Collectievormingsprofiel Franse taal en cultuur / Romaans Algemeen

Transcriptie

1 Collectievormingsprofiel Franse taal en cultuur / Romaans Algemeen Actuele relatie met O&O Collectievorming wordt in de eerste plaats afgestemd op het onderwijs en onderzoek bij de Opleiding Franse taal en cultuur. De opleiding verzorgt de masters French language and linguistics en French literature and culture. De medewerkers van de opleiding maken voor hun onderzoekstaak deel uit van LUCL of ICD. De opleiding werkt samen met de UvA en de UU in het sectorplan : masterstudenten behalen minimaal 10 ects bij de zusterinstellingen. De collectie Romaans algemeen wordt betaald uit het Letteren algemeen budget. De collectie wordt in de eerste plaats gebruikt door studenten en medewerkers van de opleidingen Frans, Spaans en Italiaans maar ondersteunt tevens het overige taalkundig en letterkundig onderzoek en onderwijs van de Faculteit Geesteswetenschappen. Aankoop en -methodiek Monografieën worden besteld via de boekhandel (Erasmus Parijs voor Franstalige publicaties). De meeste standing orders zijn geplaatst bij deze boekhandel of bij Swets. Selectie vindt plaats met behulp van digitale attendering van boekhandels en uitgevers, overzichten op onderwerp van de Franse Nationale Bibliografie (of in Electre), boekbesprekingen (in gedrukte en digitale media) en op verzoek van de medewerkers van de opleiding. Selectiecriteria De collectievorming voor Frans is overeenkomstig de Nederlandse basisclassificatie te onderscheiden in een taalkundig (18.24 : Franse taalkunde) en een letterkundig deel (18.25 : Franse letterkunde). De disciplines onderscheiden zich wat betreft publicatieaanbod en -aanschaf. Een aantal publicaties betreft zowel Franse taal- en letterkunde (18.23). Voorheen werd vrij volledig aangeschaft op de zwaartepunten die hieronder worden genoemd. Met de huidige middelen wordt een basiscollectie onderhouden ten behoeve van het onderwijs en onderzoek bij de opleiding Frans. Van het totale aantal monografieën dat van het budget Frans wordt aangeschaft, betreft ca. 5 % de Franse taalkunde, overeenkomstig het aanbod op het gebied van de Franse taal en cultuur. De nadruk ligt op syntaxis en semantiek, met name tijden, modus, aspect, categorieën, negatie, kwantificatie en generatieve grammatica. Een nieuw aandachtsgebied is de theorie van de tweede taalverwerving en de rol van het Frans (taalonderwijs) buiten Frankrijk (m.n. in het Midden- Oosten). Voor het taalkundig onderzoek maakt men ook gebruik van de collectie Taalwetenschap, maar voor het onderwijs is er nadrukkelijk behoefte aan Franstalige publicaties. Ca. 90% van de totale aanschaf aan monografieën betreft letterkunde. Zwaartepunten zijn de 16 e en de 20 e eeuw. Wat betreft de Renaissance staan schrijvers als Montaigne, Rabelais en La Fontaine centraal. Verder gaat de aandacht uit naar het modernisme (m.n. Proust) en de tweede helft van de 20e eeuw. De collectie is sterk op het gebied van de hedendaagse, vernieuwende letterkunde, zowel wat betreft studies als romans. De Francofone literatuur (de Franse letterkunde buiten Frankrijk (18.26) is een nieuw aandachtspunt (zie ook Regio). Vanwege de aandacht voor nieuwe media is in 2011 gestart met de aanschaf van Franse films op DVD ter ondersteuning van het onderwijs. De collectievorming voor Romaans algemeen (18.22) betreft publicaties op het gebied van de romanistiek : de taalkunde en de letterkunde van de Romaanse talen in vergelijkend perspectief.

2 Voor een verdere verfijning van de onderwerpen en de bijbehorende collectievormingsniveaus, zie bijbehorende tabel. Regio De aanschaf betreft met name letterkunde uit Frankrijk. De Franse letterkunde van België, Zwitserland en Canada wordt slechts beperkt gecollectioneerd. De collectievorming wordt afgestemd op de collecties van het KITLV (Antillen, Caraïbisch gebied) en het Afrika Studiecentrum. Dit betekent dat Franstalige literatuur uit de Maghreb en publicaties over francofonie in meerdere regio s wel worden aangeschaft, evenals Francofone schrijvers die overwegend door Franse uitgevers worden uitgegeven. De laatste jaren wordt ook aandacht besteed aan literatuur door immigranten, in Frankrijk levende schrijvers afkomstig uit niet Franstalige landen. Op het gebied van de taalkunde is er speciale aandacht voor de (historische) overeenkomsten en verschillen tussen de Romaanse talen. In een door NWO gefinancierd onderzoeksproject wordt de rol van het Frans voor religieuze minderheden in het Midden Oosten bestudeerd ( ). Taalvariatie (waaronder het Frans buiten Frankrijk) wordt op onderwijsniveau aangeschaft (met inbegrip van woordenboeken). In het verleden is een bijzonder complete collectie opgebouwd op het gebied van het Occitaans en Provençaals. Nu worden op dit gebied alleen nog de belangrijkste standaardwerken aangeschaft. Bretons (Keltisch) en Baskisch vallen onder het collectievormingsprofiel Diverse Talen. De collectievorming Romaans heeft betrekking op publicaties over twee of meer Romaanse talen of culturen. Oud/nieuw materiaal In principe wordt alleen nieuw materiaal aangeschaft van maximaal 2 jaar oud. Incidenteel wordt indien nog leverbaar - ook ouder materiaal aangeschaft, naar aanleiding van een recensie of ten behoeve van het onderwijs. Taal 85 % van de collectievorming voor Frans betreft publicaties in het Frans, 10% in het Engels en 5 % overig (Duits, Italiaans en Spaans). Letterkunde wordt in het Frans aangeschaft. Incidenteel worden vertalingen aangeschaft, ten behoeve van het onderwijs, of vanwege de literaire status van de Nederlandse vertaler. In het laatste geval worden de titels veelal aangeschaft door de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Veel publicaties in de collectie Romaans zijn meertalig (Engels en/of Duits en/of Frans en/of Italiaans en/of Spaans). Uitgeverijen Het materiaal wordt voornamelijk betrokken van wetenschappelijke en literaire uitgeverijen in Frankrijk. Naast de universitaire uitgeverijen zijn er gespecialiseerde uitgeverijen (Honoré Champion, Droz, Rodopi), die een aantal relevante series publiceren. Er zijn veel Duitse uitgevers actief in de Romanistiek. Zie voor het overige de collectievormingsprofielen van de afzonderlijke Romaanse talen. Materiaal Van het totale budget wordt ca. 40% besteed aan monografieën. Jaarlijks worden rond de 200 monografieën aangeschaft. Ca. 30 % van het budget wordt besteed aan gedrukte en digitale tijdschriften, op dit moment 50 lopende abonnementen (waarvan 6 elektronisch). Daarnaast is

3 een aantal (Engelstalige) e-journals beschikbaar via tijdschriftpakketten bekostigd uit andere middelen. Er lopen een kleine 100 standing orders op meerdelige werken en series. Daarnaast biedt de UBL ook digitale bestanden. In 2011 is het bestand Grand Corpus de la littérature française bekostigd uit de algemene beleidsruimte. De jaarlijkse toegangsfee wordt bekostigd uit het reguliere budget Frans. Er loopt een abonnement op een (literair) tekstcorpus dat vooral voor taalkundige doeleinden wordt gebruikt (Frantext). Sinds 2011 omvat de collectie ook Franse films op DVD. Er zijn 16 lopende abonnementen op het gebied van de Romaanse taal- en/of letterkunde, waarvan ongeveer de helft (ook) elektronisch beschikbaar is. Elektronisch/gedrukt Bij de tijdschriften gaat de voorkeur in principe uit naar elektronische abonnementen. Het aanbod aan pakketten Franse e-journals en e-books is op dit moment te beperkt en te kostbaar om een goed alternatief te bieden voor de gedrukte collectie. In de collectie zijn 16 cd-roms met naslagwerken en tekstuitgaven opgenomen. Ook hier gaat inmiddels de voorkeur uit naar online bestanden. Niveau De collectievorming vindt plaats op wetenschappelijk niveau. In beperkte mate worden ook populair wetenschappelijke publicaties of leermiddelen gekocht. Er wordt getracht een representatieve collectie primaire literatuur in stand te houden. NBC Vakgebied Onderwerp Opmerkingen Niveau collectie vorming Taal- en letterkunde Feest- en congresbundels Taalkunde Algemeen Naslagwerken, feesten congresbundels Diachronie Oudfrans Filologie Met name in het onderwijs, bijvoorbeeld bij Middeleeuwen (B) en bij Romaanse talen (M) Fonologie 2 2 Morfologie Alleen in relatie tot één van andere onderwerpen 2 2 Syntaxis Bijv. werkwoorden, relatie graadexpressies en categorieën Niveau collectie vorming 2010

4 Semantiek Bijv. in samenhang met onderzoek naar grammaticale categorieën Lexicologie/lexicografie Woordenboeken 2 2 Taalvariatie Taalgeografie (m.n. dialecten) sociolinguïstiek (argot, verlan etc.) 3 3 Taalinstructie Theorie 2e taalverwerving Letterkunde Algemeen : meerdere periodes Literaire genres Literatuurtheorie en literatuurkritiek Middeleeuwse letterkunde Renaissance Francofonie : Frans (taalonderwijs) buiten Frankrijk Leermiddelen (grammatica's, idioom, etc.); juridisch/economisc h Frans Franstalige literatuur over theorie 2e taalverwerving ; L2 Bibliografieën; literatuurgeschiedeni s Poëzie, toneel, proza ; studies, bloemlezingen Bronteksten (Barthes, Deleuze, Derrida, Genette, Bayard) voor zover het Franse letterkunde betreft Bronnen (tekstuitgaven) Belangrijke auteurs (Rabelais, La Fontaine, Montaigne), werk en receptie (ook in NL), retorica, fabel, embleem NWO project "Arabic and its alternatives" Niet FLE (Français Langue Etrangère) Nadruk op roman Reeksen van Droz, Champion ; geen Provençaals / Occitaans; studies in beperkte mate Renaissance in Europees perspectief

5 17e-18e eeuw Belangrijke auteurs (Voltaire, Diderot, Charrière) en receptie in NL; beschouwend proza 19e eeuw Belangrijke romanciers (Stendhal, Balzac, Flaubert) en dichters (Baudelaire, Mallarmé, Verlaine, Rimbaud) 20e eeuw * voor 1940 Modernisme (Proust, Roussel) * na 1940 Beckett, 'Nouveaux Romanciers', (Simon, Duras, Robbe-Grillet, Ponge), hedendaagse 'experimentele' roman (o.a. Echenoz, Ollier, Le Clézio, Camus) Franse letterkunde buiten Frankrijk 15./ 08. etc. Cultuurkunde Maghreb, Afrika, Caraïbisch gebied Franse immigrantenliteratu ur Civilisation, Franse intellectuelen Romaans Algemeen Taalkunde Romaanse talen in vergelijkend perspectief; oorsprong Romaanse talen (Latijn) Letterkunde Romaanse talen in vergelijkend perspectief Romantiek, Realisme geen aandachtsvelde n Zwitserland, België en Canada worden tot letterkunde Frankrijk gerekend. Franstalige literatuur door immigranten Séminaire Cultuurpolitie k; taalvaardigheid sonderwijs Veel tijdschriften, weinig monografieën Enkele tijdschriften

6 Beschikbare middelen Frans Budget (in ) Totaal Tijdschriften Monografieruimte (+1.500) De hoogte van het budget wordt bepaald door een verdeelmodel dat is gebaseerd op ECTS, fte en weegfactoren m.b.t. de uniciteit van opleidingen van de faculteit Geesteswetenschappen. Aanwas anders dan door koop: schenkingen, bruiklenen De UB ontvangt zo nu en dan schenkingen van Pro Helvetia (Franstalige literatuur uit Zwitserland) en van particulieren. In principe wordt alleen materiaal opgenomen dat nog niet in de collectie aanwezig is. Deselectie In het verleden is slechts zelden een dubbel exemplaar in de collectie opgenomen. Voor het overige zijn er, anders dan op individuele titel, geen specifieke collectiedelen aan te wijzen waar men over zou kunnen gaan tot deselectie. Door de afspraken in UKB-verband over het deselectiebeleid bij tijdschriften, is het ook niet mogelijk om papieren exemplaren van elektronische tijdschriften te deselecteren.