Biomedische wetenschappen

Transcriptie

1 Biomedische wetenschappen >> faculteit farmaceutische, biomedische en diergeneeskundige wetenschappen >> masteropleiding

2 Colofon Redactie Vormgeving Fotografie Departement studentgerichte diensten en de faculteiten. Ann Engelen (kaft), Ellen Willockx (binnenwerk) J. Crab Deze brochure is met grote zorg samengesteld. Studieprogramma s veranderen echter voortdurend. Het is daarom mogelijk dat het aanbod van opleidingsonderdelen van de verschillende studierichtingen enigszins afwijkt van de informatie in deze brochure. 2

3 Inhoud Voorwoord Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? Biomedische wetenschappen binnen de Universiteit Antwerpen Master Biomedische wetenschappen Doelgroep en toelatingsvoorwaarden Verder studeren na je universitair diploma Loopbaanperspectieven Studieprogramma Vakbeschrijvingen Beschrijving vakkenclusters Studeren in het buitenland Onderwijs en examens Studieadvies en studentenbegeleiding Nuttige websites Meer info?

4 Voorwoord Misschien is dit je eerste kennismaking met de Universiteit Antwerpen. Misschien heb je reeds enkele jaren geleden de weg naar onze universiteit gevonden en hier je bacheloropleiding voltooid. In elk geval word je masterstudent, en wil je informatie over de masteropleidingen die wij aanbieden. Het boekje dat je nu ter hand neemt, brengt je al een hele stap vooruit in je keuzeproces. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met studenten. Vanaf zijn de masteropleidingen gestart die aansluiten op de academische bachelor opleidingen. Binnen de associatie wordt de samenwerking bevorderd met de Plantijnhogeschool, de Karel de Grote Hogeschool, de Artesis Hogeschool Antwerpen en de Hogere Zeevaartschool. Tijdens je masteropleiding wordt de kennis die je opdeed tijdens je bacheloropleiding verder uitgediept. De Universiteit Antwerpen stelt alles in het werk om je studietijd aangenaam te maken en de kwaliteit van de opleiding op topniveau te houden. Onze opleidingen worden regelmatig bijgestuurd en aangepast aan maatschappelijke en wetenschappelijke evoluties. We nodigen je alvast uit op onze infodagen (20 maart en 24 april 2010) of op de infomarkt (15 september 2010). Welkom bij de Universiteit Antwerpen! Prof. dr. Alain Verschoren Rector Universiteit Antwerpen 4

5 Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? STUDENTGERICHTHEID De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent onder andere dat je zoveel mogelijk college volgt in kleine groepen, hetgeen een vlotte interactie mogelijk maakt. De kleine afstand tussen studenten en het docentencorps zorgt ervoor dat je bij je profs terecht kan met allerlei vragen en problemen. De vlotte communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard; dit biedt ook nieuwe kansen voor een interactief onderwijssysteem. Studenten worden ook uitgenodigd om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn zij vertegenwoordigd. Tenslotte is de Universiteit Antwerpen bekend voor haar goede studentenbegeleiding en ondersteuning, waarbij wordt ingespeeld op de individuele noden van alle studenten. INNOVERENDE ACADEMISCHE OPLEIDINGEN De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen aan, waarbij de opleidingen zowel oog hebben voor theorie als praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek, dat ook internationale faam geniet. De academische ivoren toren werd echter reeds lang geleden gesloopt: academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Bij je studie aan de Universiteit Antwerpen staat niet zozeer het memoriseren van feitenkennis centraal: je verwerft relevante kennis en vaardigheden die je nodig hebt om beroeps relevante opdrachten en problemen op te lossen. Ook de BaMa-structuur werd gezien als een kans tot vernieuwing en verbetering. Nieuwe opleidingen werden ingevoerd, keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen verruimd. INFRASTRUCTUUR Voor haar onderwijs beschikt de Universiteit Antwerpen over de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computerlokalen, laboratoria, bibliotheken en meerdere studielandschappen. In alle publieke ruimten (bibliotheken, cafetaria, aula) zijn er hotspots waar je draadloos kan surfen met je eigen laptop. De laatste jaren werd grootschalig geïnvesteerd in nieuwe gebouwen om het toenemend aantal studenten op te vangen en hen een aangename leeromgeving aan te bieden. De Universiteit Antwerpen heeft vier campussen en zeven faculteiten. De campussen Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken liggen aan de stadsrand, in een groene omgeving. De campussen Middelheim en Groenenborger grenzen aan het openluchtmuseum voor Beeldhouwkunst Middelheim en het Nachtegalenpark. 5

6 Studeer je op de campus Drie Eiken? Dan kan je volop genieten van de groene oase van Fort VI en de mooie vijvers rondom de campus. De Stadscampus, met zijn kern van prachtig gerenoveerde 16de-eeuwse gebouwen, ligt in hartje Antwerpen. De opleiding Bio medische wetenschappen is gesitueerd op Campus Drie Eiken en Groenenborger. VORMING De Universiteit Antwerpen wil niet alleen opleidingen aanbieden, maar ook vorming. Ze wil jonge mensen laten opgroeien tot professionelen met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit in haar curricula, personeel en studenten. ANTWERPEN Tenslotte kies je voor de stad Antwerpen. Studeren is meer dan met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad. Antwerpen is, naast een universiteitsstad, een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, clubs, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur,... Kortom: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten graag wegzinken. Speciaal voor de lancering van de nieuwe huisstijl van de Universiteit Antwerpen, schreef Pieter Embrechts een lied U Aan het woord. In deze brochure vertellen wij graag over onze universiteit, daarna is het woord aan A! Biomedische wetenschappen binnen de Universiteit Antwerpen 6 De studierichting biomedische wetenschappen vormt kwaliteitsvolle wetenschappers die in een breed biomedisch veld onderzoek kunnen uitvoeren en begeleiden in een academische, klinische of industriële context. Biomedische wetenschappen bestudeert de gezonde en zieke mens en relevante diermodellen. Met de nadruk op de mens onderscheidt biomedische wetenschappen zich duidelijk van de studierichtingen biologie, bioingenieur en diergeneeskunde. De opleiding is niet gericht op het verwerven van klinische vaardigheden, dit komt aan bod in geneeskunde en farmacie, maar bereidt wel voor op technologisch of wetenschappelijk onderzoek in een klinische context. Zoals in de opleiding biochemie komen in de biomedische wetenschappen de moleculaire, genetische en proteoom wetenschappen uitgebreid aan bod, maar er wordt veel meer aandacht besteed aan de menselijke fysiologie en orgaansystemen dan in biochemie. In Antwerpen is de studierichting biomedische wetenschappen een multidisciplinaire opleiding met docenten van de faculteiten Farmaceutische, biomedische en diergenees-

7 kundige wetenschappen, Geneeskunde en Wetenschappen. Binnen de masteropleiding heeft de student de kans een eigen studieoriëntatie te bepalen. Hij kan voor een specifieke onderzoeksrichting kiezen: Klinisch wetenschappelijk onderzoek, Neurowetenschappen / Neuroscience, Tropische biomedische wetenschappen, Moleculaire en cellulaire biomedische wetenschappen Molecular imaging (onderdeel van EMMI, een internationale master) Milieu en gezondheidswetenschappen Wanneer de student zich wenst te oriënteren op een functie in een onderneming of in het onderwijs, kan hij kiezen voor de richting: Onderzoek en ondernemerschap, met het interfacultair programma Ondernemerschap voor wetenschappen en biomedische wetenschappen. Onderzoek en onderwijs, met het startprogramma van de specifieke lerarenopleiding. Tijdens de masteropleiding wordt de helft van de studietijd besteed aan de onderzoekspraktijk tijdens stages en het thesiswerk. Er wordt steeds de kans geboden de studie voor een deel in het buitenland te realiseren. Master biomedische wetenschappen De masteropleiding is sterk praktisch gericht. In het eerste jaar zijn er labo-stages van zes weken en in het tweede jaar kan je gedurende acht maanden bijna voltijds aan onderzoek doen binnen je masterproef. Vertrekkend van een brede basis in de bachelors worden in de masteropleiding bijzondere zwaartepunten ontwikkeld waarin Antwerpen zich sterk mag prijzen. De unieke samenwerking van de universitaire laboratoria met het Instituut Born Bunge voor Neurowetenschappen garandeert excellente onderzoeks- en studiemogelijkheden in de neurowetenschappen. Daarenboven is er een bijzondere kernfaciliteit in de experimentele biomedische beeldvorming die nieuwe horizonten verkent in de moleculaire beeldvorming van de hersenen in functie van het onderzoek van gedrag en neurologische aandoeningen. Het Interfacultair Instituut Moleculaire Neurowetenschappen, gestructureerd rond het departement Moleculaire Genetica van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie, en het Centrum Medische Genetica garanderen mee speerpuntonderzoek in de Moleculaire en cellulaire biomedische wetenschappen. 7

8 De samenwerking tussen het Instituut voor Tropische Geneeskunde met zijn internationale uitstraling en de universitaire laboratoria met onderzoeksopdrachten voor o.m. de World Health Organisation geven de studenten de unieke mogelijkheid om deel te nemen aan hoogstaand epidemiologisch, ecologisch, moleculair biologisch, microbiologisch, virologisch en immunologisch onderzoek naar o.m. HIV, malaria en ander infectie- en importziekten. Daarenboven heeft Antwerpen, samen met het Universitair Ziekenhuis Antwerpen, een van de grootste ziekenhuisnetwerken van Vlaanderen waar klinisch wetenschappelijk onderzoek gebeurt in samenwerking met gespecialiseerde clinical research organisations. Dit laat de biomedische weten schappen in Antwerpen toe om een gespecialiseerde en een unieke richting aan te bieden die clinical research professionals vormt die het geneesmiddelenonderzoek kunnen op volgen en begeleiden, of hoogtechnologische medische technieken kunnen uitvoeren als wetenschappelijk medewerker in ziekenhuizen. De samenwerking met het Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek (VITO), in het bijzonder met het departement Milieutoxicologie, en het Instituut voor Milieukunde (IMK) laat ons toe om een opleiding aan te bieden in een richting Milieu en Gezondheidswetenschappen. In deze opleiding krijgen de studenten de gelegenheid zich te specialiseren in de relatie tussen milieufactoren, chemische stoffen, voeding en de menselijke gezondheid door kennis te verwerven in de moleculaire toxicologie, voeding, volksgezondheid en ecologie. Dit laat toe om milieutoxicologen te vormen die veiligheid van stoffen en milieufactoren kunnen onderzoeken ten behoeve van overheden en industrie. In samenwerking met de internationaal erkende faculteit voor Toegepaste Economische Wetenschappen wordt in Antwerpen ook de mogelijkheid geboden om een aanzienlijk studiepakket te volgen met betrekking tot beleid, management en ondernemerschap. Dit vakkenpakket introduceert de studenten in verschillende aspecten van bedrijfsleven, innovatie en kwaliteitszorg en leert wetenschappers ook ondernemend functioneren. Wanneer je met je diploma aan de slag wil als leraar in het secundair onderwijs, volg je in de masterjaren de optie onderwijs en krijg je een academische lerarenopleiding van zeer hoog niveau, gegeven in samenwerking met het pedagogisch vooraanstaande Instituut voor Onderwijs- en Informatiewetenschappen van de Universiteit Antwerpen. 8

9 Doelgroep en toelatingsvoorwaarden RECHTSTREEKSE TOELATING VANUIT Bachelor Biomedische wetenschappen Bachelor in de Biologie* Bachelor in de Biochemie en biotechnologie* Bachelor in de Bio-ingenieurswetenschappen (afstudeerrichting cel en gen)* Bachelor in de Geneeskunde* Bachelor in de Farmaceutische wetenschappen* Bachelor in de Diergeneeskunde* Master in de Industriële wetenschappen (afstudeerrichting biochemie)* * Afhankelijk van de vooropleiding zijn 18 studiepunten van het masterprogramma specifiek vastgelegd door de onderwijscommissie. Verder studeren na je universitair diploma Na het behalen van je universitair diploma zijn de verdere studie- en specialisatiemogelijkheden: Doctoraat en de doctoraatsopleiding Postacademische vorming Master na master opleidingen Aparte folders i.v.m. de verdere studie- en specialisatiemogelijkheden en de doctoraatsopleiding zijn verkrijgbaar bij de achteraan vermelde adressen. Binnen de faculteit farmaceutische, biomedische en diergeneeskundige wetenschappen kan u terecht bij het instituut voor permanente vorming in de life sciences ( Loopbaanperspectieven Gezien het niveau van de specialisatie, bereiden een groot aantal afgestudeerden een doctoraat in de biomedische sector voor. Een aantal blijven bedrijvig in het wetenschappelijk onderzoek. Anderen vinden een job in de biotechnologische of farmaceutische industrie, elders in het bedrijfsleven, in wetenschappelijke instellingen, bij de overheid, in ziekenhuizen en zeker ook in het onderwijs. Afhankelijk van de gekozen richting kan je bij de studieprogramma s nog specifieke beroepenvelden vermeld zien. 9

10 Studieprogramma Het studieprogramma van 120 studiepunten bestaat uit een aantal kernvakken zoals proefdierkunde voor proefleiders (met erkend getuigschrift), bio-ethiek, de taalvakken, de onderzoeksstage, het projectvoorstel en de masterproef. Naargelang de gekozen richting volg je daarbij een specifieke vakkencluster. RICHTING KLINISCH WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK Studeren voor clinical research professional (CRP) In de richting Klinisch Wetenschappelijk Onderzoek leer je klinische functieonder zoeken uitvoeren en analyseren, klinische laboratoriumtesten valideren en medische beeldvormingstechnieken gebruiken. Hierbij moet je een zeer kritische houding aannemen bij het werken in een laboratoriumomgeving, een farmaceutisch bedrijf of een ziekenhuis. Good Laboratory Practices (GLP) en Good Clinical Practices (GCP) worden een professionele attitude. Je leert ook hoe nieuwe geneesmiddelen ontwikkeld worden zodanig dat je preklinische gegevens correct in een registratiedossier kan plaatsen en de relevantie hiervan voor het klinische onderzoek kan herkennen. Als toekomstig CRP leer je de uitvoering van een geneesmiddelenonderzoek en een klinische studie professioneel opvolgen, en verwerf je de nodige administratieve en juridische kennis voor de opvolging van een registratiedossier. Afgestudeerden van de richting Klinisch wetenschappelijk onderzoek gaan aan de slag als clinical research professional (CRP, CRA, ) of als medewerker in een klinische dienst voor het uitvoeren en organiseren van klinische functieonderzoeken en laboratoriumonderzoeken. Algemene stam Vakkencluster Klinisch wetenschappelijk onderzoek 30 Laboratory animal science 12 Onderzoeksstage 12 Bio-ethiek 3 Taalvak: Scientific English of Communication française 3 Projectvoorstel 12 Optievakken Keuze uit vakkenclusters specifieke richtingen onderzoek, onderwijs en/of ondernemerschap Masterproef 30 TOTAAL

11 RICHTING NEUROWETENSCHAPPEN / NEUROSCIENCE Studeren voor onderzoeker van de hersenen, substraat van gedrag In de richting Neurowetenschappen bestudeer je enerzijds de onderliggende neuronale structuren en mechanismen van gedrag en geheugen en anderzijds de diagnose, verschijningsvorm en ontstaansmechanismen van verschillende neurologische en psychiatrische aandoeningen. Je leert experimenteel onderzoek opzetten, onder meer aan de hand van diermodellen, met het oog op onderzoek naar het neuraal substraat van gedrag en cognitie. Meer specifiek omvat dit het onderzoek naar excitatie, plasticiteit en connectiviteit van neuronen alsook hun werking in hersencircuits in normale toestand en bij ziekte. Daarnaast omvat dit ook onderzoek naar het autonoom zenuwstelsel en zijn centrale regulatorische functie. Tevens leer je experimenteel onderzoek opzetten naar de ontstaansmechanismen en pathologische processen gerelateerd aan neurologische en psychiatrische aandoeningen. Afhankelijk van de vraagstelling gebruik je hiervoor gedragsobservatorische, neurochemische, moleculair biologische, elektro fysiologische en microscopische technieken maar ook beeldvormende technieken die op niet invasieve wijze de levende hersenen en hun werking in beeld brengen. Je leert de verworven neurowetenschappelijke inzichten toe te passen om fundamentele en medische vraagstellingen op te lossen, gebruik makend van de aangeleerde technieken, terwijl je ook je onderzoeksresultaten kan rapporteren in wetenschappelijke publicaties of presentaties. Deze opleiding zal zich -afhankelijk van de deelnemende studenten- ontwikkelen tot een Engelstalige internationaal toegankelijke Masteropleiding. Afgestudeerden van de richting Neurowetenschappen gaan aan de slag als onderzoeker aan de universiteit of in de biomedisch georiënteerde industrie. Zij werken bij voorkeur aan een doctoraal proefschrift waarna zij een academische carrière kunnen verder zetten of een carrière beginnen als onderzoeker of onderzoeksmanager in biotechnologische of farmaceutische bedrijven. Algemene stam Vakkencluster Neurowetenschappen / Neuroscience 30 Laboratory animal science 12 Onderzoeksstage 12 Bio-ethiek 3 Taalvak: Scientific English of Communication française 3 Projectvoorstel 12 Optievakken Keuze uit vakkenclusters specifieke richtingen onderzoek, onderwijs en/of ondernemerschap Masterproef 30 TOTAAL

12 RICHTING TROPISCHE BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN Studeren voor onderzoeker van tropische ziekten In de richting Tropische Biomedische Wetenschappen bestudeer je relevante (tropische) infectieziekten met praktisch inzicht in het samenspel van de ecologie en de ziekte. Je verkrijgt een goed inzicht in diverse aspecten van gastheer-parasiet interacties (immunologie, pathologie, ziektebeeld) en je leert patronen herkennen in de epidemiologie van (tropische) infectieziekten, deze relateren aan ecologische omstandigheden en op basis daarvan strategieën voor ziektebestrijding evalueren of voorstellen. Je leert zelfstandig een wetenschappelijk probleem in de tropische biomedische wetenschappen omschrijven, analyseren, erover rapporteren en oplossingen voorstellen, wat kan bijdragen tot de productontwikkeling in de farmaceutische en biotechnologische industrie, zoals in het vaccinonderzoek, de drugscreening en de diagnostica. Afgestudeerden van de richting Tropische biomedische wetenschappen gaan aan de slag als onderzoeker in het Instituut voor Tropische Geneeskunde, farmaceutische bedrijven en universitaire laboratoria waar tropische ziekten en importziekten in het algemeen bestudeerd worden. Zij kunnen verderwerken aan een doctoraal proefschrift waarna zij als onderzoeker of onderzoeksmanager kunnen doorstromen naar farmaceutische en biotechnologische bedrijven. Algemene stam Vakkencluster Tropische biomedische wetenschappen 30 Laboratory animal science 12 Onderzoeksstage 12 Bio-ethiek 3 Taalvak: Scientific English of Communication française 3 Projectvoorstel 12 Optievakken Keuze uit vakkenclusters specifieke richtingen onderzoek, onderwijs en/of ondernemerschap Masterproef 30 TOTAAL

13 RICHTING MOLECULAIRE EN CELLULAIRE BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN Studeren voor onderzoeker van menselijke cellen en moleculen In de richting Moleculaire en cellulaire biomedische wetenschappen bestudeer je hoe het menselijke lichaam functioneert in ziekte en gezondheid, op het niveau van de cel en op het niveau van de belangrijke moleculen in de cel, zoals bv. DNA en eiwitten. Je krijgt inzicht in technieken op het vlak van DNA en eiwitanalyse, en je gebruikt deze zelf in het onderzoek. Je krijgt inzicht in therapieën die op de allernieuwste technologie zijn gebaseerd, zoals stamceltherapie of gentherapie. Je leert zelfstandig een wetenschappelijk probleem te identificeren met betrekking tot een menselijke ziekte, de huidige stand van wetenschap en technologie na te gaan aan de hand van wetenschappelijke literatuur, en een onderzoeksplan op te stellen om diepere inzichten te krijgen in moleculaire processen die hierbij een rol spelen. Je begrijpt hoe je nieuwe technologieën kan gebruiken om ziektes te diagnosticeren op basis van het genoom of het proteoom, en hoe nieuwe wetenschappelijke inzichten in interacties tussen cellen en moleculen kunnen leiden tot nieuwe therapieën of geneesmiddelen. Je leert hoe je onderzoeksresultaten kan rapporteren in wetenschappelijke publicaties of presentaties. Afgestudeerden van de richting Moleculaire en Cellulaire biomedische wetenschappen gaan aan de slag als onderzoeker aan de universiteit of in de biomedisch georiënteerde industrie. Zij kunnen verderwerken aan een doctoraal proefschrift waarna zij een academische carrière kunnen verder zetten of een carrière beginnen als onderzoeker of onderzoeksmanager in biotechnologische of farmaceutische bedrijven. Algemene stam Vakkencluster Moleculaire en cellulaire biomedische wetenschappen 30 Laboratory animal science 12 Onderzoeksstage 12 Bio-ethiek 3 Taalvak: Scientific English of Communication française 3 Projectvoorstel 12 Optievakken Keuze uit vakkenclusters specifieke richtingen onderzoek, onderwijs en/of ondernemerschap Masterproef 30 TOTAAL

14 RICHTING MOLECULAR IMAGING Studeren voor expert in het gebruik van beeldvorming in geneesmiddelenonderzoek en ontwikkeling en vroege diagnose van ziekten, in een internationale omgeving In de richting Moleculaire beeldvorming leer je onderzoek uit te voeren gebruik makend van beeldvormingstechnieken die biologische processen in beeld brengen op het moleculair en cellulair niveau en in levende systemen (mens en dier). Deze richting bundelt expertise uit de moleculaire biologie en genetica (reportergenen en transgenen), chemie ((radio)labeling van moleculen en geneesmiddelen), biologie (kennis van lichaamsprocessen en -structuren), fysica (beeldvormingtechnieken zoals Positron Emissie Tomografie PET-, Magnetische Resonantie Beeldvorming MRI-, bioluminescentie en fluorescentie beeldvorming, X stralen beeldvorming, echografie etc..), farmacie (preklinisch geneesmiddelenonderzoek) en geneeskunde (kennis van ziekteleer en diagnose). Wanneer vroeger het geneesmiddelenonderzoek leidde tot medicijnen met een meer algemene werking is het ondertussen duidelijk geworden dat ziekten veelal gepersonaliseerd zijn en aldus dienen behandeld te worden. Hierdoor wordt moleculaire beeldvorming wereldwijd de noodzakelijke tool voor de biotech- en farmaceutische industrie en biedt het in de kliniek de mogelijkheid voor gepersonaliseerde moleculaire therapie. Dit leidde ondermeer tot recente joint research programmes tussen de farmaceutische industrie en de beeldvormingindustrie en het werelwijd uitbouwen van life science faciliteiten met proefdierbeeldvorming onderzoek. Op deze manier geeft Moleculaire beeldvorming een nieuwe en nood zakelijke wending aan het huidige geneesmiddelenonderzoek en draagt het bij tot de ontwikkeling van vroege diagnostische merkers voor ziekte en therapie. Medische en moleculaire beeldvorming in het bijzonder levert technieken die translationeel zijn, dit wil zeggen die zowel in het proefdier als de patient kunnen gebruikt worden. Studenten hebben de keuze om deze richting uitsluitend aan de Universiteit Antwerpen te voltooien of in te stappen in een Europees Joint Master Programma. Indien zij voor dit laatste kiezen kunnen zij hun onderzoeksstage invullen aan de hand van 4 opeenvolgende kortere intensive trainingen inzake beeldvorming bij meerdere Europese partners en kunnen zij ook hun thesis in het buitenland uitvoeren. Afgestudeerden van de richting Moleculaire Beeldvorming gaan aan de slag als professionals binnen deze vernieuwde onderzoeksstrategiën die zich volop voltrekken in de geneeskunde en de farmaceutische en biotech industrie. 14

15 Algemene stam Vakkencluster Molecular imaging 30 Laboratory animal science 12 Onderzoeksstage 12 Bio-ethiek 3 Taalvak: Scientific English of Communication française 3 Projectvoorstel 12 Optievakken Keuze uit vakkenclusters specifieke richtingen onderzoek, onderwijs en/of ondernemerschap Masterproef 30 TOTAAL 120 RICHTING MILIEU EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN Studeren voor milieugezondheidsdeskundige De richting Milieu en gezondheidswetenschappen heeft als doelstelling multidiciplinaire academici te vormen met kennis van toxicologie, epidemiologie en risicoevaluatie die zullen werkzaam zijn op de doorsnee tussen mens en milieu. Ze verwerven inzicht in de gevaren en risico s van chemische stoffen en andere agentia, op de mens en zijn omgeving, en in de toxische werkingsmechanismen die aan de basis hiervan liggen. Deze kennis is erg belangrijk voor de bescherming van het milieu en de volksgezondheid en voor het opstellen van veilige milieu- en voedingsnormen en beheersmaatregelen voor stoffen en producten die in het milieu terechtkomen en waarmee de mens in contact kan komen. In de farmaceutische industrie is deze kennis nodig voor de evaluatie van de veiligheid van nieuwe medicijnen die ontwikkeld worden. Aspecten zoals voedselveiligheid en de inschatting van de heilzame effecten van diverse voedingscomponenten in het lichaam komen uitgebreid aan bod. Door deze studie kan je de impact op het milieu en gezondheid van een populatie beschrijven, analyseren en hierover informatie verzamelen en communiceren. Bovendien kan je een kritische beoordeling geven over impact van chemische stoffen op milieu en gezondheid. Als milieugezondheidsdeskundige kan je programma s opstellen om de invloeden van milieufactoren op de gezondheid van mens en milieu te onderzoeken en kan je zelfstandig wetenschappelijke onderzoeksprogramma s opstellen over de werkingsmechanismen en impact op de gezondheid van stoffen in de voeding, water, lucht, bodem en consumentenproducten. Je bent ook in staat om beschermende maatregelen (milieu, levensstijl) voor te stellen die de gezondheid bevorderen

16 Op de arbeidsmarkt is er een structurele vraag naar het profiel van afgestudeerden met kennis over toxicologie, risico-evaluatie en de invloed van voeding op de gezondheid. De nieuwe Europese REACH richtlijn over de registratie van chemicaliën, de veranderde wetgeving over het uitvoeren van toxiciteittesten, inspanningen rond milieugezondheid van nationale en internationale overheden vormen daarvoor een duidelijk kader. Ook de voedingsindustrie in Europa is één van de belangrijkste industrieën die nood hebben aan specialistisch gevormde academici. De recente Europese regelgeving rond het gebruik van gezondheidsclaims op voedingsmiddelen vereist expertise in dit domein. Bovendien wordt op Europees niveau een belangrijk deel van het R&D budget aan voeding (ondermeer functionele voeding) besteed. Dit is een nieuwe stroming met belangrijke toekomstperspectieven voor de voedingsindustrie. Algemene stam Vakkencluster Milieu en gezondheidswetenschappen 30 Laboratory animal science 12 Onderzoeksstage 12 Bio-ethiek 3 Taalvak: Scientific English of Communication française 3 Projectvoorstel 12 Optievakken Keuze uit vakkenclusters specifieke richtingen onderzoek, onderwijs en/of ondernemerschap Masterproef 30 TOTAAL 120 RICHTING ONDERZOEK EN ONDERNEMERSCHAP Studeren voor een ondernemend biomedisch onderzoeker De richting Onderzoek en ondernemerschap heeft tot doel de student kennis en vaardig heden bij te brengen om als biomedisch wetenschapper te kunnen functioneren in het midden- en topkader van private en publieke wetenschappelijke organisaties zoals wetenschappelijke instellingen en overheidsinstanties. Enerzijds geeft de opleiding de student het nodige inzicht in de werking van een organisatie om het management te kunnen duiden, begrijpen en beïnvloeden. Dit inzicht heeft voornamelijk betrekking op gehanteerde concepten, methoden en instrumenten. Anderzijds stimuleert de opleiding de ontwikkeling van belangrijke basisvaardig heden m.b.t. ondernemerschap. De student leert hoe hij/zij de aangereikte inzichten pro

17 fessioneel, methodisch en kritisch kan aanwenden bij de analyse en vormgeving van het management van organisaties. Het management van organisaties kent vele gezichten. Doorheen de cluster komen diverse managementaspecten aan bod. Enerzijds betreft het meer algemene managementaspecten zoals het plannen, organiseren, leiden en controleren van organisaties. Anderzijds betreft het meer specialistische aandachtspunten. Concreet gaat het over belangrijke aspecten van financieel en juridisch management, innovatie management, ondernemerschap en procesmanagement. De keuze van deze specialistische aandachtspunten wordt ingegeven door de directe relevantie ervan bij midden- en topmanagementfuncties in een biotechnologische en wetenschappelijke omgeving. De algemene en specialistische kennis kan gebruikt worden om zowel te functioneren als midden- of topmanager binnen een bestaande organisatie als in een zelf opgerichte organisatie. In beide situaties is er immers nood aan eenzelfde basispakket generieke kennis en vaardigheden. In het eerste geval dienen de kennis en vaardigheden ter ondersteuning van het bestaande ondernemersschap binnen de organisatie. In het tweede geval dienen de kennis en vaardigheden voor de ontwikkeling van een eigen onderneming. De richting Onderzoek en ondernemerschap heeft evenveel aandacht voor het onderzoek in de biomedische wetenschappen. Bovendien blijven de onderzoeksstage en de masterproef per definitie georiënteerd op biomedisch onderzoek. Algemene stam Vakkencluster richting ondernemerschap 30 Onderzoeksstage 12 Bio-ethiek 3 Taalvak: Scientific English of Communication française 3 Projectvoorstel 12 Optievakken Keuze uit vakkenclusters specifieke richtingen onderzoek 30 Masterproef 30 TOTAAL

18 RICHTING ONDERZOEK EN ONDERWIJS Studeren voor biomedisch onderzoeker met de optie voor leraar In de richting Onderzoek en onderwijs kun je de indalende specifieke lerarenopleiding volgen als deel van je masteropleiding. De decreetgever geeft aan dat van de 120 studiepunten er dan 30 studiepunten gaan naar opleidingsonderdelen van de lerarenopleiding. Het diploma leraar behaal je na het afwerken van de volledige lerarenopleiding van 60 studiepunten. Wie niet opteert voor de richting onderzoek en onderwijs en later toch in het onderwijs wil stappen dient na de masteropleiding de lerarenopleiding te volgen in het systeem van de aansluitende lerarenopleiding. De basiscompetenties omschrijven de kennis, vaardigheden en attitudes waarover je moet beschikken om op een volwaardige manier als beginnend leraar te kunnen fungeren. De basiscompetenties stellen je in staat door te groeien naar het beroepsprofiel. De basiscompetenties zijn geordend in 10 functionele gehelen, rollen die je als leraar zal vervullen: begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen, opvoeder, inhoudelijke expert, organisator, innovator, onderzoeker, partner van de ouders/verzorgers, lid van een schoolteam, partner van externen, lid van de onderwijsgemeenschap en cultuur participant. Ten slotte bevatten de basiscompetenties 10 attitudes waarover je als een beginnend leraar dient te beschikken: beslissingsvermogen, relationele gerichtheid, kritische ingesteldheid, leergierigheid, organisatievermogen, zin voor samenwerking, verantwoordelijkheidszin, creatieve gerichtheid, flexibiliteit en gerichtheid op adequaat en correct taalgebruik en communicatie. De richting Onderzoek en onderwijs heeft evenveel aandacht voor het onderzoek in de biomedische wetenschappen. Bovendien blijven de onderzoeksstage en de masterproef per definitie georiënteerd op biomedisch onderzoek. Algemene stam Vakkencluster richting onderwijs 30 Onderzoeksstage 12 Bio-ethiek 3 Taalvak: Scientific English of Communication française 3 Projectvoorstel 12 Optievakken Keuze uit vakkenclusters specifieke richtingen onderzoek 30 Masterproef 30 TOTAAL

19 Vakbeschrijvingen In de beknopte beschrijvingen worden vooral de doelstellingen van de afzonderlijke vakken beschreven. Het aantal studiepunten en het semester binnen de tweejarige opleiding (4 semesters) wordt aangegeven. Bij de samenstelling van zijn/haar vakkenpakket dient de student wel rekening te houden met de volgtijdelijkheid, hiermee wordt aangegeven welke voorkennis nodig is om een bepaald vak te kunnen volgen. Sommige vakken worden hieronder weergegeven met een Engelstalige titel. Dat wil zeggen dat dit vak in principe in het Engels gedoceerd wordt. Dit is van belang in het kader van het internationaal karakter van deze masteropleiding PROEFDIERKUNDE VOOR PROEFLEIDERS (ERKEND GETUIGSCHRIFT) Laboratory animal science (12 sp sem 3) Deze cursus heeft als doel de student te leren hoe op een zorgvuldige en verantwoorde wijze gebruik gemaakt wordt van proefdieren in biomedisch onderzoek en hoe dit gebeurt conform de vigerende wetgeving. De noodzakelijke praktische vaardigheden worden eveneens aangeleerd. Bovendien beoogt deze cursus, de student een overzicht en inzicht te verschaffen in de verschillende types proefdiermodellen en ook hun relevantie en specifieke aanwendbaarheid kritisch te analyseren. De cursus biedt onderwerpen aan die in het KB 13/09/2004 opgelijst staan en waarvan een grondige kennis vereist is voor de erkenning als proefleider. In verschillende sessies wordt dieper ingegaan op zowel meer algemene (ethiek, gedrag, wetgeving) als heel praktische onderwerpen (voeding, huisvesting, anatomie, anesthesie,...) met betrekking tot proefdieren. De definitie, validatie, aanwendbaarheid en beperkingen van dier modellen worden in het laatste deel van het opleidingsonderdeel belicht. Representatieve diermodellen (voor toxicologisch, cardiovasculair, gastroenterologisch, nefrologisch, oncologisch, neurologisch ea. onderzoek) voor humane ziekte beelden worden vanuit een praktische benadering op een interactieve manier behandeld. Tijdens praktische sessies leren studenten met proefdieren om te gaan en een aantal eenvoudige experimentele technieken toe te passen. In de mate van het mogelijke worden alternatieve methoden ingeschakeld. VERBREDINGSVAKKEN Bio-ethiek (3 sp sem 2) De studenten worden vertrouwd gemaakt met de ethische problemen en discussies rond biotechnologie en bio-medische wetenschappen die in de maatschappij en de wetenschappelijke wereld aan de orde zijn. Dit vak wil veeleer tot kritische reflectie uitnodigen dan pasklare antwoorden bieden. Het nodigt de studenten uit tot zelfstandig kritisch denken, gesteund door voldoende wetenschappelijke informatie, maar ook bewust van 19

20 de eigenheid van tradities, methoden en stijlen van ethische reflectie die vandaag impliciet of expliciet de maatschappelijk-ethische discussies en debatten vorm geven. Scientific English (3 sp taalkeuzevak - sem 2) De cursus is gericht op het ontwikkelen van vaardigheden met betrekking tot enerzijds het schrijven van een gedetailleerd academisch essay, rapport of scriptie en anderzijds het overtuigend mondeling presenteren van deze informatie. Via het analyseren van zowel wetenschappelijke als wetenschapspopulariserende teksten krijgen de studenten inzicht in het wordingsproces van een artikel, paper of rapport. Andere belangrijke aandachtspunten zijn de ontwikkeling van een formele geschreven stijl en aangepast taalgebruik en het vermijden van plagiaat. De vaardigheden die vereist zijn om overtuigend mondelinge presentaties te geven worden elke les verbeterd door regelmatig oefenen en het toepassen van de gekregen feedback. Alle opdrachten worden zodanig geselecteerd dat ze discussie in groepsverband bevorderen. Communication française (3 sp taalkeuzevak sem 2) In de hoorcolleges worden de studenten vertrouwd gemaakt met diverse communicatietechnieken in het Frans: synthese, presentatie, argumentatie, debat, vergaderen, notuleren, correspondentie en telefoongesprekken. In de werkcolleges worden de communicatieve vaardigheden uitgediept. De studenten zullen leren de basismechanismen en technieken toepassen voor begrip en productie van diverse zakelijke tekstsoorten (mondeling en schriftelijk). Centraal daarbij staan duidelijke en gepaste formulering, argumentatie en tekststructurering. Deze aspecten zijn zeer karakteristiek voor de Franse taal en cultuur. Het studieprogramma bestaat uit de volgende onderdelen: synthese van lees- en luisterteksten in het belangstellingsveld van de studies klinische wetenschappen; vaktechnische presentaties en debatten; vergadertechnieken en notuleren; zakelijke brieven; telefoneertechnieken. TRAINING WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK Onderzoeksstage (12 sp sem 2) Door het introduceren van een korte stage tijdens het eerste masterjaar biomedische wetenschappen wordt de student de gelegenheid geboden reeds kennis te maken met een bedrijfs-, ziekenhuis- of labo-omgeving, klinisch of wetenschappelijk onderzoek van nabij te volgen en zelf reeds enkele vaardigheden aan te leren. De stage omvat 6 weken 20