Welkom! profielen 2. Wat kan ik

Transcriptie

1 profielen 2 Wat kan ik Beroepen 4 6 Informatie 8 profielen CM 9 EM 10 NG 11 NT 12 Nieuwe 13 vakken UNA 14 Hoe kies ik 15 Welkom! Dit is deel 3 van de profielkeuzeboekjes. In dit deel krijg je veel informatie over de verschillende profielen en keuzevakken die je kunt gaan kiezen. In deel 2 heb je meer gekeken naar je eigen karaktereigenschappen. Om een goede keuze te kunnen maken, moet je namelijk weten hoe je zelf in elkaar zit en wat je zelf echt wilt. Het maken van keuzes is eigenlijk het volgen van je passie. Wat doe je graag? Waar ben je goed in? Maar in dit deel gaan we ook kijken welke mogelijkheden er allemaal zijn. Welke stromen, profielen, welke keuzevakken kun je allemaal kiezen? Dit is belangrijk, want om een vervolgopleiding te mogen volgen heb je een bepaald profiel of keuzevak nodig. In dit werkboek staan veel opdrachten. Niets is goed en niets is fout, want de juiste antwoorden bepaal jij. conclusies 17 1

2 De profielen Eind V3 moet je een profiel gaan kiezen. Sommige vakken zijn voor iedereen verplicht. Andere vakken hangen samen met het profiel dat je gaat kiezen. Gemeenschappelijk deel Cultuur en Maatschappij Economie en Maatschappij Natuur en Gezondheid Natuur en Techniek Nederlands 480 Nederlands 480 Nederlands 480 Nederlands 480 Engels 400 Engels 400 Engels 400 Engels 400 Papiamentu 240 Papiamentu 240 Papiamentu 240 Papiamentu 240 Culturele en artistieke Culturele en artistieke Culturele en artistieke Culturele en artistieke vorming vorming vorming vorming 160 Lichamelijke Lichamelijke Lichamelijke Lichamelijke opvoeding opvoeding opvoeding opvoeding 160 Algemene sociale Algemene sociale Algemene sociale Algemene sociale wetenschappen wetenschappen wetenschappen wetenschappen 120 Algemene Algemene Algemene Algemene natuurwetenschappen natuurwetenschappen natuurwetenschappen natuurwetenschappen 120 Godsdienst 120 Godsdienst 120 Godsdienst 120 Godsdienst 120 Profielwerkstuk 80 Profielwerkstuk 80 Profielwerkstuk 80 Profielwerkstuk 80 Kies 1 vak uit: Kies 1 vak uit: Kies 1 vak uit: Kies 1 vak uit: Spaans 240* 240 Spaans 240* 240 Spaans 240* 240 Spaans 240* 240 Profieldeel Geschiedenis 440 Economie 480 Biologie 480 Wiskunde B 600 Wiskunde A 520 Wiskunde A 520 Scheikunde 440 Natuurkunde 480 Kies 1 vak uit: Kies 2 vakken uit: Kies 1 vak uit: Scheikunde 440 Kunstvak 480 Geschiedenis 440 Wiskunde A 520 Kies 1 vak uit: Spaans Informatica 440 Wiskunde B 600 Informatica 440 Kies 1 vak uit: Informatica 440 Kies 1 vak uit: Biologie 480 Economie 480 Spaans Informatica 440 Management en organisatie 440 Management en organisatie 480 Natuurkunde 480 Kies 1 vak uit: Kies 1 vak uit: Kies 1 vak uit: Kies 1 vak uit: Aardrijkskunde 440 Geschiedenis 440 Informatica 440 Informatica 440 Vrije deel Management en 440 Kunstvak 480 Kunstvak 480 Kunstvak 480 organisatie Informatica 440 Informatica 440 Natuurkunde 480 Biologie 480 Economie 480 Spaans Spaans Spaans Spaans Management en organisatie 440 Economie 480 Economie 480 Management en organisatie 440 Management en organisatie 440 2

3 Tijdens het beroepenproject heb je al onderstaand formulier ingevuld. Nu je de informatie hebt van de profielen, kun je het misschien beter invullen Vul bij elk profiel 3 studies of beroepen in die je met dit profiel mag doen Welke profielvakken zou je willen kiezen? Cultuur & Maatschappij Economie en Maatschappij Natuur & gezondheid Natuur & Techniek Welke studie s zou je kunnen doen? Welke beroepen zou je na de studie kunnen doen? Welke persoonlijke eigenschappen zijn belangrijk voor dit profiel/ type beroep? 3

4 Wat kan ik? Bij je rapportcijfers spelen allerlei zaken een rol. In de eerste plaats natuurlijk hoe goed je bent in dat vak. Maar ook of het vak je interesseert, of je ervoor werkt, of je met de leraar op kunt schieten, of je een leuke klas hebt, of je veel ziek bent of hoe de situatie thuis is. Wat je op school presteert, speelt natuurlijk een belangrijke rol bij het kiezen van je profiel. De cijfers op je rapporten vertellen je iets over je prestaties in de loop der jaren. Een rapportcijfer geeft aan hoe goed je in een vak bent. Als je de rapporten met elkaar vergelijkt, zie je of je voor- of achteruit bent gegaan Aanleg en willen is niet genoeg; je moet het ook doen! Op deze manier spelen je capaciteiten een rol bij de keuze van je profiel. Als je een vak echt niet aankunt, moet je het niet kiezen. Als je niet goed presteert voor een vak, denk er dan goed over na of het verstandig is een profiel te kiezen waarin je verplicht bent dit vak te volgen. Het kan namelijk zijn dat je een schooljaar over moet doen, omdat je het uiteindelijk niet haalt. Het kan je zelfs je diploma kosten. 4

5 In de tabel hieronder moet je je eigen prestaties in de verschillende vakken invullen. Schrijf in de eerste kolom van boven naar beneden de vakken die je nu hebt. Begin met je beste vak en eindig met je slechtste vak. Vul daarna de overige kolommen in Vakken in volgorde van goed naar minder goed Verwacht rapportcijfer Wil ik dit vak kiezen? Ja twijfel nee Als je kijkt naar deze lijst, welk profiel past dan het beste bij jou?... 5

6 Beroepen Hieronder staan zes verschillende personen. Ze hebben een rijtje beroepen gevonden die kunnen passen bij hun persoonlijkheid. Kruis aan welke beroepen ook bij jou zouden passen. Onderzoekend type lijkt me leuk: ondernemende type lijkt me leuk: Scheikundige hotelmanager Bioloog ondernemer (zelfstandig) Dokter schooldirecteur Meteoroloog advocaat Systeemontwerper vertegenwoordiger Elektriciën taxichauffeur Procesoperator horecaondernemer Landschapsarchitect persfotograaf Archeoloog politieagent Patholoog anatoom politicus Laborant makelaar conventionele type lijkt me leuk: lijkt me leuk: accountant administratief medewerker bankmedewerker boekhouder hotelsupervisor econoom bedrijfsmanager verzekeringsagent secretaresse 6

7 artistieke type lijkt me leuk: Danser Ontwerper van kleding Docent kunstvak fotograaf fotomodel stylist tijdschrift/ krant meubelontwerper architect zanger galerie eigenaar sociale type lijkt me leuk: welzijnswerker psycholoog leraar stewardess ambulancebroeder operatiekamerassistent verloskundige leider kinderdagverblijf personeelsfunctionaris (HR) medewerker reisbureau Bij welk type heb je de meeste kruisjes gezet?... Klopt dit type met met jouw persoonlijkheid?... Staat jouw ideale beroep hierbij? Ja / nee, namelijk:... Noem 2 beroepen die niet bij deze opdracht staan en zet erbij bij welk type dit beroep hoort beroep 1:... type:... realistische type politieagent elektriciën brandweer piloot opticiën TOA Bouwkundig tekenaar vliegtuigmonteur automonteur lijkt me leuk: beroep 2:... type:... tekenaar architectenbureau 7

8 Informatie profielen Het profiel en de keuzevakken die je gaat kiezen bepalen naar welke vervolgopleidingen je kunt gaan. Wil je bijvoorbeeld geneeskunde studeren moet je bij NG-profiel natuurkunde kiezen als keuzevak. Als je in V3 zwak staat voor natuurkunde moet je jezelf afvragen of natuurkunde als keus verstandig is. Liever een VWO-diploma zonder natuurkunde dan helemaal geen diploma omdat je zakt. Denk dus goed na over alternatieve studie-/ beroepskeuzes. Zorg er dus voor dat je je goed laat voorlichten en probeer met gevoel en met verstand te kiezen! Weet jij het al? Heb jij het geduld om docent te worden? Of toch iets anders... Wat past bij jou? 8

9 Profiel CM (Cultuur & Maatschappij) Naast geschiedenis en wiskunde C moet je nog 3 vakken kiezen, bijvoorbeeld een taal, aardrijkskunde, kunstvak, management & organisatie, economie of informatica. Het profiel CM is zeer geschikt voor opleidingen en beroepen in kunst en cultuur, in het onderwijs, in de sociaal-maatschappelijke sector en in de communicatie. Bij kunst kun je denken aan een opleiding tot kunstenaar aan de hogeschool voor de kunsten, aan een opleiding aan de theaterschool of aan een conservatorium. Daarnaast zijn er in de culturele sector natuurlijk ook veel beroepen waarbij je zelf niet direct kunst hoeft te maken; een programmadirecteur van een theater of een manager in een museum. Je bent dan wel werkzaam in deze wereld, maar je bent zelf geen acteur, kunstenaar of muzikant. Bij dit profiel passen ook heel goed de sociaal-maatschappelijke opleidingen. Je kunt denken aan HBOniveau: sociaal-pedagogisch werk, sociaal-maatschappelijk werker, dienstverlening en maatschappelijke vorming. Een voorbeeld is een hulpverlener die bij de reclassering of de kinderbescherming werkt. Wat is mooier dan iemand helpen om zijn of haar leven weer op de rails te krijgen nadat deze in de gevangenis heeft gezeten of slachtoffer (of dader) is geweest van huiselijk geweld. Op WO-niveau is de studie onderwijskunde, pedagogiek, psychologie, rechten bekende en populaire studies. Natuurlijk zijn er veel meer mogelijkheden. Ook voor beroepen in het onderwijs is dit profiel geschikt. Je kunt een docentenopleiding doen op HBO-niveau, je wordt dan 2 e graads docent. Als je gaat studeren op WOniveau kan je bijvoorbeeld biologie, geschiedenis of Nederlands studeren. Na je WO-studie ben je dan bioloog, historicus of Neerlandicus. Je kunt daarna nog 1 jaar lerarenopleiding volgen; je bent dan 1 e graads docent voor dat vak. Je mag daarmee lesgeven in de bovenbouw van havo/vwo en op HBO-opleidingen. Het vak waarin je zelf les wilt gaan geven of moet je natuurlijk zelf gehad hebben op het VWO. Alle vakken van CM hebben met communicatie te maken: het overbrengen van informatie aan anderen. Daarom is dit profiel ook heel geschikt voor opleidingen in de sector communicatie of journalistiek. Voorbeelden beroepen: Beeldend kunstenaar, journalist, leraar, historicus, psycholoog, criminoloog, archeoloog, docent, PR-medewerker. 9

10 Profiel EM (Economie & Maatschappij) Naast economie en wiskunde A moet je nog 3 vakken kiezen, bijvoorbeeld een taal, aardrijkskunde, geschiedenis, kunstvak, management & organisatie (M&O), informatica en/ of biologie. Bij M&O komen onderwerpen als bedrijfseconomie, kostprijsberekening en het jaarverslag van een onderneming aan de orde. Als je denkt aan de opleiding bedrijfseconomie of een financieeleconomische opleiding, dan kun je aan M&O een goed vak hebben. Vooral HBO-opleidingen als de hogere hotelschool, facilitair management en accountancy vinden M&O een mooi vak. Er zijn veel vervolgopleidingen voor dit profiel. Meestal krijgen de economische vakken hierbij veel aandacht, maar ook talen en communicatie. Er zijn grofweg vier soorten opleidingen te onderscheiden binnen de vervolgopleidingen: Financiëel en bedrijfseconomisch; bij accountancy, bedrijfseconomie en fiscale economie spelen de financiële gegevens van een bedrijf een belangrijke rol. Hier zitten de echte rekenaars en cijfer-experts. Organisatie en leiding; Studies die deze richting opgaan wordt vaak aangeduid met de term management. Communicatie; bij deze opleidingen leer je om een boodschap helder over te brengen. Je kunt denken aan opleiding communicatie, journalistiek of tolk-vertaler. 4. Commerciëel; je wordt iemand die verantwoordelijk is Voorbeelden van beroepen: bedrijfskundige, bestuurskundige, marktonderzoeker, accountant, uitgever, personeelswerker, belastingsconsulent, manager in een bedrijf, verkoopleider, bankmedewerker voor de verkoop en omzet van een bedrijf, zoals commerciële economie, hoger hotelonderwijs, small business en vastgoed/ makelaardij. Verder is EM het beste profiel voor toeristische HBO-opleidingen, zeker als je een extra vreemde taal erbij kiest. Als WO-studie kun je ook denken aan fiscaal recht of bestuurskunde. Vanwege de vele vakken op het gebied van communicatie en maatschappij in EM is dit profiel heel goed voor opleidingen in de communicatie, in het onderwijs en in de sociaal-maatschappelijke richtingen. Je moet voor dit profiel een beetje ondernemend zijn en van organiseren houden, want uiteindelijk is de kans groot dat je een leidende functie in het bedrijfsleven of bij de overheid krijgt. 10

11 Profiel NG & NT (Natuurwetenschappen) In de sectoren natuur en techniek gaat het om de exacte vakken. Bij NG gaat het meer om studies waarbij theoretisch onderzoek een belangrijke rol speelt. Je kunt dan denken aan scheikunde en biologie, maar ook aan de verwante studies zoals farmacie. Hier wordt fundamenteel onderzoek gedaan naar nieuwe geneesmiddelen. Bij de studie geneeskunde of tandheelkunde zijn niet alleen de exacte vakken belangrijk, maar moet je ook sociaal zijn, omdat je met patienten te maken krijgt. Veel NG ers zullen op een laboratorium terechtkomen, bijvoorbeeld van een ziekenhuis. Daar doe je biologisch en chemisch onderzoek met behulp van apparatuur. Hier speelt het omgaan met mensen natuurlijk een minder belangrijke rol. Je moet dan wel erg precies zijn. In het profiel NT gaat het bijvoorbeeld om grootschalige toepassingen zoals het ontwerpen van gebouwen en installatie s. Als studie kun je dan denken aan bouwkunde, industrieel ontwerpen of maritieme techniek. Veel leerlingen willen forensic science gaan studeren. Deze studie lijkt erg op de studie Medische Biologie of Life Science, maar is meer gericht op het onderzoeken van biologisch materiaal gevonden bij een misdrijf. De studies lijken erg op elkaar en de verschillende studienamen in deze richting is vaak PR en reclame van de universiteit. Denk niet dat je zoals in de serie CSI én onderzoek doet, én mensen verhoort, én op straat het plaats delict onderzoekt, én mensen arresteert én Voorbeelden van beroepen: in de gezondheidszorg (arts, huisarts, etc), architect, industrieel ontwerper, wetenschapper/ onderzoeker (bijvoorbeeld als scheikundige, medisch bioloog, bacterioloog, milieudeskundige), apotheker laboratoriumwerk doet en ook nog alleen maar knappe collega s hebt. In werkelijkheid doet iedereen maar één onderdeel en zijn het geen (knappe) acteurs. Ook voor opleidingen die met dieren, planten en milieu te maken hebben, zit je goed met NG. Denk aan een richting als Milieu en Natuurwetenschappen. Zo kun je bijvoorbeeld onderzoeker/ wetenschapper worden op onderzoeksinstituten die vervuiling en klimaatverandering onderzoeken. Overal in het bedrijfsleven, het onderzoek en het onderwijs kom je mensen tegen met een exacte, natuurwetenschappelijke opleiding. Wiskundigen zijn nodig om ingewikkelde routeproblemen voor 11

12 vliegtuigen op te lossen, verzekeringsrisico s in te schatten of technici te ondersteunen. Chemici en natuurkundigen worden gevraagd door laboratoria van multinationals en universiteiten. Op Curacao is er veel vraag naar hoger opgeleid technisch personeel. Denk maar aan grote bedrijven als de ISLA, de HVI (haven veiligheidsinspectie), CPA (Curacao Ports Authority), DOKmaatschappij, Aqualectra. Maar er zijn ook veel bedrijven die misschien minder groot en bekend zijn, maar zeker technisch personeel zoeken; Marine (lokaal onderhoudspersoneel), jachtwerven/ botenonderhoud, veel offshore bedrijven/ advokatenkantoren/ groothandels die ICT-ers in dienst hebben. Maar ook het ziekenhuis krijgt steeds meer ingewikkelde scan-apparatuur, die moet worden geïnstalleerd, afgesteld en onderhouden. Veel mensen denken nog steeds dat het vies werk is waarbij je machines en motoren moet repareren of dat het saai werk is omdat je de hele dag op een laboratorium zou zitten. Ze hebben niet door dat er veel meer werk in is te vinden op een hoog niveau. Prima vooruitzichten dus. Maar pas op! Je moet wel met de exacte vakken overweg kunnen, anders krijg je problemen. Wiskunde A of wiskunde B? Bij wiskunde A ga je concrete practische problemen oplossen met behulp van wiskundige theorieën. Naast de wiskunde zelf krijg je bij wiskunde A dus ook te maken met tekstverklaren en informatieverwerking. Het inlevingsvermogen in het wiskundig probleem is belangrijk. Er wordt minder aandacht besteed aan abstracte (theoretische) wiskundige problemen. Onderwerpen binnen wiskunde A zijn onder andere kansrekening, statistiek, matrixrekening. Bij wiskunde B houden we ons bezig met zeer abstracte wiskundige problemen die vaak niet meteen in relatie staan tot de praktijk. De leerling zal zich bezig houden met verschillende variabelen en formules en zal vele technieken bij standaard problemen uit het hoofd moeten kennen. Het precies omgaan met wiskundige notaties en symbolen zal ook een belangrijk punt zijn bij het oplossen van wisb vraagstukken. Indien je niet van wiskunde houdt en het alleen kiest vanwege een vervolgopleiding kan dat een probleem geven. Wees realistisch in de keuze die je maakt. Als je nu ongeveer een 6 scoort voor wiskunde, vraag dan aan je wiskunde-docent of wisb kiezen een verstandige keuze is voor jou. 12

13 Nieuwe vakken Een aantal vakken zullen nieuw voor je zijn. Uit de naam van het vak krijg je vaak al een idee waar dit vak over zal gaan. Maar het blijft natuurlijk moeilijk om te kiezen uit vakken, die je nog nooit hebt gehad. Algemene Sociale Wetenschappen (ASW) Dit vak zorgt voor algemene ontwikkeling binnen de sociale vakken. Het bevat onderdelen van maatschappijleer, aardrijkskunde en economie. Voor ASW is er alleen een schoolexamen (je doet er geen Centraal Schriftelijk Examen in) Culturele en Artistieke Vorming (CAV) Dit vak is een combinatievak van de expressievakken (tekenen, handvaardigheid, muziek en drama). Je moet voor dit vak opdrachten uitvoeren en daarbij veel samenwerken. Kunstvak Bij dit vak leer je beeldende kunst en vormgeving analyseren (zowel hedendaagse als uit het verleden), zelf ontwerpen en over je eigen ontwerp reflecteren en discussiëren. 13

14 Informatica Een interessant vak, maar denk niet dat je hier het hele uur gaat google-en, facebooken en chatten. Het gaat om de wereld achter deze programma s. Hoe kun je zelf programmeren en hoe zet je software zo in elkaar dat het nuttig is. Management en Organisatie (M&O) Bij dit vak leer je hoe een bedrijf in elkaar zit en hoe deze bedrijven/ organisaties een plaats hebben in de maatschappij. Kies je voor M&O dan komen onderwerpen zoals managent, marketing, balans en communicatiesystemen aan de orde. Een goede basis voor verdere studies in de bedrijfseconomische richting. Wiskunde Niet nieuw, wel anders! Bij NT is wiskundeb verplicht en bij NG kun je kiezen tussen wisa en wisb. Bij EM moet je wisa hebben en bij CM wisc. Vraag de docent wiskunde of je meer wisa, wisc of meer geschikt bent voor wisb. Op zie ook meer informatie over de verschillen tussen wisa, wisb en wisc. Bij de informatie over de natuurwetenschappen (in deze katern) vind je ook een overzicht met de verschillen tussen wasa en wisb! 14

15 Hoe kies ik Binnenkort krijg je van de docenten advies of zij het verstandig vinden dat jij het vak kiest waar zij les in geven. Het blijft een advies, maar we weten uit voorgaande jaren dat de voorspellingen van de docenten vaak uitkomen. Als bijvoorbeeld je docent wiskunde een advies geeft om geen wiskunde B te kiezen, denk dan héééél goed na waarom de docent dat zegt. Het is vaak moeilijk voor jezelf in te schatten of je de capaciteiten hebt om een bepaald vak of profiel te kiezen, omdat je niet weet wat je volgend jaar gaat krijgen in H4 bij dat vak. Luister dus goed naar adviezen. Probeer nu voor jezelf de onderstaande lijst in te vullen. Wat verwacht jij dat docenten jou adviseren? + = de docent denkt dat jij het vak aankunt in H4 +/- = de docent twijfelt - = de docent raadt je af het vak te kiezen Vul in: Verwacht advies Ne en pap Sp gs ak ec na sk bi wia wib Welk profiel zou je willen kiezen? CM / EM / NG / NT Zijn de profielvakken die bij dat profiel horen nu voldoende? Ja / nee,... Zal het vakadvies van de docent invloed hebben op je keuze? 15 Ja / nee, want...

16 UNA Hieronder zie je een overzicht van de studies van de UNA. Geef van elke richting een voorbeeld van een beroep, na deze studie. Op de UNA kun je op HBO en WO-niveau verschillende studie s volgen: Mogelijk beroep: HBO Bouwkunde HBO Civiele techniek HBO Elektrotechniek HBO Industriële Communicatie Technologie HBO Industriële techniek HBO Social work... HBO Tweedegraads Lerarenopleiding... (Engels of Spaans of Nederlands of Papiamentu) HBO Lerarenopleiding Funderend Onderwijs HBO Fiscaal recht & Economie.. HBO Bachelor of Applied Science in Business Administration (Financial Management, Marketing Management, Business Information Systems, Human Resource & Communication, International Business and Management) WO-recht 16

17 Conclusies Welk profiel zou je in V4 willen kiezen?... Waarom kies je voor dit profiel? Bedenk twee nadelen voor jou van dit profiel (wat lijkt je minder leuk aan dit profiel?) Welke vervolgopleiding zou je willen doen?... Welke eigenschap van jezelf past bij dit profiel?... Welke profielvakken ga je in vwo 4 krijgen in jouw profiel? Welk cijfer heb je nu ongeveer voor dit vak? Profielvakken: cijfer Einde deel... 17