Pensioenreglement 2006 B. Stichting Pensioenfonds KLM- Cabinepersoneel. (Versie Tekst van 10 december 2007)

Transcriptie

1 Pensioenreglement 2006 B Stichting Pensioenfonds KLM- Cabinepersoneel (Versie Tekst van 10 december 2007)

2 Inhoudsopgave 1 Algemeen 1 Artikel 1 Begripsomschrijvingen 1 Artikel 2 Aanvang en einde van de deelneming 8 2 De pensioenaanspraken van de deelnemers 9 Artikel 3 Pensioenaanspraken van de deelnemers 9 Artikel 4 Ouderdomspensioen op de normpensioendatum 10 Artikel 5 Facultatief partnerpensioen en Anw-hiaatpensioen bij overlijden tijdens het deelnemerschap 11 Artikel 6 Partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum 13 Artikel 7 Wezenpensioen 14 Artikel 8 Arbeidsongeschiktheidspensioen 15 Artikel 9 Wijziging arbeidsongeschiktheid 16 3 Pensioenaanspraken van deeltijdwerknemers en flexwerkers 17 Artikel 10 Berekening aanspraken 17 4 Premiebijdragen van deelnemers 19 Artikel 11 Premiebijdragen van deelnemers 19 5 Eerder, later of gedeeltelijk met pensioen 21 Artikel 12 Eerder of later met pensioen 21 Artikel 13 Deeltijdpensioen 23 6 Aanspraken bij voortijdige beëindiging van het deelnemerschap 25 Artikel 14 Voortijdige beëindiging van het deelnemerschap 25 7 Wijziging in de verhouding tussen ouderdomspensioen en partnerpensioen 29 Artikel 15 Wijziging in de verhouding tussen ouderdomspensioen en partnerpensioen 29 8 Pensioenegalisatie 31 Artikel 16 Pensioenegalisatie 31 9 Pensioenopbouw tijdens arbeidsongeschiktheid, werkloosheid, VUT, ouderschapsverlof en non-activiteit 32 Artikel 17 Voortzetting pensioenopbouw tijdens arbeidsongeschiktheid 32

3 Artikel 18 Voortzetting pensioenopbouw tijdens werkloosheid 33 Artikel 19 Voortzetting pensioenopbouw tijdens de VUT 33 Artikel 20 Keuzemogelijkheid voortzetting pensioenopbouw tijdens ouderschapsverlof 35 Artikel 21 Non-activiteit Pensioenrechten bij scheiding of beëindiging samenlevingsverband 37 Artikel 22 Verevening en conversie van pensioen bij scheiding 37 Artikel 23 Bijzonder partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum Aanpassing van de pensioenen 41 Artikel 24 Indexering Uitbetaling van pensioenen 42 Artikel 25 Uitbetaling van pensioenen 42 Artikel 26 Afkoop kleine pensioenen Waardeoverdracht 44 Artikel 27 Waardeoverdracht Verplichtingen van de deelnemers en het verstrekken van informatie door het Fonds 46 Artikel 28 Verplichtingen van de deelnemers 46 Artikel 29 Verstrekken van informatie door het Fonds Afkoop, beslag, overdracht, inpandgeving 48 Artikel 30 Afkoop, beslag, overdracht, inpandgeving Slotbepalingen 49 Artikel 31 Bijzondere gevallen 49 Artikel 32 Misdrijf Inwerkingtreding 51 Artikel 33 Werkingssfeer 51 Artikel 34 Fiscale aanpassingsclausule 52 Artikel 35 Datum inwerkingtreding 52

4 OVERGANGSBEPALINGEN voor deelnemers die op 31 december 2005 deelnamen aan het Fonds en voor wie per 1 januari 2006 Pensioenreglement 2006 B van kracht is geworden Bijlage 1 Factoren bij eerdere of latere pensionering Bijlage 2 Factoren bij wijziging van de verhouding tussen ouderdomspensioen en partnerpensioen Bijlage 3 Factoren bij pensioenegalisatie Bijlage 4 Vervallen Bijlage 5 Uitvoeringsbesluit inzake non-activiteit Bijlage 6 Vastlegging overtolligheidsregeling boordwerktuigkundigen met een cabinefunctie Bijlage 7 Factoren bij afkoop kleine pensioenen Bijlage 8 Vastlegging individuele pensioendatum arbeidsongeschikten

5 1 Algemeen Artikel 1 Begripsomschrijvingen In dit pensioenreglement wordt verstaan onder: AOW-uitkering voor een gehuwde: Het pensioenbedrag voor de gehuwde pensioengerechtigde, van wie de echtgenoot 65 jaar of ouder is, als bedoeld in artikel 9 lid 10 sub b en artikel 12 van de Algemene Ouderdomswet (AOW). Arbeidsongeschikte: Degene die arbeidsongeschikt is in de zin van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) en recht op uitkering krachtens die wet heeft of zou hebben, indien betrokkene volgens die wet verzekerd zou zijn geweest. Arbeidsongeschiktheid: De situatie die ontstaat op de eerste dag dat een werknemer wegens ziekte ongeschikt is om te werken. 1 Basispensioenregeling: De basispensioenregeling krachtens dit reglement. Bestuur: Het bestuur van het Fonds. Bijdragegrondslag: 13,96 x het maandsalaris van de deelnemer inclusief de eventuele leeftijdstoeslag, zoals vastgesteld per 1 januari van het betreffende jaar, uitgaande van een volle productie, verminderd met de franchise. Bruto pensioengrondslag: 12 x het maandsalaris van de deelnemer inclusief de eventuele leeftijdstoeslag, zoals vastgesteld per 1 januari van het betreffende jaar, uitgaande van een volle productie, verhoogd met 12,33% in verband met de uitgekeerde eindejaarsuitkering en de vakantietoeslag en tevens verhoogd met de in het vorige kalenderjaar uitgekeerde winstafhankelijke uitkering.

6 Voor deelnemers die gekozen hebben voor een extra vaste uitkering zoals vastgelegd in de CAO geldt als bruto pensioengrondslag 13,96 x het maandsalaris van de deelnemer inclusief de eventuele leeftijdstoeslag, zoals vastgesteld per 1 januari van het betreffende jaar, uitgaande van een volle productie. CAO: De Collectieve Arbeidsovereenkomst voor KLM-Cabinepersoneel dan wel de Collectieve Arbeidsovereenkomst voor cabinepersoneel in algemene dienst bij KLM Cityhopper B.V. Deelnemer: De deelnemer aan het Fonds is de werknemer die op 31 december 2005 deelnemer is in het Fonds en die op grond van de arbeidsvoorwaardenregeling de eenmalige keuze heeft gemaakt om aansluitend per 1 januari 2006 te gaan deelnemen in deze pensioenregeling. Deelnemersjaar: Elke periode van een jaar of een gedeelte van een jaar waarin aan deze pensioenregeling is deelgenomen. Het aantal deelnemersjaren wordt in jaren en maanden vastgesteld. Deeltijdpensioendatum: De datum, als gekozen volgens artikel 13, waarop het pensioen gedeeltelijk ingaat. 2 Deeltijdpensioenpercentage: Het percentage van het op de deeltijdpensioendatum opgebouwd pensioen, dat gedeeltelijk ingaat. Deeltijdpercentage: Het percentage dat de productie van een deeltijdwerknemer uitmaakt van de volle productie. Wijzigingen van bedoeld percentage in de loop van een kalenderjaar worden hierbij volledig in aanmerking genomen vanaf de eerste dag van de maand samenvallend met of volgend op de datum van wijziging. Deeltijdwerknemer: De werknemer met verminderde productie conform het gestelde in de CAO. Flexpercentage: Per 1 januari van elk jaar wordt voor iedere flexwerker een flexpercentage vastgesteld. Het flexpercentage op 1 januari van enig jaar is de som van de 12 maandelijkse flexpercentages van het voorafgaande jaar, gedeeld door 12.

7 Het maandelijks flexpercentage wordt vastgesteld door de in de betreffende maand feitelijk gewerkte dan wel betaalde uren te delen door het bij CAO vastgestelde aantal productie-uren per maand. Voor KLM-flexwerkers geldt als productie een productie van 85 uren per maand. Voor KLC-flexwerkers geldt als productie een productie van 135,22 uren per maand. Het maandelijks flexpercentage kan nooit hoger zijn dan 100. Voor flexwerkers die op of na 1 januari van enig jaar in dienst treden, wordt het flexpercentage vastgesteld op basis van de overeengekomen minimumproductie en vervolgens per 1 januari van het volgende jaar op basis van de maandelijkse flexpercentages van het voorafgaande jaar. Het flexpercentage wordt slechts eenmaal per jaar vastgesteld. Flexwerker: a. De flexwerker in dienst van de KLM op wie de Regeling Arbeidsvoorwaarden Flexwerkers KLM-Cabinepersoneel van toepassing is; dan wel b. De flexwerker in dienst van KLC op wie de FlexwerkerRegeling, overeengekomen in het Protocol Regeling Flexwerkers van toepassing is. FNV FNV Bondgenoten. 3 Fonds: De Stichting Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Franchise: De franchise is gelijk aan 10/7 van de AOW-uitkering, inclusief vakantietoeslag, voor een gehuwde en bedraagt per 1 januari 2007 EUR Gepensioneerde: De persoon die krachtens de bepalingen van dit reglement een ouderdomspensioen van het Fonds ontvangt. Gewezen deelnemer: De persoon van wie de deelname aan het Fonds is geëindigd en die een premievrije aanspraak op uitgesteld pensioen tegenover het Fonds heeft verkregen en behouden.

8 Kind: Onder kind wordt in dit reglement verstaan: a. het kind tot wie de deelnemer, gewezen deelnemer of gepensioneerde als ouder in familierechtelijke betrekking staat; b. het door de KLM/KLC erkende kind van de partner, mits: > het kind minderjarig is (jonger dan 18 jaar) op het moment van erkenning; > de partner als ouder in een familierechtelijke betrekking tot het kind staat; > het kind tot de gezamenlijke huishouding behoort van de deelnemer, gewezen deelnemer of gepensioneerde en partner; > de deelnemer, gewezen deelnemer of gepensioneerde het kind als eigen kind verzorgt en opvoedt; met dien verstande dat de erkenning van het kind onverminderd van kracht blijft zonder dat daartoe enige nadere handeling van het Bestuur vereist is, indien de samenwonende partners hun partnerschap wettelijk laten registreren. c. andere kinderen die naar het oordeel van het Bestuur door de deelnemer, gewezen deelnemer of gepensioneerde als eigen kinderen worden opgevoed en verzorgd (adoptiekinderen en pleegkinderen), mits het kind de hoedanigheid van kind in de zin van dit reglement tijdens het deelnemerschap heeft verkregen. 4 KLC: KLM Cityhopper B.V. KLM: De Koninklijke Luchtvaart Maatschappij N.V. KLM/KLC: De KLM of KLC dan wel beide. Partnerpensioen: Het pensioen ten behoeve van de nagelaten partner. Netto pensioengrondslag: De bruto pensioengrondslag van enig jaar verminderd met de franchise per 1 januari van dat jaar.

9 Non-activiteit De in de CAO dan wel in de Regeling Arbeidsvoorwaarden Flexwerkers KLM- Cabinepersoneel respectievelijk in de KLC-FlexwerkerRegeling omschreven nonactivititeit. Normpensioendatum: De eerste dag van de maand waarin de 60-ste verjaardag van de deelnemer valt. Partner: Onder partner wordt in dit reglement verstaan: a. de echtgeno(o)t(e) van de deelnemer, de gewezen deelnemer of de gepensioneerde; b. de ongehuwde man of vrouw met wie de ongehuwde deelnemer, gewezen deelnemer of gepensioneerde een geregistreerd partnerschap in de zin van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek is aangegaan (Staatsblad 1997, 324); c. de ongehuwde man of vrouw, met wie de ongehuwde deelnemer, gewezen deelnemer dan wel gepensioneerde een door de KLM/KLC erkend samenlevingsverband heeft, zoals neergelegd in de "Regeling Samenlevingsverbanden" van de KLM, mits de partner de hoedanigheid van partner in de zin van dit reglement tijdens het deelnemerschap heeft verkregen. Indien de pensioengerechtigde partner niet door de KLM/KLC erkend kan worden omdat er geen dienstverband meer met de KLM/KLC is, stelt het Bestuur nadere voorwaarden vast. 5 Bij de toepassing van artikel 5, lid 3 van dit reglement en van de aanvangsdatum of duur van het huwelijk, geregistreerd partnerschap dan wel een door de KLM/KLC erkend samenlevingsverband in artikel 5, lid 6, artikel 6, lid 5, artikel 7, lid 2 en artikel 23, lid 4 van dit reglement, wordt een periode van huwelijk, geregistreerd partnerschap dan wel door de KLM/KLC erkend samenlevingsverband, welke aansluitend is omgezet in een huwelijk, geregistreerd partnerschap dan wel een door de KLM/KLC erkend samenlevingsverband met dezelfde partner, mede in aanmerking genomen. Deze omzetting zal bijgevolg niet als een scheiding in de zin van dit reglement worden beschouwd. Voor de toepassing van dit reglement kan een (on)gehuwde deelnemer, gewezen deelnemer of gepensioneerde op enig tijdstip slechts één partner hebben.

10 Pensioendatum: De dag waarop het ouderdomspensioen feitelijk en in zijn geheel ingaat. Op zijn vroegst de eerste dag van de maand waarin de 50-ste verjaardag van de (gewezen) deelnemer valt, maar uiterlijk de eerste dag van de maand waarin de 65-ste verjaardag van de (gewezen) deelnemer valt. Als ingangsdatum van het ouderdomspensioen kan alleen de eerste dag van de maand worden gekozen. Pensioengerechtigde: De persoon die krachtens de bepalingen van dit reglement een ouderdomspensioen, arbeidsongeschiktheidspensioen, (bijzonder) partnerpensioen of wezenpensioen van het Fonds ontvangt. Pensioenreglement 2004: Het pensioenreglement van het Fonds dat heeft gegolden van 1 januari 2004 tot 1 januari Prijsindexcijfer: De door het CBS vastgestelde afgeleide Consumenten Prijsindex voor alle huishoudens (niveau basisjaar: 2000). Indien dit prijsindexcijfer op enig moment niet meer wordt gehanteerd door het CBS, treedt hiervoor in de plaats een naar het oordeel van het Bestuur vergelijkbaar door het CBS te publiceren prijsindexcijfer. 6 Scheiding: Echtscheiding, scheiding van tafel en bed of beëindiging van het geregistreerd partnerschap. Statuten: De statuten van het Fonds. Stichting FVP: De Stichting Financiering Voortzetting Pensioenverzekering, bedoeld in artikel 2 van de Wet privatisering FVP van 2 juli 1998 (Staatsblad 457). VNC: De Vakbond van Nederlands Cabinepersoneel VNC.

11 VUT: De regeling Vervroegde Uittreding voor Cabinepersoneel, vastgelegd in Bijlage 2 van het Protocol Loopbaanbegeleiding/Pensioenen/Productieverbetering. VUT-gerechtigde: Degene die een VUT-uitkering ontvangt die is ingegaan op of na 1 januari Werknemer: De persoon met een onder de CAO dan wel de Regeling Arbeidsvoorwaarden Flexwerkers KLM-Cabinepersoneel respectievelijk de KLC-FlexwerkerRegeling vallende arbeidsovereenkomst. WIA-uitkering: > De uitkering krachtens de WIA-regeling Inkomensvoorziening volledig arbeidsongeschikten (IVA-uitkering), dan wel > De uitkering krachtens de WIA-regeling Werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten (WGA-uitkering). WIA-uitkeringsgrens: Per 1 juli 2007 bedraagt de WIA-uitkeringsgrens voor de berekening van het arbeidsongeschiktheidspensioen Vervolgens wordt deze WIA-uitkeringsgrens in de daaropvolgende jaren afgeleid van dat van de voorgaande periode door dit telkenmale aan te passen aan de sinds de laatste wijziging opgetreden aanpassing van het maximum dagloon bedoeld in artikel 17, lid 1 en artikel 18 van de Wet financiering sociale verzekering. 7

12 Artikel 2 Aanvang en einde van de deelneming 1. De deelneming aan dit reglement vangt aan op 1 januari Het deelnemerschap eindigt bij beëindiging van het dienstverband met de KLM/KLC op de dag waarop het dienstverband is geëindigd, maar in ieder geval op de 1e dag van de maand waarin de 65-ste verjaardag valt. 3. In afwijking van het bepaalde in het vorige lid, wordt het deelnemerschap geacht voort te duren na beëindiging van het dienstverband, voor zover de persoon: a. recht heeft op premievrije voortzetting van de pensioenopbouw wegens arbeidsongeschiktheid; b. recht heeft op voortzetting van de pensioenopbouw wegens werkloosheid, zoals geregeld in artikel 18; c. recht heeft op voortzetting van de pensioenopbouw op grond van een door de KLM/KLC met VNC/FNV overeengekomen regeling in de sfeer van de arbeidsvoorwaarden. Dit lid geldt niet indien en voor zover het in strijd is met de Pensioenwet en artikel 10a Uitvoeringsbesluit loonbelasting In afwijking van het bepaalde in het tweede lid, wordt voor de VUT-gerechtigde het deelnemerschap tijdens de periode dat een VUT-uitkering wordt ontvangen, voor 50% voortgezet op basis van de laatst geldende bruto pensioengrondslag en het laatst geldende deeltijdpercentage. 5. De deelnemer wordt schriftelijk op de hoogte gesteld van de inhoud van de statuten en van het reglement, alsmede van alle toekomstige wijzigingen daarin.

13 2 De pensioenaanspraken van de deelnemers Artikel 3 Pensioenaanspraken van de deelnemers 1. De pensioenregeling die is vastgelegd in dit reglement heeft het karakter van een uitkeringsovereenkomst. 2. Overeenkomstig de bepalingen van de statuten en dit reglement geeft het deelnemerschap aanspraak op: a. ouderdomspensioen (artikel 4 van dit reglement) b. partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum (artikel 6 van dit reglement) c. wezenpensioen (artikel 7 van dit reglement) d. arbeidsongeschiktheidspensioen (artikel 8 en 9 van dit reglement) 3. Naast de in de lid 1 bedoelde aanspraken, zijn alle deelnemers die hun keuze daarvoor bij KLM/KLC hebben kenbaar gemaakt en die voor dit doel door KLM/KLC bij het Fonds zijn aangemeld ten behoeve van hun partner verzekerd voor het risico van overlijden tijdens het deelnemerschap in de vorm van een facultatief partnerpensioen en Awn-hiaatpensioen (artikel 5 van dit reglement). 9 De VUT-gerechtigde die tijdens het deelnemerschap reeds verzekerd was voor het facultatieve partnerpensioen, kan ervoor kiezen om met inachtneming van artikel 19, lid 3 tijdens de periode dat een VUT-uitkering wordt ontvangen, de vrijwillige verzekering van het facultatieve partnerpensioen voort te zetten (artikel 5 van dit reglement). 4. Deeltijdwerknemers dan wel flexwerkers bouwen pensioenaanspraken op naar rato van het deeltijdpercentage respectievelijk het flexpercentage (artikel 10 van dit reglement). 5. De deelnemer heeft de keuzemogelijkheid om het ouderdomspensioen eerder of later te laten ingaan dan op de normpensioendatum (artikel 12 van dit reglement).

14 6. De gewezen deelnemer heeft de keuzemogelijkheid om het premievrije ouderdomspensioen eerder of later te laten ingaan dan op de normpensioendatum (artikel 14 van dit reglement). 7. De deelnemer heeft de keuzemogelijkheid om het ouderdomspensioen gedeeltelijk te laten ingaan (artikel 13 van dit reglement). 8. Op de pensioendatum heeft de deelnemer de mogelijkheid om de verhouding tussen het ouderdomspensioen enerzijds en het partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum anderzijds te wijzigen (artikel 15 van dit reglement). 9. Per de datum van beëindiging van het deelnemerschap heeft de gewezen deelnemer de mogelijkheid om het premievrije ouderdomspensioen en het premievrije partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum om te zetten in een ouderdomspensioen in combinatie met levenslang partnerpensioen bij overlijden na beëindiging van het deelnemerschap in de verhouding 100:70 (artikel 14 van dit reglement). 10. Op de pensioendatum heeft de gewezen deelnemer de mogelijkheid om de verhouding tussen het premievrije ouderdomspensioen enerzijds en het premievrije partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum anderzijds te wijzigen (artikel 14 van dit reglement). 10 Artikel 4 Ouderdomspensioen op de normpensioendatum 1. Het ouderdomspensioen gaat in op de normpensioendatum en wordt uitgekeerd tot en met de maand van overlijden van de gepensioneerde. 2. Het jaarlijkse ouderdomspensioen bedraagt per deelnemersjaar 1,57% van de in het betreffende deelnemersjaar geldende netto pensioengrondslag. 3. Indien en zolang een gerechtigde op een ouderdomspensioen in het genot is van een loondoorbetaling krachtens artikel 7:629 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek of van een uitkering krachtens de Ziektewet of de WIA of enig andere wettelijke arbeidsongeschiktheidsuitkering, welke voortvloeit uit of aansluit op het dienstverband met de KLM/KLC, wordt deze met het ouderdomspensioen en het eventueel op basis van voorgaande reglementen opgebouwde overbruggingspensioen verrekend.

15 Artikel 5 Facultatief partnerpensioen en Anw-hiaatpensioen bij overlijden tijdens het deelnemerschap 1. De deelnemer is ten behoeve van zijn partner door middel van een facultatief partnerpensioen en een Anw-hiaatpensioen verzekerd voor het risico van overlijden tijdens het deelnemerschap vanaf het moment dat de deelnemer - middels een door de KLM/KLC ter beschikking gesteld formulier - de KLM/KLC op de hoogte heeft gesteld van het huwelijk of het geregistreerd partnerschap dan wel vanaf het moment dat het samenlevingsverband door de KLM/KLC is erkend. 2. In afwijking van het voorgaande lid zijn die deelnemers ten behoeve van hun partner niet verzekerd voor het risico van overlijden tijdens het deelnemerschap vanaf het moment dat de deelnemer en de partner gezamenlijk aan het Fonds en aan KLM/KLC - op een door de KLM/KLC ter beschikking gesteld formulier - te kennen hebben gegeven dat zij het facultatieve partnerpensioen en/of het Anw-hiaatpensioen niet of niet langer wensen te verzekeren. 3. Geen recht op facultatief partnerpensioen en/of Anw-hiaatpensioen bestaat indien de deelnemer overlijdt binnen een jaar na het sluiten van het huwelijk, na aangaan van een geregistreerd partnerschap respectievelijk na de erkenning van het samenlevingsverband door de KLM/KLC, tenzij ten genoegen van het Bestuur aannemelijk is of wordt gemaakt, dat het overlijden niet het redelijkerwijs te verwachten gevolg is geweest van een ziekte of gebrek waaraan de deelnemer reeds lijdende was bij het sluiten van het huwelijk, het aangaan van het geregistreerd partnerschap respectievelijk de erkenning van het samenlevingsverband door de KLM/KLC De in het vorige lid genoemde termijn van een jaar gaat voor degene, die samen met de partner de overeenkomstig het tweede lid gedane afstandsverklaring wil intrekken, in op het moment dat het verzoek tot intrekking van de eerder gemaakte keuze aan het Fonds - op een door de KLM/KLC ter beschikking gesteld formulier - is gedaan. 5. a. Het facultatieve partnerpensioen bedraagt 77% van het ouderdomspensioen dat de deelnemer zou hebben genoten indien het deelnemerschap ongewijzigd zou hebben voortgeduurd tot aan de normpensioendatum.

16 b. Het Anw-hiaatpensioen bedraagt ,- (2007) bruto per jaar. Het verzekerde Anw-hiaatpensioen wordt jaarlijks per 1 januari geïndexeerd met de sinds de laatste vaststelling opgetreden verandering van de Anw-uitkering, waarbij het verzekerde Anw-hiaatpensioen telkens op het dichtstbijzijnde veelvoud van 50,- per jaar wordt afgerond. 6. Het facultatieve partnerpensioen en Anw-hiaatpensioen gaan in op de dag volgend op die van het overlijden van de deelnemer, of degene die gerechtigd is tot een arbeidsongeschiktheidspensioen. Het facultatieve partnerpensioen en Anw-pensioen worden uitgekeerd tot en met de maand van overlijden van de partner, met dien verstande dat de uitkering van het Anw-hiaatpensioen uiterlijk eindigt op de eerste dag van de maand waarin de partner de 65-jarige leeftijd bereikt. 7. Ingeval van echtscheiding dan wel ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed, respectievelijk beëindiging van het geregistreerd partnerschap dan wel beëindiging van het erkende samenlevingsverband vervalt de aanspraak op het facultatieve partnerpensioen en Anw-hiaatpensioen. Beëindiging van het erkende samenlevingsverband wordt in elk geval aangenomen na melding daarvan aan het Fonds door de KLM/KLC Bij voortijdige beëindiging van het deelnemerschap vóór de normpensioendatum anders dan door overlijden of arbeidsongeschiktheid, komen de aanspraken op het facultatieve partnerpensioen en Anw-hiaatpensioen krachtens dit artikel te vervallen. 9. De deelnemer heeft het recht om na pensionering de verzekering van het Anwhiaatpensioen voort te zetten. Ingeval van overlijden van de gepensioneerde gaat het Anw-hiaatpensioen in op de eerste dag van de maand volgend op die van het overlijden. 10. Indien er krachtens voorgaande pensioenreglementen van het Fonds aanspraken jegens het Fonds bestaan of hebben bestaan op een bijzonder partnerpensioen, zullen deze in mindering worden gebracht op het facultatieve partnerpensioen. Indien bij de berekening van deze aanspraken op bijzonder partnerpensioen de in voorgaande pensioenreglementen van het Fonds bedoelde korting wegens groot leeftijdsverschil is toegepast of zou zijn toegepast, zal het ongekorte

17 bijzondere partnerpensioen in mindering worden gebracht op het facultatieve partnerpensioen. Artikel 6 Partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum 1. Recht op partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum heeft de nagelaten partner met wie de gepensioneerde tijdens het deelnemerschap gehuwd was of een geregistreerd partnerschap dan wel een door de KLM/KLC erkend samenlevingsverband had. 2. Geen recht op partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum bestaat indien het huwelijk of het geregistreerde partnerschap dan wel het samenlevingsverband is aangegaan na beëindiging van het deelnemerschap. 3. Het partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum gaat in op de eerste dag van de maand volgend op die van het overlijden van de gepensioneerde. Het partnerpensioen wordt uitgekeerd tot en met de maand van overlijden van de partner Het jaarlijkse partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum bedraagt per deelnemersjaar 1,57% van de in het betreffende deelnemersjaar geldende netto pensioengrondslag. 5. Indien er krachtens dit of voorgaande pensioenreglementen van het Fonds aanspraken jegens het Fonds bestaan of hebben bestaan op een bijzonder partnerpensioen, zullen deze in mindering gebracht worden op het partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum. Indien bij de berekening van deze aanspraken op bijzonder partnerpensioen de in voorgaande pensioenreglementen van het Fonds bedoelde korting wegens groot leeftijdsverschil is toegepast of zou zijn toegepast, zal het ongekorte bijzondere partnerpensioen in mindering gebracht worden op het partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum.

18 Artikel 7 Wezenpensioen 1. Recht op wezenpensioen hebben de nagelaten kinderen zoals bedoeld in artikel 1 van de deelnemer respectievelijk de gepensioneerde en de kinderen van de nagelaten partner. 2. Geen recht op wezenpensioen hebben kinderen die zijn geboren na beëindiging van het deelnemerschap of die geboren zijn uit een op of na de normpensioendatum gesloten huwelijk of uit een op of na die datum aangegaan geregistreerd partnerschap dan wel erkend samenlevingsverband, dan wel op of na bedoelde normpensioendatum zijn gewettigd of geadopteerd. Eveneens geen recht op wezenpensioen hebben de kinderen van de nagelaten erkende partner indien het huwelijk dan wel het geregistreerde partnerschap respectievelijk het erkende samenlevingsverband is aangegaan na beëindiging van het deelnemerschap dan wel op of na de normpensioendatum. 3. Het jaarlijkse wezenpensioen bedraagt voor elk gerechtigd kind 20% van het ouderdomspensioen als omschreven in artikel 4 van dit reglement. Indien de deelnemer vóór het bereiken van de normpensioendatum overlijdt, wordt het wezenpensioen vastgesteld op 20% van het ouderdomspensioen dat de deelnemer zou hebben opgebouwd indien het deelnemerschap ongewijzigd zou hebben voortgeduurd tot aan de normpensioendatum Bij overlijden van de deelnemer of de gewezen deelnemer (met inbegrip van degene die een arbeidsongeschiktheidspensioen ontvangt) gaat het wezenpensioen in op de dag volgend op die waarop de deelnemer overlijdt. Bij overlijden van de gepensioneerde of VUT-gerechtigde gaat het wezenpensioen in op de eerste dag van de maand volgend op die van het overlijden. Het wezenpensioen wordt uitgekeerd tot aan de eerste dag van de maand volgend op de 18-de verjaardag van het kind respectievelijk tot en met de maand van overlijden van het kind. 5. In afwijking van hetgeen in lid 4 is bepaald, wordt het wezenpensioen uitgekeerd tot uiterlijk de eerste dag van de maand volgend op de 25-ste verjaardag van het

19 kind indien en zolang het kind wegens het volgen van een opleiding aanspraak heeft op studiefinanciering. Artikel 8 Arbeidsongeschiktheidspensioen 1. Recht op arbeidsongeschiktheidspensioen heeft de deelnemer die arbeidsongeschikt is geworden in de zin van artikel 1 van dit reglement en voor wie de bij de arbeidsovereenkomst vastgestelde betalingen bij arbeidsongeschiktheid zijn beëindigd. 2. In afwijking van hetgeen in het eerste lid is bepaald, heeft de deelnemer die bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid een ongewijzigd salaris geniet bij de KLM/KLC op basis van een ongewijzigd tewerkstellingspercentage, geen recht op arbeidsongeschiktheidspensioen. 3. Het arbeidsongeschiktheidspensioen bedraagt bij volledige arbeidsongeschiktheid: > 10% van de bruto pensioengrondslag, voor zover deze lager is dan de WIA-uitkeringsgrens, geldend op 1 januari voorafgaande aan of samenvallend met de ingangsdatum van het arbeidsongeschiktheidspensioen, en > 80% van het deel van de bruto pensioengrondslag, dat uitgaat boven bedoelde WIA-uitkeringsgrens Bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid bedraagt het arbeidsongeschiktheidspensioen onderstaand percentage van het in het derde lid genoemde arbeidsongeschiktheidspensioen bij volledige arbeidsongeschiktheid. Arbeidsongeschiktheid van: Percentage van het arbeidsongeschiktheidspensioen bij volledige arbeidsongeschiktheid: % % 72, % % % 40

20 5. Het arbeidsongeschiktheidspensioen gaat in op de dag waarop de bij CAO vastgestelde uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid zijn beëindigd. Onverminderd artikel 12, lid 5, wordt het arbeidsongeschiktheidspensioen uitgekeerd zolang de arbeidsongeschiktheid duurt, maar uiterlijk tot de normpensioendatum of, in geval van eerder overlijden, tot en met de dag van overlijden. 6. Indien de deelnemer bij aanvang van het deelnemerschap een arbeidsongeschiktheidsuitkering, een arbeidsongeschiktheidspensioen of een soortgelijke uitkering ontvangt, heeft deze geen recht op arbeidsongeschiktheidspensioen en voortgezette pensioenopbouw bij arbeidsongeschiktheid, tenzij en voor zover dit bij arbeidsovereenkomst uitdrukkelijk anders is vastgelegd. Hetzelfde is van toepassing indien de deelnemer tijdens de periode van twee jaar die aan de aanvang van het deelnemerschap voorafging, een dergelijke uitkering heeft ontvangen. 7. In tegenstelling tot het gestelde in lid 1, bestaat geen recht op arbeidsongeschiktheidspensioen indien en voor zover de uitkering op basis van de WIA niet wordt uitgekeerd Indien recht op een uitkering van ouderdomspensioen krachtens artikel 4 van dit reglement bestaat, vervalt het recht op arbeidsongeschiktheidspensioen. Artikel 9 Wijziging arbeidsongeschiktheid Indien het uitkeringspercentage van de WIA-uitkering wijzigt, wordt het arbeidsongeschiktheidspensioen dienovereenkomstig aangepast indien die wijziging het gevolg is van: > een verlaagde mate van arbeidsongeschiktheid dan wel het niet of niet geheel tot uitkering komen van de WIA-uitkering; > een verhoogde mate van arbeidsongeschiktheid, waarbij voor de deelnemer waarvan de arbeidsovereenkomst met de KLM/KLC is beëindigd, de voorwaarde geldt dat deze toename voortvloeit uit dezelfde ziekte of hetzelfde gebrek op grond waarvan de WIA-uitkering werd toegekend en na die toekenning tevens geen nieuw inkomen uit arbeid of uit onderneming werd genoten.

21 3 Pensioenaanspraken van deeltijdwerknemers en flexwerkers Artikel 10 Berekening aanspraken 1. De deelnemer die in deeltijd werkt, bouwt pensioenaanspraken op in de verhouding tussen de verminderde productie en de volle productie. 2. Voor een deeltijdwerknemer wordt de bruto pensioengrondslag vastgesteld alsof de volle productie zou gelden. 3. De pensioenaanspraken van deeltijdwerknemers worden in enig jaar, met uitzondering van de berekening van het arbeidsongeschiktheidspensioen en het Anw-hiaatpensioen berekend door de pensioenaanspraken bij volle productie te vermenigvuldigen met het deeltijdpercentage. 4. Voor de berekening van de aanspraken op arbeidsongeschiktheidspensioen van de deeltijdwerknemer, zal de bruto pensioengrondslag bij volle productie vermenigvuldigd worden met het bij ingang van de arbeidsongeschiktheid geldende deeltijdpercentage Bij de berekening van de pensioenopbouw bij arbeidsongeschiktheid wordt van de veronderstelling uitgegaan dat de arbeidsongeschikte deeltijdwerknemer het bij ingang van de arbeidsongeschiktheid geldende deeltijdpercentage gedurende de hele periode van arbeidsongeschiktheid zou hebben behouden. 6. Bij de berekening van het wezenpensioen wordt van de veronderstelling uitgegaan dat de overleden deeltijdwerknemer het bij overlijden geldende deeltijdpercentage tot de normpensioendatum zou hebben behouden. 7. Bij de berekening van het facultatief partnerpensioen wordt van de veronderstelling uitgegaan dat de overleden deeltijdwerknemer het bij overlijden geldende deeltijdpercentage tot de normpensioendatum zou hebben behouden. 8. Voor een flexwerker wordt de bruto pensioengrondslag vastgesteld alsof de volle productie zou gelden. Voor de berekening van de pensioenaanspraken van de flexwerker, zijn de bepalingen in de leden 3 tot en met 7 van overeenkomstige toepassing, met dien verstande, dat voor de berekening van de pensioenaanspraken

22 wordt uitgegaan van het op grond van artikel 1 gedurende het jaar geldende flexpercentage. 18

23 4 Premiebijdragen van deelnemers Artikel 11 Premiebijdragen van deelnemers 1. De deelnemer draagt bij in de kosten van de pensioenregeling. 2. Voor ieder kalenderjaar is de bijdrage van de deelnemer gelijk aan: a. 1% van de bijdragegrondslag in dat jaar voor de verzekering van het ouderdomspensioen, partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum, wezenpensioen en arbeidsongeschiktheidspensioen; b. 2% van de bijdragegrondslag in dat jaar voor de verzekering van het facultatieve partnerpensioen, indien voor de verzekering van het facultatieve partnerpensioen is gekozen. c. maandelijkse bijdragen van 16 voor de verzekering van het Anwhiaatpensioen, indien voor de verzekering van het Anw-hiaatpensioen is gekozen. Dit bedrag geldt vanaf 1 september 2007 en wordt jaarlijks per 1 januari geïndexeerd met het percentage waarmee het verzekerde bedrag van het Anw-hiaatpensioen conform artikel 5, lid 5 sub b wordt aangepast. Voor een gedeelte van een kalenderjaar, wordt de deelnemersbijdrage naar evenredigheid vastgesteld De deelnemersbijdragen zijn per maand verschuldigd, en worden voldaan door middel van inhouding door de KLM/KLC op het salaris of op de uitkering die het salaris vervangt. De KLM/KLC is gemachtigd de maandelijkse deelnemersbijdragen op het salaris of de salaris vervangende uitkering in te houden. 4. Voor een deeltijdwerknemer wordt de bijdrage als bedoeld in het tweede lid onder a en b vastgesteld in de verhouding tussen de verminderde productie en de volle productie. In afwijking hiervan wordt de bijdrage voor een flexwerker vastgesteld door de bijdrage als bedoeld in het tweede lid te vermenigvuldigen met het flexpercentage bedoeld in artikel In overleg tussen de KLM/KLC en VNC/FNV kan afhankelijk van de financiële positie van het Fonds worden besloten de hoogte van de in lid 2a genoemde

24 bijdrage van de deelnemers te wijzigen op basis van een door de actuaris uit te brengen rapport. Overeenkomstig de in de financieringsovereenkomst vastgelegde systematiek kan de jaarlijkse bijdrage van de deelnemers voor het onderdeel a van het tweede lid minimaal op 0,0%, en maximaal op 3,0% van de netto pensioengrondslag worden vastgesteld. 20

25 5 Eerder, later of gedeeltelijk met pensioen Artikel 12 Eerder of later met pensioen 1. Naar keuze van de deelnemer, kan het ouderdomspensioen op zijn vroegst ingaan op de eerste dag van de maand waarin de 50-ste verjaardag van de deelnemer valt, respectievelijk uiterlijk op de eerste dag van de maand waarin de 65-ste verjaardag van de deelnemer valt. Als ingangsdatum van het ouderdomspensioen kan alleen de eerste dag van de maand in genoemde periode worden gekozen. Het ouderdomspensioen kan pas ingaan indien en voor zover het dienstverband is geëindigd. 2. Wanneer de deelnemer ervoor gekozen heeft om eerder met pensioen te gaan dan op de normpensioendatum, wordt de ingangsdatum van het op grond van artikel 4 van dit reglement berekende ouderdomspensioen vervroegd, onder gelijktijdige verlaging van dit ouderdomspensioen en een overeenkomstige verlaging van de daarvan afgeleide pensioenen. 21 Bij deze omzetting zal de actuariële waarde van de aanspraken - met gebruikmaking van sekseneutrale factoren - na omzetting gelijk zijn aan die ervoor. De factoren staan in Bijlage 1 van dit reglement. Het aldus vastgestelde ouderdomspensioen gaat vervolgens in op de vervroegde pensioendatum. Bij vervroeging bedoeld in de eerste volzin zal het partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum actuarieel neutraal worden gekort in verband met het feit dat de dekking eerder ingaat. 3. Indien de deelnemer ervoor gekozen heeft om later met pensioen te gaan dan op de normpensioendatum, wordt het op grond van artikel 4 van dit reglement berekende ouderdomspensioen tot aan de feitelijke pensioendatum, verhoogd, gecombineerd met een overeenkomstige verhoging van de daarvan afgeleide pensioenen. Bij deze omzetting zal de actuariële waarde van de aanspraken - met gebruikmaking van sekseneutrale factoren - na omzetting gelijk zijn aan die ervoor. De factoren staan vermeld in Bijlage 1 van dit reglement. Het aldus vastgestelde ouderdomspensioen gaat vervolgens in op de verlate pensioendatum.

26 Bij uitstel bedoeld in de eerste volzin zal het partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum actuarieel neutraal worden verhoogd in verband met het feit dat de dekking later ingaat. 4. Indien de deelnemer ervoor gekozen heeft om later met pensioen te gaan dan op de normpensioendatum, wordt gedurende de periode tussen de normpensioendatum en de feitelijke pensioendatum de opbouw van het ouderdomspensioen en de daarvan afgeleide pensioenen, evenals het partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum voortgezet. Voor de berekening van het ouderdomspensioen en de daarvan afgeleide pensioenen alsook het partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum komen alle deelnemersjaren,zoals omschreven in artikel 1 van dit reglement, in aanmerking. 5. Indien de deelnemer die later met pensioen gaat dan op de normpensioendatum, arbeidsongeschikt wordt in de zin van artikel 8, lid 1 van dit reglement, wordt in afwijking van hetgeen in artikel 8, lid 5 van dit reglement is bepaald, het arbeidsongeschiktheidspensioen uitgekeerd zolang de arbeidsongeschiktheid duurt, maar uiterlijk tot de gekozen (verlate) pensioendatum, doch niet later dan de eerste dag van de maand waarin de 65-ste verjaardag valt of tot en met de dag van eerder overlijden Indien de deelnemer die later met pensioen gaat dan op de normpensioendatum tussen deze datum en de eerste dag waarop de arbeidsovereenkomst met de KLM/KLC wordt beëindigd, overlijdt, bedragen in afwijking van hetgeen in artikel 7, lid 3, respectievelijk artikel 5, lid 5 van dit reglement is bepaald, het wezenpensioen 20% respectievelijk het facultatieve partnerpensioen 77% van het ouderdomspensioen dat de deelnemer zou hebben genoten indien het deelnemerschap ongewijzigd zou hebben voortgeduurd tot de eerste dag van de maand waarin de 65-ste verjaardag van de deelnemer zou zijn gevallen. 7. Indien de deeltijdwerknemer of flexwerker die later met pensioen gaat dan op de normpensioendatum, tussen deze datum en de eerste dag waarop het dienstverband met de KLM/KLC wordt beëindigd overlijdt, wordt in afwijking van hetgeen in artikel 10, leden 6 en 7 van dit reglement is bepaald, bij de berekening van het wezenpensioen, en het facultatieve partnerpensioen van de veronderstelling uitgegaan, dat de overleden deeltijdwerknemer of flexwerker het bij overlijden geldende deeltijdpercentage dan wel flexpercentage tot de 65-ste verjaardag zou hebben behouden.

27 8. De in lid 1 genoemde keuze dient ten minste vier maanden voorafgaande aan de vervroegde of normpensioendatum door de KLM/KLC aan het Fonds kenbaar te worden gemaakt. Bij een verlaging van de van het ouderdomspensioen afgeleide pensioenen en een wijziging van het niveau van het partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum, is de toestemming van de partner van de deelnemer vereist. Artikel 13 Deeltijdpensioen 1. Naar keuze van de deelnemer, kan het ouderdomspensioen gedeeltelijk ingaan. Het deeltijdpensioenpercentage en het deeltijdpercentage voor het gedeelte dat de deelnemer bij de KLM/KLC in dienst blijft, mogen samen niet meer bedragen dan het percentage waarvoor de deelnemer in dienst was bij de KLM/KLC. Deeltijdpensioen kan op zijn vroegst ingaan op de eerste dag van de maand, waarin de 50-ste verjaardag van de deelnemer valt en uiterlijk op de eerste dag van de maand voorafgaande aan de maand waarin de 65-ste verjaardag van de deelnemer valt. Als ingangsdatum kan alleen de eerste dag van de maand worden gekozen. Voor het gedeelte dat de deelnemer bij de KLM/KLC in dienst blijft, wordt de opbouw van het pensioen voortgezet. Een eenmaal gekozen deeltijdpensioenpercentage geldt tot de datum van volledige pensioeningang, tenzij het gekozen percentage tussentijds wordt verhoogd Wanneer de deelnemer gekozen heeft om met deeltijdpensioen te gaan op de normpensioendatum, wordt het deeltijdpensioen berekend door het volgens de artikelen 4 en 10 van dit reglement berekende ouderdomspensioen te vermenigvuldigen met het deeltijdpensioenpercentage. 3. Wanneer de deelnemer eerder of later met deeltijdpensioen wil gaan dan op de normpensioendatum, wordt het deeltijdpensioen berekend door het volgens de artikelen 4, 10 en 12 berekende pensioen te vermenigvuldigen met het deeltijdpensioenpercentage. Een verlaging zoals bepaald in artikel 12, lid 2 van dit reglement respectievelijk een verhoging zoals bepaald in artikel 12, lid 3 van dit reglement, blijven na de volledige pensioeningang voor het reeds genoten pensioen gehandhaafd.

28 4. De in lid 1 genoemde keuze dient ten minste vier maanden voorafgaande aan de deeltijdpensioendatum door de KLM/KLC aan het Fonds kenbaar te worden gemaakt. Bij een verlaging van de van het ouderdomspensioen afgeleide pensioenen en een wijziging van het niveau van het partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum, is de toestemming van de partner van de deelnemer vereist. 5. Op het moment dat het pensioen volledig ingaat, zijn de betreffende bepalingen van dit reglement waaronder in chronologische volgorde de flexibiliseringsmogelijkheden zoals verwoord in de artikelen 12 (vervroeging en uitstel), 15 (wijziging in de verhouding tussen ouderdomspensioen en partnerpensioen) en 16 (pensioenegalisatie) van overeenkomstige toepassing. 24

29 6 Aanspraken bij voortijdige beëindiging van het deelnemerschap Artikel 14 Voortijdige beëindiging van het deelnemerschap 1. Indien het deelnemerschap anders dan door overlijden, arbeidsongeschiktheid of pensionering eindigt, heeft de gewezen deelnemer aanspraak op een premievrij ouderdomspensioen. De partner die ten tijde van de beëindiging van het deelnemerschap daarop aanspraak had, heeft alsdan een aanspraak op een premievrij partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum en de kinderen die ten tijde van de beëindiging van het deelnemerschap daarop aanspraak hadden hebben aanspraak op een premievrij wezenpensioen. De aanspraken op arbeidsongeschiktheidspensioen en facultatief partnerpensioen en Anw-hiaatpensioen komen te vervallen. 2. Het premievrije ouderdomspensioen is gelijk aan het tot de datum van beëindiging van het deelnemerschap opgebouwde ouderdomspensioen als bedoeld in artikel 4 van dit reglement Het premievrije partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum is gelijk aan het tot de datum van beëindiging van het deelnemerschap opgebouwde partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum, als bedoeld in artikel 6 van dit reglement. Voor de gewezen deelnemer die ten tijde van de beëindiging van het deelnemerschap geen pensioengerechtigde partner in de zin van dit reglement heeft, wordt op de pensioendatum het premievrije ouderdomspensioen vermenigvuldigd met de in artikel 15, lid 2 genoemde factor. Voor de gewezen deelnemer die ten tijde van de beëindiging van het deelnemerschap geen partner in de zin van dit reglement heeft, wordt bij waardeoverdracht zoals genoemd in artikel 27, de waarde van een overeenkomstig vastgesteld fictief premievrij partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum, in de overdrachtswaarde opgenomen. 4. Het premievrije wezenpensioen is voor elk gerechtigd kind gelijk aan 20% van het in lid 3 omschreven premievrije ouderdomspensioen.

30 5. a. De gewezen deelnemer heeft de keuzemogelijkheid om de ingangsdatum van een nog niet ingegaan premievrij ouderdomspensioen te vervroegen, onder gelijktijdige verlaging van dit premievrije ouderdomspensioen in combinatie met een overeenkomstige verlaging van de daarvan afgeleide pensioenen. Het vervroegde premievrije ouderdomspensioen kan niet eerder ingaan dan op de eerste dag van de maand waarin de 50-ste verjaardag van de gewezen deelnemer valt. Bij deze omzetting zal de actuariële waarde van de aanspraken - met gebruikmaking van sekseneutrale factoren die zijn opgenomen in Bijlage 1 bij dit reglement - na de omzetting gelijk zijn aan die ervoor. Bij vervroeging bedoeld in de eerste volzin zal het partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum actuarieel neutraal worden gekort in verband met het feit dat de dekking eerder ingaat. b. De gewezen deelnemer heeft de mogelijkheid om de ingangsdatum van een nog niet ingegaan premievrij ouderdomspensioen uit te stellen, mits de gewezen deelnemer kan aantonen dat hij nog werkzaam is in een dienstbetrekking. Het uitgestelde premievrije ouderdomspensioen kan niet later ingaan dan op de eerste dag van de maand waarin de 65-ste verjaardag van de gewezen deelnemer valt. 26 Wanneer de gewezen deelnemer gekozen heeft om later met pensioen te gaan dan op de normpensioendatum, worden het premievrije ouderdomspensioen en de daarvan afgeleide pensioenen tot aan de feitelijke pensioendatum, verhoogd. Bij deze omzetting zal de actuariële waarde van de aanspraken - met gebruikmaking van sekseneutrale factoren die zijn opgenomen in Bijlage 1 - na omzetting gelijk zijn aan die ervoor. Het aldus vastgestelde premievrije ouderdomspensioen gaat vervolgens in op de gekozen verlate pensioendatum. Bij uitstel bedoeld in dit lid zal het partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum actuarieel neutraal worden verhoogd in verband met het feit dat de dekking later ingaat.

31 c. De in dit lid genoemde keuze dient ten minste vier maanden voorafgaande aan de vervroegde of normpensioendatum door de gewezen deelnemer schriftelijk aan het Fonds kenbaar te worden gemaakt. Deze keuze dient vergezeld te gaan van een verklaring van de gewezen deelnemer dat er op de vervroegde pensioendatum geen dienstbetrekking meer aanwezig is in geval van vervroeging dan wel dat de verlate pensioendatum aansluit op de per die datum beëindigde dienstbetrekking in geval van verlating. Bij een verlaging van de van het ouderdomspensioen afgeleide pensioenen en een wijziging van het niveau van het partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum, is de toestemming van de pensioengerechtigde partner van de gewezen deelnemer vereist. 6. a. Op de datum van beëindiging van het deelnemerschap heeft de gewezen deelnemer de keuzemogelijkheid om het premievrije ouderdomspensioen en het premievrije partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum om te zetten in een ouderdomspensioen in combinatie met een levenslang partnerpensioen dat ingaat bij overlijden na beëindiging van het deelnemerschap en dat toekomt aan de partner van de gewezen deelnemer op de datum van beëindiging van het deelnemerschap in de verhouding 100:70. Het levenslang partnerpensioen bij overlijden na beëindiging van het deelnemerschap gaat in op de eerste dag van de maand volgend op die van het overlijden en wordt uitgekeerd tot en met de maand van overlijden van de partner. 27 De omzetting zal gebeuren op basis van door het Bestuur vastgestelde leeftijdsafhankelijke, sekseneutrale factoren. Deze factoren zijn opgenomen in Bijlage 2 bij dit reglement. Op deze keuzemogelijkheid zijn de bepalingen van artikel 15, leden 1, derde alinea, 3 en 4 van overeenkomstige toepassing. Aan de gewezen deelnemer wordt schriftelijk mededeling gedaan van de verleende aanspraken. b. De in onderdeel a genoemde keuze dient tenminste binnen 2 maanden na datum van beëindiging van het deelnemerschap - op een door het Fonds ter beschikking gesteld formulier - aan het Fonds kenbaar gemaakt te worden. Dit formulier dient ondertekend te worden door zowel de gewezen deelnemer als de partner.

32 c. Onverminderd de onder a beschreven optie, heeft de gewezen deelnemer de keuzemogelijkheid om op de pensioendatum de verhouding tussen het premievrije ouderdomspensioen enerzijds en het premievrije partnerpensioen ingevolge artikel 6 dan wel lid 6, onder a anderzijds te wijzigen. Op deze keuzemogelijkheid zijn de bepalingen van artikel 15 van dit reglement van overeenkomstige toepassing. d. De in onderdeel c genoemde keuze dient tenminste binnen 1 maand voorafgaand aan de pensioendatum op een door het Fonds ter beschikking gesteld formulier - aan het Fonds kenbaar gemaakt te worden. Dit formulier dient ondertekend te worden door zowel de gewezen deelnemer als de partner. 7. Aan de gewezen deelnemer wordt schriftelijk mededeling gedaan van de verleende aanspraken. 28

33 7 Wijziging in de verhouding tussen ouderdomspensioen en partnerpensioen Artikel 15 Wijziging in de verhouding tussen ouderdomspensioen en partnerpensioen 1. Op de pensioendatum heeft de deelnemer de keuzemogelijkheid om de verhouding tussen het ouderdomspensioen enerzijds en het partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum anderzijds te wijzigen. De hoogte van het volgens dit reglement vastgestelde ouderdomspensioen enerzijds en van het volgens artikel 6 van dit reglement vastgestelde partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum anderzijds, kunnen op de pensioendatum gewijzigd worden in één van de hierna omschreven verhoudingen: a. ouderdomspensioen : partnerpensioen = 100 : 100; b. ouderdomspensioen : partnerpensioen = 100 : 70; c.ouderdomspensioen : partnerpensioen = 100 : 50; d. ouderdomspensioen : partnerpensioen = 100 : Indien van deze keuzemogelijkheid op de normpensioendatum dan wel op de vervroegde of uitgestelde pensioendatum gebruik gemaakt wordt, zal de omzetting gebeuren op basis van door het Bestuur vastgestelde leeftijdsafhankelijke, sekseneutrale factoren. Deze factoren zijn opgenomen in Bijlage 2 bij dit reglement. 2. In afwijking van hetgeen in lid 1 is bepaald, zal het ouderdomspensioen van de deelnemer die op de normpensioendatum volledig met pensioen gaat en op die datum geen pensioengerechtigde partner heeft, op de normpensioendatum vermenigvuldigd worden met de voor variant d in lid 1 geldende factor. In afwijking van hetgeen in lid 1 is bepaald, zal het ouderdomspensioen van de deelnemer die op een andere datum dan op de normpensioendatum volledig met pensioen gaat en op die datum geen pensioengerechtigde partner heeft, op deze pensioendatum vermenigvuldigd worden met een door het Bestuur vastgestelde leeftijdsafhankelijke, sekseneutrale factor opgenomen in Bijlage 2 voor de in lid 1 genoemde variant d.