Socialistisch Links Maandblad van Linkse Socialistische Partij nummer 253 April

Transcriptie

1 Socialistisch Links Maandblad van Linkse Socialistische Partij nummer 253 April Liberalisering 1 steunprijs: 2 STRIJD SOLIDARITEIT SOCIALISME België - Belgique PB Brussel 19 BC 4383 P2A6269 Afgiftekantoor 1190 Brussel 19 Ver. uitg. Fr. Bliki, Brusselmansln Brussel Goed voor ons, gebruikers en personeel, of voor aandeelhouders? Iedereen een onbetaalde job erbij : welke leverancier is deze maand goedkoper? Door Eric Byl Geraakt u er ook niet aan uit? Sinds de liberalisering van de telecomsector kunnen we kiezen uit 26 operatoren en 65 tariefformules. Voor onze energievoorziening staan 6 verschillende leveranciers in, 9 gemengde intercommunales, 2 toezichthouders (VREG en CREG), GEDIS en INDEXIS. Vanaf dit jaar komt u mogelijk bij een privébedrijf terecht als u een poststuk van meer dan 50 gram wil versturen. Het goederenvervoer over het spoor is al geliberaliseerd en het reizigersverkeer wordt erop voorbereid. Naar verluidt zou dit allemaal in het voordeel zijn van de consument. Daarmee worden u, ik en onze gezinnen bedoeld. De consument die er nog aan uit kan, zal een goed geïnformeerde moeten zijn, die bovendien over zeer veel tijd beschikt, in staat is de contracten tot in de kleine letters te ontcijferen en liefst over een internetaansluiting beschikt. Hoeveel dat er zijn? Op de elektriciteitsmarkt zijn er slechts 12% die zijn overgeschakeld naar een nieuwkomer op de markt. (De Morgen, ). Een op de twee daarvan, nochtans vooral hooggeschoolden, ondervond daarbij problemen die gaan van foutieve of onduidelijke facturen, over een slechte dienst na verkoop, tot het uitblijven van tussentijdse facturen. (De Standaard, ). De SP.a realiseert zich het probleem en stelt vast dat kansarmen vaak het slachtoffer worden van hun onwetendheid... Ze weten vaak zelfs niet dat ze de vrijheid hebben om een goedkope energieleverancier te zoeken. (De Standaard, ). Zo lijkt het wel alsof wij dommeriken het enkel aan onszelf te danken hebben dat we teveel betalen. De stroomleveranciers lopen niet hoog op met ons: gezinnen werden vorig jaar aan de deur gezet en moeten terugvallen op het sociaal vangnet van de distributiebeheerders, een stijging met 7,5% ten opzichte van vorig jaar. In 2004 werden al gezinnen volledig afgesloten, cijfers daarover voor 2005 verschijnen pas midden dit jaar, maar hun aantal is fors toegenomen. Men spreekt nu ook al over energiearmen. Andere consumenten, diegenen die werken of gewerkt hebben voor de maatschappijen die nu geliberaliseerd zijn, betalen mee het gelag. Belgacom boekte vorig jaar een nettowinst van 959 miljoen (Nieuwblad, ), waarvan zowat 500 miljoen uitgekeerd wordt aan de aandeelhouders. Topmanager Bellens verdient dagelijks evenveel als 6 personeelsleden maandelijks. Tussen 1996 en juni 2005 is het personeelsbestand van Belgacom gekrompen van naar werknemers. Dat kost de belastingbetaler jaarlijks zo n 250 miljoen aan uitkeringen en inkomensverlies. Bij De Post werken nu nog mensen, minder dan 10 jaar geleden. Bij Electrabel betoogde het personeel tijdens Batibouw tegen het niet naleven van de werkzekerheidsgarantie, die al 40 jaar was opgenomen in de CAO s. Inzake dienstverlening laat de liberalisering eveneens te wensen over. Naar aanleiding van de talloze elektriciteitspannes eind vorig jaar, verklaarde Freddy Willockx, burgemeester van Sint-Niklaas: Ik vraag me af of ik in Midden-Amerika leef dan wel in West-Europa. (De Standaard, ). Men spreekt nu openlijk over de mislukking van de liberalisering van de energiemarkt. Niet omwille van bovenstaande anti-sociale gevolgen ervan, maar omdat Electrabel door de fusie van moedermaatschappij Suez met Gaz de France haar feitelijke monopo- liepositie nog versterkt. Wat had men dan verwacht? SP.a-voorzitter Vande Lanotte heeft echter de oplossing: We moeten de liberalisering van de energiemarkt nog eens overdoen. Dank u wel. Nettowinst 2005 > Suez : 2,5 miljard $, 48% hoger dan in 2004 > Electrabel en Distrigas : 1,28 miljard, 79% hoger dan in 2004 > energie-intercommunales: 914 miljoen > Nuon: 1,14 miljard, 18% hoger dan in 2004 (Nuon-aandeelhouders ontvingen samen 322 miljoen in dividenden, tegenover 119 miljoen in 2004) > Helft gebruikers ondervindt problemen bij omwisseling energieleverancier: eindfactuur te laat, dubbele facturen.. > Stroompannes bij 5 cm sneeuw > 2005: budgetmeters tegenover tussen 2002 en 2004 STAATSHERVORMING De verborgen redenen achter de communautaire opstoten IMBEV 1,024 euro winst, 500 ontslagen SOCIALISME 2006 Het woord aan hen die strijd voeren Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6-7 ONDERWIJS 2500 tegen financieringsplan Vandenbroucke Blz. 10

2 2 Politiek Regionaal Nieuws Somers schrapt subsidies jeugdhuis Rzoezie N.a.v. de rellen in Parijs interviewde P-magazine half november een aantal medewerkers van vzw Rzoezie. Hierin klaagden zij het racisme bij de Mechelse politie aan. Rzoezie distantieerde zich er later van omdat de journalist het gesprek eenzijdig en ongenuanceerd weergaf. Het stadsbestuur greep het interview echter aan om opnieuw de aanval in te zetten. Somers legde harde verklaringen af en het stadsbestuur diende klacht in (laster en eerroof) tegen drie medewerkers, en eiste hun ontslag. Vorig jaar al werden euro subsidies geschrapt. Op 23 februari schrapte de gemeenteraad nog eens euro, wat het verlies van een jeugdwerker betekent. In de eerste twee maanden van dit jaar werd bovendien euro minder overgemaakt dan voorzien. Bovendien werd een aanval ingezet op twee andere projecten van de vzw: het Steunpunt Tewerkstelling en het Mobiele Jeugdwerk. Het verlies van deze projecten zou volgens Rzoezie het einde van het jeugdhuis betekenen. We hebben er ook weinig vertrouwen in dat de projecten door andere instellingen op een even goede manier zullen worden ingevuld. Op Spirit na (1 gemeenteraadslid) stemde de voltallige meerderheidscoalitie van VLD, CD&V, Groen!, N-VA en Spirit voor het schrappen van de subsidies. Oppositiepartijen SP.a en VB stemden tegen, het Vlaams Belang omdat Rzoezie niet hard genoeg wordt aangepakt. Groen! sprak zich in de media dan weer uit tegen de afbouw van het jeudhuis, maar hun schepen Jowan Lamon stemde wel voor de besparingen en het overhevelen van de projecten. De geschrapte euro zou in de toekomst toekomen aan het Tsentroem. Het stadsbestuur had eerder ook subsidies voor dit jeugdhuis geschrapt, maar nu Rzoezie moet worden aangepakt, werpt het college het Tsentroem een snoepje toe. Uit angst voor een eengemaakte strijd speelt Somers de twee jeugd-huizen tegen elkaar uit. Op de gemeenteraad protesteerden een 80-tal jongeren van Rzoezie. Op 1 maart volgde een actie aan het Mechelse stadhuis met een 40-tal aanwezigen. Ze overhandigden er een petitie (te vinden op die momenteel een kleine 1000 handtekeningen verzamelde. Ver van geïsoleerd te zijn, is er integendeel een brede steun voor Rzoezie. Wouter Gysen ENERGIE Onze belangen zijn niet dezelfde als die van hen! Website van de petitie Anne-Marie Lizin op beleefdheidsbezoek in Guantanamo Bay Onder het kapitalisme zijn de termen vrijheid en gelijkheid willekeurige termen die gebruikt worden als het opportuun is, om daarna zo snel mogelijk vergeten te worden. Dat werd eens te meer duidelijk met het bezoek van senaatsvoorzitster Anne-Marie Lizin aan de militaire basis van Guantanamo, met de bedoeling nadien verslag uit te brengen over de condities waarin de gevangenen opgesloten zitten. We kunnen niets anders dan haar overmatige ijver toejuichen: na slechts één uur passieve obser-vatie, waarbij ze aanvaardde niet rechtstreeks in contact te komen met de gevangenen, verklaarde ze zichzelf in staat om een duidelijk idee te vormen over hun goede behandeling! In de vergeetput met alle verklaringen van advocaten van de gevangenen en andere getuigen over de folteringen die de gevangenen moeten ondergaan. In de doofpot alle verhalen over de isolatie van gevangenen en over het feit dat mensen er voor onbepaalde duur gevangen zitten, zonder zelfs maar ergens specifiek van beschuldigd te worden (voor sommigen nu al 4 jaar),... Lizin ging zelfs zover om over de enige ge-vangene van wie ze op scherm (zonder geluidsweergave!) een ondervraging heeft gezien te verklaren dat de gevangene zich zeer braaf toonde en dus ook iets mocht drinken... Ongetwijfeld wil mevrouw Lizin alle onrust verdrijven over het functioneren van de modeldemocratie die de Verenigde Staten zogezegd zou zijn. Het is eerder het soort maatschappij die niet langer onze rechten wil beschermen, maar die rechten juist in naam van de winst met de voeten treedt. Marie Christelbach Door Xavier Dupret De energiemarkt is volop in beweging maar het is onduidelijk wat de gevolgen op lange termijn zullen zijn voor de con-sumenten en het personeel in de energiesector. In België heeft de liberalisering van de energiemarkt niet gezorgd voor een belangrijke daling van de prijzen voor de gewone consumenten en na de fusie tussen Suez en Gaz de France blijft er maar één speler over op de Belgische energiemarkt. Op een paar jaar tijd hebben de voorstanders van de liberalisering in België er voor gezorgd dat een Belgisch monopolie een Frans werd maar dan wel zonder enige democratische controle over de productie, laat staan over de verdeling van de opbrengsten. Energie : Openbaar monopolie of privé monopolie. Sinds 2002 worden in alle lidstaten in naam van vrijhandel nationale monopolies afgebouwd. De liberalisering van de elektriciteits- en gasmarkten heeft verschillende doelstellingen. De creatie van een eengemaakte Europese ener-giemarkt. Het stimuleren van con-currentie tussen de verschillende energieondernemingen, zodat ze in staat zijn om het op te nemen tegen hun niet-europese concurrenten. Het doen dalen van de prijzen voor de consumenten en ondernemingen. Het zijn echter alleen de grote afnemers van energie die hebben geprofiteerd van de daling van de energieprijzen. Door de liberalisering van de energiemarkt concentreerde de macht zich in handen van enkele grote spelers die op het Europese niveau een privémonopolie hadden. Dit bleef niet zonder gevolgen. De resultaten van de liberalisering bleven on-der de verwachtingen. Er zijn sterke prijsschommelingen en een toename van het aantal incidenten. (10de sessie in de cyclus over de energiepolitiek georganiseerd door het algemeen-commissariaat, Parijs, februari 2004.) Deze opmerking toont aan waar het schoentje knelt. Voor de liberalisering van de energiemarkt waren de monopolies een gevolg van de noodzakelijke investeringen in de energieproductie. Het resultaat van de liberalisering is in de eerste plaats de overheveling van een publieke dienst in private handen waardoor er minder democratische controle is in de energiesector. Electrabel: De kip met de gouden eieren. De liberalisering van de energiemarkt heeft al vrij snel gevolgen gehad voor de België. Electrabel werd overgenomen door de Franse groep Suez en werd binnen die onderneming de energiepoot. In het begin had Suez 50,1% van de aandelen maar in augustus 2005 werden ook de resterende aandelen gekocht. Zo verdween Electrabel volledig in handen van Suez. De consolidatiestrategie van Suez is er om haar belangen te verdedigen. Enel (Ente Nazionale per l Energia Elettrica), de belangrijkste energie-producent van Italië, had ook interesse in Electrabel, dat zeer winstgevend is, gezien de meeste energiecentrales reeds lang zijn afgeschreven. Om Electrabel te kopen, moest men echter langs Suez passeren en die wilden hun kip met gouden eieren niet kwijt. Om een overname door ENEL te vermijden werd besloten om te fusioneren met Gaz de France (GDF). Op die manier blijft Suez in Franse handen, net als Electrabel. Van water naar gas. Naast elektriciteit beschikt Suez in België ook over het belangrijkste aardgasdistributie en opslagnetwerk van België via haar filialen Fluxys en Distrigas. De fusie tussen Gaz de France, eveneens een belang-rijke leverancier van aardgas en elektriciteit door haar belangen in SPE (samen met het Britse Centrica), zorgt er voor dat Suez een quasi monopolie krijgt op de Belgische energiemarkt. De consumenten heb-ben dus niet echt een garantie dat de prijzen zullen dalen. Het Europa van de vrije markt zal in België dus niet zorgen voor een toename van de concurrentie tussen de verschillende energieleveranciers, wel integendeel. Eerste minister Verhofstadt stelde dat dit niet kon en er circuleren ideeën om bepaalde activiteiten van Suez en Gaz de France in ons land af te stoten of zelfs om Electrabel volledig te ontmantelen. De gevolgen daarvan zullen niet uitblijven. Iemand zal die rekening moeten betalen. De toenemende concurrentie tussen verschillende kleinere spelers zal in de eerste plaats zorgen voor druk op de arbeidsvoorwaarden voor de mensen die momenteel in de sector zijn tewerkgesteld. De winsten van Electrabel zijn het afgelopen jaar met 60,4% gestegen ten opzichte van het jaar daarvoor. Het is duidelijk dat dit Europa niet het onze is.

3 Terwijl de politici ons een loonmatiging willen opleggen, beklagen Herman De Croo wil hogere lonen (voor zichzelf) Edito ze zich over hun eigen miserabele lonen. Nadat bekend werd dat NMBS-baas Jannie Haek euro per jaar (of ruim euro per dag) verdient, stelde De Croo: Ik stel vast dat de premier en ik de helft verdienen van pakweg Jannie Haek. Dat is te weinig. Ik vind dat de leidende politici wel wat meer mogen verdienen. Regering en patronaat willen in onze zakken zitten, maar tegelijk de eigen zakken verder vullen. Als de regering over loonmatiging wil spreken in het najaar, zal de uitspraak van De Croo alvast ook op tafel liggen! CIA in Deurne. No Comment De CIA voerde verschillende vluchten uit via de luchthaven van Deurne. Op 17 en 20 juli 2002 waren er alleszins vluchten via de lokale Antwerpse luchthaven. Daarbij zou het niet louter gaan om tussenlandingen. De Belgische regering heeft zich steeds uitgesproken tegen de oorlog in Irak, maar laat tegelijk toe dat haar infrastructuur wordt gebruikt. Het onderzoek van de Staatsveiligheid naar de CIA-vluchten beperkte zich tot een vraag aan de CIA waarop werd geantwoord: No Comment. Daarmee was de kous af voor de Staatsveiligheid. Geert Cool Door Bart Vandersteene Op 30 maart en 1 april zijn belangrijke vergaderingen doorgegaan over de nood aan een nieuwe linkse politieke formatie. Op elk van die vergaderingen waren LSP-militanten prominent aanwezig. De uitdaging bestaat erin op 1 mei een nationaal initiatief te lanceren, ondersteund door lokale groepen in heel het land.. Argumenten genoeg om de nood aan een nieuwe, brede, linkse partij op straat te brengen. Inbev, bijvoorbeeld, ontslaat opnieuw 232 werknemers ondanks alweer recordwinsten. Drie topmanagers hebben nochtans een afscheidspremie ontvangen van 31 miljoen, genoeg om de 232 werknemers gedurende vijf jaar aan de slag te houden. Het is duidelijk waar de prioriteiten liggen, ook met Jean Luc Dehaene in de Raad van Bestuur. Politiek De verborgen redenen achter de communautaire opstoten 3 Nieuwelinkse partij in België : we staan voor cruciale weken Het is uiteraard niet alleen in de verloning dat de groeiende kloof tussen arm en rijk zich uit. De recordwinsten van de bedrijven illustreren de enorme beschikbare middelen. Als we Edito die maar konden gebruiken voor het voeren van een sociaal beleid! Fortis boekte vorig jaar 3,9 miljard euro winst. Toch wordt er gesproken over het schrappen van jobs tegen Om nog meer winst te maken uiteraard, niet om de dienstverlening aan de klanten te verbeteren. Om het budget van het Vlaamse onderwijs opnieuw op te trekken tot het niveau van 1980 toen 7% van het BNP (Bruto Nationaal Product) - is bijna 3,85 miljard euro extra nodig, evenveel als de netto-winst van Fortis in Politiek betekent keuzes maken en onze keuzes zijn niet die van het patronaat en haar politieke lakeien. Een partij die deze zaken naar buiten brengt, de vinger op de wonde legt, zal snel het oor winnen van diegenen die de komende periode geconfronteerd worden met gebrek aan middelen in het onderwijs, besparingen allerhande, oplopende facturen voor de ouders,... Het potentieel voor een nieuwe partij groeit met de dag. Sommigen blijven beweren dat marxisten zich moeten richten tot de bestaande progressieve partijen, zoals SP.a. De sociale basis om die partij te heroveren, bestaat echter niet meer. De bekende Amerikaanse activist, scenarist en publicist, Michael Moore stelde: Wie moet je meer vrezen? Diegene die aankondigt dat hij je zal bestelen en het ook doet, of diegene die beweert jouw bondgenoot te zijn, maar je uiteindelijk toch besteelt. Van een liberaal kan je verwachten dat hij de belangen van de rijken en de patroons verdedigt. Maar ministers die beweren socialist te zijn en in de praktijk een neoliberaal beleid voeren, worden terecht uitgespuwd. De enige optie voor de linkerzijde is met man en macht bouwen aan een nieuwe linkse partij, die resoluut kant kiest voor de onderdrukten, de loontrekkers, gepensioneerden, jongeren... LSP hoopt, samen met anderen, bij de volgende parlementsverkiezigen een breed en geloofwaardig alternatief aan arbeiders en jongeren te kunnen aanbieden. Op naar 1 mei, dag van de arbeid en de arbeidersstrijd. Door Jean Peltier De volgende federale verkiezingen zullen pas binnen een jaar en een half plaatsvinden, maar de verkiezingscampagne hangt al volop in de lucht. Zoals dat in België altijd het geval is, gaat dat gepaard met forse opstoten van communautair opbod. De voornaamste reden voor dit klimaat van pré-campagne is dat de regering Verhofstadt maar wat aanmoddert en nauwelijks vooruitgang boekt. Ze is er dan wel in geslaagd haar Generatiepact op te leggen, maar de stakingen en betogingen maakten dat ze haar pact stevig mocht amenderen en haar «hervormingsdrang» binnen de perken moest houden. Sindsdien werd het project van een competitiviteitspact, dat een loonsbevriezing en nieuw gepruts met de index moest inhouden, naar moeizame discussies tussen patronaat en vakbonden gestuurd. Van de nieuwe jobs op vier jaar tijd die Verhofstadt in 2003 als doelstelling naar voor bracht, zijn we lichtjaren verwijderd. De werkloosheidsgraad verandert niet. Bovendien wordt elk «nieuw ideetje» dat met veel vertoon door een minister wordt voorgesteld de mazoutcheques, de huurblokkering,... zeer snel door een ander weerlegd. De paarse coalitie lijkt dus vermoeid te zijn, maar niemand denkt echt dat een andere formule, en dan vooral de klassieke rooms-rode formule, meer dynamiek zou hebben of meer succes zou boeken. Hoe zou dat ook kunnen, gezien de opvallende gelijkenis tussen de voorstellen en de programma s van alle grote partijen? En dus vertoont iedere partij de neiging zich terug te plooien op het domein dat het minste kost en electoraal het meest kan opbrengen : opruiende communautaire verklaringen. Van Vlaamse kant komt er een onafgebroken stroom van voorstellen. De CD&V wil dat Vlaanderen haar eigen grondwet aanneemt. SP.a-voorzitter Vande Lanotte wil snel de tewerkstellingspolitiek regionaliseren. En zo verder. Van Franstalige kant worden deze eisen systematisch voorgesteld als het bewijs dat de kapitaalkrachtige en egoïstische Vlamingen het verarmde Wallonië, verstrikt in economische moeilijkheden, aan haar lot willen overlaten. En dus laten ook alle Franstalige partijen opnieuw de spierballen rollen op het welbekende thema : «Wij, Walen en Brusselaars samen, zullen geen enkele institutionele hervorming aanvaarden die de Vlamingen ons willen opleggen. Dat ze het maar proberen!». Dit alles uiteraard verpakt in nobele overwegingen over het behoud van de solidariteit tussen de gewesten en de mensen, de verdediging van de zwaksten, de strijd tegen separatisme et onverdraagzaamheid, In de loop van de laatste twee maanden hebben alle Franstalige partijen, PS, MR, CDh, FDF en zelfs Ecolo de zelfde marsliederen gezongen. Deze roerende eenheid tussen de partijen van elke regio kondigt echter niets goeds aan voor de werkende bevolking, noch in het Zuiden, noch in het Noorden. De gezamenlijke redenering van de Franstalige politici is simpel. Het gaat als volgt. In Wallonië gaat het economisch slecht en er is geen heil te vinden behalve in grote investeringen vanuit de privésector (wat het Marshallplan van Di Rupo verondersteld wordt aan te trekken). We hebben op zijn minst 20 jaar nodig om de regio weer op de juiste weg te zetten. Tijdens die periode kan er geen sprake van zijn dat we institutionele hervormingen aanvaarden die zouden leiden tot een vermindering van de financiële transfers vanuit Vlaanderen, zeker voor wat betreft de sociale zekerheid. Dit zou immers een loden last leggen op de projecten die moeten leiden tot een heropleving. Maar, wat er ook gebeurt, de volgende 20 jaar zullen we de broekriem moeten aanhalen en de zeldzame wapens waarover we nog beschikken (zoals lagere lonen in Wallonië dan in Vlaanderen!) inzetten om het patronaat te verleiden. Aan Vlaamse kant is het niet beter. De economische situatie mag er relatief dan beter zijn, het patronaat en de politici weten dat de minste economische crisis die voorsprong tot weinig of niets kan herleiden. Een economische crisis zou de aantrekkingskracht van delokalisatie terug aanwakkeren en de werkloosheid doen toenemen. In dit perspectief ligt de aantrekkingskracht van een grotere autonomie tegenover Vlaanderen minder in het behoud van een beetje meer Vlaams geld in de regionale kas, maar gaat het er vooral om de Vlaamse vakbondsbeweging te verzwakken en haar te dwingen tot matiging door haar af te snijden van de harde bastions in Wallonië. Zich laten verleiden door de stijgende communautaire koorts zou dramatische gevolgen hebben voor de vakbondsbeweging en de arbeiders. Enkel een gezamenlijke strijd kan ons in staat stellen de voortgang van de neo-liberale politiek af te blokken, een politiek die een enorme schade toebrengt in alle regio s. Jean Peltier zal tijdens Socialisme 2006 op zondagnamiddag de volgende werkgroep inleiden : «Voorbereiding op een jaar van communautair opbod: welk programma verdedigt LSP/MAS?».

4 4 Syndicaal INBEV 1,024 miljard euro winst in miljoen euro afscheidspremie voor 3 topmanagers Door Luc Janssens Inmiddels werden in België alleen al meer dan 500 ontslagen en de sluiting van de brouwerijen in Hoegaarden en Molenbeek aangekondigd. Een van de slogans van Inbev is dan ook going from bigger to best. Inbev is wereldwijd al de grootste bierbrouwer, maar concurrenten Anheuser-Busch en SABMiller zijn winstgevender met een kleiner volume. Er moet met andere woorden nog meer winst worden gemaakt, uiteraard het liefst op de kap van het personeel. Wanneer het gaat om afscheidspremies voor topmanagers, meet men blijkbaar met andere maten en gewichten. In oktober vorig jaar kwam de eerste herstructurering: 45 bedienden van het hoofdkantoor in Leuven worden ontslagen. Terwijl de onderhandelingen nog lopen, krijgen in december 45 werknemers effectief hun ontslagbrief. Eind november wordt dan een tweede herstructurering in België aangekondigd. Hierbij zou de brouwerij in Hoegaarden en Molenbeek sluiten en vallen er in zowat alle vestigingen ontslagen. Terwijl deze herstructurering nog aan de gang is, kondigt Inbev op 24 februari (op een bijzondere ondernemingsraad) een volgende herstructurering aan met in totaal 360 ontslagen in Europa, waarvan 201 in België. Het zwaartepunt ligt ditmaal in Jupille, waar de administratie wordt gedelokaliseerd naar Tsjechië en Hongarije. En daar houdt het niet bij op. Een week later kondigen ze nog maar eens meer dan 200 ontslagen aan in Duitsland, Frankrijk, Nederland en Groot-Brittanië, en wordt duidelijk gemaakt dat er nog herstructureringen komen. De Belgische vestigingen zouden het komende jaar buiten schot worden gehouden, op 5 ontslagen na. Maar wat na dat jaar? Een volgende ronde voor de Belgische vestigingen? Door de herstructurering in verschillende fasen door te voeren en door te delokaliseren speelt Inbev de verdeelen-heersstrategie uit. Op deze manier probeert het arbeiders van verschillende vestigingen tegen elkaar op te zetten. Een methode die Inbev zal blijven gebruiken om de arbeids- en loonvoorwaarden van het personeel (uiteraard uitgezonderd de topmanagers) aan te vallen. De reacties bleven niet uit. Na de bekendmaking van de sluiting van de brouwerij in Hoegaarden, betoogden mensen door het dorp. Na de bekendmaking van de ontslagen in Jupille, stelden de bisschop van Luik en de hulpbisschop van Namen in een interview: Als de economische wetten geen rekening houden met de mens, moeten die wetten veranderen. Het banenverlies stapelt zich op. Gisteren Arcelor, vandaag Inbev. Wat zal het morgen zijn? Is dit de Europese kant van de mondialisering van de economie? Dit beroert ons. Samen met de slachtoffers, hun families, hun collega s en veel burgers zeggen wij: als de financiele logica zoveel lijden veroorzaakt, is ze onmenselijk en moet ze veranderen. De logica van het huidige systeem bestaat er inderdaad uit dat alles ten dienste staat van de winst. Om de winsten te verhogen, worden werknemers op straat gezet. Her en der hoor je dat we machteloos staan tegenover de willekeur van de multinationals. We horen politici uitroepen dat het een schandaal is, maar als puntje bij paaltje komt, kunnen ze er niets aan doen. Of is het hen er eerder om te doen hun (toekomstig) zitje in de raad van bestuur veilig te stellen? Waarom horen we niets van Jean-Luc Dehaene die in de Raad van bestuur van Inbev zit? Geen commentaar? Even enkele krokodillentranen en dan verder... met het aanvallen van onze lonen en pensioenen. Alhoewel multinationals als Inbev inderdaad een grote macht hebben, betekent dat niet dat zij zomaar kunnen doen wat ze willen. Maar om hen tegen te houden, moet er wel een krachtsverhouding worden opgebouwd. Het is dan ook noodzakelijk om een antwoord te geven op de verdeel-en-heersstrategie van Inbev. Hiervoor is een gezamenlijk lokaal en Europees actieplan nodig, bediscussieerd op de werkplaatsen, met als centraal punt de strijd voor elke job. Maar zelfs wanneer dit tot een overwinning leidt, is dit maar tijdelijk. Zolang we in een kapitalistisch systeem leven, zal de winst belangrijker zijn dan de mensen en is de volgende aanval maar een kwestie van tijd. Gedeeltelijke, kortstondige overwinningen op multinationals zoals Inbev zijn mogelijk mits het opbouwen van een krachtsverhouding. Een langdurige fase van systematische toegevingen door de multinationals zoals tot op zekere hoogte gebeurde tijdens de golden sixties is in deze fase van het kapitalisme echter uitgesloten. Dat vergt een fundamentele breuk met het huidig systeem en de opbouw van een socialistische maatschappij. Naar aanleiding van het ontslag van Maria Vindevoghel, delegee ACV bij Flight Care, en van twee ABVV delegees bij STORA in Gent spraken we met Danny Gijselings, BBTK delegee voor Philips Lightning in Turnhout. We vroegen hem wat hij vindt over de jacht op delegees die het Belgisch patronaat lanceert en over de vakbonden die hiertegen opkomen en ijveren voor de aanwezigheid van syndicale delegaties in bedrijven met minder dan 50 personeelsleden. Opkomen als delegee doe je uit sociaal engagement. Je krijgt onmiddelijk een label opgeplakt door de werkgever: je bent niet iemand die zomaar luistert. Er zijn er natuurlijk die het door zichzelf doen, om een beschermd statuut te krijgen, maar de meerderheid van de delegees komen op en bevriezen daarmee hun carrièremogelijkheden in het bedrijf zelf. Eerste voorwaarde om een goede delegee te zijn, is dan ook dat je je mannetje kan slaan. Maar de tweede is natuurlijk dat er al een vakbond is in het bedrijf. Zonder de ruggesteun van een vakbondsaanwezigheid worden personeelsleden overgelaten aan de willekeur van de werkgever. Vandaag is het zelfs in de bedrijven waar er een sterke vakbondsinplanting is, allesbehalve gemakkelijk. Je vecht altijd met ongelijke wapens. Het geval van Vindevoghel en STORA toont aan dat voor de patroons een delegee aan de deur zetten goedkoper is dan de financiële consequenties van wantoestanden in het bedrijf die de delegee heeft 31 miljoen euro afscheidspremie voor 3 topmanagers De families Spoelberch, de Mevius en Vandamme de belangrijkste aandeelhouders van Inbev bezitten een vermogen van 7, miljard euro en zijn hiermee veruit de rijkste families van België... Stop de jacht op de delegees Een sterke vakbond is alsmaar meer nodig aangekaart, te vervullen. Het kan gaan over uit te betalen lonen, uitvoeren van de CAO... Op mijn bedrijf zijn er nog zo n uren van de laatste jaren uit te betalen aan het personeel! Verschillende werkgevers intimideren de delegees ook met hun gezinsleven of door de werknemers op te zetten tegen de vakbond. Op één van onze diensten hadden we ooit een afgevaardigde. Toen hij zich met vakbondswerk bezighield, gold ineens de 11 pc regeling (11 pc van het personeel op de dienst mag op verlof om de bezetting te garanderen). Aan werknemers van de dienst die verlof hadden gepland, zei het diensthoofd dat ze dat niet konden opnemen, en dat de schuld was van de vakbond. De pesterijen gingen zover dat de delegee ontslag heeft genomen. Zijn zin om terug te starten in het bedrijf is verdwenen. Een ander personeelslid, de zondebok, werd ook aan de deur gezet. Over de 11 pc regeling was een akkoord, maar het werd nooit toegepast tot er een delegee op deze dienst kwam. De werkgevers kunnen beroep doen op een batterij goedbetaalde advocaten en op hun organisaties (VBO of UNIZO). De vakbond heeft enkel haar eigen apparaat en een beperktere macht. Zo hebben we een juridische dienst, waar slechts één jurist werkt. En dat niet alleen. Persoonlijk kan je nog zo gedreven zijn als je wilt, maar je merkt dat je een beperktere kennis hebt. Er zijn natuurlijk de opleidingen, maar naast de tijd die je aan het vakbondswerk op de werkvloer besteed, moet je ook je werk doen. En in bedrijven met een anti-vakbondshouding of een zwakkere of minder assertieve delegatie, maakt de werkgever hier misbruik van en overlaadt de delegees met werk zodat ze minder energie in de vakbond kunnen steken. De wet zegt hierover enkel dat de vakbond de nodige tijd moet krijgen tijdens de werkuren. Dat is zo vaag. Nu moet ik zeggen dat dit alles op mijn bedrijf nog redelijk in orde is. UNIZO vindt dat een syndicale delegatie in KMO s onbetaalbaar is? Niet betaalbaar? De werkgever kan om de syndicale uren te betalen gemakkelijk beroep doen op allerhande potten en subsidies van de regering. Slechts een fractie van de lastenverlagingen die de bedrijven de laatste jaren hebben gekregen (onder andere dankzij het Generatiepact), zouden voor de syndicale uren volstaan. Eigenlijk willen de patroonsorganisaties hun macht niet ingeperkt zien. Er is daarentegen méér geld nodig voor bijvoorbeeld opleidingen, zodat de delegees het rechtssysteem, waar de delegatie of de werkgever vaak beroep op doen, onder de knie krijgen. Sinds het Generatiepact is de vakbondsmacht tanende en die van de patroons neemt alsmaar toe. De patroons willen nog flexibelere, wegwerpbare werknemers, zoals in Frankrijk, om hun winsten nog te verhogen. We gaan terug naar de tijd van Daens, sterker nog, naar de tijd vóór Daens. De lonen en de SZ staan onder druk. Dat is waarom een vakbond alsmaar noodzakelijker wordt. Interview met Danny Gijselings door Emiel Nachtegael