Van collectiviteit naar maatwerk BTER KAN VEEL BETER!

Transcriptie

1 Van collectiviteit naar maatwerk BTER KAN VEEL BETER! 1

2 2

3 Inhoudsopgave Samenvatting 1 CAO-regelingen: Minder en efficiënter 2 Tijdspaarfonds 3 Opleidings- & Ontwikkelingsfonds 4 Scholingsfonds 5 Aanvullingsfonds 6 Fundeon, Arbouw en kennisinstituten ga naar pagina ga naar pagina ga naar pagina ga naar pagina ga naar pagina ga naar pagina ga naar pagina 3

4 Samenvatting Bouwend Nederland wil de cao moderniseren. Daarbij hoort een andere sociale infrastructuur en fors lagere premies voor de cao-fondsen. Werkgevers in de bouw betalen nu meer dan 4,5% premie, terwijl dat gemiddeld in Nederland slechts 0,69% bedraagt. Hoe het verder moet, beschrijven we in deze brochure. Het Tijdspaarfonds (TSF) is als opvolger van het vakantiefonds een onnodige administratieve last. Werkgevers kunnen prima het vakantiegeld en de verlofdagen rechtstreeks uitbetalen aan de werknemers. Net zoals het vast overeengekomen loon. Daarom zouden werkgevers het liefst het TSF geheel afschaffen; in elk geval zou deelname vrijwillig moeten zijn. Via het Opleidings- & Ontwikkelingsfonds worden tot slot veel goede zaken geregeld, maar dat kan efficiënter. Tegemoetkomingsgelden moeten overbodig gemaakt worden door lonen van leerlingen in lijn te brengen met hun arbeidsproductiviteit. De organisatiekosten en dus de premies kunnen verder omlaag door de taken van de cao-instituten Arbouw en Fundeon terug te brengen tot de kerntaken, vraag gestuurd te werken en meer aan de markt over te laten. Die kant moet het op met alle activiteiten voor opleiding en kennisontwikkeling. Als er bij de instituten scherper gestuurd wordt op wat écht noodzakelijk is, kunnen de kosten omlaag. Het Scholingsfonds is een voorbeeld van het rondpompen van geld. Bouw- en infrabedrijven betalen liever minder premie en maken zelf wel uit hoeveel en welke opleidingsinspanningen zij plegen. Kwaliteit en vakmanschap worden steeds belangrijkere concurrentie- en succesfactoren. 4

5 De mening van werkgevers over het Aanvullingsfonds is glashelder: schaf het helemaal af en gebruik het geld dat vrijkomt voor het bevorderen van duurzame participatie. Want met steeds meer 55-plussers die steeds langer doorwerken is het onhoudbaar en naar jongeren onverdedigbaar dat dit fonds het oplopend aantal seniorendagen blijft vergoeden. De vele uitkeringen belonen inactiviteit. Dit draagt niet bij aan duurzame participatie. 5

6 1 CAO-regelingen: Minder en efficiënter Per werknemer betaalt u premies aan het Tijdspaarfonds, het Scholingsfonds, het O&O-fonds en het Aanvullingsfonds. Zo betaalt u mee aan de uitvoering van diverse cao-regelingen. Maar die uitvoering moet efficiënter. Bovendien passen sommige regelingen niet meer in de huidige tijd. Dat past bij onze inzet voor de ingrijpende vernieuwing van de hele bouw-cao. In deze brochure leest u wat ons voor ogen staat voor de bedrijfstak-eigen regelingen (BTER). Van oudsher hebben we in de bouw en infra heel veel collectief uitgevoerd en gefinancierd. Ten opzichte van andere sectoren besteden we daarom heel veel meer geld aan fondsen, regelingen en uitvoeringsorganisaties. Ontwikkeling BTER-premies voor bouwplaatsmedewerkers 6 Procenten Scholingsfonds Aanvullingsfonds O&O fonds Totale BTER premie (bron: CAO voor de Bedrijfstakeigen Regelingen) In de tabel ziet u dat de premiedruk oploopt en dat werkgevers inmiddels meer dan 4,5% van de loonsom moeten betalen voor de cao-fondsen voor bouwplaatswerknemers. De gemiddelde premie van cao-fondsen in Nederland bedraagt slechts 0,69%. 6

7 De bouw- en infrasector betaalt dus 6,5 keer meer premie voor dezelfde doelstellingen als van cao-fondsen in andere sectoren. Dit grote premieverschil is een direct concurrentienadeel; ook in dit opzicht is de huidige cao te duur en te star. Daarom willen we deze premie fors verlagen. In deze brochure ziet u dat per fonds nader uitgewerkt. Kort samengevat willen werkgevers: Slechts met een beperkt aantal regelingen doorgaan op de huidige wijze. Een voorbeeld hiervan is de collectieve ongevallen regeling. Afschaffing van het Aanvullingsfonds en het Tijdspaarfonds. Na verlaging van de lonen van leerlingen stoppen met het betalen van tegemoetkomingsgelden. Niet meer betalen voor de buurman zoals bijvoorbeeld gebeurt bij de vergoedingsregeling uta-werkdruk. Doorgaan met arbeidsvoorwaardelijke regelingen als EVC en het Loopbaantraject, doch stoppen met collectieve financiering en uitvoering hiervan. 7

8 TIJDSPAARFONDS Afschaffen of facultatief maken 8

9 2 Tijdspaarfonds Het Tijdspaarfonds (TSF) bestaat sinds 1 januari Het is de opvolger van het Vakantiefonds en geldt alleen voor bouwplaatsmedewerkers. De werkgever betaalt maandelijks of vierwekelijks aan het Tijdspaarfonds een bedrag dat bestemd is voor de vakantietoeslag en voor een aantal vrije dagen. De kosten voor de uitvoering van het TSF worden betaald uit de renteopbrengsten van de gestorte geldbedragen. Vroeger kende het vakantiefonds een belastingvoordeel. Dat is verdwenen, dus nu resteert een ingewikkeld rondpompsysteem van geld. Daardoor is het onmogelijk om fiscaal vriendelijk employment benefits (zoals aanvullend pensioen, banksparen, en dergelijke) vorm te geven. Het TSF is verworden tot een onnodige administratieve last. Afschaffen of facultatief maken Liefst zouden werkgevers daarom het TSF geheel afschaffen. Werkgevers kunnen prima het vakantiegeld en de verlofdagen rechtstreeks aan de werknemers uitbetalen zoals ze dat op deze wijze al doen voor uta werknemers. Net zoals werkgevers het vast overeengekomen loon maandelijks betalen. Een alternatief is het TSF facultatief te maken. De uitvoering hiervan moet wel betaald blijven worden door de deelnemers. 9

10 3 Opleidings- & Ontwikkelingsfonds Het O&O-fonds financiert en subsidieert een groot scala aan opleidings- en ontwikkelingsactiviteiten. Daarnaast worden diverse cao-regelingen gefinancierd, zoals de PAGO en de collectieve ongevallenregeling. De premie voor het O&O-fonds bedraagt in 2014 in totaal ruim 3,1% voor werkgevers en 0,2 voor de werknemers. Dit is buitensporig veel meer dan andere sectoren van vergelijkbare omvang. Werkgevers willen de premie minimaal gehalveerd zien. Onderstaande tabel bevat de belangrijkste posten waaraan geld wordt uitgegeven. Belangrijkste uitgaven O&O-fonds Collectieve ongevallen regelingen Tegemoetkomingsgelden Arbouw (veiligheid & gezondheid) Fundeon (opleiding & instroombevordering excl. EVC en LBT) EVC Loopbaantraject (LBT) Opleiding & instroombevordering overig Onderzoek & kennisoverdracht Collectieve ongevallen regelingen Deze regeling kan in zijn huidige vorm blijven bestaan. Het nut van een collectieve ongevallenregeling staat niet ter discussie. Door het schaalvoordeel kent de regeling een uiterst scherp premieniveau. 10

11 Tegemoetkomingsgelden De premielasten kunnen fors omlaag door de uitgaven aan tegemoetkomingsgelden geheel te schrappen. Dit kan door de salarissen van leerlingen zodanig te verlagen dat geen tegemoetkomingsgelden meer nodig zijn. Arbouw en Fundeon In het hoofdstuk over deze twee instituten gaan we verder in op deze organisaties. Uitgangspunt is om hun taken zo veel mogelijk terug te brengen tot kerntaken meer vraag gestuurd te werken. Zo kunnen de organisatiekosten naar beneden en de premie omlaag. EVC en loopbaantraject EVC en het loopbaantraject kunnen in de cao verankerd blijven. Maar ook andere (markt)partijen moeten deze producten en diensten kunnen aanbieden. Dat betekent dat deze taken losgeknipt kunnen worden van Fundeon. De kosten voor deze voorzieningen kunnen dan ook direct door u als werkgever worden betaald op maat in plaats van door het collectieve O&O- fonds. Opleiding & instroombevordering overig Ruim de helft van het geld dat hieraan uitgegeven wordt gaat naar SOMA. Daarnaast wordt subsidie verstrekt aan opleidingen zoals de restauratieopleidingen en nog enkele beroepen. Nader onderzocht moet worden wat een andere wijze van financiering kan zijn. 11

12 4 Scholingsfonds Als onderdeel van het O&O-fonds zorgt het Scholingsfonds voor vergoeding van de verlet-, cursus- en reiskosten die horen bij deze regeling. Deze vergoedingen zijn voor werkgevers die werknemers laten bijscholen of omscholen. Werkgevers zien het Scholingsfonds als een voorbeeld van het rondpompen van geld. In plaats van cursuskosten rechtstreeks te betalen, moet het in een fonds gestort worden, waarna je het weer terug krijgt om cursuskosten te betalen. Bovendien is er een beperkt cursusaanbod. Maximaal aantal scholingsdagen Werkelijk gebruikt aantal scholingsdagen Gebruik in % , ,3 Over de eerste drie kwartalen van 2013 is in beeld gebracht hoe het gebruik van scholingsdagen is verdeeld over bedrijven van verschillende groottes. Aantal werknemers < >=100 Totaal Totaal aantal dagen % Wat opvalt, is dat bijna de helft (46%) van het aantal scholingsdagen wordt gebruikt door bedrijven met meer dan 100 medewerkers. 12

13 Werkgevers willen dat een halt wordt toegeroepen aan de gesubsidieerde opleidingsindustrie in onze sector. Bedrijven betalen liever minder premie en maken zelf wel uit hoeveel en welke opleidingsinspanningen zij plegen. Kwaliteit en vakmanschap worden namelijk toch al steeds belangrijkere concurrentie- en succesfactoren. Als een bedrijf niets aan opleiding doet, kan het geen kwaliteit leveren en komt de continuïteit van dat bedrijf vermoedelijk vanzelf in gevaar. 13

14 5 Aanvullingsfonds Het Aanvullingsfonds verstrekt uitkeringen aan werknemers (bv bij ziekte en ww) en biedt declaratiemogelijkheden voor werkgevers, bijvoorbeeld voor seniorendagen. Kern is dat het Aanvullingsfonds inactiviteit ondersteunt, in plaats van activiteit. Dit moet meegenomen worden in de discussie over duurzame inzetbaarheid en de verantwoordelijkheidsverdeling tussen werkgever en werknemer. Bovendien zijn systemen gebaseerd op leeftijdsverschillen onhoudbaar. Zo neemt het gebruik van seniorendagen toe, omdat enerzijds de sector vergrijst en anderzijds mensen steeds langer doorwerken. De werknemersregelingen zijn: eindejaarsuitkering aan arbeidsongeschikte werknemers; eenmalige uitkering aan de werknemer die werkloos is geworden; doorbetaling van ouderdomspensioenpremie over maximaal zes maanden bij een werkloosheiden/of ziektewetuitkering; doorbetaling van pensioenpremie voor de aanvullingsregelingen 55+ en 55- van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bouwnijverheid bij ontslag op economische gronden. Dit betreft een tijdelijke regeling. De werkgeversregelingen zijn: declaratie voor extra verlofdagen van bouwplaatsmedewerkers van 55 jaar en ouder; bonus voor de werkgever bij succesvolle re-integratie van de werknemer in zijn tweede ziektejaar. 14

15 Naast hiervoor genoemde, betaalt het Aanvullingsfonds de kosten voor opleiding, begeleiding en bemiddeling als een werknemer gebruikmaakt van het zelfstandig recht op inschakeling van een re-integratiebedrijf. Het Aanvullingsfonds verhaalt deze kosten vervolgens op de werkgever als blijkt dat die te weinig heeft ondernomen om zijn werknemer te laten re-integreren. Dit leidt tot collectieve werkverschaffing en uitvoeringskosten in de vorm van controle en administratie. De mening van werkgevers over het Aanvullingsfonds is helder: schaf het helemaal af en gebruik het geld dat vrijkomt voor het bevorderen van duurzame participatie. Dit kan bijvoorbeeld door het geld in te zetten voor een persoonlijk budget voor alle werknemers. 15

16 16 FUNDEON EN ARBOUW terug naar de kerntaken

17 6 Fundeon, Arbouw en kennisinstituten De BTER-fondsen betalen Fundeon en Arbouw voor de uitvoering en organisatie van diverse collectieve voorzieningen (PAGO, EVC, Loopbaantraject, enz.). Daarnaast betaalt de sector jaarlijks een aanzienlijk bedrag aan diverse kennisinstituten, om kennisontwikkeling in de sector te bevorderen. Om de kennisontwikkeling in de sector te bevorderen wordt door het O&O-fonds jaarlijks ca. 6 miljoen euro uitgegeven. Het gaat hier bijvoorbeeld om onderzoeken door SBR, CROW, NEN-bouw en het EIB. De afgelopen jaren heeft de sector steeds meer de omslag gemaakt van instituutfinanciering naar programmafinanciering. De kennisagenda van de Programmaraad is nu leidend. In die raad zitten werkgevers- en werknemersorganisaties. Vraag gestuurde programmafinanciering is de goede richting. Voor een effectieve en efficiënte kennisontwikkeling willen we in dat spoor verder. Fundeon Fundeon ontwikkelt in opdracht van de cao-partijen lesmethodes voor mbo-opleidingen, ook adviseert ze werkgevers en werknemers over opleidingen en ze voert ook de EVC en het Loopbaantraject uit. Verder verzorgt Fundeon de uitbetaling van tegemoetkomingsgelden aan bedrijven die leerlingen in dienst nemen en maken ze diverse voorlichtingsproducten. Voor al deze taken ontvangt Fundeon geld vanuit het O&O-fonds. 17

18 6 Fundeon, Arbouw en kennisinstituten De totale O&O-begroting 2014 bedraagt ca. 90 miljoen euro. Daarvan wordt ruim 18 miljoen euro (20% van de begroting) uitgegeven aan de organisatiekosten van Fundeon. Bouwend Nederland is er voorstander van dat de voorzieningen zoals het Loopbaantraject en EVC in de cao verankerd blijven. Maar de faciliteiten moeten zodanig gefinancierd en georganiseerd worden dat de markt zijn werk kan doen. Concreet betekent dit dat het mogelijk moet zijn dat ook andere (markt)partijen deze producten en diensten aanbieden. Arbouw Arbouw is door werkgevers- en werknemersorganisaties opgericht om de arbeidsomstandigheden in de bouwnijverheid te verbeteren en het ziekteverzuim te verminderen. We gaan hier vooral in op de drie hoofdtaken. 1. Onderzoek en Ontwikkeling Arbouw doet onderzoek naar arbeidsomstandigheden, Arbo vriendelijke werkmethoden en -technieken, de aard en ernst van Arbo risico s, beroepsziekten en ongevallen. Daarnaast ontwikkelt Arbouw instrumenten, normen, richtlijnen en informatiesystemen. 2. Bedrijfstakondersteuning (BTO) Arbouw vertaalt data op het gebied van Arbo, veiligheid en gezondheid overeenkomstig de wensen van de bedrijfstak. Tevens ondersteunen zij cao-partijen bij de arbocatalogus. 18

19 Arbouw ondersteunt cao-partijen bij het geven van voorlichting en het ontwikkelen van voorlichtingsmateriaal (brochures, posters, website enzovoort). Hierboven genoemde twee hoofdtaken worden collectief gefinancierd. Bouwend Nederland wil, dat deze hoofdtaken op projectbasis gebeuren. 3. Bedrijfsgezondheidszorg (BGZ) In de bedrijfstak bouw krijgt iedere werknemer periodiek een oproep van een arbodienst voor een medische keuring. Arbouw organiseert en financiert dit met O&O-geld dat zij hiertoe ontvangen. Deze collectieve voorziening is in de cao verankerd. Dat is goed en moet zo blijven. Wel moet bekeken worden of het efficiënter kan. 19

20 Bouwend Nederland Zilverstraat 69 Postbus AH Zoetermeer t f e info@bouwendnederland.nl w Uitgave Bouwend Nederland, juni