De minder onschuldige stukjes zijn een deel van het succes

Transcriptie

1 M a r k t l e i d e r i n o n d e r n e m e n d T w e n t e. Twentevisie Jaargang 17 Nummer 7 september 2005 Andre Odding, de nieuwe baas van Twentevisie: De minder onschuldige stukjes zijn een deel van het succes Twentevisie Jaargang 17 Nummer 7 september 2005

2 colofon inhoud 4 André Odding weet wat hij doet 9 Hans Pol moet groei kanaliseren 12 Philip Houben is blij met plek achter de IJssel 17 Column Online Strategie 19 Nieuws en Feiten 23 Column Personeelsmarketing 25 Eckart Wintzen wil een steentje bijdragen 28 Beurs: aandacht voor Centric en journalisten 33 Column Financieel Accent 34 Art Twente: geld verdienen is een kunst 39 Voor André Manuel is geld onbelangrijk 43 Column Personeel en Organisatie 45 Dennis Schipper kiest voor landsbelang 49 Hans Voskamp wordt nooit oliemagnaat 50 De cijfers van Heracles 55 Herman Nijhof neemt afscheid 57 Column Vastgoed 59 Onroerend Goed Transacties 62 Beeldverslag Memphis 65 IKTelgids 4 André Odding, verkoper Hij is in de mediawereld beland omdat hij snel geld nodig had en Uw Zakengids zocht een verkoper. Verkopen is zijn lust en zijn leven, net als verzekeringen en bedrijfsverzamelgebouwen voor de zorg. En passant bouwde hij Reggemedia uit. 12 Philip Houben doet aan landje-pik Stukje bij beetje wordt Wavin de grootste in kunststof leidingsystemen. Dit jaar werd de basis gelegd voor een verdere groei nadat investeerder CVC de overheid als medeaandeelhouder uitkocht. 55 Herman Nijhof, eminence grise Herman Nijhof is de grondlegger van het grote Rijssense transportbedrijf Nijhof-Wassink. Hielp hij nog niet zo lang geleden zoon Freddy uit de brand, nu is het toch echt tijd om van het pensioen te genieten. Nijhof vertelt met verve zijn levensverhaal: van trucker zonder rijbewijs tot topondernemer. Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch magazine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor ondernemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van interviews die hebben plaatsgehad in het economische programma Memphis dat elke eerste zaterdag van de maand wordt uitgezonden via Radio Oost. De opnames vinden op dinsdag daaraan voorafgaand plaats in de TOS-ruimte van het Arke Stadion in Enschede. Daarnaast fungeert Twentevisie als officieel mededelingenorgaan voor deelnemers van de Industriële Kring Twente. Uitgever MediaSales Nederland bv., Anninksweg 50, Hengelo, Postbus 702, 7550 AS Hengelo, Telefoon , Fax , twentevisie@mediasales.nl, Website: Directie André Odding Bladmanagers Anno Oude Engberink, Marion Kosterink Redactie Jan Medendorp (hoofdredacteur), Martin Steenbeeke, Eric Brinkhorst (fotografie), Jaap Baart (fotografie columns) Redactie IKT Niko Wind, Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baart (fotografie) Secretariaat IKT Hengelosestraat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Telefoon , Fax secretariaat@ikt.nl, Website: Advertentie-exploitatie MediaSales Nederland bv., Karin Welberg, Aleid Kluivers, Telefoon , Fax , verkoop@mediasales.nl Advertentiemateriaal aan MediaSales Nederland bv., Postbus 702, 7550 AS Hengelo Acquisitie IKTelgids Lidy Busscher Privé-abonnementen Kosten: 35 per jaar (10 nummers). Opgave: alleen per fax of secretariaat@mediasales.nl Basis lay-out & vormgeving TerZake. reclameadvies, Hengelo Druk Roelofs, Enschede Coverfoto Eric Brinkhorst Oplage De oplage bedraagt ongeveer exemplaren en wordt verspreid onder IKT-deelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zogenoemde decision makers. Artikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. MediaSales Nederland bv 2 Twentevisie 07/2005

3 commentaar jan medendorp 74 Theo Poiesz voorspelt einde marketing 76 BTC treedt buiten de muren 78 CNV eens met Van der Noordt Payrolling 80 Cashflow belangrijk bij financiering MKB 81 Twenteconcert en jaarvergadering IKT 83 Scope en IKT-nieuws 84 Twente Agenda 74 Einde van de marketing Prof. Theo Poiesz voorspelt het einde van de traditionele marketing omdat de taak van de huidige distributeurs van goederen en diensten zullen worden overgenomen door virtual guardian angels die alles van de consument weten en waarop de consument bijna blind zal vertrouwen. Voor marketing is dan geen plaats meer. Rijvaardigheidstrainingen anwb.nl Test- en Trainingscentrum Ondernemerschap Ik ben geen fan van banken, zeker die jongens van de afdeling Investeringen zijn nare types. Daarvoor heb ik iets te veel ondernemingen gezien die bewust (Holtkamp, Welna) bijna naar de kloten zijn geholpen (uit angst of uit eigen gewin). Maar ook onbewust, blijkt het verhaal met PBF elders in deze uitgave, waar de bankiers tot op de dag van vandaag hun eigen onkunde niet willen of kunnen begrijpen. En nu smullend meeprofiteren van de groei. Banken, Ontwikkelingsmaatschappijen en de overheden denken al jaren na over een apart fonds voor snelle ICT-groeiers. Die wens is er al lang, maar er gebeurt weinig. Grote bedrijven halen heeft weinig zijn, bewijzen Ericsson, Lucent, Polaroid, Texas en nu weer Eurodis. De moederbedrijven zetten hun kroost daar neer waar ze het meeste kunnen halen. Kleine bedrijfjes met toegevoegde waarde, daar zit de echte toekomt. Als je geluk hebt. Want ook goede ondernemers zijn helaas (te) weinig te vinden. Ja, tijdens economisch hoogbloei lukt het zelfs een gedresseerde aap een bedrijf te runnen. De ondergang van het ooit zo mooie bedrijf Hartman is ook deels aan gebrek aan visie, aan goed management (er werken bij Hartman wel heel veel hielenlikkers) en natuurlijke veel te hoge kosten, te wijten. Het hele bedrijf was opgetuigd als een kerstboom, met bij wijze van spreken voor elke tafel een aparte BV. En in elke BV mensen met directeurssalarissen met eigen kantoren. Te weinig goede managers is natuurlijk niet goed, als dan de directeur wegvalt (zoals Freddy Nijhof bij Nijhof-Wassink) dan krijgt de teruggehaalde oprichter bijkans een hartaanval (zoals Herman Nijhof smeuïg vertelt) omdat hij het eigenlijk niet meer aan kan. Hartman is kapot gegaan aan veel te late bijsturing, geldsmijterij voor internationalisering en met verlies produceren om de dure fabriekshal van 40 miljoen maar te laten draaien. Na een gigantisch afwaardering van 13 miljoen euro in 2002 (toen zo n beetje alles letterlijk werd afgeschreven) volgde in 2003 de beste zomer van de afgelopen eeuw die deed vermoeden dat er toekomst in het bedrijf zat. Maar voor 2004 was de begroting veel te optimistisch en dit jaar werd er wel heel veel verkocht, maar niet met winst. Het eigen vermogen bestond praktisch alleen nog uit goodwill. Hoewel een besmette titel noemde Tubantia de overnemer (Geert Steinmeijer) terecht een bedrijvendokter. Een topondernemer die topadviseurs om zich heen verzamelt. Hartman gaat het nu redden. Waarom? Steinmeijer is rancuneus, hij is tot op de dag van vandaag chagrijnig dat hij Iduna (onder druk van de bank) moest laten vallen. Twentevisie 07/2005 3

4 André onderdeel Odding onderwerp van Reggemedia is niet de loopjongen van Wegeners Joop Munsterman André Odding uit Nijverdal, leidt een mediabedrijfbedrijf van dertig mensen, is projectontwikkelaar in de zorg en houdt van verzekeren. Ik voel me ondernemer. 4 Twentevisie 07/2005

5 interview media Twentevisie is vreemde eend in de bijt (door Jan Medendorp) Uitgeverij Mediasales waartoe ook dit blad behoort, is begin dit jaar in serieuze financiële problemen gekomen. Eén van de aandeelhouders is toen (op eigen initiatief) naar uitgeverij Wegener gestapt om hulp. Daarbij moet gezegd dat in de afgelopen periode aandeelhouders gingen en kwamen, net als directeuren waarbij de individuele kwaliteit van een aantal heerschappen minimaal onder de maat bleek. Hadden weinig verstand van zaken en keken vooral naar de eigen agenda. Bovendien bleek de onderlinge verstandhouding een klein drama. Maar dat ook daardoor de resultaten waren gekelderd en dat zonder ingrijpen een faillissement onvermijdelijk zou zijn geweest, was de redactie van dit periodiek op dat moment onbekend. Wegener (directeur Joop Munsterman) verwees naar Reggemedia, naar André Odding. En die nam de tent over. De redactie van Twentevisie was woedend en dreigde met opstappen. We hebben er lang over gesproken, over getwijfeld of we André Odding wilden interviewen voor Twentevisie. De tegenstanders vonden het incestueus : de redactie interviewt zijn eigen uitgever! Dat kan niet goed gaan, want het is of te lief of te hard en de buitenwacht gelooft er wellicht toch niets van, onder het mom wiens brood men eet, wiens woord men spreekt. De voorstanders hebben gewonnen, zoals u ziet, waarbij het vervolgens nog een hele klus was Odding zelf over te halen. Op een goede dag togen wij dus naar de Grotestraat 192b in Nijverdal. Gevestigd boven een zeer fraaie lingeriewinkel. In een tot net kantoor verbouwde huiskamer waar schilderijen van zijn vrouw (die is kunstenaar) de muren (verplicht?) opsieren, spraken we met de tot dusver onbekende Twentse mediatycoon. Uw Zakengids André Odding (49) is als 18-jarige ( op 1 december 1973 ) voor zichzelf begonnen, in verzekeringen. Mijn doelgroep was het MKB en de vrije beroepen. Het nadeel van het verkopen van verzekeringen is dat de provisie niet direct op je rekening wordt gestort. Odding ging daarom ook advertenties verkopen. Ik zag een advertentie van Uw Zakengids -dat zegt jou waarschijnlijk niets- dat ze een advertentieverkoper zochten. Uw Zakengids was een plaatselijk weekblad van Van der Loef destijds. We moesten opboksen tegen het Twents Volksblad. Door alle fusies en overnames is het uiteindelijk allemaal in handen van Wegener gekomen. Het Twents Volksblad en Tubantia delen elders in de Grotestraat een redactie. De relatie tussen Joop Munsterman en André Odding dateert uit die jaren. Odding Assurantiën Eerst het polisverhaal afmaken. Het verzekeringsbedrijf Odding BV in Nijverdal (waar pa zich na de oorlog als politieagent vestigde) draaide als een lier. Middenstanders, ondernemers, ook veel in de medische sector zoals vrijwel alle apothekers in Twente, brachten hun verzekeringen onder bij Odding. In 1990 meldde de plaatselijke Rabobank (in de jacht op MKB ers) zich bij hem en deed an off you can t refruse, met de aantekening dat hij zich vijf jaar verre zou houden van alles wat riekt naar polissen, kleine lettertjes en schades. Munsterman schakelt ons in omdat zoals hij eens zei onze organisatie is niet in staat om mensen met rust te laten, die komen dan in het stramien van Wegener met de wekelijks verantwoording, dat wordt niets Het bloed kruipt waar het niet gaan kan, in 1998 nam Odding een klein verzekeringsbedrijfje over in Hellendoorn, wat hij Odding Assurantiën BV noemde. Daar werkt nog steeds één man. Jij begrijpt dat niet, maar ik vind verzekeren een leuk vak. Nee, het is geen hobby, het levert wel geld op. Ik concentreer me nog steeds op het MKB, want daar zit mijn netwerk. Ik zit de Rabobank niet in de weg. Er is hier volgens mij zelfs nog ruimte voor nog een concurrent. Hoe lang is het geleden dat jij gebeld bent door iemand die vraagt mag ik je verzekeringsportefeuille eens doorlichten. Dat is de meest directe vorm van marketing, gewoon mensen in je omgeving vragen. Dat gebeurt zelden. Grote organisaties zijn niet in staat goed de markt te bedienen. Later die dag gaat hij zelf nog op pad, omdat zijn medewerker op vakantie is. Ik vind dat leuk. We kunnen wel groeien, maar dat wil ik niet. Dan word ik weer manager, moet je mensen aansturen, ben je aan het vergaderen en daar houd ik niet van. Lingerie Odding heeft ook nog samengewerkt met (en later verkocht aan) Willy Oosterhuis van RTV Oost, in het handelsbedrijf Fourass Bron BV. We importeerden onderdelen uit Portugal en later uit China en verkochten dat hier, zoals caravanonderdelen, sluitplaten voor deuren, van alles. We hebben erg gelachen, maar ik had er geen tijd meer voor. Ik was bestuurlijk vrij actief, bijvoorbeeld bij de Kamer van Koophandel. Zijn maat van het eerste uur Hein Broekmate heeft nu een groothandel in gordijnfournituren en zit nu vooral in China waar hij een paar duizend man aan het werk heeft. Ik ben daar niet in meegegaan, want ik heb de pest aan vliegen. En ik heb geen zin om meer dan de helft van het jaar van huis te zijn. Broekmate is daardoor zelfs geen ingezetene meer. Zijn vrouw, en nou is de cirkel rond, heeft hier beneden als hobby die lingeriewinkel. Medisch Centrum Nijverdal Odding is dankzij de Rabobank sinds 1990 een vermogend man en mensen met geld zoeken naar goede beleggingen. En dat is al sinds jaar en dag vastgoed. Odding kocht niet alleen stenen, hij bouwde ook industriehallen die hij dan doorverkocht. Niet het hele grote projectontwikkelingswerk, Volker Wessels zal er geen slapeloze nacht van hebben gehad. Beginjaren negentig stond ik een keer te praten tijdens een bijeenkomst van de rotary met de plaatselijke huisarts en ik zei hem dat de eerste lijnszorg eigenlijk ook gehuisvest zou moeten worden in een soort bedrijfsverzamelgebouw. Wegener is een enorme fabriek waar vlees ingaat en eenheidsworst uitkomt Hij vond dat eerst niets. Toen heeft de Commissie Kersten in opdracht van de tweede kamer een onderzoek gedaan naar de positie van de huisarts in In dat rapport werd bijvoorbeeld het huisartsentekort voorspeld. Toen ben ik samen met de huisarts, de architect met wie ik ook die industriehalletjes bouwde en een vriend van mij, apotheker Erik Mijnhart om de tafel gaan zitten. Het resultaat is bekend: een fraai wit bedrijfsverzamelgebouw onder de naam Medisch Centrum Nijverdal met in totaal 22 disciplines zoals een prikpost van het Almelose Twenteborg Ziekenhuis. Iedereen heft zijn Twentevisie 07/2005 5

6 onderwerp onderdeel Odding maakt huis- aan huiskranten, schouwburg- en ziekehuisblaadjes: Wij doen niet aan vlammende journalistiek, maar aan human interest: bromfietser breekt been, wat om de hoek gebeurt, interesseert onze lezers eigen deeltje gekocht, daardoor is de onderlinge sfeer erg goed. Het overleg en getouwtrek over de komst van het pand heeft overigens zes jaar geduurd. Van subsidies hebben we afgezien, want het aanvragen en verantwoorden kost meer tijd en geld dan het oplevert. Geen projectontwikkelaar Odding is trots op het project. Half medisch Nederland is komen kijken. Specialisten met picknickmanden wilden alles horen en zien over het concept. Vorig jaar was het nog het pijlerproject voor de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV). Dat centrum is een schot in de roos geweest. Vervolgens kwamen andere gemeenten vragen om advies. Daar had ik eigenlijk niet zo veel zin in. Het is een gevecht hoor om al die medische disciplines op één lijn te krijgen. Inmiddels is Odding betrokken bij de bouw en ontwikkeling van 35 van dergelijke gebouwen in Nederland. Een aantal daarvan hangt als foto bij hem aan de muur. Kijk, deze in Leeuwarden is ongeveer net zo groot als hier in Nijverdal. Daarnaast zie je Den Ham, dat is in aanbouw, dat wordt in januari geopend. Rechtsboven wordt ons mooiste medisch centrum, daar is nu de eerste verdieping gelegd, dat is in Goor naast het NSstation. Daar investeert ook het Hengelose ziekenhuis veel geld in. Rechtsonder is Barneveld, die wordt deze maand geopend. Verder zijn we bezig in Wageningen, Ede, Arnhem, Bennekom, Lunteren en in Drachten. Odding was uniek met zijn concept. Inmiddels hebben ook andere projectontwikkelaars zoals Wessels zich op deze markt gestort. Aan de term projectontwikkelaar heeft Odding een hekel. Dan zou ik één idee uitwerken en tweehonderd keer verkopen. Maar al die eerstelijnszorggebouwen waar ik bij betrokken ben, zijn allemaal anders, zowel qua bouw als qua bezetting. Reggemedia Het verkopen van advertenties om snel een paar centen te verdienen is uitgegroeid tot Reggemedia, een bedrijf waar circa dertig mensen werken. Vooral in de advertentieacquisitie voor Wegener-bladen en -kranten (in Enschede, Zwolle, Dalfsen, Ommen). Maar ook voor eigen uitgaven, zoals het Udens Weekblad, Veghels Nieuwsblad, Wiechen Weekjournaal en het Dukenburgs Weekjournaal. Daarnaast exploiteert (zowel redactie als advertenties inclusief opmaak) Reggemedia in opdracht van Wegener het Weekblad van Salland en voert het management over het Ommer Nieuwsblad, het Twents Volksblad en de Oprechter Dalfser Courant. Het wekt de indruk dat Odding een soort loopjongen is van Munsterman, bij alles waar Wegener zich niet aan wil branden (Twentevisie?) wordt Reggemedia naar voren geschoven. Dat gevoel wordt versterkt als je naar de site van Reggemedia gaat, dan word je linea recta geklikt naar Wegener Huis- aan Huiskranten. Ik denk dat wij wederzijds zeer afhankelijk van elkaar zijn. Natuurlijk is Wegener mijn grootste klant, maar ik denk ook dat ik van Wegener Huis- aan Huiskranten (WHK) de grootste klant ben. En Joop weet wat onze kracht is en wat de kracht van Wegener is. Ik geef je een voorbeeld. Toen hij het Weekblad voor Salland in Raalte overnam, vroeg hij mij voor de exploitatie. Ik was daarover verbaasd, want dat kan hij net zo goed, vond ik. Toen zei Munsterman, onze organisatie is niet in staat om mensen met rust te laten, die komen dan in het stramien van Wegener met de wekelijks verantwoording, dat wordt niets. En we hebben het voor elkaar gekregen. Drukpersen Daarnaast krijgt Wegener vaak het verzoek boeken of speciale folders voor bedrijven of instellingen te maken. Maar daar is dat enorme concern eigenlijk niet op toegerust. Maar de drukpersen moeten wel draaien in tijden dat de kranten gedrukt zijn. Ongeveer een derde van de mensen van Reggemedia is druk met vrijwel alle schouwburgbladen die in het oosten verschijnen, ziekenhuisblaadjes of speciale uitgaven van gemeenten, bedrijven of verenigingen. De klus (redactie, advertenties, opmaak) wordt doorgeschoven naar Reggemedia, Wegener drukt. Wegener is een enorme fabriek waar vlees ingaat en eenheidsworst uitkomt. En zo schoof Munsterman ook bij de overname van Mediasales Reggemedia naar voren. Want wat moet hij (Wegener) met een paar makelaarsbladen, een lifestylblad, een (vrijgevochten) ondernemersblad en een automatiseringsbedrijf Braun. Een paar uitgaven zoals het Military Magazine en de uitgave voor de FBK-games past goed bij ons. Ik vind die makelaarsbladen een nieuwe interessante poot. Odding is niet voornemens het goed renderende automatiseringsbedrijf Braun te verkopen dat onder meer de huizensite van de Landelijke Makelaars Vereniging beheert. Twentevisie Verder trof Odding aan Twentelife, een blad dat pas vorig jaar op de markt is gezet door Mediasales, vooral om (hoe saillant) een aantal wegvallende makelaarsbladen op te vangen. Twentelife is overigens bij het uitkopen van één van de aandeelhouders meegegaan met Jeroen Achterberg. Ik was beslist niet rouwig dat dat blad direct weer verdween. Daar zie ik niets in. Een lifestyleblad past niet bij mentaliteit van de Tukker. Mijn inschatting was dat ik daar heel veel geld in zou moeten stoppen om het aan de gang te krijgen. En als toetje trof hij aan Twentevisie, die hij trouwens nooit toegestuurd kreeg, maar het elders of digitaal las. Twentevisie is één van de Twentse merknamen. Het blad heeft een heel grote naamsbekendheid, maar ik erken direct dat het een vreemde eend is in de bijt van Reggemedia. Ik beschouw Twentevisie als een toegift in het geheel bij de aankoop. Hamvraag is natuurlijk wat Odding met het blad wil, want er staan niet altijd even onschuldige interviews, commentaren, analyses in zoals in zijn weekkranten en schouwburgbladen. Wij doen niet aan vlammende journalistiek, maar aan human interest, bromfietser breekt been, wat om de hoek gebeurt, interesseert onze lezers. Ik denk dat die minder onschuldige stukjes een deel zijn van het concept van Twentevisie, en ook een deel van het succes uitmaken. Maar het is wel een ander concept dan de rest van de dingen die wij doen. Twentevisie 07/2005 7

7 Gelukkig nieuwjaar enne je wordt verkocht interview snelle groeiers PBF groeit als kool, maar niet dankzij de banken Eindjaren negentig stond Cor Boonstra aan het roer bij Philips en alle bedrijven die niet onder de toenmalige definitie van de corebusiness hoorden of die voor onvoldoende winst zorgden (en de lat lag in die jaren hoog), werden door hem bedankt voor de moeite. Zij moesten hun heil elders zoeken. Zoals de Professionele Bouwstenen Fabrieken in Almelo. Boonstra had weinig zin om per bedrijf te onderhandelen (het aantal was domweg te groot) en hij maakte pakketjes van tien bedrijven (met een omzet van 350 miljoen gulden!) in één tender die hij te koop aanbood aan vooral investeringsbedrijven. Op de tender met PBF kwamen wel vijftig geïnteresseerde bedrijven af. Dat heeft overigens de verkoopprijs niet tot grote hoogte opgestuwd. Volgens de overlevering zitten de mensen van investeringsbedrijf Advent dat de tender kocht, elkaar nog wel eens schaterlachend aan te kijken. Overigens was Boonstra wel de eerste Philips-baas die geld wist te verdienen met verkopen van bedrijven in plaats van er een slot op te hangen, wat tot dat moment de heersende Philips-filosofie was. Op basis van onze loonstrook krijgen mensen hypotheken; maar wij, de eigenaren van datzelfde bedrijf krijen bij de bank niet uitgelegd dat de waarde van ons bedrijf niet in machines zit maar in kennis (door Jan Medendorp) Gentlemen, start your engine! Niks economische recessie. Groeien! Groeien tegen de klippen op. Zo hard dat de bank het niet kan bijhouden. Zoals PBF, de vroegere Professionele Bouwstenen Fabrieken van Philips in Almelo. Sinds het Het grootste knelpunt was om van PBF als ordinaire productielocatie van Philips een marktgerichte organisatie met specifieke producten te maken. in handen is van het management is het bedrijf omgetoverd van een puur productiebedrijf in spoelen en transformatoren in een high-techn bedrijf dat totaaloplossingen aanbiedt aan bijvoorbeeld Bosch, ASML, Thales, FEI Compagny en Holec. Banken toen in de rij Advent ging de buit in het zelfde jaar (1999) meteen opsplitsen en doorverkopen. De toenmalige directeur Erik Elizen kreeg op 1 januari een telefoontje: Gelukkig nieuwjaar enne je wordt verkocht. Hij heeft later teruggebeld en gebeld: Dat is goed, maar je verkoopt aan ons. Zo niet dan stapt het management en een deel van het personeel op. Daarmee dreigen kon nog in de jaren van overvloed. Om een lang verhaal kort te maken, de verkoop aan het management (Erik Elizen en Hans Pol) geschiedde, in oktober ging PBF verder met 25 mensen, drie maanden later werd op industrieterrein Twentepoort in Almelo een nieuw onderkomen gehuurd. Voor de overname werd een businessplan geschreven dat rook naar ICT, naar high-tech. En dus stonden de banken in de rij voor financiering. Het grootste knelpunt was een ordinaire productielocatie van Philips zoals er in Twentevisie 07/2005 9

8 interview snelle groeiers Hans Pol van PBF zag zijn bedrijf in omzet groeien van 1,8 naar 5,8 miljoen. Om de groei te betalen heeft het management geld bijgestort. de wereld honderden, zo niet duizenden waren, om te bouwen tot een marktgerichte organisatie met specifieke producten. Want toen was ook al duidelijk dat Oost-Europa en Azië op dat vlak de westerse wereld zou verslaan. Singlesourcesupply Daarom was het aantrekken van Walter Buikema, directer R&D van Thales, één van de eerste stappen die het tweetal zette. Om hem over te halen, kreeg hij ook een portie aandelen (de PBF-aandelen zijn nu verdeeld onder Elizen, Pol, Buikema en een vierde manager). En toen de kennis was binnengehaald, bleek dat bedrijven, potentiële klanten zaten te springen om toeleveranciers die zelf oplossingen bedachten. Pol laat als voorbeeld een kleine spoel zien die PFB vroeger in opdracht van Philips maakte, daarnaast ligt een onderdeel dat uit meer onderdelen is samengesteld. En dit is een powersupply, een adapter bij je laptop doet ook ongeveer hetzelfde. Dit ding hebben we ontwikkeld voor Bosch en we verkopen er 8000 maal 130 euro. Dus er wordt bij PBF alleen nagedacht en ontwikkeld in opdracht van Bosch, ASML en andere grote opdrachtgevers. Precies, maar het is onze kennis die we ook aan derden mogen vermarkten van Bosch. En Bosch zal niet zo snel bij ons weglopen, want weer een ander bedrijf hetzelfde laten ontwikkelen kost tonnen. En daarom ben ik ook niet zo bang dat we door Oost-Europa of Azië worden ingehaald, want dit werkt zo nauw, dit kan je niet zo maar namaken, legt Hans Pol (38) uit. Banken bang voor ICT PBF legt het management geen windeieren, waarmee niet gezegd is dat het de heren is komen aanwaaien. De omzet in 1999 bedroeg nog 1,8 miljoen, dit jaar verwacht het bedrijf voor bijna zes miljoen te verkopen, met een winstverwachting van 10% voor belasting. De groei had nog sneller gekund als de banken wat meer lef hadden getoond, aldus Pol die samen met zijn andere aandeelhouders zelfs eigen geld heeft moeten bijstorten. We moesten tegen onze zin consolideren, we hebben niet dat kunnen doen wat een gezonde onderneming doet om verder te groeien. Zoals het niet verlengen van contracten van een paar medewerkers. In die jaren ( ) waren technologie en ict besmette woorden geworden. Niet alleen de banken ook het venturecapital hadden daaraan grote sommen verloren en waren bang. Pol wordt boos: We zijn een kennisintensief bedrijf waar zo n vijftig mensen werken die elke maand een loonstrook krijgen. Op basis van die loonstrook krijgen die mensen tonnen aan hypotheek om een huis te kopen. Maar wij, de eigenaren van datzelfde bedrijf kregen bij de bank niet uitgelegd dat de waarde van ons bedrijf niet in machines of gebouwen zit, maar in kennis. Maar dat mochten we niet op de balans zetten. Ik ben niet zo bang dat we door Oost-Europa of Azië worden ingehaald, onze producten zijn zo ingewikkeld, dat kan je niet zo maar namaken Discrepantie Het is in Nederland dé grote discrepantie, vindt Pol. Iedereen rept over innoveren, we willen technologie. Maar als we dat willen waarderen op de balans, dan wordt het financieel gezien van het eigen vermogen af getrokken. Nee, dat is niet moeilijker te berekenen dan bij een machine. Wij hebben onze ontwikkelkosten in kaart gebracht, daar kennen wij een waarde aan toe en de trackrecord van onze producten laat zien dat we hoeveel producten per jaar we verkopen aan die klant en wat de levensduur is. Zo moeilijk is dat niet. PBF groeit en bloeit en krijgt weer bankmensen op bezoek die opgetogen reageren. En we dat is te danken aan onze inzet, aan de productontwikkeling die we zelf moesten betalen. Maar we krijgen ze dat niet aan verstand. Dat steekt mij een beetje in die gesprekken.??? Bij PBF is het personeelsbestand verdubbeld tot zo n vijftig werknemers ten opzichte van de start in 1990, toen lag het accent (met twintig man) op de productie. De groei zit in de kennis, niet in de productie die in aantal hetzelfde is gebleven. Natuurlijk groeien we ook in de productie, maar dat besteden we uit grotendeels aan onze vestiging in China. In 1999 deden we alles zelf, dat percentage is gedaald tot 40%. Voor de verdere groei kijkt PBF niet in eerste instantie naar de banken. Het kunstje dat PBF doet voor Bosch en de andere twintig opdrachtgevers, past het bedrijf ook toe op hun eigen toeleveranciers. Die zijn bereid meer risico te lopen dan een bank. Twentevisie 07/

9 Philip Houben van Wavin besteedt jaarlijks 2% van de omzet (van 1,4 miljard) aan innovatie. Het allernieuwste is plafondkoeling, in principe op dezelfde leest geschoeid als vloerverwarming. Het zijn pijpen in het plafond waar koud water doorheen loopt. En dat is een veel goedkopere manier om in de zomer de temperatuur laag te houden dan airco s of andere koelsystemen. 12 Twentevisie 07/2005

10 Landje-pik is de groeistrategie van groeibriljantje Wavin jubileum wavin Innovatie in pijpen (door Jan Medendorp) Een ambtenaar! Een ambtenaar van Waterleiding Maatschappij Overijssel stond aan de basis van één van de grootste bedrijven van Overijssel. Ingenieur J.C. Keiler zocht naar mogelijkheden om de corrosie van het toen nog metalen waterleidingnet in Nederland aan te pakken. WAter en VINyl, kortweg Wavin was geboren, met als aandeelhouders de overheid en Shell. Wavin, de provinciale multinational, is 50 jaar nadien een soortnaam geworden: de maggi in kunststof leidingsystemen. Eerder verkocht Shell al het aandelenpakket aan de Britse investeerder CVC, dit jaar maakte CVC 312 miljoen euro (inclusief een achtergestelde lening) over naar WMO-Beheer (die de aandelen beheert voor de provincie Overijssel en 24 gemeenten). Van een beursgang wil CVC noch Wavin-CEO ongeveer niets meer weten. Hoewel? Als de beurs weer heel sterk zou stijgen, komt een beursgang weer in beeld. Dé watermanager van Nederland Prins Willem Alexander zou het 50-jarig bestaan van Wavin dit jaar opluisteren met zijn aanwezigheid. Hij had ook toegezegd en toen belde hij in januari dat hij een heel goede reden had dat hij toch niet kon komen. In juni kwam ik er achter dat die heel goede reden was dat hij weer papa werd. Maar anders was hij er zeker geweest. Hij kent ons bedrijf goed, vertelt Philip Houben, bestuursvoorzitter van Wavin. Houben kreeg bij zijn aantreden in april 2000 van de buitenwacht te horen dat hij in een gespreid bedje terecht was gekomen. De focus (kunststof leidingsystemen) van Wavin was gedaan, grote problemen in het buitenland opgelost. Maar Houben heeft het bedje (om in die beeldspraak te blijven) uitgebreid tot een slaapkamermeubel. Onder zijn leiding is het aantal landen waar Wavin aanwezig is bijna verdubbeld tot 27. En van het minderwaardigheidscomplex van de multinational achter de IJssel is weinig meer over. Ik beschouw het als een geuzennaam. We zijn zeer winstgevend, banken staan voor ons in de rij om te financieren en we zijn er juist trots op dat we niet in Amsterdam, Milaan of Londen zitten, maar in Hardenberg en andere kleine plaatsen in het buitenland waar wij dan vaak meteen de grootste werkgever zijn. Toen Houben onlangs in Ierland op de luchthaven een taxi nam en zei dat hij naar de fabriek van Wavin wilde, bracht de chauffeur hem zonder naar het adres te vragen. Het succes van het beleid om in alle landen waar Wavin aanwezig is, de grootste te willen zijn. Plafondkoeling Hoewel de groei vooral in het oosten zit, blijft de West-Europese markt met renovatie en verbouwing niet onbelangrijk. Die sector wordt steeds belangrijker. Het gros van de verbouwingen betreft de keuken, het toilet of de badkamer en daar zijn veel buizen nodig. Voor ons belangrijk omdat de nieuwbouw in Nederland nog steeds achterblijft. En innovatie, want ook voor transport van heet water (zoals voor vloerverwarming) heeft Wavin buizen ontwikkeld. Wavin, het bedrijf van de pijpen en pijpjes, stopt jaarlijks 2% van de omzet (zo n dertig miljoen euro) in de R&D-afdeling (gevestigd in Dedemsvaart), Zo is bijvoorbeeld een nieuw kliksysteem ontwikkeld voor de buizen. Maar de loodgieters, nogal conservatief en wellicht angstig dat hun markt in gevaar komt, weigeren het vooralsnog te gebruiken op grote schaal. Wavin heeft voor technologische hoogstaande bedrijven als Twentsche Kabel speciale minibuizen ontwikkeld waar later de kabels doorheen geblazen worden. We zijn zeer winstgevend, banken staan voor ons in de rij om te financieren en we zijn er juist trots op dat we niet in Amsterdam, Milaan of Londen zitten, maar in Hardenberg Het allernieuwste is plafondkoeling, in principe op dezelfde leest geschoeid als vloerverwarming, vanuit de gedachte dat warmte stijgt en koude daalt. Het zijn pijpen in het plafond waar koud water doorheen loopt. En dat is een veel goedkopere manier om in de zomer de temperatuur laag te houden dan airco s of andere koelsystemen. Wij hebben het ontwikkeld en in de toekomst verwachten wij er veel van. Op dit moment wordt het systeem in de kantoren van Wavin gemonteerd. Lucht verplaatsen Waar in de afgelopen jaren het ene na het andere productiebedrijf Nederland verliet om zich ergens in Oost-Europa of Azië te vestigen, daar moet Wavin bijkans op de plek van gebruik produceren, anders wordt het een dure manier van lucht verplaatsen. Dat klopt en de ontwikkelingsafdeling zal ook wel in Nederland blijven. We hebben meer dan 30 fabrieken en die kunnen inderdaad niet al te ver uit elkaar staan. Toch een punt van waarschuwing: Wavin telt 700 medewerkers in Overijssel. En daar blijft het bij, de groei en investeringen zullen vooral elders plaatsvinden. Dat komt ook omdat in Oost-Europa meer groei zit, maar het heeft ook te maken met de arbeidskosten daar en het aantal uren dat je van medewerkers krijgt. WMO-beheer Het is bijna niet voor te stellen dat dit bedrijf in handen van de overheid heeft kunnen uitgroeien tot een multinational. Tot voor een paar jaar geleden zag de overheid het als haar taak de nutsbedrijven (gas, water, licht) aan te sturen, maar de productie van kunststof leidingen is wel een ver afgeleide taak. Het zal er wel mee te maken hebben dat het dividend goed was en ook werd gebruikt (via investeringsbedrijf Wadinco) om de werkgelegenheid op te poetsen. Maar Wadinco ziet haar taak tegenwoordig ook erg commercieel en zakelijk en de landelijke overheid wil vrijwel alles aan de markt overlaten. Het lag in de lijn der verwachting dat WMO-beheer dat 45,75% van de aandelen namens de provincie en de gemeenten beheerde, wel een keer zou verkopen. Wavin groeit, neemt bedrijven over en heeft daar eigen geld maar De Wavin Groep met het hoofdkantoor in Zwolle is de grootste leverancier in Europa van kunststof leidingsystemen voor water, binnen- en buitenriolering, gas, elektro- en industriële toepassingen. Het bedrijf heeft een omzet van 1,4 miljard euro en een winst van circa 50 miljoen euro. Bij Wavin werken wereldwijd (in 27 landen) 6500 mensen van wie 700 in Nederland (Hardenberg). In elk land waar Wavin opereert, heeft het als doel de nummer 1 te worden. Vanuit dat uitgangspunt nam Wavin eerder dit jaar het Engelse Hepworth Building Products over. We zijn geen bedrijf dat gekke sprongen in Verweggistan doet. Ons principe is eigenlijk het bekende landje-pik. Er zijn een Europa nog een paar landen waar we niet de grootste zijn zoals Turkije en Griekenland. Twentevisie 07/

11 jubileum wavin ook vreemd vermogen voor nodig. Dat moest tot nu toe vooral van de banken komen, omdat WMO-beheer zelf niet kon en wilde bijstorten, maar haar aandeel liever niet zag verwateren. Een aandelenemissie was dus lastig. Burgemeesters Voor 312 miljoen euro is WMO-beheer uitgekocht (inclusief een achtergestelde lening) door CVC. Op veel gemeentehuizen ging de vlag uit en werd het schip met geld met gejuich ontvangen. Het is beslist een net bedrag, maar de rekenmeesters brommen dat Wavin wel iets meer waard is dan 600 miljoen euro. CVC heeft nu 80%, Apinvest 10% en het aandeel van het management is toegenomen van 8,5 naar 10%. Bij energieleverancier Essent wekken commissarissen als Van Leersum en Hendrikx op zijn minst de schijn dat ze vooral oog hebben voor de broodjes en het prestige. Ook Wavin had tot voor kort drie burgemeesters als commissaris. Houben weigert zich denigrerend over deze toezichthouders uit te laten. Het zijn ook mijn klanten. Ik moest heel goed uitleggen aan hen waar we mee bezig zijn, in dat kader is het wel anders dan een paar door de wol geverfde bankiers. Maar dat dwong mijzelf ook om goed na te denken. Gouden deal Het plan was zes jaar geleden (toen Shell haar deel aan CVC verkocht) om Wavin klaar te stomen voor de beurs. Daar zou de winst van CVC in schuilen. En daarvoor werd vijf jaar geleden Houben ook aangetrokken. Het loopt dus anders, maar hoe ziet de toekomst er uit? De lusten van een beursgang wegen niet op tegen de lasten. Wellicht dat als de beurs de komende jaren weer sterk aantrekt dat we er anders over gaan denken. CVC heeft zich uitgesproken voor nog een rondje van vijf, zes jaar. En dat is inderdaad heel opmerkelijk. Maar CVC heeft veel geloof in het bedrijf, in het management en in de toekomst van deze industrie. Ook het management heeft een gouden deal gedaan. Licht geïrriteerd: Het management heeft besloten om niet te cashen, maar in het bedrijf te blijven en zelfs meer aandelen te kopen. Het gaat om circa negentig mensen die vijf jaar geleden hun vrouw aan de keukentafel moesten overtuigen om geld in Wavin te stoppen. Achteraf is iets gemakkelijk een gouden deal te noemen. Ik moest aan die burgemeester heel goed uitleggen waar we mee bezig zijn, dat is anders dan een paar door de wol geverfde bankiers; maar dat dwong mijzelf ook om goed na te denken Houben zal zijn pensioen waarschijnlijk wel bij Wavin halen hoewel hij bij aantreden niet de indruk wekte aan zijn laatste kunstje te zijn begonnen. Iedere directeur moet zich na vijf, zes jaar afvragen: willen de aandeelhouders en de werknemers mij nog? Ik ben wat dat betreft helemaal voor de Code Tabaksblatt die adviseert dat een directeur na vier jaar ontslag moet nemen en dan mag je hopen dat ze je terug vragen. Wavin werkt samen met de waterindustrie in Nederland, die recentelijk door minister Brinkhorst (EZ) is uitverkoren als één van de kerngroepen voor innovatie. Volgens het onderzoeksbureau EIM zijn de fabrikanten van chemie-, kunststof- en rubberproducten het meest innovatief. EIM heeft 58 sectoren op innovatie onderzocht (markt- en straathandel, veeteelt en de grond-, weg- en waterbouw staan onderaan de lijst) en concludeert dat de turbulente omgeving van kunststofbedrijven hen dwingt tot innovatie: Producten, vaak halffabrikaten, zijn snel verouderd en concurrentie uit lagelonenlanden leidt tot prijsdruk, aldus het EIM. Dagelijks sterven veel mensen omdat ze gebrek hebben aan schoon drinkwater. Voor de Verenigde Naties is de toevoer van water één van de hoofdprioriteiten voor de komende jaren. Saillant detail is dat Philip Houben in vroeger jaren bij de VN heeft gewerkt. Wavin heeft niet toevallig de helft van het feestbudget dit jaar (een kwart miljoen euro) opzij gelegd om samen met Unicef veertig scholen in Mali aan te sluiten op de watervoorziening. Het is voor Wavin een kwestie van maatschappelijk verantwoord ondernemen, bovendien zijn het projecten die die landen waarschijnlijk toch niet kunnen betalen, dus je bederft je eigen markt niet. En Houben, gepokt en gemazeld bij de VN is niet voornemens zijn buizen gratis en voor niets weg te geven. Het slechtste wat je kunt doen is iets weggeven. En we zijn zo tevreden over dit project dat we in de toekomst op een structurele wijze willen samenwerken met Unicef. Maar wel op commerciële basis, er moet in de vorm van geld of arbeid mee geïnvesteerd worden door de mensen ter plaatse. Het gaat Wavin voor de wind. Een gouden deal voor het participerende management. Het gaat om circa negentig mensen die vijf jaar geleden hun vrouw aan de keukentafel moesten overtuigen om geld in Wavin te stoppen. Achteraf is iets gemakkelijk een gouden deal te noemen. Twentevisie 07/

12 Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op column online strategie Business as usual? En hoe heeft u dit jaar uw vakantie geboekt? De kans is groot dat u dat via Internet heeft gedaan. Volgens recent marktonderzoek zoekt en boekt al meer dan de helft van alle Nederlanders zijn of haar vakantie online. En dat aantal neemt elke dag toe. Een uitstekende ontwikkeling voor de consument want die krijgt meer service (boeken vanuit de luie stoel), een actueel aanbod, hij kan prijzen vergelijken van alle aanbieders en krijgt tot slot betere informatie, want de gemiddelde website biedt meer informatie dan het gebruikelijke postzegelformaat fotootje uit de ouderwetse reisgids. En wat doet u als u de reisbestemming van uw dromen hebt gevonden? Dan typt u de naam van uw bestemming in Google in en boekt u rechtstreeks bij de eigenaar. Dus u slaat reisorganisator en reisbureau gewoon over. Dit is natuurlijk een leuke ontwikkeling voor u en mij maar waarschijnlijk niet voor de gemiddelde ondernemer met een reisbureau. Die zal toch een groot deel van zijn omzet (gaan) missen als hij stil blijft zitten. Een tweede voorbeeld is Funda. De huizensite van Nederland. Moest u vroeger als huizenzoeker wachten op de zaterdagkrant of door weer en wind kriskras door de stad om uw inmiddels koudgeworden neus tegen de etalages van makelaars te drukken. Nu kunt u vanuit de hierboven reeds veelgeprezen luie stoel op ieder moment alle te koop aangeboden huizen in de door u gewenste buurt bekijken. Vroeger was de keuze van de makelaar dus vooral een kwestie van de makelaar met de meest aantrekkelijke, meest bezochte en meest in het oog springende etalage. Nu is het alleen nog maar van belang dat de makelaar uw huis op Funda zet en niet teveel provisie vraagt. Dankzij het Internet en het Funda-effect is ook de volgende stap al in werking gezet. De zgn. doe-het-zelf makelaar. U krijgt per post een fraai te koop bord, levert een paar zelfgemaakte digitale foto s aan en voor een vast laag all-in tarief zet de makelaar uw huis op Funda. Alleen bij het opstellen van het verkoopcontract komt hij nog even kijken. Andere voorbeelden De producenten van filmrolletjes bijvoorbeeld. Door de komst van de digitale camera zit de productie van filmrolletjes in een diep dal. Printerfabrikanten hebben met hun goedkope printers ervoor gezorgd dat u thuis uw foto s kunt afdrukken. Ook krantenuitgevers hebben een probleem. Internet neemt de schakel distributie weg en maakt nieuws voor altijd gratis. Er is bijna geen nieuwe instroom van abonnees meer en partijen als Marktplaats.nl en Vacaturebank.nl hebben de belangrijkste adverteerders ingepikt. Het einde nabij? Voor de reisbureaus, de makelaars en de andere genoemde partijen zal het waarschijnlijk wat lastiger worden de komende tijd. Internet maakt het zoeken en selecteren van een vakantie of een makelaar toch behoorlijk wat transparanter en eenvoudiger en dus goedkoper. Daardoor zullen genoemde partijen moeten zoeken naar nieuwe toegevoegde waarde, nieuwe producten en/of nieuwe markten. Uitschakelen van de tussenhandel De hierboven geschetste situatie doet precies dat waar het Internet goed in is. Namelijk het minimaliseren van het aantal schakels en in dit geval het uitschakelen van de tussenhandel. U kunt hier als ondernemer in het gunstige geval van profiteren en in het ongunstigste geval gaat u eraan ten onder. Het minimaliseren van het aantal schakels, in dit geval het uitschakelen van de tussenhandel is een trend die we steeds vaker zien. Survivaltips U wilt bovengenoemde tragedies natuurlijk voorkomen. Daarom hierbij enkele survivaltips waarmee de eventuele gevaren van het Internet kunt ombuigen naar successen. Bekijk uw onderneming eens van buiten. Bent u een tussenschakel? Hoe zit met met trends in vergelijkbare branches? Kijk eens naar uw branchegenoten in andere landen. Bijvoorbeeld de Verenigde Staten. Daar lopen ze vaak wat verder voor met zaken doen op Internet. Kijk eens naar andere succesvolle branches op het Internet. Bijvoorbeeld de vakantieaanbieders, online vliegmaatschappijen en dergelijke. Dat zijn de succesvolle partijen. Wat kunt u van ze leren? Ga brainstormen en maak een lijst van punten waarmee u uw product goedkoper en/of unieker kunt maken. Ga niet al te academisch te werk. Durf de punten uit de brainstorm te gebruiken en begin met een eenvoudige pilot. Toegevoegde waarde moet tegenwoordig echt wat voorstellen. Kom dus niet met loze beloftes of vaag marketinggeklets. Zorg voor iets dat tastbaar en meetbaar is. Zet meerdere kanalen in. Verkoop de standaardproducten via Internet en laat voor maatwerkproducten contact opnemen. Hoe eenvoudiger u het kopen maakt hoe meer u zult verkopen. Maak uw product uniek. Kijk bijvoorbeeld eens naar de telecombranche. De één biedt voetbal in combinatie met telefonie en de ander biedt telefonie met Internet. Dat maakt het prijsvergelijken moeilijker dus zal de consument eerder kiezen voor de duidelijk zichtbare toegevoegde waarde. Tot slot. Internet is niet het meest belangrijke aspect bij het doorvoeren van een verandering. Het probleem zit hem vaak ook niet in het verkrijgen van nieuwe ideeën en andere inzichten maar in het daadwerkelijk omzetten in daden. En dat zult u zelf moeten doen. Maar bent u daarom ook niet ooit ondernemer geworden? Twentevisie 07/

13 actueel nieuws & feiten Stichting Kans voor een Kind krijgt sinds de succesvolle veiling op 20 maart jl. tijdens het Twentevisie Event steeds meer aanvragen voor wensvervullingen, die - onder voorbehoud van fiattering door de onafhankelijke toetsingscommissie - zo snel mogelijk vervuld worden. Een voorbeeld is de wensvervulling van de negenjarige Jeremy Hinderiks uit Oldenzaal, die eind juli met zijn ouders, drie zusjes en een broertje want zijn wens was om het gehele gezin, dat zich altijd voor hem opoffert, mee te laten genieten - de tijd van zijn leven heeft beleefd in Disneyland Parijs. Jeremy lijdt aan de ernstige spierziekte Morbus Duchenne waardoor zorgvuldige begeleiding nodig was; hiervoor heeft Stichting Kans voor een Kind hulp aangeboden gekregen van begeleidster Regina van Stichting Atzon. Eerder ging een andere wens in vervulling, namelijk van de achttienjarige Raymond Neef, die eveneens lijdt aan de ziekte van Morbus Duchenne. Raymond koesterde als grote wens om zijn grote idolen van Ajax te mogen ontmoeten en dat gebeurde op 12 juli voorafgaand aan de wedstrijd Quick 20-Ajax in Oldenzaal. Kans voor een Kind krijgt tijdens het Twentevisie Event op 21 maart 2006 wederom een platform aangeboden om opnieuw een veiling te organiseren waarvan de opbrengsten ten goede komen van noodlijdende kinderen in Twente. van Twente ook blij te kunnen melden dat de gemeentelijke lasten voor de bewoners de op één na laagste zijn van de regio Twente. Op 19 juli 2005 is een intentieverklaring getekend tussen Vos Bouwdivisie en de aandeelhouders van Ten Tije Groep in Hengelo, waarbij de intentie is uitgesproken dat Vos Bouwdivisie alle aandelen van Ten Tije Groep zal verwerven. Het personeel is inmiddels ingelicht en binnenkort start het due diligence onderzoek naar de informatie van Ten Tije Groep. De verwachting is dat eind september de overname-overeenkomst getekend zal worden. Ten Tije Groep heeft drie activiteiten te weten vastgoedontwikkeling, burgerlijke en utiliteitsbouw en kleinbouw. Bij de groep zijn circa 60 mensen werkzaam, allen werkend vanuit Hengelo. Aangezien Ten Tije over veel ontwikkelings- en bouwcapaciteit voor de komende jaren beschikt, is zij niet in staat deze op eigen kracht uit te voeren. Vos Bouwdivisie heeft deze capaciteit wel via haar dochtermaatschappij Plegt-Vos Oost te Oldenzaal. HOF communicatieconcepten en copy is op 1 juli jl. verhuisd van Hengelo naar de Hengelosestraat 100 in Enschede. HOF werkt onder andere voor Amev, Aegon, de Direnbescherming en Netwerkstad Twente. Door de overname van Southern Mills - marktleider in Amerika op het gebied van vlamwerende weefsels voor veiligheidskleding - is Ten Cate een van de grootste spelers in de brandweermarkt geworden. De positie van Southern Mills in deze markt biedt mogelijkheden voor Ten Cate Protect om haar positie in de Europese brandweermarkt te versterken. De introductie van Millenia Light in de Europese brandweermarkt is een resultaat hiervan. Ten Cate Protect heeft dit product, dat met gebruikmaking van de allernieuwste technologieën en supersterke vezels wordt geproduceerd, onlangs geïntroduceerd op de beurs Interschutz in Hannover, een internationale vakbeurs voor brandweer, brandpreventie en veiligheid. Onlangs is Robert Nienhuis, directeur van Noord Lease, gekozen tot bestuurslid van de Vereniging van Nederlandse Autoleasemaatschappijen (VNA). Hij bekleedt deze functie voor de duur van drie jaar. Bij de VNA zijn 75 professionele Nederlandse autoleasemaatschappijen aangesloten die gezamenlijk de operationele service-leasing en het wagenparkbeheer van personen-, bestel- en vrachtauto s verzorgen. De branchevereniging beweegt zich als belangenbehartiger onder meer in de politieke arena rond de auto van de zaak. De VNA adviseert Nederlandse en Europese beleidsmakers over fiscaal-economische, milieutechnische en mobiliteitskwesties en probeert invloed op besluitvormingsprocessen uit te oefenen. Het Platform Projectinrichting heeft aan Boerhof Projectinrichting in Heeten het PPI Keur toegekend. Het PPI, de branche-organisatie van projectinrichtingsbedrijven en toeleveranciers in de interieurprojecten markt, introduceert hiermee een branchebrede kwaliteitsstandaard. Het nieuwe keurmerk verschaft opdrachtgevers en architecten extra waarborgen op het gebied van kwaliteit, milieu, de arbeidsomstandigheden en de competenties van het uitvoerende personeel dat bij interieurprojecten betrokken is. Periodieke inspecties zullen de geleverde kwaliteit van bedrijven onder het PPI Keur blijvend borgen. Guido Welter (links) van Boerhof Projectinrichting toont met een aantal collega s het onlangs toegekende PPI Keur. De zieke Raymond Neef ontmoet Mauro Rosales, een van zijn idolen, op initiatief van Stichting Kans voor een Kind. De gemeente Hof van Twente is met gunstige resultaten tevoorschijn gekomen uit een test met betrekking tot de toepassing van de wetgeving rondom de Gemeentelijke Basis Administratie persoonsgegevens, de GBAaudit. Aangegeven is dat Hof van Twente voor alle drie onderdelen is geslaagd: inhoudelijk (de kwaliteit van de persoonsgegevens), procesmatig (procedures) en privacy (waarborging bescherming van persoonsgegevens). Alle gemeenten dienen eens in de drie jaar een audit te laten uitvoeren op de kwaliteit van hun GBA. Gemeenten dienen voor de GBA-audit een door het ministerie van BZK geaccrediteerd bedrijf de arm te nemen.uit gegevens van het Ministerie BZK blijkt dat een derde van alle gemeenten in één keer voor alle onderdelen slaagt. Daarnaast is de Hof Twentevisie 07/2005 tv0705_binnenwerk.indd :39:35

14 actueel nieuws & feiten Op maandag 11 juli j. zijn bij Saxion Hogescholen de eerste studenten geslaagd voor de opleiding HBO-Accountancy. Saxion startte in 2001 met deze voltijdse opleiding, met een klein aantal studenten. Inmiddels mag de opleiding zich verheugen in een groeiende belangstelling met een instroom van enkele tientallen per jaar. Alle geslaagden hebben inmiddels een baan bij een accountantskantoor gevonden en zullen hun verdere opleiding tot registeraccountant voortzetten aan de universiteit. Een andere eerste lichting afgestudeerden, namelijk vier studenten van de opleiding Small Business & Retail Management, hebben onlangs het diploma Retail Management Supermarkt van het Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL) in ontvangst genomen. Small Business & Retail Management leidt studenten op als toekomstig Zelfstandig Ondernemer of Ondernemend Manager. Hierdoor is het de eerste Hbo-opleiding in Nederland die officieel gecertificeerd is als dè Hbo-opleiding bij uitstek voor de supermarktbranche. Uit het Rapport Startersprofiel 2004 blijkt dat vrouwelijke starters in het kamergebied Veluwe entwente de landelijke trend volgen. Landelijk gezien geldt dat in 2004 bijna één op de drie startende ondernemers (31%) vrouw was (in 2000 was dit nog één op de vier) en dat ze gemiddeld 36 jaar is. Voor de vrouwelijke starters in het kamergebied Veluwe en Twente geldt dat in vier jaar tijd het aandeel van vrouwelijke starters is gestegen van 25% naar 30%, dat haar gemiddelde leeftijd nabij de 36 jaar ligt en dat ze met name een bedrijf in de sectoren schoonheidsverzorging, dames- en herenkappers, organisatie-adviesbureaus, pedicures en postorderbedrijven starten. Per 1 juli jl. is een nieuwe directie voor de Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO) benoemd, bestaande uit algemeen directeur Albertjan Peters en directeur leerplanontwikkeling Jan van den Akker. Peters was hiervoor onder andere voorzitter van het College van Bestuur van de Hogeschool Enschede, Hogeschool Saxion en de Haagse Hogeschool. Van den Akker is sinds 1980 verbonden aan de Universiteit Twente (faculteit Toegepaste Onderwijskunde, nu Gedrags-wetenschappen). Bij het aantreden van de nieuwe directie is interim directeur Senten teruggetreden. Twence heeft deze week bij de provincie Overijssel een nieuwe milieuvergunningaanvraag ingediend voor de heropening van zijn afvalverwerkingsactiviteiten op Elhorst- Vloedbelt. Deze locatie, die in 1994 in gebruik werd genomen, is tot eind 2000 volledig in bedrijf geweest. De noodzakelijke verlenging van de vergunning werd toen door de Raad van State op procedurele gronden vernietigd, waarna de stortplaats, de tijdelijke opslag en het overslagstation in Zenderen gesloten werden. Ook de tweede vergunning van Twence werd door de Raad van State - opnieuw op strikt formele gronden - vernietigd. De nieuwe vergunningaanvraag is gebaseerd op de voorschriften en regels conform de huidige wetgeving. De lezers van Intermediair hebben de pagingrote, zwart-wit personeelsadvertentie van Vredestein op het thema Ons profiel, Uw profiel gekozen als beste van zes door Intermediair genomineerde personeelsadvertenties van het eerste kwartaal van De criteria waren originaliteit, duidelijkheid en overzichtelijkheid. Vredestein liet onder andere ABN-AMRO en PriceWaterhouseCoopers achter zich. De advertentie is te zien op w w w. i n t e r m m e d i a i r. nl/personeelsadvertentie2005 en dingt mee naar de titel Beste personeelsadvertentie van het Jaar. Het concept van deze wervingscampagne is opgezet door Artin Advertising. SIR Business to business Communications werkte het concept in de loop van de jaren verder uit. Een greep uit de faillissementen In de periode 21 mei 2005 tot en met 18 juli 2005 die de Rechtbank aan de Kamer van Koophandel heeft doorgegeven. Let wel, tussen het verschijnen van deze uitgave en de uitspraak van de rechtbank kunnen er wijzigingen ontstaan. Voor de actuele situatie kan men terecht bij het handelsregister, tel Almelo: HBV Produkties B.V, Techno Comfort Oost B.V., Koos Tjeerdsma Holding B.V., A. Roemeon, geb , hodn Bouwonderneming Roemeon, A.J.M. Ruiter, geb , hodn Rechtspraktijk Ruiter; Denekamp: Industrial Consultancy Pierik (I.C.P.) B.V.; Enschede: B.V.M.-Presentaties B.V., A & S Personeelsdiensten B.V., Financieel Service-bureau Nederland B.V., Aline Manufacturing B.V., Machinefabriek Vroemisse B.V., Muller & De Graaf Financieel Advies B.V., Adficura Consultancy B.V. thodn SVF Midden-Fryslân & Oost-Twente, Auto Christenhuis Twente B.V.; Hengelo: Eijsink Beheer B.V., Media Elements B.V.; Nijverdal: Meubelfabriek Rimian B.V.; Oldenzaal: 4E Promotions & De door Intermediair bekroonde zwart-wit personeelsadvertentie van Vredestein. Digital Printing B.V., Kamphuis Transport en Bomenvervoer B.V.; Rijssen: H. van den Noort Rijssen B.V., Keukengroep Beheer B.V., Keukengroep Productie B.V., Tulp Keukens B.V.; Wierden: Flevo Bouw B.V. Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft in het eerste half jaar van ,- toegekend aan 164 projecten op het gebied van cultuur en natuurbehoud in de provincie Overijssel. Het fonds geeft daarvoor in aanmerking komende instellingen en organisaties een financiële steun in de rug bij de aankoop van bijvoorbeeld instrumenten en apparatuur of bij de realisering van een culturele manifestatie op het gebied van muziek, toneel of cultuureducatie. Blijkbaar waren organisaties en instellingen in Zwolle het meest actief, want deze gemeente kreeg ruim ,- toebedeeld; op de tweede plaats komt Enschede die met nog geen ,- schril afsteekt bij de hoofdstad. Persberichten kunnen per worden toegestuurd aan twentevisie@mediasales.nl. Tekst als word-bestand, eventuele foto s of ander illustratiemateriaal als jpeg, 300 dpi. Eventueel per post: Mediasales Nederland B.V., Postbus 702, 7550 AH Henelo. Twentevisie 07/ tv0705_binnenwerk.indd :39:47

15 Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op column personeelsmarketing Verkoop Binnendienst op koers? Vorige week begon met de volgende mail: Dag Arjan. Alles goed? Ik wil op korte termijn met je praten over onze binnendienst. Het gaat me om de manier waarop ze onze verkoop ondersteunen. Ben tot en met donderdagochtend in het buitenland. Kun je aanstaande vrijdag aan het eind van de ochtend? Rond een uur of bij mij op kantoor bijvoorbeeld? Eten we gelijk een broodje samen. Laat me even weten of dit past. Groeten Peter. Verzonden zondagochtend om 13 minuten over 8. Terwijl ik de afspraak bevestigde, begon ik te bedenken wat er aan de hand kon zijn. Ik ken Peter als iemand die vooral gefocused is op verkoop. Als iemand die dicht bij de dagelijkse business staat en het liefst met één van zijn vertegenwoordigers op pad is. Om een belangrijke deal te sluiten. Een grote klant te behouden. Of wat dan ook Zolang hij maar niet binnen hoeft te zitten om te managen zoals hij zelf zegt. Verrassend dat hij me mailt over de binnendienst. Het is niet eens zijn afdeling. Verkoopdrive Vrijdagochtend werd alles duidelijk. In amper 5 minuten vertelde Peter me klip en klaar wat er aan de hand was. Zijn collega Gerard, Hoofd Verkoop Binnendienst, was nu een week of vijf ziek. En omdat Peter de taken van Gerard waarnam, was hij de afgelopen weken meer dan ooit op kantoor geweest. Hij had een aantal dagen de werkplek van Gerard gebruikt, zodat hij kon zien wat er op de binnendienst gebeurde. Bovendien was hij daar voor de afdeling gemakkelijker aanspreekbaar dan op zijn kantoor op de derde. En nu sprak Peter nadrukkelijk Ik ben me rot geschrokken. Ze zijn druk met van alles en nog wat, maar niet met onze klanten, niet met verkoop en al helemaal niet met acquisitie, vertelde Peter met enige stemverheffing. Weet je wat ik nog het ergst van alles vond, ging Peter verder, Er is geen verkoopdrive. Ze waren niet eens blij met een grote order van Henk. En toen Cees, een van mijn beste vertegenwoordigers, vroeg of ze 30 klanten wilden bellen om een nieuw product te introduceren, vroegen ze of we niet beter een mailtje konden sturen. Het lijkt verdorie wel of ze bang zijn om klanten te bellen. Of ze totaal niet begrijpen waar het werkelijk om gaat. Snap jij dat nu? Pro-actief Na wat heen en weergepraat, waarbij ik vooral vragen stelde en Peter vooral antwoordde, werd het ons duidelijk. De medewerkers op de binnendienst werkten best hard. Daar was niets mis mee. De afgelopen jaren was alleen de administratieve druk door interne procedures en vernieuwde wetgeving langzaam toegenomen. Ook had de afdeling wat taken overgenomen van marketing. Kortom, ze raakten steeds sterker gefocused op het orderproces, het maken van offertes en op alle administratieve rompslomp daarom heen. En actieve verkoop, cross-selling, opvolgen van offertes, het nabellen van mailings? Daar was nauwelijks tijd voor. De afdeling beperkte zich wat verkoop betreft tot het aannemen van orders en het beantwoorden of doorspelen van vragen. En nu? Voor Peter was het duidelijk: Onze binnendienst moet pro-actief met verkoop bezig zijn. Ze moeten de relatie met onze klanten verder uitbouwen en waar mogelijk de buitendienst ondersteunen. We hebben die afdeling niet voor niets Verkoop Binnendienst genoemd. Dit moet veranderen. Ik wil verkoopdrive. Hoe pakken we dat aan? Terwijl ik de parkeerplaats afdraaide, bedacht ik hoe vaak we in ons vak vergelijkbare situaties tegenkomen. Een Verkoop Binnendienst die nauwelijks meer bezig is met verkoop. Maar langzaam is afgedreven tot een min of meer administratieve en soms zelfs reactieve afdeling. Een afdeling die liever mailt of schrijft, dan dat ze de klant live aan de lijn hebben om een relatie op te bouwen, ideeën aan te dragen en op die manier de klantenbinding te vergroten en verkoopresultaten te verbeteren. Jammer, jammer, jammer! Alternatief Kan het anders? Natuurlijk kan dat! Neem Mark bijvoorbeeld. Mark runt een handelsonderneming. Mark heeft zijn binnendienst van 5 medewerkers samen met ons verdeeld in een groep Planning & Control en een groep Verkoop & Acquisitie. Iedereen doet dat waar hij of zij goed in is. Het onderscheid mag duidelijk zijn. Planning & Control wordt bemand door organisatorisch sterke en nauwkeurige types. In de groep Verkoop & Acquisitie vindt u de echte commerciëlen. Van die uitstekende luisteraars met een vlotte babbel en een behoorlijke verkoopdrive. Goed getraind bovendien. Als team werken beide groepen prima samen. Planning & Control organiseert, verzamelt, bereidt voor, maakt af en controleert. Verkoop & Acquisitie belt, kletst, scoort en draagt daarna direct weer over. Inderdaad, heel verschillende type medewerkers, met heel verschillende talenten. Beide succesvol in hun part of the job. Gek hè! Hoe we Peter nu verder helpen? vraagt u zich af. Wat denkt u zelf! Arjan Bloemendaal Directeur Jobo Training & Advies Twentevisie 07/

16 Een beeldtelefoon als middel tegen milieuvervuiling interview eckart wintzen De missie van Eckart Wintzen Eckart Wintzen, een van de meest markante ondernemers van Nederland. Het geld dat hij met de verkoop van zijn bedrijf BSO verdiende, zet hij niet in alleen in voor zijn eigen welzijn maar ook voor een betere aarde. (door Martin Steenbeeke en Jan Medendorp) Hij is één van de meest markante ondernemers van Nederland. Het geld dat hij met de verkoop van zijn bedrijf BSO verdiende, zet hij niet in alleen in voor zijn eigen welzijn maar ook voor een betere aarde en een meer gelijkwaardige verdeling van de welvaart. Een beter milieu begint bij Eckart Wintzen met een goed gevulde beurs. Ik wil iets terugdoen. I want to make a difference, ik wil wat bijdragen. Een beeldtelefoon als middel tegen milieuvervuiling. Eckart Wintzen gelooft er heilig in. Hij geeft het als voorbeeld hoe de moderne technologie ingezet kan worden voor een beter milieu. Waarom miljoenen liters benzine en kerosine inzetten om elkaar recht in de ogen te kunnen kijken, terwijl dat met de moderne techniek ook kan. Bij het eerste contact is het prettig om elkaar te zien en te voelen, maar de volgende afspraken kunnen gemakkelijk per beeldtelefoon. Hij geeft een voorbeeld van verspilling. In Amerika worden Nederlandse tomaten verkocht. Die gaan met een vrachtwagen naar de veiling, van de veiling gaan ze niet naar Schiphol, want daar zijn de landingsrechten te duur, die gaan met een vrachtwagen naar Warschau, vandaar uit gaan ze naar een goedkoop haventje in Amerika en dan worden ze met vrachtauto s gedistribueerd in Amerika. Tomaten, die van nature niet eens in Nederland groeien en wel in Amerika nota bene. In Oostenrijk willen ze de gletsjers inpakken, de ozonlaag wordt dunner, het klimaat verandert. Kan Wintzen het verschil maken? Ik ben natuurlijk ook maar een meeuw die tegen een mammoettanker duwt, maar ik probeer wel meer meeuwen om me heen te verzamelen die mee duwen. Twente asfalteren Meer Nederlanders zijn begaan met het milieu. Het verschil met Eckart Wintzen dat deze niet alleen een groot hart heeft maar ook een grote portemonnee. Die vulde hij in 1996 door BSO samen te laten gaan met Philips-dochter Origin. Wintzen, die BSO in 1976 na een management buy-out (kosten: tien gulden!) met twaalf werknemers was gestart, verliet het bedrijf toen het werknemers in 21 landen telde. Anders dan de gemiddelde topman zou doen - genieten van het leven en/of stilleven - bleef Eckart Wintzen zakelijk actief. De zoon van een uit Duitsland gevlucht huisartsenechtpaar groeide op in de jaren zestig. Milieu in combinatie met consumptie zijn voor mij altijd onafscheidelijk geweest. Ik ben natuurlijk ook maar een meeuw die tegen een mammoettanker duwt, maar ik probeer wel meer meeuwen om me heen te verzamelen die mee duwen Het geld kan hij makkelijk missen. Hij hecht niet al te veel aan zijn eigen persoonlijke welzijn. Geluk koppelt hij niet aan materiële welstand. Mensen vullen welstand te materieel in, 15% van het inkomen wordt besteed aan food and shelter, brood en een dak boven je hoofd. De rest gaat op aan spelletjes. In Nederland zijn we pas gelukkig als het bruto nationaal product stijgt met 3%. De geschiedenis leert dat dan de mobiliteit stijgt met 4,5%. Als je die cijfers voor de komende 20 jaar doorrekent, dan is zelfs Twente in zijn geheel geasfalteerd. Twentevisie 07/

17 interview eckart wintzen Door te investeren in milieuvriendelijke activiteiten doet Wintzen wat de overheid nalaat. Terwijl hij nota bene jarenlang in de Raad van Verkeer en Waterstaat zat. Ik word een beetje droevig van onze overheid. In de komende tien jaar geven wij 88 miljard euro uit aan infrastructuur. In diezelfde periode is 250 miljoen beschikbaar voor verandering in de elektronische infrastructuur, dat is drie promille of zoiets. We noemen onszelf volstrekt ten onrechte Nederland Kennisland. Hij is de verkondiger van het betere milieu en een duurzame economie. Hij pleit voor een radicale hervorming van het belastingsysteem. Ik wil dat belasting wordt geheven op onttrokken waarde in plaats van toegevoegde waarde. We moeten niet handjes belasten maar milieugoederen. En dan wordt de diesel acht euro? Heel graag. Ik wil dat belasting wordt geheven op onttrokken waarde in plaats van toegevoegde waarde; we moeten niet handjes belasten maar milieugoederen Wintzen verwijt de overheid ook slechte voorlichting. Als wij onze footprints in Nederland omlaag willen brengen, dan zou het verstandig zijn als we biologisch gaan boeren. Dat betekent dat de opbrengst per hectare 20% lager zal zijn. Nee, het is niet alleen afhankelijk van de consument, of alleen de ondernemer of alleen de overheid. Het is een samenspel waarbij de overheid moet zorgen voor goede voorlichting. Het gaat om de bewustwording van de consument: realiseer je als iets koopt voor drie euro de milieuschade misschien wel vijf euro is. Denk bijvoorbeeld maar eens aan mobiele telefoontjes, die hebben een ongelofelijke footprint. Maar mensen weten dat vaak niet eens. Ik word een beetje droevig van onze overheid. In de komende tien jaar geven wij 88 miljard euro uit aan infrastructuur. In diezelfde periode is 250 miljoen beschikbaar voor verandering in de elektronische infrastructuur. Green wheels Wintzen belegt zijn geld via Ex tent, zijn eigen investeringsmaatschappij. Een bedrijf dat qua bedrijfsvoering lijkt op BSO. Daar introduceerde hij een zogeheten cellenstructuur, waarbij een afdeling opgedeeld wordt zodra deze meer dan vijftig werknemers telt en de verantwoordelijkheid van het individu benadrukt wordt. Ex tent is gevestigd midden in de bossen van Austerlitz, wellicht dat de internetsite van Ex tent daarom wordt opgevrolijkt door vogelgekwetter. Via Ex tent investeerde (van een half tot tien miljoen per deelneming) Wintzen onder meer in de genoemde beeldtelefoon, een multimediaopleiding in Amerika, het ijsje Ben & Jerry s en het huurautobedrijf Green Wheels. Hij is geen filantroop. Bij investeren met durfkapitaal ga ik er van uit dat van de tien investeringen er vijf, zes kapot gaan, een paar staan op een dag weer buiten de deur. Ik ben altijd zeer blij als één bedrijf het echt maakt. We nemen een andere investering van hem onder de loep: Green Wheels waarbij mensen niet zelf een auto kopen, maar een mobiliteitsabonnement nemen. Je reserveert een auto, houdt je kaart tegen het raam en de auto gaat voor je open. Aan het eind van de maand krijg je een afrekening voor de uren die je hem hebt gebruikt. Het is een fantastisch, goedlopend concept. Inmiddels zijn er een kleine duizend auto s die zo op de weg zijn. Voor elke auto van ons worden er twaalf uitgespaard. Maar veel Nederlanders lijken toch vast te houden aan hun eigen auto, en liever achteraan te schuiven in de file. Voorlichting Milieujaarverslag Sommige ondernemingen, zoals Akzo, hebben tegenwoordig een milieujaarverslag. Daarin geven ze aan in hoeverre hun activiteiten het milieu hebben belast. Wintzen weet niet goed of hij hier nu blij mee moet zijn. Ik heb geprobeerd om in de Wet op de Jaarrekening de onttrokken waarde opgenomen te krijgen. Ik vind de milieujaarverslagen van bedrijven zeer ontoegankelijk. Dan schrijven ze dat ze in een bepaald jaar zoveel miljoen ton van een bepaalde stof hebben uitgestoten. Nou en? Dat zegt me niets. Daarom moet het begrip onttrokken waarde worden ingevoerd. Dan kan je precies zien wat het zou kosten om die teringzooi weer op te ruimen. Eckarts paradepaardje BSO heeft (dat moet gezegd) ook altijd jaarlijks vermeld wat de milieuschade was die het bedrijf in een bepaald jaar had berokkend. Maar het bewustzijn, het aanzetten tot nadenken, dat zie ik tot mijn taak. Dan heeft die meeuw die tegen die tanker duwt er een paar vliegjes bij gewonnen. Het opgeheven vingertje van vroeger is niet meer? Dat heeft geen enkele zin, dat is betweterigheid waar je niet ver mee komt., Ik probeer de consument en de ondernemer te verleiden tot ander gedrag, met minder schade voor het milieu zonder dat hij daarvoor welstand hoeft in te leveren. That s my mission. Twentevisie 07/

18 Rabo voorziet geen verdere beursstijging op korte termijn ICT is wel weer De heer Oude Engberink uit Hengelo won in augustus het Rabo-beleggingsspel. Hij voorspelde dat op 1 september 31 mei de AEX op ongeveer 385 punten zou staan. En dat was nauwelijks bezijden de waarheid. Met zijn gokje won hij een kistje wijn dat zijn broer ophaalde tijdens de Memphis-bijeenkomst op 30 augustus. Voor de volgende keer moet voorspeld worden hoe de AEX eind september zal staan. Bezoekers hebben het formulier al ingevuld, maar u kunt (nog steeds) meespelen via internet ( (door Jan Medendorp) Stork stuurt bijkans wekelijks berichten de wereld in over nieuwe orders, Ten Cate heeft dankzij de oorlog en nieuwe voetbalstadions die echt gras onmogelijk maakt goud in handen, Blydenstein is te klein voor de beurs, maar heeft de focus nu scherp en zelfs Gerard Sanderink maakt zijn woorden waar om van Centric KSI een mooi bedrijf te maken. Kortom, het moment lijkt goed om je heil weer op de beurs te zoeken. Van een luchtbel is nog geen sprake, voegt Martin Landkroon, beleggingsadviseur van de Rabobank Twente daar aan toe. In krap 2,5 jaar is de AEX bijna verdubbeld. De stijging is opmerkelijk omdat we leven in een tijd vol terreurdreiging, dure olie en weinig optimisme bij de mensen (die niet voornemens lijken het vrijgekomen spaargeld deze maand en masse te gaan besteden). De aandelenbeurzen werden niet eens van de wijs gebracht door de aanslagen in Londen. De schrik bij de beleggers duurde slechts enkele uren. De beursstijging is voor een deel te danken aan de lage rente, aldus Landkroon, waar moeten mensen anders met hun geld heen? Dus de stijging is een farce? Niet helemaal, in tegenstelling tot veel anderen, zijn beleggers wel optimistisch, want de economie in Nederland groeide in het tweede kwartaal met 1,2% en dat had bijna niemand verwacht. Toch nog even een vergelijking met de hoogtijdagen. In oktober 2000 was de beurs op zijn hoogtepunt. Tien waren beleggers bereid gemiddeld 24 keer de winst per aandeel te betalen. Dat is nu zeker nog niet het geval. In de eerste helft van het jaar vertoonde de beurs de eigenschappen van een zogenaamde bull-market: negatief nieuws over de stijgende olieprijs, de inflatie en de enorme schulden van de VS werden gebagatelliseerd. En dus kon de AEX door de 400-puntengrens heen breken. De laatste weken worden de negatieve zaken juist weer benadrukt. De olieprijs is nu wel een probleem en kan zelfs de economische groei gaan schaden in de ogen van de beleggers. Op korte termijn verwacht Landkroon dan ook geen sterke stijging op de beurs. Oostelijke fondsen Stork is één van de beste beursfondsen van Nederland. Het aandeel steeg in de afgelopen tijd met maar liefst 850%. Alleen dit jaar al 60%. Veenman ging, Vollebregt kwam in wie 28 Twentevisie 07/2005

19 beurs analyse hot op de beurs de beleggers blijkbaar veel vertrouwen hebben. Vollebregt zal binnenkort wel zijn belofte moeten inlossen om verder te focussen. Er zullen divisies afgestoten moeten worden die nauwelijks synergie hebben met elkaar. Ten Cate is in de ogen van Landkroon te duur geworden. Tot irritatie van topman De Vries. Het aandeel is dit jaar gestegen van circa 50 tot 80 euro. Is die waardevermeerdering terecht. Deels wel, vindt De Vries die Ten Cate tot voor kort ondergewaardeerd vond. Wij wilden een bedrijf overnemen waar ze meer dan 20 keer de winst per aandeel vroegen. Dat vind ik te gortig, maar het bedrijf ging voor de prijs wel over in handen van een investeringsbedrijf. Ikzelf vind 14, 15 keer de prijs per aandeel redelijk. Ook voor Ten Cate, ja. Ten Cate zal tijdens de komende aandeelhoudersvergadering voorstellen om het aandeel te splitsen. Dan wordt het aandeel beter verhandelbaar en zal waarschijnlijk in waarde blijven stijgen. Het vermurwt Landkroon niet het aandeel aan te prijzen. Ik blijf het te duur vinden. ICT C1:Centric KSI is een klein ICT-fonds waarvan Gerard Sanderink uit Enschede grootaandeelhouder is en bestuursvoorzitter. Sanderink heeft het eigenlijk niet zo op de beurs (zo publiceerde het bedrijf de jaarcijfers op de allerlaatste dag die de beurs voorschrijft), waar hij min of meer per ongeluk belandde dankzij een overname. Hij kocht (stiekem) zijn eigen aandelen op, maar haalde het fonds uiteindelijk toch niet van de beurs, omdat hij de banken het miljoen niet gunt wat een beursnotering opheffen schijnbaar kost. Er is overigens ook veel kritiek op Sanderink, want een Raad van Commissarissen heeft hij niet, van de Code Tabaksblatt denkt hij dat het een nieuw boek van Dan Brown is en criticasters verwijten hem dat hij de opdrachten oneerlijk verdeeld tussen zijn beursbedrijf (Centric KSI) en zijn eigen bedrijf dat toevallig ook Centric heet. Diezelfde Sanderink zette alle analisten op het verkeerde been door onlangs ineens het gerespecteerde ingenieursbureau Oranjewoud met 1600 werknemers over te nemen (en weg te kapen voor de neus van de Grontmij). Voorafgaande aan de overname steeg het aandeel met zo n 50%. Landkroon kan het niet helemaal verklaren. De geruchten en de IT doen het weer goed op de beurs. Misschien dat hij daar door meegetrokken is. Bij TV Oost vertelde Sanderink dat hij in de komende tijd de huidige IT-activiteiten van Centric KSI wil samenvoegen met het niet-beursgenoteerde Centric. Dat wordt dan een bedrijf van circa 300 miljoen euro omzet. En het beursgenoteerde bedrijf zal verdergaan als Oranjewoud en die ingenieursactiviteiten zullen uitgebouwd worden. Ook voor dit bedrijf voorziet Sanderink een omzet van 300 miljoen euro. Op korte termijn verwacht hij nog één of twee aankopen voor Oranjewoud te kunnen presenteren. Verder was het opmerkelijk dat Nedap na de winstwaarschuwing nog slechtere cijfers presenteerde (het aandeel werd door de beleggers niet afgestraft) en Wegener zit in de hoek waar de klappen vallen. De beleggers vinden de krantenmarkt niet echt aantrekkelijk om in te beleggen. En ze kijken de kat uit de boom wat de samenwerking tussen het Algemeen Dagblad en een aantal regionale kranten gaat opleveren. De mislukte metamorfose van Konmar staat de beleggers nog altijd op het netvlies gebrand. Twentevisie 07/

20 Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op column financieel accent Levensloopregeling Op 1 januari 2006 zal naar verwachting de levensloopregeling in werking treden. Met de invoering van de levensloopregeling vervalt de huidige verlofspaarregeling. In de levensloopregeling krijgt de werknemer een wettelijk recht te sparen voor verlof. Met andere woorden, u als werkgever bent verplicht mee te werken. Het verlof dient in onderling overleg te worden opgenomen. De werknemer heeft niet het recht naar willekeur verlof op te nemen, met uitzondering van bijzondere verlofvormen, zoals ouderschapsverlof en zorgverlof. Een van de doelstellingen van de levensloopregeling is het bieden van mogelijkheden tot het opnemen van verlof zowel tijdens de dienstbetrekking als tegen het einde van de dienstbetrekking. In dit laatste geval kan de levensloopregeling dienen als prépensioen of deeltijdpensioen. De verwachting is dat deze regeling een langere arbeidsparticipatie van oudere werknemers bewerkstelligt. Het verlof tijdens de dienstbetrekking kan bijvoorbeeld worden aangewend voor een sabbatical, zorgverlof, ouderschapsverlof, studieverlof anderszins. De besteding is in principe vrij. Het sparen Werknemers kunnen maximaal 210% van hun loon bijeensparen (het opbouwpercentage per jaar bedraagt 12%). Hierdoor kunnen werknemers tussen de drie en vier jaar onbetaald verlof bekostigen tegen 70% van hun salaris. Werkgevers kunnen belastingvrij mee betalen op de rekening van hun werknemers, mits zij geen voorwaarden stellen aan het opnemen van het verlof. Zij moeten dan dezelfde bijdrage (in contanten met inhouding van loon- en premieheffing) geven aan werknemers die niet aan een levensloopregeling deelnemen. De toetsing aan het maximum van 210% vindt plaats op basis van het jaarloon van het voorafgaande jaar. De 210% mag worden overschreden door oprenting c.q. beleggingsresultaten. Dit betekent dat als men tijdig met levensloopsparen begint, eerder dan drie jaar voor de pensionering met werken kan worden gestopt. Werknemers die op jaar zijn, maar niet ouder dan 55, kunnen extra doteren aan de levensloopregeling. De enige beperking die voor hen geldt, is dat in totaal niet meer mag worden opgebouwd dan 210 procent van het loon. Stel u bent een directeur-grootaandeelhouder van 54 jaar en wilt 210% in vijf jaar opbouwen. U mag dan 20% per jaar inleggen. Uitgaande van dit voorbeeld zou u uw salaris (en daarmee uw pensioengrondslag) met 20% kunnen verhogen. Daarnaast krijgen werknemers per gespaard jaar recht op een extra belastingkorting van 183 bij opname van hun tegoed. Het sparen vindt plaats in de vorm van geld. De levensloopregeling dient tenslotte bij een bank of verzekeraar (of andere toegestane uitvoerders, zoals pensioenfondsen) te worden ondergebracht en schriftelijk te worden vastgelegd. In de vastlegging dient te worden opgenomen dat sprake is van een regeling voor het sparen van extra verlof (in geld bij een met naam genoemde bank, verzekeraar of andere toegestane uitvoerder). Een levensloopregeling mag niet worden afgekocht (met uitzondering van einde dienstverband of pensionering), vervreemd, prijsgegeven of als zekerheid voor een geldlening worden gebruikt. Gevolgen Het bedrag dat jaarlijks mag worden gespaard, komt in mindering op het brutoloon. De levensloopregeling vermindert slechts het loon voor loonbelasting. Het loon voor sociale verzekeringen wordt niet verlaagd. Dat heeft voor de werknemer het voordeel dat de grondslag voor een eventuele WAO- of WW-uitkering niet wordt verlaagd. Bij het uitkeren van het verlofspaarsaldo dient loonheffing te worden ingehouden. Premies werknemersverzekeringen zijn dan niet meer verschuldigd. Het opnemen van verlof De uitkering ten laste van de levensloopregeling tijdens het verlof mag, met inbegrip van eventuele (gedeeltelijke) doorbetaling van het loon, niet meer bedragen dan het loon dat de werknemer direct voorafgaande aan het verlof heeft genoten. Eventueel kan de pensioenopbouw gedurende het verlof worden voortgezet. Indien uw werknemer langdurig verlof wil opnemen uit zijn levensloopregeling, wordt het levensloopsaldo aan u overgemaakt. U als werkgever bent vervolgens verantwoordelijk voor de uitkeringen en inhoudingsplichtige voor de loonbelasting. Samenloop spaarloonregeling Indien wordt deelgenomen aan de levensloopregeling, mag geen gebruik worden gemaakt van de spaarloonregeling. De werknemer dient een keuze te maken. Hij of zij kan jaarlijks van regeling wisselen. Ten aanzien van het spaarloon is overigens nog interessant te vermelden dat in afwachting van het aannemen van het wetsvoorstel inzake de vervroegde vrijval van het spaarloon de staatssecretaris onlangs een besluit heeft uitgevaardigd, waarin wordt toegestaan dat met ingang van 1 september 2005 het spaarloontegoed vrij kan worden opgenomen (met uitzondering van het tegoed dat in 2005 is opgebouwd). Aandachtspunten Iedere werknemer kan aangeven waar hij of zij de levensloopregeling wenst onder te brengen. U als werkgever bent er natuurlijk bij gebaat indien de meeste werknemers de levensloopregeling bij één uitvoerder onderbrengen. Ook voor de werknemers kan dit voordelen bieden. Een bank of verzekeraar zou door een grote deelname extra voordelen aan de werknemers kunnen aanbieden. U zou dit kunnen bereiken door de werknemers actief te interesseren voor één aanbieder. Het is van belang hiermee tijdig aan het werk te gaan. Vraag uw belastingadviseur en/of P&O-consultant u bij de invoering van deze regeling te ondersteunen, bijvoorbeeld bij het aanpassen van de arbeidsvoorwaarden inzake verlofmogelijkheden. Mevrouw mr. M.K. Brendel-ter Horst FB De auteur is als belastingadviseur verbonden aan Ten Kate & Huizinga te Enschede. Twentevisie 07/