Staal is de kern! Elegant, maar niet dominant. Dat was het uitgangspunt voor het ontwerp van de 85 meter hoge Kennedytoren, midden op

Transcriptie

1 18-Kennedy :5 Pagina 5 Kantoorgebouw Kennedytoren, Eindhoven Staal is de kern! Elegant, maar niet dominant. Dat was het uitgangspunt voor het ontwerp van de 85 meter hoge Kennedytoren, midden op het nieuw ontwikkelde Kennedy usiness Center aan de noordzijde van het Centraal Station in Eindhoven. Gepositioneerd tussen twee markante en contrasterende gebouwen van VGZ en GUO/Relan, moest het ontwerp harmonie brengen en bovendien een flink aantal vierkante meters verhuurbaar vloeroppervlak voor de markt creëren. Een driedimensionale stalen boomstructuur bood de perfecte oplossing om de gewenste transparantie te combineren met een flexibele vloerindeling en een uitkraging van een derde deel van de plattegrond. Door slim om te gaan met de brandveiligheidseisen kon vrijwel de gehele constructie in het zicht blijven, waardoor een aangename expressiviteit is ontstaan. ir. R. van Gestel Rob van Gestel is constructeur bij adviesbureau Tielemans. ij de studentenstlprijs 00 won hij de eerste prijs Techniek en de Inventiviteitsprijs. Stedenbouwkundig plan. Maquette van het Kennedy usiness Center. In het kielzog van de ontwikkelingen in de randstad bleken ook de steden onder de grote rivieren in het afgelopen decennium vatbaar voor een gedaanteverandering. anvankelijk reikten de eerste krabbers wat onwennig naar de wolken, maar daar wordt in technologiestad Eindhoven aan gewerkt. Pal achter het Centraal Station, midden in het nieuwe Kennedy usiness Center (KC), staat de 85 meter hoge Kennedytoren. Met dit in eigen beheer ontwikkelde hoogbouwproject heeft een combinatie van twee rabantse bouwbedrijven Hurks en Heijmans IC een hernieuwd visitekaartje gepresenteerd. Eenheid smeden Het stedenbouwkundig masterplan, ontwikkeld door KCP (het bureau van architect Kees Christiaanse), bood een technisch ogend, orthogonaal grid als onderlegger voor het KC. Het verspringende maaiveld, waarbij twee tegenover elkaar gelegen hoeken van het plangebied zijn opgetild om daglicht in de parkeergarage te krijgen, was tot zeven meter hoog vastgelegd. De verschillende bouwvolumes zijn gedefinieerd door het grid met een rastermaat van 7, meter. Vijf bouwstroken van twee rastermaten breed (1, meter) staan loodrecht op de sporen en worden doorsneden door een diagonaal die van het station naar het Kennedyplein loopt. Verschillende architecten zijn aangetrokken om aan dit plan invulling te geven. Deze moesten tot op een hoogte van meter (ongeveer 5 verdiepingen) de strokenindeling van het gebied eerbiedigen. Daarboven waren ze vrij om een eigen opbouw te creëren. Op de Zuid-Oost hoek van het plangebied ontwierp DP rchitecten voor VGZ een kantoor opgetrokken uit grijs bruine baksteen, terwijl Rietveld rchitects tekende voor het diametraal daartegenover gelegen, helder witte kantoor van GUO/Relan. Van ken rchitektuur werd aangetrokken om het centrale deel in te vullen. De twee plannen van VGZ en GUO/Relan waarmee ir. Margriet Eugelink, projectarchitect bij Van ken, werd geconfronteerd waren al behoorlijk ver ontwikkeld op het moment dat zij bij de ontwikkeling van de Kennedytoren werd betrokken. Het scheppen van eenheid werd daarom een belangrijke leidraad voor het project. Dit leidde tot een ontwerp waarin transparantie voorop stond. De gevels zijn ingevuld met helder glas van vloer tot vloer en ook in het interieur is zoveel mogelijk openheid nagestreefd. Wanneer je van een afstand komt aanrijden kijk je dwars door het gebouw heen. Je ziet mensen bewegen en van tijd tot tijd gebruik maken van de balkons die in de spouw van de tweede huid façade zijn gecreëerd. De uitstraling die zo verkregen is, sluit prima aan bij het imago van Eindhoven als technologische kennisstad en bij het hoge ambitieniveau dat door de opdrachtgever werd verlangd vanwege de -lokatie van het project. De verdiepingen tellende toren heeft een wybervormige plattegrond gekregen die is afgeleid van de diagonaal die door het stedenbouwkundige grid loopt. Over de onderste zes bouwlagen is de toren twee rastermaten breed. Daarna kraagt de plattegrond een heel stramien 5 OUWEN MET STL 18 JUNI 005

2 18-Kennedy :5 Pagina 5 De Kennedytoren maakt deel uit van de herontwikkeling van het stationsgebied in Eindhoven. Westgevel. uit, waardoor de oppervlakte anderhalf keer zo groot wordt. Een atrium, dat de bouwstroken en verbindt, vormt de entree. Om de ingangsfunctie te versterken, lopen de liften niet door tot in de parkeergarage, maar moeten ook automobilisten buitenom via het atrium naar binnen. Driedimensionale boomstructuur Om de enorme uitkraging ter grootte van de halve plattegrond van de toren te kunnen realiseren, zijn allerlei varianten voor de hoofddraagconstructie de revue gepasseerd. De toren bleek te slank voor een uitvoering in beton. Een betonnen kern zou dankzij de hoogte van 85 meter en de uitkraging van 7, meter een breedte krijgen van ongeveer negen meter. Hierdoor zouden niet alleen de met het overstek gewonnen vierkante meters te niet gedaan worden, ook zou het gebouw een belangrijk deel van haar transparantie verliezen. Daarnaast zou zo n kern niet stroken met het stramien van de parkeergarage, en bovendien zou deze oplossing weinig flexibiliteit in de vloerindeling opleveren. Dit was een belangrijke eis van de opdrachtgever, omdat de gebruiker van de Kennedytoren nog niet vast stond. Een staalconstructie aan de buitenzijde van het gebouw is kort bestudeerd, maar bleek niet gewenst vanuit architectonisch oogpunt. De introductie van driehoeken in de gevel ter waarborging van de stabiliteit zou in contrast staan tot de beoogde rust en transparantie van het Kennedy usiness Center. Een brainstormsessie tussen de architect en ir. Hans Roosen en ir. Leo van der Zanden, respectievelijk constructief ontwerper en constructeur bij dit project, resulteerde uiteindelijk in een driedimensionale stalen boomstruc- tuur binnen in het gebouw. Op deze manier wordt de transparantie van de toren minimaal beïnvloed en is er een geweldige indelingsvrijheid ontstaan die diverse kantoorconcepten mogelijk maakt. Daarbij is de staalconstructie in staat om de enorme uitkraging te dragen zonder gebruik van uitwendige schoren of kolommen. Deze onconventionele evolutie van het ontwerp heeft grotendeels bijgedragen aan het bijzondere karakter van het gebouw. Dit is niet in de laatste plaats te danken aan de durf van de meedenkende ontwikkelingscombinatie. De relatief hoge prijs van de staalconstructie betaalt zich terug in zowel de kwantitatieve (vierkante meters) als kwalitatieve (uitstraling en indelingsmogelijkheden) verhuurbaarheid. Y-vormige schoren De hoofdconstructie is opgebouwd uit Y-vormige schoren. De vormvaste driehoeken die op deze manier ontstaan, verdelen de hoofdconstructie in blokken van drie verdiepingen. Een Y bestrijkt twee van deze blokken dus zes verdiepingen. Een in de hoogte opvolgende Y is telkens een stramien in de breedte en een blok in de hoogte verschoven ten opzichte van de onderliggende Y. Dit betekent dat elke zes verdiepingen gerepeteerd worden. De intern gevormde structuur levert een dermate hoge stijfheid dat aan de buitenzijde van de toren geen extra voorzieningen meer nodig zijn, zoals bijvoorbeeld bij het John Hancock Center in Chicago of de ank of China van Pei. De schoren doorbreken de verdiepingen steeds op andere plaatsen. Hierdoor bieden de verdiepingen gevarieerde, interessante erva- JUNI 005 OUWEN MET STL 18 5

3 18-Kennedy : Pagina 5 Schets van het constructieprincipe. De Kennedytoren is opgebouwd uit elementen van drie verdiepingen. De Kennedytoren in aanbouw. an de buisuiteinden zijn tijdelijke vinnen gelast om de volgende buis makkelijk te kunnen plaatsen. De buizen hebben een forse wanddikte gekregen. De schoren brengen dynamiek in het interieur. Driedimensionaal overzicht van de staalconstructie. 5 OUWEN MET STL 18 JUNI 005

4 18-Kennedy : Pagina 55 Ontwikkeling van het architectonisch concept. ringen en aanknopingspunten voor fraaie interieurarchitectuur. De driehoeken waarborgen de stabiliteit van de hoofddraagconstructie. Om een goed beeld van de krachtsafdracht te kunnen vormen, is een hybride virtueel model van de toren ontworpen, waarin de staalconstructie en de vloerschijven, bestaande uit staalplaat-betonvloeren, samenwerken. Door de alzijdig op de kolom aangestorte betonvloer bleek het niet mogelijk om knoopevenwicht in de detailberekening te bereiken. Daarom zijn in de vloeren van het computermodel uiteindelijk denkbeeldige sparingen aangebracht rondom de knopen, waardoor het evenwicht kon worden gerealiseerd. Met het eerste driedimensionale computermodel, dat voornamelijk uit Hd-profielen was opgebouwd, is de haalbaarheid getoetst van de gekozen hoofddraagconstructie. Een belangrijk obstakel bij het toepassen van dit soort constructie-elementen is echter de bekleding die nodig is in verband met de brandwerendheid. De architect hechtte veel waarde aan het ervaren van de constructie. Daarbij was niet alleen het beeld belangrijk, maar ook het gevoel dat je verwacht bij het aanraken van het staal. Een behandeling van de schoren en kolommen met vermiculite was daarom geen oplossing. Er is gekeken naar verschillende opties om de elementen te omhullen, bijvoorbeeld met dunwandige aluminium buisprofielen. Daarmee zou de aandacht echter worden getrokken door de huid in plaats van de constructie zelf. ovendien is aluminium kwetsbaar voor beschadigingen, hetgeen niet strookt met de robuuste uitstraling van staal. Er is ook een variant bekeken om de Hd-profielen te omkleden met stalen buizen en die naderhand vol te storten met beton. De knopen zouden echter erg moeilijk te wapenen zijn en bovendien zou dit niet het gewenste holle geluid geven bij contact met de constructie. l deze varianten leidden uiteindelijk tot de toepassing van stalen buisprofielen met brandwerende verf. Deze optie bleek uiteindelijk een van de meest economische oplossingen te zijn. Ook heeft het gebruik van de buisprofielen geleid tot een mooi esthetisch resultaat, bijvoorbeeld bij de aansluiting van de knopen. Om de diameter van de kolommen in de gevels van de laagste verdiepingen te kunnen beperken tot 00 mm zijn hier de zwaarste buisprofielen met een wanddikte van 70 mm toegepast. Windroos eweging in een hoogbouwconstructie ten gevolge van wind is een van de belangrijkste ontwerp- en dimensioneringscriteria. Hierbij is de optredende versnelling maatgevend. Deze is afhankelijk van de windstuwdruk en de eigenfrequentie van het gebouw. Op basis van statistische gegevens verzameld door het op de luchthaven Welschap gesitueerde meteostation Eindhoven, is bepaald wat de gemiddelde windsnelheid is. Met het model van Simiu & Scanlan is de extreme windsnelheid bepaald. Dit is een waarde voor de windsnelheid die gemiddeld één keer per jaar wordt overschreden. Onderzoek heeft uitgewezen dat een versnelling groter dan 0,15 à 0,0 m/s als hinderlijk wordt ervaren. Per windrichting zijn in een windroos waarden voor de windsnelheid aangegeven die eens in de vijftig jaar worden overschreden. De hoogste windsnelheid bedraagt, m/s en komt uit het westen (70 graden). Door middel van een iteratief proces is de verdeling van de windbelastingen per richting in kaart gebracht om de ontwerpbelasting te kunnen vinden. Omdat de windroos is gebaseerd op een windsnelheid die eens in de 50 jaar voorkomt, is hierbij een maximaal toelaatbare overschrijdingskans van,0 % per jaar gehanteerd. Zo is berekend dat bij westenwind op 70 meter hoogte de rekenwaarde voor de windbelasting inclusief windvormfactoren 1, kn/m bedraagt met een overschrijdingskans van 1, % per jaar. ij bepaling van de maximale versnelling speelt ook de dynamische vergrotingsfactor een rol. Deze factor brengt de dynamische invloed van wind evenwijdig aan de windrichting in rekening en is gerelateerd aan de eigenfrequentie van de toren. Met behulp van het driedimensionale computermodel is voor de toren een eigenfrequentie van ongeveer 0,1 Hz bepaald. De hiervan afgeleide dynamische vergrotingsfactor in combinatie met de maximaal optredende stuwdruk resulteert in een statistisch één keer per jaar optredende versnelling van 0,09 m/s.de limiet van 0,15 m/s wordt theoretisch slechts eens in de 8 jaar overschreden. Steigerpijpproef Met het oog op de wybervormige plattegrond is gekozen voor een staalplaatbetonvloer. Deze staalplaat-betonvloer kan eenvoudig in JUNI 005 OUWEN MET STL 18 55

5 18-Kennedy : Pagina 5 Plattegronden entreegebied/atrium lift hoogebouw trappartij kantoorruimte installaties natte cellen liften overig 5 li f t C l if t l i ft Eenentwintigste verdieping. Werkkast Hal Hal Elektrakast schacht schacht Elektrakast Voorportaal Voorportaal Voorportaal Voorportaal Werkkast Werkkast 7 7 Tiende en zestiende verdieping. Sluis 70+P 70+P li f t li f t l if t l if t l i ft l i ft C C Zevende, dertiende en Tweede verdieping. Vijfde verdieping. TOEGNG FIETSENSTLLING GEOUW C Installatieruimte negentiende verdieping. TOEGNG GEOUW Gang Gang Gang Containerruimte Gang Keukenruimte Installatieruimte Gang Installatieruimte Elektrakast Elektrakast Installatieruimte Installatieruimte Voorportaal Mindervalidetoilet Werkkast plaatselijk MP Containerruimte TO Vluchttrap li f t l C li f t if t l if t C plaatselijk l i ft l i ft egane grond. 5 OUWEN MET STL 18 JUNI 005 Eerste verdieping.

6 18-Kennedy : Pagina 57 eelden uit de ontwerpfase. de juiste vorm worden geknipt en daarna volgestort. De toegepaste Comflor 70 heeft een betonnen dek van ongeveer 150 mm. Het gebruik van dit lichte vloersysteem was wenselijk in verband met de enorme uitkraging van de toren. Zo ontstaat een aanzienlijke besparing op de hoofddraagconstructie. De staalplaten zijn met behulp van aangelaste deuvels verbonden aan de vloerliggers. Op deze manier wordt per verdieping een vormvaste schijf gevormd waarmee de windbelasting naar de verticale verbanden kan worden afgedragen, ondanks het feit dat deze niet loodrecht op de gevel staan. Het waarborgen van de samenwerking tussen de vloerliggers en de staalplaatbetonvloer heeft extra aandacht gekregen. Na het verbinden van de eerste staalplaten is met behulp van een steigerpijpproef de lasverbinding van de deuvel onderzocht. Door met een steigerpijp als hefboom de deuvel te belasten, wordt bij deze proef bekeken wat de zwakste schakel in de verbinding is: de deuvel zelf of de las aan de vloerligger. Hierbij bleek dat de sterkte van een aantal lasverbindingen te gering was. nalyse van dit probleem wees uit dat de in het werk gebruikte lasapparatuur niet in staat was om door meerdere staalplaten heen te lassen. angezien er een overlap van maximaal vier lagen ontstaat op de plaatsen waar de staalplaten op elkaar aansluiten, zijn de platen daar voorgeboord. Op die manier kon wel een degelijke lasverbinding worden gerealiseerd. Regels toepassen Een staalconstructie van een dergelijke omvang vraagt de nodige aandacht in verband met de brandveiligheid. Volgens het oude ouwbesluit (voor 00, op basis waarvan de toren is ontworpen) diende de minimale brandwerendheid van de hoofddraagconstructie 10 minuten te bedragen. Dankzij de toegepaste quick response sprinklerinstallatie kon deze eis met 0 minuten worden verlaagd. De vuurbelasting wordt bepaald door NEN 090 die aangeeft dat uit moet worden gegaan van een leeg gebouw. Door aan te tonen dat het casco een permanente vuurbelasting van minder dan 500 MJ/m had, ging de brandweer uiteindelijk akkoord met een brandwerendheid van 0 minuten. Volgens NEN 08 wordt de hoofddraagconstructie van een gebouw gedefinieerd als die delen van de draagconstructie die bij instorten aanleiding geven tot voortschrijdende instorting van het gebouw (art. 5..1) in combinatie met elk deel van de draagconstructie, dat bij bezwijken een vluchtweg onmogelijk maakt (art..9.1). Door nauwkeurig na te gaan welke constructie-elementen wel en welke niet aan deze definitie voldeden, kon veel kostbare brandwerende verf worden bespaard. Omdat de hoofddraagconstructie uit drie verdiepingen hoge elementen bestaat, zijn de vloerliggers op de tussenliggende vloeren niet brandwerend bekleed, behalve rondom de vluchtwegen. In de vloeren die wel deel uitmaken van de hoofddraagconstructie is een selectie gemaakt van te behandelen vloerliggers. De staalplaatbetonvloer is zo gedimensioneerd dat deze bij een veiligheidsfactor van 1,0 (behorend bij het belastinggeval brand), twee velden kan overspannen. In de praktijk betekent dit dat ongeveer de helft van de liggers in deze vloer is behandeld met vermiculite. lle schoren en de centrale kolommen zijn behandeld met brandwerende verf. Wanneer een gevelkolom door brand bezwijkt, wordt de belasting via de schoren en de vloerliggers herverdeeld. Deze kolommen zijn dus onbehandeld gebleven. In de eerste drie verdiepingen boven het overstek is herverdeling echter niet mogelijk, dus zijn de gevelkolommen daar wel behandeld. Dit geldt tevens voor de gevelkolommen van de bovenste drie verdiepingen, omdat die aan de bovenzijde niet met de schoorconstructie zijn verbonden. Slimme liften De noodzakelijke voorzieningen voor verticaal transport zijn gereduceerd tot het minimale. Intelligente liften verhogen de transportcapaciteit, zodat met drie liften kan worden volstaan voor de gehele toren. In plaats van alleen een knop omhoog of omlaag in te toetsen bij het gebruik van de lift, voert men direct de gewenste bestemming in. Hierdoor kan de software die de liften bestuurd van tevoren een optimale inzet van de liften berekenen. Ten opzichte van het traditionele systeem wordt hiermee één lift ofwel 5% uitgespaard. Door de afwezigheid van de traditionele dominante kern ontstond de vrijheid de liften transparant uit te voeren en ze zo te plaatsen dat een imponerend uitzicht over de brede Kennedylaan, die eindigt aan de voet van de toren, wordt geboden. ehalve de liften zijn ook de gevels transparant van vloer tot plafond uitgevoerd. Ondanks de forse verdiepingsbreedte van 1, meter zorgt JUNI 005 OUWEN MET STL 18 57

7 18-Kennedy : Pagina 58 ø7x55 HE500 ø7x55 U0x178x5 staalplaatbetonvloer d=10 ø559x8 ø7x55 HE500 HE500 ø7x50 ø559x8 U0x178x5 HE500 U 0x178x5 HE500 Constructiedetails bij overgang plintgebouw-toren. De ontwikkeling van de knoop tussen schoren in twee richtingen en een kolom: schetsidee, driedimensionaal model, definitief ontwerp en uitvoering. Met rood zijn de brandwerend behandelde constructie-elementen aangegeven. Door de definities uit het ouwbesluit nauwkeurig te volgen kon het gebruik van dure brandwerende verf worden beperkt. Verschillende varianten voor de uitvoering van de constructie zijn onderzocht om de vereiste brandwerendheid te verkrijgen. ij enkele van de 19 mm dikke deuvels in de vloer bleek de lasverbinding zeer slecht. Het breukoppervlak laat de gevolgen van water- en luchtbellen zien die tijdens het lassen zijn ontstaan. Deze zijn veroorzaakt door ontoereikende lasapparatuur op de bouwplaats. ij een goede las zou het breukoppervlak glad zijn. 58 OUWEN MET STL 18 JUNI 005

8 18-Kennedy : Pagina 59 Omdat de staalconstructie grotendeels in het zicht blijft, is veel aandacht besteed aan de vormgeving van de knopen. Profielafmetingen: Middenkolommen Gevelkolommen Schoren Vloerbalken Kinderbinten Staalkwaliteiten: Walsprofielen uizen 7/ /1, /8-55 HE500, HE500 U-profielen S5 S75 dit voor een riante lichtinval over de gehele verdieping. De transparantie van de toren wordt gewaarborgd door een zogenaamde schrikstrook met een breedte van 50 cm waarin de elektragoot is verwerkt. Hier bevinden zich geen scheidingswanden of meubilair. Energie-efficiënt ij dit hoogbouwproject is gestreefd naar een zeer laag energieverbruik. Verschillende maatregelen hebben geresulteerd in een Energie Prestatie coëfficient (epc) onder de 1,0. Voor dit gebouw was een epc van 1, of minder vereist. Er is een warmtepomp met warmte/ koude opslag (wko) in de bodem toegepast. De energie die door de toren in de zomer wordt geabsorbeerd, wordt hiermee in de grond opgeslagen. Het verwarmde water wordt in de winter weer opgepompt en gebruikt ter verwarming van de toren. Verder is de toren voorzien van koel/verwarmingsplafonds. Dit systeem werkt met kleinere temperatuurverschillen dan de traditionele gevelradiator (koelen gebeurt op 15 Celsius), wat energie bespaart. Daarbij zijn verschillende gevelvarianten bestudeerd, waaronder de klimaatgevel en de uiteindelijk toegepaste tweede huid façade. De thermische scheiding tussen binnen en buiten bevindt zich in de dubbelglas binnengevel. De spouw naar de buitengevel is 90 centimeter breed en voorzien van beloopbare roosters. De binnengevel is uitgevoerd met openslaande deuren waardoor niet alleen natuurlijke ventilatie tot op 75 meter hoogte mogelijk wordt, maar elk kantoor ook is voorzien van een eigen balkonnetje. Dit maakt ook het reinigen eenvoudig. Opdat de spouw niet oververhit raakt, wordt de verwarmde lucht per verdieping met buitenlucht geventileerd. Efficiënt geplaatste roosters in het gevelsysteem zorgen ervoor dat de lucht die aan de onderzijde van een gevelelement binnenkomt, de spouw verlaat via de bovenzijde van het element ernaast. Op deze manier wordt kortsluiting in de luchtstroom voorkomen, wat wil zeggen dat verwarmde spouwlucht niet weer binnenkomt in het bovenliggende element. De spouw is verder voorzien van 50 mm brede retroreflecterende lamellen. Deze hebben aan de holle bovenzijde een spiegelend oppervlak dat direct zonlicht naar buiten weerkaatst en diffuus omgevingslicht naar het plafond binnen reflecteert. Hierdoor ontstaat een gelijkmatige natuurlijke dagverlichting zonder dat beeldschermwerk onmogelijk wordt. Het systeem stelt automatisch zowel de hoogte als de hoek van de lamellen met de horizontaal in, maar kan met de hand aan de persoonlijke wensen van de gebruiker worden aangepast. ouwpakket Door een strakke afstemming tussen ontwerp en uitvoering kon in hoog tempo worden gebouwd. De staalconstructie is in de fabriek in elkaar gelast en vervolgens in pakketten van drie bouwlagen naar de bouwplaats vervoerd. Op de bouwplaats was het in feite slechts een kwestie van monteren. De kolommen zijn gefundeerd op de betonnen wanden in de parkeergarage. Dikwandige doken die aan de onderkant van de kolomvoet zijn gelast brengen Technische gegevens Uitvoering mei oktober 00 Vloeroppervlak kantoren 1. m Verdiepingen en hoogbouw Hoogte 890 mm ouwkosten 50 mln Gewicht staalconstructie 590 ton (ongeveer 10 kg/m ) De staalconstructie maakt het mogelijk de vloeren met allerlei kantoorconcepten in te vullen. Het is zelfs mogelijk de verdiepingen verticaal te koppelen. JUNI 005 OUWEN MET STL 18 59

9 18-Kennedy : Pagina 0 Fragment langsgevel vanaf.80 m boven peil. ø559x8 ø559x8 ø559x8 U0x78x5 U0x78x5 plexiglas compartimenteringsschot compartimenteringsschot anzicht binnengevel. anzicht tweede huid gevel. rooster gevelelement flexibele zonwering Doorsnede -. Geveldetails. De afstand van vloer tot vloer bedraagt 700 mm. Met aftrek van de staalplaatbetonvloer en een verlaagd plafond van 90 mm bedraagt de netto verdiepingshoogte 900 mm. Doorsnede -. Geveldetails plintgebouw. elektragoot anzicht langsgevel. De transparante huid komt het beste tot uiting op de hoeken van de toren. zonwering vast klimaatplafond zonwering vast betonkolom ø00 koof mdf kolom ø00 0 De spouw is begaanbaar. Niet alleen onderhoudspersoneel, maar ook de werknemers kunnen hiervan gebruik maken. 0 OUWEN MET STL 18 JUNI 005

10 18-Kennedy : Pagina 1 Principeschets van de thermische werking en de ventilatie van de tweede huid façade. lik tussen de eerste en de tweede huid tijdens en na het plaatsen van de elementen. de horizontale krachten over. De verbinding tussen de buisprofielen was één van de weinige die in het werk gelast moest worden. Om deze goed boven op elkaar aan te kunnen sluiten, zijn tijdelijk vier stalen vinnen aangebracht op de onderste buis. De bovenste buis kon hiertussen worden neergelaten en vervolgens worden vast gelast. De vorm van de hoofddraagconstructie leende zich er uitstekend voor om gedurende de bouw van de toren continu een stabiele constructie te houden. Steeds per drie verdiepingen werd de toren opgebouwd. Vanwege de enorme uitkraging zou de toren bij montage van elke vloer boven de zesde bouwlaag, een steeds grotere scheefstand krijgen. Om hierop te kunnen anticiperen is vooraf met behulp van het computermodel per extra verdieping de veranderende scheefstand gecontroleerd. Vervolgens is de maatvoering van de schoren hierop afgestemd. Telkens wanneer de hoofdconstructie drie lagen hoger was gemonteerd, werden de staalplaten van bovenaf per verdieping naar beneden gelegd. Vervolgens werden de vloeren weer van beneden naar boven gestort. Ze zijn zodanig gedimensioneerd dat er tijdens de bouw geen stempels nodig waren. De vloerliggers zijn daarom enerzijds berekend op het stortgewicht tijdens de bouwfase en anderzijds op de belasting tijdens de gebruiksfase, die onder andere wordt veroorzaakt door de afwerkvloer, de permanente en de variabele belasting. In de toren zelf zijn geen vloerdilataties aangebracht. Deze bevinden zich in de onderbouw tussen de toren en de aan het atrium grenzende bebouwing. Tijdens het leggen van de staal- platen werden de elementen van de volgende drie verdiepingen naar boven gehesen om te worden gemonteerd. Het gevelsysteem is volledig geprefabriceerd en per compleet element, bestaande uit een constructie van aluminium stijlen en regels, gemonteerd aan een staalplaat met Halfenrails bovenin de staalplaat-betonvloer. De staalplaat is op zijn beurt gelast aan de UNP-randbalk in de vloer. Dikke poer Het ontwerp van KCP voor de parkeergarage is constructief uitgewerkt door rcadis. Verweven in de structuur van de parkeergarage bevindt zich de poerconstructie die de Kennedytoren ondersteunt. De staalconstructie draagt af op wanden in de parkeergarage, die de belasting verdelen over een kolossale poer van met een dikte van drie meter. Deze wordt ondersteund door 181 mortelschroefpalen met een diameter van 00 mm en een lengte van mm. De positionering en het aantal hielden de optredende belasting tussen de paalbelastingsgrenzen van -500 kn en +00 kn. ij het verharden van een poer met dergelijke afmetingen zal de hydratatiewarmte de betonkwaliteit negatief beïnvloeden. Verschillende opties zijn onderzocht om dit te voorkomen, zoals het storten in meerdere lagen, het koelen van de poerconstructie tijdens de verharding en het isoleren van de poer. Om het verschil in afkoelsnelheid tussen de kern en de rand te nivelleren is de poer omkleed met isolatie. Het beton is in korte tussenpozen aangebracht in lagen van 5 centimeter. Projectgegevens Lokatie Kennedyplein, Eindhoven Opdracht Ontwikkelingscombinatie Eindhoven VOF, bestaande uit Hurks ouw en Vastgoed V, Eindhoven en Heijmans IC Vastgoedontwikkeling, Eindhoven rchitectuur Van ken rchitektuur en Stedebouw, Eindhoven Stedenbouwkundig plan KCP, Rotterdam uitenruimte Juurlink & Geluk, Rotterdam Constructief ontwerp dviesbureau Tielemans, Eindhoven Installatie advies Halmos dviseurs V, Den Haag en DW Installatie- en energie advies, odegraven Geveladvies Façade dviseurs voor Gevelbouw V,Eindhoven en dviesbureau rekelmans, Maastricht randpreventie dviesbureau Van Hooft V, Rijkevoort Staalconstructie Hollandia V, Krimpen a/d Ijssel Gevelsysteem Josef Gartner & Co Nederland NV, Heerlen Staalplaatbetonvloeren Dutch Engineering, Zoeterwoude Fotografie Luchtfoto Karel Tomeï Fotografie Overig Van ken rchitektuur & Stedebouw / Ype de Groot en Hurks ouw & Vastgoed / Lex van Gijsel, Precept JUNI 005 OUWEN MET STL 18 1