Activiteiten IVN Werkgroepen Maasduinen. Wandeling over de Schandelose Heide Onderzoek Gladde Slang Wereld Vis Migratiedag

Transcriptie

1 Nieuwsbrief Juni Pagina 2 Colofon Pagina 3 Programma Juni Activiteiten IVN Werkgroepen Maasduinen Pagina 4-5 Pagina 6 Pagina7-8 Pagina 9 Pagina 10 Pagina Pagina 13 Pagina Pagina 16 Over Bomen, Bloemen en Bijen Wandeling over de Schandelose Heide Onderzoek Gladde Slang Wereld Vis Migratiedag de Mieren Man workshop(s) nachtvlinders Maak van je tuin een natuurgebied het Ringen van de Slechtvalk jongen Week van de Invasieve Exoten Bestuur IVN Maasduinen Hierbij heten we nieuwe leden welkom; - Erick Rheiter 1

2 COLOFON IVN Bestuur Maasduinen Voorzitter Ton Wetjens Tel: Secretaris Annet Weijkamp Tel: Penningmeester Marc Vergeldt Tel: Bestuurslid Ritsaart Blaisse Tel: Bestuurslid Henny Martens Tel IVN Werkgroepen Maasduinen Coördinator: Ritsaart Blaisse Tel: # Werkgroep Natuur Beheer: Henk Wennekers Tel: # Werkgroep Volg de Das : Daan Strelitski Tel: Vertrouwenspersoon : Peer Maas peer.maas@wxs.nl # Werkgroep Amfibieën & reptielen: Ton Wetjens Tel: # Werkgroep Jeugd: Harry v.d. Logt, Tel: Vertrouwenspersoon en Basisschool: José Wennekers Tel: jose.wennekers@outlook.com # Werkgroep Natuur speelplaats Smokkelpad : Ton Wetjens Tel: # Werkgroep Vlinders: Jan Heuvelmans Tel: # Werkgroep Vleermuizen: Albert Raaijmakers Tel: # Vogel werkgroep: Theo Lommen Tel: # Redactie: Annet Weijkamp annet.weykamp@telfort.nl Jeu Smeets jesme40@home.nl # Website Wiel Jacobs wieljacobs@ziggo.nl Programma commissie: Ritsaart Blaisse en Henny Martens Contact: ivn.maasduinen@live.nl 2

3 Programma Juni BMP Ravenvennen Aanmelden bij : Theo Lommen Werkgroep Vogels Excursie brondgebied Aalsbeek Aanmelden bij : Ton Wetjens Werkgroep Amfibieën en reptielen Inventarisatie Dagvlinders op Stalberg Inventarisatie Dag- en Nachtvlinders op Landgoed Exterveld 24 Juni Workshop nachtvlinders op Paddenweg Aanmelden bij : Jan Heuvelmans Werkgroep Vlinders Zondag 12 Juni - Waterdiertjes Werkgroep IVN Jeugd Aanmelden bij : Harry en Mieke van de Logt 3

4 Over Bomen, Bloemen en Bijen De werkgroep Beheer heeft op dit stuk grond van st. Limburgs Landschap aan de Voort fruitbomen geplant en in beheer. Na 2 jaar groeien de appels en peren nog niet, maar de bomen staan er goed bij en een deel bloeit. Voor een succesvolle bevruchting zijn bijen noodzakelijk. Bijen leven niet alleen van gras, zij leven van wilde Bloemen. 4

5 Deze Buzzz-halte staat bij de Universiteit van Utrecht met de vliegtijden van solitaire bijen ; rosse metselbij, gewone sachembij, zilveren fluitje en de gewone maskerbij. Het meeste vliegverkeer is in april, mei en juni. De vliegroute van de rosse metselbij gaat van de gevlekte longkruid via de witte dovenetel, hondsdraf, witte klaver, blauwe druifjes, speenkruid, daslook, witte klaver, judaspenning, esdoorn, wilg naar de aalbes. De vliegroute van de gewone sachembij gaat van de gevlekte longkruid via de longkruid, gevlekte dovenetel, paarse dovenetel, gewone smeerwortel, zenegroen naar de gulden sleutelbloem. De vliegroute van het zilveren fluitje gaat via de gewone rolklaver naar de kruipende stalkruid, kattendoorn, luzern, wilde reseda, witte klaver, braam naar de wilde liguster. De vliegroute van de gewone maskerbij gaat via de fraaie vrouwenmantel naar de vuurdoorn, heggenrank, zevenblad, zandblauwtje, wilde reseda, braam, akkerdistel naar de gewone bereklauw. 5

6 Wandeling over de Schandelose Heide Schandelo is een woonkern in het Oosten van Velden. In het gebied liggen boerderijen, woningen, kassen en natuurgebieden. Door een goede onderlinge samenwerking hebben ze het gebied heringericht en een gedeeltelijk opengesteld voor publiek. Vanavond mogen we een kijkje nemen op het terrein oa. om te luisteren naar de vele vogels. In dit vogelbosje hoor je tientallen verschillende soorten. De nestkasten worden geregeld gecontroleerd door IVN Maasduinen. Momenteel is het Full House De weilanden waar vroeger het vee liep is veranderd in bos of weiland. Het beheer wordt zo uitgevoerd, dat het gunstig is voor allerlei soorten dieren om zich er te vestigen. Dit weiland wordt nu niet gemaaid. Het staat vol met wiegend gras en wilde bloemen. Er is zelfs een waterput op aardwarmte, zodat de dieren de hele winter water kunnen drinken.. De bosaanplant is zeer veelzijdig. Van hagen tot notenbomen. Momenteel staat het volop in bloei. In de avond tegen het schemeren ruikt het verrukkelijk. Tekst en foto s ; Annet Weijkamp 6

7 21 mei 2016 Het gaat slecht met trekvissen. Overal worden ze bedreigd door blokkering van hun migratieroutes, vervuiling en overbevissing. Trekvissen vormen een belangrijke schakel in ecosystemen en zijn een belangrijke voedingsbron voor mens en dier. Het creëren van bewustwording en draagvlak is een essentiële eerste stap om uiteindelijk gezonde en vrij stromende rivieren te realiseren en trekvissen de kans te geven zich te herstellen. Tijdens Wereld Vismigratiedag worden er daarom op een groot aantal locaties in allerlei landen over de wereld activiteiten georganiseerd om mensen bewust te maken van de noodzaak om migratieknelpunten op te lossen. De kinderen van de basisschool uit regio de Maasduinen staan te popelen om te gaan vissen. Hieronder een deel van de verzamelde vissen, amfibieën en waterdiertjes de dierjes zijn in doorzichtige bakken overgezet, zodat iedereen ze kan bewonderen. Aan het einde van de middag worden allen dieren weer netjes terug gezet in het water. 7

8 Foto s Henny Martens bruine dwergmeerval Bermpje blauwbandje Staafwants larve bruine kikker Alpenwatersalamnder Kleine watersalamander 8

9 Onderzoek Gladde Slang in de Ravenvennen De gladde slang is een bedreigde en beschermde diersoort. Het is verboden het dier te vangen, in gevangenschap te houden of te doden. De gladde slang is relatief klein en onopvallend en heeft in vergelijking met andere soorten een verborgen levenswijze en wordt daardoor zelden gezien. Om een beeld te krijgen of de gladde slang voorkomt in de Ravenvennen heeft werkgroep Amfibieën en Reptielen i.s.m. st. Limburgs Landschap enkele routes voorzien van metalen platen (100 x 60 cm) met een zogenaamd damwand profiel. De theorie (en de literatuur bevestigt dat) is dat gladde slangen onder deze platen gaan liggen om zich tijdens koudere dagen op te warmen. Speciaal op plekken waar niet duidelijk is waar de soort nog voorkomt bieden deze platen de kans om de dieren toch te kunnen vinden. De route wordt geregeld gecontroleerd op aanwezigheid van de gladde slang. Ziet u op uw wandeling zo n plaat liggen? Laat hem Alsjeblieft liggen voor onderzoek. Alle platen zijn voorzien van een sticker met tekst van IVN Maasduinen. 9

10 Langs de route vind u ook houtstapels. Deze stapels worden gebruikt door de gladde slang als schuilplaats. Een favoriete route van de gladde slang is langs de bosrand, verscholen tussen het gras. foto: Annet Weijkamp 1 10

11 De Mierenman Ant-maps is een particulier project ter bestudering van bosmieren om inzicht te krijgen in haar overlevingsstrategie. Gegevens worden gebruikt voor educatie, onderzoek, bescherming, advies en natuurbeheer. Venlo In de regio Venlo, zowel aan de Nederlandse als Duitse zijde van de grens, zijn veel bosmieren te vinden. Dit heeft te maken met de bodemsamenstelling van de rivierduinen aan beide zijden van de Maas en terrassen bij de grens. De bosmieren zijn wettelijk beschermd en zijn erg leuk voor educatieve projecten. Desondanks zorgen ze ook vaak voor overlast of vormen ze een hindernis bij werkzaamheden in het veld of ruimtelijke plannen. - Je kunt bij mij terecht voor de leuke en niet zo leuke bosmier-vragen - Weet u waar ik bosmier nesten kan vinden? Geef het door! Contact: Arjan van den Bosch via Bosmieren bouwen grote nesten in het bos, gemaakt van dennennaalden en takjes. Door samen te werken verzamelen ze voedsel en materiaal en brengen dat via mierenpaden naar hun nest. Door hun bijzondere manier van samenwerken, het zijn immers sociale insecten, overheersen ze het bos waar zij leven. Ze vangen schadelijke insecten, ruimen en verspreiden zaden van planten, om maar wat voordelen van hun bijzondere leefwijze te noemen. Beschermd De vier Nederlandse soorten, de kale bosmier, behaarde bosmier, zwartrug bosmier en stronkmier zijn allen wettelijk beschermd. Iedereen die met bosmieren te maken krijgt, of dat nou tijdens werken in het bos is, of als hinderlijke plaag in de tuin, moet met deze bescherming rekening houden. Dat betekent niet dat we helemaal niets mogen doen in de omgeving van de bosmieren, wel dat we er goed en zorgvuldig mee moeten omgaan. 11

12 WORKSHOP(s) NACHTVLINDERS 24 Juni Workshop nachtvlinders op de Paddenweg 29 Juli Workshop nachtvlinders op heide Ravenvennen Aanmelden bij de werkgroep Vlinders ; Jan Heuvelmans of Henny Martens 19 augustus Diapresentatie en nachtvlinders kijken Rozenhof Velden Aanvang: 19:30 uur De workshop op 19 augustus begint met een fotopresentatie van algemene, minder algemene en enkele zeldzame nachtvlinders, recent waargenomen tijdens meerdere sessies met laken en lamp in verschillende gebieden in onze regio o.a op de avond van 24 juni en 29 juli a.s. De presentatie wordt verzorgd door Henny Martens, met assistentie van Geert Vousten. Na de foto s zijn er mogelijkheden om vragen te stellen en een korte koffiepauze. Rond de klok van negen uur worden buiten twee lakens opgesteld en verlicht met sterke lampen. Mogelijk wordt er ook nog een nachtvlinderval geplaatst. Het buitengebeuren staat onder leiding van John Bogaarts en Jan Heuvelmans. Tips: denk aan anti muggenspray en je fotocamera met een deugdelijke flitser. O ja, het kan 's avonds flink afkoelen; een trui of jas is dan handig. Iedereen is welkom. 12

13 Maak van je tuin een natuurgebied Natuur ontdekken begint in je eigen tuin. De oppervlakte aan tuinen in Nederland is immers veel groter dan de oppervlakte aan beschermd natuurgebied. Door de natuur in je tuin te helpen, kan je al een groot verschil maken. Het is alweer een paar jaar geleden dat ik nieuws heb meegebracht uit My Kitchen Garden. Vandaag 26 mei komt Albert Raaijmakers op bezoek met de Batlogger. IVN werkgroep Vleermuizen heeft een groots tuinhop project opgezet met middelen vanuit Groen en Doen Het is tussen en uur en het wordt al donker. De zwaluwen vliegen al kwetterend over om kleine beestjes te vangen. Handig zo n bloemensteun. De Batlogger komt mooi centraal in de tuin te hangen en de 1 e dwergvleermuis laat zich al zien. De frequentie van de vleermuis wordt op de Batlogger weergegeven. De Batlogger blijft 3 dagen in de tuin hangen. En daarna wordt het doorgegeven aan de volgende deelnemer van dit tuinhop project. Want vele tuinen samen vormen ook een beschermd Natuurgebied waar we zuinig op moeten zijn. De vleermuizen maken gebruik van de combinatie van tuinen om te kunnen (over)leven en voortplanten. En daarbij zijn ze nuttig in de tuin; ze eten veel insecten.. Foto s en tekst: Annet Weijkamp 13

14 Donderdagmiddag 12 mei uur slechtvalkjes Martinustoren geringd door Peter van Geneijgen Op 12 mei zijn de jonge slechtvalkjes op de Martinus-toren in Venlo ± 21 dagen oud en al stevig gegroeid. Ze hebben nu hun tweede laag dons en de vleugelpennen beginnen door te breken, evenals de staartveren. Van de aanvankelijke vier kuikens zijn er nu nog drie over, want eentje heeft het niet gered op de in het begin zeer winderige, natte en koude toren. Om twee uur in de namiddag staan we met vier man: Henny Martens (IVN), Ruud Coenders (IVN), Joop Janssen (Voorzitter Wijkraad Venlo centrum) en ondergetekende, te wachten op Peter van Geneijgen. Peter is voorzitter van de Slechtvalk Werkgroep Nederland, maar die moet van grotere afstand komen en dus is die tijd niet exact te plannen. Maar na tien minuten wordt ons wachten beloond en is hij aanwezig. Dan blijkt ook Stadsomroep Venlo toegezegd te hebben een reportage te willen maken en nog niet aanwezig te zijn. Peter wil nog wachten op Paola, een Italiaanse biologe, die wetenschappelijk onderzoek doet naar het voorkomen van zware metalen en gifstoffen als pesticiden in prooivogels. Peter van Geneijgen is sinds 1993 voorzitter van de Slechtvalk Werkgroep en doet dit ringen sinds 1998, toen er slechts één of twee broedparen van deze mooie roofvogels in Nederland broedden. Nu is dat door alle publiciteit, beschermingsmaatregelen en het plaatsen van nestkasten opgelopen tot 180 bekende paren. De ploeg van ringers is uitgebreid tot 8 á 9 personen en zij hebben in een betrekkelijk korte tijd de handen meer als vol. Het ringen op zich wordt meestal vooraf gegaan door een flinke klauterpartij, zoals op de Martinustoren 65 meter traplopen waarvan de laatste etage een enkele metalen ladder zonder steun of handgreep. Echter, de meeste slechtvalkkasten hangen nog veel hoger tot soms wel 120 á 140 meter. Onze Italiaanse Paola had die laatste durf dus duidelijk niet in huis. Dat was eigenlijk ook niet nodig, want de klimmende heren voorzagen haar van voldoende studiemateriaal. Wegens een beenblessure ben ik (Jeu) niet mee naar boven geklommen en heb mij buiten de kerk vermaakt met de mensen die alsmaar naar boven staarden naar het bezorgde en luid krijsende ouderkoppel dat anderhalf uur rondjes draaide om de toren. Opmerkelijk is verder dat het Venloose koppel de nestbak schoon weet te houden en vogelkarkassen verwijderd, terwijl het koppel in Beleef de Lente alles laat liggen om te rotten. De drie geringde jonge vogels op onze toren zijn, zo is vastgesteld, twee mannetjes en een vrouwtje. Dit gebeurd door wegen, want de vrouwtjes zijn veel zwaarder dan de mannetjes. Tekst: Jeu Smeets. Foto s: Henny Martens 14

15 15

16 17 tot 26 juni: Week van de Invasieve Exoten Van vrijdag 17 tot met zondag 26 juni 2016 staan ze in de schijnwerpers: uitheemse planten, dieren en micro-organismen die door menselijk toedoen in Nederland terechtkomen en hier schade kunnen veroorzaken voor natuur, gezondheid, waterbeheer en andere belangen. De denken is aan bijvoorbeeld de Japanse duizendknoop, de halsbandparkiet, de rode Amerikaanse rivierkreeft, de Russische rattenslang en de tijgermug, maar dat is slechts een kleine greep uit de honderden soorten die hier voorkomen. De Week van de Invasieve Exoten gaat van start met een symposium. Daarna zullen door heel Nederland diverse activiteiten rond het thema plaatsvinden. Dit om de bewustwording rond dit thema te verhogen en om het draagvlak voor de aanpak te vergroten. Deelnemers zijn natuurorganisaties, terreinbeheerders, waterbeheerders, bijenhouders, hortussen, natuurmusea en onderzoeksbureaus. Hen wordt gevraagd om tijdens de Week een activiteit aan te bieden. Zo kunnen ze laten zien op welke manier zij met het onderwerp bezig zijn en kunnen ze samen met geïnteresseerde deelnemers op een leuke en interactieve manier met het onderwerp aan de slag gaan. De mogelijke activiteiten zijn zeer divers, zoals een natuurexcursie, een lezing, natuurwerk (bijvoorbeeld het verwijderen van invasieve exotische planten), een workshop determineren, een teldag, een tentoonstelling, een quiz, een spel, een kookworkshop met gebruik van exotische planten en dieren, aanbieding van een speciaal menu, of bedrijfsbezoeken en -excursies. Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met: Wilfred Reinhold, platform Stop invasieve exoten , info@invasieve-exoten.nl 16