Links: Chileense Flamingo (Phoenicopterus. chilensis) Rechts: Rode Flamingo. ruber ruber) Gewone Flamingo. ruber roseus)

Transcriptie

1 Door: Dr. Antje Mewes, Andreas Frei, Jan Dams, Gerardus Scheres. Weltvogelpark Walsrode, Duitsland. Eindredactie: Sytze de Bruine Boven: Rode Flamingo s gaan naar hun nachtverblijf. De zon gaat langzaam onder, en kleurt de blauwe hemel naar fel oranje-rood. Als een blauwe flits scheert een inheemse ijsvogel over het water en verdwijnt in de bomen. Weltvogelpark Walsrode sluit over een half uur. Er zijn bijna geen bezoekers meer in het park en een romantische stilte daalt neer over het 24 hectare grote park... Plotseling verdringt een zeer luid en levendig, gansachtig gekakel de stilte. Een verzorger op zijn laatste inspectieronde parkeert zijn Caddie naast de flamingo behuizing. Terwijl hij uitstapt klapt hij in zijn handen en roept: Einde werkdag! Sluitingstijd! Het gekakel wordt luider en een sierlijke flamingokolonie wandelt netjes in de rij, als goed opgevoede honden, een volière in. De verzorger springt sportief-elegant over het hek van de behuizing en sluit de deur van de volière achter de flamingo kolonie. Wereldwijd bestaan er 6 verschillende soorten flamingo s: De Rode flamingo (Phoenicopterus ruber ruber) die voorkomt in Noord- Midden- en Zuid Amerika; de Chileense flamingo (Phoenicopterus chilensis) die voorkomt in grote delen van Zuid Amerika; de gewone of Europese flamingo (Phoenicopterus ruber roseus) die wijd verspreid is in Afrika, Zuid-Europa en Azië; de Kleine flamingo (Phoeniconaias minor) die alleen voorkomt in Afrika; de Andesflamingo (Phoenicoparrus andinus) die leeft in Zuid-Amerika, hoog in de bergen van de Andes en als laatste de ook in de Andes voorkomende James flamingo (Phoenicoparrus jamesi). Niet veel dierentuinen houden en fokken flamingo s. Weltvogelpark Walsrode heeft drie van de zes soorten: Rode, Chileense en gewone flamingo. Met meer dan 240 vogels is de kolonie gewone flamingo s de grootste kolonie gehouden in Europese dierentuinen. Hoewel de verschillende soorten bij elkaar gehouden kunnen worden, presenteert Weltvogelpark Walsrode ze als separate groepen. Enerzijds worden kruisingen zo voorkomen, anderzijds wil het vogelpark de verschillen zo duidelijker laten zien aan de bezoekers.

2 Links: Chileense Flamingo (Phoenicopterus chilensis) Rechts: Rode Flamingo (Phoenicopterus ruber ruber) Links: Gewone Flamingo (Phoenicopterus ruber roseus)

3 Pas sinds 60 jaar worden flamingo's met succes gekweekt in dierentuinen. Ook al meer dan 40 jaar in Weltvogelpark Walsrode. Voor de succesvolle kweek is het noodzakelijk om de vogels in een zo groot mogelijke kolonie te houden, zoals in Weltvogelpark Walsrode. In zo n grote kolonie komen de flamingo's regelmatig in broedconditie. Bezoekers hebben de mogelijkheid om het prachtige baltsen van de flamingo s te zien: Ze voeren elegante bewegingen uit met hun kop en vleugels. Een waarlijk prachtig ballet! Als de juiste partner is gevonden, blijft het paar bij elkaar voor de gezamenlijke opvoeding van het nageslacht. Onder: Baltsende rode flamingo s. Pas kort voor het leggen van het ei beginnen de flamingo s met het bouwen van hun nest. Met de hulp van hun snavel bouwen ze een conische modderheuvel. De conische vorm is perfect om het enige sneeuwwitte ei te beschermen wat gelegd wordt in het midden van de modderheuvel. Beide partners werken samen tijdens nestbouw, broedperiode en zorg voor het nageslacht. Na het uitkomen, heeft het kuiken een dicht, lichtgrijs, donzig verenkleed. Links: Kuikens van de gewone of Europese Flamingo. Rechts: Kuikens van de Chileense Flamingo.

4 Flamingo's worden door hun ouders gevoerd met een voedselrijke kropmelk. Deze roodachtige kropmelk bevat bloedcellen, wat uniek is in het dierenrijk. Na het uitkomen blijft het kuiken 2 tot 6 dagen in het nest. Zodra het jong het nest heeft verlaten wordt het nog steeds verzorgd door zijn ouders. Soms blijven de ouders doorgaan met voeden tot het volgende jaar. De kuikens en hun ouders herkennen elkaar - en vinden elkaar in de grote kolonie - door hun geluiden. Dergelijke succesvolle natuurlijke broedsels vereisen dat de nakomelingen goed beschermd worden tegen roofdieren. Net als in hun natuurlijke habitat, waar de maraboes of hyena s jacht maken op flamingo's, bestaan er ook roofdieren in onze streken. Daarom wordt het totale park beschermd door een schrikdraad, wat vossen en andere roofdieren buiten houdt. Niettemin verloor het Weltvogelpark toch een deel van hun jonge pluizige kuikens. Maar hoe kon dit gebeuren? In eerste instantie hadden we geen verklaring. De installatie van een camera moest uitkomst bieden. En zo worden vastgesteld hoe een oehoe weg vloog met een flamingo kuiken in zijn klauwen. Boven: Op de nachtcamera is een Oehoe te zien met een flamingo kuiken. Met een indrukwekkende grootte van 70 cm is de oehoe is de grootste uilensoort wereldwijd. Aan het eind van de 20e eeuw was de oehoe bijna uitgeroeid in Duitsland. Vooral overbejaging en habitatverlies, veroorzaakt door extensieve landbouw en bosexploitatie, veroorzaakten een continue daling van het aantal. Ondertussen was het mogelijk om de zeldzame oehoe in Weltvogelpark Walsrode te zien: Berta, een 9 jarige oehoe vrouwtje vermaakt de bezoekers tijdens de vliegshow en er is een oehoepaar te bewonderen in het "uilenkasteel". Veel beschermingsmaatregelen en programma s hebben gelukkig als gevolg dat de oehoe bevolking in Duitsland hersteld. Zo kwam het dat er de laatste tijd nog twee oehoes te bewonderen zijn in de Weltvogelpark: Een wild oehoe paar leeft in de bossen grenzend aan het park en dagelijks jagen ze in de schemering in de buurt van het park. Oehoes jagen voornamelijk op muizen en ratten en ruimen dus veel ongedierte op. Natuurlijk is het team van Weltvogelpark heel blij met de terugkeer van oehoes naar ons eigen land. Maar uiteraard voorkomt het elektrisch beveiligde hek rond het park geen aanvallen vanuit de lucht. Bijgevolg moesten we de flamingo-eieren

5 uit de nesten wegnemen om het nageslacht veilig te stellen. De eieren werden kunstmatig uitgebroed en jongen vervolgens met de hand grootgebracht. Boven: Rode Flamingo s met hun kuikens. Na een broedtijd van ongeveer 30 dagen komen de kuikens uit. Daarna worden ze verzorgd door de dierverzorgers. Als opfokvoer wordt gekookte eidooier gebruikt, verdund met een waterige oplossing voor infusie. Dit opgewarmde eimengsel wordt elke 2-3 uur aan de kuikens gegeven met behulp van een injectiespuit. Na 2-3 weken worden de jongen langzaam gewend om zelfstandig te eten. Hiervoor worden geweekte Flamingo pellets (van de firma Versele Laga ) aangeboden in een kom en beetje bij beetje opgegeten. Later krijgen de flamingo's alleen maar droge pellets, verrijkt met het nodige rode pigment caroteen, dat wordt opgeslagen in hun verenkleed, waardoor de flamingo's hun karakteristieke kleur krijgen. Bezoekers van het park krijgen de unieke kans om de flamingo's te voeren met deze speciale pellets. Hoewel het Weltvogelpark zeer succesvol is in het met de hand grootbrengen, ontnemen we de ouderdieren helaas de meest prachtige activiteit: Het liefdevol grootbrengen van hun jongen. Bovendien is het jammer dat de bezoekers niet kunnen zien hoe betrokken de flamingo s zijn met de zorg voor hun jongen. Rechts: Drinkende flamingo s.

6 In 2014 kreeg het park team een nieuw idee: Op alle drie flamingo perken werden beschermende volières gebouwd. Sindsdien brengen de elegante flamingo's de nacht door in een dichte volière, die hen beveiligt tegen aanvallen van hongerige oehoes. In de volière maken de dierenverzorgers regelmatig de grond nat met een waterslang om de flamingo s aan te moedigen om hun moddernest uitsluitend in de volière te maken. Alle drie soorten flamingo s werden getraind om het commando van hun verzorgers op te volgen: Twee keer in de handen klappen is het signaal voor alle flamingo's om de nieuw gebouwde veilige volière in te gaan. De training kostte wat geduld, maar al snel hadden de sociale vogels geleerd om het signaal van handen klappen op te volgen. Ondertussen gaan ze zonder problemen de beschermende volière in: Het is uitgegroeid tot een vast avondritueel. Het bijbehorende luide gegak is belangrijk voor de dieren om de sociale groep bij elkaar te houden. Tot grote vreugde van de bezoekers kunnen ze na de aanpassing van de behuizingen het natuurlijke broeden en opfokken van de flamingo's weer ervaren vanuit de eerste hand. Links: Gewone of Europese flamingo s in hun nachtverblijf. Na zijn inspectieronde parkeert de dierhouder eindelijk zijn Caddie in de garage. Nu zit ook zijn werkdag er op. Ondertussen is het al donker. "Oehoe" van ver hoort hij een vogelroep; de oehoe is op jacht. Weltvogelpark Walsrode is in de winter gesloten. Openingstijden seizoen 2017: 18 maart 1 november Open dagelijks vanaf 10:00 uur. Sluitingstijd: zie website Let op, de sluitingstijd hangt af van het seizoen of van de weersomstandigheden; dit staat elke dag aangegeven in het park. Kijk voor alle verdere information op website Copyright 2016 All rights reserved by the Aviculture-Europe Foundation. Dit is een publicatie uit het online tijdschrift Nederlandse uitgave ISSN: U mag deze tekst / foto s niet kopiëren, distribueren, zenden of publiceren zonder schriftelijke toestemming.