EUROPEES PARLEMENT. Begrotingscommissie. aan de Commissie ontwikkelingssamenwerking

Transcriptie

1 EUROPEES PARLEMENT 1999 Begrotingscommissie /2163(INI) 18 februari 2004 ADVIES van de Begrotingscommissie aan de Commissie ontwikkelingssamenwerking inzake de opneming in de begroting van het Europees Ontwikkelingsfonds (EOF) (2003/2163(INI)) Rapporteur voor advies: Kyösti Tapio Virrankoski AD\ doc PE

2 PE /8 AD\ doc

3 PROCEDUREVERLOOP De Begrotingscommissie benoemde op haar vergadering van 26 november 2003 Kyösti Tapio Virrankoski tot rapporteur voor advies. De commissie behandelde het ontwerpadvies op haar vergadering van 18 februari Op dezelfde vergadering hechtte zij met algemene stemmen haar goedkeuring aan de hierna volgende suggesties. Bij de stemming waren aanwezig: Terence Wynn (voorzitter), Anne Elisabet Jensen (ondervoorzitter), Franz Turchi (ondervoorzitter), Kyösti Tapio Virrankoski (rapporteur voor advies), Ioannis Averoff, Joan Colom i Naval, Göran Färm, Markus Ferber, Salvador Garriga Polledo, Neena Gill, Catherine Guy-Quint, Jan Mulder, Juan Andrés Naranjo Escobar, Joaquim Piscarreta, Guido Podestà, Per Stenmarck, Ralf Walter en Brigitte Wenzel-Perillo. AD\ doc 3/8 PE

4 KORTE MOTIVERING De Commissie heeft een mededeling gepubliceerd waarin zij pleit voor de volledige opneming van de samenwerking met de ACS-landen in de begroting van de EU. Ze verzoekt het Parlement om steun voor deze benadering teneinde de voorstellen voor te kunnen bereiden voor de benodigde wijzigingen van het politiek en financieel kader, nog voor de opneming van de budgettaire structuur van de ACS in het voorontwerp van begroting voor Achtergrond Het EOF is een intergouvernementeel fonds ter financiering van de samenwerking tussen de EU en de ACS-landen. Sinds 1959 zijn EOF's vastgesteld voor perioden van (ongeveer) vijf jaar, op basis van partnerschapsovereenkomsten. De fondsen, waar de lidstaten aan bijdragen op basis van een specifieke verdeelsleutel voor het delen van de kosten, die afwijkt van die voor de EU-begroting, worden beheerd door de Commissie. Dit beheer wordt voor zover mogelijk (in beperkte mate) overgedragen aan de ontvangende landen. Huidige EOF-middelen Voor de periode is meer dan 15 miljard beschikbaar voor nieuwe vastleggingen en meer dan 23 miljard voor uitgaven (inclusief 2,6 miljard en 11 miljard, respectievelijk overgedragen van de 6e, 7e en 8e EOF's, waar weer bedragen van eerdere EOF's naar zijn overgedragen). Tijdstip waarop de Commissie het voorstel indient De Europese Conventie heeft het vraagstuk van het in de begroting opnemen van het EOF opnieuw op de politieke agenda geplaatst, en heeft het onomwonden aanbevolen. Met het verstrijken van het huidige (9e) EOF in 2007, de komende uitbreiding van de EU en het aanzwengelen van het debat over het financiële kader na 2006, is de Commissie van mening dat dit het juiste moment is het onderwerp te behandelen. Problemen met/zwakheden van de huidige structuur, waarbij het EOF wordt beheerd buiten de algemene begroting om Het beheer van het EOF buiten de algemene begrotingsstructuur om heeft een aantal nadelige gevolgen: voor wat betreft de begrotingsregels de scheiding van het EOF van de algemene begroting gaat in tegen het beginsel van eenheid van de begroting, vastgelegd in het Verdrag en in het Financieel Reglement; het beheer van het EOF buiten de algemene begroting om betekent een versnippering van de financiële middelen die beschikbaar zijn voor de externe maatregelen van de Unie; omdat het EOF wordt beheerd op meerjarige basis met vastleggingen die worden overgedragen, zelfs van het ene EOF naar het volgende (en verder) wordt ook het jaarperiodiciteitsbeginsel geschonden; PE /8 AD\ doc

5 voor wat betreft financieel beheer de aanzienlijke vertragingen bij de uitbetaling van EU-middelen leiden tot een hoog niveau van RAL. Niet alleen is dit in strijd met de beginselen van begrotingsbeheer, maar brengt het een doeltreffend gebruik van de middelen ernstig in gevaar; er is geen rechtvaardiging voor het gebruik van een andere verdeelsleutel voor kostendeling dan die wordt gebruikt voor de algemene communautaire begroting; vanuit politiek oogpunt het feit dat de lidstaten bijdragen aan het EOF op vrijwillige basis, volgens een herhaaldelijk onderhandelde verdeelsleutel, kan niet echt gezien worden als krachtige uitdrukking van de bereidwilligheid van de EU om de ontwikkelingslanden te steunen; de rol van het Europees Parlement bij het beheer van het EOF is in feite nihil (slechts verantwoordelijk voor de kwijting), hetgeen de door het Parlement uitgesproken wil tot het leveren van een bijdrage aan ontwikkelingshulp opnieuw afzwakt; vanuit puur praktisch oogpunt de huidige procedure voor de ratificatie van financiële protocols door 15 (spoedig 25) lidstaten plus tweederde van de ACS-landen is omslachtig en leidt vaak tot vertragingen bij het beschikbaar stellen van middelen (zo kwamen de middelen voor het 9e EOF pas beschikbaar in 2003). Dit heeft negatieve gevolgen voor de programmering en brengt de continuïteit in gevaar; aangezien een deel van de ontwikkelingssamenwerking rechtstreeks van de EU-begroting wordt uitbetaald aan landen die ook EOF-middelen ontvangen, is het onmogelijk een algemeen overzicht te verkrijgen van de ontwikkelingshulp. Dit druist niet alleen in tegen het beginsel van doorzichtigheid, maar maakt het tevens onmogelijk om een samenhangende besteding van de steungelden te waarborgen; de betaling van ontwikkelingshulp uit twee verschillende bronnen betekent a) dat de Commissie twee betalingssystemen moet beheren, hetgeen onvermijdelijk leidt tot doublures, en b) dat de administraties van de ontvangende landen twee verschillende procedurele routes moeten afleggen. Dit maakt een overdracht naar de ontvangende landen uiterst moeilijk, leidend tot een grotere administratieve last voor de Commissie. Hoe kan opneming in de begroting een eind maken aan deze tekortkomingen? opneming in de algemene begroting zou zorgen voor een rationalisering van de huidige omslachtige ratificatieprocedure, aangezien de EOF-financiering zou worden behandeld door de begrotingsautoriteit in het kader van de jaarlijkse begrotingsprocedure; met een enkele bron van communautaire financiering zou het eenvoudig zijn een algemeen overzicht te krijgen van de ontwikkelingshulp die de EU verstrekt. Een dergelijk transparant kader zou meer samenhangende financieringsbesluiten mogelijk maken en zou het vaststellen van prioriteiten voor financiering vereenvoudigen; de betaling van steun uit een enkele bron, met een enkele procedure, zou de administratieve belasting van de Commissie en de ontvangende landen verlichten en zou AD\ doc 5/8 PE

6 een overdracht naar deze landen aanzienlijk vereenvoudigen; door een einde te maken aan de versnippering van de financiële instrumenten die beschikbaar zijn voor externe steunverlening zou opneming in de algemene begroting ervoor zorgen dat het beginsel van eenheid van begroting wordt gerespecteerd. Door het EOF onder de regels van begrotingsbeheer te laten vallen wordt ook het jaarperiodiciteitsbeginsel nageleefd, zonder de mogelijkheid om op meerjarige basis te programmeren in te perken. Toepassing van de jaarperiodiciteitsregel kan weer leiden tot een vermindering van de RAL. Argumenten tegen opneming in de begroting Vanuit het oogpunt van begrotingsbeheer zijn die er niet. Als reactie op de stelling dat het in de begroting opnemen van het EOF gezien kan worden als een afzwakking van de wil van de EU om de ontvangende landen te ondersteunen, kan met recht worden gezegd dat de opneming in de begroting van het EOF geen verlaging van het niveau van de door de EU aangeboden steun inhoudt, maar slechts een wijziging en/of verbetering van het beheer behelst. Door het EOF in de algemene begroting op te nemen zou dit fonds binnen de bevoegdheid van de begrotingsautoriteit vallen, hetgeen het EOF een grotere legitimiteit zou verlenen en daardoor het profiel ervan zou verhogen. Voorlopig commentaar Het Europees Parlement is altijd voorstander geweest van de opneming van het EOF in de algemene begroting. Als reactie op deze mededeling van de Commissie moet het Parlement zijn toegewijdheid aan het grondbeginsel van begrotingsintegriteit en een doeltreffend gebruik van de middelen bevestigen, en tegelijkertijd de vraag stellen hoe de Commissie de opneming in de begroting mogelijk wil maken. Er zij op gewezen dat aangezien dit debat plaatsvindt in het kader van de herziening van de financiële vooruitzichten er rekening moet worden gehouden met een tactisch aspect. Overwogen moet worden of het Parlement moet verzoeken om het plafond van de eigen middelen te herzien (het EOF vertegenwoordigt circa 0,031% van het BNI), of moet verzoeken om een aanpassing van het plafond van rubriek 4, om opneming van het EOF mogelijk te maken. Er moet worden nagedacht over manieren om deze uitgaven te isoleren, ter bescherming van de armste landen. Tevens moet worden overwogen in hoeverre een dergelijke isolatie toelaatbaar is met het oog op het Financieel Reglement. PE /8 AD\ doc

7 SUGGESTIES De Begrotingscommissie verzoekt de ten principale bevoegde Commissie ontwikkelingssamenwerking onderstaande suggesties in haar ontwerpresolutie op te nemen: Financiële en budgettaire gevolgen A. overwegende dat de mededeling van de Commissie "Naar de volledige integratie van de samenwerking met de ACS-landen in de EU-begroting" is gepubliceerd voorafgaand aan de presentatie van het financieel kader voor de periode na 2006, 1. stelt vast dat opneming in de begroting wordt voorgesteld als nieuw financieringsmodel ter vervanging van het komende 10e EOF, dus met ingang van de begrotingen 2007/2008; stelt vast dat een dergelijke opneming amendementen noodzakelijk maakt op zowel de tekst als de bijlagen van de Overeenkomst van Cotonou, en daarmee een ratificatie door de Gezamenlijke ACS-EU-Raad van Ministers; stelt vast dat het basisbesluit dat opneming mogelijk moet maken moet worden goedgekeurd via de medebeslissingsprocedure; 2. verwelkomt het feit dat er in de Overeenkomst van Kopenhagen een bepaling is opgenomen die inhoudt dat de toetredingslanden zullen participeren in de EOFfinanciering met ingang van het 10e EOF; 3. herhaalt zijn standpunt dat de samenwerking EU-ACS en de financiële verdragen (Europese ontwikkelingsfondsen) politiek verankerd moeten zijn en gecontroleerd en van legitimiteit voorzien moeten worden door de volledige betrokkenheid van het Europees Parlement, waarmee een link met de Europese burgers wordt gelegd en het evenwicht tussen de instellingen van de Europese Unie wordt gewaarborgd, alsmede de gelijkwaardigheid tussen de ACS-samenwerking en de rest van de externe programma's van de Unie; 4. verzoekt om de opneming van het EOF in de begroting van de EU, zonder afbreuk te doen aan het huidige beleid inzake ontwikkelingssamenwerking en met inachtneming van complementariteit met de huidige externe programma's; 5. ondersteunt de opneming in de begroting om een einde te maken aan de huidige administratieve complexiteit en de versnippering van de middelen die beschikbaar zijn voor de externe betrekkingen van de Unie, hetgeen ingaat tegen het beginsel van eenheid van de begroting en transparantie, beginselen die zijn vastgelegd in het Verdrag en het Financieel Reglement; 6. wijst erop dat het huidige plafond van de eigen middelen van 1,24% van het BNI niet de 0,03% van het BNI omvat die het jaarlijkse aandeel van het EOF vertegenwoordigt; dringt er bij de Commissie en de Raad op aan om bij toekomstige financiële vooruitzichten rekening te houden met het aandeel van het EOF wanneer besluiten worden genomen over de plafonds van de eigen middelen en externe maatregelen; AD\ doc 7/8 PE

8 7. is van mening dat de nieuwe bepalingen van het Financieel Reglement die van toepassing zijn op het EOF, alsmede het Financieel Reglement voor de algemene begroting, inclusief besluiten over kredieten per land, binnen een via medebeslissing vastgesteld totaalbedrag, zullen waarborgen dat de steun op efficiëntere en dus doeltreffender wijze worden beheerd; 8. is van mening dat deze vooruitgang zal bijdragen aan een hogere reële implementatie van de fondsen in de ACS-landen, met name door de geleidelijke wegwerking van uitstaande verplichtingen ("RAL"), en daarmee een positieve invloed zal uitoefenen op de doelstellingen van de samenwerking en op een deugdelijk financieel beheer; 9. is van mening dat het isoleren van de EOF-uitgaven moet plaatsvinden met eerbiediging van de bepalingen van het Financieel Reglement die betrekking hebben op de begroting en is van mening dat een meerjarig totaalbedrag, vastgesteld via medebeslissing, gedurende de gehele periode waarin financiële vooruitzichten van kracht zijn, zal zorgdragen voor een adequate bescherming van de middelen; 10. herinnert eraan dat het plafond voor externe acties in de huidige financiële vooruitzichten reeds drie keer moest worden herzien; benadrukt dat het de verantwoordelijkheid van de begrotingsautoriteit is om overeenstemming te bereiken over de financiële vooruitzichten, om zo de financiering van de meerjarige programma's (inclusief toekomstige EOF's) te waarborgen en de financiering mogelijk te maken van hulp naar aanleiding van internationale crises of gebeurtenissen. PE /8 AD\ doc