Uitkomsten Praktijkdag Werkdruk en Burn out, Gids in Bedrijf, 22 september 2016

Transcriptie

1 Uitkomsten Praktijkdag Werkdruk en Burn out, Gids in Bedrijf, 22 september 2016 Beste deelnemers, Bedankt voor jullie deelname en actieve inbreng tijdens de praktijkdag over werkdruk en burn out preventie. Aan het begin van de dag hebben we geïnventariseerd wat jullie verwachtingen waren van de praktijkdag en welke vragen jullie beantwoord willen hebben. Hierbij ontvangen jullie een kort verslag van de geïnventariseerde verwachtingen en uitkomsten. We verwijzen verder naar de sheets van de presentaties die je inmiddels via Gids in Bedrijf hebt ontvangen. Herkennen/ vroeg signalering Vroeg signalering, hoe kun je als leidinggevende en HR signalen van stress en burn out vroegtijdig oppikken? Analyseer verzuimcijfers. Doe in je team stresstype test en maak afspraken hoe je aangesproken wil worden als je over je grenzen dreigt te gaan. Maak werkdruk bespreekbaar in teambesprekingen en 1 op 1 gesprekken. Op de website van de campagne Herken de druppel staan praktische tips, een gespreksleidraad en een spelvorm om werkdruk bespreekbaar te maken. MTO, analyseer uitkomsten en maak concrete verbeterafspraken op teamniveau. Voer periodiek Preventief Medisch Onderzoek uit en analyseer uitkomsten. Neem acties! Pik signalen op en spreek aan: medewerkers die structureel langer door werken, eerder starten, pauzes en sociale gebeurtenissen (borrel, even koffie drinken voor een verjaardag e.d.) overslaan. Medewerkers die structureel stuwmeer aan vakantiedagen en overuren hebben, verplicht op vakantie sturen en maximum aan vakantie/overuren rechten vastleggen binnen de organisatie. Invloed privé/ life events Gebeurtenissen in de privé sfeer kunnen zeker van invloed zijn op de werkdruk en stress. Een ingrijpend life event (scheiding, overlijden van een familielid of zelfs een huisdier) kan de belastbaarheid van werknemer beïnvloeden. Hier is van belang dat leidinggevende en/of HR een (oprechte) interesse toont in wat er speelt bij werknemer en dat tijdig goede maatwerk maatregelen genomen worden in overleg met werknemer (tijdelijk minder werken, zorgverlof, hulp bij schuldsanering e.d.) om te zorgen dat werknemer in balans en op lange termijn vitaal en inzetbaar blijft. Tijdens de praktijk dag is ook aangegeven om bij werk privé balans ook mee te wegen hoe rolverdeling in de huishouding is. Is privé tijd ook echt tijd om te ontspannen of worden de uren buiten het werk gevuld met huishoudelijk werk en/of een drukke

2 sociale agenda. Over het algemeen is daarbij uit onderzoek gebleken dat in Nederland vrouwen nog steeds meer huishoudelijke taken verrichten dan mannen. Verzuimbegeleiding, inzetbaarheid (reële verwachtingen) Wat zijn moderne inzichten ten aanzien van effectief herstelproces Na korte periode van volledige rust, actief herstel. Waarbij het goed is je te richten op wat iemand leuk vindt om te doen en wat energie geeft. Zo snel als mogelijk iemand weer terug naar de werkplek laten gaan, te starten met bijvoorbeeld 2 uur per week. Zie de sheets van Carien voor uitleg van ACCESS protocol. Belangrijk is het betrekken van leidinggevende en teamleden om effectieve re integratie mogelijk te maken. Goede voorlichting over de belastbaarheid, de verschillende stress types en bijpassende interventies zal bijdragen aan een effectieve re integratie. Afhankelijk van de klachten en persoonlijkheid zet Carien o.a. RET, EMDR therapie, COMET (competitieve emotie trainen) of Design thinking in om medewerkers te behandelen tijdens het herstelproces. Stel een verzuimprotocol op met heldere rolverdeling, ook ten aanzien van re integratie fase. Maak heldere afspraken met leidinggevende en het team wanneer een medewerker reintegratie start, wat mag wel en niet verwacht worden. Hoe reageren de teamleden om de partieel terugkerende medewerker? Geef hier aandacht aan om daarmee sociale steun, begrip en effectieve re integratie te bevorderen. Terugkeer is maatwerk. Blijf tijdens afwezigheid contact houden met medewerker. Van belang is aandacht te besteden aan de terugkerende medewerker, het team en leidinggevende. Zie toe op naleving van de re integratie afspraken. Afhankelijk van het stresstype kan de neiging bestaan te snel of te langzaam te gaan. Geef leidinggevende inzicht in fases van herstel en bijpassende effectieve maatregelen. Schakel een deskundige, coach of mediator in indien nodig. Als uitbreiding van uren teveel is voor de werknemer, begin dan met uitbreiding van bijvoorbeeld 10 minuten, blijf steeds aansluiten bij wat de werknemer zelf aan zegt te kunnen. Uitbreiding van werktijd door bijvoorbeeld meer korte pauzes in het opbouw schema in te bouwen, waardoor er langere/meer dagen gewerkt wordt maar de effectieve werktijd nog niet toeneemt. Trek overleg en samenwerking Arboarts en ziektekostenverzekeraar (bijdrage aan kosten re integratie trainingen/coaching) en vertrouwenspersoon aan. Gebruik ESF subsidie om initiatieven voor duurzame inzetbaarheid en vitaliteit te financieren. Definitie : Werkdruk stress Burn out

3 Zie de sheets van Carien voor de definities van de verschillen tussen werkdruk, stress, burn out, PTSS en depressie en de sheets van André voor grenzen tussen (gezonde ) werkdruk, stress en burn out. Zie ook Ted Talk filmpje in de presentatie van Carien over wat stress met je lichaam en je brein doet. Bespreekbaar maken: hoe? Hoe schakel je de leiding, het management in. Hoe doorbreek je weerstand bij de leiding om aandacht te krijgen voor negatieve effecten van werkdruk en stress? Maak verzuimcijfers inzichtelijk met CBS cijfers en zet af tegen branche cijfers Maak verzuimkosten inzichtelijk Denk ook aan cijfers over het voorkomen van psychische klachten van Nemesis onderzoek (Trimbos) Werk aan een gelijke perceptie op het onderwerp binnen de organisatie. Sluit aan bij de belevingswereld van de directie om werkdruk op de agenda te krijgen. Als directie eerst nog overtuigd moet worden van belang, start dan met het in kaart brengen van de verzuimcijfers t.o.v. soortgelijke organisaties binnen de branche en de kosten van verzuim. Voorkom hierbij cosmetisch beleid, we zetten een paar fietsbureaus en een ping pong tafel neer en we hebben een vitaliteitsbeleid, maar echte analyse en aandacht voor het onderwerp. Serieus nemen binnen alle lagen van de organisatie. Wijs directie op mogelijke imag schade bij veel/ langdurig verzuim en het negatieve effect hiervan op arbeidsmarktpositie. Gebruik uitkomsten en analyse van exitinterviews als blijkt dat (succesvolle) medewerkers het bedrijf verlaten om redenen van te hoge werkdruk. Training leidinggevenden in het herkennen van de verschillende stresstypes, geef een workshop of lunch bijeenkomst. Formuleer in samenspraak met de lijn je doelstellingen positief, wat willen we bereiken: een gezonde onderneming met vitale en bevlogen medewerkers. Kies voor een positieve benadering, pas de aanpak van oplossingsgericht werken toe. Doorbreek taboe op het bestaan van werkdruk/ stress. Gebruik daarbij campagne van Asscher Herken de druppel als haakje om positieve aandacht te krijgen voor het onderwerp. Gebruik de thema week Week van de werkstress, november 2016 om aandacht te vragen binnen de organisatie. Aangekondigde acties vanuit arbeidsinspectie om organisaties nadrukkelijker te gaan toetsen op hetgeen zij ondernemen om risico s op psychosociale klachten in kaart te brengen en te voorkomen. (voorkomen van boetes)

4 Gebruik HeartMath (invloed van ademhaling op hartslag) om het effect van stress inzichtelijk te maken. Werk privé balans Tips Zorg naast werk ook dat sociale leven in balans is. Bouw voldoende (echte) rust en ontspanning in. Kijk daarbij welke activiteiten het beste passen bij welk stress type (sheets Carien). Maak afspraken over bereikbaarheid (mobiel, etc), communiceer en deel deze afspraken binnen de organisatie en/of leg de afspraken vast. Stimuleer daarbij voorbeeldgedrag door leidinggevenden. Interventies. Preventieve maatregelen Een deel is al genoemd hierboven: Periodiek uitvoeren preventief medisch onderzoek (PMO) en Medewerkers tevredenheidsonderzoek (MTO). Maak werkdruk bespreekbaar, maak het een vast agendapunt op het teamoverleg of in het werkoverleg met de (ambulante) medewerker. Gebruik de speelkaarten van de website Herken de druppel om in gesprek te raken met werknemers over wat zij ervaren als stressfactoren (energiegevers en energievreters) en hoe ze daarmee omgaan (zie sheet copinggedrag ppt Carien). Organisatorische maatregelen Werk aan het creëren van gelijke perceptie binnen de organisatie. Zorg dat (hoogste) management initiatieven om negatieve gevolgen van werkdruk aan te pakken daadwerkelijk steunt. Stimuleer en faciliteer ontspanning en beweging: Sportfaciliteiten op het werk of korting sportschoolpas, stoelmassage/fysio op de werkplek, mindfulness of yoga op de werkplek. Staand vergaderen, 1 prullenbak/ printer per afdeling. Stimuleer gezond eetgedrag (gezond eten in de kantine). Apps om beweging te meten en te stimuleren: Moves, Human, Saga, Google fit. Aanbieden trainingen assertiviteit, inzicht in invloed, timemanagement, conflict hanteren, feedback geven, snel lezen, zin in leven en werk. Periodiek uitvoeren en analyseren PMO en MTO. Maak werkdruk bespreekbaar (onderdeel teamoverleg, functioneringsgesprekken). Vroeg signalering op basis van herkennen van de signalen per stresstype, train HR en leidinggevenden hierin. Aanbieden van de stresstype test binnen aanbod van mobiliteitscentrum/intern opleidingsaanbod (uitgebreide test staat op Goede werksfeer creëren. Bevorder goed werkgeverschap, pas de 7 regels toe van De beste werkgever : inspirerende directe, een aansprekende koers, minder management, waardering voor de specialisten, weg met stomme regeltjes, sociale innovatie en kennis

5 delen! Beoordeel op welke onderdelen jouw organisatie het al goed doet en op welke punten je nog stappen zou willen maken, en zet daar concrete acties op in. Wees alert op pestgedrag, (seksuele) intimidatie e.a. bronnen die tot stress en uitval kunnen leiden. Stel hier gedragsregels over op, leg deze vast en grijp in. Sociale steun is heel belangrijk bij voorkomen stress en burn out. Geef voorlichting/ training aan medewerkers over herkennen stresstypes en vroegsignalering. Stimuleer feedback cultuur. Creëer een sfeer waarin collega s elkaar aanspreken als ze waarnemen dat een collega werkdruk ervaart. Zie toe op tijdig nemen van pauzes en opnemen van vakantiedagen en overuren (geen stuwmeren laten ontstaan). Heldere afspraken maken tussen leidinggevende en medewerker over bereikbaarheid. Aanpakken angstcultuur. Stimuleer feedback cultuur. Stimuleer het geven van complimenten. Feedback App: Tools van TNO om mogelijke oorzaken werkdruk in kaart te brengen: Ook veel nuttige informatie op belasting.en specifieke preventieve maatregelen in de Onderwijssector Breng de emotie cirkels in kaart Angst, Jagen en Hechting. Zie hiervoor de sheets van Carien. Wat Carien in het Onderwijs regelmatig tegenkomt is dat de hechting hoog scoort maar dat Jagen (in de positieve zin streven ) vaak minder sterk vertegenwoordigd is. Lees Carien s boek : Tot hier en niet verder, mede gebaseerd op ervaringen binnen de Onderwijssector. Suggestie trainingen: Leidinggeven aan stress en burn out; Regie over leven en werk; Zin in leven en werk; Omgaan met werkdruk en burn out; Mindful aan het werk. Wij hopen dat deelname aan de praktijkdag inspiratie en nieuwe inzichten heeft opgeleverd en wensen je veel succes met het toepassen daarvan, zodat we deze dag weer een kleine stap hebben gemaakt om werkend Nederland beter in balans te krijgen! Met hartelijke groet, Carien Karsten carienkarsten@gmail.com André Lamper

6