Nice aan de Noordzee

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nice aan de Noordzee"

Transcriptie

1 WAREGEMSE GIDSENKRING Nice aan de Noordzee verslag van de herfstuitstap naar Oostende op 16 oktober 2011 Patrick MEURIS O p een schitterende zonnige zondag trekken we met 18 gidsen en leden van de Waregemse Gidsenkring op herfstuitstap, naar de koningin der badsteden Oostende. Na een vlotte trein- of autorit treffen we elkaar rond 10.30u op het stationsplein, op een boogscheut van onze eerste halte, de museumboot Amandine. Amandine De Amandine werd gebouwd in 1961 voor 8,86 miljoen BEF en werd te water gelaten in maart In 1974 koos de reder definitief voor de IJslandvaart. In 1995 vaarde het schip voor het laatst uit. In werd het gerestaureerd en verhuisde naar een droogdok vlakbij het station, waar het schip sinds 2000 het middelpunt is van een klein maar fijn bezoekerscentrum over de Oostendse visserij en de Belgische IJslandvaart. Op de benedenverdieping wordt de geschiedenis van de Amandine en het verloop van de IJslandvaart getoond met foto's en teksten. Achteraan is een kleine filmzaal met een historische film over het vissersleven. Rondom de boot is een vissersstraatje nagebouwd met o.a. een visserijwinkel, vishandel en bordeeltje. Maar pièce de résistance van het museum is natuurlijk de Amandine zelf. Via een opening in de romp kom je als bezoeker binnen in het ruim, waar de vangst vakkundig gestapeld werd op ijs. Via nauwe gangen en lage deurtjes passeer je vervolgens de machinekamer, de slaapvertrekken, de kombuis (keuken), de eetruimte (boven het roer), de stuurhut, de opslagruimte voor de netten, het atelier van de machinist en het dek. Het moet wat geweest zijn bij ruw weer, toen de Amandine rolde over de golven! De Amandine had 4 dagen nodig om van Oostende naar IJsland te varen, door de Noordzee en de ruige Pentland Firth (de zeestraat tussen het Schotse vasteland en de Orkney de Gavergids 2011 / 3 19

2 eilanden). Gewoonlijk waren er 8 personen aan boord: een schipper, stuurman, bootsman, machinist, kok, matroos, lichtmatroos en scheepsjongen. Er werd gekookt in de kombuis maar elk bemanningslid had ook een eigen voorraadje eten mee, met o.a. chocolade en cognac. Er werd 7 à 10 dagen gevist, tot de maximum lading van 70 ton bereikt was. De netten werden gelost op het dek waar de bemanning uren aan het stuk de vis moest sorteren, gutten (ingewanden verwijderen) en wassen. De schoongemaakte vis werd via een goot in het ruim gestort en op ijs geborgen. De grote kabeljauwen werden gesorteerd 'hoofd aan hoofd', op planken, om niet beschadigd te worden door hun eigen gewicht. De bootsman hield benedendeks een oogje in het zeil zodat de stabiliteit van het schip niet in gevaar kwam. Na 3 weken was de Amandine normaal gezien terug in Oostende. In de haven werd de vis 's nachts in 5 à 6 uur gelost, met 'bennen' of vismanden van 70 kg. Tussen twee reizen kreeg de bemanning 36 à 48 uur verlof. Lunch Rond 12u verzamelen we aan de uitgang, bij het achterdek van het schip, en stappen we een paar honderd meter naar de Montgomery, een populair eethuis op het Vissersplein, vlakbij de bekende 'Vistrap'. De lunch van soep, steak, kabeljauw of scampi's en ijs of koffie smaakt en de bediening is vlot. Een adresje om te onthouden. de Gavergids 2011 / 3 20

3 route van de gidsbeurt Gidsbeurt Na de lunch staat stadsgids Marc ons op te wachten voor een stevig gedocumenteerde wandeling langs de Sint-Petrus-en-Pauluskerk, het station, het Leopoldpark met oud postkantoor, het Marie-Joséplein, het Casino-kursaal, de Albert I-promenade, de Venetiaanse gaanderijen en de Koninklijke villa. Het verhaal begint met de komst van Leopold I ( ) naar België. Zijn tweede echtgenote, prinses Louise-Marie d'orléans ( ) kwam vaak naar Oostende om te kuren. Ze verbleef in de koninklijke residentie in de Langestraat, waar ze uiteindelijk ook is gestorven. Maar de koning die Oostende groot maakte, is natuurlijk Leopolds oudste zoon Leopold II ( ): schatrijk dankzij Congo, Engelsgezind, vooruitstrevend en visionair. Hij ontwikkelde Oostende samen met de Duitse urbanist Hermann-Josef Stübben van provinciestadje tot mondaine badplaats waar de Belgische en Europese beau monde kwam kuren, golfen, paardenrennen bijwonen en flaneren langs de 'Paris plage'. Overal in de stad liet Leopold II zijn handtekening achter: het bekende gekroonde monogram met de 2 gespiegelde L'n. Maar meer nog is Leopolds erfenis gebeiteld in het hedendaagse grondplan van de stad, met zijn lanen, parken en promenades. Bij zijn dood bleven veel van zijn plannen ongerealiseerd. Een ervan was het omvormen van de duinen tot openbaar domein. Had Leopold iets langer geleefd, dan had de Belgische kust er waarschijnlijk helemaal anders uitgezien... de Gavergids 2011 / 3 21

4 station In de 19de eeuw had Oostende twee treinstations. Het eerste, verdwenen station was gelegen aan de jachthaven, waar nu de Mercator ligt. De uitloper van de A10/E40, de huidige Verenigde Natieslaan, die een wijde bocht maakt rond het Maria-Hendrikapark, is aangelegd in de oude spoorbedding. Het huidige station heeft zich ontwikkeld uit de tweede treinterminal, toen het 'zeestation' genoemd, die werd gebouwd voor de reizigers van de Oriënt Express. Wie het hele traject deed, reisde van Istanbul naar Londen, en moest in Oostende de ferry nemen naar Dover. Binnenkort wordt het huidige station vernieuwd en uitgebreid met een kleurrijke overkapping over de trein-, tram- en busperrons. Maria Hendrikapark Leopold II was gehuwd met Maria Hendrika van Oostenrijk ( ). Ze kregen 4 kinderen: Louise, Leopold, Stefanie en Clementine. Maar het huwelijk was geen succes en Marie- Hendrika verbleef vaak in het verre Spa terwijl Leopold II zich amuseerde met zijn maitresses. De naam van de koningin werd vereeuwigd in het 50 ha. grote Maria-Hendrikapark, door de Oostendenaren het 'bosje' genoemd, dat onlangs prachtig werd heraangelegd. Sint-Petrus-en-Pauluskerk de jonge Leopold & Maria-Hendrika en een spotprent van Leopold met maitresse De oude kerk van Oostende werd, net als de rest van de stad, vernield tijdens het beleg van Alleen de toren bleef bewaard, en wordt door de Oostendenaren de "Peperbusse" genoemd. De onderbouw van de toren is vandaag het oudste gebouw van Oostende. Leopold II bestelde een nieuwe, monumentale neogotische kerk bij Louis Delacenserie, stadsarchitect van Brugge, en ontwerper van o.a. het Centraal Station van Antwerpen. De kerk werd gebouwd tussen 1899 en 1905 en werd georiënteerd naar het westen (in de plaats van naar het oosten, zoals gebruikelijk) opdat de monumentale voorgevel met de twee torens van 72 m zichtbaar zou zijn voor de treinreizigers die afstapten aan het 'zeestation'. de Gavergids 2011 / 3 22

5 Achter het koor liet Leopold een schitterende praalkapel bouwen (met koninklijke kroon op de koepel) voor het praalgraf van koningin Louise-Marie, dat tot dan toe in de crypte van de oude kerk stond. Het graf is getooid met een schitterend witmarmeren beeld van de Herentalse beeldhouwer Charles August Fraikin. Sinds de jaren 1970 is de Sint-Petrus-en- Pauluskerk in restauratie. De zoute zeelucht had de ijzeren verbindingsstukken in de pierre de Meuse kalksteen ernstig aangetast. Leopoldpark praalkapel achter de Sint-Petrus-en-Pauluskerk Tot in de 19de eeuw vormde de huidige Leopold II-laan de grens van het oude Oostende. Koning Leopold II breidde de stad uit naar het westen en liet een nieuw park aanleggen op de vroegere bleekweiden en stadswallen. Een deel van de wallen is bewaard gebleven als parkvijver. Het park was gratis toegankelijk voor de rijke toeristen maar gewone Oostendenaren moesten een toegangsticket betalen. Ooit stond er in het park een paviljoen met de boot waarmee journalist en ontdekkingsreiziger Henry Morton Stanley ( ) van 1874 tot 1877 de Congostroom afvoer. De boot is jammer genoeg spoorloos verdwenen in de tijd. Wel terecht is de stenen potvis die de vijver voor het bloemenuurwerk tooit. Het beeld werd dit jaar teruggegeven door de eigenaar van de Aviflora in Ingelmunster, waar het na lange omzwervingen was terecht gekomen. In het plantsoen te midden van de Leopold II-laan ligt het bekende beeld De Zee, van de Doornikse beeldhouwer Georges Grard, beter bekend als 'Dikke Mathilde'. de Gavergids 2011 / 3 23

6 postgebouw Aan de overkant van de Leopold II-laan, dicht bij het eerste treinstation, liet Leopold een groot postgebouw optrekken door architect Charles Dewulf, een leerling van Louis Delacenserie. Die vond inspiratie bij het Spaanse paviljoen op de wereldtentoonstelling van 1900 in Parijs. Het gebouw was versierd met beelden van de Roeselaarse beeldhouwer Jules Lagae. Het werd vernield in 1944 en vervangen door een nieuw, modernistisch gebouw van architect Gaston Eysselinck. Hij ontwierp ook het vroegere warenhuis SEO tussen de Gent- en Romestraat, waar nu het Provinciaal Museum voor Moderne Kunst gevestigd is. Eysselinck kreeg zo veel tegenstand voor zijn postgebouw dat hij uiteindelijk zelfmoord pleegde. Door de lange bouwprocedure werd het gebouw pas afgewerkt in Vandaag is het een beschermd monument en wordt het gerestaureerd en verbouwd tot cultureel centrum met 2 theaterzalen en een amfitheater. Ook het monumentale beeld van de Gentse kunstenaar Jozef Cantré zal dan weer in volle glorie te zien zijn op de voorgevel. Marie-Joséplein Iets verder langs de Leopold II-laan ligt het Marie-Joséplein, genoemd naar prinses Marie-José ( ), de jongste zus van Leopold III, die trouwde met Umberto II ( ), de laatste koning van Italië, die werd afgezet door Mussolini. Het pleintje is een bekende stopplaats voor de kusttram, met een beschermd tramstation. In het midden van het plantsoen staat een monument met borstbeeld van de Oostendse politicus-minister Auguste Beernaert, die in 1909, samen met de Franse diplomaat Paul Henri Balluet d'estournelles de Constant, de Nobelprijs voor de Vrede kreeg voor zijn inzet bij internationale geschillen en zijn strijd tegen de slavernij en plundering van Congo. Het smeedijzeren hekken van het monument werd ontworpen door de Lierse kunstsmid Lodewijk van Boeckel, die ook het hek van het Witte Huis in Washington tekende. de Gavergids 2011 / 3 24

7 Casino-kursaal Vlak voor het Casinogebouw, aan de Van Iseghemlaan, staat een borstbeeld van prinses Grace van Monaco, waarmee Oostende verbroederd is. Het werd geschonken door Monaco, dat vlakbij op de Leopold II-laan een consulaat heeft. Vroeger was de zeedijk militair domein, gescheiden van het strand door een gracht. Er mocht officieel niet gebouwd worden. Het eerste kursaal (naar het Duitse 'Kur-Saal' of 'Kur- Haus') was een houten gebouw dat indien nodig snel kon afgebroken worden. Leopold II hief het bouwverbod op, liet de gracht dempen en bestelde in 1878 een nieuw casino-kursaal bij de architecten F. Laureys uit Oostende (ook een leerling van Louis Delacenserie) en J. Naert uit Brussel. Tussen 1907 en 1915 werd het grondig verbouwd en opgewaardeerd o.l.v. architect Alban Chambon. In de tweede wereldoorlog werd het gebouw vernield en afgebroken voor de bouw van een Duitse observatiebunker. Het huidige modernistische casino-kursaal werd ontworpen door de Antwerpse architect Léon Stynen. Het monumentale bronzen beeld aan de straatzijde is ontworpen door zijn stadsgenoot Oscar Jespers en stelt de vier elementen voor (water, aarde, vuur en lucht). Het casinogebouw is net als het oude postgebouw een beschermd monument en onderging een peperdure restauratie. Zelfs de treurige palmboom in de inkomhal geniet officiële bescherming. Vandaag zijn het casino- en het kursaalgedeelte volledig gescheiden. De concertzaal met meer dan zitjes is een van de grootste van België. Op de hoogste verdieping kun je dineren met zicht op zee in het befaamde Ostend Queen. Het plein voor het casino-kursaal wordt door de Oostendenaren 'Petit Nice' genoemd. Je hebt er tot laat op de dag zon en vindt er altijd zonnende zeegangers op de zitbanken. het oude Casino-kursaal rond de Gavergids 2011 / 3 25

8 strekdammen 'Petit Nice' aan het nieuwe Casino-kursaal Langs de hele Belgische kust zijn voor het ogenblik grote infrastructuurwerken aan de gang om de dijk en het hinterland te beschermen tegen een mogelijke superstorm (die statistisch gezien 1 keer om de 1000 jaar voorkomt). Ook in Oostende wordt het strand verhoogd en verbreed met baggerzand afkomstig van de zandbanken voor de kust. Het lijkt een sysyphusarbeid omdat de zee het aangevoerde zand telkens weer wegspoelt maar het is de enige werkbare bescherming tegen superstormen, en past in de nieuwe, dynamische visie op kustbescherming. In Oostende worden er daarnaast nog twee nieuwe betonnen strekdammen aangelegd om de toegang tot de haven gemakkelijker te maken en grotere (cruise)schepen toe te laten. Albert I-promenade We wandelen de Albert I-promenade af richting Koninklijke Gaanderijen, waar Leopold II destijds grote luxehotels liet optrekken voor de rentenierende Europese beau monde, die afhankelijk van het seizoen verbleef aan de West- en Zuid-Europese stranden. Het was de tijd toen je moest betalen om op het strand te komen, de baders in strandkabines de zee werden ingereden en er in de kuurhotels zeewater uit de kranen stroomde. Een van de weinige overgebleven panden uit die tijd is Villa Maritza, tot voor kort de pied-à-terre in Oostende van Toerisme Vlaanderen, nu een beschermd monument en te koop. De Waregemse gidsen zijn direct geïnteresseerd maar jammer genoeg heeft de villa geen garage... de Gavergids 2011 / 3 26

9 Villa Maritza en de beschermde palmboom in de hal van het Casino-kursaal Venetiaanse gaanderijen In de Parijsstraat houden we halt bij de Venetiaanse gaanderijen. Een indrukwekkend gebouw in gele zandsteen uit van architect Henri Maquet, maar een beetje 'droog'. Veel sappiger is het verhaal van Blanche Delacroix ( ), het Parijse burgermeisje waarmee Leopold II drie jaar voor de dood van Maria-Hendrika (in 1902) een affaire begon en met wie hij twee buitenechtelijke zonen kreeg: Lucien ( ) en Philippe ( ). Leopold schonk Blanche (onder andere) een huis op de hoek van de Parijsstraat en de Koningsstraat en zou een tunnel hebben laten aanleggen tussen de Venetiaanse gaanderijen en het huis om zijn minnares ongemerkt te kunnen bezoeken. Ook tussen haar villa in Laken en het koninklijk paleis zou zo'n tunnel bestaan hebben. Waar of niet, in ieder geval werd de (denkbeeldige) tunnel na de dood van Leopold onmiddellijk (denkbeeldig) dichtgemetseld. Leopold trouwde op zijn sterfbed (in 1909) in extremis nog met Blanche en verhief haar in de adelstand, tot 'barones de Vaughan'. Geen van beide plechtigheden werd officieel geregistreerd noch erkend, wat aanleiding gaf tot jarenlang juridisch getouwtrek tussen de Belgische regering en de barones. de Gavergids 2011 / 3 27

10 Blanche hertrouwde amper 7 maanden na de dood van Leopold met haar vorige/andere minnaar, Antoine Durrieux, die haar twee kinderen erkende. Door de dubbele affaire werd in twijfel getrokken of Leopold de biologische vader was van de jongens. Leopold zelf twijfelde niet omdat Philippe net als hij atrofie had aan zijn linkerhand, een erfelijke afwijking die ervoor zorgde dat de spieren zich niet volledig ontwikkelden. Tegenstanders van de koning spotten dan weer dat de jongen een 'stompje' had, net als de slaven in Congo die onder Leopolds bewind een hand werden afgehakt. Leopold was in ieder geval heel gelukkig met zijn twee nieuwe zonen omdat zijn enige zoon uit zijn huwelijk met Maria-Hendrika, Leopold ( ), jong gestorven was. Omdat hij geen officiële mannelijke nakomeling had, werd Leopold II opgevolgd door zijn neef Albert I, de zoon van zijn jongere broer prins Philippe (Filips). Koninklijke villa Hoog op de duinen, tussen de Venetiaanse en de Koninklijke gaanderijen liet Leopold II in 1870 een reuze villa bouwen door de Engelse architect W.J. Green, en enkele jaren later nog een voor Maria-Hendrika. In zijn duinenpaleis kon Leopold ongezien zijn gang gaan. In 1884 was Henry Morton Stanley er te gast na zijn eerste Congo-reis en tekenden de koning en de ontdekkingsreiziger samen op een blinde kaart de grenzen van Congo uit. (cf. David Van Reybroeck, Congo, p. 72). Tot grote afgunst van Duitsland en Groot-Brittannië, de grootmachten van die tijd, eigende Leopold zich het hart van Afrika toe en werd schatrijk met de handel in rubber (voor de ontluikende automobielsector) en ivoor. Bij zijn overlijden in 1909 was zijn bankrekening aangegroeid van 5 miljoen tot 14 miljard goudfrank. Om zijn enorme patrimonium aan paleizen en villa's, vooral in Brussel en Oostende, te beschermen tegen de wettelijke en buitenechtelijke erfgenamen, richtte Leopold de Koninklijke Schenking op. Die was ook eigenaar van de nieuwe koninlijke villa (uit ), het buitenverblijfje van Boudewijn en Fabiola, waar in 1972 o.a. Mobuto te gast was. Van 1973 tot 2004 werd de villa verhuurd en deed het gebouw dienst als restaurant. Kort daarna werd de villa verkocht aan de Stad Oostende voor 3,7 miljoen EUR en wordt nu verhuurd aan het Belgisch Zeeinstituut voor Orthopedie, die het gebruikt als revalidatiecentrum voor kankerpatiënten. In het park achter de villa, met grote bomen voor de privacy, werd in 2001 een kleine ommuurde Japanse tuin aangelegd, een schenking van aircoproducent Daikin, de grootste werkgever in Oostende, ter gelegenheid van hun 25-jarig bestaan. de Gavergids 2011 / 3 28

11 Koninklijke gaanderijen De wandeling eindigt in de duinen, ter hoogte van de Koninklijke gaanderijen. Het bijna 400 meter lange gebouw werd ontworpen in 1905 door architect Charles Girault (die ook het Grand Palais en Petit Palais in Parijs tekende). De zuilengaanderijen lieten Leopold en Maria- Hendrika toe om ongestoord te flaneren in de zeebries, tussen hun villa's en de Wellingtonrenbaan. Aan de oostzijde is er een monumentale poort met oorspronkelijk drie boogvormige doorgangen, beter bekend als de 'drie gapers'. Voor de middelste boog staat het ruiterstandbeeld van Leopold II met aan zijn voeten een grote beeldengroep met mannen, vrouwen en kinderen. Van het beeld van de 'neger' werd in 2004 een hand afgezaagd door de anarchistische actiegroep De Stoete Ostendenoare, uit protest tegen de wandaden destijds van de koninklijke agenten in Congo, die de gewoonte hadden van onwillige slaven de rechterhand af te hakken. De bronzen hand is nog altijd spoorloos en zou volgens de actiegroep zelf geschonken zijn aan de Congolese gemeenschap in Brussel, vergezeld van excuses voor het koloniale wanbeleid. Slot We wandelen samen met gids Marc terug langs de zeedijk richting Casino-kursaal. De zee is blauwgroen en onwezenlijk rustig. We houden een laatste keer halt in tearoom Diplomat. Bij zonsondergang wandelen we rustig terug naar het station. Sommigen maken van de gelegenheid gebruik om nog wat gedroogde vis of warme wulken te kopen aan de Vistrap. Rond 19.15u, een uur later dan gepland, nemen we de trein terug naar huis, via Kortrijk. Na een voorspoedige reis zetten we om 20.30u terug voet aan wal in Waregem, waar de studenten gepakt en gezakt klaar staan om te vertrekken richting Gent, Brussel of Leuven. We nemen afscheid van elkaar, moe maar tevreden na een boeiende en zalige zondag aan zee. Bronnen eigen notities en foto's bulldozer.skynetblogs.be de Gavergids 2011 / 3 29

Koning Leopold II en Brugge. Jan D hondt Studiedag Brugge, the place to be 5 december 2015

Koning Leopold II en Brugge. Jan D hondt Studiedag Brugge, the place to be 5 december 2015 Koning Leopold II en Brugge Jan D hondt Studiedag Brugge, the place to be 5 december 2015 Leopold II, koning der Belgen Brussel, 9 april 1935 Laken 17 dec. 1909 x Maria Hendrika v. Oostenrijk Koning sinds

Nadere informatie

Albert I van België: Brussel, 8 april Marche-les- Dames, 17 februari 1934

Albert I van België: Brussel, 8 april Marche-les- Dames, 17 februari 1934 Albert I van België: Brussel, 8 april 1875 - Marche-les- Dames, 17 februari 1934 Hij was prins van België, hertog van Saksen, prins van Saksen-Coburg-Gotha, was van 23 december 1909 tot 17 februari 1934

Nadere informatie

aan zee Opening EK Bridge Oostende 22 juni-3 juli 2010

aan zee Opening EK Bridge Oostende 22 juni-3 juli 2010 Tekst: Marjo Chorus Beeld: Peter Oey EK Bridge Oostende 22 juni-3 juli 2010 Spelen Het eerste Europese Kampioenschap Viertallen vond in 1932 plaats in Scheveningen. Het Belgische Oostende is de gastheer

Nadere informatie

1. Wie of wat? Vul in. Kies uit: eed - kabinet kroonprins prins staatsbezoek. Bezoek van de koning aan een ander land.

1. Wie of wat? Vul in. Kies uit: eed - kabinet kroonprins prins staatsbezoek. Bezoek van de koning aan een ander land. Naam: Wat vieren we op 15 november? Koningsdag Vroeger werd dit de feestdag van de dynastie genoemd. Het is de datum van het naamfeest van Leopold en Albert. 1. Wie of wat? Vul in. Kies uit: eed - kabinet

Nadere informatie

residentie ermeke constant

residentie ermeke constant residentie Voorwoord Geachte klant Met Residentie Constant P is Groep Caenen niet aan zijn proefstuk toe. De voorbije jaren werden immers talrijke nieuwe residenties gebouwd in Oostende en tal van andere

Nadere informatie

Reisprogramma. Vrienden Rijksmuseum Twenthe. Brussel oktober 2019

Reisprogramma. Vrienden Rijksmuseum Twenthe. Brussel oktober 2019 Reisprogramma Brussel 11-13 oktober 2019 Brussel is de hoofdstad van België en wordt tevens vaak als de hoofdstad van Europa gezien. Deze rol heeft Brussel te danken aan het feit dat het het bestuurlijk

Nadere informatie

LEOPOLD I. FOD Kanselarij van de Eerste Minister Algemene Directie Externe Communicatie

LEOPOLD I. FOD Kanselarij van de Eerste Minister Algemene Directie Externe Communicatie LEOPOLD I In 1830 werd België een onafhankelijk land. Omdat een nieuw land natuurlijk een koning nodig heeft, ging het piepjonge België in 1831 op zoek naar een koning. Op die manier werd Leopold I de

Nadere informatie

Datum: Ons koningshuis. 1. Hoe heet onze huidige koning? 3. Hij volgde zijn broer na diens dood op. Hoe heette hij?

Datum: Ons koningshuis. 1. Hoe heet onze huidige koning? 3. Hij volgde zijn broer na diens dood op. Hoe heette hij? Ga naar deze website: www.monarchie.be Klik op de koninklijke familie. 1. Hoe heet onze huidige koning? 2. Hoe oud was hij toen zijn moeder, koningin Astrid, omkwam bij een auto-ongeluk? 3. Hij volgde

Nadere informatie

Lodewijk XVIII van Frankrijk: Kasteel van Versailles, 17 november 1755 Parijs, 16 september 1824

Lodewijk XVIII van Frankrijk: Kasteel van Versailles, 17 november 1755 Parijs, 16 september 1824 Lodewijk XVIII van Frankrijk: Kasteel van Versailles, 17 november 1755 Parijs, 16 september 1824 Kasteel van Versailles Koning van Frankrijk Co-vorst van Andorra Periode : 1814-1824 Voorganger: Napoleon

Nadere informatie

WAAR GAAN WE NAARTOE?

WAAR GAAN WE NAARTOE? WAAR GAAN WE NAARTOE? De familie Janssens wil op uitstap. Maar vader, moeder en de kinderen hebben hun eigen wensen! Kan je de familie helpen? Bekijk de brochures. Welke uitstap is goed voor iedereen?

Nadere informatie

Werkstuk Dordtologie november 2014

Werkstuk Dordtologie november 2014 Werkstuk Dordtologie november 2014 Hilde van Kruiningen VAN BIERBROUWEN. NAAR BLAUWBILGORGEL Omdat ik in dit gebied woon en me dagelijks over de Groenmarkt en het Buddingh plein begeef hebben de geschiedenis

Nadere informatie

Den Haag Scheveningen Delft

Den Haag Scheveningen Delft Den Haag Scheveningen Delft Zaterdag en zondag 21 en 22 juni 2008 met bezoek aan Mauritshuis Museum Beelden aan zee Vermeercentrum V.V.A. afdeling Brussel G. Gilsonstraat 55, 1090 Brussel tel. 02-479.32.32

Nadere informatie

r e s i d e n t i e CONSTANTIJN gerieflijkheid i schoonheid stabiliteit

r e s i d e n t i e CONSTANTIJN gerieflijkheid i schoonheid stabiliteit r e s i d e n t i e CONSTANTIJN o o s t e n d e gerieflijkheid i schoonheid stabiliteit VOORWOORD Geachte klant RESIDENTIE CONSTANTIJN De voorbije jaren bouwde Groep Caenen reeds met succes een aantal

Nadere informatie

DE FAMILIE VAN LOON 130 _

DE FAMILIE VAN LOON 130 _ DE FAMILIE VAN LOON Mooi idee: je familie en huis jarenlang laten portretteren door schilders en fotografen. De roemrijke familie Van Loon uit Amsterdam deed dat. De indrukwekkende stapel familieportretten

Nadere informatie

Karel van België: Brussel, 10 oktober Oostende, 1 juni 1983

Karel van België: Brussel, 10 oktober Oostende, 1 juni 1983 Karel van België: Brussel, 10 oktober 1903 - Oostende, 1 juni 1983 Karel Theodoor Hendrik Anton Meinrad, graaf van Vlaanderen, prins van België, was regent van België van 1944 tot 1950. Graaf van Vlaanderen

Nadere informatie

Gent 25c. Goudstr Beersteeg Oudevest, Katelijnenstr Minnemeers Kongobrug Reke Blekersdijk Nieuwland Godshuishammeken Huidevetterken Ham

Gent 25c. Goudstr Beersteeg Oudevest, Katelijnenstr Minnemeers Kongobrug Reke Blekersdijk Nieuwland Godshuishammeken Huidevetterken Ham Goudstr Beersteeg Oudevest, Katelijnenstr Minnemeers Kongobrug Reke Blekersdijk Nieuwland Godshuishammeken Huidevetterken Ham Gent 25c De Minnemeersbrug lag in het verlengde van de Goudstraat Goudstr /Beersteeg

Nadere informatie

Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 [1]

Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 [1] Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://www.wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 [1] Door wjvanderzanden[2]op vr, 07/24/2015-13:29 Tags:reizen

Nadere informatie

leeruitstap Kwadrant donderdag 17 mei 2001 hoofdstad van België hart van Europa

leeruitstap Kwadrant donderdag 17 mei 2001 hoofdstad van België hart van Europa leeruitstap Kwadrant donderdag 17 mei 2001 hoofdstad van België hart van Europa 1. Brussel hoofdstad van ons land en Europa Brussel is de hoofdstad van ons land. De koning woont in Brussel en de regering

Nadere informatie

De geheimzinnige stad. Het Oostende van Léon Spilliaert 23 juni 2018 13 oktober 2018 In de zomertentoonstelling van Het Spilliaert Huis komt een minder geïllustreerd thema in het werk van de kunstenaar

Nadere informatie

LEOPOLD I. Waarde landgenoten. Mijn naam is Koning Leopold I en dit is mijn vrouw, Koningin Louise-Marie.

LEOPOLD I. Waarde landgenoten. Mijn naam is Koning Leopold I en dit is mijn vrouw, Koningin Louise-Marie. LEOPOLD I Waarde landgenoten Mijn naam is Koning Leopold I en dit is mijn vrouw, Koningin Louise-Marie. In 1830 werd België een onafhankelijk land. Natuurlijk heeft een nieuw land een koning nodig dus

Nadere informatie

Stadsvernieuwingsproject Station aan Zee

Stadsvernieuwingsproject Station aan Zee Stadsvernieuwingsproject Station aan Zee (Geraadpleegd op 05/12/14,http://www.oostende.be/file_uploads/88054.pdf) Declerck Abdoulaye MAK/ 1B1 Stadsvernieuwingsproject in Oostende Station aan Zee Waarom

Nadere informatie

Barcelona. Barcelona. Montjuïc

Barcelona. Barcelona. Montjuïc Montjuïc De Montjuïc is een heuvel gelegen in de buurt van het centrum van. De heuvel, waarop zowel een wereldtentoonstelling als de Olympische Spelen gehouden werden, heeft een heel aantal bezienswaardigheden

Nadere informatie

Juli - augustus 2011 - nr 335

Juli - augustus 2011 - nr 335 Juli - augustus 2011 - nr 335 Kijker nr 335 : zomer 2011 Voor sommigen zit het er misschien al bijna op. Voor anderen is het nog maar pas begonnen en voor nog anderen duurt het nog enkele weken. Eén ding

Nadere informatie

Fotozoektocht 25 jaar Ithaka. Installatie app

Fotozoektocht 25 jaar Ithaka. Installatie app DROMEN, DURVEN, DOEN EN DELEN Fotozoektocht 25 jaar Ithaka. Installatie app 1 Download de app Google Maps voor iphone. - Android heeft deze app al standaard geïnstalleerd 2 Open met je smartphone de link

Nadere informatie

Reisverslag Boedapest 2015 Deel 3 [1]

Reisverslag Boedapest 2015 Deel 3 [1] Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://www.wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Boedapest 2015 Deel 3 Reisverslag Boedapest 2015 Deel 3 [1] Door wjvanderzanden[2]op vr, 07/24/2015-16:38 Tags:reizen

Nadere informatie

Wandelen in De Haan en Wenduine

Wandelen in De Haan en Wenduine Voorstel route: Vind ik leuk 2 5 Tweeten Share Wandelen in De Haan en Wenduine wandelroute 10.1km Ideale combinatie van strandwandeling, uitkijken over de zee vanaan de Spioenkop in Wenduine, om terug

Nadere informatie

TULPENGEKTE. 1. Streep door wat niet van toepassing is.

TULPENGEKTE. 1. Streep door wat niet van toepassing is. TULPENGEKTE Je leraar of lerares heeft je een tulpenbol laten zien. Zo n bol stop je in de herfst in de grond, en in de lente groeit er een tulp uit. Niets bijzonders zou je zeggen. Maar vierhonderd jaar

Nadere informatie

Inhoud 1. Kerken en kloosters 2. Stadspoorten en wallen 3. Industrieel erfgoed 4. Stadhuis 5. Den Beyaert 6. Sint-Romboutstoren en uurwerk

Inhoud 1. Kerken en kloosters 2. Stadspoorten en wallen 3. Industrieel erfgoed 4. Stadhuis 5. Den Beyaert 6. Sint-Romboutstoren en uurwerk Zorg om erfgoed in Mechelen in de 19 de eeuw Erfgoeddag Museum Hof van Busleyden, 23 april 2017 Inhoud 1. Kerken en kloosters 3. Industrieel erfgoed 5. Den Beyaert Herwig De Lannoy 1 2 1. Kerken en kloosters

Nadere informatie

Omschrijving. Bezienswaardigheden. Activiteiten in deze route. Beeldenroute in Hoorn / wandelroute (5 km)

Omschrijving. Bezienswaardigheden. Activiteiten in deze route. Beeldenroute in Hoorn / wandelroute (5 km) Omschrijving Langs de kust van Hoorn staan zo n dertig beelden van verschillende Nederlandse kunstenaars/beeldhouwers. De wandeling langs de beelden start bij schouwburg Het Park en eindigt bij de oostelijke

Nadere informatie

Gaston van Orléans: Fontainebleau, 25 april 1608 Blois, 2 februari 1660

Gaston van Orléans: Fontainebleau, 25 april 1608 Blois, 2 februari 1660 Gaston van Orléans: Fontainebleau, 25 april 1608 Blois, 2 februari 1660 Gaston Jean Baptiste van Frankrijk, hertog van Orléans, prins van Frankrijk. Hij werd geboren als het vijfde kind en derde zoon van

Nadere informatie

Jaar 1985 Plaatskenmerk 947 D 12 Trefwoorden WF2017 Toerisme ; Ieper Evenementen ; Ieper ; 20ste eeuw Horeca ; Ieper

Jaar 1985 Plaatskenmerk 947 D 12 Trefwoorden WF2017 Toerisme ; Ieper Evenementen ; Ieper ; 20ste eeuw Horeca ; Ieper Ieper 1985 Plaatskenmerk 947 D 12 Toerisme ; Ieper Evenementen ; Ieper ; 20ste eeuw Horeca ; Ieper 12 lieve hartjes plukken uit het Roeselaars cultuurfestival 1972 Plaatskenmerk 947 D 53 Roeselare ; tentoonstellingen

Nadere informatie

Rondleidingen om 10u, 11u, 13.30u, 14.30u, 15.30u, 16.30 en 17.30u Ravensteen, Koninklijke Plaats 7, Koksijde

Rondleidingen om 10u, 11u, 13.30u, 14.30u, 15.30u, 16.30 en 17.30u Ravensteen, Koninklijke Plaats 7, Koksijde Dit prachtige gebouw in neo-vlaamse renaissancestijl was niet van in den beginne het restaurant en internaat van de hotelschool Ten Duinen. Het werd in 1938 opgericht door de Vrije Mijnwerkers van Limburg

Nadere informatie

Gent 24b. De Predikherenlei anno 1820 door de Hollandse soldaat Wynantz. Onderbergen. Het pand van de Dominicanen. Predikherenlei

Gent 24b. De Predikherenlei anno 1820 door de Hollandse soldaat Wynantz. Onderbergen. Het pand van de Dominicanen. Predikherenlei De Predikherenlei anno 1820 door de Hollandse soldaat Wynantz Gent 24b Onderbergen. Het pand van de Dominicanen Predikherenlei Rue de la Valléé nr 40 /Onderbergen Onderbergen nr 57 in 1940 Tweede gedeelte

Nadere informatie

VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Goedemiddag beste schepenen, provincieraadsleden, de vele

VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Goedemiddag beste schepenen, provincieraadsleden, de vele Zondag 12 september 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Opening Labo Max - Oostende Goedemiddag beste schepenen, provincieraadsleden, de vele cultuurpartners

Nadere informatie

Puur kustgenot op toplocatie in Oostende

Puur kustgenot op toplocatie in Oostende Puur kustgenot op toplocatie in Oostende Wat heeft Oostende u te bieden? Bezienswaardigheden Meer dan 60 grote evenementen zoals theater aan zee, Paulusfeesten, de Gouden schoen en het Jazzfestival zijn

Nadere informatie

Werkgroep Bouwhistorie Zutphen. Informatiekaart St. Janskerk. St. Janskerk

Werkgroep Bouwhistorie Zutphen. Informatiekaart St. Janskerk. St. Janskerk Informatiekaart St. Janskerk St. Janskerk De spits van deze lange slanke toren staat al eeuwen scheef. Hoe dat komt weten we niet, maar het zal tot in lengte van dagen wel zo blijven. De toren heeft niet

Nadere informatie

België. Jopie Euwe-Beaufort (links)

België. Jopie Euwe-Beaufort (links) België De afgelopen negen jaar mocht ik wonen in de hoofdstad van Europa. Zag ik voorheen Antwerpen als de mooie gezellige stad van België en Brussel als een grauw en grijs bestuursbolwerk, vanaf de eerste

Nadere informatie

Koningsstraat 20. Brussel

Koningsstraat 20. Brussel Koningsstraat 20 Brussel De Koningsstraat nr. 20 is gelegen in de nabijheid van het Koninklijk Paleis en het Parlement in Brussel. Hier zijn de Directie en enkele afdelingen van de bank gevestigd en op

Nadere informatie

Inleiding. Wat is het Vasa schip? Koningshuis Vasa (1523-1654)

Inleiding. Wat is het Vasa schip? Koningshuis Vasa (1523-1654) Inhoudsopgave: Inhoudsopgave:... 2 Inleiding... 3 Wat is het vasa schip?... 3 Koningshuis Vasa (1523-1654)... 3 De bouw van het schip (waarom, wanneer, door wie en hoe)... 4 Waarom, met welk doel?... 4

Nadere informatie

Schokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs

Schokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs Schokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs Opdracht 1 Bij de tekst Schokland Werelderfgoed op de grond. 1a. De grote foto op de grond is gemaakt in 1930. Toen was Schokland nog een eiland. Waarom

Nadere informatie

Het project. Welkom. Stel je voor, je wordt s morgens wakker en het eerste wat je ziet is de lucht, de zee, hoge bomen en groene daken.

Het project. Welkom. Stel je voor, je wordt s morgens wakker en het eerste wat je ziet is de lucht, de zee, hoge bomen en groene daken. the White the White Het project Welkom in the White Stel je voor, je wordt s morgens wakker en het eerste wat je ziet is de lucht, de zee, hoge bomen en groene daken. Het eerste wat je hoort is... de rust

Nadere informatie

Omschrijving. Bezienswaardigheden. Activiteiten in deze route. Beeldenroute in Hoorn / wandelroute (5 km) Het Huis Verloren Het Huis Verloren

Omschrijving. Bezienswaardigheden. Activiteiten in deze route. Beeldenroute in Hoorn / wandelroute (5 km) Het Huis Verloren Het Huis Verloren Omschrijving Langs de kust van Hoorn staan zo n dertig beelden van verschillende Nederlandse kunstenaars/beeldhouwers. De wandeling langs de beelden start bij schouwburg Het Park en eindigt bij de oostelijke

Nadere informatie

Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk

Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk De kust is (niet) veilig! De dijk aan de kust van Petten ziet er zo sterk en krachtig uit, maar toch is hij niet

Nadere informatie

Ontdekkingsreis in het Katwijks Museum

Ontdekkingsreis in het Katwijks Museum Ontdekkingsreis in het Katwijks Museum NAAM:... SCHOOL:... Wat leuk dat je vandaag een ontdekkingsreis door het museum gaat maken! Je vindt in ons museum klederdrachten, modelbootjes, schelpen en heel

Nadere informatie

Luciano en Hans. Christiaan en Richard. Jena en Arianne. Bianca en Gerrit. Danielle en Jan. Jules en Martin

Luciano en Hans. Christiaan en Richard. Jena en Arianne. Bianca en Gerrit. Danielle en Jan. Jules en Martin Luciano en Hans Christiaan en Richard Jena en Arianne Bianca en Gerrit Danielle en Jan Jules en Martin Het was vroeg.6 uur verzamelen op station Utrecht Centraal. Vandaar gingen we via Rotterdam naar Brussel.

Nadere informatie

Vakantiekolonies. Nieuwpoort [gemeente in arrondissement Veurne - BE]: Hoekhuis: Albert I Laan 126 en Zeedijk 10

Vakantiekolonies. Nieuwpoort [gemeente in arrondissement Veurne - BE]: Hoekhuis: Albert I Laan 126 en Zeedijk 10 Kindervreugde Andere namen Barkentijn (1986) Adres Nieuwpoort [gemeente in arrondissement Veurne - BE]: Hoekhuis: Albert I Laan 126 en Zeedijk 10 Architect David L. (1923) Vakantiekolonies Bestaansperiode

Nadere informatie

Arnhem en De Hoge Veluwe : geschiedenis, cultuur, natuur en gastronomie tijdens een gevulde driedaagse.

Arnhem en De Hoge Veluwe : geschiedenis, cultuur, natuur en gastronomie tijdens een gevulde driedaagse. Arnhem en De Hoge Veluwe : geschiedenis, cultuur, natuur en gastronomie tijdens een gevulde driedaagse. Begeleiding door Patsy en Dirk Nollet en lokale gidsen. Dag 1 : vrijdag 21 september 2012 : Vertrek

Nadere informatie

Schotland reis MS Word Export To Multiple PDF Files Software - Please purchase license. 10 mei tot 15 mei

Schotland reis MS Word Export To Multiple PDF Files Software - Please purchase license. 10 mei tot 15 mei MS Word Export To Multiple PDF Files Software - Please purchase license. Schotland reis 2009 10 mei tot 15 mei De week rust pakte even anders uit voor de achter gebleven bemanning, het was zo n bar weer

Nadere informatie

Werkblad Introductie. 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij.

Werkblad Introductie. 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij. Werkblad Introductie 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 2. PETJE OP, PETJE AF: WAAR OF NIET? Zijn de volgende zinnen

Nadere informatie

Sindbad. De Vier Windstreken

Sindbad. De Vier Windstreken Nieuwsgierig naar de wereld achter de horizon, vertrekt Sindbad op een schip naar Oost-Indië. Hij bevaart alle zeeën en oceanen waar de zon op schijnt en beleeft de meest fantastische avonturen. Hongerige

Nadere informatie

BUITEN DE GRENZEN. Nieuwpoort 21.06 > 21.09.15. Hedendaagse Kunst aan Zee. www.beaufort2015.be

BUITEN DE GRENZEN. Nieuwpoort 21.06 > 21.09.15. Hedendaagse Kunst aan Zee. www.beaufort2015.be Nieuwpoort NL Het Zwin Knokke-Heist Zeebrugge Blankenberge De Haan Wenduine Bredene Raversyde Oostende Middelkerke Westende Nieuwpoort Koksijde Oostduinkerke De Panne De Nachtegaal www.beaufort2015.be

Nadere informatie

Zo bereikt u SELOR met de wagen:

Zo bereikt u SELOR met de wagen: SELOR bevindt zich in de Bischoffsheimlaan 15, 1000 Brussel, gelegen tussen de Kruidtuin (Botanique) en het Madouplein (Place Madou). Zo bereikt u SELOR met de wagen: Vanuit Antwerpen: Op de ring rond

Nadere informatie

MIJN BEZOEK AAN HET GRAVENSTEEN

MIJN BEZOEK AAN HET GRAVENSTEEN MIJN BEZOEK AAN HET GRAVENSTEEN WAT GA IK DOEN EN WANNEER? Binnenkort ga ik naar het Gravensteen. Dit is een echte burcht in Gent. Veel kinderen vinden een bezoek aan het Gravensteen leuk. Deze bundel

Nadere informatie

E25. Deel 2 van Expo 1913 bestaat uit 3delen omdat het bestand te groot was voor 2 delen van de grote expo

E25. Deel 2 van Expo 1913 bestaat uit 3delen omdat het bestand te groot was voor 2 delen van de grote expo E25 Deel 2 van Expo 1913 bestaat uit 3delen omdat het bestand te groot was voor 2 delen van de grote expo De doorgang van het Citadelpark naar het andere deel van de WT van 13ne noemde de Belvédèrelaan,

Nadere informatie

Leopold I van België: Coburg, 16 december 1790 Laken, 10 december 1865

Leopold I van België: Coburg, 16 december 1790 Laken, 10 december 1865 Leopold I van België: Coburg, 16 december 1790 Laken, 10 december 1865 Leopold Joris Christiaan Frederik van Saksen-Coburg en Gotha, prins van Saksen-Coburg-Saalfeld (later van Saksen-Coburg en Gotha),

Nadere informatie

Londen ipad. Londen. Tower of Londen. Tower of London. Samengesteld door: BusTic.nl

Londen ipad. Londen. Tower of Londen. Tower of London. Samengesteld door: BusTic.nl Londen ipad Londen Tower of Londen Tower of London 1 Londen ipad De Tower of London werd aan het begin van de 11e eeuw gebouwd door Willem de Veroveraar. In de 13e eeuw werd het sterk uitgebreid tot de

Nadere informatie

A11, Graslei. Grasbrug zit bij Koornlei b15

A11, Graslei. Grasbrug zit bij Koornlei b15 A11, Graslei Grasbrug zit bij Koornlei b15 Voor de expo van 13 heeft men dan vele gevels terug aangepast hoe ze vroeger zouden hebben uitgezien. Nog iets, het metsers huis van deze gilde stond in de

Nadere informatie

Baltische Landen: parels aan de Oostzee

Baltische Landen: parels aan de Oostzee Baltische Landen: parels aan de Oostzee Alle drie Baltische Landen hebben zich na hun onafhankelijkheid vanaf 1991 in sneltreinvaart ontwikkeld. In het statige Vilnius, ooit de hoofdstad van het Pools-

Nadere informatie

Ontdek. ons zoute DNA. Zonder de scheepvaart geen Nederland. basisonderwijs 2015/2016

Ontdek. ons zoute DNA. Zonder de scheepvaart geen Nederland. basisonderwijs 2015/2016 Ontdek ons zoute DNA Zonder de scheepvaart geen Nederland basisonderwijs 2015/2016 Welkom in het scheepvaartmuseum amsterdam Ontdek Het leven aan boord van verschillende schepen, doe mee aan het havenspel

Nadere informatie

DR WILLEM VAK DER HELM. VAN LANSCHOT, 110

DR WILLEM VAK DER HELM. VAN LANSCHOT, 110 DE EN HAAR WINDVAAN De Koepoort, afgebroken in 1864, was niet de eerste poort van die naam doch de tweede. In gaf Hertog verlof aan de stad Leiden tot het optrekken van muren en poorten rondom de stad.

Nadere informatie

Grondplan Alden Biesen

Grondplan Alden Biesen Grondplan Alden Biesen Vind makkelijk je weg in Landcommanderij Alden Biesen en ontdek op de plattegrond van het domein wat er allemaal te zien is. Bezoek de schitterende historische gebouwen en prachtige

Nadere informatie

Thuiskomen in Oostende. residenties. Windroos Zandroos

Thuiskomen in Oostende. residenties. Windroos Zandroos Thuiskomen in Oostende residenties Windroos Zandroos 6 8 4 14 Al meer dan 40 jaar vormen passie, wendbaar en waardengedreven ondernemen de hoekstenen van ons familiebedrijf. Respect voor onze medewerkers,

Nadere informatie

Johanna van Constantinopel: tussen 1194 en 1200 Marquette, 5 december 1244

Johanna van Constantinopel: tussen 1194 en 1200 Marquette, 5 december 1244 Johanna van Constantinopel: tussen 1194 en 1200 Marquette, 5 december 1244 Johanna van Constantinopel, gravin van Vlaanderen en Henegouwen van 1205 tot 1244, was de oudste dochter van graaf Boudewijn IX

Nadere informatie

Drie massagraven voor de Nederlandse kust

Drie massagraven voor de Nederlandse kust Nederlandse kust geschiedenis van Learning by Action en Stichting De Noordzee deze les werd mogelijk gemaakt door het Prins Bernard Cultuurfonds Doel Materialen Vak Niveau Duur Werkwijze De leerlingen

Nadere informatie

4 e Internationale Weekendmeeting 10, 11 & 12 juni 2009 (Door: Dick Baars)

4 e Internationale Weekendmeeting 10, 11 & 12 juni 2009 (Door: Dick Baars) 4 e Internationale Weekendmeeting 10, 11 & 12 juni 2009 (Door: Dick Baars) Het was weer de 4 e keer dat wij een internationale weekendmeeting organiseerde, ditmaal in het weekend van 10 t/m 12 juni, een

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we

Nadere informatie

DIJKHUIS ZWAAGDIJK-OOST 85 2015-1

DIJKHUIS ZWAAGDIJK-OOST 85 2015-1 DIJKHUIS ZWAAGDIJK-OOST 85 2015-1 1 Het laatste dijkhuis van Zwaagdijk In Zwaagdijk Oost, geklemd tussen dijk en dijksloot, ligt het huis van Joop Grent. Ooit stonden hier zes of zeven van dergelijke dijkhuisjes,

Nadere informatie

ZAND BOVEN WATER LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW ANTWOORDEN

ZAND BOVEN WATER LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW ANTWOORDEN ZAND BOVEN WATER LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW Rotterdam is de belangrijkste haven van Europa. Steeds meer spullen reizen via Rotterdam. Sinds 2008 is de haven uitgebreid met Maasvlakte 2. Zodat

Nadere informatie

SEAPORT RESIDENTIES EEN ZEE VAN TROEVEN

SEAPORT RESIDENTIES EEN ZEE VAN TROEVEN SEAPORT RESIDENTIES EEN ZEE VAN TROEVEN WELKOM IN ZEEBRUGGE 2 welkom l het project l als tweede verblijf l als belegging l contact welkom l het project l als tweede verblijf l als belegging l contact 3

Nadere informatie

BERLIJN. Vlak daarbij is er het Europa-Center waarvan de bouw in 1963 begon en veel winkels en restaurants bevat.

BERLIJN. Vlak daarbij is er het Europa-Center waarvan de bouw in 1963 begon en veel winkels en restaurants bevat. BERLIJN Toen ik student was ben ik in 1963 voor het eerst in Berlijn geweest. Er was nog geen muur maar om naar Oost-Berlijn te gaan moest je langs de Vopo s die het geweer op de mensen hielden. Geen prettig

Nadere informatie

125 jaar. Geïnspireerd door de beroemde werken van Nederlands schilder. Vincent van Gogh (1853-1890)

125 jaar. Geïnspireerd door de beroemde werken van Nederlands schilder. Vincent van Gogh (1853-1890) 125 jaar Geïnspireerd door de beroemde werken van Nederlands schilder Vincent van Gogh (1853-1890) WWW.BNWALLCOVERINGS.COM 125 JAAR GEÏNSPIREERD DOOR DE WERKEN VAN KUNSTSCHILDER VINCENT VAN GOGH De collectie

Nadere informatie

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Naam GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Groot Brittannië Groot-Brittannië is Schotland, Engeland en Wales samen. Engeland is het grootst van Groot-Brittannië en Wales het kleinst. Engeland heeft meer dan 46

Nadere informatie

Voor Iedereen Toegankelijke Wandelingen

Voor Iedereen Toegankelijke Wandelingen Stedelijke Adviesraad voor Personen met een Beperking Nieuwpoort Voor Iedereen Toegankelijke Wandelingen Het parcours van deze wandelingen is integraal toegankelijk wat wil zeggen dat er geen hoge stoepranden,

Nadere informatie

Lesbrief ZAND BOVEN WATER OPDRACHT 1 - NEDERLAND EN WATERBOUW

Lesbrief ZAND BOVEN WATER OPDRACHT 1 - NEDERLAND EN WATERBOUW Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW ZAND BOVEN WATER Rotterdam is de belangrijkste haven van Europa. Steeds meer spullen reizen via Rotterdam. Sinds 2008 wordt hard gewerkt om de haven uit te breiden.

Nadere informatie

S C.F.

S C.F. Ref. 0731 Lionard Luxury Real Estate Via dei Banchi, 6 - ang. Piazza S. Maria Novella 50123 Firenze Italia Tel. +39 055 0548100 Fax. +39 055 0548150 Livorno Luxe villa in Livorno te koop BESCHRIJVING Deze

Nadere informatie

Maria Theresia van Oostenrijk: Wenen, 13 mei 1717 aldaar overleden op, 29 november 1780

Maria Theresia van Oostenrijk: Wenen, 13 mei 1717 aldaar overleden op, 29 november 1780 Maria Theresia van Oostenrijk: Wenen, 13 mei 1717 aldaar overleden op, 29 november 1780 Maria Theresia van Oostenrijk, (Hongaars: Mária Terézia, Kroatisch: Marija Terezija), was regerend aartshertogin

Nadere informatie

Op algemene aanvraag plannen wij een toeristische vakantie naar Noord Holland en verblijven er nog eens in het uniek gelegen strandhotel Het Hoge Duin

Op algemene aanvraag plannen wij een toeristische vakantie naar Noord Holland en verblijven er nog eens in het uniek gelegen strandhotel Het Hoge Duin Op algemene aanvraag plannen wij een toeristische vakantie naar Noord Holland en verblijven er nog eens in het uniek gelegen strandhotel Het Hoge Duin Het is een volledig nieuw programma maar we zullen

Nadere informatie

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD

Nadere informatie

E 26. Ook hier was Belgie toonaangevend en ook in Gent bouwde men locomotieven en ander spoorweg materiaal

E 26. Ook hier was Belgie toonaangevend en ook in Gent bouwde men locomotieven en ander spoorweg materiaal E 26 Ook hier was Belgie toonaangevend en ook in Gent bouwde men locomotieven en ander spoorweg materiaal Zoals je ziet was gans het domein tussen De Pintelaan, Galgenlaan, Oudenaarsestnwg terug bestemd

Nadere informatie

Stadhuis van Oostende van architect Victor Bourgeois (document Stadsarchief Oostende)

Stadhuis van Oostende van architect Victor Bourgeois (document Stadsarchief Oostende) Vernieling en wederopbouw / Oostende 1944-1958 Op 27 mei 1940 slaat het noodlot toe, een brandbom vernielt het stadhuis van Oostende. Alles gaat in de vlammen op, inclusief werken van Ensor en Spilliaert.

Nadere informatie

De Romeinen. Wie waren de Romeinen?

De Romeinen. Wie waren de Romeinen? De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als

Nadere informatie

E 26. Ook hier was Belgie toonaangevend en ook in Gent bouwde men locomotieven en ander spoorweg materiaal

E 26. Ook hier was Belgie toonaangevend en ook in Gent bouwde men locomotieven en ander spoorweg materiaal E 26 Ook hier was Belgie toonaangevend en ook in Gent bouwde men locomotieven en ander spoorweg materiaal Zoals je ziet was gans het domein tussen De Pintelaan, Galgenlaan, Oudenaarsestnwg terug bestemd

Nadere informatie

KANDIDAAT INVESTEERDER UITBATER VOOR KASTEEL EN KOETSHUIZEN IN PARK HOF TER LINDEN TE EDEGEM

KANDIDAAT INVESTEERDER UITBATER VOOR KASTEEL EN KOETSHUIZEN IN PARK HOF TER LINDEN TE EDEGEM Horeca Partners bvba Desguinlei 184, 2018 Antwerpen Tel 03 260 60 90 fax 03 260 60 99 info@horecapartners.be www.horecapartners.be BTW : BE 0870.617.164 RPR Antwerpen BANK : BE45 6451 0286 4289 KANDIDAAT

Nadere informatie

Piscine Mai. In een poging het lelijke effect van de grafitti te minimaliseren, heb ik deze reeks in zwart/wit bewerkt

Piscine Mai. In een poging het lelijke effect van de grafitti te minimaliseren, heb ik deze reeks in zwart/wit bewerkt Piscine Mai In de jaren 1970 vatte de Franse overheid het plan op om de zwemsport toegankelijk te maken voor alle Fransen. Het project, dat liep tot het begin van de jaren 1980, kreeg de naam 1000 piscines

Nadere informatie

De ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal

De ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal De ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal Een volk in opstand, een boze koning, een dappere koningin, een onoverwinnelijke vloot en... een storm. Dit is het spannende verhaal van de Spaanse

Nadere informatie

De jongen weet dat hij niet in slaap moet vallen. Want dan zullen dieven zijn spullen stelen. Ook al is het nog zo weinig wat hij heeft.

De jongen weet dat hij niet in slaap moet vallen. Want dan zullen dieven zijn spullen stelen. Ook al is het nog zo weinig wat hij heeft. In Kanton, China Op de hoek van twee nauwe straatjes zit een jongen. Het is een scheepsjongen, dat zie je aan zijn kleren. Hij heeft een halflange broek aan, een wijde bloes en blote voeten. Hij leunt

Nadere informatie

René op vakantie. 10-17 mei 2013 P U T T E N

René op vakantie. 10-17 mei 2013 P U T T E N René op vakantie 10-17 mei 2013 P U T T E N Begeleider Theo Vrijdag 10 mei Vertrek naar Landal Tegen 12 uur rijdt de Tendens bus de Ranonkelweg in en René straalt als hij mij ziet. Na de lunch nemen we

Nadere informatie

OPEN MONUMENTENDAG 2019

OPEN MONUMENTENDAG 2019 OPEN MONUMENTENDAG 2019 Plekken van Plezier Zaterdag 14 september van 10.00 uur tot 17.00 uur Opening om 10.00 uur in de Wintertuin in het Cantonspark Voorwoord Tijdens Open Monumentendag staan de deuren

Nadere informatie

Zalig uitwaaien aan ZEE

Zalig uitwaaien aan ZEE Zalig uitwaaien aan ZEE Ontdek wat Zeebrugge u te bieden heeft Wat heeft Zeebrugge u te bieden? Gastronomie: In de dichte omgeving zijn tal van sterrenrestaurants terug te vinden waar u heerlijk kunt tafelen.

Nadere informatie

PRACHTIGE EN FUNCTIONELE 3 SLAPPKAMER WONING GEREED OM TE BETREKKEN IN STAVROS

PRACHTIGE EN FUNCTIONELE 3 SLAPPKAMER WONING GEREED OM TE BETREKKEN IN STAVROS PRACHTIGE EN FUNCTIONELE 3 SLAPPKAMER WONING GEREED OM TE BETREKKEN IN STAVROS REF: STAVROS KALYPSO VRAAGPRIJS: 298,000 WOONOPPERVLAKTE: 183,20m 2 KAVELGROOTTE: 4,023m 2 Fantastischeéénlaagse woning te

Nadere informatie

Vakantieganger in commercieel logies Kust. Resultaten naar markt

Vakantieganger in commercieel logies Kust. Resultaten naar markt Vakantieganger in commercieel logies Kust Resultaten naar markt Kusttoerisme in commercieel logies 2015-2016 2,0 miljoen gasten +2% op hotel 2,5 miljoen vakantiegangers in commercieel logies Status-quo

Nadere informatie

WOORDENBOEK VAN DE VLAAMSE DIALECTEN

WOORDENBOEK VAN DE VLAAMSE DIALECTEN WOORDENBOEK VAN DE VLAAMSE DIALECTEN UNNERSITEIT GENT Vakgroep Nederlandse Taalkunde Vragenlijst 109 JUNI 1999 Blandijnberg 2 9000 Gent DE VISSER Dialect van: (stad, dorp, gehucht, wijk),...(gemeente)

Nadere informatie

BEN JIJ DE DETECTIVE DIE WIJ ZOEKEN?

BEN JIJ DE DETECTIVE DIE WIJ ZOEKEN? BEN JIJ DE DETECTIVE DIE WIJ ZOEKEN? Ken jij Sint Katrien? Katrien of Sint-Katharina zoals ze ook wel wordt genoemd, is de patroonheilige van onze grote Sint-Katharinakerk. Je weet wel, de prachtige kerk,

Nadere informatie

Gent 14a. St Lievenspoortstr

Gent 14a. St Lievenspoortstr St Lievenspoortstr Gent 14a In 1708 kon Lodewijk de XIV het maar niet laten. Eerst de stad goed bombarderen en dan zich een gewelddadige toegang verschaffen om de stad in te nemen langs de St Lievenspoort.

Nadere informatie

23 oktober 2011 Daguitstap regio Oudenaarde

23 oktober 2011 Daguitstap regio Oudenaarde 23 oktober 2011 Daguitstap regio Oudenaarde Na één jaartje afwezigheid knoopt de VDK Vriendenkring terug aan bij de traditie om haar leden jaarlijks een daguitstap aan te bieden. Onze ondervoorzitter,

Nadere informatie

Wilhelm II van Duitsland: Berlijn, 27 januari Doorn, 4 juni 1941

Wilhelm II van Duitsland: Berlijn, 27 januari Doorn, 4 juni 1941 Wilhelm II van Duitsland: Berlijn, 27 januari 1859 - Doorn, 4 juni 1941 Friedrich Wilhelm Viktor Albert von Preußen, in het Nederlands Frederik Willem Victor Albert van Pruisen uit het huis Hohenzollern

Nadere informatie

Korte lesbrief Koningsbomen Ter gelegenheid van het planten van de Lindeboom voor Koning Willem Alexander Op 30 april 2013

Korte lesbrief Koningsbomen Ter gelegenheid van het planten van de Lindeboom voor Koning Willem Alexander Op 30 april 2013 Korte lesbrief Koningsbomen Ter gelegenheid van het planten van de Lindeboom voor Koning Willem Alexander Op 30 april 2013 Geschiedenis Op 30 april 2013 wordt de Prins van Oranje, beter bekend als Prins

Nadere informatie

Alles is in volle opbouw.

Alles is in volle opbouw. Alles is in volle opbouw. Duits paviljoen ook te zien op de vlgd dia Vlgd dia Hall van machines Oud Vlaanderen met het Belfort van Bethune(fr) Hoofdingang aan de Kortrijksesteenweg 2 dia s verder Het Duits

Nadere informatie

Stijlvol wonen te Stabroek Grote Molenweg 165/167/169

Stijlvol wonen te Stabroek Grote Molenweg 165/167/169 Stijlvol wonen te Stabroek Grote Molenweg 165/167/169 Nieuw appartement met 3 slaapkamers 1 ste VERDIEPING A.1 Ligging: Grote Molenweg 165 Omschrijving: Woonkamer met open keuken, badkamer, apart toilet,

Nadere informatie

Schotland reis e verslag. Onderweg ging het werk natuurlijk gewoon door, ook Adrie was onverstoorbaar bezig in de spoelkeuken.

Schotland reis e verslag. Onderweg ging het werk natuurlijk gewoon door, ook Adrie was onverstoorbaar bezig in de spoelkeuken. Schotland reis 2011 2 e verslag Zondag 15 mei om 10.00 uur was het dan weer zover de bus met gasten arriveerde precies op tijd en vertrokken we weer richting het eiland Arran waar de golfers en wandelaars

Nadere informatie