Concept. Plan van Aanpak graffitibestrijding. Inleiding

Transcriptie

1 Concept Plan van Aanpak graffitibestrijding Inleiding Graffiti is een complex en weerbarstig probleem. Overal ter wereld worstelen steden met de vraag hoe zij hierop meer grip kunnen krijgen. Tot nu toe lijkt nog nergens een sluitend antwoord op die vraag te zijn gevonden. Soms zijn er wel korte termijn successen geboekt met een (zeer) intensieve aanpak, maar het blijkt lastig te zijn de resultaten op een langere termijn vast te houden. Bij de aanpak van graffiti is het van belang een onderscheid te maken tussen gewenste en ongewenste graffiti. Gewenste graffiti is te beschouwen als een kunstuiting, terwijl ongewenste graffiti als vandalisme beschouwd kan worden. Dit plan van aanpak is bedoeld om de bestrijding van ongewenste graffiti op een systematische wijze vorm te geven. Voor de gewenste graffitiuitingen zal de afdeling Welzijn/Onderwijs na de zomervakantie met voorstellen komen. Het bestrijden van ongewenste graffiti is structureel opgenomen in de werkzaamheden van bureau Toezicht en Handhaving, maar vindt plaats op basis van signalen via de Bel- en Herstellijn of door eigen waarnemingen. Via de aanpak zoals hierna beschreven hopen we te bereiken dat graffiti niet alleen verwijderd wordt, maar ook verwijderd blijft. Er zal eerst kort stilgestaan worden bij hetgeen de afgelopen jaren is gedaan en dan wordt een aanpak beschreven, waardoor het aantal meldingen teruggebracht moet worden naar 300 in Wat is er afgelopen jaren gedaan? De ongewenste graffiti oftewel bekladding van muren, straatmeubilair, etc, is voor onze inwoners een belangrijke bron van ergernis. Uit diverse monitoren is in 2001 gebleken dat 1 op de vijf inwoners van Tiel van mening is dat vormen van bekladding van muren en straatmeubilair afbreuk doen aan de kwaliteit van de woonomgeving. Op grond van deze constatering is in 2002 het Graffiti-Art project opgezet. Vanaf januari 2003 tot en met december 2004 is in Tiel het Graffiti-Art project uitgevoerd waarbij gedoogplaatsen zijn aangewezen, een art-cursus is ontwikkeld en een graffitiverwijderingsteam is gaan functioneren. Het graffitiverwijderingsteam is ondergebracht bij het TechnoTeam, wat onderdeel uitmaakt van Bureau Toezicht en Handhaving. Het hoofddoel van het project was om de graffiti overlast met 5% te verminderen door het aanwijzen en inrichten van "gedoogplekken" ten behoeve van "wenselijke" graffitiuitingen. In de evaluatie van het project (Evaluatie Graffiti-Art project ) bleek, dat het doel om de graffiti overlast met 5% te verminderen niet was behaald. De enige meerwaarde van het project uitte zich in een goede samenwerking tussen Bureau Toezicht en Handhaving en de politie, en een licht verbeterde opsporing van de daders. Het Art gedeelte, waarin een graffiticursus werd gegeven aan jongeren bleek geen succes te zijn, want er was bijna geen animo en jongeren wilden in de anonimiteit blijven. Vanaf 2005 is het Graffiti project daarom zonder 'art' gedeelte doorgezet. 1

2 De jongeren hebben wel aangegeven behoefte te hebben aan een graffiti "wall of fame". Dit is een stukje muur waar ze graffiti mogen spuiten. Cijfers meldingen: racistisch neutraal ( enige maanden geen meldingen geregistreerd ) In 2008 is het Technoteam begonnen met het schoonmaken en zo nodig overschilderen van hotspots. Ook is er begonnen met een frequentere controle van de hotspots. Naar een systematische aanpak Hoewel de bestrijding van graffiti structureel aandacht heeft zowel bij gemeente als politie en woningbouwcorporaties, is er nog geen sprake van een grote dalende tendens meldingen. Om dit te bereiken zal ook de graffitibestrijding ingebed worden in een wijkaanpak. Bij bureau Toezicht en Handhaving zijn drie begeleiders die zich wijkgericht bezighouden met zaken die te maken hebben met overlast, handhaving en toezicht. Een van de onderwerpen zal graffiti zijn. Dit gevoegd bij de versterking van de functie van wijkagent en het wijkgericht werken, moet leiden tot een geïntegreerde aanpak die graffiti zoveel mogelijk uit het straatbeeld te weert. Een en ander zal plaatsvinden via vijf wegen: 1. Ontmoediging graffitispuiters 2. Het opsporen van zoveel mogelijk daders 3. Bestraffing en schadevergoeding van daders 4. Gedoogplaatsen 5. Andere mogelijkheden 2

3 Ad 1. Ontmoediging van de graffitispuiters. De graffitispuiters worden ontmoedigd door een goede signalering, door de politie, Bureau Toezicht en Handhaving en het TechnoTeam, en de snelle verwijdering van bekladding, door het TechnoTeam. Daardoor worden de spuiters ontmoedigd want hun werk blijft immers niet staan Vanaf mei worden de wijken in Tiel stuk voor stuk gescand op graffiti en wordt alle graffiti in die wijk verwijderd. Daartoe zullen de praktijkbegeleiders alle graffiti in de wijk in kaart brengen en zal het Technoteam twee dagen per week in die wijk ingezet worden tot deze schoon is. Ook de woningbouwcorporaties worden gevraagd in die periode mogelijke graffiti van hun bezit te verwijderen. De inschatting is dat er gemiddeld een tot anderhalve maand nodig is om een wijk helemaal schoon te krijgen. Om de wijk schoon te houden zal er blijvend worden gescand en worden gereageerd op meldingen van burgers. Bij elke melding/signalering zal de graffiti binnen twee werkdagen worden verwijderd. Begonnen wordt met Passewaay, waarna Tiel West, Tiel Oost en Tiel Noord zullen volgen ( de onderverdeling in wijken zoals bij wijkgericht werken zal hierbij worden gebruikt). Het centrum zal wekelijks bijgehouden worden. Ad 2. Het opsporen van zoveel mogelijk daders. Vanaf het begin is er aandacht besteed aan de opsporing van de daders. De politie en Bureau Toezicht en Handhaving houden toezicht in de wijken. Met deze manier van werken kan bekladding niet alleen vroegtijdig gesignaleerd worden, maar ook verdacht gedrag gezien worden en een graffitispuiter aangesproken of zo mogelijk geverbaliseerd worden. Het versterkte graffititeam van de politie en de communicatie tussen de politie en Bureau Toezicht en Handhaving heeft ertoe bijgedragen, dat er meer daders opgepakt konden worden.( 11 in 2008 ) Binnen afzienbare tijd zullen de GOA s voorzien worden van het C2000 systeem van de politie, zodat bij meldingen aan de politie de GOA s die surveilleren eventueel ingeschakeld kunnen worden om graffitispuiters op heterdaad te betrappen en aan te houden. Ad 3. Bestraffing en schadevergoeding van de daders Er wordt slechts in beperkte mate aangifte gedaan van bekladding, waardoor de politie regelmatig moet verzoeken om een aangifte om de dader überhaupt te bestraffen. Bureau Halt geeft aan zonder aangifte een zaak niet te kunnen voegen. Dit houdt in dat schadevergoeding door Bureau Halt niet kan worden meegenomen in het strafproces. Het verhalen van de schadekosten op de daders kan wel nog achteraf verhaald worden, maar dat op eigen kracht. Voor gemeentelijk eigendom wordt wel altijd aangifte gedaan. Het aantal aangiftes zou uitgebreid kunnen worden door bureau Toezicht en Handhaving door de eigenaren te laten machtigen, waardoor de mogelijkheden tot verhaal groter worden. 3

4 Ad 4. Gedoogplaatsen De graffitispuiters hebben geen duidelijke informatie ontvangen over de gedoogplekken of de sluiting daarvan. Het gevolg is, dat de graffitispuiters zelf plekken gaan zoeken. Daarnaast hebben de politie, Mozaïek en Bureau Toezicht en Handhaving geen mogelijkheden meer om personen naar de gedoogplaatsen te verwijzen. Op dit moment zijn alleen de mobiele JOP s gedoogplaatsen. Overwogen kan worden om dit uit te breiden en te zoeken naar een nieuwe vorm. Na de zomer zal de afdeling Welzijn/Onderwijs met een voorstel komen Ad 5. Andere mogelijkheden Bij muren die zich daarvoor lenen zou gepleit kunnen worden om klimplanten de plaatsen, waardoor de muur ook niet meer beklad kan worden. Dit is een voorbeeld van een structurele oplossing. Wellicht dat er mensen zijn die andere oplossingen kunnen bedenken. Dat zou via een oproep in Tiel Actueel of bij buurtbijeenkomsten uitgelokt kunnen worden. Kosten Tot nu toe verwijdert de gemeente nog steeds alle graffiti kosteloos. Echter door gewijzigde verfsoorten die gebruikt worden, is het Technoteam steeds meer genoodzaakt de plekken over te schilderen waardoor de kosten toenemen. Daarnaast worden de oppervlaktes die beklad worden ook steeds groter. Op dit moment kost de graffitiverwijdering ca ,-- euro per jaar. Hiervan is ca ,-- euro nodig voor materiaal ( hogedrukspuit, verf, schoonmaakmiddelen, auto ) en ca ,-- euro voor personeelslasten. Een manier om de materiaalkosten enigszins te dekken en het aantal aangiftes te verhogen, waardoor de pakkans en verhaalmogelijkheden toenemen, is een schoonmaakregeling. Deze zou er als volgt uit kunnen zien en is ontleend aan de regeling van Den Haag. Eigenaren panden/objecten De gemeente biedt eigenaren een schoonmaakabonnement aan. Dit houdt in dat de eigenaar een overeenkomst met de gemeente aangaat afhankelijk van de breedte van het pand. Voor panden tot 15 meter wordt jaarlijks 75,00 in rekening gebracht. Voor panden van meer dan 15 meter wordt jaarlijks 100,00 in rekening gebracht. Heeft de eigenaar dus meerdere panden in zijn bezit, dan dient er per pand het bedrag van het aantal meters berekend te worden. Gaat de eigenaar de overeenkomst aan dan machtigt diegene de gemeente om: - bekladding op het pand te laten schoonmaken - foto's te maken van de bekladding en deze aan de politie te verstrekken - aangifte te doen bij de politie - schade te verhalen op de daders - het deelnamebedrag automatisch af te schrijven. - Wanneer iemand voor de eerste keer te maken krijgt met graffiti, krijgt de eigenaar of gebruiker van het pand/object de brochure met de schoonmaakregeling. Niet alle bewoners of gebruikers zijn eigenaar van een pand, maar zij kunnen de brochure wel met de eigenaar bespreken en de eigenaar stimuleren om mee te doen aan het schoonmaakabonnement. Op 4

5 deze wijze kunnen ook gebruikers en bewoners toch actief meemerken aan de ontmoediging van bekladding. Iedere eigenaar kan zelf een afweging kan maken of hij of zij deel wil nemen aan de regeling. Gaat de deelnemer akkoord met de regeling, dan zal bekladding voor een jaar lang worden verwijderd, ook als de bekladding door een derde wordt gemeld. Collectief Voor winkeliersverenigingen, bewonersverenigingen of andere personen die zich collectief aanmelden zou eventueel een korting geregeld kunnen worden. Wat wordt van de gemeente verwacht? Na de eerste melding van graffiti wordt geregeld dat er iemand van Bureau Bureau Toezicht en Handhaving Tiel of het TechnoTeam contact met de eigenaar of gebruiker opneemt, hetzij persoonlijk, hetzij telefonisch. De eerste keer zal desgewenst samen met hen een aangifteformulier worden ingevuld en een foto van de aangebrachte graffiti op het pand/object worden gemaakt, zodat zij inzicht hebben in wat de machtiging aan de gemeente Tiel om namens hen aangifte te doen, precies inhoudt. Apart aangifte doen bij de politie is na ondertekening van de inschrijfkaart niet meer nodig. Alle graffitimeldingen worden door de Bel- en Herstellijn geregistreerd in een computersysteem. De foto en het schadebedrag van de vervuiling worden geregistreerd door Bureau Bureau Toezicht en Handhaving Tiel. Samen met de politie zou een simpel aangifte formulier ontwikkeld kunnen worden, waardoor de aangiften met de foto binnen een redelijke termijn kunnen worden doorgestuurd naar de politie. Met al deze gegevens kan de politie de route van een dader in kaart brengen, waardoor de politie steeds gerichter kan opsporen. Deze gegevens vormen ook de basis van aangifte bij de politie, zodat bij aanhouding van een verdachte een compleet dossier van de dader klaar ligt. Indien er voldoende bewijs is, kan de gemeente namens alle slachtoffers, de vervuiler laten opdraaien voor de schade die hij of zij heeft aangericht. Na de ontvangst van de melding en het invullen van het aangifteformulier wordt door de gemeente het TechnoTeam ingeschakeld om de graffiti van het pand/object te verwijderen. In principe zullen zij de graffiti zo spoedig mogelijk verwijderen, doch in ieder geval binnen zeven werkdagen nadat de melding is binnengekomen (zon- en feestdagen en calamiteiten uitgezonderd). Schade verhalen waar mogelijk Om de daders bewust te maken van de schade die ze aanrichten, houdt deelname aan de schoonmaakregeling ook in dat de eigenaar de gemeente Tiel machtigt om de schade te verhalen op daders, die door de politie zijn opgespoord en door Justitie worden vervolgd. Als een dader wordt opgespoord en vervolgd en er is voldoende bewijsmateriaal, dan is het mogelijk om het schadebedrag te verhalen op de dader. In de praktijk betekent dit doorgaans dat slechts de schoonmaakkosten kunnen worden verhaald. Omdat de gemeente naast de schoonmaakkosten ook alle overige kosten in het kader van dit project, denk aan de 5

6 administratie, het verzorgen van de aangifte, het verwijderen van de graffiti etc. voor haar rekening neemt, komt het eventueel uitgekeerde schadebedrag ten gunste van de gemeente. Aansprakelijkheid De gemeente zal er alles aan doen om het pand/object zo zorgvuldig mogelijk schoon te maken. Als het TechnoTeam bij het schoonmaken de kans op schade als gevolg van de schoonmaakwerkzaamheden aanwezig acht, zal het contact opnemen met de eigenaar om alternatieve mogelijkheden te bespreken. Desgewenst zal een deskundige worden ingeschakeld om een mogelijke alternatieve reinigingsmethode te adviseren. Afhankelijk van de situatie kunnen hieraan meerkosten verbonden zijn. Mocht er onverhoopt toch schade aan het pand/ object ontstaan, dan zal de aansprakelijkheidstelling door de juridische afdeling van de gemeente worden afgehandeld. Tot slot Met bovenstaande aanpak en de inspanning van velen, waaronder burgers en de woningbouwcorporaties, moet het mogelijk zijn het aantal graffiti-uitingen te verminderen en het aantal daders dat op heterdaad betrapt wordt en waarop verhaal mogelijk is, uit te breiden. 6