Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum uitgave: dienst communicatie nummer 20

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum uitgave: dienst communicatie nummer 20"

Transcriptie

1 25 september 2008, nummer 3 H e t V e r p l e e g k u n d e K a t e r n i s e e n t w e e m a a n d e l i j k s b l a d v a n V U m e d i s c h c e n t r u m u i t g a v e : d i e n s t c o m m u n i c a t i e In het concept van Fred Lee, auteur van het boek If Disney Ran Your Hospital staan dokters en verpleegkundigen op een toneel en vervullen zij een rol. Daarbij leven ze zich in in de patiënt en geven vanuit hun deskundigheid inhoud aan de zorg die de patiënt nodig heeft. De titel van het verpleegkundig symposium 2008, georganiseerd door TvZ en VUmc, is ontleend aan dit beeld. De lezingen, workshops en parallelsessies zijn erop gericht verpleegkundigen inzicht te geven in de rol die zij bij een andere opvatting van professionaliteit kunnen spelen. Mieka Vroom Theater van de zorg is de titel van in staat moeten zijn in positieve zin elkaar aan. Het gaat om de beleving, om omgeving en spiritualiteit, met de ogen van een buitenstaan- het om in het ziekenhuis te zijn? afdeling foto s van de omgeving, je in te leven in de patiënt. Hoe is het verpleegkundig symposium dat een onuitwisbare indruk op patiënten te maken. het gaat over meer dan alleen het der. Ze laten die foto s zien aan hun Wat betekent het om chronisch VU medisch centrum (VUmc) samen met TvZ organiseert op 2 oktober verzorgen van patiënten volgens collega s en stellen hen de vraag ziek te zijn? Om niet meer beter Inspiratie de technische standaarden. Je ziet hoe zij het zouden vinden als ze een te worden? Om te sterven? En wat Inleider en dagvoorzitter Ben Nijman is zorgmanager in dat dit onderwerp in veel Westerse hotel binnenkwamen en het zag er betekent dat voor onze rol als verpleegkundige? In relatie hiermee is Felix Rottenberg. Ben Nijman, VUmc en heeft onder meer patiënttevredenheid als aandachtsgebied. wordt. Toen ik in 2003 begon met kelijk gelach in de zaal. En iedereen noemt Nijman de presentiebena- landen speelt en serieus genomen zo uit. Dan hoor je een ongemak- medeorganisator en zorgmanager met patiënttevredenheid in zijn Iemand tipte hem over het boek van de eerste metingen van de patiënttevredenheid, waren er zorgverle- hebben kunnen laten ontstaan. Andries Baart, hoogleraar geestes- vraagt zich af hoe we dat toch zo dering zoals die is beschreven door takenpakket, vertelt over de inspiratiebronnen die ten grondslag liggen stuurder uit de Verenigde Staten, ners die zeiden dat de mening van wetenschappen. Mieke Grypdonck, Lee, een voormalig ziekenhuisbe- die tijdelijk als cast-member (trainee) bij Disney werkte en daarna was. Dat hoor je nu niet meer, Wij zijn de afgelopen jaren erg gepen en Baart werkten dit begrip een patiënt helemaal niet belangrijk Presentie aan het symposium. hoogleraar verplegingswetenschap- de filosofie van het bedrijf over de maar het is een lange weg. Wij richt geweest op meten, op onderzoek en evidence based handelen. De presentiebenadering maakt uit in relatie tot de verpleegkunde. Toen de voorbereidingscommissie gezondheidszorg heeft gelegd -met denken in de zorg dat wij weten bij elkaar kwam om te praten over opvallende resultaten. Planetree wat goed is voor de patiënt, maar Daarmee raakte de aandacht voor de verdiepingsslag ver voorbij het het thema van het symposium, hebben we het gehad over wat actueel Planetree is eind jaren dingen. Een patiënt vertrekt niet uit zins op het tweede plan. Waarmee en ook voorbij begrippen als service is een andere bron van inspiratie. de patiënt verwacht vaak andere de ervaring van de patiënt enigs- gebruikelijke methodisch handelen, is, wat ons interessant lijkt. tachtig opgericht het ziekenhuis met alleen het idee ik overigens niets wil afdoen aan en klantgerichtheid. Toen kwamen woorden naar ook in de VS door dat die ene dokter hem heel goed de waarde van onderzoek. Het is boven als healing environment, tijd voor zorg en de Angelica Thieriot, medicijnen heeft gekregen. Hij gaat föhnen en ijzen niet helpt bij decu- slechts inspiratiebronnen voor het een patiënte, heeft geopereerd, of dat hij de beste natuurlijk belangrijk dat je weet dat Disney en het Planetree-concept zijn kernwaarden van de verpleging. Dan kom je op on- traumatische huis dat door zijn ervaringen tijdens We meten nu de tevredenheid van symposium zelf zal begrippen als die een aantal weg met een beeld van het ziekenbitus, om maar iets te noemen. symposium, benadrukt Nijman. Het derwerpen als klantgerichtheid en service, maar we ziekenhuis had. In begrip voor hem? Waren de artsen del voor bewustwording. Gemiddeld formeren naar ervaring en beleving ervaringen in het het verblijf is gevormd. Was er patiënten; een heel belangrijk mid- klantgerichtheid en service trans- wilden een slag dieper gaan het Planetree-concept staat het begrip Is hij als persoon benaderd en be- Nederland tussen de 6 en 7,5. Als er verpleegkundige daarin. Klantge- en verpleegkundigen vriendelijk? scoren de meeste ziekenhuizen in van de patiënt en de rol van de dan service. Dat bracht ons op de ideeën van Fred Lee, de schrijver healing environment handeld? Tevredenheid en loyaliteit ééntiende punt bijkomt, juicht iedereen, maar eigenlijk zegt dat niet bij service denk je aan roomservice: richtheid is een containerbegrip en van If Disney ran your hospital. In centraal, het ziekenhuis als plaats aan het ziekenhuis worden bij de dat boek wordt gesteld dat de zorg waarin het beste van een kuuroord, patiënt maar voor een gering deel veel. Je moet kijken naar de hoogste een krantje en een croissantje, of geen dienstverlening is, maar veel hotel en ziekenhuis is verenigd, bepaald door de medisch-technische score: wie geeft een 9 of een 10. mensen netjes te woord staan. meer in de sfeer van beleving en zoals Thieriot het op haar website vaardigheden. Dat is iemand die thuis een positief Daar zijn we in de zorg nog lang ervaring opereert, zoals in Disneyland. Dokters en verpleegkundigen in Nederland actief. Simpel patiënten tevreden zijn over de zorg verbeteren. Maar het symposium zegt. De Stichting Planetree is ook verhaal vertelt. Dan pas weet je of niet goed genoeg in, daar kan veel staan op een toneel, ze zitten in een We draaien hier in VUmc projecten die ze hebben gekregen. gaat over meer. Want wat heb je rol waarbij zij zich moeten inleven Beleving waar verpleegkundigen aan het roer Vanuit onze professionele houding aan goede service als de laborante in de patiënt. Lee heeft het over Wat Lee zegt, zie je terug in het staan. Bij cardiologie bijvoorbeeld. geven we inhoud aan wat patiënten hardhandig een injectienaald in je memorable experience, we zouden Planetree-concept. Het sluit bij Verpleegkundigen maken op hun nodig hebben. Het is ons vak om arm duwt. g i m y s d n o p u k l i r j o p l w w w. v u m c. 2 Sneller dan Philip Scheltens? 4 Balkenende krijgt beweegrede 8 Intervisie tutoren werkt 25 september 2008 Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum uitgave: dienst communicatie nummer 20 Nieuwe poli cardiologie in ziekenhuis Wie denkt de nieuwe poli cardiologie in het poli kliniek gebouw te vinden komt bedrogen uit. De poli is sinds kort te vinden op 4D in het ziekenhuisgebouw. Een opmerkelijke plek, vindt ook werkplekmanager Marco Götte: Wegens ruimtegebrek door de komst van reumatologie konden we niet op onze oude locatie, receptie M, blijven. Daarnaast is het aantal polipatiënten bij cardiologie enorm toegenomen. Vanaf 2004 tot nu hebben we ruim 40% meer patiënten gezien. Door die enorme groei waren we genoodzaakt om onze werkwijze te herzien. Cardiologie leent zich voor een geïntegreerde aanpak. Diagnostiek en behandelen, b.v. dotteren, doen we allemaal zelf. Toen we moesten verhuizen was de puzzel dan ook snel gelegd: op Dit nummer met bijlage Verpleegkundekatern Verpleegkundekatern Het theater van de zorg Voorbij service en klantgerichtheid s i g u e m e K Inschrijven symposium p e k v / n 5D zijn de catheterisatiekamers, op 4D de echokamers. Daar hebben we nu de spreekkamers aan toegevoegd. Door die centralisatie van cardiologische activiteiten is het nu mogelijk om de diagnose sneller rond te krijgen en een behandelplan meteen te bespreken. Götte: Patiënten hoeven niet meer drie keer naar VUmc te komen voor de verschillende onderzoeken, we proberen alles op elkaar af te stemmen. Dat vereist wel een andere werkwijze en houding weet Götte. We hebben meer oog voor de patiënt in deze setting. We willen een open sfeer met aandacht voor de patiënten. De sfeer op receptie M van haast en drukte hebben we achter ons gelaten, dat bepaalde teveel de stemming en dus de houding naar de patiënt. Ook zijn de lijnen tussen de verschillende onderdelen van cardiologie letterlijk en Zilveren legpenning voor Agaath Dondorp Normaal wordt de zilveren legpenning aan het einde van het jaar uitgereikt, maar deze keer is een uitzondering gemaakt. De gelauwerde, Agaath Dondorp, ging namelijk per 1 juli met pensioen. Dondorp was 42 jaar als medisch maatschappelijk werker verbonden aan het audiologisch centrum kno VUmc. Elmer Mulder noemde haar in zijn speech een pionier met ambitie voor de patiënt. Ze heeft meegewerkt aan de opbouw van het audiologisch centrum, nam deel aan landelijke commissies, ze introduceerde in Nederland het Mond-hand systeem voor plots dove patiënten, ze ging in 1980 voor het eerst met slechthorende pubers aan de gang en schreef mede het boek Geen goed figuurlijk veel korter geworden, wat de onderlinge samenwerking en inzet voor de patiënt sterk bevordert. Met de verhuizing heeft de poli cardiologie ook een nieuwe teamleider gekregen, Marja Berkhout. Zij geeft leiding aan de functiekamers en aan de poli. Berkhout komt uit het Gelre ziekenhuis en heeft veel ervaring met het realiseren van geïntegreerde zorg. Niet alleen de afstemming tussen poli en functiekamers en verdere implementatie van cardiologische zorgpaden is van groot belang, ook samenwerking met andere disciplines zal mijn aandachtspunt zijn. Of de poli cardiologie poli/functie afdeling blijft heten, weet Götte nog niet. Het is voor patiënten nu een verwarrende naam, maar omdat we heel snel moesten verhuizen, hebben we daar nog niet over na kunnen denken. n EK gehoor, wat nu?, een handboek in vele herdrukken verschenen. Patiënten deden nooit een tevergeefs beroep op Dondorp. Zij vertaalde de boodschap van artsen naar het dagelijks leven van patiënten en hun familie. Ook speelde ze een belangrijke rol bij de opleiding van kno artsen, waarbij ze het belang benadrukte van psychosociale begeleiding. Als collega werd Dondorp zeer gewaardeerd om haar kennis, expertise en enthousiasme. Agaath Dondorp is iemand die heel graag, met heel veel inzet, betrokkenheid en kwaliteit heeft bijgedragen aan de patiëntenzorg, onderwijs en wetenschap in de audiologie binnen VUmc en Nederland, concludeerde Mulder. Initiatief om gebruik van medicatie te verbeteren n Terri J. Kester Iedereen kent de instructies op de medicijnverpakking van de openbare apotheek. Pas op met alcohol, staat er dan, of Tenminste 1 uur voor de maaltijd innemen. Tijdens haar werk als verpleegkundige, die zij combineerde met haar studie, viel het Josien Klein op dat dit soort instructies meestal ontbreekt op de medicatiebonnen van de ziekenhuisapotheek. Tijdens het geven van een medicijn weet ik over het algemeen niet welke toedieningsinstructies erbij horen. Ik wil hier graag verbetering in brengen door meer duidelijkheid te scheppen. De kwaliteit van de zorg wordt daardoor beter. Klein nam het onderwerp mee in haar afstudeerproject voor de opleiding kinderverpleging. Je kunt dit soort dingen wel opzoeken in het Farmacotherapeutisch Kompas maar in de praktijk is de werkdruk hoog, dus daar heb je gewoon geen tijd voor. Sommige patiënten hebben veel verschillende medicijnen. Instructies op de bon zouden het werk efficiënter maken. Ook na haar afstuderen bleef het gebrek aan instructies op de medicatiebonnen Klein bezighouden. Ze nam daarom het initiatief voor een werkgroep, die werd samengesteld uit verschillende disciplines. Behalve Klein zelf maken een kinderarts in opleiding, een applicatiebeheerder, een ziekenhuisapotheker in opleiding en een tweede kinderverpleegkundige deel uit van de groep. In november 2007 staken ze voor het eerst de koppen bij elkaar voor een proefproject dat zich richt op drie medicatiegroepen: antibiotica, diuretica (plasmedicatie) en electrolyten, die onder andere de zoutbalans in het lichaam regelen. Op de kinderafdeling ziet Klein geregeld hoe belangrijk een juiste instructie voor bijvoorbeeld plaspillen is: Die kun je beter niet na zes uur innemen, want dan moet je s nachts telkens plassen. Een instructie betekent in zo n geval meer comfort en een betere nachtrust voor de patiënt, en minder natte bedden. Gesprekspartner Voor het uitzoeken van de verschillende instructies bij medicijnen is Dirk Mangnus, lid van de werkgroep en ziekenhuisapotheker i.o., een belangrijke gesprekspartner voor Klein. Hij denkt dat vooral verpleegkundigen de vruchten zullen plukken van het initiatief: Er is een aantal meldingen geweest over onduidelijkheid. Die kan door een gebruiksinstructie eenvoudig worden weggenomen. Hij prijst het enthousiasme van Klein: Haar enthousiasme is aanstekelijk. Dit is echt haar project. Een inventarisatie van medicijnen heeft de werkgroep al gemaakt en de verschillende instructies zijn in kaart gebracht. Voor het eind van het jaar verschijnen de instructies voor de geselecteerde medicatie op de bonnen, niet alleen op de kinderafdeling maar in heel VUmc. Als uit evaluatie blijkt dat de proef de kwaliteit van de zorg verbetert, volgt uitbreiding naar andere medicijnen.

2 Samenwerking SBG-VUmc krijgt vorm bij P&O kun je je in elkaar vinden, dat is de grote vraag n Edith Krab Twee vrouwen aan de top van een belangrijke stafdienst als de afdeling P&O. Dat is niet zo ongewoon. Wel ongewoon is, dat een van beiden gedetacheerd is vanuit Stichting Buitenamstel Geestgronden (SBG). Directeur P&O. a.i. Yolande Schaeffer en hoofd HRM a.i. Gerida van Veen maken samen een plan voor de inrichting van de afdeling P&O nu de fusie met SBG er aan komt. Een gesprek over puzzelen, cultuurverschillen en dienstverlening. Toen Erna Baars haar vertrek aankondigde zijn we gaan puzzelen, begint Schaeffer. We hebben de raad van bestuur geadviseerd niet meteen een profiel op te stellen voor een nieuwe directeur, maar eerst te wachten op de uitwerking van de aanstaande fusie met sbg. Om die periode op te vangen vroeg de raad van bestuur Schaeffer om tijdelijk, voor een periode van negen maanden tot een jaar, de directeurplek waar te nemen en een advies te schrijven. Ik ken de organisatie goed, ik heb mijn studie bestuursen organisatiewetenschappen afgerond. Dus dat verklaart de keuze van het bestuur. Gevolg was wel dat mijn functie als hoofd hrm vrij kwam. En dus werd ook daar een interimoplossing voor gezocht in 7e jaargang, nummer september 2008 Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: Tracer wordt gemaakt onder verantwoor de lijkheid van de dienst communicatie. Het redactiestatuut vindt u op de intranetpagina s van Tracer. Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Dyske Beelen, Mariet Bolluijt, Bernie Hermes, Edith Krab, Marcia Sanderse, Jan Spee Redactieraad Henk Groenewegen, Lies Pelger, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Lys Bouma, Ronald Gabel, Barbara de Graaff, Marcel van der Haagen, Peter de Haan, Ann van Putten, Maybritt Stal en, Esther van t Riet Vaste bijdragen Rick Dros, Armand Girbes, Piet Hoogland Redactiesecretariaat dienst communicatie VU medisch centrum kamer PK4x190 telefoon (020) , fax (020) tracer.info@vumc.nl Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk RotoSmeets, Utrecht Advertenties Adverteren in Tracer is mogelijk. Neem voor meer informatie contact op met het redactiesecretariaat of kijk op de website. Abonnement Het eerste half jaar is een abonnement op Tracer gratis. Daarna bedraagt de abonnementsprijs voor ex-medewerkers en andere geïnteresseerden 30,00 euro per jaar. Gepensioneerden betalen 20,00 euro per jaar. Opgave en vragen over abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Tel , fax aboservice@aboland.nl, Beëindigen abonnement: Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Prijswijzigingen voorbehouden. Volgende Tracer De volgende Tracer verschijnt op donderdag 9 oktober. Deadline voor kopij is 1 oktober om uur. de persoon van Gerida van Veen. Bent u sneller dan Philip Scheltens? Onder die kop konden bezoekers van de Alzheimerdag op 19 september j.l. de competitie aangaan met het hoofd van het Alzheimercentrum. Ze konden hun aandacht en korte geheugenspanne meten en vergelijken met die van Scheltens. Het was slechts een van de activiteiten op de druk bezochte Alzheimerdag. Het Alzheimercentrum VUmc heeft grootse plannen voor de aanpak van deze ziekte. Scheltens zette tijdens de bijeenkomst van Wereld Alzheimerdag in VUmc de plannen van het Alzheimercentrum VUmc uiteen. In deze plannen staat een nieuw centrum centraal, waar patiëntenzorg en onderzoek naar dementie hand in hand worden uitgevoerd. De maatschappelijke omvang van het probleem en de economische kosten die daarmee gemoeid zijn, vereisen een ambitieuze aanpak om deze epidemie van de toekomst het hoofd te bieden, meent Scheltens. Economische gevolgen Ook Alexander Rinnooy Kan (voorzitter van de ser) sprak op deze dag die voor de 4e keer in VUmc is georganiseerd. Hij ging in op de economische gevolgen van dementie in de toekomst. Verder deden onderzoekers verslag van de voortgang van het onderzoek naar de oorzaak en de behandeling van de ziekte van Alzheimer en waren er optredens. Een indringend portret van een Turks-Koerdische echtpaar getroffen door de ziekte van Alzheimer en een interview met de maakster, Gülşah Doģan, door dagvoorzitter Joop van Zijl, completeerde de middag. Overigens bleek aan het eind van de dag niemand sneller dan de hoogleraar neurologie! n EK Warme jas Van Veen was directeur bedrijfsvoering bij de Geestgronden (een van de fusiepartners binnen sbg). Ze studeerde bestuurskunde en orthopedagogiek en was onder * Vraag naar de voorwaarden. MEEÙS BENEFITSPLAN Meeùs is onderdeel van AEGON. (advertentie) meer hoofd p&o. Haar overstap naar deze functie past dan ook als een warme jas. Mijn doel is om de organisatie advieskant Minister Maria Verhoeven, vorig jaar nog een van de sprekers op de Alzheimerdag, was nu op persoonlijke titel aanwezig. Zij sprak o.a. met Gülşah Doģan, een van de sprekers. krijgt voordeel van de zaak. Het VUmc heeft voor u een collectiviteitkorting op het gebied van verzekeringen, hypotheken en makelaardij o.g. in het Meeùs Benefitsplan afgesproken: voordeel van de zaak dus! Het Meeùs Benefitsplan biedt het gemak van één organisatie die u adviseert over uw verzekeringen, uw hypotheek en de aan- of verkoop van uw woning. Van welke voorzieningen u gebruik maakt, bepaalt u natuurlijk zelf. Uw voordeel staat voorop. Het Meeùs Benefitsplan biedt bijvoorbeeld 25% korting op de basispremie van uw motorrijtuigverzekering*. Kijk voor meer informatie op of neem via gratis contact op met uw dichtstbijzijnde vestiging. Onze vestiging op de A.J. Ernststraat 238 ligt op enkele minuten van het VUmc. Loopt u eens langs of bel ons via (020) VERZEKERINGEN, HYPOTHEKEN, MAKELAARDIJ O.G. MET HET ACCENT OP Ù. binnen p&o verder uit te bouwen. Grote fusieprojecten hebben mijn interesse, dus deze plek is voor mij een prachtige combinatie. Ik schuif dan ook gemakkelijk aan. Fusies gaan vaak mis op cultuurverschillen, gaat Van Veen verder. Kun je je in elkaar vinden, dat is de grote vraag. Beiden beamen dat sbg en VUmc goed bij elkaar lijken te passen. Van Veen: Een voorbeeld is dienend leiderschap. Binnen sbg zijn verschillende elementen van dienend leiderschap, nu nog anders benoemd, ook aan de orde. Onbevreesd Het kan zijn dat hun beider functie wijzigt aan het einde van de interimperiode en de raad van bestuur het advies uitwerkt. Het lijkt beiden niet te deren. Schaeffer: Ik ben wel ambitieus, maar ik vind het belangrijk om een goed advies neer te zetten, waar ook de mensen in huis, bijvoorbeeld managers bedrijfsvoering, tevreden over zijn en die hen voldoende bouwstenen biedt voor de toekomst. Voordeel van de a.i. positie is dat je meer op een afstand naar het proces kan kijken, los van je eigen positie. En dat ze elkaar daarbij versterken is meegenomen. Van Veen: Ik voel in VUmc veel ruimte voor veranderingen. Er is een open houding. Ik denk dat Yolande en ik beiden onbevreesd zijn, we hangen niet aan posities. We zijn verbinders en proberen het beste uit mensen te halen, daarin lijken we op elkaar. Na de decentralisatie van de dienst p&o is het goed nu weer naar onze dienstverlening te kijken. De wereld om ons heen verandert continu, daar kun je als afdeling p&o niet bij achter blijven, besluit Schaeffer. De eerste stappen in de integratie sbg en VUmc zijn al gezet. Loopbaanadvies, juridisch advies en arbo dienstverlening schuiven op korte termijn in elkaar. 2 Tracer 25 september 2008 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie M e d e d e l i n g e n V a c a t u r e s

3 De Belgische schrijver Stefan Brijs was op 16 en 17 september prominent aanwezig in VUmc. De auteur, vooral bekend van de bestseller De engelenmaker, opende op 16 september in het exposorium van de VU, de foto- expositie Aan de ketting verslaving en afkicken. De tentoonstelling brengt op documentaire wijze verslaving en afkicken in beeld. Maarten Dors fotografeerde op een indringende manier mensen die verslaafd zijn aan drugs, alcohol, gokken en roken. Ook brengt hij de context in beeld: kroegen, feesten en gokhallen. De Belgische fotografe Mine Dalemans heeft in een afkickkliniek het afkickproces van vooral drugs- en alcoholverslaafden vastgelegd. Auteur Stefan Brijs opent foto-expositie verslaving Huijgens wint prijs Literatuur en geneeskunde Verslaving was ook het thema van het symposium Literatuur en geneeskunde op 17 september. Brijs sprak daar de publiekslezing uit. Hij liep negen maanden mee in de Belgische afkickkliniek Katarsis en schreef daar een essay over. Andere sprekers op het symposium waren nps presentatrice Jellie Brouwer en universitair hoofddocent metamedica Arko Oderwald. De eerste sprak aan de hand van het boek De helaasheid der dingen van Dimitri Verhulst. Arko Oderwald ging in op verslaving en jazzmuziek. Onder jazzmuzikanten blijkt heroïneverslaving eerder regel dan uitzondering te zijn. Twintig schrijvers en een dokter Brijs was ook eregast van een nieuw initiatief van de afdeling metamedica: Twintig dokters en een schrijver. Dokters spreken met een schrijver aan de hand van een boek met een medisch thema. Tijdens deze persoonlijke bijeenkomst op 16 september lichtte Brijs zijn schrijverschap toe en ontrafelde hij talloze elementen uit zijn boek De engelenmaker. Twintig dokters en eens schrijver vindt vier keer per jaar plaats. Geïnteresseerd om een bijeenkomst bij te wonen? Aanmelden kan via n EK Volgend jaar weer zomercursussen Amstel Academie n Edith Krab Opvallend Hematoloog Peter Huijgens was volslagen verrast toen zich op 9 september een cameraploeg aandiende tijdens het stafoverleg op zijn kamer. De reden van dit bijzondere bezoek? Huijgens heeft de driejaarlijkse lvn prijs gewonnen. Deze prijs t.w.v van de lymfklierkankerpatiëntenvereniging (lvn) is bedoeld voor mensen die zich zeer verdienstelijk hebben gemaakt voor patiënten met lymfklierkanker. De cameraploeg maakte een kort filmpje voor op het internet. De lvn juryvoorzitter, Fred Lindhout, werd gevolgd op zoek naar Huijgens. Eenmaal gevonden, lichtte hij het besluit toe om Huijgens de prijs toe te kennen. De reportage is te zien op de website: Benoemingen Prof. dr. J.A. Rauwerda heeft zich om gezondheidsreden (tijdelijk) teruggetrokken als hoofd van de afdeling heelkunde. Prof. Dr.Chris Meijer, fungeert in deze periode als hoofd a.i. van de afdeling heelkunde. Hij wordt ondersteund door de plaatsvervangende hoofden voor patiëntenzorg en opleiding, respectievelijk prof. dr. Gerrolt Jukema en dr. Rick Paul. Column Verslaafd n Armand Girbes Mindmappen, Tibetaanse klankschalen, mindfulness, maar ook dienend leiderschap en een midzomerdagreis. Voor wie deze zomer een van de workshops van de Amstel Academie heeft gevolgd, zijn dit geen onbekende termen. Ook dit jaar was het weer mogelijk om door middel van korte ontmoetingen, veelal tijdens de lunch, kennis te maken met het toekomstige winteraanbod van de Amstel Academie. Bijzonder dit jaar was de samenwerking met Stichting Buitenamstel Geestgronden (sbg) onze toekomstige fusiepartner. In het Nederlands kun je aan iets verslaafd zijn. Dat woord heeft duidelijk iets te maken met het woord slaaf. Je hebt dan als het ware van jezelf een slaaf gemaakt. Een slaaf van hetgeen je afhankelijk bent. Je hebt datgene ook steeds nodig. Je hebt ook steeds meer nodig en dat komt doordat je ook een soort van tolerantie ontwikkelt. Zo kun je dus verslaafd zijn aan en dus afhankelijk zijn van een stof. Denk aan cannabis, cocaïne, alcohol. Vreemd genoeg wordt een alcoholverslaafde dan weer een alcoholist genoemd, terwijl we nooit spreken van een cannabist of cocaïnist. Maar je kunt ook verslaafd zijn aan gewoontes: surfen op het internet of pc cyberverslaving, werken workaholic, gameverslaving. Nou vroeg ik me af waar ík nou verslaafd aan ben. In ieder geval niet aan alcohol, want al drink ik zeer regelmatig, ik ben geen alcoholist. De definitie van een alcoholist is: iemand die meer drinkt dan zijn dokter. Dan is het wel handig om zelf dokter te zijn, want ik drink niet meer dan mijzelf. Maar ik ben wel verslaafd aan mijn vrouw, in de zin dat ik erg afhankelijk ben van haar. Als ik haar een tijdje niet zie, word ik niet goed. Nu heb ik wel gehoord van veel leeftijdsgenoten dat er wel iets tegen te doen is, tegen deze verslaving: advocaten en een midlife crisis of penopauze. Een andere verslaving van mij is mijn dochter. Maar ook daar is een We organiseren de zomerworkshops nu vier jaar en medewerkers blijken er steeds meer mee vertrouwd te raken, vertelt Ans van Eil, hoofd cle bij de Amstel Academie. In de zomermaanden doen we geen trainingen. In die periode wilden we toch iets doen voor medewerkers. Centraal hierbij staat de bereikbaarheid: wij gaan naar de medewerkers toe. Het blijkt een goede formule, het aantal deelnemers groeit elk jaar. Alle workshops in VUmc zijn goed bezocht. Vooral mindmappen, dienend leiderschap, helpende handen en de klankschaal. De workshops op de sbg locatie Bennebroek waren minder druk, maar de bekendheid daar is nog minder groot. En sbg heeft zoveel locaties, dat Bennebroek wellicht toch te ver is, meent Van Eil. De samenwerking met sbg is Van Eil goed bevallen: Sinds maart werken de Amstel Academie en de sbg opleiding samen. We willen zichtbaar maken wat we samen kunnen doen. Dus nadenkend over de zomerworkshops besloten we een gezamenlijk aanbod aan te bieden zowel op een VUmc als op een sbg locatie. Op deze manier kunnen we met elkaar kennismaken en zo brengen we het thema van dit jaar de ontmoeting ook zelf in praktijk. Want nieuwe mensen en nieuwe dingen ontmoeten doe je in de vakantie ook. effectieve therapie voor: puberteit. Het is wel opvallend dat voor verslaving in het Nederlands het woord slaaf verwerkt is. In het Engels, het woord addicted, komt natuurlijk van het Latijnse woord addicere, addictus, een aan zijn schuldeiser tot dienstbaarheid toegewezen schuldenaar. Zo spreken de Engelstaligen dus van drug addiction. Maar in het Frans denken ze daar anders over. In het Frans spreken we van toxicomanie. Een manie voor iets giftigs. Dat is toch wel andere koek dan het zielige verslaafd. Maar je kunt wel accro zijn in het Frans in de zin van verslaafd-afhankelijk aan je werk, of de tv of pc-spelletjes. De Fransen maken in tegenstelling tot Nederlanders een onderscheid in die verschillende soorten verslaving. Nu gaan Nederlanders zoals je ook zou verwachten uit het zielige woord verslaving historisch zeer begaan om met hun verslaafden. En tot mijn grote schrik is dat recent opeens veranderd. Er zijn ook duizenden straatverslaafden bijgekomen de afgelopen maanden. Je ziet ze met name s-avonds op straat staan, vaak in groepjes en rondom een tafeltje. Het uitschot van onze samenleving dat nog wel sociaal functioneert. Ik heb het natuurlijk over die zielige verslaafde rokers van sigaretten en sigaren, die het restaurant en café uit moeten om zich te bevredigen met een rokertje. Zelf ben ik wel blij dat ik nu eindelijk in de frisse lucht in een restaurant kan eten, maar het ziet er wel heel zielig uit, zo n zielige groep verslaafden in de kou. Tracer 25 september 2008 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie Mededelingen Vacatures 3

4 Willem van Mechelen mede-ondertekenaar Balkenende krijgt beweegrede Van elkaar leren Op de dag voor Prinsjesdag heeft Clémence Ross, namens 30 landelijke organisaties, een Miljoenenbesparende nota in de vorm van het welbekende houten koffertje aangeboden aan minister-president Balkenende en staatssecretaris Bussemaker (VWS). De afdeling sociale geneeskunde, onder leiding van hoogleraar Willem van Mechelen, leverde belangrijke input voor de beweegrede. Zij deed het kosteneffectiviteitsonderzoek van de diverse voorgestelde interventies. De directeur van het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen maakte in een Beweegrede bekend dat de Nederlandse overheid honderden miljoenen kan besparen én Nederland weer in de top 3 van gezondste Europese landen kan terugbrengen. De oplossing: beter en gerichter stimuleren van bewegen op de crèche, op school, op het werk en in de wijk. Met het openen van het koffertje kreeg de minister-president 30 beweegredenen voorgeschoteld om veel meer Nederlanders te stimuleren minstens 30 minuten per dag te bewegen. De 30 landelijke organisaties op het terrein van sport, onderwijs, zorg, welzijn en wetenschap komen voor het eerst gezamenlijk in actie tegen een maatschappij waarin zitten de norm lijkt te worden. Van de 24 uur per dag brengen Nederlanders er gemiddeld nu 14 inactief door met slapen, zitten, liggen en computeren. 30 procent van de kinderen en 60 procent van de volwassenen voldoet aan de beweegnorm van respectievelijk 60 en 30 minuten per dag. Clémence Ross citeerde uit de nog niet gepubliceerde Rapportage Sport 2008, waaruit blijkt dat de Nederlandse overheid meer dan 100 miljoen euro kan bezuinigen op gezondheidskosten en kosten van arbeidsverzuim, als veel meer Nederlanders zorgen dat ze dagelijks een half uur bewegen. Uit hetzelfde rapport, dat in december 2008 verschijnt, blijkt dat de kosten van arbeidsverzuim door sportblessures in het niet vallen bij de kosten van verzuim door mensen met overgewicht. Minder valongelukken Minister-president Balkenende en staatssecretaris Bussemaker werden positief verrast door het brede scala aan argumenten voor het beter stimuleren van bewegen in Nederland. Dat varieert van betere leerprestaties en motoriek Foto: DigiDaan van schoolgaande kinderen, toename van leefbaarheid in wijken en minder nieuwe gevallen van diabetes type 2 tot een teruggang in het aantal valongelukken van ouderen. Een goed valpreventiebeleid met balanscursussen in heel Nederland kan volgens de laatste berekeningen zelfs zo n 450 miljoen euro opleveren aan niet gemaakte ziektekosten. En een heel anders getint argument van de 30 organisaties: Voldoende bewegen draagt bij aan meer geluk en welbevinden van alle Nederlanders. Dat is een maatschappelijke winst die niet in geld valt uit te drukken, aldus Ross. Laat Nederland ook na Beijing voor goud gaan op het gebied van sport en bewegen. Patiëntendag oncologie druk bezocht Concentratie bij de workshop spirituele autobiografie Een lezing bezoeken, mee met een rondleiding naar familiekamers en gastenverblijf, een milkshake proeven met extra calorieën en een workshop spirituele autobiografie volgen: dit en nog veel meer was mogelijk op de patiëntendag Toekomst met én na kanker op 13 september in VUmc. Ruim 550 bezoekers namen deel aan deze dag. VUmc maakt hiermee duidelijk dat artsen en andere medewerkers weten wat er in ons omgaat. Deze dag biedt aandacht en herkenning, aldus een patiënt. VUmc cca nam het initiatief tot het organiseren van deze dag. Doel was het informeren van patiënten, hun naasten en andere geïnteresseerden over de recente ontwikkelingen op het gebied van behandeling en onderzoek en hen een overzicht te bieden van de aanvullende diensten die VUmc biedt op het gebied van welzijn, lifestyle en kwaliteit van leven. De deelnemers konden zich inschrijven voor één van de vele lezingen die door artsen en andere medewerkers werden verzorgd en een bezoek brengen aan de uitgebreide informatiemarkt. Roadshow Deze informatiemarkt werd georganiseerd in samenwerking met het Integraal Kankercentrum Amsterdam. Het ika biedt een Roadshow Toekomst na Kanker, een rondreizende informatiemarkt die verschillende ziekenhuizen in Noord-Holland en Flevoland aandoet. Op deze markt presenteren diverse organisaties zich die patiënten met kanker helpen bij informatievergaring, verwerking, reïntegratie op de arbeidsmarkt, uiterlijke verzorging en ontspanning. Speciaal voor de patiëntendag in VUmc werd deze markt uitgebreid met informatiestands over activiteiten en diensten binnen VUmc, zoals de poliklinische apotheek, de welzijnsmeter en het informatiecentrum voor kankerpatiënten. De enthousiaste inzet van een heleboel medewerkers heeft bijgedragen aan het succes van de patiëntendag. Er zijn heel wat handen nodig om een groep mensen van deze omvang te ontvangen. Alleen maar leuk, zo n dag, aldus een vermoeide, maar voldane medewerker na afloop. Het is een goede service naar patiënten, ik heb veel nieuwe collega s ontmoet en de informatiemarkt was voor mij ook interessant. VUmc cca is van plan in de toekomst meer patiëntendagen te organiseren.n MZ Deskundigheidbevordering projectadministrateurs op de agenda Doctor 2 Doctor is het project van het VUmc fonds waarin kinderartsen en verpleegkundigen van VUmc hun collega s in Eldoret Kenia trainen. Op die manier dragen zij bij aan betere gezondheidszorg voor Keniaanse kinderen. Dat trainen doen onze medewerkers in het opleidingsziekenhuis het MOI Teaching and Refferal Hospital. Dit ziekenhuis heeft een verzorgingsgebied van ruim 13 miljoen mensen! De opgedane kennis wordt overgedragen aan andere Keniaanse artsen. Via dit project worden ook artsen uit Eldoret uitgenodigd om hier in VUmc hun kennis te vergroten. Zo liepen de afgelopen weken, dr. Constance Tenge (r) en dr. Louise Alouch, beiden kinderarts in Eldoret, mee met de kinderonco-hematologen. De vrouwen behandelen in Kenia kinderen met kanker, maar werken daar met sterk verouderde protocollen. Hun behoefte aan meer kennis is dan ook heel groot. Twee weken lang zijn zij door hoogleraar Gert-Jan Kaspers en zijn team onder de hoede genomen. Naast het bijwonen van alle visites en patiëntenbesprekingen hebben zij ook veel tijd in de bibliotheek doorgebracht met het bestuderen van verschillende protocollen. Volgens beide artsen kunnen zij met hun opgedane kennis een aantal zaken in hun ziekenhuis zodanig veranderen dat zij meer kinderen, beter kunnen behandelen. n JS Op 24 september is de eerste VUmc projectadministrateursdag. Het doel: deskundigheidsbevordering. Gezien het grote aantal aanmeldingen lijkt het initiatief in een behoefte te voorzien. Lammie Bruin, projectleider van de VUmc-brede inrichting van de projectadministratie, over de achtergronden. n Annemarie van den Hoven Voor wie is de dag bedoeld? Voor alle medewerkers die een bijdrage leveren aan de ondersteuning van projecten die worden gefinancierd met geldstromen buiten het reguliere budget. Voor projectadministrateurs dus, maar ook voor management assistenten, secretaresses en afdelingsondersteuners. Waarom organiseer je de dag juist nu? De afgelopen tweeënhalf jaar is er keihard gewerkt om de projectadministratie binnen lift op orde te krijgen. Die klus is geklaard en dat willen we niet ongemerkt voorbij laten gaan. We willen ook markeren dat projectadministrateurs nu weer tijd en ruimte hebben om zich verder te verdiepen in onderwerpen die relevant zijn voor hun functie. Waar gaat het over, de 24ste? In de ochtend concentreren we ons op de btw. Wanneer zijn we btw-plichtig? En welke tarieven zijn wanneer van toepassing? Dat lijkt misschien simpel, maar er zijn een hoop interpretatievraagstukken. De middag wordt verzorgd door het Technology Transfer Office van VUmc en gaat over het vermarkten van kennis. Niet het terrein waarop projectadministrateurs zich dagelijks begeven, maar wel een waar zij een rol kunnen spelen. Projectadministrateurs hebben dagelijks contact met de projectleiders. Dat maakt hen bij uitstek geschikt om signalen op te vangen. Is het al tijd om een octrooiprocedure op te starten, is het slim om voor de verdere uitwerking van een vinding een bv op te zetten? Ook is er een presentatie van de cognosprojectenkubus. Deze zit vol managementinformatie: hoeveel projecten lopen er, hoeveel mensen werken er aan, hoeveel is er al uitgegeven, etc. Er is veel meer managementinformatie beschikbaar dan de meeste mensen weten. Hoe staat het nu met de projectadministratie binnen LIFT? Goed. De procedures zijn helder, kinderziektes zijn eruit gehaald en elke maand wordt systematisch gecheckt of alle kosten goed in de module staan. De tijd dat administrateurs voornamelijk bezig waren om problemen met het systeem op te lossen is voorbij. Als iemand nu roept: ik wil een project starten, gaan de handen niet meer wanhopig de lucht in. De administrateurs weten wat er te doen staat. 4 Tracer 25 september 2008 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie M e d e d e l i n g e n V a c a t u r e s

5 Servicepagina s Vacatures VU medisch centrum De volledige vacatures zijn te lezen op intranet onder P&O, direct naar, vacatures VUmc, en af te halen bij het loopbaancentrum in de polikliniek. Vacatures van 9 sept. t/m 22 sept. Uiterlijke reactiedatum 29 sept Administratief medewerkster D afdeling/dienst instituut voor onderwijs en opleiden/paog, divisie VI salarisschaal 6 inlichtingen mw. M. Dericks, m.dericks@vumc.nl, tst Analist medische microbiologie D afdeling/dienst medische microbiologie en infectiepreventie (MMI), divisie V salarisschaal 6 inlichtingen H. Bevelander, senior-hoofdanalist bacteriologie, klinmicrobiol@vumc.nl, tst Medisch-administratief medewerker D afdeling/dienst pathologie, divisie V werktijd uur per week salarisschaal 5 inlichtingen Mw. M. Kommeren, leidinggevend medewerker patiëntensecretariaat, m.kommeren@vumc.nl, tst Planningsfunctionaris D afdeling/dienst invasieve cardiologie, divisie IV inlichtingen mevr. A.M.H. Müller, hoofd secretariaat cardiologie, amh.muller@vumc.nl, tst Leerling gipsverbandmeester D afdeling/dienst polikliniek heelkunde, divisie IV inlichtingen Mw I. Agard, i.agard@vumc. nl, tst Technicus support IC/OK D afdeling/dienst fysica en medische technologie (FMT), divisie V inlichtingen G. Strengholt, groepsleider support, afdeling fysica en medische technologie, tst Researchverpleegkundige D afdeling/dienst geneeskundige oncologie, divisie I werktijd uur per week salarisschaal 9A inlichtingen mw. Rita Ruijter, teamleider researchunit, tst Intensive care verpleegkundige neonatologie D afdeling/dienst IC neonatologie, divisie III werktijd uur per week salarisschaal 9A inlichtingen M. Smink, hoofd zorgeenheid IC neonatologie, m.smink@vumc.nl, tst Arts-onderzoeker D afdeling/dienst anesthesiologie, divisie IV salarisschaal OIO inlichtingen Dr. R. Bouwman, a.bouwman@vumc.nl, tst ICT adviseur D afdeling/dienst divisiebureau l, divisie I werktijd uur per week salarisschaal 10 inlichtingen Drs. G.C.P.M. Hoskens, manager bedrijfsvoering divisie I, g.hoskens@vumc.nl Medisch maatschappelijk werker D afdeling/dienst medisch maatschappelijk werk afd. nefrologie, divisie III werktijd 32 uur per week salarisschaal 8 inlichtingen G.J. Hersbach, gj.hersbach@vumc.nl, tst Vacatures van 16 sept. t/m 23 sept. Uiterlijke reactiedatum 6 okt Post-doc researcher D afdeling/dienst emgo, divisie VI salarisschaal 10 inlichtingen mw. dr. M. Chin a Paw, m.chinapaw@vumc.nl, tst , Secretaresse D afdeling/dienst dienst personeel en organisatie, facilitair bedrijf/stafdiensten werktijd 32 uur per week salarisschaal 6 inlichtingen Mw. J. Sprik, hoofd secretariaat, tst , Medewerker informatiebalie / secretaresse D afdeling/dienst dienst communicatie, facilitair bedrijf/stafdiensten werktijd 32 uur per week inlichtingen Mw. M. Bolluijt, hoofd dienst communicatie, tst , Gespecialiseerd oncologie verpleegkundige DBU D afdeling/dienst dbu oncologie, hematologie, longziekten-oncologie, divisie I werktijd uur per week salarisschaal inlichtingen mw. Y.N. Schotsman, hoofd zorg eenheid, y.schotsman@vumc.nl, tst. 9, * Medewerker centraal medisch archief D afdeling/dienst dienst bedrijfseconomie, informatiemanagement en zorgadiministratie (BIZA), facilitair bedrijf / stafdiensten werktijd 32 uur per week salarisschaal 4 inlichtingen S.A.M. Schermer Voest, zorgadministrateur/hoofd centraal medisch archief, tst , Medewerker medische administratie D afdeling/dienst zorgeenheid hematologie, divisie I werktijd uur per week salarisschaal 5 inlichtingen mw. I. van der Jagt, i.vanderjagt@vumc.nl, tst , Post-doc D afdeling/dienst cancer center amsterdam VUmc, divisie II salarisschaal 10 inlichtingen Prof.dr.ir. J.M. Festen, jm.festen@vumc.nl, tst , Unitleider chirurgie D afdeling/dienst dienst operatie kamers, divisie IV werktijd uur per week salarisschaal 10 inlichtingen de heer E.A.P.M. Pompe, e.pompe@vumc.nl, tst , HLO-analist biomedisch D afdeling/dienst functionele genoomanalyse van het CNCR, divisie III inlichtingen Mw. H. de Wit, heidi.de.wit@ cncr.vu.nl, tel. (020) , Cursist medium care verpleegkundige D afdeling/dienst mediumcare, divisie IV werktijd uur per week inlichtingen mevr. S. van den Berge, ldg, M.C., s. van den berge@vumc.nl, tst , Medewerkers beddenverzorging D afdeling/dienst facilitair bedrijf, facilitair bedrijf / stafdiensten salarisschaal 2 inlichtingen M. Baks, leidinggevende beddenverzorging, tst , Oproepen en advertenties In de rubriek oproepen en advertenties kunnen medewerkers en vrijwilligers van VU medisch centrum gratis een advertentie plaatsen. De tekst mag niet meer dan 25 woorden bevatten en moet voorzien zijn van een achternaam en toestelnummer. De prijs van de te koop aangeboden goederen mag niet meer dan 2250 euro bedragen. Advertenties bij voorkeur aanleveren via communicatie@vumc.nl Prijzen Stichting Hippocrates Studiefonds 2009 De Stichting Hippocrates Studiefonds maakt bekend dat zij in 2009 wederom enkele prijzen zal toekennen voor medisch wetenschappelijk onderzoek, verricht door studenten Geneeskunde vóór hun artsexamen. Beoordeling vindt plaats op basis van een schriftelijk verslag over het verrichte onderzoek. Het College van Regenten let o.a. op de vorm van het verslag, de aard van de methoden die bij het onderzoek zijn toegepast en de kwaliteit van het verrich te werk. De prijzen bestaan uit een oorkonde en een geldbedrag van 1500,. De prijsuitrei king vindt meestal plaats voor de zomer op een nog nader aan te geven locatie en de winnaars mogen tijdens de prijsuitreiking een korte voordracht houden over hun werk. Een ieder die meent voor een prijs in aanmerking te komen, wordt hierbij uitgeno digd een formulier aan te vragen bij: het Secretariaat van de Stichting Hippocrates: p/a Stafsecretariaat Keel-Neus-Oorheelkunde Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), J6-166, Albinusdreef 2, 2333 ZA Leiden Telefoon: ; fax: m.h.haasnoot-philippo@ lumc.nl De onderzoeksverslagen dienen in drievoud vóór 1 februari 2009 opgestuurd te worden met het ingevulde formulier, naar bovenstaand adres. Expertisecentrum Palliatieve Zorg VUmc Het Expertisecentrum Palliatieve Zorg VUmc (EPZ) nodigt u hartelijk uit voor het bijwonen van een klinische patiëntenbespreking rond een probleem in de palliatieve zorg (de zorg voor patiënten zonder curatieve behandelopties). Datum: dinsdag 2 september 2008 Plaats: ZH 4 E 11, Maas, VUmc Tijd: 16:00-17:00 Het thema voor deze bijeenkomst is opioïdrotatie. De bijeenkomst is bedoeld voor alle artsen en andere zorgverleners betrokken bij en/of geïnteresseerd in pijn- en symptoombestrijding en andere aspecten van de palliatieve zorg. Veel zorgverleners worden geconfronteerd met palliatieve zorg. Het doel van deze bijeenkomsten is bij te dragen aan het verbeteren van de kwaliteit van de palliatieve zorg in VUmc. De bijeenkomsten staan onder leiding van prof. dr. Wouter Zuurmond, hoogleraar Palliatieve Zorg en Pijnbestrijding. Routebeschrijving VUmc: Michael Echteld (coördinator EPZ) Groots voetbalgala ter ondersteuning van het werk van de zusters Augustinessen van de Warmoestraat. Donderdag 18 september 2008 zal er wederom een veldvoetbaltoernooi plaatsvinden op het Swift-terrein Olympiaplein te Amsterdam. Dit voetbaltoernooi genoemd de Goessenbokaal is ingedeeld In twee poules. Poule-A Poule-B Politie Radiologie Pathologie Interne geneeskunde Kno Heelkunde Huisartsen Bloedlink Onder de bezielende leiding van de scheidsrechters Co, Rob en Andy zal de aftrap worden verricht door de heer Mulder en de Prijsuitreiking door Prof. Ch. Meijer. De aftrap is om uur en we streven naar een prettige avond en een sportief toernooi. Dit alles ook dit jaar weer georganiseerd door Andre Goessen. Komt allen! Alweer toe aan vakantie? Voor een nieuw perspectief op je loopbaan: meld je aan voor een oriënterend gesprek via loopbaancentrum@vumc.nl o.v.v. vakantieblues. Gezelschap Senioren VU Wij - oud-collega s VU en Vumc stellen het bijzonder op prijs U te ontmoeten op.7 oktober 2008, om uur. Lezing over Verkeersleiding Schiphol door dhr. J.van Beek in A-311, Medische Faculteit. Informatie over ons Gezelschap: (020) Informatie Zorg voor Morgen Prijs 2008 De Nederlandse zorgwereld is volop bezig met het innoveren van de zorg. Enthousiasme, ondernemerschap en een goed gevoel voor de markt leiden tot veel succesvolle vernieuwende projecten. De overheid en andere instanties proberen op alle mogelijke manieren er voor te zorgen dat deze projecten breed worden uitgedragen en waar mogelijk door andere zorginstellingen worden overgenomen. Aan dit proces willen Pfizer en de Nederlandse Vereniging voor Kwaliteit en Zorg (NVKZ) een bijdrage leveren door het organiseren van de Zorg voor Morgen Prijs Met het instellen van de gezamenlijke prijs willen wij nog meer aandacht genereren voor nieuwe initiatieven en een platform bieden voor de verdere verspreiding van opgedane kennis en ervaring. De jury wordt gevormd door de volgende personen: De heer prof. drs. M.H. Meijerink, voorzitter, Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (voorzitter) Mevrouw drs. D.M.J.J. Monissen, directeur-generaal, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport De heer ir. P.M. van Rooij, adjunctdirecteur Zorg, Zorgverzekeraars Nederland De heer J.J. Gillissen, bestuursvoorzitter, Centrum Klantervaring Zorg De heer prof.dr. M. Berg, voorzitter NVKZ en partner Plexus Medical Group Deze jury selecteert uit alle inzendingen vijf nominaties. Aan deze selectie wordt gevraagd het project te presenteren tijdens het 3e Kwaliteitsforum, georganiseerd door de NVKZ, op 4 december a.s. in het Nieuwegein s Business Centre. Tijdens het Kwaliteitsforum zal de Zorg voor Morgen Prijs van euro worden uitgereikt aan het meest innovatieve project. De andere genomineerden ontvangen een bedrag van euro. Voor meer informatie kunt contact opnemen met Nathalie van Wijk (Pfizer bv) via: nathalie.van.wijk@pfizer.com of (010) Pfizer bv, Nederlandse Vereniging voor Kwaliteit en Zorg Rob van Aperen, Algemeen directeur en Marc Berg, voorzitter Open dag nieuwe locatie afdeling ICT In de zomer is de afdeling ICT is verhuisd naar een nieuwe locatie. Nu we aardig orde op zaken hebben nodigen we de medewerkers van VUmc graag uit om een kijkje te komen nemen op onze nieuwe locatie. De open dag is vrijdag 3 oktober van uur Een aantal van onze medewerkers zullen u graag rondleiden. De locatie is gevestigd op de Jachthavenweg 111, naast het ING gebouw. Op onze intranetsite vind u de routebeschrijving vanaf het ziekenhuis. We zien u graag op 3 oktober. Gezocht vrijwilligers voor deelname onderzoek De sectie Tandheelkundige Materiaalwetenschappen van het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA) doet samen met de afdelingen Pathologie en Dermato-Allergologie (VUmc) onderzoek naar de diagnostiek van metaalallergie geassocieerd met orale blootstelling. Om de waarde van verschillende test methodieken te beoordelen is het van belang dat we ook mensen testen die niet allergisch zijn. Indien u géén last heeft van (goedkope) oorbellen, u niet bekend bent met allergieën en géén last heeft van eczeem, kunt u waarschijnlijk meedoen. Naast studenten zijn zeker ook medewerkers van harte welkom. Naast reiskostenvergoeding is er een financiële tegemoetkoming van 50. Bovendien wordt uw volledige tandheelkundige status in kaart gebracht, inclusief overzichtsfoto twv 60. Uw deelname wordt zeer gewaardeerd. Indien u geïnteresseerd bent, kunt u mij en voor nadere informatie: j.muris@acta.nl Joris Muris (tandarts-onderzoeker) 5Tracer Tracer 25 september 9 oktober Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie Mededelingen Vacatures 5

6 Menu Amstel Academie Personalia Informatie over het Menu vindt u ook op intranet onder de rubriek service donderdag 25 september gebakken vis, remouladesaus, wortelen, frituur aardappelen, gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische gebonden tomatensoep vegetarische heldere Chinese soep vrijdag 26 september Bolognaisesaus, vegetarische Bolognaisesaus, komkommersalade, spaghetti, gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, vegetarische heldere groentesoep zaterdag 27september wienerschnitzel, groente-kaas medaillon, jus, Koninginne melange, frituur aardappel, gebonden kip-kerriesoep, vegetarische gebonden kerriesoep, heldere tomaat-vermicelli, vegetarische heldere tomaat-vermicelli zondag 28 september Canneloni, Italiaanse salade, gebonden goulashsoep, heldere vermicellisoep, vegetarische gebonden paprikasoep, vegetarische heldere vermicelli. maandag 29 september rundvlees Bourgignon, gevulde paprika met tomatensaus, gemengde groenten, gekookte aardappelen, gebonden tomatensoep, heldere kippensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, vegetarische heldere groentesoep dinsdag 30 september gestoofde zalm, Hollandaisesaus, spinazie, aardappel puree, gebonden linzensoep, heldere Mulligatawnysoep, vegetarische gebonden linzensoep, vegetarische heldere mulligatawnysoep woensdag 1 oktober osso bucco milanese, quorn milanese, Italiaanse salade, tagliatelle verde, gebonden champignonsoep, heldere madrileensesoep, vegetarische gebonden champignonsoep, vegetarische. heldere madrileensesoep donderdag 2 oktober klapstuk, groente-kaas medaillon, klapstuk jus, hutspot, gebonden kippensoep, heldere aspergesoep, vegetarische gebonden crème soep, vegetarische heldere aspergesoep vrijdag 3 oktober babi ketjap, quorn ketjap, ketjap groenten, witte rijst, gebonden tomatensoep, heldere. chinese kippensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, vegetarische heldere Chinese soep zaterdag 4 oktober varkensfricandeau, omelet, tomaat-kaas, pepersaus, bloemkool, gekookte aardappelen, gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, vegetarische heldere groentesoep zondag 5 oktober kotelet Suisse, groentenstrüdel, jus, tyrolienne, frituur aardappel gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaat-vermicelli, vegetarische gebonden kerriesoep, vegetarische heldere tomaat-vermicelli maandag 6 oktober Hollandse hachee, vegetarische hachee, rode kool met appeltjes, aardappelpuree, gebonden champignonsoep, heldere Madrileense soep, gebonden vegetarische champignonsoep, heldere vegetarishe Madrileense soep dinsdag 7 oktober runder herfst stooflapje, bockbierjus, Chinese kool, gekookte aardappelen, gebonden kippensoep, heldere. aspergesoep, gebonden vegetarische crème soep, heldere vegetarische aspergesoep woensdag 8 oktober kipsaté, omelet naturel, satésaus, nasi, vegetarische nasi, atjar + kroepoek gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, gebonden vegetarische tomatensoep, heldere vegetarische chinese soep Wijzigingen voorbehouden. Maaltijden zijn verkrijgbaar van tot uur en van tot uur. In weekenden en op feestdagen van tot uur. De gezondheidszorg blijft in beweging, dus ook ons opleidingsaanbod! Bij onderstaande trainingen uit het HRM aanbod zijn nog plaatsen vrij. Training Start Basistraining Dienend Leiderschap Basistraining Competentiemanagement De tijd de baas VUmc agressievrij: omgaan met agressie Werven en selecteren op competenties Jaargesprekken en gedragscompetenties Assertief optreden Collegiale opvang na schokkende gebeurtenis Workshop Persoonlijk leiderschap: Luisteren Inhoudelijke informatie over dit trainingsaanbod is te vinden op Het aanbod Bij- en nascholingen najaar 2008-voorjaar 2009 van de Amstel Academie staat op internet. link Bij- en nascholingen Bij de volgende scholingen zijn nog plaatsen beschikbaar. Psychiatrische gedragsstoornissen op 3, 4, 5 november (3 hele dagen) en 21 januari 2009 (middag) U leert kenmerkend gedrag van patiënten met psychische dan wel psychosociale stoornissen te herkennen en vaardigheden toe te passen om gedragsproblemen van een patiënt beheersbaar te houden c.q. te krijgen. Bestemd voor verpleegkundigen, werkzaam in een ziekenhuis. Verhuizingen Amstel Academie De Boelelaan 1109, 1081 HV Amsterdam telefoon (020) Bedrijfsopleidingen M. van Nieuwenhoven telefoon (020) Bij- en nascholingen M. van Nieuwenhoven telefoon (020) Verpleegkundige vervolgopleidingen telefoon (020) Paramedische opleidingen telefoon (020) Klinisch redeneren op 7 en 21 november In deze tweedaagse scholing leert u de methodiek van het klinisch redeneren toe te passen en studenten er in te coachen. Bestemd voor verpleegkundigen die een vervolgopleiding hebben afgerond en werkzaam zijn op een afdeling waar gedifferentieerde zorg wordt geboden en die betrokken zijn bij de begeleiding van studenten. Een goede kennis van de fysiologie is een vereiste voor deze scholing. Rekenen in de gezondheidszorg op 11 november (middag) Voor iedereen die werkzaam is in de gezondheidszorg en regelmatig te maken heeft met het berekenen van hoeveelheden van een medicament, oplossing of een verdunning. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Bianca Zincken en Marjolein van Nieuwenhoven. Zij staan u graag te woord. Tst / 44213, b.zincken@vumc.nl Verhuizingen Verhuizing stafkamers afdeling klinische farmacologie en apotheek In verband met de bouwwerkzaamheden ten behoeve van de OK s is er met ingang van dinsdag 16 september weer een gedeeltelijk definitieve en gedeeltelijk tijdelijke verhuizing van de stafkamers. definitief ruimte telefoon tracer mw.dr. E.L. Swart ZH 0 D * mw. M.C. Brouwer (secr.) ZH 0 D Bibliotheek/vergaderruimte ZH 0 D 170 mw.dr. A.I. Veldkamp ZH 0 D * mw.dr. M.W.J. den Brok ZH 0 D * mw. E.P.A.A. Geerts ZH 0 D mw. W. van Burgeler ZH 0 D dhr. J. Evers ZH 0 D dhr. C.M. Wildenburg ZH0 D * tijdelijk mw.dr. J.G. Hugtenburg ZH 0 D mw. E.N. Bakker ZH -1 D * dhr. P.M. Bet ZH -1 D * dhr. D. Mangnus ZH -1 D /43546 dhr. A.J. Wilhelm ZH -1 D * mw. V.M. Baars ZH -1 D /43076 Personeelsactiviteiten Informatie over activiteiten Tip van Boots, ruimte 1 A 14.2, tst , website: U kunt de Tip van Boots ook bezoeken op de intranet homepage/direct naar/tip van Boots. Kerstpakketten & Kerstgeschenken Nog een aantal weken en dan beginnen de perikelen rond de kerstpakketten en -geschenken alweer. Vele afdelingen zijn u afgelopen jaar voor geweest en hebben naar alle tevredenheid hun bestellingen ontvangen! U weet dat u bij De Tip van Boots de prachtig mooie catalogi kunt halen met daarin voorbeelden zoals u het kerstpakket wilt hebben of zou kunnen samenstellen. Kom snel en bestel via uw kostenplaats. Meer info bij de Tip van Boots. Uitverkoop speciale aanbieding Met ingang van heden is er nu bij de Tip van Boots een speciale uitverkoop van prachtige kleding zoals: Jassen, sweaters, hemden, polo s. Dit mag u niet missen. Kom snel langs en kijk of er iets van uw gading bij is. Er kunnen ook bestellingen geplaatst worden. Loterij uitslag Op 1 september 2008 heeft de trekking plaats gevonden van de elektrisch scooter het winnende lotnummer is 46. Degene die dit nummer heeft, kan zich melden bij Eddy. De uitreiking van deze scooter zal plaats vinden op 9 september 2008 bij de Tip van Boots door een vertegenwoordiger van de stichting KIKA, waar ook een deel van het geld naar toe zal gaan. Nu 50% korting op alle Bijoux prachtige mooie halskettingen oorbellen etc. Praktische informatie Naamswijziging inwendige geneeskunde Afdeling algemene inwendige geneeskunde heeft zijn naam gewijzigd in interne geneeskunde. Kolfkamer Vanaf 1 september is de kolfkamer in het ziekenhuis, ruimte ZH -1 A 14. (rechts in de gang richting huisdrukkerij). Verhuisd divisiebureau I Met ingang van 1 september 2008 is divisiebureau I verhuisd van de Meander naar PK 7Z. Het secretariaat zit in kamer PK 7Z 198/200, de personeelsadministratie zit in kamer PK 7Z 190/192. De telefoonnummers van de medewerkers zijn hetzelfde gebleven. Afscheidsreceptie Richard Verseput Ruim 18 jaar is Richard Verseput voor VUmc werkzaam geweest. Na begonnen te zijn bij de instrumentele dienst maakte hij de oprichtingen mee van de afdelingen KFT, KFI en tenslotte de FMT. Gedurende 9 jaar werkte hij als supporttechnicus in de laboratorium- en dialyseapparatuur, om vanaf 2000 de switch te maken naar de supportgroep IC/OK, waar Richard als belangrijkste aandachtsgebied de ICV s en SEH had. Om zijn loopbaan een andere wending te geven, heeft Richard besloten de stap te maken naar het bedrijfsleven: bij de firma Arjo heeft hij een baan aangenomen als servicetechnicus. Wij vinden het jammer dat Richard ons gaat verlaten; om hem te bedanken voor zijn inzet, humor en enthousiasme nodigen wij u graag uit hem met gepaste eer uit te zwaaien en wel tijdens zijn afscheidsreceptie op donderdag 25 september a.s. vanaf uur in De Waver. Prof.dr. R.M. Heethaar, hoofd afdeling fysica en medische technologie Afscheid Deze maand gaan de volgende FMTmedewerkers het VU medisch centrum In memoriam Anne Cramm Titel voorbeeld titel verlaten: Sonia Gonçalves, Erik Hermans, Izabela Kadzinska, Arni Sicam, Hierbij nodig ik u graag uit om op maandag 29 september a.s. afscheid van hen te nemen van uur tot uur in de polikliniek nabij het secretariaat FMT (ruimtenr.-1y 036) prof.dr. R.M. Heethaar, hoofd afd. Fysica en Medische Technologie 40-jarig jubileum van Marlene Meester Symposium van het 40-jarig jubileum van Marlene Meester. Donderdag 16 Oktober 2008, in de Amstel zaal. Afscheid Hans Broekman, hoofd zorgeenheid spoedeisende hulp Op 1 oktober a.s. zal Hans Broekman, hoofd zorgeenheid spoedeisende hulp, na een dienstverband van 10 jaar VUmc gaan verlaten. Hans heeft een nieuwe uitdaging gevonden en gaat werken bij het GHOR in Utrecht in de functie van hoofd preparatie en nazorg. Ter gelegenheid van zijn vertrek wordt Hans een afscheidsreceptie aangeboden op: Dinsdag 30 september 2008 van uur, locatie ZH 0 A 86, het Plein, lounge. Zaterdag 11 september jl. hoorden we het droevige bericht van het overlijden van onze dierbare collega Anne Cramm. Anne heeft ruim anderhalf jaar op het secretariaat van het facilitair bedrijf gewerkt en was vanaf het begin de juiste persoon op de goede plek. Zij was buitengewoon vriendelijk, niets ontging haar en ze was in één woord bruisend te noemen! Begin dit jaar werd Anne ziek maar ondanks zware behandelingen bleef ze positief en geloofde ze in terugkeer naar haar werk. Vanuit haar ziekbed hield zij voortdurend contact met ons. Helaas hebben we te kort van haar aanwezigheid mogen genieten. Wij wensen haar familie en vrienden heel veel sterkte om dit grote verlies te dragen. Wij zullen Anne nooit vergeten! Collega s facilitair bedrijf Het Heilig VU-UUR Donderdag 18 september 2008 in de Amstelzaal, VUmc Drs. Martin J. van Rijn Voorzitter Raad van Bestuur PGGM (was: directeur generaal Gezondheidszorg VWS) Hoe open is de zorgmarkt? Voor de discussie vast een tweetal stellingen: Stelling I De discussie over voors en tegens van marktwerking in de zorg is te vaak een excuus om het niet over de resultaten te hebben. Stelling II Een andere markt wordt bepalend voor de kwaliteit van de gezondheidszorg: de arbeidsmarkt. De lezing is bedoeld voor alle medewerkers. Aanvang: uur (met broodjes, koffie, thee, etc.). Begin voordracht: uur (duur voordracht is 25 tot 30 minuten met aansluitend 10 minuten discussie). Tracer 25 september 2008

7 Agenda De rubriek agenda staat ook op de startpagina van intranet. De eerste plaatsing in Tracer wordt gemarkeerd met een *. Wensen van kankerpatiënt centraal in nieuwe poli n Liesbeth Kuipers Binnen twee jaar verrijst op het dak van het polikliniekgebouw een nieuwe poli met vier etages, speciaal voor mensen met kanker. Onderzoeksbureau Altuïtion deed met behulp van een kwalitatieve onderzoeksmethode uit de VS onderzoek naar de gedachten en gevoelens van kankerpatiënten. Hoogleraar geneeskundige oncologie Henk Verheul en bouwprojectleider Douwe van Riet vertellen hoe de onderzoeksuitkomsten, die samengevat zijn in vijf thema s, vertaald worden naar de bouw van en behandeling in de nieuwe poli. thema 1 omslag in mijn leefwereld voor de patiënt betekent de diagnose kanker een enorme klap, een omslagpunt in het leven. Hij kampt met een grote onzekerheid over de toekomst. Het onderzoek toont aan dat patiënten deze onzekerheid erg onaangenaam vinden. Wij kunnen niet alle onzekerheid wegnemen, maar gezien deze uitkomst is ons doel wel om hier meer aandacht aan te besteden. Onder meer door patiënten inzicht te geven in het gehele zorgpad van het eerste poliklinische consult tot en met het ontslag uit de kliniek en duidelijke afspraken te maken over het doorgeven van onderzoeksuitslagen, zegt Henk Verheul. Ook de omgeving moet comfort bieden, voegt Douwe van Riet toe. De nadruk in de spreekkamers komt te liggen op het spreken en niet op het onderzoeken; medische apparatuur werken we onzichtbaar weg of plaatsen we op wieltjes, zodat deze alleen kan worden binnengereden als het nodig is. De spreekkamers hebben prettig licht, comfortabele stoelen en tafels, en warme, natuurlijke kleuren en materialen, zoals stof en hout. Ook willen we zorgen voor voldoende kamers, zodat de patiënt na het gesprek in de spreekkamer nog even kan bijkomen en niet meteen hoeft plaats te maken voor de volgende patiënt. thema 2 leven in een werkplaats Voor kankerpatiënten is VUmc een werkplaats met veel technische apparatuur, waar zij noodgedwongen hun leven uit handen moeten geven. Alleen de artsen en verpleegkundigen, die zeer worden gewaardeerd om hun kundigheid en empathie, compenseren voor het gebrek aan menselijkheid en huiselijkheid van het gebouw. Douwe van Riet: VUmc is geen welnesscentrum. De patiënt mag het gevoel hebben in een professionele gezondheidsomgeving te verkeren, waarin de aanwezigheid van artsen en verpleegkundigen vanzelfsprekend is. Een huiselijk gevoel creëer je met empathie en een respectvolle bejegening Wel willen wij aparte zones creëren voor patiënten en professionals. Zo wordt de patiënt niet geconfronteerd met de drukte en dynamiek van de professionalsomgeving. In de professionalszone zal de nadruk komen te liggen op het multidisciplinaire karakter van de oncologie; de inrichting zal de zorgverleners stimuleren meer met elkaar te overleggen. Henk Verheul merkt daarbij op dat patiënten het wel prettig vinden als zorgverleners makkelijk te benaderen zijn, bijvoorbeeld als zij op de gang voorbij lopen. Dus het is absoluut niet de bedoeling een strikte scheiding tussen professionals en patiënten te creëren. thema 3 vumc: een tweede huis Patiënten moeten voor hun diagnose en behandeling zo vaak naar VUmc komen, dat het een tweede huis wordt. Bovendien begint dan het grote wachten, wachten en nog eens wachten. Henk Verheul: Allereerst is het streven het wachten zoveel mogelijk te voorkomen door toegangstijden te verkorten en zo snel mogelijk een diagnose te stellen. Om het onvermijdelijke wachten te veraangenamen worden voorzieningen gecreëerd die overeenkomen met een thuissituatie, vult Douwe van Riet aan. Voor sommige onderzoeken en behandelingen zal de patiënt elders in het ziekenhuis verblijven. Maar tussen de onderzoeken door, of bijvoorbeeld tijdens de toediening van chemotherapie, kan hij zijn rustpunt vinden in de nieuwe polikliniek. Er komen royale loungeruimten met comfortabele stoelen, een koffie- en lunchvoorziening en bijvoorbeeld een leestafel. Ook denken wij over kantoorplekken met een bureau, een telefoon en een computer. Maar een huiselijk gevoel creëer je ook met empathie en een respectvolle bejegening, vindt Verheul. Patiënten stellen het zeer op prijs als medewerkers toegankelijk zijn, tijd voor hen nemen en bereid zijn opnieuw informatie te geven. Ook daaraan zullen wij werken. thema 4 een stap tegelijk patiënten nemen lang niet alle informatie die zij ineens krijgen op. Zij zetten het liefst één stap tegelijk. Henk Verheul: Bij de inrichting van de zorgpaden neemt het geven van voorlichting een belangrijke plaats in. Patiënten moeten op het juiste moment relevante informatie krijgen, het liefst in behapbare brokken. Ook willen wij patiënten eerder wijzen op de ondersteuning door een medisch psycholoog en palliatieve arts. Zij kunnen patiënten die daar prijs op stellen helpen bij het omgaan met onzekerheid. Verder willen wij informatie beter toegankelijk maken en in verschillende vormen aanbieden, zoals internet, dvd s, folders en boeken. Hiervoor zal een informatie en voorlichtingscentrum worden ingericht. thema 5 inspiratie om te overleven Patiënten met kanker zoeken naar inspiratie om te overleven. Met name uit lotgenotencontact, een creatieve omgeving en de aanwezigheid van (klein)kinderen ontlenen zij steun. Douwe van Riet: In de loungeruimten zullen wisselende tentoonstellingen van bijzondere kunst te zien zijn; wij hopen hierbij een samenwerking aan te gaan met musea in kunstacademies. Ook komen er plekken waar de patiënt zich alleen of met zijn naasten kan terugtrekken voor een gebed of het branden van een kaarsje. Henk Verheul: Het gaat er ook om wat medewerkers uitstralen. Het geeft patiënten hoop als zij het gevoel hebben dat er een team van professionals klaarstaat om hen zo veel mogelijk te helpen. Het is van belang het bewustzijn onder de professionals daarover te vergroten. Promoties donderdag 25 september, aula, uur, M. Stiggelbout, More Exercise for Seniors: Opportunities and Challenges. promotor: prof. dr. W. van Mechelen, copromotoren: dr. M. de Greef, dr. M. Hopman-Rock vrijdag 26 september, aula, uur, M. Moreno Jauge, Innate and adaptive tumour immunity promotoren:prof.dr. R.H.M. Verheijen, prof. dr. R.J. Scheper, copromotoren dr. S.C.T. von Mensdorff-Pouilly, dr. H.J. Bontkes dinsdag 30 september, aula, uur, J. Brouwer, Diagnostic imaging in detecting recurrent and metastatic head and neck cancer promotoren prof.dr. J.A. Castelijns, prof.dr. C.R. Leemans, prof.dr. R. de Bree, copromotor prof.dr. E.F.I. Comans dinsdag 30 september, aula, uur, M.A. Bremmer, Depressie en hartvaatziekten: mogelijke verstoringen in de stress- en ontstekingsresponse als verklaringen voor de onderlinge relatie promotoren: prof.dr. W.J.G. Hoogendijk, prof.dr. A.T.F. Beekman, prof.dr. D.J.H. Deeg *donderdag 2 oktober, aula, uur, P. Lakeman, Preconceptional Carrier Couple Screening for Cystic fibrosis and Hemoglobinopathies. An ancestry-based offer in a multi-ethnic society promotoren: prof.dr. M.C. Cornel, prof.dr. L.P. ten Kate, copromotor: dr. L. Henneman *vrijdag 3 oktober, aula, uur, S. Boesveldt, Sniffing out Parkinson s disease. Psychophysical and neurophysiological studies of impaired olfactory information processing in Parkinson s disease. promotoren: prof.dr. E.Ch. Wolters, prof.dr. C.J. Stam, copromotor: dr. H.W. Berendse *woensdag 8 oktober, aula, uur, B.J. Shea, Assessing the Methodological Quality of Systematic Reviews. The Development of AMSTAR promotoren: prof.dr. M. Boers, prof.dr. L.M. Bouter, copromotor: prof.dr. J. Grimshaw *vrijdag 10 oktober, aula, uur, G.C. Ligthart- Melis, The metabolic pathway of (alanyl-) glutamine into citrulline and arginine in surgical patients promotor: prof.dr. P.A.M. van Leeuwen, copromotor: dr. C.H.C. Dejong *dinsdag 14 oktober, aula, uur, M.F.C. Jong, Relative adrenal insufficiency in the critically ill.the role of ACTH testing promotoren: prof.dr. A.B.J. Groeneveld, prof. dr. A.R.J. Girbes, copromotor: dr. A. Beishuizen *woensdag 15 oktober, aula, uur, R. Nijveldt, Myocardial Function and Microvascular Injury after Percutaneous Coronary Intervention for Acute Myocardial Infarction. Evaluation by Cardiovascular Magnetic Resonance promoter: prof.dr. A.C. van Rossum, copromotor: dr. M.B.M. Hofman *vrijdag 31 oktober, aula, uur, C.J. Hess, Genetic and epigenetic signatures in AML, concepts to drive therapeutic strategies promotor: prof.dr. G.J. Ossenkoppele, copromotoren: dr. Q. Waisfisz, dr. G.J. Schuurhuis Oraties *vrijdag 24 oktober, aula,13.45 uur, prof.dr. R.R.J.M. Vermeiren, Van verre is de wereld rond Symposia donderdag 25 september van uur, in de Amstelzaal, Hoofdbrekens over het hoofdbehandelaarschap Stand van zaken en visievorming over het hoofdbehandelaarschap georganiseerd door het stafconvent en het instituut ondersteuning patiëntenzorg (IOP) donderdag 2 oktober, Amstelzaal, Het theater van de zorg, de rol van de verpleegkundige, Verpleegkundig symposium VUmc/TvZ Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. I. van Baardwijk, tst of paog@vumc.nl * dinsdag 14 oktober, Amstelzaal, uur (n.a.v. promotie drs. M.F.c. de Jong), Hormonen op de intensive care, voor meer informatie mevr. F.A. Cramer tst of f.cramer@vumc.nl Afscheid *woensdag 29 oktober, aula, uur, afscheid prof.dr. H.M. Pinedo, Het is hoogtij Tracer 25 september 2008 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg O r g a n i s a t i e M e d e d e l i n g e n V a c a t u r e s 7

8 Feedback op eigen handelen Intervisie voor tutoren werkt n Annemarie van den Hoven Tutoren laten LEren VAn en MET elkaar. Dat is het doel van een levamet-groep voor tutoren. Binnen VUmc is het fenomeen in 2007 in het leven geroepen door Ale Gercama van de afdeling huisartsgeneeskunde. Kinderchirurg Robertine van Baren, afgelopen semester voor het eerst tutor, nam deel aan zo n groep en kan het iedereen aanraden. Foto: DigiDaan Van Baren had nog nooit getutord en was heel benieuwd hoe anderen het aanpakten. Ook wilde ze graag feed back op haar eigen handelen. Een levamet-groep functioneert als docent community: een vanuit de praktijk gegroeide werkwijze waarin docenten zélf het initiatief nemen om hun didactische expertise te ontwikkelen. Van Baren: In een levamet-groep wisselen ervaren en beginnende tutoren ervaringen uit. Hoe begeleid je een groep, waar kun je tegenaan lopen, hoe los je problemen op? Je hoort allerlei tips and tricks om studenten te motiveren zelf zaken te onderzoeken. Want in de kern draait het allemaal om die ene vraag: hoe haal je de intrinsieke motivatie van studenten naar boven? Stille student Een groep komt vier à vijf keer per semester tijdens lunchtijd bijeen. Vaak is er een thema waar één of twee mensen een korte presentatie over geven. Over de stille student, bijvoorbeeld. Hoe zorg je ervoor dat ook die optimaal aan een leergroep deelneemt? Of over de aanwezigheidsplicht. Wat te doen als studenten te vaak niet komen opdagen? Spreek je de groep daarop aan, of de individuele student? Er is ook altijd iemand van het onderwijscentrum van de VU aanwezig die helpt bij de voorbereiding, informeert over the state of the art en de resultaten van de bijeenkomst op een rij zet. Rondje opa s en oma s Er is vanuit de medisch specialisten nogal wat commentaar op het verplichte tutorschap. Met name omdat het niet altijd vakinhoudelijk is. Je begeleidt thema s die niet je vak zijn, beaamt Van Baren. Maar door me te concentreren op het onderwijsproces, steek ik er veel van op. Soms staat er een onderwerp op het programma waar studenten weinig feeling mee hebben, ouderdomskwalen bijvoorbeeld. Om het dichterbij te brengen ben ik begonnen met een rondje opa s en oma s. Het is leuk om te ervaren dat dat werkt. Dit studiejaar ontvangen alle tutoren een uitnodiging om aan een levamet-groep deel te nemen. In het curriculum van VUmc volgen studenten, naast hoorcolleges en practica, leergroepen waarin ze actief aan de slag gaan met de studiestof. Een leergroep wordt in de eerste twee jaren begeleid door een tutor. Per studiejaar zijn er zestig tutoren actief: artsen, arts-onderzoekers en artsen in opleiding. Het curriculum draait nu voor het derde jaar. Dat betekent dus 120 tutoren. De tijdsinvestering: een semester lang één dag in de week. Nog slimmer! Wetenswaardig Rol van SOA bij infectie met HIV-virus verklaard Marein de Jong, Lot de Witte en Theo Geijtenbeek hebben een antwoord gevonden op de vraag hoe seksueel overdraagbare aandoeningen (soa s) de kans op infectie met hiv vergroten. Het onderzoek toont aan dat specifieke immuuncellen, de Langerhans cellen, in normale, gezonde toestand beschermen tegen hiv. De rol van deze cellen verandert echter drastisch als in het weefsel een soa aanwezig is, zoals gonorroe of chlamydia. De soa verandert de Langerhans cellen van beschermers naar effectieve Mirjam Pol, studieadviseur geneeskunde, schreef het boek Nog slimmer! Wegwijzer voor efficiënt en effectief studeren. Mijn collega s en ik spreken regelmatig studenten die vertwijfeld uitroepen dat het ze maar niet lukt een voldoende te halen, maar dat ze geen idee hebben hoe dat komt. Het valt op dat de overgang van de middelbare school naar de universiteit voor veel studenten groter is dan verwacht. Op school hebben ze niet geleerd om zó te leren dat je de stof na twee jaar nog kent. Dus derdejaars, waarvan verwacht wordt dat ze de in het eerste jaar behandelde anatomie en fysiologie van bijvoorbeeld de nieren nog kennen, schrikken zich rot. De Wegwijzer moet studenten helpen deze overgang wat te versoepelen. Het is de bedoeling dat de lezer geprikkeld wordt om zijn leergedrag te veranderen. In het boekje zijn drie elementen studievaardigheden, psychologie en werking van het brein samengevoegd. Dus naast tips voor een optimale tentamenvoorbereiding lees je ook dat het brein niet meer dan 25 minuten optimaal kan presteren en dat je gemoedstoestand invloed heeft op het leerproces. De eerste reacties op de Wegwijzer zijn positief. Pol: Een wanhopige studente riep zelfs uit: Dit boek gaat over mij! n CA Mirjam Pol, Nog slimmer! Wegwijzer voor efficiënt en effectief studeren, VU University Press, 9,95. verspreiders van het virus. De kans op infectie met het hiv virus is dan sterk verhoogd. Het onderzoek van De Jong, De Witte en Geijtenbeek stond in het toonaangevende blad The Journal of Clinical Investigations. Het onderzoek bevestigt het belang van preventie en vroege screening op soa s. Het onderzoek is des te opmerkelijker, omdat het uitgevoerd is met menselijk weefsel om zoveel mogelijk de echte situatie bij hiv-besmetting na te bootsen. Symposium over geneeskunde en muziek Artistieke intermezzi om van te leren Zaterdag 11 oktober is VUmc gastheer van het weten schappe lijk en artistiek symposium Genees & Kunst 7 van de Nederlandse Vereniging voor Dans- en Muziek Geneeskunde (NVDMG). n Jan Spee Oplosbaar implantaat verkleint risico s werveloperatie Het gebruik van oplosbare implantaten verkleint het risico op complicaties bij operaties voor rugklachten. Voor deze operatie, waarbij twee of meer wervels verbonden worden, gebruikten artsen voorheen niet oplosbare implantaten van bijvoorbeeld titanium of carbon. Orthopedisch chirurg in opleiding Matthijs Krijnen onderzocht het gebruik van een oplosbaar implantaat, bestaande uit melkzuur. Hij droeg met zijn onderzoek bij aan de ontwikkeling van een oplosbaar implantaat bij nekwerveloperaties. Wanneer na een operatie de wervels aan elkaar vastgegroeid zijn heeft het implantaat geen functie meer. Orthopeed en cellist Barend van Royen is dagvoorzitter en cardioloog Carel de Cock geeft een lezing over het gebruik van bètablokkers bij podiumangst. Arthur de Gast (orthopedie) praat over schouderklachten bij musici. En natuurlijk zijn er ook artisieke intermezzi op dit bijzondere symposium wat door burgemeester Job Cohen en raad van bestuurlid Jean Savelkoul wordt geopend. De nvdmg is een wetenschappelijke vereniging die als belangrijkste doel heeft het bevorderen van de geneeskunde voor dansers en musici. Zo richt de nvdmg zich op wetenschappelijk onderzoek, preventie, diagnostiek en behandeling van aandoeningen, somatisch dan wel psychisch, veroorzaakt door of hinderend bij het dansen of musiceren. Kennis van verschillende dans- en muziekvormen is daarbij onontbeerlijk. De artistieke intermezzi op dit symposium zijn dan ook bedoeld als scholing. Ze vormen een essentieel, wetenschappelijk onderdeel van dit programma. Houding Het symposium wordt georganiseerd door orthopeed Barend van Royen in nauwe samenwerking met het nvdmg-bestuur en de Oplosbare melkzuurimplantaten kunnen juist deze tijdelijke functie vervullen. Op de lange termijn geeft dit niet de complicaties die wel bij vaste implantaten voorkomen, zoals infecties, slijtage of verschuiving van het implantaat. Het risico op een heroperatie is daarmee ook aanzienlijk kleiner. Melkzuurimplantaten blijken daarnaast ook nog eens goed zichtbaar met de mri. Zelfs tot in het implantaat kan bekeken worden welk soort weefsel zich daar bevindt en of dat weefsel zich tot bot omvormt. Hierdoor kan indien nodig ook tijdig de behandeling worden aangepast. raad van bestuur van VUmc. Van Royen: Ik speel in mijn vrije tijd cello en daarom weet ik niet alleen als orthopeed met welke problemen musici te maken krijgen. Door de verschillende optredens tijdens het symposium zien we hoe artiesten zich bewegen, welke houding ze aannemen tijdens het uitoefenen van hun vak. Dat is altijd heel leerzaam. Ik ben blij dat VUmc deze artistieke medische zorg met dit symposium ondersteunt. Intermezzi De professionele muzikale intermezzi krijgen dan ook veel aandacht tijdens dit symposium. Ook al omdat veel leden van het nvdmg zelf vaak niet onverdienstelijk een instrument bespelen. Zo verzorgt Trio Suleika twee trio s van Dvorak en Mendelssohn-Bartholdy. Bariton Josef Schlömicher-Their zingt met begeleiding van pianist Willem Kersing stukken van Schubert. Daarnaast is er een muzikale bijdrage van zangeres Micheline Dumonceau met Wim Veenhof op de piano. Het symposium vindt plaats op zaterdag 11 oktober in de Amstelzaal en start om uur. Aansluitend aan het symposium zijn plaatsen beschikbaar voor de première van Don Giovanni door het Nationale Ballet m.m.v. Holland Symfonia. Aanmelden voor het symposium en avondprogramma (kosteloos voor leden nvdmg) kan via of via het secretariaat orthopedie (tst ) of mcdm@haaglanden.nl. 8 Tracer 25 september 2008 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg O r g a n i s a t i e M e d e d e l i n g e n V a c a t u r e s

9 Oprichting Neuroscience Campus Amsterdam We kunnen nu bruggen bouwen VUmc-ers in het nieuws Sinds deze zomer is Arjen Brussaard algemeen directeur van de Neuroscience Campus Amsterdam, het nieuwe interfacultaire onderzoekinstituut neuro wetenschappen. Hij heeft veel zin in deze uitdaging. Binnen VUmc heerst een prettige sfeer, open en met veel common sense. n Ellen Kleverlaan Als iemand weet dat hij net besmet is, heeft hij uur de tijd om preventief medicijnen te nemen. Dan is de kans op een echte infectie vele malen kleiner. Internist Sven Danner over de noodzaak van een verplichte hiv-test bij lichamelijke mishandeling met kans op hiv-besmetting. nos journaal, 1 september Hij voelt zich thuis op de VU. Behoudens een postdoctorale periode van drie jaar in New York is deze Amsterdamse campus de plek waar Brussaard carrière maakte. Hij studeerde in de jaren 80 biomedische wetenschappen aan de VU, promoveerde er in 1989, en deed daarna in de periode vanaf 1992 tot aan 1999, het jaar van zijn benoeming tot hoogleraar vooral neurofysiologisch onderzoek naar synapsen: de contactpunten tussen de zenuwcellen in proefdieren en de mens. Wilde hij toen al een brug slaan tussen mind en molecules? Het is in feite wat nu mogelijk wordt in de nieuwe onderzoeksorganisatie, door alle neurowetenschappers bij elkaar te brengen. Wat ons interesseert is het basale verband tussen genen en de manifestatie van gedrag, met oog voor alle tussenliggende niveaus. In feite een soort systeembiologische benadering van het menselijk brein. Het is een gedeelde interesse van meer dan 400 neurowetenschappers op onze campus. Lasertechnologie Brussaard legt uit dat vier faculteiten bij het nieuwe onderzoekinstituut zijn betrokken. Er zijn de neurologen die met een eeg de hersenen onderzoeken, waarvoor een bioloog cellulaire technieken gebruikt. De biologisch psychologen benaderen het vraagstuk vanuit de genen en de relatie met het gedrag. Met het tweelingenregister van professor Boomsma zijn zij een heel belangrijke partner. Verder zijn de exacte wetenschappen aangeschoven met een prominente bijdrage op het gebied van biostatistiek en nu ook van lasertechnologie. Met een mri kijken we op een relatief lage resolutie naar het brein. Maar met lasertechniek en gebruik van fluorescente kleurstoffen kunnen we bij proefdieren naar binnen kijken. Bruggen bouwen Het onderzoekinstituut is in feite een netwerkorganisatie, zegt Brussaard. De meerwaarde zit hem in Arjen Brussaard: onderzoek waarbij het lab en de kliniek elkaar vinden de uitwisseling van expertises, het vestigen van gemeenschappelijke faciliteiten en toepassing van de nieuwste technieken in dienst van het onderzoek. We kunnen nu bruggen bouwen die er voorheen niet waren. Een voorbeeld? VUmc heeft met het Alzheimer centrum veel Borstzelfonderzoek wel zinvol! Oktober is traditiegetrouw de maand waarin aandacht wordt gevraagd voor borstkanker en het voorkomen ervan. Op grond van recent onderzoek pleit het kwf kankerbestrijding niet langer voor maandelijks borstzelfonderzoek als methode om borstkanker vroeg te ontdekken. Wel adviseert zij vrouwen goed te letten op veranderingen in hun borsten, omdat hiermee mogelijke kwaadaardigheden eerder worden opgespoord. Grotere onduidelijkheid voor vrouwen is niet denkbaar, vindt oncologisch chirurg Sybren Meijer. Hij en zijn collega Petrousjka van den Tol delen de opvatting van kwf dan ook niet. Meijer: Het onderzoek waaraan het kwf refereert is niet recent en de betrouwbaarheid staat wat ons betreft ter discussie. Onderzoek op onze eigen afdeling laat zien dat borstzelfonderzoek zelfs bij vrouwen die participeren in een landelijk screeningsprogramma zinvol is. Binnenkort verschijnt een artikel van hun hand in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde met daarin de onderzoeksresultaten. Beide chirurgen gaan dan ook door met de voorlichtingsavonden borstzelfonderzoek. Daar geven we ook uitleg waarom wij borstzelfonderzoek wel zinvol vinden, aldus Meijer. De eerstvolgende informatieavond is op 1 oktober om 19 uur. De toegang is gratis. Voor vragen en/of aanmeldingen kunt u terecht bij borstzelfonderzoek@ VUmc.nl of n EK expertise in huis. Maar dat vond geen tegenhanger in biologisch laboratoriumonderzoek. Terwijl onderzoek met transgene dieren (dieren die een gen missen of een gemuteerd gen bij zich dragen, red.) zoveel kan opleveren. Nu brengen we beide disciplines bij elkaar. Brussaard roemt ook het onderzoek van Marjo van der Knaap, die recentelijk een Spinoza prijs ontving voor haar onderzoek naar wittestofziekten bij kinderen. Dat is nou een uitstekend voorbeeld van het soort onderzoek dat wij in de nieuwe netwerkorganisatie zullen gaan zien: onderzoek waarbij het lab en de kliniek elkaar vinden. Architecten Brussaard is een vrijgesteld directeur. Het managen van het proces om arts en onderzoeker bij elkaar te brengen, is niet iets om er even naast te doen. Juist om de focus scherp te houden, zie ik als belangrijkste rol voor mijzelf die van procesbewaker weggelegd. Ik wil dat alle partners zich medeeigenaar van onze samenwerking gaan voelen. Gevraagd naar zijn plannen voor de komende zes jaar, geeft Brussaard aan dat de fase waarin het managementteam nu zit, die van de architecten achter de tekentafel is: er is wel een concreet plan, maar de maquette is nog niet af. Wel is duidelijk dat klinisch en preklinisch onderzoek hand in hand zullen gaan en dat er slechts ingezet wordt op een beperkt aantal speerpunten. We willen een toegangsportaal bouwen voor patiënt en student, voor arts en onderzoeker. Met het stijgen van de leeftijd daalt de gemiddelde testosteronspiegel van mannen een beetje. Dat zou je de andropauze kunnen noemen. Dit is niet hetzelfde als de menopauze bij vrouwen. Bij de menopauze zie je dat de productie van het vrouwelijk geslachtshormoon rond de leeftijd van volledig afneemt. Endocrinoloog Pim de Ronde over het begrip andropauze. Radio 1 avro, 15 september. Dagbehandeling is een goed alternatief voor de detentie van jongeren. Van de jongeren die behandeling hebben gehad verbleven er na een jaar meer thuis en zij vervielen minder vaak in hun oude, criminele gedrag. Promovendus René Breuk over zijn conclusie dat jeugdigen delinquenten baat hebben baat bij jeugdpsychiatrische behandeling. Goedemorgen Nederland Radio, 16 september. We testen stap voor stap hoe de patiënt op het medicijn reageert en wat eventuele bijwerkingen zijn. Op basis hiervan besluiten de artsen of we met een vervolggroep kunnen testen met een hogere dosering. Iedere stap is spannend, want je weet nooit wat er gaat gebeuren. Helen Gall, researchverpleegkundige over haar werk in VUmc. Bijzijn, september. Er is geen alcoholisme-gen. Het is een mythe dat als papa drinkt, zijn kinderen dus ook aan de drank gaan. Wel loop je meer risico s. Je bent kwetsbaar. Er is een zekere aanleg in de familie, maar het gaat er ook om of de omgeving tot middelengebruik stimuleert. Onderzoeker metamedica Toine Pieters naar aanleiding van zijn boek Chemie van Verslaving. Nederlands Dagblad, 18 september. De uitkomsten van het inspectierapport lieten zien dat een gedegen opleiding nodig is voordat begonnen wordt met gevorderde laporascopische chirurgie. Chirurg Jeroen Meijerink over de succesvolle praktische vaardigheidstraining op het gebied van laparoscopische technieken. ok Operationeel, september. Het moet doordruppelen. Als een team van ons komt, zoeken ze een groep patiënten met dezelfde kwaal. Eerst opereert één van ons, met Keniaanse assistentie. Dan doen ze zelf zo n operatie en assisteren wij. Vervolgens doen ze het zelf, en leren ze hun eigen mensen het te doen. See one, do one, teach one. John Roord, hoogleraar kindergeneeskunde, over het project Doctor 2 Doctor. Het Parool, 19 september Tracer 25 september 2008 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg O r g a n i s a t i e M e d e d e l i n g e n V a c a t u r e s 9

10 jaarvergaderen Huisartsen winnen Goessenbokaal Koffiepauze, een overleg, een afscheidsborrel of een verjaardagsfeestje. Er zijn veel momenten om als collega s ff bij elkaar te komen. Tracer legt ze vast. Op donderdag 18 september werd voor de 26e keer om de Goessenbokaal gestreden. Teams van de politie, huisartsen en natuurlijk VUmc trapten een flink balletje in een heerlijke temperatuur. De aftrap werd deze keer verricht door raad van bestuur lid Wouter van Ewijk. Teleurstelling was er bij KNO, zij werden tweede op slechts 1 doelpunt van de uiteindelijke winnaar, de huisartsen. Bloedlink oftewel hematologie werd derde. In totaal deden er acht teams mee, waarvan zes uit VUmc. De Goessenbokaal is genoemd naar de organisator, oud VUmc medewerker Andre Goessen. Aan de muur Wat hebben VUmc medewerkers op hun werkplek aan de muur hangen? Waarom hebben zij voor dat schilderij of die foto gekozen? En heeft het een speciale betekenis? Wat hangt er aan de muur bij Astrid van der Poel? Schilderijen van Astrid Blom datum en tijdstip 17 september, 18 uur afdeling hematologie, oncologie en dagbehandeling waar De Waver uitzicht De tuin, tuin OK s gelegenheid jaarvergadering Goed verzorgd, Beter gevoel Met een tik van de lepel op één van de deksels opende oncoloog Epie Boven het tapasbuffet. Helemaal in stijl, want net daarvoor hadden de speciaal opgeleide schoonheidsspecialistes en de projectgroep van Goed verzorgd, Beter gevoel een yogaworkshop met klankschalenconcert achter de rug. Workshop en buffet maakten deel uit van de jaarvergadering van dit project. De jaarvergadering is altijd een combinatie van inhoudelijke informatie en ontspanning, vertelt Ineke van der Jagt, verpleegkundig hoofd hematologie en lid van de projectgroep. De schoonheidsspecialistes van Goed verzorgd, Beter gevoel geven heel veel aan onze patiënten, een keer per jaar doen we iets voor ze terug. Tijdens het inhoudelijke deel worden de ervaringen van het afgelopen jaar uitgewisseld en de nieuwe ontwikkelingen, zoals de bouw van het poliklinisch diagnostisch centrum, besproken. Van der Jagt: De schoonheidsspecialisten zijn een luisterend oor, ze horen heel veel van onze patiënten. Als ze daarover vertellen, zijn we allemaal stil. De schoonheidsspecialistes werken op de zorgeenheden hematologie, geneeskundigen oncologie en de dagbehandeling. Hun werkzaamheden worden betaald uit sponsorgelden. Mies Bouwman weer op de bres voor VUmc CCA Mies Bouwman en Ivo Niehe zijn opnieuw betrokken bij een actie voor VUmc cca. Van 22 september tot en met 3 oktober 2008 vindt een actie voor inrichting en de nieuwste apparatuur van het poliklinisch diagnostiekcentrum voor kankerpatiënten plaats. De actie is wederom opgezet samen met de Sponsor Bingo Loterij. Mies Bouwman en Ivo Niehe (ambassadeurs van VUmc cca) zetten patiënten en artsen in de actie centraal. Vrijdagavond 26 september interviewt Mies Bouwman, als gast in de tv Show, Olaf-Marijn de Leur (oud-patiënt VUmc). Olaf-Marijn heeft tot twee keer toe de ziekte kanker overwonnen. In de tv Show van Ivo Niehe vertelt hij over zijn ervaringen en de noodzaak van het snel opsporen van deze ziekte. Ook het programma Lingo besteedt van 22 t/m 26 september dagelijks aandacht aan de patiënten en artsen van de polikliniek. Mies Bouwman is het gezicht van de campagne in radio- en tv-commercials en een huis-aan-huis mailing met kraskaarten en informatie over VUmc cca. De mailing wordt op 6 miljoen adressen in Nederland verspreid en ondersteund met een -nieuwsbrief en vervolgbrief. De lothouders die al langer voor VUmc cca meespelen ontvangen bovendien per post een mini-magazine (ook te downloaden via De actie nu is een vervolg op de nationale actie die voorjaar 2007 plaatsvond. De-Grootste-Bingo-Ooit in Ahoy was op 1 juli 2007 de klapper in de nationale campagne waaraan Mies Bouwman en Ivo Niehe meewerkten. Een groot aantal mediapartners en winkels droeg de nationale actie belangeloos een warm hart toe. Destijds is er voor gezorgd dat de bouw van het poliklinisch diagnostiekcentrum voor patiënten met kanker in 2009 gestart kan worden. n HL Lorenzo Foto mark van den brink n Ursula Wopereis Kleurrijk en vrolijk zijn de schilderijen van Astrid Blom, alias Astrid van der Poel, beleidsadviseur arbeidsvoorwaarden/jurist en coördinator van het juridisch team stafdienst p&o. En ze hangen overal: op de gang en in de werkkamers op 4Z en inmiddels ook op 2F. Ik schilder wat ik zie en wat ik leuk vind. En ik schilder veel, lacht Astrid. Dat doe ik al van kinds af aan. Mijn opa kon fantastisch tekenen en heeft mij en mijn tweelingzusje de liefde voor kunst bijgebracht. Ik hou van warme, felle kleuren. Met thema s, titels of stijl ben ik niet echt bezig. Ik ben ook meer van het losse gebaar dan van gepriegel in details. Daarom gebruik ik meestal acrylverf, al werk ik tegenwoordig ook met olie, omdat de kleuren intenser zijn en veel meer diepte geven. Aan inspiratie geen gebrek. Soms zie ik een detail in een tijdschrift en denk ik: dat kan ik ook! Of ik fotografeer iets dat ik op de computer uitwerk en als basis voor een compositie gebruik. Ik blaas het op, geef er mijn eigen draai aan en zet het op het doek. s Zomers schilder ik veel buiten. Ik maak ook regelmatig portretten in opdracht. Het is altijd spannend hoe het uitpakt, maar als je iets in je hoofd hebt en het lukt is het echt geweldig. Ik vind het heerlijk om te doen, maar af is af. Dan hang ik het op en kijk ik er naar. In de woonkamer hebben we een permanente wisseltentoonstelling van een paar doeken. Toen onze afdeling naar 4Z verhuisde heb ik gelijk wat schilderijen meegenomen om de kamers wat aan te kleden. Overal hangt wel wat. Astrid van der Poel exposeert momenteel in de gang van de staf neurologie en neurochirurgie, op 2F. 10 Tracer 25 september 2008 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie Mededelingen Vacatures

Niet de afkomst, maar de toekomst! Inhouse-dag Erasmus MC Rotterdam Beeldvormingscampagne Kleur in de Zorg. 25 november 2010, Rotterdam

Niet de afkomst, maar de toekomst! Inhouse-dag Erasmus MC Rotterdam Beeldvormingscampagne Kleur in de Zorg. 25 november 2010, Rotterdam Niet de afkomst, maar de toekomst! Inhouse-dag Erasmus MC Rotterdam Beeldvormingscampagne Kleur in de Zorg 25 november 2010, Rotterdam 1 Kleur in de Zorg Projectleider: Yasmin Seddiki Fotografie: Mladen

Nadere informatie

Restaurant t Trefpunt Menu Februari 2015

Restaurant t Trefpunt Menu Februari 2015 Restaurant t Trefpunt Menu Februari 2015 Warme maaltijd van 12.00-13.00 uur Reservering niet nodig St. Elisabeth wenst u smakelijk eten! U bent ook welkom voor ontbijt of avondmaaltijd (brood). Voor speciale

Nadere informatie

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling.

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Leerzaam, leuk, nieuwe contacten opgedaan, nieuwe ideeën. Het open Space concept is geweldig. Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Ontspannen maar

Nadere informatie

De mantelzorg DER LIEFDE

De mantelzorg DER LIEFDE De mantelzorg DER LIEFDE Ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders zorgen onbetaald en langdurig voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner of familielid. Ook op de HAN zijn veel medewerkers

Nadere informatie

U zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u?

U zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u? U zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u? Uw hart luchten Adviezen inwinnen Uw problemen bespreken Mevrouw Meijers weet wat het is om te zorgen voor iemand met dementie: Zowel mijn buurvrouw

Nadere informatie

Uitnodiging. Aan de slag! Werkconferentie palliatieve zorg Gelderland. 29 september 2011 Huis der Provincie, Arnhem

Uitnodiging. Aan de slag! Werkconferentie palliatieve zorg Gelderland. 29 september 2011 Huis der Provincie, Arnhem Uitnodiging Aan de slag! Werkconferentie palliatieve zorg Gelderland 29 september 2011 Huis der Provincie, Arnhem Aan de slag! Kwaliteitsinstrumenten in de Palliatieve Zorg Platform Palliatieve zorg provincie

Nadere informatie

LEIDERS VAN MORGEN MD NETWERK VOOR HR EN MD PROFESSIONALS

LEIDERS VAN MORGEN MD NETWERK VOOR HR EN MD PROFESSIONALS LEIDERS VAN MORGEN MD NETWERK VOOR HR EN MD PROFESSIONALS Graag vertel ik u in deze brochure over Leiders van Morgen, een Management Development (MD) netwerk dat october 2010 van start gaat. Voor meer

Nadere informatie

NEDERLANDS CONGRES Volksgezondheid 2012 VOLKSGEZONDHEID. 11 en 12 april 2012 VU medisch centrum Amsterdam

NEDERLANDS CONGRES Volksgezondheid 2012 VOLKSGEZONDHEID. 11 en 12 april 2012 VU medisch centrum Amsterdam NEDERLANDS CONGRES Volksgezondheid 2012 S A M E N I N V E S T E R E N I N G E Z O N D H E I D VOLKSGEZONDHEID 2 0 11 en 12 april 2012 VU medisch centrum Amsterdam Volksgezondheidsprijs 2011 Fikse korting

Nadere informatie

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken website: Sophia Revalidatie (sportkantine), www.parkinsoncafedelfteo.nl Reinier de Graafweg 1, email:

Nadere informatie

Een crisiskaart omdat je het voor jezelf het beste weet

Een crisiskaart omdat je het voor jezelf het beste weet Crisiskaart Een crisiskaart omdat je het voor jezelf het beste weet Consulent Crisiskaart Nel van kempen Diane Hek Crisiskaart Wat is een crisiskaart: Een uitvouwbaar kaartje van bankpasformaat. Samenvatting

Nadere informatie

Palliative care in an aging society Palliatieve zorg in een ouder wordende samenleving. 3rd Amsterdam Symposium on Palliative Care

Palliative care in an aging society Palliatieve zorg in een ouder wordende samenleving. 3rd Amsterdam Symposium on Palliative Care 3rd Amsterdam Symposium on Palliative Care Palliative care in an aging society Palliatieve zorg in een ouder wordende samenleving Dinsdag 8 oktober 2013 Auditorium Vrije Universiteit Amsterdam Palliative

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

Scholingen Najaar 2015

Scholingen Najaar 2015 Scholingen Najaar 2015 verpleegkundigen en verzorgenden Expertisecentrum Palliatieve Zorg Basiscursus Palliatieve Zorg verpleegkundigen De basistraining Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen besteedt

Nadere informatie

Voor een toekomst in de zorg!

Voor een toekomst in de zorg! Voor een toekomst in de zorg! Excursies MBRT Radboud plus schooljaar 2014-2015 Versie voorjaar 2015 Doelgroep: 2 e, 3 e,en 4 e jaars MBRT Radboud plus studenten. Het Radboudumc is een grote organisatie

Nadere informatie

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli? INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in

Nadere informatie

MS Vereniging Nederland Regio Brabant West Paganinistraat 11 5144 XN Waalwijk T 0416-333074 www.msvereniging.nl

MS Vereniging Nederland Regio Brabant West Paganinistraat 11 5144 XN Waalwijk T 0416-333074 www.msvereniging.nl November 2009 MS Vereniging Nederland Regio Brabant West Paganinistraat 11 5144 XN Waalwijk T 0416-333074 www.msvereniging.nl Beste Leden, Met deze nieuwsbrief informeren wij u graag over de laatste ontwikkelingen

Nadere informatie

Voorproefje. Bijstandsvrouwen presenteren hun tips aan Sociale Diensten. Werken met vrouwelijke waarden. Zeg jij ook Ja, ik wil?

Voorproefje. Bijstandsvrouwen presenteren hun tips aan Sociale Diensten. Werken met vrouwelijke waarden. Zeg jij ook Ja, ik wil? Voorproefje Bijstandsvrouwen presenteren hun tips aan Sociale Diensten Werken met vrouwelijke waarden. Zeg jij ook Ja, ik wil? Kalender 2015 Vrouwelijke eigenschappen als ontvankelijkheid, luisteren, stilte,

Nadere informatie

Uw verblijf op de PCU

Uw verblijf op de PCU Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Uw verblijf op de PCU z Welkom op de Psychiatrische Comorbiditeitsunit (PCU). De PCU vormt samen met de interne verpleegafdeling

Nadere informatie

Oproep per specifieke mailing (30 januari 2013) en in de maandelijke nieuwsbrief als reminder (7 februari 2013) onder 145 leden

Oproep per specifieke mailing (30 januari 2013) en in de maandelijke nieuwsbrief als reminder (7 februari 2013) onder 145 leden Enquête 2013 Verspreiding: Oproep per specifieke mailing (30 januari 2013) en in de maandelijke nieuwsbrief als reminder (7 februari 2013) onder 145 leden Periode: 30 januari 2013 tot 15 februari 2013

Nadere informatie

Serviceconcept. Presentatie. Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Amsterdam

Serviceconcept. Presentatie. Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Amsterdam Serviceconcept ZORGVISIE PERSBERICHT 17 maart 2010 Het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG) in Amsterdam is een van de eerste ziekenhuizen in Nederland die met grote regelmaat mysteryguests gaat inzetten

Nadere informatie

Programma Stichting Educatie Atrium Innovations

Programma Stichting Educatie Atrium Innovations Programma Stichting Educatie Atrium Innovations Laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding Hippocrates Groeien in gezondheid door kennis Gezondheid is een kostbaar bezit. Wij willen graag

Nadere informatie

MET DEZE 6 KEUZES WORDT DUURZAME INZETBAARHEID WÉL EEN SUCCES

MET DEZE 6 KEUZES WORDT DUURZAME INZETBAARHEID WÉL EEN SUCCES E-blog HR special MET DEZE 6 KEUZES WORDT DUURZAME INZETBAARHEID WÉL EEN SUCCES In duurzaam inzetbaar Door Caroline Heijmans en Teresa Boons, INLEIDING Als je medewerkers en managers vraagt wat zij doen

Nadere informatie

Steun voor mensen met kanker aan:

Steun voor mensen met kanker aan: vereniging voor mensen met blaas- of nierkanker Steun voor mensen met kanker aan: blaas nier nierbekken urineleider plasbuis Steun voor u Steeds meer mensen worden geconfronteerd met blaas- of nierkanker.

Nadere informatie

Sport en Welzijn. Advanced Nursing Practice Masteropleiding Amsterdam

Sport en Welzijn. Advanced Nursing Practice Masteropleiding Amsterdam Gezondh Sport en Welzijn Advanced Nursing Practice Masteropleiding Amsterdam Gezondheid, Sport en Welzijn Masteropleiding Verpleegkundig Specialist De masteropleiding Advanced Nursing Practice (ANP) leidt

Nadere informatie

1.1 INTRODUCTIEDAG 1. JOUW AGENDA

1.1 INTRODUCTIEDAG 1. JOUW AGENDA 1.1 INTRODUCTIEDAG SITUATIE: Je hebt een nieuwe baan bij een communicatiebedrijf op de afdeling HR. Na een paar weken ontvang je een brief van je werkgever over de komende introductiedag. TAAK: Lees de

Nadere informatie

Restaurant t Trefpunt Menu september 2014

Restaurant t Trefpunt Menu september 2014 Restaurant t Trefpunt Menu september 2014 Warme maaltijd van 12.00-13.00 uur Reservering niet nodig St. Elisabeth wenst u smakelijk eten! U bent ook welkom voor ontbijt of avondmaaltijd (brood). Voor speciale

Nadere informatie

UW ZORGVERLENERS KANKERCENTRUM UZ GENT. Dermato_onco_018

UW ZORGVERLENERS KANKERCENTRUM UZ GENT. Dermato_onco_018 UW ZORGVERLENERS KANKERCENTRUM UZ GENT Dermato_onco_018 INHOUDSTAFEL 01 Inleiding 3 02 Ons team dermato-onco voor patiënten met een huidkanker 3 03 Bereikbaarheid van de poli en de dagkliniek 4 04 Andere

Nadere informatie

ondernemen in de zorg van ambitie naar resultaat in de apotheek!

ondernemen in de zorg van ambitie naar resultaat in de apotheek! UITNODIGING ondernemen in de zorg van ambitie naar resultaat in de apotheek! Donderdag 31 januari 2013 Congrescentrum Eenhoorn, Amersfoort C=95 M=60 Y=0 K=56 Annemarie van Gaal Topondernemer en tv-persoonlijkheid:

Nadere informatie

Omdat onze vriendin niet alles meer onthoudt, helpen we haar een handje

Omdat onze vriendin niet alles meer onthoudt, helpen we haar een handje Omdat onze vriendin niet alles meer onthoudt, helpen we haar een handje Vandaag is: Donderdag 24 december 2015 Medicijnen 2 x paracetamol met een slokje water en vermelden in de app u- Pedicure Ik moet

Nadere informatie

PM ACADEMIE: EEN UITGEBALANCEERDE MIX VAN KENNIS, ERVARING, NETWERK EN PLEZIER. PM Academie

PM ACADEMIE: EEN UITGEBALANCEERDE MIX VAN KENNIS, ERVARING, NETWERK EN PLEZIER. PM Academie PM ACADEMIE: EEN UITGEBALANCEERDE MIX VAN KENNIS, ERVARING, NETWERK EN PLEZIER PM Academie PM ACADEMIE: EEN UITGEBALANCEERDE MIX VAN KENNIS, ERVARING, NETWERK EN PLEZIER Na een succesvol voorjaarsprogramma,

Nadere informatie

Compensatie eigen risico is nog onbekend

Compensatie eigen risico is nog onbekend Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (M. Reitsma-van Rooijen, J. de Jong. Compensatie eigen risico is nog onbekend Utrecht: NIVEL, 2009) worden gebruikt. U

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven

Nadere informatie

2. Digitale interactieve cliënten systemen. Je hoeft geen titel te hebben om een goed leider te zijn Oefening Unpack your backpack

2. Digitale interactieve cliënten systemen. Je hoeft geen titel te hebben om een goed leider te zijn Oefening Unpack your backpack Aantal praktijkvoorbeelden uit de Internationale Planetree Conferentie 2012 1. De kracht van vrijwilligers 2. Digitale interactieve cliënten systemen 3. Een aantal bijzondere en praktische initiatieven.

Nadere informatie

Programma Stichting Educatie Atrium Innovations GEZONDHEID

Programma Stichting Educatie Atrium Innovations GEZONDHEID Programma Stichting Educatie Atrium Innovations GEZONDHEID Groeien in gezondheid door kennis Onze gezondheid is ons belangrijkste bezit. Daarom is het goed dat we ons er steeds meer van bewust worden dat

Nadere informatie

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken

Nadere informatie

Erasmus MC Junior Med School

Erasmus MC Junior Med School a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a Erasmus MC a a a a a a a a a a a a a a a

Nadere informatie

Informatiebrochure ParkinsonNet

Informatiebrochure ParkinsonNet Informatiebrochure ParkinsonNet voor Zorgverleners Het ParkinsonNet concept wordt ondersteund door: 2 De ziekte van Parkinson De ziekte van Parkinson is een veel voorkomende en complexe aandoening. Parkinson

Nadere informatie

Nieuwsbrief september 2015

Nieuwsbrief september 2015 Nieuwsbrief september 2015 Dit is de nieuwsbrief van Praktijk de Regenboog. Via regelmatige nieuwsbrieven willen wij u als ouder, collega of andere geïnteresseerde op de hoogte houden van het laatste nieuws.

Nadere informatie

Workshop Positieve gezondheid en geluk Co-productie institute for Positive Health (iph) en HKN huisartsen

Workshop Positieve gezondheid en geluk Co-productie institute for Positive Health (iph) en HKN huisartsen Workshop Positieve gezondheid en geluk Co-productie institute for Positive Health (iph) en HKN huisartsen Ellen van Steekelenburg, Femke Beelen, 5 oktober 2017 Onze bijdrage in grote lijnen: Positieve

Nadere informatie

Jonge ambtenaar van het jaar

Jonge ambtenaar van het jaar Verkiezing opent vele deuren voor Katherine Diaz Winnares Katherine Diaz vertelt over haar motiva Winnares Katherine Diaz vertelt over haar motivatie voor het werk, bewustwording tijdens en kansen na het

Nadere informatie

Buddy worden, buddy zijn Informatie voor nieuwe buddy's

Buddy worden, buddy zijn Informatie voor nieuwe buddy's Buddy worden, buddy zijn Informatie voor nieuwe buddy's Buddyzorg Nijmegen e.o. Panovenlaan 1 6525 DZ Nijmegen Tel: 024-3297731 Fax: 024-3245558 Email: buddyzorg@nim.nl Buddy worden, buddy zijn Deze brochure

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

Kookdame. Eten zoals thuis.

Kookdame. Eten zoals thuis. Kookdame Eten zoals thuis. Hoe raar is dat? Zorgorganisaties zijn er om mensen beter te maken, beter te laten functioneren en zich beter te laten voelen. Natuurlijk zijn allereerst de zorg en begeleiding

Nadere informatie

De grijze golf Naar proactieve ouderenzorg

De grijze golf Naar proactieve ouderenzorg Nycteumdag De grijze golf Naar proactieve ouderenzorg 22 april 2010, Meervaart te Amsterdam Topklinische kennis in de praktijk Deze nascholing is tot stand gekomen door een samenwerking van: Nycteum Folder

Nadere informatie

Kennismaken met Planetree info@planetree.nl www.planetree.nl

Kennismaken met Planetree info@planetree.nl www.planetree.nl Kennismaken met Planetree info@planetree.nl www.planetree.nl ONDERWIJS & PLANETREE Interesse in het mee doorvertalen van Planetree naar onderwijs en onderwijs organisaties? Neem neem contact op met jim@planetree.nl

Nadere informatie

Rita Verdonk Geen geld voor allochtone verenigingen

Rita Verdonk Geen geld voor allochtone verenigingen Rita Verdonk Geen geld voor allochtone verenigingen Samen met staatssecretaris Clemence Ross van Volksgezondheid, Welzijn en Sport legde minister Rita Verdonk (Vreemdelingenzaken & Integratie) begin 2006

Nadere informatie

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms

Nadere informatie

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige

Nadere informatie

Zorg voor de hivseropositieve

Zorg voor de hivseropositieve Zorg voor de hivseropositieve patiënt Het Radboudumc is één van de 27 hiv-behandelcentra in Nederland. Hier werkt een team van zorgverleners dat gespecialiseerd is in de behandeling en begeleiding van

Nadere informatie

Nummer 16: 10 januari 2013

Nummer 16: 10 januari 2013 Nummer 16: 10 januari 2013 JANUARI 2013 Vrijdag 11/1/13 19.30-23.30 uur Nieuwjaarsbal Dinsdag 15/1/13 9.30-11.30 uur 13.00-15.00 uur Basisdag t.b.v. basisscholen uit Maasland, Maassluis, Schiedam Basisdag

Nadere informatie

Kortom, informatie en advies die vindbaar, begrijpelijk en herkenbaar is. Ik zal u aangeven waarom ik dit zo belangrijk vind.

Kortom, informatie en advies die vindbaar, begrijpelijk en herkenbaar is. Ik zal u aangeven waarom ik dit zo belangrijk vind. Tekst: opening Helpdesk Welkom dames en heren, Het doet mij goed om te zien dat er zo veel mensen op deze feestelijke opening van de Helpdesk zijn afgekomen. Dat betekent dat er veel interesse voor is.

Nadere informatie

Post-mbo opleiding autisme

Post-mbo opleiding autisme Post-mbo opleiding autisme mensenkennis De docent zocht aansluiting bij onze wensen en dat is erg prettig. Post-mbo opleiding autisme Wie werkt met mensen met autisme, weet dat zij een heel eigen benadering

Nadere informatie

Bezoekers. Informatie en regels

Bezoekers. Informatie en regels 00 Bezoekers Informatie en regels Als bezoeker bent u van harte welkom in SJG Weert. Het is vaak een moment waar patiënten naar toeleven. In deze folder vindt u meer informatie over een bezoek aan de verpleegafdeling.

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

Weerbaarheidsnieuws. Thema: duurzame inzetbaarheid. Nr. 17 NIEUWSBRIEF. Inhoudsopgave: Weerbaarheidsnieuws

Weerbaarheidsnieuws. Thema: duurzame inzetbaarheid. Nr. 17 NIEUWSBRIEF. Inhoudsopgave: Weerbaarheidsnieuws Programma Versterking Professionele Weerbaarheid NIEUWSBRIEF Nr. 17 juli 2015 Weerbaarheidsnieuws Eind 2015 stopt het programma. De onderzoek-portefeuille gaat over naar de Politieacademie. Tijdens het

Nadere informatie

De rol van verpleegkundig specialisten bij zorginnovatie

De rol van verpleegkundig specialisten bij zorginnovatie De rol van verpleegkundig specialisten bij zorginnovatie College bij MANP lustrum congres op vrijdag 24 januari 2014 te Doorn door prof. Guus Schrijvers, gezondheidseconoom Zorginnovaties Productinnovaties

Nadere informatie

Basisscholing Palliatieve Zorg voor artsen 2 november 2006 Nationaal Congres Palliatieve Zorg Sasja Mulder Onderwijs in palliatieve zorg in de medische specialisten opleiding 2001 2003 COPZ project ontwikkeling

Nadere informatie

welkom op zorgeenheid

welkom op zorgeenheid welkom op zorgeenheid m e d i s c h e o n c o l o g i e, locatie 3 C U bent opgenomen op klinische zorgeenheid (KZE) medische oncologie. Hier worden mensen opgenomen voor onderzoek en/of behandeling van

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken.

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Weekschema maken Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Leer en oefen: Neem samen me de docent/assistent het fotoboek de

Nadere informatie

Ieders talent een toekomst!

Ieders talent een toekomst! Ieders talent een toekomst! collectieve vrije dagen hele dag namiddag vrijdag 13 03 2015 1 2 3 4 5 vrijdag 22 05 2015 1 5 vrijdag 10 07 2015 1 2 3 4 5 OPEN MORGEN op woensdag 4 maart a.s. van 09.00 11.30

Nadere informatie

D R U P P E L S G E W I J S

D R U P P E L S G E W I J S B a s i s s c h o o l D e R e g e n b o o g s e p t e m b e r 1 5 D R U P P E L S G E W I J S 1 5 m e i 2 0 1 1 KALENDER 07-09 hoofdluiscontrole 07-09 informatieavond groep 7 08-09 informatieavond groep

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk bij Carintreggeland

Vrijwilligerswerk bij Carintreggeland Vrijwilligerswerk bij Carintreggeland Meld u ook aan als vrijwilliger! 2 Het waarom van vrijwilligerswerk De één doet het om een zinvolle bijdrage te leveren aan de maatschappij. De ander doet het om andere

Nadere informatie

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN &Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN & & VOLWASSENEN Ondersteuning voor mensen met een beperking Heb je een beperking of heeft je zoon of dochter een beperking? Dan is wat ondersteuning soms erg welkom. Ons Tweede

Nadere informatie

Restaurant t Trefpunt oktober 2017

Restaurant t Trefpunt oktober 2017 Restaurant t Trefpunt oktober 2017 Warme maaltijd van 12.00-13.30 uur en van 17.30-19.00 uur Reservering niet nodig wel gewenst St. Elisabeth wenst u smakelijk eten! Voor speciale gelegenheden kunt u contact

Nadere informatie

Winnen en behouden van nieuwe cliënten

Winnen en behouden van nieuwe cliënten Winnen en behouden van nieuwe cliënten Dat is de kracht van het zelfstandig ondernemerschap in tegenstelling tot de grote bedrijven. Alles draait om het vertrouwen van jouw cliënt in jouw professionaliteit.

Nadere informatie

Hoe bent u bij Little People terecht gekomen?

Hoe bent u bij Little People terecht gekomen? Resultaten enquête Little People Hoe bent u bij Little People terecht gekomen? Via internet Via kennissen/vrienden/bekenden Anders nl. 33% 24% 43% Anders nl. Via directeur Paesacker Advertentie krant Via

Nadere informatie

Ouderen en seksualiteit:

Ouderen en seksualiteit: Ouderen en seksualiteit: een oud taboe of een sexy verhaal? Vaak denken jongeren dat mensen van boven de 60 geen seks meer hebben, of daar toch zeker niet van genieten. Niets is minder waar. Maar ook in

Nadere informatie

Algemeen klinisch fysicus in opleiding

Algemeen klinisch fysicus in opleiding Algemeen klinisch fysicus in opleiding ir. Mariken Zijlmans Beroepsoriëntatieavond voor Biomedisch Technologen (in opleiding) 17 september 2012 Curriculum Vitae ir. Mariken Zijlmans 30 jaar Algemeen Klinisch

Nadere informatie

Interim Management in de zorg

Interim Management in de zorg Vreemde ogen helpen Interim Management in de zorg Vreemde ogen helpen! Het gericht inzetten van een interim manager kan helpen uw problemen op te lossen of uw strategie te realiseren. Soms is het noodzakelijk

Nadere informatie

WELKOM! WORKSHOP 6 HNW in VUmc, dynamiek tussen kaders en maatwerk. Waar gaat het nu om? Sprekers: Christine Hoebe, Sander Peet en Angela van t Slot

WELKOM! WORKSHOP 6 HNW in VUmc, dynamiek tussen kaders en maatwerk. Waar gaat het nu om? Sprekers: Christine Hoebe, Sander Peet en Angela van t Slot WELKOM! WORKSHOP 6 HNW in VUmc, dynamiek tussen kaders en maatwerk. Waar gaat het nu om? Sprekers: Christine Hoebe, Sander Peet en Angela van t Slot HNW in VUmc dynamiek tussen kaders en maatwerk. Waar

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk InformatIe Voor VrIjwIllIgers

Vrijwilligerswerk InformatIe Voor VrIjwIllIgers Vrijwilligerswerk Informatie voor vrijwilligers Vrijwilligerswerk In het St. Antonius Ziekenhuis zetten veel mensen zich vrijwillig in voor patiënten en bezoekers. Het werk van vrijwilligers is een zeer

Nadere informatie

dagbehandeling bij kinderen

dagbehandeling bij kinderen patiënteninformatie dagbehandeling bij kinderen Binnenkort wordt uw kind voor een behandeling of ingreep opgenomen op afdellng Dagbehandeling, locatie F1. Wat kunt u thuis doen om uw kind voor te bereiden

Nadere informatie

Mei 2014 NIEUWSBRIEF

Mei 2014 NIEUWSBRIEF Mei 2014 NIEUWSBRIEF Engels in groep 1/2 a Ik (Jolanda) heb als module voor de Taalcursus die we volgen Engels op de basisschool gekozen. Het is erg leuk om met de kleuters Engelse lessen te doen. Ze vinden

Nadere informatie

SDWNIEUWS. > En nog meer! Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers september 2011

SDWNIEUWS. > En nog meer! Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers september 2011 SDWNIEUWS Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers september 2011 MET BELANGRIJKE INFORMATIE VOOR JOU, LEES DIT BLAD GOED! Veranderingen in zorg en veiligheid Sneller antwoord op jouw

Nadere informatie

Psychisch verzuim voorkomen kán! Zo werk je prettiger!

Psychisch verzuim voorkomen kán! Zo werk je prettiger! Psychisch verzuim voorkomen kán! Zo werk je prettiger! Vooraf Psychisch verzuim Problemen. Op het werk of privé. Die Psychisch verzuim is ziekteverzuim vanwege hebben we allemaal wel eens. Uw psychische

Nadere informatie

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

Symposium Patiëntveiligheid en Medische technologie

Symposium Patiëntveiligheid en Medische technologie Uitnodiging en programma Symposium Patiëntveiligheid en Medische technologie Datum: donderdag 27 november 2014 Tijdstip: 12.00-18.00 uur Locatie: Domus Medica, Mercatorlaan 1200, 3528 BL Utrecht Universitair

Nadere informatie

3-daagse Masterclass Zorg ICT: EPD en ehealth toepassingen in de zorg

3-daagse Masterclass Zorg ICT: EPD en ehealth toepassingen in de zorg 3-daagse Masterclass Zorg ICT: EPD en ehealth toepassingen in de zorg 12 maart, 9 april en 7 mei 2014 Locatie: Broederplein 39, 3703 CD Zeist Nascholing voor professionals in de gezondheidszorg Georganiseerd

Nadere informatie

OVER VITALITEIT; WAAROM PAMPEREN FIJN LIJKT MAAR MACHTELOOS MAAKT

OVER VITALITEIT; WAAROM PAMPEREN FIJN LIJKT MAAR MACHTELOOS MAAKT E-blog OVER VITALITEIT; WAAROM PAMPEREN FIJN LIJKT MAAR MACHTELOOS MAAKT Reeks: bestuurders over vitaliteit Colofon: einde artikel Wilma de Jong, lid van de Raad van Bestuur van BrabantZorg, is een kordate

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 3 April 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar: Cliëntzeggenschap,

Nadere informatie

Verslag Uitwisseling Taalambassadeurs ABC N-H en Flevoland Bibliotheek Kennemerwaard Alkmaar Vrijdag 9 oktober 2015

Verslag Uitwisseling Taalambassadeurs ABC N-H en Flevoland Bibliotheek Kennemerwaard Alkmaar Vrijdag 9 oktober 2015 Verslag Uitwisseling Taalambassadeurs ABC N-H en Flevoland Bibliotheek Kennemerwaard Alkmaar Vrijdag 9 oktober 2015 10:00-10:30 uur Inloop en welkom met koffie in café Con Libros' aangeboden door Maria

Nadere informatie

Projectmatig werken voor de secretaresse

Projectmatig werken voor de secretaresse Nationale Secretaresse Dag 2009 www.secretary.nl/officemanagement Schriftelijke cursus in vijf lessen met twee bijeenkomsten Startdatum 9 april 2009 Projectmatig werken voor de secretaresse Postzegel niet

Nadere informatie

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind

Nadere informatie

ons Onder Vers koken als thuis Inhoud: Elk facet telt WoonZorgcentra Haaglanden 2 Berichten 3 Op de koffie bij Gerard Haasnoot

ons Onder Vers koken als thuis Inhoud: Elk facet telt WoonZorgcentra Haaglanden 2 Berichten 3 Op de koffie bij Gerard Haasnoot De digitale versie vindt u op www.wzh.nl/transvaal Onder nr 2 - maart/april 2014 ons magazine voor cliënten van WZH Transvaal 2 Inhoud: 2 Berichten 3 Op de koffie bij Gerard Haasnoot 4 Puzzel 5 Nieuwbouwrubriek

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

Post op Stelten vrijdag 27 maart

Post op Stelten vrijdag 27 maart Post op Stelten vrijdag 27 maart Vanuit de directie Integraal Kindcentrum In Nederland zijn Brede Scholen sinds een aantal jaren een begrip. Gebouwen waar meerdere partijen samenwerken zijn massaal in

Nadere informatie

van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Jet Bussemaker, tijdens de 4 e Nationale Mantelzorglezing 2009 Rotterdam, 11 juni 2009

van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Jet Bussemaker, tijdens de 4 e Nationale Mantelzorglezing 2009 Rotterdam, 11 juni 2009 Directie Voorlichting en Communicatie Parnassusplein 5 Postbus 20350 2500 EJ Den Haag T 070 340 79 11 T 070 340 60 00 F 070 340 62 92 Hebt u 's avonds of in het weekend dringend een voorlichter nodig,

Nadere informatie

Laurentius Cliëntenpanel Informatievoorziening en openingstijden. Cliëntenraad Laurentius Ziekenhuis

Laurentius Cliëntenpanel Informatievoorziening en openingstijden. Cliëntenraad Laurentius Ziekenhuis Laurentius Cliëntenpanel Informatievoorziening en openingstijden Cliëntenraad Laurentius Ziekenhuis Rapportage auteur: Jos Beerens / juni 2014 Respons Respons: 67% 33% 67% ingevuld niet ingevuld Laurentius

Nadere informatie

Postmaster opleiding psychosociale oncologie

Postmaster opleiding psychosociale oncologie Postmaster opleiding psychosociale oncologie mensenkennis Door de rollenspellen kon ik een betere verbinding maken tussen de theorie en de praktijk. Psychosociale oncologie Professionals die met oncologiepatiënten

Nadere informatie

Rijslag 15-21 * 2587 BB Den Haag * 070-355 84 54 * info@hetvolleleven.nl * www.hetvolleleven.nl

Rijslag 15-21 * 2587 BB Den Haag * 070-355 84 54 * info@hetvolleleven.nl * www.hetvolleleven.nl NIEUWSFLITS 31e jaargang / Nummer 11 / 9 februari 2016 Rijslag 15-21 * 2587 BB Den Haag * 070-355 84 54 * info@hetvolleleven.nl * www.hetvolleleven.nl Agenda Belangrijke data vr 19.02.2016 Margedag: alle

Nadere informatie

Onderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie).

Onderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie). Onderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie). Verbetert de zorg na de behandeling van dikke darmkanker

Nadere informatie

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar

Nadere informatie

Afdeling Harderwijk-Hierden

Afdeling Harderwijk-Hierden Afdeling Harderwijk-Hierden Nieuwsbrief Januari 2014 Van de bestuurstafel Na de hernieuwde start op de ledenvergadering van september 2013 zet het bestuur zich met enthousiasme in om de afdeling Harderwijk-Hierden

Nadere informatie

Restaurant t Trefpunt December 2018

Restaurant t Trefpunt December 2018 Restaurant t Trefpunt December 2018 Warme maaltijd van 12.00-13.30 uur en van 17.30-19.00 uur Reservering niet nodig wel gewenst St. Elisabeth wenst u smakelijk eten! Voor speciale gelegenheden kunt u

Nadere informatie

Omgaan met Psychische Klachten op de werkvloer

Omgaan met Psychische Klachten op de werkvloer Omgaan met Psychische Klachten op de werkvloer Harmen Doornbos www. actiefaanhetwerk.nl/zgv Powerful Impulse Agenda Introductie Verwachtingen Op welke vragen krijg ik antwoord? Psychische klachten Wat

Nadere informatie

Verslag onderzoek UvA-senioren

Verslag onderzoek UvA-senioren Verslag onderzoek UvA-senioren 1. Inleiding De Kring UvA-senioren heeft een enquête gehouden onder haar leden. Met deze enquête is onderzocht hoe de leden de activiteiten ervaren, wat ze van de Uitdienstbode

Nadere informatie