Barometer van de informatiemaatschappij (2015)

Transcriptie

1 Barometer van de informatiemaatschappij (2015)

2 In het kader van de opdracht van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie, die erin bestaat de voorwaarden te scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België, heeft de Algemene Directie Economische Reglementering deze publicatie uitgegeven met de bedoeling de transparantie van de markt te waarborgen. De barometer herneemt het geheel van relevante Belgische en Europese indicatoren om de beleidsmakers in te lichten over de informatie- en communicatietechnologieën. Nota van de uitgever De Afdeling Telecommunicatie en Informatiemaatschappij van de Algemene Directie Economische Reglementering wil iedereen bedanken die heeft bijgedragen tot de realisatie van deze barometer, en in het bijzonder de medewerkers van de Algemene Directie Statistiek Statistics Belgium, het BIPT, CERT.be, FOD Financiën, de Federale Politie en DNS Belgium. U mag gegevens overnemen om ze in andere rapporten te gebruiken op voorwaarde dat u de bron duidelijk en nauwkeurig vermeldt. U kunt deze publicatie online raadplegen via: Rubriek Publicaties (in het menu bovenaan) > Soort publicatie Informatiemaatschappij > Titel Barometer van de informatiemaatschappij (2015). 2 U kunt ook een exemplaar ophalen in onze Infoshop FOD Economie : Adres: Vooruitgangstraat Brussel Openingsuren (alle werkdagen geopend): 9u tot 17u Contact: tel infoshop@economie.fgov.be Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat Brussel Ondernemingsnummer: Tel.: Voor oproepen vanuit het buitenland: Tel.: Verantwoordelijke uitgever: Jean-Marc Delporte Voorzitter van het Directiecomité Vooruitgangstraat Brussel Wettelijk depot: D/2015/2295/

3 Inhoud Inleiding 4 Huishoudens en individuen 6 Ondernemingen 20 E-commerce 32 E-government 43 Veiligheid 52 E-skills 62 Telecommunicatie en infrastructuur 67 ICT-sector 82 Internationale vergelijking 88 Besluit 103 Ontwikkeling van de belangrijkste indicatoren ( ) 106 Belangrijkste bronnen 115 Lijst met afkortingen 119 3

4 Inleiding 4 Het is voor mij een grote eer om u, net als ieder jaar, deze nieuwe uitgave van onze barometer van de informatiemaatschappij te presenteren was een prachtig jaar voor de Informatie- en Communicatietechnologie (ICT). Het gebruik van ICT is een vast onderdeel geworden in onze dagelijkse activiteiten. Overal in het beroepsleven wordt er gebruik van gemaakt en ook daarbuiten drukt deze technologie steeds verder zijn stempel, vooral in de interactie tussen individuen en de interactie tussen burgers en overheid. Dit jaar hebben wij de schijnwerper gericht op de nieuwe tendenties geboden door de informatica in de cloud (cloudcomputing). Deze barometer verschaft ook een beeld van de ontwikkeling die de informatiemaatschappij in België doormaakt, en licht de essentiële Europese doelstellingen toe die zijn vastgesteld in het kader van de Digital Agenda for Europe. De belangrijkste onderwerpen zijn uiteengezet in negen hoofdstukken. De eerste twee beschrijven de ICT-apparatuur en het gebruik hiervan door de burgers en ondernemingen; ook wordt hierin toegelicht waar onze focus ligt met betrekking tot cloudcomputing. Het derde hoofdstuk is gewijd aan de elektronische handel vanuit het gezichtspunt van de consument en de ondernemingen. In hoofstuk vier leest u een analyse van de elektronische overheidsdiensten, met in hoofdstuk vijf het vraagstuk van de cyberveilig-

5 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." heid, een actueel onderwerp dat steeds meer aandacht vraagt. Hoofdstuk 6 richt zich op de digitale vaardigheden, d.w.z. hoe individuen met hulpbronnen en ICT-technologie omgaan, hetzij in de particuliere omgeving of in de beroepswereld. Hoofdstuk 7 behandelt de aspecten van de infrastructuur van telecommunicatie, de marktwaarneming door de gebruikers en een vergelijking van de tarieven voor ondernemingen, en in hoofdstuk 8 vindt u een analyse van de economische aspecten van de ICT-sector in België. Hoofdstuk 9 plaatst de prestaties van België in een internationaal perspectief. België heeft ongetwijfeld een gunstige positie, vooral op het gebied van de dichtheid en kwaliteit van de telecominfrastructuur. Het is daarom wenselijk deze gunstige situatie volledig te benutten om alle deelnemende partijen in de informatiemaatschappij aan te moedigen gebruik te maken van de toepassingen en diensten van ICT en deze te ontwikkelen. In dit kader zou het nationale plan Digital Belgium ook kunnen bijdragen aan een verdere versterking van de ICT-ontwikkeling in België. Door het samengaan van de verschillende synergieën en vooral het delen van de kennis, hoop ik dat wij samen een welvarend digitaal België kunnen opbouwen, waar wij allen profijt van hebben. Veel leesgenot! 5 Jean-Marc Delporte Voorzitter van het Directiecomité

6 Huishoudens en individuen De informatie- en communicatietechnologieën (ICT) hebben een belangrijke plaats in onze dagelijkse omgeving en deze tendens stijgt elk jaar meer. Deze maken deel uit van het merendeel van de beroeps- en particuliere activiteiten en wel zodanig dat het bezit en het gebruik van de hiervoor benodigde apparatuur en de kennis hiervan onontbeerlijk worden. 6 In 2014 was 84 % van de huishoudens in België in het bezit van een computer en beschikte 83 % over een internetverbinding. Een overweldigende meerderheid had een internetbreedbandverbinding (98 %). De grotere penetratiegraad van de interactieve digitale televisie wordt nog eens bevestigd, want in 2014 heeft 64 % van de huishoudens een digitale televisie. In België gebruikt 31 % van de individuen in de leeftijd tussen 16 en 74 jaar een opslagruimte op internet of cloudcomputingdiensten voor particuliere doeleinden. Opmerking vooraf De cijfers over de huishoudens en individuen waarbij de vermelding Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen staat, hebben betrekking op huishoudens met minstens één persoon in het huishouden tussen 16 en 74 jaar, en op individuen tussen 16 en 74 jaar oud. Overal in de barometer waar de benaming Belgische huishoudens en Belgen of Belgisch wordt gebruikt (met verwijzing naar de huishoudens en/of individuen), wordt verwezen naar de huishoudens in België en de inwoners van België, waaronder wordt verstaan, volgens de enquêtes, de bevolking tussen 16 en 74 jaar oud of de bevolking vanaf 15 jaar. FOD Economie - Barometer - Huishoudens en individuen

7 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Europese doelstellingen Voor huishoudens en individuen zijn er in de Digitale Agenda van Europa (DAE) een aantal doelstellingen vastgelegd, tegen 2015: verhoging van het regelmatige internetgebruik (a) van 60 % tot 75 %, tegen 2015 [de cijfers gebruikt voor de vertreksituatie dateren uit 2009]; verhoging van het regelmatige internetgebruik van 41 % tot 60 % voor de achtergestelde bevolkingsgroepen (b) [de cijfers gebruikt voor de vertreksituatie dateren uit 2009]; halvering van het deel van de bevolking dat nog nooit heeft geïnternet tegen 2015 (tot 15 %) [vertreksituatie: in 2009 had 30 % van de individuen van 16 tot 74 jaar nog nooit geïnternet]. (a) Onder regelmatig internetgebruik wordt verstaan: minstens één keer per week. (b) In deze groep van de bevolking zitten de mensen die aan minstens één van volgende voorwaarden voldoen: in de leeftijdscategorie jaar, laag opleidingsniveau en/of niet actief op de arbeidsmarkt (werkloos, inactief of gepensioneerd). Bron: Een digitale agenda voor Europa, Com (2010) 245 definitief/2. ICT-uitrusting (huishoudens) 7 Beschikbaarheid van de computer In 2014 beschikte 84 % van de Belgische huishoudens over ten minste één computer. Dit aandeel ligt twee procentpunt hoger dan in Verder ligt dit cijfer hoger (95 %) bij huishoudens met kinderen, die een stimulans zijn om een computer in huis te hebben. Tabel 1.1. Beschikbaarheid van de computer in de huishoudens Huishoudens (in %) Totaal zonder kinderen met kinderen Een of meerdere computers in het huishouden Exact één computer in het huishouden Meer dan één computer in het huishouden Geen computer in het huishouden Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen (2014), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium.

8 8 Beschikbaarheid van interactieve digitale televisie (idtv) 64 % van de huishoudens beschikt in 2014 over een digitale televisie ten opzichte van 61,5 % het jaar daarvoor. Het steeds grotere succes van groepsaanbiedingen verklaart gedeeltelijk deze stijging van het aantal digitale televisies; deze wordt namelijk als lokartikel beschouwd in het kader van de aanbiedingen. Tabel 1.2. Beschikbaarheid van idtv in de huishoudens (in %) Huishouden met een verbinding voor interactieve digitale televisie 61,5 64 Huishouden zonder verbinding voor interactieve digitale televisie 37,8 36 NB. Bepaalde categorietotalen kunnen kleiner zijn dan 100 % ten gevolge van niet-respons bij de geënquêteerden. Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen ( ), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium. Apparaten met internetverbinding Hoewel het cijfer enigszins terugloopt, blijft de computer, of het nu een desktop of notebook is, met een aandeel van 97 % verreweg het apparaat dat in 2014 het meest op internet was aangesloten. De notebook maakt veel vaker internetverbinding (77 %) dan de desktopcomputer (50 %). Tussen 2013 en 2014 maakte de smartphone een sprong van meer dan 10 procentpunt naar 57 %. Hetzelfde geldt voor de tablet die een doorbraak heeft gekend van ruim 12 procentpunt. De ontwikkeling van aangesloten mobiele apparaten onderstreept en versterkt de tendens van de digitale methode onderweg die ook al vorig jaar werd geconstateerd. De aangesloten digitale televisie maakte ook een belangrijke stijging door van ruim 4 procentpunt en wordt vastgesteld op 14 %. Grafiek 1.1. Apparaten met internetverbinding in huishoudens die een internetvebinding hebben Desktopcomputer (vaste computer), laptop, notebook of netbook (*) Laptop, notebook of netbook Gsm, smartphone, tablet of handcomputer (*) Gsm of smartphone Desktopcomputer Tablet (bv. ipad) Spelconsole Televisie met mogelijkheid tot en en/of surfen (smart-tv) Mediaspeler E-reader Handcomputer (pda, palmtop,...) (*) Groepering van andere benamingen. 6 % 3 % 1 % 14 % 14 % 41 % 50 % 57 % 65 % 77 % Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen (2014), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium. 97 % FOD Economie - Barometer - Huishoudens en individuen

9 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Verbinding met het internet 83 % van de huishoudens beschikt in 2014 over een internetverbinding, een stijging van 3 procentpunt ten opzichte van De huishoudens met kinderen tonen een aanzienlijk hoger aandeel met 94 % tegenover 78 % voor de kinderloze huishoudens. Grafiek 1.2. Type internetaansluiting van de huishoudens met internetverbinding Breedbandverbinding (DSL, kabel, satelliet, 3G, UMTS,...) (*) Andere breedbandverbinding dan DSL (kabel, satelliet, 3G, UMTS,...) 58% 98% Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen (2014), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium. ADSL, VDSL, SHDSL of ander DSL-type (snel internet via de telefoonlijn) 57% Type internetaansluiting 98 % van de huishoudens met een internetverbinding maakt gebruik van een vaste breedbandverbinding. De mobiele breedbandverbindingen zetten hun stijging voort met 22 %, 3 procentpunt hoger dan in De dalende tendens van DSL-verbindingen blijft zich voortzetten dit jaar, met een aandeel van 57 % ten opzichte van 61 % in Mobiele breedbandverbinding (a) van een gsm-netwerk via een gsm, smartphone of ander apparaat (b) Inbelverbinding via een gewone telefoonlijn of ISDN Uitsluitend inbelverbinding of mobiele smalbandverbinding (*) 2% 1% 22% 9 (a) Ten minste 3G, bv. UMTS, LTE, mobiele WiMAX. (b) desktop, laptop, tablet (*) Groepering van andere benamingen. Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen (2014), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium. FOD Economie - Barometer - Huishoudens en individuen

10 Redenen om thuis internettoegang te hebben De wens om thuis informatie te krijgen, blijft verreweg de voornaamste reden van de huishoudens om zich uit te rusten met een internetverbinding thuis, namelijk 62 %. en chatten, en ook e-banking, zijn fors gestegen, namelijk met 34 % en 29 %. Hierbij moet worden opgemerkt dat ondanks dat deze een sterke tendens vertonen in de informatiemaatschappij, de rubrieken e-government, telewerk en e-commerce achteraan komen in de rangschikking van redenen waarom huishoudens sinds kort een internetverbinding hebben (maximaal 12 maanden). Tabel 1.3. Redenen om thuis internettoegang te hebben (% huishoudens die sinds max. 12 maanden een internetverbinding hebben) Voor informatie thuis 63,2 61,7 10 Voor of chat 28,7 33,6 Voor e-banking 24,2 29,2 Mee begrepen in totaalpakket van digitale televisie of telefonieabonnement 21,0 21,3 Voor ontspanning 15,2 17,2 Eenvoudiger geworden om in huis te halen 14,7 15,1 Iedereen heeft tegenwoordig internet 14,3 15,0 Goedkoper geworden om in huis te halen 13,1 14,1 Voor e-government 9,4 8,2 Voor telewerk 7,3 5,1 Voor e-commerce 5,3 4,7 Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen ( ), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium. FOD Economie - Barometer - Huishoudens en individuen

11 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Redenen om thuis geen internettoegang te hebben 17 % van de Belgische huishoudens beschikt in 2014 niet over een internetverbinding thuis. Van deze huishoudens vindt 44 % dit niet nuttig. 29 % vindt dat zij de vaardigheden missen voor het gebruik hiervan. De dalende tendens van dit cijfer (minder dan 3 procentpunt ten opzichte van 2013) is stimulerend vanuit het gezichtspunt van de digitale kloof. De bezwaren in verband met kosten worden vaak aangehaald, namelijk 25 % van de huishoudens die niet over een internetverbinding thuis beschikt, geeft aan dat de kosten van het materiaal te hoog zijn en 21 % vindt de internetverbindingskosten te hoog. Tabel 1.4. Redenen om thuis geen internettoegang te hebben (% huishoudens die geen internetverbinding hebben) Internet is niet nodig 44,5 43,7 Vaardigheden ontbreken 32,0 28,8 Het materiaal is te duur 24,8 25,3 Verbindingskosten te hoog 19,5 20,8 Elders toegang 11,9 11,0 Bezorgdheid om privacy of veiligheid 8,4 8,2 Wil geen internet 4,6 6,8 Fysieke of zintuiglijke handicap 2,5 3,3 Geen breedbandinternet beschikbaar in de buurt waar het huishouden woont 0,3 0,6 Andere reden 14,0 11 Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen ( ), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium. FOD Economie - Barometer - Huishoudens en individuen

12 Huishoudens en individuen ICT-uitrusting (individuen) 12 Gebruiksfrequentie van de computer (tijdens de laatste drie maanden) 83 % van de Belgen die in de afgelopen drie maanden gebruik maakte van een computer, doet dit dagelijks of nagenoeg dagelijks. 14 % maakt hier wekelijks gebruik van. De leefstijdsfactor heeft invloed op de gebruiksfrequentie in de uiterste categorieën. Zo gebruikt 89 % van de jarigen dagelijks een computer, terwijl slechts 73 % van de individuen tussen jaar dit doet. Het intensieve gebruik van de computer staat in verband met het opleidingsniveau: onder de dagelijkse gebruikers heeft 92 % een hoog opleidingsniveau en slechts 72 % een laag opleidingsniveau. Grafiek 1.3. Gebruiksfrequentie computer (% individuen die tijdens de laatste drie maanden een computer gebruikten) 2% 1% 14% Elke dag of bijna elke dag Minstens één keer per week, maar niet elke dag Minstens één keer per maand, maar niet elke week Minder dan één keer per maand NB. De totalen van sommige categorieën kunnen lager zijn dan 100 %, hetgeen te wijten is aan het ontbreken van een antwoord van een aantal respondenten op de betreffende vraag. Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen (2014), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium. 83%

13 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Regelmatig internetgebruik door individuen 83 % van de Belgen maakt regelmatig gebruik van het internet, d.w.z. Belgen maken ten minste een keer per week internetverbinding, ten opzichte van 75 % van het gemiddelde in de EU. Driekwart van de Europeanen gebruikt regelmatig het internet. De EU voldoet hiermee een jaar eerder aan een van de doelstellingen van de DAE, die erop gericht is dat tegen % van de individuen van de EU regelmatig internet gebruikt. België voldoet aan deze doelstelling sinds Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen (2014), Eurostat. Regelmatig internetgebruik door individuen in de achtergestelde groepen Benadeelde personen of kansarme individuen, zoals de Europese Commissie dit stelt, zijn de hoofdcategorieën van de bevolking die het slachtoffer zijn van de digitale kloof. De Europese Commissie beschouwt een individu als kansarm als deze ten minste over één van de volgende kenmerken beschikt: tussen 55 en 74 jaar oud zijn, een laag opleidingsniveau hebben, werkloos, inactief of gepensioneerd zijn. De DAE stelt zich ten doel dat 60 % van de bevolking uit de kansarme categorieën tegen 2015 regelmatig het internet gebruikt. België voldoet al enkele jaren aan deze doelstelling en maakt een ontwikkelingsgroei door: in 2014 maakte 72 % van de bevolking uit de kansarme categorieën regelmatig gebruik van het internet, een stijging van 4 procentpunt ten opzichte van Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen (2014), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium. Digitale kloof (internet) Hier wordt in overeenstemming met de doelstelling van de DAE de digitale kloof gemeten aan de hand van het aantal individuen van 16 tot 74 jaar dat nooit het internet heeft gebruikt. In 2014 had 13 % van FOD Economie - Barometer - Huishoudens en individuen de individuen uit deze leeftijdsgroep in België nooit gebruik gemaakt van het internet. Dit cijfer betekent een daling van 2 procentpunt ten opzichte van Na een status quo in 2012 en 2013, lijkt de achterstand van de digitale kloof zich weer te herstellen. Volgens nadere gegevens zijn de leeftijd, het opleidingsniveau en in mindere mate het geslacht, de factoren die het risico verhogen om het slachtoffer te worden van de digitale kloof. Zo is binnen de groep van de niet-internetgebruikers de leeftijdsgroep van jaar het meest vertegenwoordigd met 43 %. Hiertegenover bevindt slechts 3 % van de niet-internetgebruikers zich in de leeftijdsgroep van jaar. Het opleidingsniveau is ook een discriminerende factor, omdat 28 % van de individuen die nooit het internet hebben gebruikt, een laag opleidingsniveau heeft ten opzichte van slechts 2 % met een hoog opleidingsniveau. Tot slot zijn 14 % van de internetgebruikers vrouwen, en 12 % mannen. Grafiek 1.4. Percentage individuen die nog nooit internet gebruikten, per leeftijdscategorie 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% jaar jaar jaar jaar jaar jaar Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen ( ), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium. 13

14 Internetgebruik: doeleinden De drie belangrijkste activiteiten die de Belgen op het internet uitvoeren zijn: en (91 %), zoeken naar informatie over goederen of diensten (84 %) en e-banking (72 %). Activiteiten gelinkt aan lezen en/of downloaden van audiovisuele of informatieve inhoud nemen een belangrijke plaats in, samen met spelletjes, foto s, films of muziek (65 %), actualiteitensites op het internet (62 %) en e-radio (28 %). Volgens de internetgebruikers hebben de activiteiten gelinkt aan communicatie voornamelijk betrekking op de communicatie via de sociale netwerken (62 %) en telefonische oproepen via het internet (42 %), evenals de publicatie of het delen van een inhoud die de internetgebruiker zelf opmaakt op een website (26 %). Tabel 1.5. Activiteiten gelinkt aan het internet (% individuen die internet gedurende de laatste drie maanden gebruikten) 14 Versturen/ontvangen van s 91 Opzoeken van informatie over goederen of diensten 84 Internetbankieren 72 Lezen/downloaden van spelletjes, foto s, films of muziek 65 Deelnemen aan sociale netwerken (bv. Facebook, Twitter, MySpace, Skyrock, Netlog) (een gebruikersprofiel aanmaken, berichten versturen of een andere inbreng aan een of meerdere sociale netwerken) 62 Lezen van actualiteitensites/kranten/tijdschriften/informatieve tijdschriften 62 Toegang krijgen tot diensten ten aanzien van reizen en/of logies 52 Telefonische oproepen of videoberichten 42 Luisteren naar webradio 28 Een inhoud publiceren die door de internetgebruiker zelf is gemaakt op een website, teneinde deze te delen 26 Verkoop van goederen of diensten 23 Via een website een afspraak maken met een arts, een paramedicus of een andere gezondheidsspecialist 22 Spelen van onlinespelletjes met anderen 17 Aanmaken van websites of blogs 7 Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen (2014), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium. FOD Economie - Barometer - Huishoudens en individuen

15 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Cloudcomputing De in dit hoofdstuk genoemde cijfers hebben betrekking op individuen tussen 16 en 74 jaar die in de afgelopen drie maanden internet hebben gebruikt. Gebruik van cloudcomputingdiensten door individuen Grafiek 1.5. Gebruikgemaakt van opslagruimte op het internet (cloudcomputing), om privéredenen, tijdens de laatste drie maanden (in % van individuen tussen 16 en 74 jaar die het internet gedurende de laatste drie maanden gebruikt hebben) 69% Ja Nee 72% Cloudcomputing betekent het op afstand opslaan van gegevens (zoals tekstbestanden, afbeeldingen en filmpjes) en software op computers; de gebruikers kunnen vervolgens met een toestel naar keuze via internet toegang tot deze gegevens krijgen. Bron: 31% 27% 15 In 2014 maakte in België 31 % van de individuen tussen 16 en 74 jaar gebruik van opslagruimte op het internet of van cloudcomputingdiensten voor privédoeleinden. Onze score is hoger dan het gemiddelde in de EU (27 %). De gebruiksgraad van deze diensten hangt samen met het geslacht, de leeftijd en het opleidingsniveau van de individuen. BE Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen (2014), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium, Eurostat. EU Elektronisch delen van documenten om privéredenen FOD Economie - Barometer - Huishoudens en individuen Het elektronisch delen van documenten, foto s, muziek, video s of andere bestanden om privéredenen gebeurt voornamelijk via het versturen van s met bijlagen (46 %). Ook wordt vaak gebruikgemaakt van de persoonlijke internetsites (zoals blogs) en de sociale netwerken (31 %). 24 % van de individuen deelt inhoud op andere wijze dan via of het internet; bijvoorbeeld door middel van een USB-stick of bluetooth-technologie. Eén individu op vijf (21 %) gebruikt cloudcomputing voor het delen van inhoud.

16 Tabel 1.6. Documenten, afbeeldingen, muziek, video s of andere bestanden elektronisch delen met anderen tijdens de laatste drie maanden, om privéredenen (in % van individuen tussen 16 en 74 jaar die het internet gedurende de laatste drie maanden gebruikt hebben) Door gebruik te maken van s met bijlagen 46 Heeft tijdens de laatste drie maanden om privéredenen niet-elektronische documenten, afbeeldingen, muziek, video s of andere bestanden met anderen gedeeld 39 Via persoonlijke websites (bv. blogs) of sociaalnetwerksites (bv. Facebook) 31 Op een andere manier dan door gebruik te maken van s of het internet (bv. door middel van een USB-stick, een dvd of bluetooth) 24 Aan de hand van opslagruimte op het internet of onlinediensten om bestanden te delen (cloudcomputing) (bv. Google Drive, Dropbox, Windows SkyDrive/OneDrive, Picasa, Flickr) Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen (2014), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium. Type opgeslagen of gedeelde bestanden om privéredenen Het soort bestanden waarvoor opslagruimte op het internet of cloudcomputingdiensten gebruikt worden, geeft aan dat het merendeels gaat om foto s (77 %), gevolgd door bestanden voor tekstverwerking, rekenbladen of elektronische presentaties (50 %) en muziek (30 %). Tabel 1.7. Soort bestanden waarvoor tijdens de laatste drie maanden, om privéredenen, opslagruimte op het internet of onlinediensten (cloudcomputing) gebruikt werden om deze op te slaan of met anderen te delen (in % van individuen tussen 16 en 74 jaar die het internet gedurende de laatste drie maanden gebruikt hebben) Foto s 77 Tekstverwerkingsbestanden, rekenbladen (spreadsheetbestanden) of elektronische presentaties 50 Muziek 30 Video s (met inbegrip van films en televisieprogramma s) 23 Digitale boeken (e-books) of digitale tijdschriften (e-magazines) 11 Andere 18 Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen (2014), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium. FOD Economie - Barometer - Huishoudens en individuen

17 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Betaling voor de opslag of het delen van documenten om privéredenen De individuen die gebruik maken van de opslag op het internet of cloudcomputing, maken voor een overgrote meerderheid (90 %) gebruik van diensten waarvoor zij niet betalen. Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen (2014), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium. Redenen voor het gebruik van opslagruimte op het internet of cloudcomputingdiensten om privéredenen 59 % van de gebruikers van deze diensten nemen hier hun toevlucht toe vanwege de flexibiliteit die deze bieden voor het verkrijgen van toegang tot opgeslagen inhoud vanuit verschillende computers en op verschillende plaatsen. Een andere stimulans voor 55 % van de gebruikers is het delen van inhoud. Eén op de twee gebruikers geeft als argument de bescherming tegen het eventuele kwijtraken van gegevens (49 %). Tabel 1.8. Redenen om tijdens de laatste drie maanden, om privéredenen, opslagruimte op het internet of onlinediensten (cloudcomputing) te gebruiken om documenten, afbeeldingen, muziek, video s of andere bestanden op te slaan of met anderen te delen (in % van individuen tussen 16 en 74 jaar die het internet gedurende de laatste drie maanden gebruikt hebben) 17 Om bestanden vanop meerdere apparaten of plaatsen te kunnen gebruiken 59 Om meer geheugenruimte te kunnen gebruiken 55 Bescherming tegen gegevensverlies 49 Om gemakkelijk bestanden met anderen te kunnen delen 26 Toegang tot grote verzamelingen muziek, televisieprogramma s of films 12 Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen (2014), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium. FOD Economie - Barometer - Huishoudens en individuen

18 Redenen om geen gebruik te maken van opslagruimte op het internet voor privéredenen Van de individuen die op de hoogte zijn van de opslagdiensten op internet, maar deze niet gebruiken, noemt 53 % het bewaren van bestanden op andere apparatuur zoals een pc, een notebook, een tablet of een smartphone. Opgemerkt dient te worden dat kwesties van veiligheid, de bescherming van het privéleven en vertrouwelijkheidsargumenten een belangrijke zorg zijn. Zo gebruikt 35 % van de individuen deze diensten niet om veiligheidsredenen, en ter bescherming van het privéleven. Bovendien heeft 19 % geen vertrouwen in de dienstverleners hiervan. Tabel 1.9. Redenen om tijdens de laatste drie maanden, om privéredenen, geen gebruik te maken van diensten die opslagruimte op het internet voorzien (in % van individuen tussen 16 en 74 jaar die het internet gedurende de laatste drie maanden gebruikt hebben) Bewaart bestanden op een of meerdere eigen apparaten of op een account of slaat zelden of nooit bestanden op (*) Bewaart bestanden op een of meerdere eigen apparaten (zoals een pc, laptop, tablet of smartphone) 53 Deelt bestanden met anderen op een andere manier dan via opslagruimte op het internet of deelt helemaal geen bestanden met anderen (*) 38 Is bezorgd om de privacy of veiligheid 35 Slaat zelden of nooit bestanden op 25 Deelt bestanden met anderen op een andere manier dan via opslagruimte op het internet (bv. via , via sociale media, door middel van een USB-stick) 25 Weet onvoldoende of niet hoe zo n opslagruimte op het internet te gebruiken 24 Heeft geen of onvoldoende vertrouwen in de onlinedienstverleners (providers) 19 Deelt helemaal geen bestanden met anderen 13 Bewaart bestanden op een account 12 Andere redenen 6 (*) Bundeling van andere items. Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen (2014), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium. FOD Economie - Barometer - Huishoudens en individuen

19 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Problemen ondervonden bij het gebruik van opslagdiensten op het internet of cloudcomputing Een grote meerderheid (60 %) van de gebruikers van deze diensten ondervinden hier geen problemen bij. De problemen die worden ondervonden hebben voornamelijk betrekking op technische aspecten zoals langzame toegang of werking (27 %), incompatibiliteit tussen de verschillende apparatuur of bestandsformaten (14 %) en technische problemen met de server (12 %). Gelukkig worden problemen gelinkt aan inbreuk op de veiligheid en het privéleven maar weinig genoemd. Tabel Problemen ondervonden bij het gebruik tijdens de laatste drie maanden, om privéredenen, van opslagruimte op het internet of onlinediensten (cloudcomputing) om documenten, afbeeldingen, muziek, video s of andere bestanden op te slaan of met anderen te delen (in % van individuen tussen 16 en 74 jaar die het internet gedurende de laatste drie maanden gebruikt hebben) Geen problemen ondervonden 60 Trage toegang of werking 27 Incompatibiliteit tussen verschillende apparaten of bestandsformaten 14 Technische problemen met de server (bv. de dienst was niet beschikbaar) 12 Moeilijkheden om bestanden van de ene naar de andere onlinedienstverlener (provider) te verplaatsen 5 De contractuele bepalingen en voorwaarden van de onlinedienstverlener (provider) zijn onduidelijk of moeilijk te begrijpen 5 Blootstelling van gegevens aan derden ten gevolge van veiligheidsproblemen of een inbreuk 3 Onrechtmatig gebruik van persoonlijke informatie door de onlinedienstverlener (provider) 2 Andere problemen 6 19 Bron: ICT-enquête huishoudens en individuen (2014), FOD Economie - AD Statistiek - Statistics Belgium. FOD Economie - Barometer - Huishoudens en individuen

20 Ondernemingen 95,7 % 42,6 % van de Belgische ondernemingen heeft breedband (vast of mobiel); dit aandeel is bijna 100 % in de grote ondernemingen. van de Belgische ondernemingen gebruikt snelle breedband ( 30 Mbps), tegenover 23,5 % van de Europese ondernemingen. De ultrasnelle breedband ( 100 Mbps) wordt gebruikt door 16,9 % van de Belgische ondernemingen, tegenover 9,5 % op Europees niveau. 20 Het gebruik van een mobiele breedbandverbinding (3G of 4G) door de Belgische ondernemingen is in twaalf maanden in belangrijke mate gestegen, namelijk van 56,9 % in 2013 naar 65,7 % in Op dezelfde wijze is het gebruik van de mobiele smalbandverbindingen niet gedaald, deze is zelfs nog veelal aanwezig in onze bedrijven (56,7 %). 21,2 % (18,6 %). Opmerking vooraf van de Belgische ondernemingen koopt cloudcomputingdiensten, oftewel een aandeel dat hoger ligt dan het Europese gemiddelde De hieronder opgenomen cijfers waarbij de bronvermelding Bron: Enquête Gebruik van ICT en e-commerce bij ondernemingen staat, hebben betrekking op ondernemingen die minstens tien personeelsleden in dienst hebben. Hun indeling naar grootte ziet er als volgt uit: kleine ondernemingen (10-49 werknemers), middelgrote ondernemingen ( werknemers), grote ondernemingen (250 werknemers of meer). Voor de enquête over het gebruik van ICT (Informatie- en Communicatietechnologie) en e-commerce in ondernemingen heeft de AD Statistiek - Statistics Belgium van de FOD Economie eveneens onderzoek gedaan bij miniondernemingen (5 tot 9 werknemers). FOD Economie - Barometer - Ondernemingen