Informatiemaatschappij. College 3. Literatuur van deze week. De informatiemaatschappij. Het raadsel van informatie. Wat is informatie?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Informatiemaatschappij. College 3. Literatuur van deze week. De informatiemaatschappij. Het raadsel van informatie. Wat is informatie?"

Erna Brouwer
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Informatiemaatschappij College 3 a. Bibliotheek b. Informatie en onzekerheid College 3 Literatuur van deze week 1. Counting bits: The scientific measure of information. 2. Knowledge and the flow of information 3. Informatie, kennis en wijsheid. De informatiemaatschappij Informatie als (geestelijk) voedsel van de maatschappij We weten wat voedsel is. Weten we dat ook van informatie? Het raadsel van informatie Wat is informatie? intuïtief 1

2 Welke camera moet ik kopen? Wat is informatie? Er zijn situaties waarin iemand precies intuïtief aanvoelt wat datgene is dat met het woord informatie wordt aangeduid. Waar is iedereen? Waar is iedereen? Wat moet ik doen? Wat gebeurt daar? Wat gebeurt daar? Wat? Is de Is wereld de wereld gek gek geworden? 2

3 Informatietheorie Wat is informatie? vanuit wiskundig perspectief Informatie kan als volgt worden gekwantificeerd: Als de verzameling is van alle berichten x die X kan aannemen en p(x) de kans aan duidt dat X de waarde x heeft, dan wordt de hoeveelheid bits aan entropie gegeven door de volgende formule: Uitgangspunten van de theorie Wat is informatie? Doel van dit college: de principes begrijpen en kunnen toepassen op een conceptueel niveau 1. denken over informatie is redeneren over (on)mogelijkheden en (on)zekerheden 2. informatie betreft de reductie van wat kon gebeuren tot wat gebeurd is 3. hoeveelheid informatie wordt uitgedrukt in het aantal benodigde bits in de codering 4. basisoperaties zijn: generatie en overdracht / transmissie 5. bij een informatieoverdracht onderscheidt men: de daadwerkelijk overgebrachte informatie, de equivocatie en de ruis 6. informatie is data in context en aanleiding tot kennis en wijsheid Voorbeeld Principe 1 Denken over informatie is redeneren over (on)mogelijkheden en (on)zekerheden 3

4 Pausverkiezing 128 kardinalen kandidaat voor het pausschap zij zijn samengepakt in de sixtijnse kapel zij kiezen uit hun midden de nieuwe paus? Mogelijkheden en onzekerheid Er zijn 128 kandidaten. Wie wordt de nieuwe paus? De informatietheorie zegt Principe 2 informatie betreft de reductie van wat kon gebeuren tot wat gebeurd is dat de verkiezing 7 eenheden aan informatie bevat. 7? De informatietheorie zegt dat informatie gelijk staat aan eliminatie van mogelijkheden en dus dat de verkiezing 7 eenheden aan informatie bevat. 7? Informatietheorie Er waren 128 kandidaten. Er blijft 1 kandidaat over. Eliminatie van ? Hoe rekent de informatietheorie? 4

5 Binaire keuzen Opnieuw opsplitsen groep 1 groep 2 groep 2a groep 2b Binaire keuzen Informatietheorie reductiestappen! de hoeveelheid informatie = 2 log (aantal mogelijk vooraf) - 2 log (aantal mogelijk achteraf) Coderen Principe 3 hoeveelheid informatie wordt uitgedrukt in het aantal benodigde bits in de codering 2 mogelijkheden : 1bit 0, 1 4 mogelijkheden : 2 bits 00, 01, 10, 11 8 mogelijkheden : 3 bits 000, 001, 010, 011, 100, 101, 110, 111 5

6 1. Efficiënte Twee soorten coderingen Principe 4a 2. Niet-efficiënte informatie wordt gegenereerd Opdracht: Leg uit aan de hand van het spel Twenty Questions. 3x generatie van informatie? Principe 4b informatie wordt overgebracht (transmissie) 1. paus gekozen 2. pausnaam geschreven 3. pausnaam (voor)gelezen Volledige transmissie Onvolledige transmissie 1. Verkiezing zelf 128 -> > 1 2. Schrijven van perkament 3. Lezen van perkament 128 -> > 1 Dit is het geval: Kardinaal Lustiger is ziek. Afspraak: als Lustiger gekozen wordt dan komt de naam Ratzinger op het perkament 127 -> 1 6

7 Equivocatie en ruis Principe 5 bij een informatieoverdracht onderscheidt men de daadwerkelijk overgebrachte informatie, de equivocatie en de ruis. Equivocatie of dubbelzinnigheid is de informatie van de bron die niet meer beschikbaar is bij de ontvanger. Ruis is de informatie beschikbaar bij de ontvanger die niet afkomstig is van de bron. Welke informatie in het perkament? overgebrachte informatie reductie van de 128 kardinalen naar twee kandidaten: Ratzinger en Lustiger equivocatie: keuze tussen Ratzinger en Lustiger ruis: bijv. gekozen kleur van de inkt Ultiem voorbeeld van een lege informatietransmissie Dit is het geval: De boodschapper verliest het perkament terwijl hij de inhoud niet kende. Hij schrijft een nieuw perkament met een zelfgekozen naam. Het schrijven van het eerste en het tweede perkament zijn volledig onafhankelijke gebeurtenissen. De overgebrachte informatie is in dit geval: nul - de boodschap bestaat volledig uit ruis. Informatiemaatschappij De informatie in elk SMS-bericht, elke , elke websitetekst, elk nieuwsbericht of welk ander bericht over welke gebeurtenis dan ook, valt altijd uiteen in: Equivocatie en ruis in het fluisterspel de daadwerkelijk overgebrachte informatie dat wat is weggevallen (equivocatie) dat wat is toegevoegd (ruis) 7

8 Informatie is data in context Hoeveel informatie bevat het perkament Principe 6 informatie is data in context en aanleiding tot kennis en wijsheid in het geval van 64 kardinalen? dan 6! in het geval van 256 kardinalen? dan 8! Kortom: dezelfde data bevat in een andere context andere informatie Informatie en kennis Informatiemaatschappij Informatie leidt tot kennis: Informatie in een gebeurtenis is de kennis waartoe de gebeurtenis aanleiding geeft. Andersgezegd: Informatie in een gebeurtenis is dat wat ervoor (nog) niet geweten werd en erna wel. De informatie die een schrijver in zijn SMS-bericht, , websitetekst, nieuwsbericht of welk andere boodschap dan ook stopt, is niet noodzakelijk gelijk aan de informatie die de lezer eruit haalt Uitgangspunten van de theorie 1. denken over informatie is redeneren over (on)mogelijkheden en (on)zekerheden 2. informatie betreft de reductie van wat kon gebeuren tot wat gebeurd is 3. hoeveelheid informatie wordt uitgedrukt in het aantal benodigde bits in de codering 4. basisoperaties zijn: generatie en transmissie (informatieoverdracht) 5. bij een informatieoverdracht onderscheidt men de daadwerkelijk overgebrachte informatie, de equivocatie en de ruis 6. informatie is data in context en aanleiding tot kennis en wijsheid Volgende week Op dinsdag 30 sept uur: eenmalig extra bibliotheekwerkcollege / practicum 8

9 Website Bekijk regelmatig: Hartelijk dank voor jullie aandacht. Succes! 9

Vergelijkbare documenten

College Cryptografie. Cursusjaar Informatietheorie. 29 januari 2003

College Cryptografie. Cursusjaar Informatietheorie. 29 januari 2003 College Cryptografie Cursusjaar 2003 Informatietheorie 29 januari 2003 1 Claude E. Shannon Informatiekanaal Entropie Equivocatie Markov ketens Entropie Markov keten Unicity distance Binair symmetrisch