Inhoudsopgave. Copyright ADEF,

Transcriptie

1 1. Procedures

2 Inhoudsopgave Handleiding EVC Traject 4 Erkennen Verworven Competenties 4 Inleiding 5 1. Onderdelen van EVC- traject 6 Het doel van EVC 6 De uitkomst van het EVC-traject 6 De stappen in het EVC-traject 7 Stap 1 - Voorlichting en oriëntatie 7 Stap 2 - Aanmelding 7 Stap 3 - Intakegesprek 8 Stap 4 - Contract 8 Stap 5 - Het maken van een portfolio 8 Stap 6 - Portfolio-begeleiding 8 Stap 7 - De beoordeling 9 Stap 8 - De EVC-rapportage 10 Afronding en evaluatie 10 Klachten en bezwaarprocedure Algemene competenties en vakcompetenties 11 Inleiding 11 De zeven competenties 11 Vakspecifieke competenties 13 Aanvullend vakgedeelte van het portfolio 13 STARR-methode 14 Criteria bewijsmateriaal Portfolio 16 Inleiding Persoonlijke gegevens en Curriculum Vitae Motivatie De zelfbeoordeling 21 Inleiding 21 Opzet zelfbeoordeling 22 Instructies voor zelfbeoordeling 22 Competentie 1: Interpersoonlijk competent 24 Competentie 2: Pedagogisch competent 26 Competentie 3: Vakinhoudelijk en vakdidactisch competent 28 Competentie 4: Organisatorisch competent 30 Competentie 5: Competent in samenwerking met collega s 32 Competentie 6: Competent in samenwerking met de omgeving 34 Competentie 7: Competent in reflectie en ontwikkeling 36 Copyright ADEF,

3 Handleiding EVC Traject 4. Vakinhoud voor het vak Inleiding 38 Zelfinschatting 38 Vragenlijst 40 Bijlagen 43 Bijlage 1: Adresgegevens inleveren van het portfolio 43 Bijlage 2: STARR formulier 44 Bijlage 3: Checklist portfolio 45 Bijlage 4: De kennisbasis voor het vak Bijlage 5: Begrippenlijst 47 De kwaliteitscode voor EVC 48 De kwaliteitscode voor EVC, de EVC-code 49 Code en uitwerking 49 EVC Rapportage 53 Verantwoording 55 De toegepaste landelijke standaard 55 De EVC procedure en de gehanteerde instrumenten 55 Erkenning competenties 55 Competentie 1: Interpersoonlijk competent 56 Competentie 2: Pedagogisch competent 57 Competentie 3: Vakinhoudelijk en vakdidactisch competent 58 Competentie 4: Organisatorisch competent 60 Competentie 5: Competent in het samenwerken met collega s 61 Competentie 6: Competent in het samenwerken met de omgeving 62 Copyright ADEF, 20093

4 Competentie 7: Competent in reflectie en ontwikkeling 63 Erkennen Verworven Competenties 2009 (Logo Lerarenopleiding) Naam: Adres: Vak: Auteurs: Marianne Zewald-Marskamp, Hogeschool Rotterdam Sonja de Bruin, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Mieke Trienekens, Regio College/ Hogeschool Amsterdam Anoek Huisman, Hogeschool Fontys Etto Planting, Windesheim Chrisma Immens, Hogeschool Utrecht

5 Copyright ADEF, 2009 Inleiding U heeft besloten een EVC-traject te volgen. In deze handleiding kunt u lezen wat u van het EVC-traject kunt verwachten en hoe u zich het beste op het assessment kunt voorbereiden. Deel 1: hierin wordt uitgelegd wat het doel van EVC is, en wat u met de uitkomst van het EVC-traject kunt bereiken. Vervolgens wordt beschreven wat u moet doen om het EVC-traject verder te doorlopen en van welke begeleiding u hierbij gebruik kunt maken. Deel 2: het EVC traject impliceert dat er een inschatting plaatsvindt van de door u verworven en nog te verwerven competenties. Belangrijk hierbij is dat u zich een beeld kunt vormen van het beroep van leraar en de erbij behorende competenties. In deel 2 worden een zevental algemene beroepscompetenties besproken. U krijgt ook informatie over de vakmatige competenties en de kennisbasis van het vak (in deel 4). Hierdoor krijgt u een goed idee van de eisen en de verwachtingen die vanuit het onderwijs aan de docent worden gesteld. Deel 3: in het EVC-traject wordt beoordeeld welke beroepscompetenties u al heeft ontwikkeld, en wat u nog moet leren om te voldoen aan het volledige HBO-Bachelor profiel. In deel 3 van deze handleiding vindt u een toelichting op het maken van uw portfolio. Daardoor kunt u zich gericht voorbereiden op het assessment. Copyright ADEF,

6 Deel 4: hierin vindt u de opdracht met betrekking tot het vakdeel. Feedback die kan leiden tot een verbetering van deze handleiding wordt op prijs gesteld. We wensen u veel succes met uw EVC-traject!

7 1. Onderdelen van EVC-traject Het doel van EVC EVC staat voor het Erkennen van Verworven Competenties. Tijdens het EVC-traject wordt voor de Lerarenopleiding voor het vo/bve-veld vastgesteld over welke voor het beroep benodigde competenties (kennis, vaardigheden en beroepshouding) u al beschikt, en wat u nog moet leren om te voldoen aan het volledige profiel. Het maakt hierbij niet uit hòe u deze competenties hebt opgedaan; of dit nu is tijdens cursussen, door werkervaring, vrijwilligerswerk, hobby s of andere privéactiviteiten. De competenties waarover u al beschikt worden officieel vastgelegd in een EVC-rapportage die u aan het eind van het EVC-traject krijgt. De EVC-rapportage vormt het bewijs van uw competentieniveau. U kunt dit bewijs voor verschillende doeleinden gebruiken: als bewijs naar uw werkgever als u wilt doorgroeien naar een hoger functieniveau; bij sollicitatie om de instroommogelijkheden in een baan in het vakgebied te vergroten; om toegelaten te worden tot een verkort opleidingstraject om het hbodiploma te behalen; omdat u zelf inzicht wilt hebben in uw competentieniveau. De uitkomst van het EVC-traject Een EVC-traject is op ontwikkeling gericht. Uit het EVC-traject blijkt welke competenties u nog verder moet ontwikkelen. De EVC-rapportage vormt geen garantie dat u uw doel direct behaalt. Dit kan afhangen van de uitkomst van uw EVC-traject, en de gestelde eisen voor het doel dat u wilt bereiken. Als u wilt solliciteren naar een baan in het vakgebied of wilt doorgroeien naar een hoger functieniveau, bepaalt de werkgever of u tijdens het EVC-traject vastgestelde competentieniveau voldoende is om deze baan of functie te krijgen. De werkgever bepaalt hierbij de minimale eisen; als hij uw competentieniveau nog onvoldoende vindt, of wil dat u het volledige hbo-diploma behaalt, moet u zich na het doorlopen van het EVC-traject nog verder ontwikkelen. Dit kan bijvoorbeeld door het opdoen van meer ervaring tijdens betaald werk of vrijwilligerswerk, door het volgen van cursussen of door het instromen in de hbo-opleiding. Als u besluit in te stromen in de hbo-opleiding, dan meldt u zich via de reguliere weg aan. In principe kunt u zich aanmelden bij elke hogeschool die de opleiding waarvoor u het EVC-traject heeft doorlopen aanbiedt. Copyright ADEF, 20097

8 Wel kunnen er tussen hogescholen verschillen bestaan in de inrichting van het onderwijs en in de regels voor het samenstellen van verkorte opleidingstrajecten, waardoor de duur van het opleidingstraject enigszins kan verschillen. Copyright ADEF, 2009 De stappen in het EVC-traject De EVC-procedure voor de Lerarenopleidingen VO bestaat uit zeven stappen. Tijdens de eerste drie stappen onderzoekt u of een EVC-procedure voor u interessant is. We geven u bij het stappenplan een indicatie van de tijd die hiermee gemoeid gaat. We geven een korte toelichting bij de zeven stappen. Stappenplan EVC-traject Voorlichting en oriëntatie 1-2 weken Hoe maak ik een goede keuze? Aanmelding 1 week Waar moet ik zijn? Het intakegesprek 2 weken Kansen verkennen Het contract 2 weken Instrumenten vastleggen/betaling Maken van een portfolio en bege- leiding 4-7 weken Verzamelen van materiaal voor de algemene en vak competenties Portfoliobegeleiding Begeleiding en advies bij het maken van het portfolio De beoordeling 2 weken Twee assessoren/ criterium gericht interview (CGI) De EVC-rapportage 2 weken Een schriftelijk rapport Stap 1 - Voorlichting en oriëntatie Tijdens de oriëntatie op een EVC-traject bent u in contact gekomen met het EVC-centrum of het assessmentcentrum van de Lerarenopleiding. Daar heeft u informatie gekregen over de het gehele traject. Vanuit de Lerarenopleiding krijgt u in de voorlichting tevens informatie over instrumenten waarmee u kunt bepalen of u het EVC- traject wilt doorlopen. Indien U besluit tot een opleidingstraject en niet voldoet aan de ingangseisen van het HBO dan is een 21+ toets noodzakelijk. Stap 2 - Aanmelding Wanneer u verder wilt met een EVC-procedure dan neemt u contact op met het EVC centrum. Dan kunt u zich daar aanmelden voor een Copyright ADEF,

9 Stap 3 - Intakegesprek In het intakegesprek onderzoekt de intaker of het EVC- traject kansrijk voor u is. Daarna wordt er een contract opgemaakt waarin de te gebruiken EVCinstrumenten staan vermeld. intakegesprek. Stap 4 - Contract Na het intakegesprek kunt u ervoor kiezen om de procedure voort te zetten. Bij een positieve beslissing verplicht u of uw opdrachtgever zich tot betaling. Na deze stap gaat u over tot de stappen 5 t/m 7. Deze vormen de kern van het EVC-traject. Tijdens deze stappen gaat u uw competenties inzichtelijk maken en laten beoordelen door twee assessoren van het EVC-centrum. Stap 5 - Het maken van een portfolio De eerst volgende stap is het maken van een portfolio. In het portfolio vermeldt u uw leer- en werkervaringen die relevant zijn voor de competenties van de lerarenopleiding Het portfolio bestaat uit de volgende vijf onderdelen: Persoonlijke gegevens en Curriculum Vitae Motivatie Resultaten van instrumenten en reflecties Zelfbeoordeling competentieprofiel Vakinhoud Een bespreking van de eerste vier onderdelen vindt u in deel 3 van deze handleiding. Onderdeel 5 vindt u terug in deel 4 van de handleiding. Per onderdeel staat dan duidelijk beschreven welke informatie u moet geven. U levert het portfolio in tweevoud in. Stap 6 - Portfolio-begeleiding Om u te helpen het portfolio zo goed en duidelijk mogelijk te maken krijgt u tevens een begeleidingstraject aangeboden tijdens het maken van het portfolio. U krijgt begeleiding en advies: bij de vraag welk type informatie in het portfolio moet worden opgenomen; hoe u een zelfbeoordeling ten opzichte van het competentieprofiel kunt maken; welke bewijsstukken u kunt gebruiken; hoe u geschikte werksituaties kunt beschrijven. De begeleiding wordt verzorgd door een EVC-begeleider van het EVC-centrum of assessmentcentrum van de Lerarenopleiding. De EVC-begeleider Copyright ADEF, 20099

10 Deelname aan het begeleidingstraject is niet verplicht, u kunt het portfolio natuurlijk ook volledig zelfstandig maken. screent uw portfolio op volledigheid. Copyright ADEF, 2009 Stap 7 - De beoordeling Tijdens het assessment wordt door twee assessoren beoordeeld in hoeverre u de beroepscompetenties van de lerarenopleiding die u gaat volgen al heeft ontwikkeld. Uiterlijk één week voor het assessment ontvangt u bericht van het EVC Centrum met het tijdstip, plaats en de namen van de assessoren die u zullen beoordelen. In een gesprek over het gemaakte portfolio wordt dan duidelijk of u aan de gestelde eisen voldoet. Daarvoor wordt de methode van het criterium gericht interview gebruikt. Een criteriumgericht interview (CGI) is bedoeld om door te vragen op de inhoud van het portfolio en om u daarop te laten reflecteren. Door middel van een criteriumgerichte vraagstijl waarbij praktijksituaties en taken centraal staan, wordt verder uitgediept welke competenties u heeft aangetoond of kunt aantonen. Houdt u er rekening mee dat u tijdens het gesprek nog meer voorbeelden van werksituaties volgens de STARR-methodiek in aanvulling op de voorbeelden die u al in het portfolio heeft gegeven moet kunnen geven. De assessoren vinden het daarbij erg belangrijk dat u goed kunt uitleggen waarom u in bepaalde situaties zo gehandeld heeft en welke kennis en inzichten u daarbij gebruikt heeft. De assessoren zullen bij het beoordelen van door u beschreven en toegevoegde bewijzen kijken naar de authenticiteit, actualiteit, relevantie en variatie ervan. Naar aanleiding van deze bewijzen kunnen zij verhelderende of toelichtende vragen stellen. De STARR methode wordt in deel 2 beschreven. Het is mogelijk dat op basis van het door u ingevulde vakdeel van het portfolio geen goed onderbouwde uitspraak kan worden gedaan over het beheersingsniveau van het vak en of er voldoende basiskennis of basisvaardigheden aanwezig zijn om een verkort opleidingstraject met succes te kunnen afronden. In dat geval kan aanvullende toetsing worden gevraagd. Over vorm, inhoud, tijd en plaats van deze aanvullende toets worden dan 8

11 aparte afspraken met u gemaakt. Stap 8 - De EVC-rapportage De assessoren verzamelen na afloop van de beoordeling alle bevindingen die zij op basis van het portfolio en het interview hebben gedaan; zij trekken hieruit conclusies en relateren deze uitkomsten aan het competentieprofiel waarop u bent beoordeeld. Zij leggen de beoordeling vast in de EVC rapportage. In deze rapportage wordt voor alle competenties beschreven en toegelicht in hoeverre u over de competenties beschikt. Uiterlijk 15 werkdagen na de beoordeling ontvangt u digitaal de concept EVC-rapportage. U heeft 10 werkdagen de tijd om de EVC-rapportage kritisch te bekijken, en hier eventueel op te reageren. Als u feitelijke onjuistheden constateert of een eigen oordeel aan de rapportage wilt toevoegen kunt u dat schriftelijk doen. Als u niet binnen de periode van 10 werkdagen heeft gereageerd op de EVC-rapportage zal deze definitief worden vastgesteld. U krijgt de definitieve EVC-rapportage dan per post toegestuurd. U heeft gekozen voor een EVC-traject met een duidelijk doel voor ogen. Als u de definitieve EVC rapportage heeft ontvangen, is het van belang dat deze rapportage u iets oplevert. In een eindgesprek met één van de assessoren kan een toelichting worden gegeven op de rapportage en kan tevens advies over mogelijke vervolgstappen worden gegeven. U geeft zelf aan of u een eindgesprek op prijs stelt en via het EVC centrum of assessmentcen- Copyright ADEF,

12 2. Algemene competenties en vakcompetenties trum maakt u dan een afspraak. Afronding en evaluatie Als u de EVC-rapportage per post heeft ontvangen is het EVC-traject officieel afgerond. Wel wil het EVC centrum van u vernemen hoe u het EVCtraject heeft ervaren, en wat er wellicht nog verbeterd kan worden. Daarom vragen we u of u binnen twee weken na ontvangst van de EVC-rapportage het meegestuurde evaluatieformulier wilt invullen en terugsturen. Klachten en bezwaarprocedure Mocht u het oneens zijn met het eindoordeel in de EVC-rapportage, dan bestaat de mogelijkheid om hiertegen bezwaar aan te tekenen. Hiervoor kunt u gebruik maken van de klacht- en bezwaarprocedure. Om te informeren wat u moet doen om bezwaar aan te tekenen kunt u zich wenden tot het EVC centrum of assessmentcentrum van de Lerarenopleiding. Copyright ADEF, 2009 Inleiding In deel 2 van de handleiding krijgt u informatie over de algemene en vakspecifieke competenties. Door deze informatie kunt u zich een beter beeld vormen van de eisen die aan het leraarschap worden gesteld. Om een gerichte voorbereiding mogelijk te maken leert u een specifieke methode, STARR, gebruiken. Deel 2 geeft u inzicht in de aard en inhoud van de competenties. De meer vakspecifieke competenties worden in verband gebracht met de landelijke kennisbasis die voor elk vak zijn geformuleerd. De informatie hierover vindt u in de bijlage van deel 4 (de kennisbasis). In deel 3 krijgt u aanwijzingen voor het scoren van deze competenties. U kunt dan invullen op welk niveau u competenties beheerst. De zeven competenties 10

13 De algemene competenties van een goede leraar kunt u vinden op De landelijk erkende competenties zoals vastgesteld in de Wet Beroepen In het Onderwijs (WET BIO) maken deel uit van het EVC-traject. U reflecteert m.b.v. een zelfbeoordelingsmodel op de specifieke aspecten van de competenties en het bereikte niveau per competentie. Per competentie geeft u uw inschatting van de mate waarin u de competentie al dan niet beheerst. Daartoe gebruiken we een tabel die in deel 3 van deze handleiding wordt besproken. Het zelfbeoordelingsmodel is opgebouwd rondom 7 landelijk vastgestelde competentiegebieden: 1. interpersoonlijk 2. pedagogisch 3. vakinhoudelijk en vakdidactisch 4. organisatorisch 5. samenwerken met collega s 6. samenwerken met de omgeving 7. reflectie en ontwikkeling Voor een uitgebreide uitleg van deze competenties verwijzen we naar lerarenweb. Hieronder geven we een paar voorbeelden van ervaringen. Voorbeeld: Competentie 1. Interpersoonlijk competent Tijdens mijn vrijwilligerswerk in een bejaardentehuis heb ik ervaren hoe belangrijk het is echt te luisteren en mijn manier van praten aan te passen aan diegene die ik voor me had. Sommige ouderen waren slechthorend en gingen heel erg af op mijn lichaamstaal, ze letten op het feit of ik oogcontact maakte of instemmend keek of juist verbaasd. Als ik te hard sprak raakten weer anderen van slag, dus ik moest heel goed nadenken wie ik voor me had. Copyright ADEF,

14 Voorbeeld: Competentie 2. Pedagogisch competent In mijn vrije tijd ben ik als vrijwilliger werkzaam in buurthuis de Wieken en ik verzorg de activiteit Koken voor kinderen. Het is in deze groep belangrijk om oog te hebben voor gedragssignalen die kinderen geven. Signalen die iets zeggen over hoe ze zich voelen en die misschien wel wijzen op problemen. Zo heb ik een keer iemand in de groep gehad die gepest werd. Ik zag het gebeuren tijdens de kookactiviteit. Hij bleef altijd als laatste over, ik zag de pestende signalen die de andere kinderen gaven, zag hoe hij wegkroop etc. Ik heb toen, in overleg met de buurthuiswerker besloten om een groepsgesprek aan te gaan over pesten en samen met de kinderen een aantal regels af te spreken rondom pesten. Deze regels hebben we opgehangen in de keuken. Voorbeeld: Competentie 3. Vakinhoudelijk en vakdidactisch competent In de handbalclub geef ik training aan nieuwe leden (14/15 jarigen) over o.a. hoe je een bal kunt gooien. Ik vind het erg belangrijk dat ik bij het oefenen van gooien iedereen kan zien en dat iedereen mij kan zien. Ik zet iedereen dan in een kring en ga vervolgens te werk volgens het praatje, plaatje, daadje systeem.ik begin met iedereen te laten gooien om te zien wat ze al kunnen, dan vertel ik hoe je een bal kunt gooien (bovenhands en onderhands), hoe je een bal vastpakt etc. Ik doe het dan zelf voor zodat ze kunnen zien hoe het moet en dan vraag ik iedereen om zelf te oefenen met het gooien van een bal. Van belang vind ik dan dat ik als eerste vertel wat goed gaat en dan aandacht vraag voor de technieken die minder gaan. Voorbeeld: Competentie 4. Organisatorisch competent Vier jaar geleden werkte ik als secretaresse op de afdeling personeel en organisatie van een middelgroot bedrijf. Er moest altijd van alles en nog wat georganiseerd worden van personeelsuitjes tot cursussen voor het management. Ik moest steeds checken wat iedereen wilde, of het kon qua planning en conform alle afspraken en procedures. Daarnaast moesten alle activiteiten budgettair ook uitvoerbaar zijn. Iedereen op tijd informeren was dan de volgende stap zodat ze voldoende tijd hadden om in te schatten wat de komende periode van ze verwacht werd en wat zij van mij konden verwachten. Belangrijk hierbij was ook het stellen van prioriteiten bij tijdgebrek (ga ik met de planning van de uitjes verder of met mijn eigen werk?), of een lager budget. Copyright ADEF,

15 Voorbeeld: Competentie 5. Competent in het samenwerken met collega s Bij de scouting heb ik samen met 2 andere leden een training eenvoudige ehbo-vaardigheden ontwikkeld. Over wie wat zou doen zijn afspraken gemaakt. Ik hield me aan de afspraak. Mijn collega s niet. Ik vond dit vervelend. Op deze manier zou het trainingsprogramma niet op tijd klaar zijn. Ik heb mijn collega s hierop aangesproken en gezegd dat ik dit niet leuk vind. Ik heb duidelijk gemaakt dat ik het jammer vind dat op deze manier onze tijd niet goed gebruikt wordt. Ik moet dit programma geven en dat betekent voor mij minder voorbereidingstijd. Voorbeeld: Competentie 6. Competent in het samenwerken met de omgeving Als voorzitter van de oudercommissie van een kinderdagverblijf moest ik best vaak als intermediair fungeren tussen ouders en het kinderdagverblijf. Wat mij daarbij opviel is dat de informatie vanuit het kinderdagverblijf lang niet altijd aankwam bij de ouders of anders werd geïnterpreteerd. Dit leidde soms tot vervelende situaties. Navraag bij leidsters en bij ouders over bepaalde regels leverde bij beide partijen inzicht op in de wederzijdes verwachtingen. Zowel ouders als leidsters stellen het belang van het jonge kind voorop maar vanuit een ander perspectief. Regelmatig organiseren van thema-avonden over opvoedkundige kwesties en organiseren van zomerfeesten hoorden daarnaast ook tot mijn taken. Ten slotte hield ik alle actuele ontwikkelingen binnen de kinderopvang bij. Voorbeeld: Competentie 7. Competent in reflectie en ontwikkeling Bij mijn baas werk ik als manager van een kleine groep mensen. Eigenlijk ben ik bij toeval in die functie gerold. Al doende kwam ik tot de conclusie dat vooral het motiveren en begeleiden van mensen mij niet zo goed afging. Ik had de neiging om de leiding te nemen en daarmee de verantwoordelijkheid naar mij toe te trekken. Het gevolg was dat mijn medewerkers met de handen over elkaar gingen zitten, ontevreden waren en ik me uit de naad werkte. Toen ik daarachter kwam heb ik iemand gezocht om hier iets aan te doen. Met een individuele coach heb ik de problematiek in kaart gebracht en geprobeerd om hierin verandering te brengen. Al met al leidde dit traject tot het inzicht dat ik het begeleiden en leren van mensen heel erg leuk vind. Vakspecifieke competenties Aanvullend vakgedeelte van het portfolio Als u een EVC-procedure hebt aangevraagd voor één van de tweedegraads Copyright ADEF,

16 lerarenopleidingen, wordt u beoordeeld op het competentieprofiel van de tweedegraads leraar. Het beroep van leraar staat in dit competentieprofiel centraal. U vraagt echter altijd een EVC-procedure aan voor een tweedegraads leraar in een bepaald vak. Het vakgedeelte van dit competentieprofiel is dus verschillend. In het EVC traject wordt naast het beheersingsniveau voor het beroep tweedegraads leraar ook gekeken naar het beheersingsniveau van het vak, waarvoor u zich heeft aangemeld. De eerder verworven competenties met betrekking tot het vak en de vakdidactiek, brengt u in kaart in een apart vakgedeelte bij het portfolio. U vindt dit in deel 4 van de handleiding. Het vakgedeelte bestaat uit een zelfinschatting en een vragenlijst per vakdomein. STARR-methode In het assessment moet u op concrete wijze verantwoorden in hoeverre u de competenties heeft verworven. Daarvoor kunt u de STARR methode gebruiken om uw competentieniveau aan te tonen. Het gaat hierbij zowel om de situaties als om de manier waarop u deze situaties beschrijft. STARR methode S Hulpvragen Situatie Beschrijf de situatie hierbij kunnen zijn: Wat was de situatie? Wat gebeurde er? Wie waren erbij betrokken? Waar speelde de situatie zich af? Wanneer speelde de situatie zich T Hulpvragen Taak Beschrijf uw rol / taak in deze situatie kunnen zijn: Wat was uw taak? Wat waren de taken van anderen? Wat werd er van u verwacht? Wat wilde u bereiken? Wat verwachtte uzelf van de situ- A Hulpvragen Actie Beschrijf wat u heeft gedaan / hoe u heeft gehandeld kunnen zijn: wat hebt u precies gedaan? Hoe was uw aanpak? Hoe R Resultaat Beschrijf wat het resultaat van uw handelen was. Heeft u het resultaat bereikt dat u wilde bereiken? Hulpvragen kunnen zijn: Wat kwam eruit? Hoe is het afgelopen? Wat was het resultaat van uw handelen? Wat was het resultaat bij anderen? R Reflectie Reflecteer op uw handelen in deze situatie: waarom heeft u dit zo aangepakt; wat ging goed en wat zou u een volgende keer anders doen? Hulpvragen kunnen zijn: Wat kunt u hieruit afleiden? Welke competenties hebt u laten zien? Welke competenties die u had willen laten zien, hebt u niet laten zien? In hoeverre hebt u uw doel bereikt? Wat hebt u ervan geleerd? Wat zou u anders doen? Welke ondersteuning hebt u daarbij nodig?

17 Criteria bewijsmateriaal Naast het beschrijven van situaties met behulp van de STARR-methode neemt u ook bewijzen op in uw portfolio. Het bewijsmateriaal moet aan de volgende criteria voldoen: Copyright ADEF, 2009 authenticiteit: het aangedragen bewijsmateriaal dient daadwerkelijk een beeld te geven van uw beheersing van de materie (gebruikt u een voorbeeld van groepswerk dan gaat het om uw aandeel). actualiteitswaarde: het aangedragen bewijsmateriaal dient niet ouder te zijn dan 5 jaar. relevantie: het aangedragen bewijsmateriaal dient een beeld te geven van de beheersing van de competentie. U geeft zelf het verband aan tussen de competentie en het aangedragen bewijs. kwantiteit en variatie: Om het beheersingsniveau van een competentie aan te geven is het raadzaam bewijzen uit meerdere contexten aan te geven en variatie in de soorten bewijzen na te streven. U bepaalt zelf welk bewijsmateriaal u opneemt. U gaat zelf na wat u relevant vindt voor het competentieprofiel waarop u beoordeeld gaat worden. Voorbeelden van bewijzen: diploma s / certificaten getuigschriften publicaties producten zoals bijv. werkstukken, verslagen, schema s audiovisueel materiaal zoals o.a. geselecteerde onderwijsfragmenten of Copyright ADEF,

18 3. Portfolio Inleiding een presentatie. Het maken van een portfolio is een tijdrovende klus. U moet rekening houden met 40 uren. Veel mensen vinden het lastig om te bepalen welke ervaringen zij in het portfolio willen beschrijven. Ook is het moeilijk om de ervaring kort en bondig, maar wel duidelijk gerelateerd aan de opleidingscompetenties te beschrijven. In dit deel van de handleiding vindt u tips en criteria voor het samenstellen van uw portfolio. Het portfolio bestaat uit de volgende drie hoofdstukken: Persoonlijke gegevens en Curriculum Vitae Motivatie Zelfbeoordeling competentieprofiel Over elk hoofdstuk krijgt u informatie. 1. Persoonlijke gegevens en Curriculum Vitae In een Curriculum Vitae zet u op een rijtje wat u allemaal gedaan hebt: uw persoonlijke geschiedenis of levensbeschrijving. De bedoeling is om op een overzichtelijke manier uw ontwikkeling in beeld te brengen. Het is gebruikelijk en zinvol om in een Curriculum Vitae duidelijk te vermelden waar u goed

19 in bent en wat u zoal gepresteerd hebt. Persoonlijke gegevens Persoonlijke gegevens Naam Adres Telefoon Postcode/woonplaats adres Geboortedatum Geboorteplaats Copyright ADEF, 2009 Werkervaring Werkervaring Begin bij uw meest recente ervaringen: van nu naar vroeger. Graag beschrijven per ervaring Copyright ADEF,

20 Welke beroepen/ functies/ activiteiten Naam en omschrijving school/ bedrijf/ organisatie/ Welke taken werden uitgevoerd Wat heeft u geleerd Aantal uren per week Aantal jaren / wanneer van... tot... werkplek Scholing Overzicht van door u gevolgde scholing. Schrijf in het schema welk regulier onderwijs u hebt gevolgd. Begin bij uw meest recente ervaringen: van nu naar vroeger.

21 Graag beschrijven per ervaring. Naam school; welke richting; welke vakken; Hoeveel tijd op elke school; Diploma of bewijs van voltooiing (kopie toevoegen!). Scholing Naam school / opleiding Richting vakken Van tot Diploma / bewijs (kopie meesturen) Copyright ADEF, 2009 Cursussen en trainingen Copyright ADEF,

22 Overzicht van door u gevolgde cursussen en trainingen. U kunt alle soorten cursussen en trainingen invullen; ook cursussen voor hobby en vrije tijd. Begin bij uw meest recente ervaringen: van nu naar vroeger. Graag beschrijven per ervaring. Waar heeft u de cursus gevolgd? Wat was de inhoud van de cursus? Hoeveel uren duurde de cursus? Cursussen en trainingen Naam cursus / training Door welke organisatie uitgevoerd, georganiseerd Doel van de cursus / training / onderwerp/inhouden Aantal uren Certificaat Bewijs van deelname; kopie meesturen Motivatie U beschrijft hier de reden waarom u een carrière in het onderwijs over-

23 weegt. Welke situaties en/of gebeurtenissen hebben hierop (grote) invloed gehad? Motivatie Copyright ADEF, 2009 Copyright ADEF,

24 3. De zelfbeoordeling Inleiding In dit beschouwende deel van uw portfolio reflecteert u op de specifieke aspecten van uw bekwaamheid en het bereikte niveau per competentie. Per competentie geeft u aan in welke mate u de competentie beheerst. Het zelfbeoordelingsmodel is opgebouwd rondom 7 landelijk vastgestelde competentiegebieden: interpersoonlijk pedagogisch vakinhoudelijk en vakdidactisch organisatorisch samenwerken met collega s samenwerken met de omgeving reflectie en ontwikkeling De drie niveaus Elke competentiegebied omvat 3 niveaus van beheersing: basis, gevorderd, bachelor niveau. Basisniveau Kennisniveau (oriënterend, observerend) Bijdrage geleverd (assisterend, actief meewerkend, handelend) Bij aangetoond Basisniveau mag u enige verkorting van het opleidingstraject verwachten. Gevorderd niveau Zelfstandig (handelend, uitvoerend, ontwerpend, initiatiefrijk) Bij aangetoond gevorderd niveau op alle competenties mag u substantiële verkorting van het opleidingstraject verwachten. Bachelor niveau Verdiepend (analyserend, professioneel plannend, uitvoerend en (zelf)evaluerend handelen) Professioneel (standpuntbepalend, alternatieven overwegend zowel individueel als in overleg met anderen) Bij aangetoond bachelor niveau op alle competenties (inclusief beheersing van de kennisbasis van het vak) kan een aanvullende prestatie worden gevraagd voordat de tweedegraads bevoegdheid wordt verstrekt voor het betreffende vak. Copyright ADEF,

25 Het kan zijn dat u zich onder het basisniveau van beheersing bevindt. U scoort dan niet op de betreffende beroepshandeling. Het is voor de assessoren helder dat u op de betreffende beroepshandeling nog niet het basisniveau heeft bereikt. Opzet zelfbeoordeling Elke competentie is in de zelfbeoordeling op dezelfde wijze uitgewerkt: een korte toelichting; een zelfbeoordeling, gebaseerd op beroepshandelingen behorende bij een bepaalde competentie; instructies voor de bewijsvoering die in het portfolio opgenomen dient worden; beoordelingscriteria die gehanteerd worden bij de beoordeling van uw portfolio en tijdens het assessmentgesprek. Instructies voor zelfbeoordeling Neem goed door hoe het zelfbeoordelingsmodel is uitgewerkt en toegelicht. Vul de zelfbeoordeling in conform de instructies in het model. U kruist per beroepshandeling slechts één niveau aan (Basis, Gevorderd, Bachelor 1 ), dit is het hoogste niveau dat u bereikt heeft. De normering is cumulatief: bij aankruisen van een bepaald niveau worden alle voorgaande niveaus dus tevens verondersteld. U vult uw zelfbeoordeling in voor de context waarin u werkzaam bent (geweest). De beoordeling van de assessoren is gericht op de mate waarin uw ervaring inzetbaar is voor het onderwijs in het tweedegraads gebied vo/bve. De bewijzen 2 hebben meestal betrekking op producten die u op uw werk heeft gemaakt. In het zelfbeoordelingsmodel worden hiervan voorbeelden gegeven. Let wel: deze voorbeelden zijn slechts bedoeld als denkrichting! 1 Basisniveau (BS):Kennisniveau: bijvoorbeeld: cursus gevolgd op dit terrein; als belanghebbende betrokken geweest hierbij; bijdrage geleverd hieraan, bijvoorbeeld als onderwijsassistent. Gevorderd niveau (GV):Zelfstandig uitgevoerd, bijvoorbeeld in de rol van leerkracht of groepsleider. Bachelor niveau (BC):Verdiepend: analyserend, plannend en (zelf)evaluerend handelen. Professioneel: standpuntbepalend, alternatieven overwegend, zowel individueel als in overleg met anderen overleggend en handelend. 2 U voegt maximaal 2 bewijsstukken toe aan de hand waarvan u uw kwaliteiten m.b.t. de competentie in het Criterium Gerichte Interview (CGI) verder kunt demonstreren. Bijvoorbeeld een beoordelingsverslag, een plan van aanpak of een groepsanalyse. Deze documentatie is in principe niet ouder dan vijf jaar en voorzien van: Een STARR-formulier; Datum van vervaardiging; Referentie indien mogelijk Copyright ADEF, 2009 Copyright ADEF,