40. De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende planten en dieren

Transcriptie

1 Instructi & Introducti All vogls lijkn n btj op lkaar maar toch zijn all vogls andrs. Dit introductiwrkblad laat d lrlingn knnis makn mt n vogl. Laat d lrlingn in gropjs d vogls bstudrn. Voor lk vogl van Blf d Lnt is n wrkblad. D kindrn lrn ovr naam, uitrlijk, gluid, lfgbid, n vodsl. Aan ht ind prsntrn d lrlingn hun knnis aan d klas. Dit kan door n postr t makn of door n vrhaal t vrtlln aan d hand van d tkning n ht voorwrp voor ht gwicht (zi chcklist opdracht 8). Als all gropjs hun vogl gprsntrd hbbn is ht luk d vrschilln n ovrnkomstn t bsprkn. Als j d opwarmopdracht ook klassikaal dot, kun j mt ht woordwb rbij valurn. 40,41 & 33,26 krndol 40. D lrlingn lrn in d ign omgving vl voorkomnd plantn n dirn ondrschidn n bnomn n lrn ho z functionrn in hun lfomgving. 41. D lrlingn lrn ovr d bouw van plantn, dirn n mnsn n ovr d vorm n functi van hun ondrdln. 32. D lrlingn lrn nvoudig mtkundig problmn op t lossn. 33. D lrlingn lrn mtn n lrn t rknn mt nhdn n matn, zoals bij tijd, gld, lngt, omtrk, opprvlakt, inhoud, voor d lrkracht Ovr d Slchtvalk gwicht, snlhid n tmpratuur. 26. D lrlingn lrn structuur n samnhang van aantalln, ghl gtalln, kommagtalln, brukn, procntn n vrhoudingn op hoofdlijnn t doorzin n r in praktisch situatis m t rknn. Dol: Lrlingn lrn d vogl god knnn n rakn vrtrouwd mt Tijd: Ruim 4 uur. Kan in dln uitgvord wordn gdurnd ht sizon van Blf d Lnt. Opwarmopdracht Invntarisr d knnis di kindrn ovr vogls hbbn. Vraag hun woord n t nomn di bij hn opkomn als z aan vogls dnkn. Tkn d informati in n woord wb. Ht is luk dit dl klassikaal t don, voordat d kindrn bginnn aan ht wrkb lad van d door hun gkozn vogl. Voorbriding n bnodigdhdn: Vrdl d klas in gropjs n laat lk gropj n vogl kizn. J kunt d gropjs dz vogl d hl lnt latn volgn op Laat d kindrn zlf informati zokn: foto s, clips n gluid van hun vogl. Op blfdlntjunior.nl, School TV n youtub zijn allrli filmpjs t vindn. Voglgidsn: op voglgids n Bnodigdhdn: voor grot vogls: groot tknpapir, grot liniaal of mtlint, tknmatriaal, voor klin vogls: papir n (klur)potlodn, kuknwgschaal, vntul n voglbokj. 1

2 Voor d lrkracht: Dit wrkblad is gschikt om zlfstandig aan t wrkn tw aan tw of in n klin gropj. Laat lk gropj n vogl kizn. Zorg dat all acht d vogls van Blf d Lnt aan bod komn. Van lk vogl bstaat n introductiwrkblad. D opdrachtn lijkn op lkaar maar zijn aangpast aan d spcifik knmrkn van d vogl waar ht wrkblad ovr gaat. D opwarm opdracht is gschikt om mt d hl klas gzamnlijk t makn, d valuati ook. J kunt d klas voor aanvang van Blf d Lnt in gropjs vrdln n lk gropj d hl lnt n van d vogls latn volgn op d wbcam. D introductiwrkbladn dinn om d vogl god t lrn knnn. Elk gropj vrdipt zich in hun ign vogl n prsntrt d opgdan knnis aan d rst van d klas. D vogls voor d wbcams zijn wild vogls. Zij don wat z zlf willn. Voglbschrming Ndrland kan nit garandrn dat lk vogl voor d wbcam vrschijnt n gaat brodn. Als n gropj lrlingn n vogl gkozn hft di nit voor d wbcam vrschijnt laat z dan ovrstappn op (n tvns kort d antwoordn bij d opdrachtn) 1. En slchtvalk is n grot valk mt lang spits vlugls. Van bovn is hij grijs, van ondr wit mt donkr small dwarsstrpn. D kop is zwart-wit gtknd, mt n zwart baardstrp op n witt wang. Hij hft gl potn mt grot schrp klauwn. Ook d rand rond ogn n snavl zijn gl. 2. Ht vrouwtj is grotr dan ht manntj. En klin man is 38 cm mt n spanwijdt van 90 n n grot vrouw is 51 lang mt n spanwijdt van En manntj wg 650 gram n n vrouwtj En vrouwtj is 2,7 x zo kort n 33 x zo licht n n manntj 3,7 x zo kort n 54 x zo licht als n kind van 1 mtr 40 n 35 kilo. 4. En slchtvalk maakt ht mst gluid in d brodpriod rond ht nst. Er zijn tw gluidn di opvalln: d contactrop tussn man n vrouw (nstlgdrag n bij prooiovrdracht) n d alarmrop (bij opwinding, vooral voor nstvrddiging). Alarmrop: hrhalnd n luid krassnd, schl n schrp kk-kk-kk Contactrop: ook hrhalnd n luid itsjip of itsjup soms ovrgaand in snl tjip-tjip-tjip 5. Slcht btknd vrogr gwoon: d slchtvalk was voor valknirs n vl voorkomnd gwon vogl. Valk btknt sikkl of haak, waarschijnlijk naar d snavl n klauwn of naar d sikklvormig vlugls. 6. En slchtvalk hft ruimt nodig: hij jaagt in d vrij lucht n nstlt op n hog plk mt vrij uitzicht zoals n richl in n rotswand of op n hoog gbouw of mast, vaak in n nstkast mt grind rin. Er brodn zo n 60 paar in Ndrland. 7. Z vangn hun prooi vlignd: vooral vogls zoals duivn, spruwn n zvogls n soms n vlrmuis. Mt d klauwn grijpn z d prooi n mt d snavl plukkn z d vrn raf n schurn z ht vls. voor d lrkracht D slchtvalk in ht kort: n andr vogl. Ht is gn problm als mrdr gropjs dzlfd vogl bstudrn n volgn. 2

3 voor d lrkracht Tips: Do ht tknn van ruitjs op ht grot vl van opdracht 2 voor op ht bord. Ook ho j d klin tkning uit vrgroot kun j mt n paar ruitjs voordo n. Zijn r gn grot tk nvlln? Laat d kindrn bij opdracht 2 voor d grot vogls mrdr vlln papir aan lkaar plakkn. En andr altrnatif is om d grot vogls mt krijt op ht schoolpl in t latn tknn. Als d dlingn bij opd racht 3 t moilijk zijn, kunnn di ook gs chat wordn. Ht gaat om ht grot vrsch il tussn lngt n gwicht: d vogls zijn natuurlijk klinr dan wij maar z zijn vooral hl rg vl lichtr! Dat is uitraard van bl ang om t kunnn vlign. Bij schatting van d dlsommn blijft ht grot vrschil tussn ht vrhoudingsgtal van lngt (ni t zo groot vrschil) n dat van gwicht (h l groot vrschil) zichtbaar. Uitraard kun j ook één som voordon, bijvoorbld mt j ign lngt n gwicht. Evaluati: tissta:an c a d n l l Aanvu schrming.nl n.voglb ndr Op www ls, waaro g o v r v schrkn o wrkstuk w.voglb w w / :/ n n: http rkstukk ovr uil ls_/w g o v ik ming.nl/ d it wrkbla n di in d rp t rw a d lad l ond n wrkb Ovr v bstaat n m o k gaat. aanbod drwrp ilis r dat on v n n fam o l h g glnam o V luidn gls Voglg Trkvo n p Bioto rd Nadat all kindrn hun vogl aan d klas gprsnt in illn vrsch n tn hbbn bsprk j d ovrnkoms is jzlf, d klas. Ook ht vrglijkn mt d mns, mt lrzaam. Laat hirvoor rst n paar kindrn samn op n n silhout van n van d kindrn makn door ht d potloo n mt groot vl papir t gaan liggn n d mt silhout ovr t trkkn. Dz kan j vrglijkn naast tkningn op war groott van d vogls. Hang z lkaar. tabl Laat kindrn vrschilln opnomn. Maak n grot n kindr d op ht bord mt in d rijn d knmrkn di s nomn n in d kolommn d vogls. Gf mt kruisj rkn of mt rood n gron aan wlk vogl wlk knm, lkaar naast 2 cht opdra hft. Hang all tkningn van zijn. aar zodat ook d groottvrschilln god zichtb 3

4 Zok op d informati voor d slchtvalk. Ls dit god. Daar vind j vaak d antwoordn op d vragn di hir staan. Zok op intrnt foto s, filmpjs n gluid van d slchtvalk: (Op SchoolTV staan tw filmpj ovr d slchtvalk.) lrlingnwrkblad Opdracht 1: Ondrzok don Bstudr d slchtvalk hl god! Bantwoord dan d volgnd vragn: Wat voor klurn hbbn d vrn van d slchtvalk? Zijn z ovral glijk? Of zi j vrschil tussn kop, vlugls, buik n rug?... Zok op d lngt n d spanwijdt van d slchtvalk op. Bij d lngt n spanwijd- Ho zin zijn ogn ruit? Kijk god naar d t staan tw matn: één van n klin slchtvalk klur, d maat, n d vorm. n één van n grot. Ht vrschil is wl rg groot!... Wt j ho dat komt? Vrouwtjs zijn grotr dan manntjs. D klinst maat is n klin manntj n d grootst maat n groot vrouwtj. D lngt van n klin manntj is Ho zit d snavl ruit?... n zijn spanwijdt. Ho zin d potn ruit?. D lngt van n groot vrouwtj is.. D groott van n vogl mt j mt d n haar spanwijdt lngt n d spanwijdt. D lngt is van kop. tot staart. D spanwijdt is van vluglpunt tot vluglpunt, mt d vlugls gsprid. Is d spanwijdt van n slchtvalk grotr of klinr dan zijn lngt?. 4

5 J gaat nu n slchtvalk tknn: vn groot als in ht cht! Hirnaast staat n slchtvalk op ruitjs papir. In ht cht is n slchtvalk tin kr zo groot! Daarom ga jij di tkning uitvrgrotn. Nm n vl papir van 50 bij 50 cntimtr, of grotr. Of plak n paar vlln aan lkaar. Zt mt n liniaal lk 10 cntimtr n strpj langs d rand. Do dit aan all vir d kantn. Pak n grot liniaal n trk mt potlood lijnn. Van links naar rchts n van bovn naar bndn. Do dit tot ht hl blad gruit is. lrlingnwrkblad Opdracht 2: En slchtvalk op war groott Schrijf d gtalln 10 tot n mt 50 op d juist plk. Nu ga j d slchtvalk in ht groot tknn. Eén voor één nm j all ruitjs ovr. 1. kis n ruitj op d klin tkning. 2. zok htzlfd ruitj op ht grot papir. 3. tkn dzlfd lijn in ht ruitj. Zo tkn j ruitj voor ruitj d hl slchtvalk. J hbt nu n slchtvalk op war groott! Hang hm op ht bord. Zt n lijn van links naar rchts. Maak di lijn prcis vn lang als d spanwijdt van d slchtvalk. Wist j dat... d slchtvalk ht sn lst dir is. Hij gaat w l 350 km pr uur als hij zich rcht naa r bndn laat valln. Zij n vlugls klapt hij dan plat tgn z n lijf.... r in d hl wrld slchtvalkn zijn.... hij vrogr n god was. D Egyptnarn gl oofdn in n god mt n kop van n slchtvalk. Hij htt Ho rus n was god van d hml.... slchtvalkn n pro oi al vanaf mr dan n kilomtr kunnn zin.... n slchtvalk n pro oi kan dodn di tw k r zo zwaar is als hijzlf. Bijvoorbld n grot fazant. 5

6 Ho lang bn jij? En ho zwaar? Ik bn... mtr lang, dat is...cntimtr Lngt van mij lngt van d slchtvalk =.. En ik bn... kilogram, dat is... gram En nu ook voor ht gwicht: Gwicht van mij gwicht van d slchtvalk = Bij slchtvalkn is d vrouw zwaardr dan d man. En manntj wgt ongvr 650 gram.. lrlingnwrkblad Opdracht 3: Hovl wgt n slchtvalk?. En vrouwtj ongvr 1050 gram. En vrouwtj is dus 1,5 kr zo zwaar als n manntj. Zt d gtalln in d tabl.. Lngt in Gwicht in cntimtr gram Ik Zok its dat vn zwaar is als n slchtvalk Slchtvalk man n its dat vn zwaar is als n slchtvalk Ik slchtvalk vrouw. Wg daarvoor wat spulln om j hn. Wat hb j gvondn? (Bwaar ht voor d prsn- Hovl kr klinr is d slchtvalk? tati aan d rst van d klas.) En hovl kr lichtr?.. Er passn dus slchtvalkn.. in jouw lngt n wl slchtvalkn.. in jouw gwicht. Nu ga j jouw gwicht vrglijkn mt ht gwicht van d slchtvalk. Daarvoor mot j rknn. En Vind j dat n groot vrschil? slchtvalk is natuurlijk lichtr dan jij, maar hij is ook Waarom is dat dnk j? klinr! Hovl kr klinr is hij? En hovl kr lichtr? Zt rst jouw lngt n gwicht in d tabl. Zt di van d slchtvalk rondr. Nm d matn van n vrouwtj. Rkn dan uit hovl kr langr jij bnt dan d slchtvalk. Of hovl kr..... klinr d slchtvalk is, dat is htzlfd. 6

7 Vogls kltsn, zingn n ropn. Al di gluidn zggn its. Nt zoals taal bij mnsn. Bij d mst vogls zijn r wl één of tw gluidn di opvalln. Mstal omdat z di vaak makn. En slchtvalk maakt vooral gluid bij ht nst. Ho zou j ht mt lttrs schrijvn? Daarbuitn is hij stil. Er zijn tw gluidn di z vaak Schrijf ht hir op: makn: d alarmrop n d contactrop. Als r gvaar is, zgt n slchtvalk: D alarmrop makn z als r gvaar is. Dat gluid. lrlingnwrkblad Opdracht 4: Pratn n zingn kan j horn op Om contact t makn zgt d slchtvalk D contactrop vrstrkt d band tussn man n vrouw. Als tw slchtvalkn n nst makn, ropn. z vl naar lkaar. Dat don z om lkaar t vrsirn. Dirn di lkaar vrsirn nom j baltsn. D contactrop kan j misschin in clipjs op www. blfdlntjunior.nl horn. Omschrijf d gluidn: is ht hoog of laag? Hard of zacht? Snl of langzaam? Hldr of schrp? Tikknd of langzaam? Alarmrop:... Contactrop:... In d lnt ropn ht manntj n vrouwtj hl vl naar lkaar. Dat don z om lkaar t vrsirn. Dirn di lkaar vrsirn nom j baltsn. Ht vrouwtj hft n hog stm. Ht manntj n lag. Als j god naar d clipjs luistrt, hoor j ht vrschil. Probr ht gluid na t don! Zodat jij ht andr kindrn kunt latn horn. 7

8 All mnsn hbbn n naam. Plantn n dirn ook, want dat is handig! Daarm kan j prcis zggn waar j ht ovr hbt. Er zijn wl tinduiznd voglsoortn. Dus r zijn ook hl vl voglnamn. Waar komn al di namn vandaan? D naam van n vogl komt vaak van: ho d vogl ruitzit ht gluid dat hij maakt wat hij dot lrlingnwrkblad Opdracht 5: En d naam is. waar hij woont of wat hij t En kraai zgt bij voorbld kraa kraa, n glpootmuw hft gl... n graspipr pipt in ht n z-nd woont op... n n kikndif t... En slchtvalk is gn slcht valk! Nt als jij hbbn vogls n achtrnaam, dat is Vrogr btknd slcht its hl andrs, ht d familinaam. Wat zgt dat? Juist, dat zgt van btknd gwoon! D slchtvalk was n gwon wi j famili bnt. D slchtvalk hoort bij d famili valk omdat r vrogr vl slchtvalkn warn. van d valkn. In ht Latijn is dat falx. Dat btknt Dus daarom nomd z hm zo! haak of krom zwaard. En valk hft kromm klau- Tgnwoordig is d slchtvalk nit mr zo gwoon! wn, n kromm snavl n zijn vlugls lijkn ook Er brodn maar 60 parn in Ndrland. op n krom zwaard. Gnog rdn dus om n valk Hij is zldzaam. kromzwaard t nomn! D naam van d slchtvalk is dus afglid van: n van 8

9 Vogls wonn buitn in d natuur. Bijvoorbld in n bos, op ht strand of in n park. D plk waar n vogl woont nom j zijn biotoop. En bos zit r andrs uit dan ht strand. In n bos staan vl bomn, maar op ht strand juist nit. Op ht strand is watr n zand, maar in n bos mstal nit. lrlingnwrkblad Opdracht 6: Waar wonn slchtvalkn? Vl bomn is n knmrk van ht bos. Zand n watr zijn knmrkn van ht strand. Andr knmrkn zijn: gras, struikn, rotsn of huizn. Nom d knmrkn van julli tuin of n park Valt n slchtvalk op in zijn biotoop of hft dat j knt: hij n schutklur? En schutklur is n klur di glijk is aan d omgving. Daardoor zi j ht dir bijna nit. En vogl slaapt, t n brodt in zijn biotoop. Er mot dus gnog tn zijn. En ook n god plk om n nst t bouwn. Maar wat is n god plk? Komt d biotoop van d slchtvalk vl voor in Elk vogl wil wat andrs. D n wil vl bomn Ndrland? waar hij zich vrstopt. En andr juist wids waar hij jaagt. Wr n andr wil n torn voor n nst. Wlk knmrkn hft d biotoop van d slchtvalk? Waar jaagt hij? Hovl slchtvalkn zijn r in Ndrland? D biotoop waar n vogl brodt, is vaak andrs dan waar hij jaagt. Waar maakt hij n nst? 9

10 Wat t n slchtvalk? Maak n boodschappnlijst voor d slchtvalk: Boodschappnlijstj... En slchtvalk kan nit naar d bakkr of slagr. Dirn tn nit mt ms n vork. En n wild dir wordt nit gvord. Maar hun potn n bk zijn nt n soort bstk! Hij mot zlf jagn. Bij d slchtvalk ook. Waar dot hij dat? Ho gbruikt hij zijn potn n bk als hij t? lrlingnwrkblad Opdracht 7: Boodschappnlijstj. Ho vangt hij zijn prooi?. 10

11 Opdracht 8: Prsntr d slchtvalk aan d klas! Maak n postr of vrtl voor d klas ovr d slchtvalk. Vraag aan j lraar op wlk manir julli ht don. En postr maak j op j tkning van opdracht 2. Schrijf rond j tkning wat j ovr d stnuil wt. Chcklist voor n prsntati voor d klas. 1. Tkn van links naar rchts n lijn op ht bord. Maak hm vn lang als d spanwijdt van d slchtvalk. 2. Hang j tkning rnaast. 3. Laat zin wlk voorwrp vn zwaar is als d slchtvalk. Laat j klasgnootjs voln hovl dat wgt. lrlingnwrkblad 4. Do ht gluid na. 5. Vrtl wat j wt ovr d slchtvalk. 11