Advies ontsluiting wooncomplex Landgoed Development Baantveld, Geel

Transcriptie

1 Verkeerskundig Advies J. Willems g.c.v. Meuletiende TURNHOUT Tel/fax: GSM: Advies ontsluiting wooncomplex Landgoed Development Baantveld, Geel Opdrachtgever: Datum: Bewonersvereniging Tulpenstraat juli 2016

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding en vraagstelling Situering Situering macro-niveau Situering micro-niveau Beschrijving actuele toestand Tulpenstraat e.o Verkeerskundige uitgangspunten Algemene uitgangspunten duurzame mobiliteit Uitgangspunten uit gemeentelijk mobiliteitsplan Uitgangspunten visie Geel Conclusie Toetsing ontsluitingsalternatieven Te onderzoeken ontsluitingsalternatieven Beoordelingscriteria Beoordeling ontsluitingsalternatieven Alternatief 1: basisalternatief, rechtstreeks op de Dr. Peetersstraat Alternatief 2: doorheen het Meuldersplein Alternatief 3: via de doorsteek Tulpenstraat-Baantveld Alternatief 4: via de Tulpenstraat Samenvattende beoordeling Verkeerskundig Advies J. Willems 2

3 1. INLEIDING EN VRAAGSTELLING In de stad Geel, wordt een nieuw wooncomplex voorzien met 53 wooneenheden. Deze is gelegen langs Baantveld, op ongeveer 800 m ten westen van de Markt. Recent zijn diverse alternatieven ontwikkeld voor de toegang en ontsluiting van het wooncomplex. In opdracht van de bewonersvereniging Tulpenstraat poogt deze nota een overzicht en een objectieve beoordeling te geven van deze ontsluitingsvarianten, met het oog op een verdere objectieve besluitvorming door de projectontwikkelaar en de stad Geel. 2. SITUERING 2.1. Situering macro-niveau Op macro- en mesoniveau situeert het project zich binnen de ring van Geel, ten westen van het stadscentrum. Project Landgoed Development Figuur 1: Situering nieuwbouwproject Landgoed Development, in het centrum van de stad Geel Verkeerskundig Advies J. Willems 3

4 2.2. Situering micro-niveau Op meso-niveau situeert het project zich langs de zgn. Bereikbaarheidsas Baantveld-Drijhoek, tussen Geel-centrum en het kruispunt van de R14 met de Larumseweg. Project Landgoed Development Figuur 2: Situering micro-niveau 2.3. Beschrijving actuele toestand Tulpenstraat e.o. De situatie ter plaatse wordt beschreven aan de hand van onderstaande foto s. Foto 1: Tulpenstraat: een uitgesproken woonstraat met gemengd verkeer die niet geschikt is voor de afwikkeling van grotere stromen gemotoriseerd verkeer. Verkeerskundig Advies J. Willems 4

5 Foto 2: Baantveld is een lokale ontsluitingsweg met een apart fiets- en voetpad dat geschikt is als ontsluiting en de afwikkeling van grotere verkeersstromen Foto 3: Baantveld ter hoogte van het in aanbouw zijnde wooncomplex, tegenover de Tulpenstraat Verkeerskundig Advies J. Willems 5

6 Foto 4: Dr. Peetersstraat ter hoogte van de voorziene toegang volgens alternatief 1. Deze straat is een lokale ontsluitingsweg, echter zonder aparte fiets- en voetpaden, waar er wellicht ook weinig tot geen fietsers of voetgangers zijn doordat de parallelle Tulpenstraat als volwaardig alternatief geldt. Foto 5: De fiets- en voetgangersdoorsteek tussen Tulpenstraat en Baantveld is een strategisch sterke maatregel om het langzaam verkeer te promoten. Verkeerskundig Advies J. Willems 6

7 3. VERKEERSKUNDIGE UITGANGSPUNTEN 3.1. Algemene uitgangspunten duurzame mobiliteit Basisuitgangspunt voor een duurzame ontsluiting van woongebieden is dat de mogelijkheden voor de verplaatsingen te voet, per fiets en per openbaar vervoer zo veilig, comfortabel en aantrekkelijk mogelijk worden gemaakt en veel mogelijk worden benut. Eventueel en zo nodig dienen de mogelijkheden voor de auto-ontsluiting wat worden beperkt, indien dit autoverkeer de veiligheid en het comfort voor de overige vervoerswijzen zou schaden. Dit is niets anders dan het STOP-principe, dat door de Vlaamse, provinciale en alle gemeentelijk overheden als belangrijkste beleidslijn wordt gesteld (zie verder). Dit betekent o.a. het volgende: Zorgen voor zo kort mogelijke verbindingen te voet en per fiets naar de belangrijkste voorzieningen in het centrum en naar haltes voor het openbaar vervoer. Op deze manier genieten fietsers en voetgangers van een concurrentieel reistijdvoordeel. Zo veel mogelijk conflictvrije routes voor het langzaam verkeer, dit om het gevoel van veiligheid, het comfort en de gezondheid van de fietser en voetganger te garanderen. Tenslotte moet een verkeersveilige aansluiting mogelijk zijn, gelet op de feitelijke toestand, en de aanwezige infrastructuur. Concreet betekent dit dat de toegang tot wooneenheden best niet rechtstreeks gebeurt in bochten, plaatsen met weinig overzicht, of plaatsen waar veel fietsers en voetgangers komen. Beide uitgangspunten zijn cruciaal voor een duurzame mobiliteitsontwikkeling Uitgangspunten uit gemeentelijk mobiliteitsplan Voor de ontsluiting van het wooncomplex vormt het gemeentelijk mobiliteitsplan (opgesteld in 2012 en nog steeds van kracht) de basis en met name de wegencategorisering. Enkele interessante passages en uittreksels volgen hieronder. Algemene doelstellingen gemeentelijk mobiliteitsplan Hieronder volgen de belangrijkste doelstellingen zoals vastgelegd in het gemeentelijk mobiliteitsplan. Basis: Geel moet verder uitgebouwd worden als aantrekkelijke woon- school- en handelskern Geel moet duurzaam en evenwichtig uitgebouwd worden als economische tewerkstellingspool Geel moet de troeven voor dagtoerisme en recreatie benutten Geel moet de kansen die het samengaan van stedelijkheid en buitengebied bieden benutten Ruimte: Geel richt het ruimtelijk beleid op nabijheid en optimale bereikbaarheid voor openbaar vervoer en fiets Geel kiest voor kernversterking, inbreiding en verdichting kiest hierin voor afbouw van de lintbebouwing en perifere ontwikkelingen Geel versterkt de leefbaarheid en identiteit in woonkernen en wijken Geel vrijwaart en versterkt de open ruimte en de kenmerkende natuurelementen Verkeer en mobiliteit: Geel versterkt de verkeersleefbaarheid in de woongebieden Geel heeft oog voor de kwaliteit van het stedelijk openbaar domein Verkeerskundig Advies J. Willems 7

8 Geel wil minder ongevallen en wil minder ernstige ongevallen (tot minimaal Vlaams gemiddelde) Geel wil minder omgevingshinder door verkeer in de woongebieden Geel wil minder autoverplaatsingen en meer verplaatsingen met andere vervoerswijzen Geel maakt het centrum selectief bereikbaarheid voor het centrumgebied Algemene visie ontsluiting lokale wegennet De stad Geel gaat een circulatiesysteem uitwerken om de verschillende deelgebieden binnen de R14 optimaal bereikbaar te maken. Dit bevordert de doorstroming van en naar een weg van hogere orde, maar beperkt de doorrijdbaarheid. Op deze manier wordt sluipverkeer tegengegaan en worden de woonstraten leefbaarder. Het circulatiesysteem vormt het dragend netwerk binnen de R14 en is ontwikkeld vanuit een gebiedsgerichte benadering. In de binnenstad van Geel wenst het beleid het STOP-principe resoluut toe te passen. Het STOPprincipe geeft voorrang aan de voetgangers (Stappers) en fietsers (Trappers). Daarna volgen het collectief vervoer (OV) en de auto (Personenvervoer). Stedelijke ontwikkelingen zullen hier vooral gericht zijn naar een aangename en kwaliteitsvolle winkel-wandelomgeving. Bereikbaarheidsas (Baantveld-Drijhoek) Tulpenstraat Figuur 3: Wegencategorisering in Geel centrum met een duidelijke visie tot ontwikkeling van de "Bereikbaarheidsas" (Bron: Mobiliteitsplan Stad Geel) Verkeerskundig Advies J. Willems 8

9 3.3. Uitgangspunten visie Geel 2030 Uitgangspunten die in dit verband zeer relevant zijn, zijn te vinden in de visie Geel 2030, waarin de stad in een brochure 4 prioriteiten stelt ten aanzien van de toekomstige ontwikkeling van woon- en leefruimte: bescherming open ruimte kernversterking en verdichting respect voor de identiteit van een plek kwalitatieve woonomgeving Conclusie Uit zowel de algemene uitgangspunten als uit de visie van het gemeentelijk mobiliteitsplan volgt dus dat (met name in het centrum en de woongebieden) de kwaliteit van fiets- en voetgangersverkeer moet primeren boven dat van autoverkeer. Op het terrein zou zich dit o.a. kunnen (en moeten) vertalen in: een zo min mogelijke belasting van uitgesproken woonstraten (zoals de Tulpenstraat en Waaiburg) door autoverkeer een ontsluiting die voor langzaam verkeer gericht is naar het centrum, en in een ontsluiting voor het gemotoriseerd verkeer die gericht is naar buiten of weg van het centrum. Dit heeft tot gevolg de het langzaam verkeer kan profiteren van een relatief reistijdvoordeel naar de belangrijkste centraal gelegen voorzieningen de aanleg, en zeker het behoud van aparte en conflictvrije verbindingen en doorsteekjes voor het langzaam verkeer. Dit zorgt ervoor dat verplaatsingen te voet en per fiets objectief en vooral subjectief veel veiliger worden waardoor het gebruik van alternatieve vervoerswijzen nog wordt versterkt. Een positieve mobiliteitsspiraal. intrinsiek verkeersveilige inrichting van wegen en kruispunten Verkeerskundig Advies J. Willems 9

10 een zo veel mogelijke afwikkeling van autoverkeer op wegen van het hoogste niveau (conform de wegencategorisering zoals vastgelegd in het gemeentelijk mobiliteitsplan), ook al betekent dat een omweg voor het autoverkeer. behoud van waardevolle pleinen, plekken en verblijfszones die vrij zijn van gemotoriseerd verkeer Dit vormen ook de uitgangspunten en criteria waarop de alternatieven later zullen worden beoordeeld. Verkeerskundig Advies J. Willems 10

11 4. TOETSING ONTSLUITINGSALTERNATIEVEN 4.1. Te onderzoeken ontsluitingsalternatieven Voor de ontsluiting van het wooncomplex Landgoed Development zijn vier alternatieven ontwikkeld: 1. Het oorspronkelijke alternatief, verder ook het basisalternatief genoemd, gaat uit van een auto-ontsluiting op de Dr. Peetersstraat, waarna er direct wordt aangesloten op de Bereikbaarheidsas 2. Een directe ontsluiting op de Bereikbaarheidsas doorheen het Meuldersplein 3. Een ontsluiting op de Tulpenstraat, waarbij via de bestaande doorsteek voor het langzaam verwordt aangesloten op de Bereikbaarheidsas. 4. Via de Tulpenstraat en vervolgens via Waaiburg en Dr. Peetersstraat Deze vier alternatieven zijn weergegeven in onderstaande schets. Figuur 4: Overzicht ontsluitingsalternatieven bouwproject "Landgoed Development" 4.2. Beoordelingscriteria Op basis van de eerder opgesomde uitgangspunten kunnen de volgende beoordelingscriteria worden meegenomen: 1. Belasting woonstraten en woonzones 2. Potenties naar duurzame mobiliteitsontwikkeling 3. Mate van conflictvrijheid met zwakke weggebruikers 4. Verkeerstechnische mogelijkheid tot het realiseren van een verkeersveilige toegang 5. Conformiteit met de beleidsplannen van de stad Geel en met name de wegencategorisering van het gemeentelijk mobiliteitsplan 6. Behoud waardevolle pleinen en verblijfszones Verkeerskundig Advies J. Willems 11

12 4.3. Beoordeling ontsluitingsalternatieven Alternatief 1: basisalternatief, rechtstreeks op de Dr. Peetersstraat Belasting woonstraten en woonzones Bij dit alternatief worden geen uitgesproken woonstraten belast. Noch de Tulpenstraat, noch de overige woonstraten krijgen op geen enkele manier extra verkeer te verwerken. Potenties naar duurzame mobiliteitsontwikkeling De ontsluiting voor gemotoriseerd verkeer is excentrisch ten opzichte van het stadscentrum, wat automatisch een concurrentieel reistijdvoordeel betekent voor de zwakke weggebruiker. Hierdoor zal het aandeel duurzame verplaatsingen automatisch toenemen. Mate van conflictvrijheid met zwakke weggebruikers De auto-ontsluiting gebeurt volledig apart van de ontsluiting voor de zwakke weggebruikers, die via de Tulpenstraat en de bestaande doorgang kunnen blijven ontsluiten. Hierdoor wordt het gemotoriseerd en het langzaam verkeer automatisch ontvlecht en ontstaan er conflictvrije routes die veiliger en aangenamer zijn en op hun beurt weer leiden tot meer voetgangers- en fietsverkeer. Verkeerstechnische mogelijkheid tot het realiseren van een verkeersveilige toegang Hoewel de Dr. Peetersstraat is gecategoriseerd als lokaal type 2, is deze op dit moment een vrij rustige straat. Fiets- en voetpaden zijn hier niet aanwezig. Ondanks dit gebrek stelt dit geen noemenswaardige problemen, aangezien de Tulpenstraat een rustige en veilige parallelverbinding is. Fiets- en voetgangersverkeer in de Dr. Peetersstraat is dan ook zeer beperkt aanwezig. Gecombineerd met het relatief lage verkeersvolumes, betekent dit dat de aansluiting zonder veiligheidsproblemen kan worden gerealiseerd. Mogelijk kan men de herinrichting aangrijpen om aangepaste voetpaden te maken richting Baantveld (en Pas). Door eerst te ontsluiten op de Dr. Peetersstraat kan het verkeer vervolgens gezamenlijk via het kruispunt Dr. Peetersstraat - Baantveld worden afgewikkeld, wat in de regel meer mogelijkheden biedt voor een verkeersveilige oplossing. Conformiteit met de beleidsplannen van de stad Geel en de wegencategorisering De ontsluiting komt rechtstreeks op de Dr. Peetersstraat, wat officieel is gecategoriseerd als lokaal type 2, een lokale ontsluitingsweg. Het rechtstreeks ontsluiten van woongebieden, grotere woongelegenheden en zelfs van individuele woningen is immers de hoofdtaak van dit soort straten Behoud waardevolle pleinen en verblijfszones De bestaande conflictvrije doorsteek voor het langzaam verkeer en het nieuwe Meuldersplein blijft volledig vrij van gemotoriseerd verkeer Alternatief 2: doorheen het Meuldersplein Belasting woonstraten en woonzones Met dit alternatief worden woonstraten in principe niet extra ontlast doordat de toegang rechtstreeks gebeurt op Baantveld, een lokale ontsluitingsweg. Potenties naar duurzame mobiliteitsontwikkeling De potenties naar duurzame mobiliteitsontwikkeling zijn geringer, aangezien de toegang voor het autoverkeer dichterbij het centrum is gelegen. Daarom is het reistijdvoordeel voor fietser en voetganger ook geringer. Verkeerskundig Advies J. Willems 12

13 Mate van conflictvrijheid met zwakke weggebruikers In principe blijft het aantal potentiële conflicten met zwakke weggebruikers gering, aangezien er geen interferentie is met de doorsteek vanaf de Tulpenstraat. Maar de uitgang komt wel rechtstreeks uit op het fietspad langs Baantveld, en dan daar dus wel voor wat conflicten zorgen. Verkeerstechnische mogelijkheid tot het realiseren van een verkeersveilige toegang Het voorzien van een rechtstreekse toegang tot Baantveld geeft toch wat potentiële veiligheidsproblemen. Vooreerst is er de kruising met het voet- en fietspad. Baantveld is nl. een drukke fietsas tussen Geel centrum en de hogescholencampus. Bovendien liggen de snelheden in Baantveld relatief hoog en zorgt de bocht mogelijk voor wat zichtproblemen. Hoewel het zuiver verkeerstechnisch geen enkel probleem vormt om deze toegang te realiseren en zware gevolgen of problemen niet direct worden verwacht, is het aantal potentiële conflicten wel degelijk aanwezig, en zeker hoger dan bij een aansluiting op de Dr. Peetersstraat. Conformiteit met de beleidsplannen van de stad Geel en de wegencategorisering Aangezien de toegang rechtstreeks wordt voorzien op Baantveld, een lokale ontsluitingsweg, is dit conform met de wegencategorisering van de stad Geel. Behoud waardevolle plein en verblijfszones De toegang ligt pal langs het Meuldersplein. Ondanks dat dit nieuwe plein op zicht niet wordt doorsneden, vormt dit toch een aantasting van de beleving. De toegang en de voorziene parking gaan in ieder geval wel ten koste van de omvang van het plein Alternatief 3: via de doorsteek Tulpenstraat-Baantveld Belasting woonstraten en woonzones Door de aansluiting te voorzien op de Tulpenstraat, wordt deze straat in principe extra belast. Naar verwachting zal deze belasting beperkt blijven, indien de doorgang tussen het nieuwe bouwproject en het verdere deel van de Tulpenstraat wordt opgeheven. Toch mag men niet uitsluiten dat bezoekers via de Tulpenstraat blijven rijden en zich ook daar parkeren, waardoor er quasi zeker een toename zal zijn van verkeers- en parkeerdruk. Potenties naar duurzame mobiliteitsontwikkeling Door de toegang te voorzien ter hoogte van de huidige fiets- en voetgangersdoorsteek verdwijnen meteen alle potenties voor een concurrentieel reistijdvoordeel voor de zwakke weggebruiker en een duurzame mobiliteitsontwikkeling. Mate van conflictvrijheid met zwakke weggebruikers Doordat de volledig conflictvrije doorgang voor zwakke weggebruikers wordt ingenomen door de nieuwe toegang gebeurt de afwikkeling van de gemotoriseerd verkeer niet meer conflictvrij. Verkeerstechnische mogelijkheid tot het realiseren van een verkeersveilige toegang Zoals bij het vorige alternatief geeft het voorzien van een rechtstreekse toegang tot Baantveld potentiële veiligheidsproblemen. Vooreerst is er de kruising met het voet- en fietspad. Baantveld is nl. een drukke fietsas tussen Geel centrum en de hogescholencampus. Bovendien liggen de snelheden in Baantveld relatief hoog en zorgt de bocht mogelijk voor wat zichtproblemen. Hoewel het technisch geen enkel probleem vormt om deze toegang te realiseren en zware gevolgen of problemen niet direct worden verwacht, is het aantal potentiële conflicten wel degelijk aanwezig, en zeker hoger dan bij een aansluiting op de Dr. Peetersstraat. Conformiteit met de beleidsplannen van de stad Geel en de wegencategorisering Hoewel het op zich mogelijk is dat wooneenheden toegang krijgen tot uitgesproken woonstraten, is dit bij grotere wooneenheden minder evident. Verkeerskundig Advies J. Willems 13

14 Behoud waardevolle pleinen en verblijfszones Ondanks dat het Meuldersplein niet wordt doorsneden, vormt de toegang vlak langs dit plein toch een barrière en achteruitgang van de belevingswaarde van het plein Alternatief 4: via de Tulpenstraat Belasting woonstraten en woonzones Door de aansluiting te voorzien op de Tulpenstraat en de gehele Tulpenstraat zelf te laten functioneren als ontsluitingsroute, wordt deze straat extra belast. Gelet op het bestaande aantal woningen (± 60) en het aantal nieuwe woongelegendheden (53) zal dit tot bijna een verdubbeling van het verkeersvolume in deze woonstraat leiden. Potenties naar duurzame mobiliteitsontwikkeling Hoewel de exlusieve doorgang voor het langzaam verkeer tussen Tulpenstraat en Baantveld blijft behouden, zal het autoverkeer via de Tulpenstraat en Waaiburg toch een verbinding krijgen met het centrum, weliswaar via woonstraten. Hoewel deze verbinding in afstand wat langer is dan via Baantveld, zal door de extra belasting van woonstraten de potentie voor het fietsverkeer wat afnemen. Mate van conflictvrijheid met zwakke weggebruikers Doordat de zwaardere belasting van de Tulpenstraat en Waaburg neemt het aantal potentiële conflicten met langzaam verkeer toe, aangezien er meer autoverkeer zal rijden in straten met gemengd verkeer. Verkeerstechnische mogelijkheid tot het realiseren van een verkeersveilige toegang Zuiver verkeerstechnisch is er geen enkel probleem om de toegang van het nieuwe wooncomplex aan te laten takken op de Tulpenstraat en vandaar verder naar Waaiburg. Conformiteit met de beleidsplannen van de stad Geel en de wegencategorisering Het aantakken van een wooncomplex rechtstreeks op een woonstraat is zeke niet in tegenstrijd met het mobiliteitsplan en de wegencategorisering, hoewel dit bij grotere wooneenheden minder evident is, gelet op de toename van de verkeersdrukte in deze woonstraat Behoud waardevolle pleinen en verblijfszones Het Meuldersplein wordt niet doorsneden, en dus blijft de belevingswaarde van het plein in principe behouden. Verkeerskundig Advies J. Willems 14

15 4.4. Samenvattende beoordeling In onderstaande tabel is een kwalitatieve beoordeling weergeven per alternatief. De beoordelingswijze is als volgt: --: sterke achteruitgang t.o.v. de bestaande situatie -: lichte achteruitgang t.o.v. de bestaande situatie 0: geen verandering of effect t.o.v. de bestaande situatie +-: lichte verbetering t.o.v. de bestaande situatie ++: sterke verbetering t.o.v. de bestaande situatie Tabel 1: Samenvattende beoordeling ontsluitingsalternatieven Landgoed Development, Geel Criterium Alt. 1 Alt. 2 Alt. 3 Alt. 4 Belasting woonstraten Potenties duurzame mobiliteit Conflictvrijheid zwakke weggebruikers Verkeersveilige toegang Conformiteit met wegencategorisering Behoud pleinen en verblijfszones TOTAALSCORE Hieruit blijkt dat alternatief 1, het basisalternatief met ontsluiting via de Dr. Peetersstraat, in alle opzichten het beste scoort. Vooral de potenties naar duurzame mobiliteit, het behoud van waardevolle pleinen en fietsdoorsteken en de mogelijkheid om een verkeersveilige toegang te creëren zijn de belangrijkste argumenten. Alternatief 4 scoort minder goed doordat het een extra belasting vormt voor de Tulpenstraat en Waaiburg die als typische woonstraten zijn geselecteerd in het gemeentelijk mobiliteitsplan. Naar conformiteit met de wegencategorisering is het verschil tussen de drie alternatieven zeer gering, aangezien de ontsluiting van woongelegenheden in principe zowel op woonstraten als op ontsluitingsassen kan plaatsvinden. Verkeerskundig Advies J. Willems 15