Tussenstand uitvoering sportnota Gemeente Houten nu*

Transcriptie

1 Tussenstand uitvoering sportnota Gemeente Houten i ié JU nu*

2 INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING blz. 2 INLEIDING blz. 3 - Tussenstand uitvoering sportnota Sportbeleid Houten vanaf 2007 Sport in het collegeprogramma Pijlers landelijk sportbeleid TUSSENSTAND VAN DE UITVOERING VAN DE SPORTNOTA blz. 4 - DE SPORTER blz. 4 de sporter doel 1 t/m 7 - DE SPORTORGANISATIE blz. 10 de sportorganisatie doel 1 t/m 9 - DE SPORTACCOMMODATIES blz. 14 de sportaccommodatie doel 1 t/m 5 1

3 SAMENVATTING Uit de tussenstand blijkt dat we op koers liggen met het realiseren van de ambities uit de Sportnota Zo wordt er in Houten zowel door jong als oud veel gesport. Houten steekt daarmee gunstig aften opzichte van het landelijke gemiddelde. Het belang van sport wordt steeds meer erkend als onderdeel van een gezonde leefstijl. De afgelopen jaren heeft de jeugd in Houten de prioriteit gehad. Met de activiteiten Jeugdsportpas en Trainers voor de klas wordt de jeugd gestimuleerd om te gaan sporten. De kwaliteit van het bewegingsonderwijs heeft een impuls gekregen door het scholen van nieuwe leerkrachten. Vanuit de brede scholen worden sportarrangementen na schooltijd georganiseerd. Zowel sportverenigingen, onderwijs en Sportpunt Houten zijn hier actief bij betrokken. Voor kinderen uit gezinnen met een minimuminkomen is het mogelijk gebruik te maken van het Jeugdsportfonds; de verwachting is dat dit fonds in de komende jaren meer ingezet gaat worden vanwege de economisch slechte tijden. Het gaat goed met de meeste sportverenigingen in Houten. Er is hard gewerkt aan de kwaliteit van hun vereniging. Zo zijn er bijeenkomsten geweest over vrijwilligers in de sport, maatschappelijke stage in de sport, en de communicatie voor de sportvereniging. Het eerste Sportgala 2011 was een succes; sporters en sportorganisaties kwamen in een uitverkocht Theater De Slinger bij elkaar om hun sportieve prestaties met elkaar te vieren. Het Sportpunt Houten, een belangrijke ambitie uit de Sportnota, heeft zich ontwikkeld tot een verbindende schakel tussen sport, onderwijs, gezondheid en gemeente. De gemeente heeft de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in sportaccommodaties. Zo zijn er drie kunstgras voetbalvelden aangelegd en is gestart met het sport en werklandschap de Meerpaal. Inmiddels zijn daar vijf hockeyvelden gerealiseerd. Ook komt er een honken softbalveld en een handbalveld. In de wijken zijn er voetbalkooien en een skatebaan aangelegd. We hebben veel bereikt, maar we zijn nog niet klaar. In de komende jaren willen we extra inzetten op sport en bewegen door ouderen en mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking. Het Sportpunt zal hierbij een belangrijke rol spelen. Daarnaast vragen de verenigingen om blijvende ondersteuning op het gebied van contacten/pr, sporttechnische cursussen, beheer en onderhoud van accommodaties en contacten met de gemeente en de invulling van het bestuur, het behoud van sporters in verschillende leeftijdsgroepen. Sportverenigingen ondervinden momenteel de consequenties van de bezuinigingen. Samen met de verenigingen zoeken we daarom naar mogelijkheden om hun economische zelfstandigheid te vergroten. Daarnaast zal in overleg met het Platform Sport een sportfonds worden opgericht dat bedoeld is voor het organiseren en uitvoeren van speciale activiteiten.

4 INLEIDING Tussenstand uitvoering Sportnota In deze notitie willen we aangeven wat na drie jaar de tussenstand is van de realisatie van de Sportnota. We stellen ons zelf daarbij de volgende vragen: wat is er tot nu toe gedaan en wat was het resultaat, welke accenten moeten er gelegd worden in de komende 3 jaar en welke bijstelling is nodig, ook gelet op de bezuinigingen. We kijken eerst kort terug op het geformuleerde sportbeleid en vervolgens naar de uitwerking op het terrein van de sporter, de sportorganisatie en de sportaccommodatie. Sportbeleid Houten vanaf 2007 De gemeenteraad in 2007 heeft het college van B&W verzocht een samenhangende visie op sportbeleid te ontwikkelen. Het staande sportbeleid dateerde uit 2000 en was aan herijking toe. In het actieprogramma van het college van B&W was opgenomen dat er meer aandacht voor sport moest komen. Het Platform Sport en individuele sportverenigingen hebben actief meegedacht bij de uitwerking van de Sportnota In 2008 is de Sportvisie vastgesteld; Hierin geeft de gemeente Houten aan dat er veel belang wordt gehecht aan zowel de georganiseerde als de ongeorganiseerde sport. Sport wordt gezien als een belangrijke maatschappelijke meerwaarde en speelt een rol in de aanpak van problemen op diverse andere beleidsterreinen. Het gemeentelijk sportbeleid gaat daarmee verder dan het aanleggen, onderhouden en ter beschikking stellen van sportvelden en andere sportvoorzieningen. Sport in het collegeprogramma In het collegeprogramma staat het volgende opgenomen over sport: Ruimte voor sport op het Derde Voorzieningengebied; Op het derde voorzieningengebied maar ook bij andere sportaccommodaties verbetert het meervoudig gebruik van sportvoorzieningen en wordt gezocht naar mogelijkheden van commerciële voorzieningen; Door kleinschalige sportvoorzieningen in de wijk toe te voegen, wordt een beweegaanbod in de directe woonomgeving geboden; Er vindt een raadpleging van het burgerpanel plaats over sportbeoefening. De uitkomsten van dit onderzoek gebruikt de gemeente om de Houtense sportvoorzieningen verder te verbeteren. De resultaten en de aanpak worden nog in 2010 aan de raad voorgelegd; Huurtarieven voor gemeentelijke sportaccommodaties stijgen niet. Pijlers landelijk sportbeleid Minister Schippers van Volksgezond Welzijn en Sport (VWS) is vanaf 2012 gestart met een nieuw landelijk beleidsprogramma; Sport en Bewegen in de Buurt. Het programma berust op twee pijlers, de buurtsportcoach en de Sportimpuls. Het programma Sport en Bewegen in de Buurt richt zich erop dat de keuze om te sporten ook een gemakkelijke keuze wordt. Daarnaast draagt het programma bij aan de landelijke en Olympische ambitie van een sportieve en vitale samenleving in Wanneer mensen gemakkelijker kunnen sporten en bewegen, bijvoorbeeld door aansluiting te zoeken bij werk, school of het veldje om de hoek, worden zij gestimuleerd in een actieve en gezonde leefstijl. Het nieuwe regeerakkoord (oktober 2012) blijft de aandacht voor sport als middel voor het bij elkaar brengen van mensen, het verwerven van sociale veiligheid en het verbeteren van de gezondheid belangrijk vinden. Het inzetten op meer gymlesuren is een van de speerpunten. Ook in Houten wordt de rol van sport en bewegen met als doel het voorkomen van ziektes en het stimuleren van gezondheid en participatie steeds groter. Kernpartners, burgers en gemeente gaan hiermee de komende tijd aan de slag.

5 Tussenstand uitvoering Sportnota In de sportnota zijn de ambities en de beoogde resultaten van het sportbeleid voor de komende jaren aangegeven ten aanzien van het domein van de sporter, sportorganisatie en de sportaccommodatie. Hieronder wordt per domein het doel en de stand van zaken per 2012 weergegeven. I De sporter DE SPORTER 1 Jeugdigen die willen sporten kunnen tenminste één sport beoefenen. Het aanbod sluit goed aan bij vraag. Het sportaanbod voor ouderen vanaf vijftig jaar sluit aan bij de vraag van deze groep sporters. De volgende resultaten moeten in 2015 zijn bereikt: a. Een stijging van het aantal deelnemers aan de Jeugdsportpas met 5%; b. Een jaarlijkse toename met twee instellingen van het aantal sportverenigingen en onderwijsinstellingen dat participeert in 'Trainers voor de klas'; c. Een stijging naar 95% in 2015 van het aantal kinderen tussen de 7 en 9 jaar dat lid is van een sportvereniging; d. In 2015 is van de kinderen tussen de 13 en 14 jaar 90% lid van een sportvereniging; e. Er is zicht op de sportdeelname en toekomstige behoefte aan sportfaciliteiten voor senioren van 50 jaar en ouder. a. Tot en met 2010 is de Jeugdsportpas uitgevoerd door Sport Service Midden Nederland. Eind 2010 heeft Sportpunt Houten de uitvoering van de Jeugdsportpas overgenomen. De volgende resultaten zijn de afgelopen jaren bereikt: deelnemers deelnemers (stijging 8,8%) deelnemers (stijging 60%) b. Het project Trainers voor de klas is vanaf 1 oktober 2010 in zijn bestaande vorm door Sportpunt Houten overgenomen van Sport Service Midden-Nederland. In 2010 hebben 7 sportaanbieders clinics aangeboden. In 2011 heeft het Sportpunt Houten tijdens schooltijd 234 clinics (17% meer dan begroot) aangeboden. De clinics zijn aangeboden door 10 sportaanbieders. Alle basisscholen hebben meegedaan aan minstens 1 activiteit van Trainers voor de klas. De inzet van het Sportpunt Houten heeft ervoor gezorgd dat kinderen in Houten hebben kennisgemaakt met voor hen nieuwe sporten. c. In het schooljaar was 82% van de kinderen van groep 6 (9-10 jaar) lid van een sportclub. In het schooljaar was 85% lid van een sportclub (de cijfers zijn niet helemaal representatief omdat in het schooljaar maar drie basisscholen uit Houten hebben meegedaan) 1. d. In het schooljaar was 83% van de kinderen tussen de 13 en 14 jaar lid van een sportclub; in het schooljaar was dit 82%. e. Voor de doelgroep 55+ is er een lokaal onderzoek gedaan naar de vraag en het aanbod. Uit dit onderzoek blijkt dat: ouderen in Houten minder bewegen dan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (39% voldoet niet aan de bewegingsnorm van minimaal een half uur per dag matig intensief bewegen); 1 Schoolkracht onderzoek GGD MN basisscholen. 4

6 motivatie een grotere belemmering is dan fysieke gesteldheid; de ouderen ontspanning en sociale contacten belangrijker vinden dan competitie; met name 65-plussers behoefte hebben aan een eigen sport- en beweegaanbod. Wat moet er nog gebeuren tot en met 2015? a t/m d De werkzaamheden voor de Jeugdsportpas en Trainers voor de klas worden voorgezet. In 2012 is een start gemaakt met Trainers voor de klas voortgezet onderwijs. Daarbij worden verschillende sporten geïntroduceerd aan 13- en 14 jarigen. Dit wordt met name op deze leeftijd gedaan omdat de ervaring leert dat veel kinderen stoppen met sporten als ze in klas 2 en 3 zitten van het VO. Ook is er dit jaar een start gemaakt met de minisportpas. Kinderen van groep 3 en 4 worden op al op jonge leeftijd toegeleid naar verschillende sportverenigingen. De verwachting is dat de bezuinigingen (stopzetting subsidie, gezinnen die minder te besteden hebben) ook gevolgen zullen hebben voor de groei of stagnatie van het aantal leden. Veel verenigingen gaan hun contributie verhogen. In deze tijd van bezuinigingen zetten we in op behoud van de gerealiseerde percentages in Houten steekt daarmee nog steeds ten opzichte van het landelijke gemiddelde gunstig af (66% van de basisschoolleerlingen en 64% van de middelbare scholieren), e. De uitkomsten van het onderzoek naar de sportdeelname en toekomstige behoefte aan sportfaciliteiten voor senioren van 50 jaar en ouder zijn gepresenteerd in een sportcafé. In 2013 zal verder nagedacht worden hoe de ouderen te bereiken en te motiveren die nu nog onvoldoende bewegen. Een afgestemd aanbod is daarbij belangrijk, maar ook de inzet en doorverwijsfunctie van instanties die veel in aanraking komen met de doelgroep: denk aan huisartsen, van Houten&Co, het Wmo-loket, mantelzorgers, etc. Daarnaast is op de doelgroep afgestemde informatie via de inzet van de juiste communicatiekanalen, activiteitengids van Houten&Co, en via sportverenigingen belangrijk. DE SPORTER 2 a. We hebben zicht op het aantal mensen met een beperking en de kwetsbare groepen. b. We hebben de mogelijkheden om te sporten voor hen in kaart gebracht. c. De sportaccommodaties zijn voldoende toegankelijk en de noodzakelijke begeleiding is beschikbaar. a. Sportservice Midden Nederland heeft in 2010 in de gemeenten IJsselstein, Nieuwegein, Houten en Vianen onderzocht hoeveel mensen met een beperking (Wmo-bestand en leerlingenvervoerbestand ) er sporten. In totaal zijn er 4123 enquêtes verstuurd. Hier zijn 736 reacties op binnengekomen. Van de respondenten in Houten geeft 66% (in de totale regio is dit 62%) aan te sporten en/of te bewegen. De doelgroep bestaat voor een groot deel uit mensen met een chronische aandoening, gevolgd door mensen met een lichamelijke en verstandelijke beperking. Van de overige groepen is de groep met autisme de grootste. In het onderzoek wordt aanbevolen dat er: meer moet worden samengewerkt met patiëntenorganisaties zodat een bredere doelgroep wordt bereikt;

7 meer aan promotie gedaan moet worden; hierdoor wordt de angst weggenomen bij volwassen mensen met een beperking om niet te worden opgenomen binnen de sportvereniging; voorlichting gegeven wordt over aangepast sporten; ondersteuning wordt aangeboden aan verenigingen die een aangepast sportaanbod willen ontwikkelen. b. Het regionale sportaanbod voor mensen met een beperking is in kaart gebracht. In de verenigingsmonitor is door Sportpunt Houten expliciet navraag gedaan naar het sportaanbod voor beperkten en kwetsbare groepen. Hieruit blijkt dat een aantal sporten in Houten (voetbal en korfbal) een specifiek aanbod kent. De sportmakelaar neemt deel aan het Netwerk Vrije Tijd Verstandelijk Gehandicapten. Ook zijn er contacten met de Stichting De Wilg en VIA-Houten. Door de goede samenwerking met verschillende partijen is de sportmakelaar in staat om sportadvies (waar kan ik sporten) van mensen met een beperking goed te behandelen en door te verwijzen (in Houten en regionaal). HV Houten en TC Atalanta startten in 2011 beiden een G-afdeling op en hebben gebruik gemaakt van de hulp van Sportpunt Houten. FC Delta Sports richtte een tweede G-elftal op. c. Alle sportaccommodaties zijn voldoende toegankelijk; er zijn geen klachten over de toegankelijkheid. a. Sportpunt Houten overlegt met Stichting Gehandicaptenbelangen Houten of er voldoende zicht is op het aantal mensen met een beperking en de kwetsbare groepen. Vervolgens wordt er een plan van aanpak gemaakt waarin ingegaan wordt op aangepast sporten en het promoten van aangepast sporten. b. Het aanbod is voldoende in zicht. Het verdient aanbeveling het totale regionale aanbod voor aangepast sporten te plaatsen op de site van Sportpunt Houten. Vanwege de bezuinigingen stellen we voor om het tweejaarlijks onderzoek naar sporten door mensen met een beperking dat in de Sportnota werd aangekondigd niet in 2014 maar in 2016 opnieuw uit te voeren. c. De sportaccommodaties zijn voldoende toegankelijk. Blijvende aandacht bij nieuw te bouwen accommodaties. Het Sportpunt zal verder onderzoeken of sporters met een beperking behoefte hebben aan noodzakelijke begeleiding op het gebied van toegankelijkheid. DE SPORTER 3 a. De groep individuele sporters (hardlopers en skeeleraars) kan in Houten prima uit de voeten. b. Op de nieuwe fietspaden kan ook goed geskeelerd worden. c. De verlichting in de openbare ruimte is goed. a t/m c Houten heeft een geschikte infrastructuur om individuele sporters goed te kunnen faciliteren. Houten heeft een grote vrij liggende fietsinfrastructuur die in de afgelopen jaren steeds verder is uitgebreid ook richting de regiogemeenten. Het primaire doel van deze infrastructuur is de fietser een snelle en veilige manier bieden om van A naar B te komen. Het is een mooi bijkomend voordeel dat individuele sporters gebruik kunnen maken van deze (fiets)infrastructuur. Voor de realisatie van nieuwe fietspaden of routes wordt in de meeste gevallen uitgegaan van uitbreiding of verbetering van het Houtense fietsnetwerk. Er zijn tal van fiets- wandel- en skateroutes op internet te vinden die Houten aandoen. Deze zijn inmiddels geïnventariseerd. Verwijzingen naar deze routes zijn in 2011 op opgenomen. Met Loopgroep Houten, HSSV en Atletiek zijn de behoeften van de Houtense hardlopers en individuele sporters in het

8 derde voorzieningengebied De Meerpaal in kaart gebracht. De Houtense fietspaden bieden bij uitstek de gelegenheid om te skeeleren. De verlichting in de openbare ruimte voldoet aan de gestelde normen. a t/m c De raad heeft onlangs besloten de uitvoering van natuur en recreatie van het Sport en werklandschap de Meerpaal op te schuiven totdat er door uitgifte van kavels inkomsten worden gegenereerd. Zodra dit het geval is wordt er gestart met het aanleggen van wandelpaden waarop bijv. geskeelerd kan worden. Hier zou bijvoorbeeld een parcours voor een coopertest kunnen worden uitgezet. DE SPORTER 4 De kwaliteit van het bewegingsonderwijs is verbeterd, doordat er vakleerkrachten beschikbaar zijn. De gemeente heeft dit met tijdelijk stimuleringsgeld ondersteund en onderzoekt de mogelijkheden aan te sluiten op de combinatiefuncties (professionals sport en onderwijs). Omdat er bij het onderwijs onvoldoende financiële middelen waren voor het aanstellen van vakleerkrachten, is besloten om in te zetten op scholing van leerkrachten. Nieuwe leerkrachten die net van de PABO komen krijgen extra scholing. In het activiteitenprogramma van de combinatiefuncties is deze scholing opgenomen. Andere activiteiten die opgenomen zijn in het werkplan van de combinatiefunctionaris zijn het stimuleren en aanbieden van bijzondere beweegonderdelen, het maken van speelpakketten die geschikt zijn voor het schoolplein, het ontwikkelen van sportaanbod voor kinderen met overgewicht. Na een inventarisatie bleek, dat leerkrachten in eerste instantie behoefte hebben aan het leren gebruiken van het (vaste) materiaal in de gymzalen waar zij hun lessen bewegingsonderwijs geven. Hiervoor is met inzet van externe deskundigheid een eerste trainingscyclus ontwikkeld en in 2011 uitgevoerd. In 2011 zijn ook voorbereidingen getroffen voor lessen met "zwakke bewegers". Zwakke bewegers zijn kinderen die moeite hebben in bewegingssituaties. In de gymlessen vallen ze op doordat ze angstig zijn en onbekende situaties ontwijken; ze hebben een (licht) motorische achterstand en vinden bepaalde situaties lastig. Deze lessen concentreren zich momenteel op de groepen 3 en 4 van het kwadrant Zuidwest en in 2013 wordt gestart met Noordoost. Leerkrachten worden geschoold om zwakke bewegers te herkennen. Met deze kwaliteitsimpuls wordt bereikt dat zwakke bewegers beter participeren in de reguliere gymlessen en op de sportverenigingen. Continuering van de kwaliteitsverbetering van het beweegonderwijs zoals hierboven beschreven. Sportpunt Houten gaat nogmaals onderzoeken of het voor scholen mogelijk en financieel haalbaar is vakleerkrachten aan te stellen. DE SPORTER 5 Het concept de Brede School kent sportarrangementen na schooltijd. De sportclubs verzorgen het aanbod, de gemeente verhuurt de accommodaties. Er is een prima samenwerking tussen onderwijs en sport. Sportpunt Houten heeft de combinatiefunctionarissen ingezet om binnen de kwadranten van de Brede School een ondersteunende rol te vervullen.

9 Binnen Noordoost en Noordwest heeft dat in 2011 geleid tot een gestructureerd aanbod: door actieve deelname van de combinatiefuncties aan het kwadrantenoverleg is het sportaanbod voor het tweede halfjaar 2011 programmatisch zoveel mogelijk geïntegreerd binnen de activiteitenprogramma's Brede School. Vanaf september 2012 starten Brede School Zuid Oost en Brede School Zuid West activiteitenprogramma's. Met Victum startte Sportpunt Houten na de zomer van 2011 de eerste pilot met een verdergaande integratie van activiteiten: eerst lessen tijdens schooltijd (Trainers voor de klas), daarna trainingen na schooltijd, en vervolgens aansluitend een scholentoernooi. Dit heeft Victum behoorlijk wat nieuwe leden opgeleverd. Voor andere verenigingen blijkt deze pilot lastig te realiseren omdat zij moeite hebben bij het vinden van vrijwilligers binnen de schooltijd en na de schooltijd. Uit de gegevens van de verenigingsmonitor blijkt dat ruim de helft van de verenigingen samenwerkt met 1 of meerdere scholen. De belangrijkste reden is het feit dat het nieuwe leden oplevert, daarnaast inkomsten oplevert en het over het algemeen goede PR is voor de vereniging. Continuering van het huidige beleid waarbij gezocht wordt naar mogelijkheden om de knelpunten op te lossen. Het grootste knelpunt is het zoeken van vrijwilligers tijdens schooltijd. DE SPORTER 6 a. Wij richten ons primair op de breedtesport. b. De topsporters in Houten krijgen geen directe steun van de gemeente. De organisaties zullen, afhankelijk van hun ambities, een aanbod voor deze doelgroep kunnen creëren. a. Alle activiteiten die worden georganiseerd richten zich op de breedtesport. b. Er is vanuit het Sportpunt Houten informatie beschikbaar voor individuele topsporters en hun verenigingen. Sporters en sportverenigingen worden geholpen bij het vinden van de juiste informatie waarbij ook de sportbonden en NOC/NSF om de nodige inhoudelijke ondersteuning worden gevraagd. Aandacht voor topsporters is er door het organiseren van het Sportgala. Hier worden prijzen uitgereikt aan de sportvrouw, sportman, sporttalent, sportploeg, sportvereniging en sportvrijwilliger van het vorige jaar uitgereikt. De aandacht voor topsport op deze manier is zeer positief ontvangen. Waar moet het accent komen te liggen in de komende 3 jaar? a. Continuering van beleid. b. Continuering van beleid. DE SPORTER 7 Er zijn goede regelingen om het sporten voor (kinderen van) minima mogelijk te maken Wat is er gedaan tot nu toe? In Houten geldt de U-pas sportregeling. Dit houdt in dat een kind op vertoon van de U-pas bij een groot aantal sportverenigingen gratis kan sporten. Als een kind wel een U- pas heeft maar de vereniging niet aangesloten is bij de U-pas, kan een aanvraag worden ingediend bij het Jeugdsportfonds. Dit fonds zorgt ervoor dat kinderen die graag willen sporten, maar dat niet kunnen omdat hun ouders dit niet kunnen financieren, lid kunnen worden van een sportvereniging. Als de ouders in de bijstand zitten, schulphulpverlening, minimuminkomen hebben of WAO dan komen kinderen in aanmerking. Ook komen kinderen in aanmerking hiervoor als een intermediair ziet dat het kind niet mee doet omdat ouders/verzorgers het niet kunnen betalen. De reden moet dan duidelijk worden beschreven en dan wordt de aanvraag in 8

10 behandeling genomen. Het Jeugdsportfonds betaalt de contributie en vergoedt de sportspullen tot een maximum van 225 per jaar per kind tot 18 jaar. De gemeentelijke bijdrage aan het fonds wordt door Sportpunt Houten beheerd. Het Jeugdsportfonds heeft in 2010 aan 35 kinderen bijgedragen en in 2011 aan 37 kinderen. In overleg met Sportpunt Houten en de afdeling Sociale Zaken dit fonds blijvend onder de aandacht brengen. We denken dat er in de komende jaren een groter beroep gedaan zal worden op de U- pas en het Jeugdsportfonds. Daarom zal via fondswerving gezocht moeten worden naar extra middelen.

11 II DE SPORTORGANISATIE Verenigingen, commerciële partijen, stichtingen en particulieren zorgen allen voor een gevarieerd sportaanbod in Houten. DE SPORTORGANISATIE 1 Het verenigingsleven bruist, er zijn voldoende vrijwilligers en er is voldoende technisch en bestuurlijk kader. Wat is er gedaan tot nu toe en wat is effect? Om te weten waar besturen en vrijwilligers ondersteuning bij zouden willen hebben, hebben de combinatiefunctionarissen in 2010 en 2011 uitvoerige gesprekken gevoerd met de besturen van de sportverenigingen. Dit heeft geleid tot het organiseren van de volgende workshops: Workshop "MAS coördinator in de sport"; Themabijeenkomst "vrijwilligers in de sport", en Workshop "communicatie voor de sportvereniging". Met de sportverenigingen Taurus, HV Houten, Delta Sports, Victum en HC Houten is een evaluatie van de training Positief Coachen gehouden. De resultaten zijn positief. Het Sportpunt Houten heeft op verzoek van de gemeente in 2011 de voorbereiding op zich van het eerste Houtens Sportgala op zich genomen. Dit gala zet de sporter en de vrijwilliger in het zonnetje en biedt het bestuurlijk kader een inspirerende avond. Uit de reacties is gebleken dat het sportgala zeer gewaardeerd werd door vrijwilligers en besturen. Het presidium van Platform Sport Houten heeft op verzoek van Sportpunt Houten inhoudelijke ondersteuning aan sportverenigingen gegeven inzake de ombuigingen in de sport, aanbod sportaccommodaties en de inrichting van het derde voorzieningengebied. Het presidium van Platform Sport Houten heeft vier keer per jaar bestuurlijk overleg met de wethouder. Bovengenoemde activiteiten zijn erop gericht dat sportverenigingen sterk en vitaal zijn doordat ze een beroep kunnen doen op kwalitatief en kwantitatief goed (vrijwillig) bestuurlijk en technisch kader. Uit de verenigingsmonitor blijkt dat verenigingen vooral behoefte hebben aan ondersteuning in contacten/pr, sporttechnische cursussen, beheer en onderhoud van accommodaties en contacten met de gemeente en de invulling van de bemensing van de bestuursfuncties. Sportpunt Houten bespreekt met de individuele verenigingen waarin zij ondersteunen. DE SPORTORGANISATIE 2 Sportverenigingen hebben een duurzaam karakter en zijn financieel gezond. Uit de verenigingsmonitor blijkt dat de meeste verenigingen in Houten de toekomst positief tegemoet zien, maar sommige kleine en middelgrote verenigingen zijn minder positief. Zij zijn onzeker zijn over hun bestaansrecht. Op vergaderingen van het Platform Sport vindt uitwisseling plaats over onder andere onderwerpen als ledenbehoud, financiële administratiesystemen. Ook heeft het Sportpunt Houten de afgelopen jaren een aantal verenigingen ondersteund bij nieuwbouw, en financiële problematiek. 10

12 Het Sportpunt Houten intensiveert de samenwerking met de kleinere verenigingen die onzeker zijn over de toekomst. Vanuit het Sportpunt kan vooral gekeken worden hoe de vereniging is ingericht. Kan het op een betere manier waardoor het bijv. minder arbeidsintensief is. Sportpunt Houten kan verenigingen op het spoor zetten als er initiatieven zijn van bijv. gezamenlijk inkoop van drank. DE SPORTORGANISATIE 3 Sportverenigingen hebben een rol in de wijk en werken samen met het onderwijs en welzijn. In de afgelopen jaren is de combinatiefunctionaris (van Houten&Co) in alle wijken van Houten samenwerking aangegaan met verschillende sportverenigingen en basisscholen. Dit heeft geresulteerd tot activiteiten waarbij sport in de wijk centraal stond. Deze activiteiten zijn georganiseerd in samenwerking met de combinatiefunctionaris sport en onderwijs en een aantal sportverenigingen. Daarnaast is een aantal trainingen in rugby, handbal en voetbal georganiseerd in samenwerking met de scholen. Door deze activiteiten hebben kinderen in de wijk elkaar ontmoet, is er gespeeld en gesport en heeft de jeugd verder kennis gemaakt met nieuwe sporten. De Houtense honk- en softbalvereniging de Dragons zijn recent op eigen initiatief gestart met activiteiten in park Schoneveld. In verband met de ombuigingen stopt Van Houten&Co met het organiseren van sportactiviteiten voor jeugd in de wijk. Sportpunt Houten gaat met de sportverenigingen en scholen en de jeugd verder vorm geven aan sporten en ontmoeten in de wijk. DE SPORTORGANISATIE 4 Sportverenigingen en scholen werken samen aan een sportaanbod tijdens schooluren. In de afgelopen jaren is er hard gewerkt aan het project Trainers voor de klas. Zie voor verdere informatie over dit project bij de Sporter 1. Er is aansluiting gezocht bij de kwartaal program ma's van de Brede School. Met Victum startte Sportpunt Houten in het najaar van 2011 de eerste pilot met een verdergaande integratie van activiteiten; eerst lessen tijdens schooltijd (Trainers voor de klas), daarna trainingen na schooltijd, en vervolgens aansluitend een scholentoernooi. Zoals ook eerder vermeld doen veel verenigingen niet mee omdat zij moeite hebben bij het vinden van vrijwilligers binnen de schooltijd en na de schooltijd. De samenwerking van sportverenigingen en scholen heeft ervoor gezorgd dat kinderen in Houten hebben kennisgemaakt met voor hen nieuwe sporten. Gekeken moet worden hoe verenigingen aan vrijwilligers komen binnen de schooltijd om toch binnen de schooltijd hun sport te kunnen aanbieden. Sportpunt Houten neemt hiertoe het initiatief. DE SPORTORGANISATIE 5 Er is een sportinformatiepunt en/of een sportmakelaar voor sportstimulering, verenigingsondersteuning, informatie, voorlichting en advies.

13 In 2009 is een sportmakelaar aangesteld. Vervolgens is eind 2009 Stichting Sport Houten opgericht waarbij de sportmakelaar in dienst kwam. De sportmakelaar heeft een sportinformatiepunt opgezet voor de Houtense sportverenigingen. Het sportinformatiepunt kreeg vervolgens gestalte onder de naam "Sportpunt Houten". Vanaf 1 oktober 2010 zijn bij Sportpunt Houten ook drie combinatiefunctionarissen aangesteld. Sindsdien werkt de sportmakelaar samen met combinatiefunctionarissen aan de uitvoering van de activiteiten. Uit de verenigingsmonitor blijkt dat de lokale sportinstellingen zoals Sportservice Midden Nederland, Sportpunt Houten, sportmakelaar, platform Houten en de gemeente veel gebruikt worden op het gebied van advies en ondersteuning. Werken aan naamsbekendheid bij alle doelgroepen van het Sportpunt Houten (huisartsen, scholen, fysiotherapeuten). DE SPORTORGANISATIE 6 Commerciële sportaanbieders voorzien in de vraag naar individueel georiënteerde sporten zoals fitness. Daarnaast heeft een aantal verenigingen een aanbod voor bijvoorbeeld de individuele skater of hardloper. De vraag naar individueel georiënteerde sporten zoals fitness wordt voorzien door vele commerciële sportaanbieders. Het Sportpunt Houten heeft in 2009 een inventarisatie gemaakt van deze aanbieders. Er is een rijk aanbod. Behalve fitnessmogelijkheden zijn er voor individuele hardlopers en skaters/skeelers veel geschikte fiets-, wandel- en skatepaden. Bij verenigingen zoals de Loopgroep Houten, WTC en de Houtense Skate- en Schaatsvereniging Houten is er aanbod voor de individuele sporter. Voor de individuele sporter met een beperking of ziekte (bijvoorbeeld diabetes) inzichtelijk maken bij welke sportaanbieder hij het beste terecht kan. Hiervoor is overleg tussen commerciële sportaanbieders, huisartsen en Sportpunt Houten nodig. DE SPORTORGANISATIE 7 Het bedrijfsleven, de maatschappelijk ondernemers werken nauw samen met de sport. Naar aanleiding van contact tussen gemeente Houten en FC Utrecht is in samenwerking met de winkeliersvereniging, Sportpunt Houten, SV Houten en Delta Sports een sportactiviteit op Het Rond georganiseerd. Houten werkt ook nauw samen met de organisatie van het European Youth Olympic Festival (EYOF). Het EYOF organiseert in 2013 een Olympisch evenement voor jonge Europese sporters. Vanaf 2013 willen we via het Platform Maatschappelijk Ondernemen de mogelijkheden voor samenwerking tussen de sport en het bedrijfsleven in kaart brengen en verder uitwerken. Het bedrijfsleven een rol geven in het te vormen Sportfonds. Binnen het Sportpunt Houten wordt een ideeënbank aangelegd, waar zowel de sport als het bedrijfsleven tot nieuwe projecten kan worden aangespoord. Sportpunt Houten draagt bij aan het vergroten van het belang van sport op de gezondheid en effectiviteit van werknemers van bedrijven in Houten. 12

14 DE SPORTORGANISATIE 8 Er is ruimte voor maatschappelijk ondernemen voor sportverenigingen die dat willen en kunnen (bijv. huiswerkbegeleiding door een sportvereniging, een sportaanbod voor speciale doelgroepen (bijv. mensen met autisme) of internationale uitwisseling. Het doel is dat in 2015 tenminste 5 verenigingen zich op deze manier gaan inzetten. Uit de verenigingsmonitor blijkt dat 87% van de verenigingen maatschappelijk actief is. Alle verenigingen zijn op 2 of meerdere vlakken maatschappelijk actief, voornamelijk in de ondersteuning van goede doelen en gezondheid. Daarnaast zijn ook veel verenigingen actief met de maatschappelijke stage. In september 2010 vond het sportcafé "maatschappelijke stages in de sport" plaats. In aansluiting op de tijdens dit sportcafé gesignaleerde behoeften van de verenigingen hebben de combinatiefunctionarissen direct na dit sportcafé een projectplan opgesteld. Continuering van beleid. Met de komst van het nieuwe kabinet (2012) worden de maatschappelijke stages vanaf schooljaar 2015/2016 afgeschaft. Onderzocht zal worden wat de consequenties zijn voor de deelnemende verenigingen. DE SPORTORGANISATIE 9 Het uitwerken van de beleidsdoelen voor Sport in concrete beleidsregels aansluitend bij het subsidiebeleid van de gemeente Houten In 2012 is er hard gewerkt aan de realisering van de ombuigingen. Het subsidiebudget voor sportverenigingen is vanaf 2013 met verlaagd. Vanaf 2013 wordt er geen subsidie meer toegekend aan sportverenigingen met een eigen accommodatie en vanaf 2013 wordt de subsidie aan sportverenigingen zonder eigen accommodatie (kantine) in 4 jaar afgebouwd. Er komt een Sportfonds ten behoeve van inhoudelijke activiteiten bij en door de sportverenigingen. Dit fonds wordt gevuld met het budget dat resteert na afbouw van alle subsidies aan de sportverenigingen. Vanaf 2013 zal de gemeente in samenspraak met het sportveld (het Platform Sport) en het Sportpunt Houten de criteria en doelen bepalen waarop dit Sportfonds gebaseerd is (te denken valt bijvoorbeeld aan het stimuleren van vrijwilligers door cursussen te bieden waardoor kader wordt opgeleid). Sportpunt Houten en gemeente onderzoeken op welke manier het bedrijfsleven in Houten hierbij betrokken wordt. 13

15 III De sportaccommodaties DE SPORTACCOMMODATIE 1 a. Het aantal sportaccommodaties is toereikend voor het kunnen beoefenen van de meest gangbare sporten in een gemeente met ruim inwoners. b. De grotere sportaccommodaties (een concentratie van verschillende sporten in een gebied) zijn verspreid over 2 a 3 bovenwijkse locaties in Houten. c. De kleinere sport en recreatievoorzieningen zijn juist in de wijken gerealiseerd. a. Bij SV Houten, Delta Sport en VV 't Goy is in nauwe samenwerking met de verenigingen bij elke vereniging een grasveld vervangen door een kunstgrasveld. In de Meerpaal wordt een sport-en werklandschap aangelegd. De multifunctionele Sport Accommodatie (MFA) is één van de onderdelen van het nieuwe sport- en werklandschap De Meerpaal. Het gebouw gaat gebruikt worden door Hockeyclub Houten, de handbalvereniging en honk- en softbalbalvereniging Houten Dragons en wordt ingezet voor onderwijsdoeleinden, fysiotherapie en naschoolse opvang. Bij de MFA zijn de sportvelden voor de handbal, hockey en honk- en softbal aangelegd. In 2010/2011 is hard gewerkt aan de realisering van Recreatieplas(sen) Laag raven/down Under. Een strandplas, een horecagebouw en een teleskibaan zijn gerealiseerd. Op het noordelijke terrein vinden geen structurele activiteiten plaats, wel is er ruimte voor af en toe een groepsactiviteit of evenement. Deze plas wordt druk bezocht door zowel Houtense als Nieuwegeinse inwoners. Atalanta heeft het aantal tennisbanen uitgebreid met 4 banen en de oude banen gerenoveerd. Bij de behandeling van de sluiting van sportzaal Den Oord heeft de raad aangegeven dat er duidelijkheid gegeven moet worden aan de gebruikers over het tijdspad. Daarnaast moet er een inventarisatie plaatsvinden van de behoeftes van de verenigingen die er zijn voor (eventueel) vervangende ruimte. Toegezegd is dat Den Oord niet wordt gesloten voordat alternatieve locatie is gevonden. Een aantal initiatiefnemers, voortgekomen uit de Handbalvereniging Houten heeft een voorstel ontwikkeld voor een particuliere hal op de Kruisboog. Daarin is ook ruimte voor een dojo voor de judovereniging. De gemeente staat positief ten opzichte van dit voorstel, ook omdat de nieuwe hal de nodige uitbreiding kan bieden voor de gymcapaciteit van het snel groeiende vmbo Houtens. b. Naast de twee voorzieningenterreinen, Weteringhoek en de Kruisboog is een derde voorzieningengebied, het sport- en werklandschap De Meerpaal gerealiseerd. c. De afgelopen jaren zijn er diverse voorzieningen gerealiseerd in de wijken gerealiseerd zoals een voetbalkooi bij basisschool Klavertje Vier, een voetbalkooi/basketbalveld bij de Zonnewijzer, een skatebaan bij basisschool de Vlaswiek en bij de Kruisboog, een voetbalveld tegenover de inprikker De Meren, en in 't Goy (Wickenburgseweg) Gezien de bezuinigingen zal het beleid de komende 3 jaren zich vooral richten op behoud en onderhoud van de accommodaties. DE SPORTACCOMMODATIE 2 De sportaccommodaties worden voor meerdere doeleinden gebruikt en zijn multifunctioneel. 14

16 Een goed voorbeeld is sport- en werklandschap De Meerpaal, een multifunctionele accommodatie is één van de onderdelen van dit nieuwe sport- en werklandschap. De huidige accommodaties worden zo optimaal en multifunctioneel mogelijk gebruikt. Zo is er bijv. bij de Kruisbooghal buitenschoolse opvang (BSO) gerealiseerd, maar ook bij Delta Sports en bij KV Victum. Het onderwijs maakt overdag gebruik van de sportaccommodaties. Per sporthal is er een gebruikersoverleg om gebruikers mede verantwoordelijk te maken voor de sporthal en knelpunten en oplossingen met elkaar te bespreken. Verenigingen maken voornamelijk in de avonduren en de weekenden gebruik van de velden. Op andere tijdstippen is medegebruik mogelijk. Hier zal de komende jaren op worden ingezet door het projectbureau accommodaties (momenteel wordt PR gemaakt voor het verhuren van zalen op onrendabele tijdstippen). Gestimuleerd moeten worden dat basisonderwijs, kinderopvangorganisatie, scouting en andere initiatieven hun sportactiviteiten laten plaatsvinden op de gemeentelijke sportvelden DE SPORTACCOMMODATIE 3 Er worden geen directe faciliteiten voor topsport door de gemeente gerealiseerd. Verenigingen die de ambitie hebben op een hoog wedstrijdniveau te sporten en hiervoor specifieke accommodaties wensen hebben, kunnen rekenen op medewerking van de gemeente, zonder dat hierbij sprake is van een financiële ondersteuning. Het spelen in een hogere klasse betekent voor een vereniging ook dat er meer getraind wordt. De beschikbare ruimte bij binnensport is dan niet voldoende. Bij het mogelijk realiseren van extra accommodaties voor topsport blijven de financiën een struikelblok voor de verenigingen. In de sportnota staat dat accommodatiewensen met betrekking tot topsport worden meengenomen bij nieuwbouwplannen, maar extra investeringen komen voor rekening van de club. Continuering van het beleid. DE SPORTACCOMMODATIE 4 Privatisering van accommodaties (of delen hiervan) is mogelijk, maar maatwerk is hierbij het sleutelbegrip. Wat is er gedaan tot nu toe? Momenteel is er in Houten een mix vorm voor de uitvoering van taken in beheer en onderhoud: de vereniging doet zelfde eenvoudigere taken, de aannemer doet in opdracht van de gemeente het specialistische werk en de gemeente doet de overige werkzaamheden. Privatisering van sportaccommodaties is bespreekbaar, maar niet per se een uitgangspunt voor de gemeente. Wanneer sportverenigingen de accommodatie waar zij gebruik van maken in eigendom en beheer willen krijgen, zal onderzocht worden of dit tot de mogelijkheden behoord. Privatisering moet voor beide partijen (sportverenigingen en gemeente) aantrekkelijk zijn en zullen geen financiële gevolgen hebben voor de gemeente. DE SPORTACCOMMODATIE 5 De huurtarieven van de gemeentelijke accommodaties zijn op een aanvaardbaar niveau. De tarievenstructuur leidt tot een hoge bezettingsgraad van de sportaccommodaties. 15

17 Wat is er gedaan tot nu toe? De tarieven van sportaccommodaties zijn in 2007 verlaagd met 16,5% en in 2009 met nog eens 11% naar beneden bijgesteld om zo het gebruik van de voorzieningen te stimuleren en de tarieven meer in overeenstemming te brengen met de tarieven van de omliggende gemeenten. De raad heeft in verband met de ombuigingen besloten om in de nieuwe tarieven die gaan gelden vanaf 1 augustus 2013 een extra verhoging van 5% te verwerken. Zoals bij de sportverenigingen aangekondigd zal de tarievenstructuur tegen het licht worden gehouden o.a. omdat er vanaf 2013 geen sprake meer zal zijn van gesubsidieerde verenigingen. Tot op heden is er sprake van een gesubsidieerd/niet gesubsidieerd tarief. DE SPORTACCOMMODATIE 6 Sporten en spelen/speelvelden in de openbare ruimte is op een aantal plekken verbeterd en gemoderniseerd, bijvoorbeeld door de aanleg van voetbalkooien Wat is er gedaan tot nu toe? Overleg heeft plaatsgevonden met buurt- en welzijnswerk, de sport en het onderwijs over de invulling van de buitenruimte voor sport en recreatie in de buurt. Het maakt deel uit van een van de projecten die in het kader van de stimuleringsregeling Buurt, Onderwijs en Sport worden uitgevoerd. Zoals vermeld bij de sportaccommodaties 1 (pagina 13) zijn er de afgelopen jaren verschillende sportvoorzieningen in de openbare ruimte gerealiseerd. Gezien de bezuinigingen zal het beleid zich vooral richten op behoud van de huidige speelvelden DE SPORTACCOMMODATIE 7 Er is een uitgewerkt plan met betrekking tot de organisatie van beheer, verbeterde bezetting en onderhoud van sportaccommodaties en ruimtelijk beheer en sport stemmen plannen op elkaar af en werken samen. Wat is er gedaan tot nu toe? Dit onderwerp maakt deel uit van een groter onderzoek naar vastgoed en beheer van alle gemeentelijke accommodaties. De uitkomst hiervan wordt verwacht in 2013/2014. Afhankelijk van de uitkomsten van het onderzoek moet de koers bepaald worden. 16