktijkvoorbeelden

Restauratiefilosofie voor monumenten van de 20ste eeuw enkele Rotterdamse praktijkvoorbeelden Restauratiefilosofie voor monumenten van de 20ste eeuw enkele Rotterdamse praktijkvoorbeelden Joris Molenaar Molenaar & Van Winden architecten TU Delft, 30 november 2011 Inhoud Huis De Bruyn, eerste ervaring

Nadere informatie

Het Technasium is een vorm van onderwijs waarbij leerlingen projectmatig en probleemoplossend werken aan echte opdrachten uit het bedrijfsleven.

Het Technasium is een vorm van onderwijs waarbij leerlingen projectmatig en probleemoplossend werken aan echte opdrachten uit het bedrijfsleven. Wat is het Technasium? Het Technasium is een vorm van onderwijs waarbij leerlingen projectmatig en probleemoplossend werken aan echte opdrachten uit het bedrijfsleven. Hoe werkt het? De leerlingen krijgen

Nadere informatie

Brainstormsessies. Visies op architectuur en herbestemming. Hans Ruijssenaars

Brainstormsessies. Visies op architectuur en herbestemming. Hans Ruijssenaars Brainstormsessies Visies op architectuur en herbestemming Hans Ruijssenaars Inleiding H. Ruijssenaars Architect Hans Ruijssenaars studeerde in 1969 (cum laude) af aan de faculteit Bouwkunde TH Delft.

Nadere informatie

CURRICULUM VITAE OSCAR VAN STRIJP

CURRICULUM VITAE OSCAR VAN STRIJP CURRICULUM VITAE OSCAR VAN STRIJP CURRICULUM VITAE OSCAR VAN STRIJP 2 OSCAR VAN STRIJP 27 oktober 1961 van Duinwater 25 2497 ZN Den Haag 06 39696111 ARCHITECTENREGISTER 1.961201.020 WERKERVARING 2010 -

Nadere informatie

A HOME AWAY FROM HOME

A HOME AWAY FROM HOME Jury biografieën Open Oproep A HOME AWAY FROM HOME Nieuwe huisvestingsoplossingen voor asielzoekers nederlandwordtanders.nl/openoproep/ V.l.n.r.: Mick Eekhout - Adri Duivesteijn - Ferdows Kazemi - Carolien

Nadere informatie

3D-printen. van idee tot tastbaar model. 3D-printen

3D-printen. van idee tot tastbaar model. 3D-printen van idee tot tastbaar model 3D prints zijn gemakkelijk te transporteren en nemen weinig ruimte in beslag, terwijl het detailniveau verrassend hoog is. Voor een chique presentatie worden de modellen vaak

Nadere informatie

Factsheet - Unieke superslanke composiet gevel

Factsheet - Unieke superslanke composiet gevel Factsheet - Unieke superslanke composiet gevel Achtergrond Het composiet gevelconcept is ontwikkeld binnen het SIA-RAAK programma Composieten in de glasarchitectuur onder leiding van het INHolland Composietenlab.

Nadere informatie

Creatieve projecten uit de diaconale praktijk

Creatieve projecten uit de diaconale praktijk Het bruist! Creatieve projecten uit de diaconale praktijk Voorjaarsconferentie 18 april 2013 Organisatie Vereniging Beraad Grote Steden in de Protestantse Kerk in Nederland Prof. Dr. G. van der Leeuw Stichting

Nadere informatie

BUISCONSTRUCTIES N DE ARCHITECTUUR

BUISCONSTRUCTIES N DE ARCHITECTUUR BUISCONSTRUCTIES N DE ARCHITECTUUR Mick Eekhout Technische Universiteit Delft Staalbouw lnstituut BUISCONSTRUCTIES IN DE ARCHITECTUUR Prof dr ir Mick Eekhout Dit boek is tot stand gekomen door een gezamenlijk

Nadere informatie

DDW. Verslag Dutch Design Week. Michel Janse

DDW. Verslag Dutch Design Week. Michel Janse DDW Verslag Dutch Design Week Michel Janse Inleiding In de herfstvakantie was het mogelijk om met de klas naar de Dutch Design Week. In deze week zijn vele tentoonstellingen beschikbaar op verschillende

Nadere informatie

Definitief Ontwerp Campus Fryslân Renovatie Beursgebouw Leeuwarden

Definitief Ontwerp Campus Fryslân Renovatie Beursgebouw Leeuwarden 1 Definitief Ontwerp Campus Fryslân Renovatie Beursgebouw Leeuwarden 31-10-2017 1 2 november 2017 2 Inhoud Hoe zal het faculteitsgebouw van Campus Fryslân eruit zien? Samenvatting Achtergrond Definitief

Nadere informatie

INTEGRAAL ONTWERPEN. 1in te graal bn, bw voltallig, geheel: -grale publicatie

INTEGRAAL ONTWERPEN. 1in te graal bn, bw voltallig, geheel: -grale publicatie INTEGRAAL ONTWERPEN 1in te graal bn, bw voltallig, geheel: -grale publicatie 2in te graal de; v(m) -gralen (wisk) limiet vd som van onbepaald afnemende termen INTEGRAAL ONTWERPEN Jón Kristinsson, architect

Nadere informatie

Nationaal Glasmuseum Leerdam

Nationaal Glasmuseum Leerdam Nationaal Glasmuseum Leerdam Tentoonstellingen 2015 Collectie Highlights In de presentatie Collectie Highlights worden bijzondere Leerdamse glasobjecten uit de vaste collectie extra onder de aandacht gebracht.

Nadere informatie

Achtergrond informatie en motivatie

Achtergrond informatie en motivatie Achtergrond informatie en motivatie Taal en alles wat daarmee verbonden is is een liefde waaraan weinig kan tippen. Op mijn lagere school zette een enthousiaste onderwijzer zich in voor het geven van Engelse

Nadere informatie

OPDRACHT BESCHRIJVING

OPDRACHT BESCHRIJVING BUNKER MUSEUM OPDRACHT BESCHRIJVING Stichting Bunkermuseum Den Haag beheert momenteel een bunker uit de 2e wereldoorlog met een klein museum waar door vrijwilligers over de Duitse bezetting en de Atlantic

Nadere informatie

PROFIEL Ook het integraal samenwerken in BIM, dat we al sinds 2006 doen voor projecten van allerlei schaalgroottes, in elke fase en op het hoogste uit

PROFIEL Ook het integraal samenwerken in BIM, dat we al sinds 2006 doen voor projecten van allerlei schaalgroottes, in elke fase en op het hoogste uit PROFIEL Ons architectenbureau is opgericht in 1910 en gevestigd in de Van Nellefabriek in Rotterdam, ontworpen door de grondleggers van ons bureau, architecten Brinkman en Van der Vlugt. Sinds 2014 is

Nadere informatie

Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling. gevestigd te Delft JAARRAPPORT 2018

Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling. gevestigd te Delft JAARRAPPORT 2018 Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling gevestigd te Delft JAARRAPPORT 2018 concept 1-7-2019 Inhoudsopgave blz 1. Bestuurlijke gegevens 1 2. Jaarverslag van het bestuur 2 3. Jaarrekening Balans per 31 december

Nadere informatie

Voorlichting over de Masteropleiding Applied Mathematics

Voorlichting over de Masteropleiding Applied Mathematics Voorlichting over de Masteropleiding Applied Mathematics Rik Lopuhaä MSc Coordinator Applied Mathematics April 23, 2009, Delft Toelating tot de Masteropleiding AM Met een Bachelor (Technische) Wiskunde

Nadere informatie

De toekomst van de architectuur

De toekomst van de architectuur CV s van de sprekers De toekomst van de architectuur Minisymposium KNAW 24 februari 2015 Dirk Sijmons (Amsterdam, 1949) studeerde Bouwkunde aan de Technische Universiteit Delft als bouwkundig ingenieur

Nadere informatie

Rotterdams Restauratiefonds 2006

Rotterdams Restauratiefonds 2006 Rotterdams Restauratiefonds 2006 2 Een stad vol bijzondere monumenten Rotterdam is rijk aan bouwwerken uit diverse periodes. Moderne architectuur en monumenten gaan daarbij hand in hand. Neem het rijksmonument

Nadere informatie

17 december 2018, 08:45 (CET) Opstelling De collectie als tijdmachine in Van der Steur gebouw

17 december 2018, 08:45 (CET) Opstelling De collectie als tijdmachine in Van der Steur gebouw 17 december 2018, 08:45 (CET) Laatste kans Opstelling De collectie als tijdmachine in Van der Steur gebouw (collectiezalen open t/m 13 januari) (tentoonstellingsvleugel open t/m 26 mei) Bezoekers die nog

Nadere informatie

Identiteit in architectuur door reliëf f en kleur op baksteen. Joris Molenaar

Identiteit in architectuur door reliëf f en kleur op baksteen. Joris Molenaar Identiteit in architectuur door reliëf f en kleur op baksteen Lezing op de Academie voor bouwkunst Groningen, 25 november 2011 1 Joris Molenaar Introductie Joris Molenaar Stapelen als tektoniek Stapelen

Nadere informatie

Steun de. Musea! Mogelijkheden voor particulieren

Steun de. Musea! Mogelijkheden voor particulieren Steun de amersfoortse Musea! Mogelijkheden voor particulieren Steun de Amersfoortse Musea! Museum Flehite, Kunsthal KAdE, het Mondriaanhuis en Architectuurcentrum FASadE zijn verenigd in de stichting

Nadere informatie

BIM in de praktijk van een ingenieursbureau. Ir. Remko Wiltjer RO IMd Raadgevende Ingenieurs

BIM in de praktijk van een ingenieursbureau. Ir. Remko Wiltjer RO IMd Raadgevende Ingenieurs BIM in de praktijk van een ingenieursbureau Ir. Remko Wiltjer RO IMd Raadgevende Ingenieurs 1 Even voorstellen.. Remko Wiltjer 1981-1987: TU Delft Civiele Techniek 1987: D3BN Constructeur 1989: D3BN Projectleider

Nadere informatie

Glas-CI BV, Marke Hezinge 3, 7603 GK Almelo tel. : website : GLASTIK-NL STANDARD 1

Glas-CI BV, Marke Hezinge 3, 7603 GK Almelo tel. : website :   GLASTIK-NL STANDARD 1 Glas-CI BV, Marke Hezinge 3, 7603 GK Almelo tel. : 0546-493444 e-mail : gci@glas-ci.nl website : www.glas-ci.nl GLASTIK-NL STANDARD 1 GLAS CI Het initiatief voor de oprichting van GLAS-CI is ontstaan uit

Nadere informatie

Fulltime opleiding ADMS. Architectural Design Management Systems Postacademische ontwerpersopleiding. 3TU.School for Technological Design

Fulltime opleiding ADMS. Architectural Design Management Systems Postacademische ontwerpersopleiding. 3TU.School for Technological Design 3TU.School for Technological Design STAN ACKERMANS INSTITUTE Fulltime opleiding ADMS Architectural Design Management Systems Postacademische ontwerpersopleiding Voorwoord Meer informatie: Technische Universiteit

Nadere informatie

Centralisatie vastgoedbeheer alleen leidt niet tot strategisch handelen

Centralisatie vastgoedbeheer alleen leidt niet tot strategisch handelen Centralisatie vastgoedbeheer alleen leidt niet tot handelen Steeds meer gemeenten hebben gekozen voor de oprichting van een sterk gecentraliseerd vastgoedbedrijf. Dit zou moeten leiden tot efficiënter

Nadere informatie

Mapping a new Research Landscape

Mapping a new Research Landscape Onderzoekschool BOUW SPEERPUNT BOUW Mapping a new Research Landscape 1 19 December 2007 Profdrir Mick Eekhout, Formateur Speerpunt BOUW Het Speerpunt Bouw wordt een virtuele koepel organisatie over alle

Nadere informatie

GOSSE DE KORT TENTOONSTELLINGEN OPLEIDINGEN HAAGSE KUNSTENAARS. haagsekunstenaars.nl is een initiatief van Stroom Den Haag

GOSSE DE KORT TENTOONSTELLINGEN OPLEIDINGEN HAAGSE KUNSTENAARS. haagsekunstenaars.nl is een initiatief van Stroom Den Haag haagsekunstenaars.nl is een initiatief van Stroom Den Haag GOSSE DE KORT HAAGSE KUNSTENAARS Gosse de Kort: "Ik studeerde architectuur aan de TU delft en behaalde in mijn master aan de interfaculteit Artscience

Nadere informatie

Herbestemming in het onderwijs

Herbestemming in het onderwijs Herbestemming in het onderwijs Overzicht opleidingen e s- f een sch 'Logo omgeving derden' op witte achtergrond 'Logo omgeving derden' op gekleurde of fotografisch achtergrond r oed alleen Uitzondering;

Nadere informatie

Villa KiMi. Lonbar Petrilaan 20 te Overveen, gemeente Bloemendaal particuliere opdrachtgever 1 september 2017

Villa KiMi. Lonbar Petrilaan 20 te Overveen, gemeente Bloemendaal particuliere opdrachtgever 1 september 2017 Lonbar Petrilaan 20 te Overveen, gemeente Bloemendaal particuliere opdrachtgever 1 september 2017 De familie Vossers Sippens is onlangs eigenaar geworden van het perceel aan de Lonbar Petrilaan 20 te Overveen.

Nadere informatie

Het SenseLab. Een Speeltuin voor de Zintuigen. Philomena M. Bluyssen

Het SenseLab. Een Speeltuin voor de Zintuigen. Philomena M. Bluyssen Het SenseLab Een Speeltuin voor de Zintuigen Philomena M. Bluyssen COLOFON Tekst Dit boekje is geschreven door Philomena M. Bluyssen van de Technische Universiteit Delft, Faculteit Bouwkunde, leerstoel

Nadere informatie

Bestuur: Hans Vermeulen (voorzitter), Remmelt de Jong (penningmeester), Jan-Roel Timmer (secretaris)

Bestuur: Hans Vermeulen (voorzitter), Remmelt de Jong (penningmeester), Jan-Roel Timmer (secretaris) Beleidsplan Stichting de Middendijk 2012-2013 KvK nummer 55726550 / RSIN 851835818 Bestuur: Hans Vermeulen (voorzitter), Remmelt de Jong (penningmeester), Jan-Roel Timmer (secretaris) Doelstelling: Het

Nadere informatie

Specialist in full color 3D-printing

Specialist in full color 3D-printing Specialist in full color 3D-printing Full color 3D-printen De mogelijkheden van 3D-printen zijn bijna onbegrensd, maar velen zijn zich hier nog niet van bewust. Wij hebben ons gespecialiseerd in het full

Nadere informatie

vakkundig balanceren mobiles Alexander Calder (1898-1976) ontwierp omstreeks 1930 zijn eerste mobiles, de kunstvorm waarmee hij beroemd zou worden.

vakkundig balanceren mobiles Alexander Calder (1898-1976) ontwierp omstreeks 1930 zijn eerste mobiles, de kunstvorm waarmee hij beroemd zou worden. vakkundig balanceren Alexander Calder (1898-1976) ontwierp omstreeks 1930 zijn eerste mobiles, de kunstvorm waarmee hij beroemd zou worden. Daarmee verbond hij abstractie met beweging. mobiles De abdij

Nadere informatie

Designwedstrijd Caravana 2012. Campers en caravans van de toekomst

Designwedstrijd Caravana 2012. Campers en caravans van de toekomst Designwedstrijd Caravana 2012 Campers en caravans van de toekomst Introductie Caravana Doel van de wedstrijd Facts designwedstrijd Prijzen Jurering Ontwerpprijs Jury Publieksprijs Starten met de wedstrijd

Nadere informatie

ar0740 tools for design final booklet Xander van Dijk 1288199

ar0740 tools for design final booklet Xander van Dijk 1288199 ar0740 tools for design final booklet Xander van Dijk 1288199 week 1 21 4 2011 5 situatieanalyse 6 7 nieuwe stedelijke bebouwing 8 week 2 28 4 2011 9 toekomstvisie 10 11 markt in venetië 12 maquette 1:500

Nadere informatie

Sustainable solutions from a multidisciplinary approach

Sustainable solutions from a multidisciplinary approach Sustainable solutions from a multidisciplinary approach Infrastructures & Mobility Delft Research Initiatives Delft Research Initiatives Energie, Gezondheid, Infrastructuren & Mobiliteit, en Leefomgeving

Nadere informatie

Verslag onderwijsbijeenkomst 21 juni 2012

Verslag onderwijsbijeenkomst 21 juni 2012 Verslag onderwijsbijeenkomst 21 juni 2012 Herbestemming in het onderwijs e s- f een sch 'Logo omgeving derden' op witte achtergrond 'Logo omgeving derden' op gekleurde of fotografisch achtergrond r oed

Nadere informatie

a r c h i t e c t a r c h i t e c t Cultuur Kunst Techniek VISSERS & ROELANDS architecten & ingenieurs- EINDHOVEN 1 DATUM 10 juni 2010

a r c h i t e c t a r c h i t e c t Cultuur Kunst Techniek VISSERS & ROELANDS architecten & ingenieurs- EINDHOVEN 1 DATUM 10 juni 2010 VISSERS & ROELANDS architecten & ingenieurs- EINDHOVEN 1 a r c h i t e c t Cultuur Kunst Techniek u u r??? a r c h i t e c t VISSERS & ROELANDS architecten & ingenieurs- EINDHOVEN 2 u u r??? a r c h i

Nadere informatie

Inleiding. Mick Eekhout Voorzitter Economisch Platform Delft

Inleiding. Mick Eekhout Voorzitter Economisch Platform Delft Inleiding Mick Eekhout Voorzitter Economisch Platform Delft De eeuwige bron van het maken in Delft door Mick Eekhout voorzitter Economisch platform Delft [EPD] TOP - Delft - 06.02.2018 Op 15 januari 2019

Nadere informatie

Monument: Eindhoven, W-hal Technische Universiteit.

Monument: Eindhoven, W-hal Technische Universiteit. Monument: Eindhoven, W-hal Technische Universiteit. REGISTER Monumentnummer Identificatienummer Basisregistratie Provincie Gemeente Plaats Noord-Brabant Eindhoven Eindhoven Straat/huisnummer Postcode Kadastrale

Nadere informatie

Werkblad Auteursrecht van beeldend kunstenaars

Werkblad Auteursrecht van beeldend kunstenaars Werkblad Auteursrecht van beeldend kunstenaars Auteursrecht en beeldende kunst Heb je wel eens gehad dat je in een museum liep en dacht hé dat had ik zelf ook wel kunnen maken? Denk bijvoorbeeld aan een

Nadere informatie

CURRICULUM VITEA. Persoonlijke Gegevens: Chris van der Veer. Sacharovlaan 57-3223 HM Hellevoetsluis. Telefoon : 0181 31 82 87. Mob: 06 30 66 55 88

CURRICULUM VITEA. Persoonlijke Gegevens: Chris van der Veer. Sacharovlaan 57-3223 HM Hellevoetsluis. Telefoon : 0181 31 82 87. Mob: 06 30 66 55 88 CURRICULUM VITEA Persoonlijke Gegevens: Naam : Adres : Chris van der Veer Sacharovlaan 57-3223 HM Hellevoetsluis Telefoon : 0181 31 82 87 Mob: 06 30 66 55 88 Geb. datum : 19 mei 1957 Geb. plaats : Burg.

Nadere informatie

Alles op het gebied van Geluidsisolatie en Akoestiek onder een dak

Alles op het gebied van Geluidsisolatie en Akoestiek onder een dak IN SAMENWERKING MET DE RAI ORGANISEREN WE HET KGI PAVILJOEN Alles op het gebied van Geluidsisolatie en Akoestiek onder een dak Marktontwikkelingen Bouwopgave: Industrialisatie: ti Geluidsbewust bouwen

Nadere informatie

Innovatie in woningsprinklers

Innovatie in woningsprinklers Innovatie in woningsprinklers 29 juni 2011 Maikel van der Hulst Brandweer Flevoland m.vanderhulst@brandweerflevoland.nl Brandontwikkeling in moderne en jaren 70 woonkamer Woningsprinklers Eerste sprinkler:

Nadere informatie

Teaching Lab TU Delft

Teaching Lab TU Delft Teaching Lab TU Delft Teaching Lab TU Delft Teaching Lab TU Delft Teaching Lab TU Delft Onderwijs ontwikkelt zich continu. De TU Delft wil docenten hierin ondersteunen en stimuleren. Daarom is de Teaching

Nadere informatie

Veel voor weinig. Ir A.W. Jansen MBA, Deerns raadgevende ingenieurs

Veel voor weinig. Ir A.W. Jansen MBA, Deerns raadgevende ingenieurs Veel voor weinig Ir A.W. Jansen MBA, Deerns raadgevende ingenieurs 1 Inleiding Introductie Innovatie in de bouw? Traditioneel werkproces Modern werkproces 2 bouwbranche Kenmerken Traditionele ambachtelijke

Nadere informatie

Concept House Prototype 2010

Concept House Prototype 2010 Ontwikkeling van energieleverende appartementen. Concept House Prototype 2010 Brochure april 2010 Faculteit Bouwkunde Colofon Titel: Concept House Prototype 2010 Uitgever: onderzoeksgroep Concept House,

Nadere informatie

Eindhovense Modelbouw Vereniging

Eindhovense Modelbouw Vereniging 150 jaar Eindhovense Modelbouw Vereniging Mededelingenblad In deze uitgave van Nummer 547 Datum: juli 2016 150 jaar Spoor in Best Mededelingenblad Extra aflevering in verband met 150 jaar Spoor in / door

Nadere informatie

Collectie gemeente Zwartewaterland - deelcollectie Genemuiden

Collectie gemeente Zwartewaterland - deelcollectie Genemuiden Interieurinrichting gemeentehuis Genemuiden. Deze inventarisatie van het meubilair in het gemeentehuis van Genemuiden beperkt zich tot de interieuronderdelen die in 1968 door binnenhuisarchitect Dirk van

Nadere informatie

Architecten en duurzaamheid: op tijd schakelen

Architecten en duurzaamheid: op tijd schakelen Architecten en duurzaamheid: op tijd schakelen door: prof. dr. Mick Eekhout Hoogleraar Productontwikkeling, Bouwkunde, TU Delft Lezing voor de Bond van Nederlandse Architecten, 22 Maart 2012 1. Innovaties

Nadere informatie

Strategie voor succes in het 3e IT-tijdperk S T R A T E G I C A D V I S O R Y

Strategie voor succes in het 3e IT-tijdperk S T R A T E G I C A D V I S O R Y Strategie voor succes in het 3e IT-tijdperk Ervaringen vanuit Antwerpen 21 September 2017 The autonomous management school of the University of Antwerp 2 Prof. dr. Hans Mulder Faculty Enterprise Engineering

Nadere informatie

Dialoog sessies Met Prof. Aukje Nauta

Dialoog sessies Met Prof. Aukje Nauta Met Prof. Aukje Nauta Prof. Aukje Nauta UvA, kroonlid SER Partner factor vijf Associé en tijdstip 12 juni 2014 organiseert de deelnemers in een dialoogsessie in gesprek met Prof. Aukje Nauta,, partner

Nadere informatie

JURRIAAN VAN STIGT 16-5-2012 JAARCONGRES DE ARCHITECT 9 5 2012

JURRIAAN VAN STIGT 16-5-2012 JAARCONGRES DE ARCHITECT 9 5 2012 JAARCONGRES DE ARCHITECT 9 5 2012 RENOVATIE ALS ONTWERPOPGAVE JURRIAAN VAN STIGT Kenmerk van onze werkwijze is samenwerken. Niet alleen onderling, maar met alle partijen in het proces. Die samenwerking

Nadere informatie

CALL#4 SNELHEID IN DE ENERGIE- TRANSITIE

CALL#4 SNELHEID IN DE ENERGIE- TRANSITIE CALL#4 SNELHEID IN DE ENERGIE- TRANSITIE Circular Art Lab Limburg (CALL) legt maatschappelijke opgaven via open oproepen ( calls ) voor aan geëngageerde makers en denkers. Zij worden uitgenodigd kansen

Nadere informatie

interieur & architectuur restaurant Panama, Amsterdam 2e oosterparkstraat bn amsterdam +31 (0)

interieur & architectuur restaurant Panama, Amsterdam 2e oosterparkstraat bn amsterdam +31 (0) interieur & architectuur restaurant Panama, Amsterdam 2e oosterparkstraat 267 1092 bn amsterdam +31 (0)20 663 67 84 www.vasd.nl vasd@vasd.nl VASD brengt oude gebouwen tot leven Een gebouw met geschiedenis

Nadere informatie

Anke Bernotat, Cellular Loop Chair 2012 Foto Ricardo Josefa

Anke Bernotat, Cellular Loop Chair 2012 Foto Ricardo Josefa Anke Bernotat, Cellular Loop Chair 2012 Foto Ricardo Josefa Bernotat & Co, Chair Wear 2012 Foto Marleen Sleeuwitz On Chairs 2013 Samenwerken is het nieuwe buzzwoord Never a dull moment als het om stoelen

Nadere informatie

BUSINESSPLAN VREDEMANLAB

BUSINESSPLAN VREDEMANLAB BUSINESSPLAN VREDEMANLAB Stichting Passages, mei 2009 Voorstellen voor de realisering van een fablab+ in Fryslân BUSINESSPLAN VREMANLAB STICHTING PASSAGES Afbeeldingen omslag en deze pagina: Foto s boven:

Nadere informatie

Verslaglegging Ronde Tafelgesprek te Utrecht, bladzijde 1, versie d.d. 27-1-2009.

Verslaglegging Ronde Tafelgesprek te Utrecht, bladzijde 1, versie d.d. 27-1-2009. Verslaglegging Ronde Tafelgesprek te Utrecht d.d. 27 mei 2008 Betreft: thema Renovatie na-oorlogse flats in Utrecht Aanwezig 3 TU Speerpunt Bouw: Eekhout, prof.dr.ir. Mick: formateur speerpunt bouw, hoogleraar

Nadere informatie

VISION VILLAGE INTERNATIONAL

VISION VILLAGE INTERNATIONAL VISION VILLAGE INTERNATIONAL Een miniatuurstad in uw land? Hoe zou u het noemen:..? Vision Village wil u graag helpen om voor uw land een Park neer te zetten op kinderhoogte voor kinderen van uw land.

Nadere informatie

BIM voor een éénmanszaak

BIM voor een éénmanszaak BIM voor een éénmanszaak Binnen de disciplines architectuur, engineering en constructie (AEC) is een revolutie op kousenvoeten aan de gang. Terwijl eerder het inruilen van de tekenplank voor de digitale

Nadere informatie

Onderwerp Teleseminar

Onderwerp Teleseminar Gratis Teleseminar Human Engineering 24 oktober 2012 Onderwerp Teleseminar 3 'Human Engineering'-valkuilen voor ontwerpers en ingenieurs: Hoe je ze vermijdt en ombuigt in kansen om meer te bereiken! Saskia

Nadere informatie

Goudzwaard School of Fair and Green Economics 1

Goudzwaard School of Fair and Green Economics 1 Goudzwaard School of Fair and Green Economics 1 Comité van Aanbeveling: Prof. Dr. H.H.F. (Herman) Wijffels, hoogleraar duurzaamheid en maatschappelijke verandering (Universiteit Utrecht) en oprichter Sustainable

Nadere informatie

Branden in seniorencomplexen.

Branden in seniorencomplexen. Branden in seniorencomplexen clemon.tonnaer@ifv.nl Houdt het praktijkscenario zich wel aan de uitgangspunten van de regelgeving? 2 Regelgeving en praktijk 1. Wat zijn de uitgangspunten van de regelgeving?

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 32957 30 september 2015 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 21 september 2015, nr. HO&S/805204,

Nadere informatie

Curriculum Vitae & Projecten

Curriculum Vitae & Projecten Curriculum Vitae & Projecten Naam Geboortedatum Mojca Kuijpers-Ekart 27 april 1977 Maribor, Slovenië Opleidingen 2007-2008 Masteropleiding stedenbouw, Academie van Bouwkunst, Rotterdam 1996-2003 Landschapsarchitectuur,

Nadere informatie

GENOOTSCHAPSCOLLEGES

GENOOTSCHAPSCOLLEGES GENOOTSCHAPSCOLLEGES 2017-2018 SERIE II: ARCHITECTUUR 1. Vr. 23 februari 2018 16.45-18.45 Johan de Koning 2. Vr. 2 maart 2018 16.45-18.45 Johan de Koning 3. Vr. 9 maart 2018 16.45-18.45 Dr. J.C.T. Voorthuis

Nadere informatie

Vochtregulatie in het Katwijks museum

Vochtregulatie in het Katwijks museum School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Vochtregulatie in het Katwijks museum Opdrachtgever Het Katwijks museum te Katwijk. De opdrachtgevers zijn Mevr. A. Kingsmans en Dhr. J. Theelen Het Katwijks

Nadere informatie

Een tevreden opdrachtgever staat gelijk aan een geslaagd project. Wij verwezenlijken graag samen met u uw dromen SPANJERS ARCHITECT

Een tevreden opdrachtgever staat gelijk aan een geslaagd project. Wij verwezenlijken graag samen met u uw dromen SPANJERS ARCHITECT Een tevreden opdrachtgever staat gelijk aan een geslaagd project Wij verwezenlijken graag samen met u uw dromen SPANJERS ARCHITECT SPANJERS ARCHITECT WERKT NIET VOLGENS EEN SPECIEFIEKE STIJL, WEL MET EEN

Nadere informatie

2007 : Cursus wiskunde aan de Hogeschool van Amsterdam

2007 : Cursus wiskunde aan de Hogeschool van Amsterdam Curriculum Vitae Persoonlijke gegevens Naam : Guido Boeters Adres : Wijde Wormer 222 2905 TZ Capelle aan den IJssel Telefoon : 06-28 398 222 E-mail : guidoboeters@gmail.com Info : www.guidoboeters.nl Geboren

Nadere informatie

contactadres: Joost Glissenaar email: jpcglissenaar@zonnet.nl telefoon: 0626490219

contactadres: Joost Glissenaar email: jpcglissenaar@zonnet.nl telefoon: 0626490219 Cultureel Centrum CREA, Nieuwe Achtergracht 170, Amsterdam (www.crea.uva.nl) opdrachtgever; Universiteit van Amsterdam / CREA ontwerp: Joost Glissenaar, Amsterdam / architecten van Mourik, Den Haag projectarchitect:

Nadere informatie

Positionering Ketensamenwerking

Positionering Ketensamenwerking Positionering Ketensamenwerking Hans Wamelink, Faculteit Bouwkunde, Afdeling Real Estate & Housing 12-4-2011 Delft University of Technology Challenge the future Inhoud Succesfactoren Ketensamenwerking

Nadere informatie

Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt

Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt Aannemers Architectenbureaus Ingenieurs- en Adviesbureaus Installateurs

Nadere informatie

Aan de leden van het Genootschap voor Risicomanagement (GvRM)

Aan de leden van het Genootschap voor Risicomanagement (GvRM) Apeldoorn, 19 november 2015 Aan de leden van het Genootschap voor Risicomanagement (GvRM) Datum: 26 november 2015 Onderwerp: Uitnodiging Miniworkshop en ALV GvRM Beste leden, Graag nodigt het bestuur u

Nadere informatie

TU Delft Library. Auteursrechten. Just de Leeuwe Productmanager 06/08/11. Challenge the future. Delft University of Technology

TU Delft Library. Auteursrechten. Just de Leeuwe Productmanager 06/08/11. Challenge the future. Delft University of Technology TU Delft Library Auteursrechten Just de Leeuwe Productmanager 06/08/11 Delft University of Technology Challenge the future Auteursrechten 1. Wat is auteursrecht? 2. Morele rechten/exploitatierechten 3.

Nadere informatie

Houdt de Fiets! School: Bedrijf: Titel project:

Houdt de Fiets! School: Bedrijf: Titel project: School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Opdrachtgever Jeroen Landa is een uitbater van een cafe waar veel racefietsers een rustpunt kunnen vinden tijdens hun tourtocht. Hij verzorgt de innerlijke

Nadere informatie

LIVING LAB GRONINGEN AIRPORT EELDE. Philip Broeksma, kwartiermaker

LIVING LAB GRONINGEN AIRPORT EELDE. Philip Broeksma, kwartiermaker LIVING LAB GRONINGEN AIRPORT EELDE Philip Broeksma, kwartiermaker Living Lab Groningen Airport Eelde Onderwijs Overheid Onderzoek Ondernemers Omgeving Gezamenlijk, gelijkwaardig Innovaties, experimenten,

Nadere informatie

RoboHouse Delft. RoboHouse Architectuur MAKEN

RoboHouse Delft. RoboHouse Architectuur MAKEN Delft In het voormalig biotechnologie gebouw van de TU Delft heeft Studio ArchitectuurMAKEN het ontwerp gerealiseerd voor. Het ontwerp bestaat naast een renovatie van zowel het historische pand als de

Nadere informatie

Sinds haar oprichting in 1956 heeft Stadsherstel zeshonderd panden in. Amsterdam en omgeving gered. Panden die soms al op de nominatie stonden

Sinds haar oprichting in 1956 heeft Stadsherstel zeshonderd panden in. Amsterdam en omgeving gered. Panden die soms al op de nominatie stonden Rooilijn Jg. 50 / Nr. 5-6 / 2017 Vijftig jaar geleden was onze binnenstad gewoon een puinhoop P. 410 Paul Morel Vijftig jaar geleden was onze binnenstad gewoon een puinhoop Sinds haar oprichting in 1956

Nadere informatie

Workshop Solliciteren

Workshop Solliciteren Workshop Solliciteren Haagse Hogeschool Maandag 4 maart Saskia Slotboom Poll - Ik heb al een stageplek - Ik heb ideeën over waar ik stage wil lopen - Ik heb nog geen idee Workshop Solliciteren Tips om

Nadere informatie

Workshop Solliciteren

Workshop Solliciteren Workshop Solliciteren Haagse Hogeschool Maandag 4 maart Saskia Slotboom Poll - Ik heb al een stageplek - Ik heb ideeën over waar ik stage wil lopen - Ik heb nog geen idee Workshop Solliciteren Tips om

Nadere informatie

Tentoonstellingskalender 2009-2010

Tentoonstellingskalender 2009-2010 PRESS 1 Tentoonstellingskalender 2009-2010 Het Design museum Gent heeft een druk tentoonstellingsprogramma. Het accent ligt ook hier op 20ste-eeuwse vormgeving. Aansluitend bij de collecties varieert het

Nadere informatie

ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR december 2013

ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR december 2013 ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR december 2013 Titel van het project (Kort en krachtige weergave van het onderwerp) Floating life, drijvend bouwen Drijvend paviljoen Rotterdam en waddendobber regio Groningen Zie

Nadere informatie

Copyright SBR, Rotterdam

Copyright SBR, Rotterdam Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en begeleiden van het bouwtechnische en bedrijfstechnische speurwerk in de bouwnijverheid en de verbreiding van de resultaten, zowel ten behoeve

Nadere informatie

Profielschets. Programmamanager Binnenstadscampus

Profielschets. Programmamanager Binnenstadscampus Profielschets Programmamanager Binnenstadscampus Afdeling HuisvestingsOntwikkeling 26 januari 2018 Annette Ettes en Peter van den Berg, senior consultants Universiteit van Amsterdam Met ruim 30.000 studenten

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 24411 1 mei 2017 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 11 april 2017, nr. HO&S/805204, houdende

Nadere informatie

Referentieverklaring opdrachtgever of verklaring beroep op inzetten van derden (als bedoeld onder punt 4.3.1 van het biedboek)

Referentieverklaring opdrachtgever of verklaring beroep op inzetten van derden (als bedoeld onder punt 4.3.1 van het biedboek) bijlage B2 Referentieverklaring opdrachtgever of verklaring beroep op inzetten van derden (als bedoeld onder punt 4.3.1 van het biedboek) I. Naam project: Stedelijk Museum Amsterdam Naam project: Stedelijk

Nadere informatie

ERVARING 3 jaar Ingenieursbureau Evers & Partners 1990-1993. 3 jaar 2 Architectenbureaus in Noordwijk 1994-1997

ERVARING 3 jaar Ingenieursbureau Evers & Partners 1990-1993. 3 jaar 2 Architectenbureaus in Noordwijk 1994-1997 ERVARING 3 jaar Ingenieursbureau Evers & Partners 1990-1993 1 e tekenaar, projectleider: Cursus(sen) AutoCAD, diverse m.b.t. intern management, middenkader. Divers bouwkundig werk in de utiliteit. Enige

Nadere informatie

LET S DANCE! JAARPLAN FMVG 2009

LET S DANCE! JAARPLAN FMVG 2009 LET S DANCE! JAARPLAN FMVG 2009 JAARPLAN FMVG 2008 INHOUD INHOUD 2 INLEIDING 3 KWALITEIT 4 DYNAMIEK 5 ZICHTBAAR 6 GROEI 7 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN 8 OVERZICHT ACTIVITEITEN 2009 9 JAARPLAN FMVG 2009 2 INLEIDING

Nadere informatie

BIM VOOR HET BOUWEN. BIM om (Virtueel) te Bouwen

BIM VOOR HET BOUWEN. BIM om (Virtueel) te Bouwen BIM VOOR HET BOUWEN BIM om (Virtueel) te Bouwen 1 INHOUD Introductie Van wens naar gebouw in 4 stappen BIM = Informatiebeheer Herinrichting Ontwerpproces Voorbeelden 2 WIE ZIJN WIJ? BRUG VB is een innovatief

Nadere informatie

Huis van Piet Mondriaan

Huis van Piet Mondriaan Huis van Piet Mondriaan Trade 2016/2017 Gemeentemuseum Den Haag Huis van Piet Mondriaan Trade 2016/2017 Entreeprijzen FIT + groepen Î Toegangsprijs: Û10,50 p.p. Î Reguliere verkoop: Û13,50 p.p. Î Uw tourguide

Nadere informatie

BELEIDSPLAN HSSN 2008-2010. Stichting Historische Sluizen en Stuwen Nederland

BELEIDSPLAN HSSN 2008-2010. Stichting Historische Sluizen en Stuwen Nederland BELEIDSPLAN HSSN - 2010 Stichting Historische Sluizen en Stuwen Nederland stichting Historische Sluizen en Stuwen Nederland 1 Inhoudsopgave: 1 INLEIDING... 2 2 INTERNE ORGANISATIE... 2 3 DOELSTELLING...

Nadere informatie

Nummer Toegang: BUEN. Bueno de Mesquita, A. / Archief

Nummer Toegang: BUEN. Bueno de Mesquita, A. / Archief Nummer Toegang: BUEN Bueno de Mesquita, A. / Archief Het Nieuwe Instituut (c) 2000 BUEN Bueno de Mesquita, A. / Archief 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5 Aanwijzingen voor de

Nadere informatie

Mondelinge geschiedenis en architectuur Een voorstel voor format diepte-interview Centrum Vlaamse Architectuurarchieven _ draft 28 april 2010

Mondelinge geschiedenis en architectuur Een voorstel voor format diepte-interview Centrum Vlaamse Architectuurarchieven _ draft 28 april 2010 Mondelinge geschiedenis en architectuur Een voorstel voor format diepte-interview Centrum Vlaamse Architectuurarchieven _ draft 28 april 2010 THEMA S - Identificatie - Opleiding - Opdrachtgevers - Samenwerkingsverbanden

Nadere informatie